Pompy obiegowe WILO otrzymały złoty Laur Konsumenta dla najlepszego produktu 2009 w rankingu Rzecz o biznesie dodatku do Rzeczpospolitej. str.

Nr 9 Grudzień 2009 Pompy obiegowe WILO otrzymały złoty Laur Konsumenta dla najlepszego produktu 2009 w rankingu Rzecz o biznesie dodatku do Rzeczpospolitej. str. 4 Wilo-Star RS Wilo-Stratos ECO Wilo-TOP S Wilo-Stratos KONKURS dla PROJEKTANTÓW PANTA RHEI str. 3

Szanowni Państwo! Oddajemy w Państwa ręce nowy numer magazynu EKSPERT. W tym roku nagrodzili nas Państwo publicznie swoim uznaniem. Pompy obiegowe WILO do c.o. zostały ocenione jako najlepsze w niezależnym, ogólnopolskim konkursie organizowanym od 5 lat przez Rzecz o Biznesie dodatek do dziennika Rzeczpospolita i otrzymały Złoty Laur Konsumenta 2009. Nagroda ta jest dla nas najważniejsza, bo przyznana przez naszych Klientów. Pokazała, że w dzisiejszych trudnych czasach stawiają Państwo na produkty sprawdzone i niezawodne. Na łamach tego numeru, chcemy też Państwu przedstawić nasze najmłodsze dziecko ultraenergooszczędną pompę WILO -Stratos PICO, która dzięki zastosowanej technologii 3 W zużywa 2 razy mniej energii elektrycznej niż jakakolwiek inna pompa na rynku. Prócz oczywistej zalety, jaką jest energooszczędność, ma ona także wiele innych, które opisujemy w artykule na stronie 7. Poszukaliśmy także realnych świadectw niezawodności naszych produktów. Zaprezentujemy Państwu jedne z najstarszych pomp WILO pracujących w PEC, czyli tam, gdzie eksploatowane są w najbardziej ekstremalnych warunkach i pracują niezawodnie po 15-17 lat. Z Prezesami ŁEC Łobez i MPEC Braniewo rozmawiał jeden z naszych pracowników wywiad na stronie 6. Nasze zestawy hydroforowe cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem ze strony Klientów. Mamy coraz więcej ciekawych realizacji. O zaletach cichobieżnych, wielostopniowych pomp MVIS(E) przeczytają Państwo na stronach 8 i 9. Jesteśmy także w coraz większym zakresie obecni w branży komunalnej. W ostatnich latach zrealizowaliśmy wiele inwestycji, gdzie dostarczyliśmy kompletne systemy. Warto wspomnieć tu realizacje dostaw pompowni i tłoczni dla Opola, Sieradza, Łomży, Żywca, Ostrołęki. Obecnie ciekawym tematem jest pompownia ścieków pod klucz dla miasta Otwock. Produktem, który przybliżymy na stronie 10. są najlepsze na rynku energooszczędne mieszadła wolnoobrotowe nowej generacji. W tym roku byliśmy obecni na targach ISH we Frankfurcie. Relację z tego wydarzenia znajdą Państwo na stronie 12. W bieżącym numerze nie mogło zabraknąć konkursu dla Klubowiczów Panta Rhei. Mamy nadzieję, że przygotowane przez nas nagrody wzbudzą Państwa zainteresowanie. Gorąco zapraszam do udziału! Zachęcam do lektury! Jarosław Stachurski Prezes Zarządu SPIS TREŚCI List... 2 Konkurs... 3 Pompy obiegowe WILO do c.o. - nr 1 w Polsce... 4 Poszerzony typoszereg Wilo-Stratos - 7 nowych pomp... 5 Wilo-Stratos, Wilo-Stratos ECO standardowo z izolacją cieplną... 5 Trwałe, niezawodne i energooszczędne...6 Nowa ultraenergooszczędna pompa o wysokiej sprawności Wilo-Stratos PICO...7 Cichobieżne, wielostopniowe pompy MVIS(E)...8 Wilo-EMU - energooszczędne mieszadła wolnoobrotowe nowej generacji... 10 WILO na 50. edycji targów ISH... 12 Warsztaty WILO... 13 Panta Rhei - Klub Ekspertów WILO... 14 DOTYCHCZAS UKAZAŁY SIĘ: Wilo-Star RS Wilo-Stratos ECO Pompy obiegowe WILO otrzymały złoty Laur Konsumenta dla najlepszego produktu 2009 w rankingu Rzecz o biznesie dodatku do Rzeczpospolitej. Wilo-TOP S KONKURS KONKURS dla PROJEKTANTÓW PANTA RHEI str. 3 Wilo-Stratos Nr 9 Grudzień 2009 str. 4 2

KONKURS dla PROJEKTANTÓW PANTA RHEI Na 30 pierwszych osób, które spełnią poniższe warunki, czeka nowoczesny, w pełni multimedialny zestaw LOGITECH seria Wave bezprzewodowa klawiatura i bezprzewodowa mysz laserowa! w terminie od 07.12.2009 do 28.02.2010 zgłoszą projekt o najwyższej wartości punktowej, ale nie mniej niż 1300 punktów, a data realizacji projektu będzie późniejsza niż 30.11.2009. Nazwiska zwycięzców będą opublikowane na stronach Panta Rhei po zakończeniu konkursu! Na rewelacyjnie zaprojektowanych klawiszach Logitech Wave ręce instynktownie układają się w najbardziej naturalnej pozycji. Wyściełana podpórka nadgarstka zwiększa komfort pracy. Klawiatura posiada klawisze dostępu do wielu funkcji systemu Windows Vista. Pompy WILO-Stratos PICO, zużywające 2 x mniej energii elektrycznej niż jakakolwiek inna pompa, są premiowane 2 x większą ilością punktów! Zachęcamy do projektowania! UŁATWIENIE Bezprzewodowa mysz laserowa Logitech LX8 z jej gumowymi uchwytami jest nie tylko superprecyzyjna, ale również superkomfortowa w użyciu. Żywotność baterii w klawiaturze myszy jest znacznie wydłużona, a wskaźniki LED baterii zawczasu informują o potrzebie ich wymiany. KONKURS 3

Pompy obiegowe WILO do c.o. nr 1 w Polsce Dla wielu inwestorów zużycie prądu coraz częściej staje się kluczowym kryterium przy wyborze urządzeń elektrycznych. Energooszczędny produkt staje się skutecznym sposobem na obniżenie kosztów energii elektrycznej w czasie wieloletniej eksploatacji. Teza ta znajduje potwierdzenie w naszej branży. Państwo projektują, a Klienci kupują coraz częściej pompy energooszczędne, a nie standardowe. W przeciwieństwie do pomp obiegowych bez regulacji, pracujących przy stałej liczbie obrotów na minutę przez cały sezon grzewczy, pompy o najwyższej sprawności w sposób inteligentny dostosowują ilość przetłaczanej wody zasilającej grzejniki do zróżnicowanego zapotrzebowania na ciepło. Co powoduje, że te pompy są tak oszczędne? Otóż całkowita sprawność pompy jest iloczynem sprawności hydrauliki i sprawności silnika. W WILO obie te wielkości udało się dwukrotnie zwiększyć, a tym samym ulepszyć w stosunku do innych pomp bezdławnicowych dotychczas stosowanych w instalacjach w budownictwie. Daje to znaczne oszczędności w porównaniu z pompami konwencjonalnymi. Klienci docenili nasz wkład i zaangażowanie w poszukiwanie energooszczędnych rozwiązań. W tym roku nagrodzili nas Państwo publicznie swoim uznaniem. Pompy obiegowe WILO do c.o. zostały ocenione jako najlepsze w niezależnym, ogólnopolskim konkursie organizowanym od 5 lat przez Rzecz o Biznesie dodatek do dziennika Rzeczpospolita i otrzymały Złoty Laur Konsumenta 2009. W tej kategorii uczestniczyło 9 producentów, weryfikując opinie o pompach wśród użytkowników, instalatorów, projektantów i dystrybutorów. WILO zajęło pierwsze miejsce, zdobywając 42,8% głosów. Ranking ten pokazał, że w dzisiejszych trudnych czasach ludzie szczególnie stawiają na niezawodność i wysoką jakość produktów, i dlatego wybierają urządzenia przyjazne środowisku i energooszczędne. To jest najlepsza forma rekomendacji pomp WILO innym Klientom. Wilo-Star RS Pompy obiegowe WILO otrzymały złoty Laur Konsumenta dla najlepszego produktu 2009 w rankingu Rzecz o biznesie dodatku do Rzeczpospolitej. Wilo-Stratos ECO Wilo-TOP S Wilo-Stratos 4

Poszerzony typoszereg Wilo-Stratos 7 nowych pomp Pragnąc uzupełnić ofertę, poszerzyliśmy typoszereg Wilo -Stratos o 7 nowych pomp. Są to zarówno pompy z przyłączami gwintowanymi, jak i pompy kołnierzowe, pompy z początku obszaru wydajności o najmniejszych parametrach oraz pompy, które zagęszczają pole wydajności. Dzięki temu można 1-12 Średnica nominalna [DN] bardziej precyzyjnie dobrać Wilo-Stratos do wymaganych parametrów, co pozwoli na zmniejszenie kosztów zużycia energii elektrycznej. Pompy te są jednocześnie równoważnymi zamiennikami do urządzeń innych producentów. 25 30 32 40 50 65 80 100 1-10 NOWOŚĆ! NOWOŚĆ! NOWOŚĆ! NOWOŚĆ! NOWOŚĆ! 1-9 Wysokość podnoszenia [m] 1-8 1-6 1-4 NOWOŚĆ! NOWOŚĆ! Wilo-Stratos, Wilo-Stratos ECO standardowo z izolacją cieplną jedyna taka oferta na rynku Wilo-Stratos oraz Wilo-Stratos ECO występują standardowo z izolacją cieplną. Jak ważna jest odpowiednia temperatura otoczenia dla pracującej pompy elektronicznej, nikogo nie trzeba przekonywać. Wiadomo, że pompa elektroniczna, tak jak każde urządzenie wyposażone w elektronikę, nie lubi zbyt wysokiej temperatury. Urządzenia oraz rurociągi znajdujące się w węźle cieplnym lub kotłowni emitują ciepło i dlatego powinny być izolowane. Pozwala to nie tylko na zmniejszenie strat ciepła w pracującej instalacji, ale także ogranicza emisję ciepła do otoczenia, obniżając temperaturę i zapewniając optymalne warunki pracy urządzeniom elektronicznym, w tym także pompom. +110 C +40 C Maksymalna dopuszczalna temperatura otoczenia dla pomp WILO to +40 o C. Izolacja cieplna powinna obejmować tylko korpus pompy, ponieważ silnik pompy bezdławnicowej ze względu na swoją konstrukcję nie może być izolowany. W taką izolację, w formie dwóch łatwo demontowalnych części, wyposażyliśmy standardowo pojedyncze pompy bezdławnicowe Wilo-Stratos i Wilo-Stratos ECO oraz pompy Wilo-TOP-E, Wilo-TOP-S i Wilo-TOP-Z. Oferując pompy z izolacją cieplną zaoszczędzamy Państwu dodatkowych kosztów i czasu potrzebnego na wykonanie takiej izolacji. +110 C +40 C 5

Trwałe, niezawodne i energooszczędne Od wielu lat pompy WILO mają na rynku opinię dobrych technicznie i niezawodnych. Żeby móc cieszyć się taką opinią, trzeba sporo czasu i przede wszystkim zadowolonych Klientów. Postanowiliśmy poszukać dowodów pośród naszych Klientów w PEC. Tam bowiem niezawodność pomp jest testowana w ekstremalnych warunkach. Chcieliśmy znaleźć najstarsze, najdłużej pracujące pompy WILO w Polsce. W MPEC Braniewo, jako pompy obiegowe w ciepłowni miejskiej, pracują pompy normowe z silnikami 75 kw N 80/250/75/2 współpracujące z układem sterującym, z falownikiem ARe 75 M3-SG. W 1992 roku zostały zakupione ze środków FARE, zamontowane i uruchomione. W ciągu minionych lat MPEC Braniewo modernizował instalacje, kotłownię główną, ale nie dotyczyło to głównych pomp obiegowych. Nie było takiej potrzeby, mimo iż są intensywnie eksploatowane na potrzeby c.o. i c.w.u., jedynie z krótką przerwą w sezonie letnim, od 17 lat, czyli 7 lat dłużej niż zakłada cykl życia produktu w branży! Należy dodać, że wciąż pracują bezawaryjnie. Tajemnicą dobrej kondycji pomp jest także ich prawidłowa eksploatacja. W Braniewie pompy są eksploatowane pod czujnym okiem wykwalifikowanego personelu i przy zachowaniu terminów przeglądów okresowych. Robert Zakrzewski, prezes MPEC Braniewo, na pytanie, czy podczas zbliżającej się kolejnej modernizacji ciepłowni miejskiej jest planowana wymiana pomp, odpowiedział: Oczywiście, ale główne pompy obiegowe (normówki WILO) zostają. Będą natomiast wymieniane pompy w technologii kotłowni, no i oczywiście sukcesywnie będą modernizowane węzły ciepłownicze. Na kolejne pytanie Czy ewentualne zakupy dotyczą pomp WILO? odpowiedź była twierdząca. Specjaliści z Braniewa są do nich przekonani, uznając je za jeden z najmocniejszych filarów systemu ciepłowniczego. Na pewno będziemy stosować pompy WILO, bo to się po prostu opłaca. Kolejnym przedsiębiorstwem, które ma w swoich zasobach tego rodzaju perełki jest ŁEC Łobez. To właśnie w tutaj były testowane w normalnej eksploatacji pompy WILO. W tamtejszych węzłach znaleźliśmy jedne z pierwszych w Polsce pomp bezdławnicowych stałoobrotowych typu P i tzw. elektroniczne typu E. Te pompy pracują bezawaryjnie od 1994 r. Prezes ŁEC Łobez, Ryszard Sola, zauważył: Nie wiedziałem, że one są takie stare, to już tyle czasu... Owszem wymienialiśmy pompy na węzłach, ale do tej pory jeszcze nie było potrzeby wymiany pomp WILO. Dla wyjaśnienia dodajmy, że pompy w węzłach ciepłowniczych zwykle eksploatowane są przez okres ok. 10 lat. Nic więc dziwnego, że i tutaj opinia o pompach WILO jest bardzo dobra. W każdym razie zaufanie ŁEC do pomp WILO zostało potwierdzone decyzją zastosowania tych pomp w modernizowanej głównej kotłowni miejskiej. W ślad za modernizacją kotłowni nastąpi sukcesywna modernizacja węzłów ciepłowniczych, co wiąże się ze zmianą parametrów pracy całego systemu (przejście z kotłowni parowej na wodną, wysokoparametrową). A jakie pompy zostaną zastosowane w nowych węzłach? Można już domyślać się odpowiedzi: Chcemy zastosować pompy WILO-Stratos zależy nam na jak najpłynniejszej regulacji i oczywiście energooszczędności. Poza tym WILO już sprawdziliśmy możemy na tej firmie polegać, jej pompy są niezawodne. Pompy są jednymi z najważniejszych elementów infrastruktury ciepłowniczej od ich jakości zależy praca całego systemu, niezależnie od tego, czy są to pompy główne, czy tylko obiegowe w węzłach. Nowoczesność konstrukcji, zastosowanie zaawansowanych rozwiązań technicznych, energooszczędność i niezawodność. Oto tajemnica sukcesu. 6

Nowa ultraenergooszczędna pompa o wysokiej sprawności Wilo-Stratos PICO W każdym gospodarstwie domowym jest pełno pożeraczy energii elektrycznej. Do liderów w tym zakresie zaliczają się przestarzałe, często niepotrzebnie przewymiarowane pompy instalacji grzewczych. Dzięki prostej wymianie tych pomp na nowe pompy Wilo-Stratos PICO o wysokiej sprawności można zmniejszyć koszty energii elektrycznej w gospodarstwie domowym nawet o 320 zł rocznie. Stosując pompy Wilo-Stratos PICO, można zużyć tylko połowę tej ilości energii elektrycznej, którą pobierają inne urządzenia klasy energetycznej A! Są to więc pompy przodujące w obszarze pomp o wysokiej sprawności dostępnych obecnie na rynku. Wilo-Stratos PICO Telewizor Pralka Zmywarka Oświetlenie Piec elektryczny Korzyści dla użytkownika Oprócz oczywistych, omówionych wcześniej korzyści, jakimi są realne oszczędności, warto podkreślić funkcjonalność pomp Wilo-Stratos PICO. Pompa ta jest wyposażona w duży wyświetlacz ze wskazaniem aktualnego poboru mocy (W) i całkowitego zużycia energii elektrycznej (kwh). To umożliwia optymalne ustawienie warunków pracy, a wszystkie ważne parametry można codziennie wygodnie odczytywać na pierwszy rzut oka. Korzystając z zainstalowanego na pompie licznika energii elektrycznej, łatwo jest ocenić, jak efektywnie pracuje WILO-Stratos PICO. Korzyści dla instalatora Szybki montaż. Nigdy montaż pompy nie był tak prosty, jak przy pompie Wilo-Stratos PICO. Wynika to z jej kompaktowych rozmiarów. Właśnie dzięki temu mała pompa o wysokiej sprawności pasuje do każdej sytuacji montażowej. Proste podłączenie wtyczką Wilo Konektor. Stosuje się tu sprytne podłączenie zasilania. O ile przedtem trzeba było uciążliwie podłączać poszczególne końcówki kabla zasilającego bezpośrednio w skrzynce zaciskowej, o tyle teraz podłączenie wykonuje się bardzo łatwo za pomocą wtyczki Konektora Wilo. Kabel podłącza się najpierw do zacisków połączenia wtykowego, a następnie wtyka się do odpowiedniego podłączenia na pompie wygodnie i szybko. Nieregulowana, przewymiarowana pompa w starych instalacjach grzewczych 500- kwh / rok 20 zł 81 zł 86 zł 105 zł 142 zł 191 zł Automatyczne odpowietrzanie. Potem wszystko przebiega już prawie samoczynnie: wystarczy naciśnięcie przycisku i pompa Wilo-Stratos PICO aktywuje swoją funkcję odpowietrzania zapewnia to najwyższą wydajność przy najmniejszej emisji dźwięków. 215-344 zł Koszty energii elektrycznej / rok Podstawa obliczeń cen energii elektrycznej: przyjęto średnią cenę energii elektrycznej wynoszącą 0,43 zł/kwh. Podstawa obliczeń zużycia energii pompy Wilo-Stratos PICO: zapotrzebowanie energii według certyfikatu TÜV z 06.08.2009; certyfikat do wglądu na www.wilo.de/rechtliches. Podstawa obliczeń zużycia energii urządzeń w gospodarstwie domowym i pompy bez regulacji: roczne zużycie energii wg Stiftung Warentest, wrzesień 2007. Pompy Wilo-Stratos PICO można zastosować do instalacji grzewczych w budynkach jedno- i dwurodzinnych, instalacji klimatyzacyjnych oraz przemysłowych instalacji cyrkulacyjnych. Podstawowe zalety Ultraoszczędna pompa o wysokiej sprawności, klasy energetycznej A, zapewniająca ogromne oszczędności w zużyciu energii elektrycznej. Niezawodny rozruch i wysoki komfort pracy dzięki dużemu rozruchowemu momentowi obrotowemu i programowi deblokady. Proste nastawianie, szybkie instalowanie. Wyświetlacz ze wskazaniem zużycia energii elektrycznej. Standardowo pokrywy izolacji cieplnej do zastosowań w instalacjach grzewczych. Ze swoimi kosztami zużytej energii o 90% mniejszymi od kosztów starych pomp instalacji grzewczych bez regulacji pompa Wilo -Stratos PICO jest według metody pomiarowej Europumps Commitment sprawniejsza od każdej innej pompy klasy A. Umożliwiła to jedyna w swoim rodzaju technologia 3W. 7

Cichobieżne, wielostopniowe pompy MVIS(E) Firma WILO zajmuje czołową pozycję w produkcji pomp w branży grzewczo -chłodniczej oraz sanitarnej. Innowacyjność konstrukcji i niezawodność w działaniu powodują że nasze pompy cieszą się dużym zainteresowaniem. W tym wydaniu magazynu EXPERT przybliżymy Państwu produkt, który spełnia wyżej wymienione cechy. Pompy wirowe wielostopniowe typu MVIS(E) są jedynymi, bezdławnicowymi pompami wielostopniowymi do wody czystej. Ich silnik jest bezpośrednio chłodzony przepompowywaną wodą, która dostaje się w przestrzeń pomiędzy statorem a rotorem, jednocześnie chłodząc łożyska. Należy zwrócić uwagę, że system chłodzenia nie opiera się na wentylatorze usytuowanym w górnej części silnika, tak jak to ma miejsce w przypadku wysokociśnieniowych pomp wirowych o konstrukcji dławnicowej. Dlatego praca pomp MVIS(E) jest bardzo cicha. Badania wykazują, że są one cichsze nawet o 20 db od pomp tradycyjnych wielostopniowych dławnicowych o podobnych parametrach hydraulicznych i mocy. Pompy wysokociśnieniowe bezdławnicowe można podzielić na stałoobrotowe i zmiennoobrotowe (z przetwornicą bezpośrednio zintegrowaną na silniku). Zarówno dla jednych, jak i drugich dodatkową zaletą jest to, że podczas pracy pompy te automatycznie się odpowietrzają. W przypadku pomp bezdławnicowych stałoobrotowych MVIS odbywa się to w następujący sposób. W czasie pracy pompy tworzy się różnica ciśnień pomiędzy górną a dolną częścią zespołu wirującego, a odprowadzenie nagromadzonego powietrza odbywa się poprzez szczelinę w specjalnie wydrążonym wale. Podobnie jest w pompach elektronicznych typu MVIS(E), tyle że tam zamiast wydrążonego wałka mamy zastosowany specjalny bajpas łączący dolną część pompy z górną. Połączenie to również doprowadza wodę do Najcichsza praca, wysoka stabilizacja ciśnienia. WILO COR 2-6 MVISE/VR (CRN) 8

wężownicy, dzięki której możemy dodatkowo chłodzić elektronikę wraz z przetwornicą częstotliwości. Na bazie pomp cichobieżnych budujemy zestawy hydroforowe od 1 do 6 pomp w zestawie. Zestawy wyposażone w pompy stałoobrotowe są wysterowane poprzez sterowniki ER lub CC, natomiast zestawy na pompach z przetwornicą zintegrowaną na silniku są wysterowane poprzez sterowniki VR (do 4 pomp w zestawie) lub CRN (do 6 pomp w zestawie). W zestawie hydroforowym pompy typu MVIS(E) są wysterowane w bardzo innowacyjny sposób. Regulatory VR lub CRN, odpowiednio do liczby pomp powodują, że równolegle połączone pompy w zestawie są załączane i odłączane w zależności od zapotrzebowania na wodę w celu utrzymania ciśnienia w dopuszczalnym paśmie regulacji. Wszystkie pompy mają bezstopniową regulację prędkości obrotowej za pomocą zintegrowanej na silniku przetwornicy częstotliwości. Podział całej wymaganej wydajności na kilka pomp zapewnia ciągłe dopasowanie przepływu przez urządzenie do aktualnego zapotrzebowania przy utrzymaniu ciśnienia na zadanej wartości z dużą dokładnością. Przy ustawieniu wartości ciśnienia na tłoczeniu do 5 barów, zakres odchylenia od tego nastawienia wynosi niespełna ±0,1 bara. Natomiast przy ustawionym ciśnieniu powyżej 5 barów, odchylenie waha się jedynie w zakresie ±2 % wartości zadanej. Pompy typu MVIS(E) umożliwiają zmianę prędkości obrotowej od 1100 do 2750 [1/min], co zapewnia ich stabilną pracę w całym tym zakresie. Zestawy zbudowane z pomp MVIS(E) mają zastosowanie w budynkach mieszkalnych, hotelach lub laboratoriach, wszędzie tam, gdzie wymagana jest cicha i stabilna praca. CZA SO PI SMO DLA FA CHOW CÓW Wentylacja, klimatyzacja, komfort cieplny, ciepłownictwo, sieci i węzły ciepłownicze, źródła ciepła w tym skojarzone, wykorzystanie źródeł energii odnawialnej, odzysk ciepła pompy ciepła, ogrzewanie pomieszczeń, pomiar zużycia ciepła i rozliczanie kosztów ogrzewania, przygotowanie wody dla instalacji ciepłowniczych i ogrzewczych, instalacje ciepłej wody użytkowej, instalacje wodociągowe, przygotowanie wody do picia, jakość wody, sieci wodociągowe, instalacje kanalizacyjne, sieci kanalizacyjne, oczyszczanie ścieków, utylizacja odpadów w tym spalanie, ochrona powietrza, instalacje gazowe, gaz płynny, sieci gazowe, instalacje przemysłowe, w tym parowe, gazów technicznych, sprę- żonego powietrza, instalacje gazów medycznych, izolacje ciepło i zimnochronne, akustyczne, automatyka w instalacjach, zagadnienia związane z projektowaniem, montażem i eksplo- CZYTAÆ atacją instalacji, normalizacja nowe normy PN, EN, ISO, dopuszczanie wyrobów do stosowania w budownictwie, certyfikacja, nowe wyroby i systemy, wiadomości, przegląd prawny w oparciu o Monitor Polski, Dziennik Ustaw, Dzienniki Urzędowe, nowe książki krajowe i zagraniczne, konferencje, kongresy, sympozja, targi, szkolenia (terminy, programy, szczegółowe sprawozdania), rozmowy INSTAL-u, przegląd ciekawych artykułów opublikowanych w prasie krajowej i zagranicznej. Wydawca: Ośrodek Informacji Technika instalacyjna w budownictwie 02-656 Warszawa, ul. Ksawerów 21 tel./fax: (022) 843 77 71 e-mail: redakcja@informacjainstal.com.pl www.informacjainstal.com.pl 9

Wilo-EMU energooszczędne mieszadła wolnoobrotowe nowej generacji W dobie wysokiego rozwoju cywilizacyjnego istotny wpływ na stan środowiska naturalnego mają oczyszczalnie ścieków. Świadomość tego obliguje do wdrażania nowoczesnych technologii i ich ciągłego udoskonalania. Wyzwań jest wiele, a jednym z najważniejszych jest odpowiedzialne gospodarowanie energią elektryczną, a w rezultacie także emisją CO 2, która powoduje niebezpieczne zmiany klimatyczne. W oczyszczalni ścieków dotyczy to w szczególności urządzeń pracujących w trybie ciągłym, np. mieszadeł. Niskie zużycie energii chroni środowisko, ale także pozwala znaleźć oszczędności dla eksploatatora. Bez wątpienia energooszczędność będzie w najbliższym czasie najbardziej dynamicznym kierunkiem rozwoju technologii. Najnowsze, wysoko sprawne mieszadła wolnoobrotowe Wilo EMU są właśnie odpowiedzią na nowe potrzeby rynku, odkrywają ogromny potencjał w zakresie ochrony środowiska naturalnego oraz w zmniejszeniu kosztów eksploatacji. Decyzja o inwestycji Aby uzyskać odpowiedź na pytanie, jak najbardziej ekonomicznie wymiarować mieszadła w części biologicznego oczyszczania ścieków, przyjrzyjmy się procesowi inwestycyjnemu, przeanalizujmy, jakimi prawami się rządzi. Dla użytkownika/eksploatatora oczyszczalni podjęcie decyzji, jaki system mieszania jest najbardziej ekonomiczny, nie jest łatwe. Nie powinien decydować tylko koszt zakupu, ale wszystkie parametry ekonomiczne, które stanowią o wartości końcowej. Są to: koszt zakupu, koszty montażu i uruchomienia, koszty zużywanej energii, koszty obsługi, koszty bieżących remontów i przeglądów okresowych, koszty spowodowane przez awarie, koszty utylizacji. Przyjmijmy, że porównujemy urządzenia podobnej klasy, zatem wszystko, co jest związane z montażem, uruchomieniem, obsługą, bieżącymi remontami, awariami czy kosztem utylizacji, jest na tym samym poziomie. Pozostają dwa parametry decydujące o wyborze, tj. koszt zakupu i koszt zużywanej energii. Koszty energii Wysoki koszt energii pobieranej przez mieszadła pracujące w ruchu ciągłym generuje znaczne obciążenie dla użytkownika. To właśnie przyczyniło się do opracowania przez dział konstrukcyjny Wilo nowego typoszeregu mieszadeł wolnoobrotowych o wysokiej sprawności, serii TR MAXI i MEGAPROP, mieszadeł dwu- i trzyłopatowych o średnicy śmigła 2,6 m. Istotnym parametrem mieszadła jest siła ciągu (F) oraz pobór energii w punkcie pracy (P 1.1). Iloraz tych dwóch wartości nazywamy właściwą siłą ciągu wyrażoną w [N/kW] i jest to wartość zgodna z normą ISO 21630, dająca jednocześnie możliwość obiektywnego porównania mieszadeł. Najwyższe wartości osiągają mieszadła wolnoobrotowe. Dzięki dużej średnicy śmigieł i niskiej prędkości obrotowej uzyskuje się wyjątkowo wysokie wartości siły ciągu przy niskim zużyciu energii elektrycznej. Efekt mieszania zależy właśnie od wygenerowanej siły ciągu. Dla określenia spodziewanego nakładu energetycznego i porównania kosztów posłużymy się pojęciem gęstości energetycznej wyrażonej w [W/m 3 ]. Jest to ilość energii (P 1.1 całk.) pobierana przez określoną liczbę mieszadeł w zbiorniku niezbędna do właściwego wymieszania jego objętości (V). Innymi słowy, aby zapewnić mieszanie bez osadzania, w sposób hydraulicznie przewidywalny i oczywiście jak najmniejszym nakładem energetycznym. Do prawidłowego określenia właściwej wartości gęstości energetycznej konieczna jest dokładna wiedza na temat mieszanego medium, jego właściwości fizykochemicznych, geometrii zbiornika, usytuowania dopływów i odpływów, a także wszelkich przeszkód mających wpływ na hydraulikę (np. system napowietrzania, filary, przegrody, rurociągi wewnątrz zbiornika). 10

Dobór mieszadeł Wilo-EMU jest dokonywany za pomocą nowoczesnego programu, który podczas modelowania uwzględnia wszystkie wymienione powyżej czynniki oraz jest potwierdzony wieloletnią praktyką naszych inżynierów. Zakres stosowania mieszadeł wolnoobrotowych o dużej średnicy jest ograniczony, np. wymiarami zbiornika, poziomem cieczy czy zawartością suchej masy (do 1%). Ale tam, gdzie takie ograniczenia nie występują, dobierając mieszadła wolnoobrotowe, uzyskuje się założone utrzymanie osadu w zawieszeniu, przy znacząco niższych wartościach gęstości energetycznej rzędu 1-2 (do 2,5 w szczególnych warunkach) [W/m 3 ]. Jak to wygląda w praktyce? Często w wymaganiach projektowych czy przetargowych pojawia się warunek stosowania mieszadeł średnioobrotowych lub określa się gęstość energetyczną nie mniejszą niż np. 3 czy 5 [W/m 3 ]. Jest to zasadne dla małych komór, często w procesie predenitryfikacji czy defosfatacji, ale dla komór o dużej objętości i dużej głębokości warto przeanalizować zastosowanie mieszadeł wolnoobrotowych. Wyniki takiej analizy przedstawiono na dwóch przykładach. Godny uwagi ze względu na ogromne oszczędności energii elektrycznej jest przykład 2, gdzie porównano dobór i koszty eksploatacyjne mieszadeł średnio- i wolnoobrotowych. Przykład 1 natomiast pokazuje czujność inwestora i wykorzystanie każdej możliwości zmniejszenia kosztów przyszłej eksploatacji. Przykład 1 porównanie dla dwóch mieszadeł wolnoobrotowych Obok przedstawione jest porównanie dla oczyszczalni ścieków, w której wg założeń projektowych zastosowane były mieszadła Wilo EMU TR 321.41-4/8 wolnoobrotowe, trzyłopatowe o średnicy śmigła 2,1 m. Podczas realizacji inwestor zdecydował się na zmianę mieszadeł na nowy energooszczędny typoszereg. Zainstalowano mieszadła Wilo EMU TR 326.30-6/8 wolnoobrotowe, trzyłopatowe o średnicy śmigieł 2,6 m. Należy zaznaczyć, że oba rozwiązania są pod względem efektu wymieszania dokładnie takie same. Liczba komór 4, liczba mieszadeł na komorę 4. Amortyzacja zwiększonego kosztu zakupu następuje już po 10 miesiącach! Przykład 2 dobór mieszadła średnioobrotowego i wolnoobrotowego W tym przykładzie porównamy dwa dobory dla tych samych warunków: mieszadła średnioobrotowego o średnicy śmigła 0,9 m - TR 90 z wymaganą gęstością energetyczną nie mniejszą niż 3 [W/m 3 ] i mieszadła energooszczędnego wolnoobrotowego o średnicy mieszadła 2,6 m TR 226. Ten przykład pokazuje, że dla komór o dużej objętości i przy pracy ciągłej urządzeń najbardziej optymalnym doborem pod kątem zużycia energii jest dobór mieszadeł wolnoobrotowych. Nawet, jeżeli jest duża różnica w kosztach zakupu, to amortyzuje się stosunkowo szybko. W tym przykładzie po ok. 3 latach! Szanowni Państwo, w tym miejscu należy zadać pytanie, czy warto podążać w kierunku nowych technologii? Czy warto dbać o środowisko, w którym żyjemy? Odpowiedź brzmi tak, bo to się inwestorowi dodatkowo opłaca. Rozwiązanie to: energooszczędne mieszadła wolnoobrotowe Wilo EMU nowej generacji. Typ/nazwa mieszadła PORÓWNANIE WILO-EMU Megaprop TR 321.41-4/8 WILO-EMU Megaprop TR 326.30-6/8 średnica śmigła 2 100 mm 2 600 mm siła ciagu 2 250 N/mieszadło 2 250 N/mieszadło moc silnika 3,5 kw 1,75 kw pobór mocy w punkcie pracy P 1.1 2,5 kw 2,08 kw różnica w zużyciu energii dla 1 mieszadła KALKULACJA 2,5 kw - 2,08 kw 0,42 kw oszczędność energii na komorę 0,42 kw x 4 1,68 kw czas pracy mieszadeł w ciągu roku 365 d x 24 h 8 760 h koszt energii roczna oszczędność energii na komorę 0,4 PLN/kWh 8 760h x 0,4 PLN/kWh x 1,68kW liczba komór 4 5 887 PLN roczna oszczędność energii 5 887 PLN x 4 komory 23 540 PLN zakładany czas pracy mieszadeł 10 lat całkowita oszczędność energii 23 540 PLN x 10 lat 235 400 PLN objętość komory dobór przy kryterium minimalnej ceny zakupu dobór przy kryterium optymalizacji kosztów eksploatacji 2 950 m 3 3,64 W/m 3 1,7 W/m 3 1,94 W/m 3 oszczędność energii 1,94 W/m 3 x 2950 m 3 5,72 kw czas pracy mieszadeł w ciągu roku koszt energii roczna oszczędność energii na komorę liczba komór 4 roczna oszczędność energii dla 4 komór całkowita oszczędność energii w ciągu 10 lat 8760 h różnica 0,4 PLN/kWh 20 042 PLN 80 168 PLN 801 680 PLN 11

WILO na 50. edycji targów ISH ISH to największe na świecie targi instalacji grzewczych, sanitarnych i klimatyzacyjnych. W tym roku we Frankfurcie nad Menem 2300 wystawców zaprezentowało swoje produkty ponad 200 000 zwiedzających. Tegoroczne targi upłynęły pod znakiem efektywnego wykorzystania energii i zasobów naturalnych. Służyły prezentacji rozwiązań dla tak zwanych zielonych budynków energooszczędnych i przyjaznych środowisku. Wilo zaprezentowało na targach prawdziwie rewolucyjne rozwiązanie w zakresie techniki grzewczej system pomp decentralnych GENIAX, który otrzymał nagrodę dla najbardziej innowacyjnego produktu. Kolejną, zaprezentowaną przez WILO na targach, nowością była pompa o wysokiej wydajności Stratos Pico. Nowatorska jest w jej przypadku wydajność silnika. Oszczędność energii dochodzi aż do 90%. Pompa ma zintegrowany wyświetlacz z czytelnymi symbolami, na którym możemy ustawić zadaną wysokość podnoszenia pompy, tryb regulacji oraz aktywować lub wyłączać funkcję Night Control. Nowością jest też system autoodpowietrzania się pompy w momencie uruchamiania. System oferuje wszystko, co jest wymagane w instalacjach grzewczych, solarnych i klimatyzacji. Inną propozycją była pompa do cyrkulacji ciepłej wody użytkowej Wilo-Star-Z-Nova, która zużywa tylko 4,5 wata energii elektrycznej! Stoisko firmy WILO cieszyło się dużym zainteresowaniem przez całe cztery dni targów. Zajmowało ponad 1100 m kw. i było obsługiwane przez 130 pracowników merytorycznych. Zwiedzający chętnie oglądali multimedialne prezentacje, a także korzystali z otwartych dla każdego barów. 12

Warsztaty WILO 2009 W tym roku zmieniliśmy nieco formułę corocznych spotkań. Zapraszaliśmy Państwa na bezpłatne, indywidualne warsztaty. Skłoniły nas do tego omawiane tematy, które wymagały takiego podejścia. Z bardzo dużym zainteresowaniem spotkał się program WILO LCC Check dostępny on-line, który pozwala wyliczać koszty zużywanej energii w okresie eksploatacji. Wielu z Państwa uznało to za bardzo pomocne narzędzie. Doceniają także Państwo program doboru WILO Select 2009 w polskiej wersji językowej z pełnymi bibliotekami CAD. Jeśli ktoś z Państwa nie ma jeszcze nowego programu można go zamówić! W czasie warsztatów spotkaliśmy ponad 1000 osób, co odbieramy jako ogromne zainteresowanie produktami WILO oraz narzędziami doboru z Państwa strony. Wszystkim dziękujemy za udział i zaangażowanie i serdecznie zapraszamy na przyszłoroczne spotkania! ZAMÓWIENIE Jeśli chcielibyście Państwo otrzymać Program doboru pomp Wilo-Select 2009 w polskiej wersji językowej z pełnymi bibliotekami CAD, zapraszamy do złożenia zamówienia w wybrany sposób: poprzez wypełnienie poniższego formularza i przesłanie go faksem na numer 022 702 61 00 poprzez wypełnienie zamówienia na naszej stronie internetowej: www.wilo.pl/dokumentacja Techniczna/Zamówienie poprzez naszą infolinię 0 801 DO WILO, czyli 0 801 369 456 FORMULARZ Imię:... Nazwisko:... Adres: ul... Miasto:... Kod pocztowy:... Tel. komórkowy:... Tel. stacjonarny:... E-mail:... 13

Odświeżony Klub Ekspertów WILO PANTA RHEI został stworzony dla Państwa i przez Klubowiczów jest modyfikowany! Chcemy, alby program był jeszcze bardziej atrakcyjny i spełniał oczekiwania, dlatego uprościliśmy zasady jego funkcjonowania! TERAZ ŁATWIEJ ZDOBYWAĆ NAGRODY! Utworzyliśmy nowe kategorie nagród, takie jak: na mniejszy apetyt zdrowie i uroda, gdzie do wygrania jest roczna opieka zdrowotna dla Klubowicza bądź jego całej rodziny! na mniejszy apetyt, gdzie są drobne prezenty dostępne za niewielką ilość punktów laptopy i akcesoria komputerowe wyjątkowe przeżycia, gdzie do wygrania jest lot szybowcem lub balonem albo udział w wyprawie jeepami to od Państwa marzeń zależy, co wybierzecie! poszerzyliśmy również lubianą przez Państwa kategorię laptopy i akcesoria komputerowe. Także dużym zainteresowaniem cieszy się możliwość indywidualnego dobierania nagród poza katalogiem. NOWE, PROSTSZE ZASADY Teraz na każdym poziomie, dzięki nowemu przelicznikowi, można szybciej gromadzić punkty, zatem każdy z Państwa - osób projektujących, ma szansę na szybsze zamawianie wybranych nagród. Zmniejszyliśmy ilość wymaganych informacji do zgłoszenia projektu. Teraz zgłoszenie zabiera kilka minut i może się odbyć także faksem po uprzednim kontakcie z nami. 14

POPULARNE NAGRODY nawigacja GPS Becker Traffic Assist 7928 drukarka laserowa HP Deskjet Ink Advantage F735 1670 pkt 670 pkt monitor LG M2294D-PZ 22 laptop HP PAVILION dv6-1225ew 2000 pkt 5340 pkt Podstawy i technologie uzdatniania wody poradnik Technika chodnicza lustrzanka elektroniczna SONY Alpha 300 180 pkt 127 pkt 3750 pkt KRÓTKA REJESTRACJA Na tych, którzy do nas jeszcze nie dołączyli, czeka bardzo krótki formularz zgłoszeniowy. Wystarczy wejść na stronę www.wilo.pl, kliknąć zakładkę Panta Rhei, a następnie Rejestracja. Jeśli macie Państwo pytania na temat funkcjonowania programu, zadzwońcie na numer naszej infolinii 0801 DO WILO, czyli 0 801 369 456 lub 022 702 61 19. 15

Centrala Wilo Polska Sp. z o.o. al. Krakowska 38, Janki 05-090 Raszyn tel.: 022 702 61 61 fax: 022 702 61 00 e-mail: wilo@wilo.pl INFOLINIA: 0 801 DO WILO (czyli 0 801 369 456) Biura regionalne Poznań ul. Św. Michała 43 61-119 Poznań fax: 061 650 33 91 Wrocław ul. Gajowicka 95, pok. 11 53-421 Wrocław fax: 071 338 17 23 Dział Instalacji Grzewczych i Sanitarnych Bydgoszcz tel.kom.: 0 602 55 90 30 Sosnowiec tel.kom.: 0 604 27 78 00 Dział Techniki Komunalnej Białystok tel. kom.: 0 608 36 77 36 Gdańsk tel.kom.: 0 696 99 14 55 tel.kom.: 0 604 24 34 12 Leszno tel.kom.: 0 606 37 92 79 Lublin tel.kom.: 0 606 30 56 05 Łódź tel.kom.: 0 606 27 75 88 Poznań tel.kom.: 0 608 32 80 40 tel.kom.: 0 604 17 87 78 tel.kom.: 0 602 31 75 64 Warszawa tel.kom.: 0 602 44 08 69 tel.kom.: 0 600 45 07 80 tel.kom.: 0 602 78 53 85 tel.kom.: 0 606 30 93 00 Wrocław tel.kom.: 0 602 44 06 89 Zabrze tel.kom.: 0 604 21 99 88 Gdańsk tel. kom.: 0 602 20 04 14 Kraków tel. kom.: 0 604 78 32 83 Lublin tel. kom.: 0 600 07 85 10 Warszawa tel. kom.: 0 602 55 94 59 tel. kom.: 0 602 55 98 59 Wrocław tel. kom.: 0 608 08 08 70 Serwis na terenie całej Polski 24-godzinny dyżur serwisowy: 0 602 523 039 tel.: 022 702 61 32, fax: 022 702 61 80, e-mail: serwis@wilo.pl infolinia czyli 0 801 DO WILO 0 801 369 456