UCHWAŁA NR XXI/450/2012 RADY MIEJSKIEJ MIKOŁOWA. z dnia 28 sierpnia 2012 r.

UCHWAŁA NR XXI/450/2012 RADY MIEJSKIEJ MIKOŁOWA z dnia 28 sierpnia 2012 r. w sprawie przyjęcia raportu z realizacji "Programu Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004 2015" za okres od 1 stycznia 2009 roku do 31 grudnia 2010 roku Na podstawie art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zmianami) oraz art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz.1591), na wniosek Burmistrza Mikołowa Rada Miejska Mikołowa uchwala: 1. Przyjąć Raport z realizacji "Programu Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004 2015" za okres od 1 stycznia 2009 roku do 31 grudnia 2010 roku. 2. Treść raportu z realizacji "Programu Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004-2015" za okres od stycznia 2009 roku do 31 grudnia 2010 roku, stanowi integralną część niniejszej uchwały. 3. Wykonanie uchwały wraz z podaniem jej treści do publicznej wiadomości, powierza się Burmistrzowi Mikołowa. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 4. Przewodniczący Rady Miejskiej Mikołowa Tadeusz Socha Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 1

Załącznik do Uchwały Nr XXI/450/2012 Rady Miejskiej Mikołowa z dnia 28 sierpnia 2012 r. Raport z realizacji Programu Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004 2015 za okres od 01.01.2009 do 31.12.2010 r. 1. WSTĘP 1.1 PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA Zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) organ wykonawczy gminy sporządza co dwa lata raport z realizacji Programu Ochrony Środowiska, który przedstawia Radzie Gminy. Program Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004-2015, zwany dalej Programem, został zatwierdzony uchwałą nr XXVII/392/2004 Rady Miejskiej w Mikołowie z dnia 26.10.2004 r. 1.2 OKRES OBJĘTY RAPORTEM Ocena realizacji celów, kierunków działań oraz priorytetów ekologicznych wyznaczonych w Programie Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004-2015 obejmuje okres od 1 stycznia 2009 roku do 31 grudnia 2010 r. 1.3 CEL i ZAKRES SPORZĄDZENIA RAPORTU Celem opracowania Raportu z realizacji Programu Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004-2015 jest wskazanie, w jakim zakresie zostały zrealizowane na przestrzeni lat 2009 2010 cele i działania wskazane w Programie. Ustawa Prawo ochrony środowiska nie określa wymagań dotyczących formy i struktury, jakim powinien charakteryzować się Raport z realizacji gminnych Programów Ochrony Środowiska. Przyjęto, że Raport z realizacji Programu Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004-2015 powinien zawierać: - analizę aktualnego stanu środowiska uwzględniającą zmiany zachodzące w czasie realizacji Programu, - przegląd i weryfikację priorytetów ekologicznych zawartych w Programie, - ocenę stopnia realizacji celów i kierunków działań wyznaczonych w Programie, - ocenę sposobu i źródeł finansowania zaplanowanych działań, - dokonanie oceny przyjętego monitoringu wdrażania Programu. Wszystkie rozdziały zawarte w Raporcie zostały opisane w stopniu szczegółowości, na jaki pozwoliły uzyskane dane i informacje. 1.4 METODYKA SPORZĄDZENIA RAPORTU Raport z realizacji Programu Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004 2015 przygotowano w oparciu o: - ankietyzację jednostek samorządu terytorialnego, instytucji i podmiotów gospodarczych, - informacje uzyskane z Urzędu Mikołowa, - informacje zawarte w rocznikach statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego, - raporty o stanie środowiska wydane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Zarówno w ustawie Prawo Ochrony Środowiska jak i w innych aktach prawnych, nie ma sprecyzowanej metodyki dokonywania oceny realizacji Programu Ochrony Środowiska. Ze względu na brak przygotowanych wytycznych w zakresie metodyki opracowania Raportu, przyjęto metodykę zbliżoną do metodyki zawartej w Raporcie z realizacji Polityki Ekologicznej Państwa za lata 2003 2006 sporządzonego przez Ministerstwo Ochrony Środowiska. W związku z powyższym metodykę oceny realizacji wdrażania Programu oparto o dwie oceny: 1. ocenę opisową zawierającą informacje dotyczące stopnia realizacji działań wyznaczonych w Programie, Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 1

2. ocenę wskaźnikową (mierniki) zawierającą o zmianie wielkości podstawowych wskaźników (mierników) ekologicznych, które informują o zmianach jakości środowiska. Zgodnie z zapisami Programu Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004 2015 mierniki te podzielone zostały na trzy grupy: - mierniki ekonomiczne związane z procesem finansowania inwestycji ochrony środowiska przy założeniu, że punktem odniesienia są określone efekty ekologiczne, - mierniki ekologiczne określają stan środowiska, stopień zmian w nim zachodzących oraz określają skutki zdrowotne dla populacji, - mierniki społeczne określają poziom uświadomienia w społeczeństwie znaczenia ochrony środowiska. Zestawienie danych określonych poszczególnymi miernikami wykaże czy i w jakim zakresie podejmuje się kroki niezbędne do zachowania bądź poprawy stanu środowiska. 1.5 ZAŁOŻENIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA Na podstawie analizy stanu środowiska naturalnego i jego komponentów w Programie Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004 2015, określono główne problemy w dziedzinie ochrony środowiska, jakie wystąpiły na terenie gminy. Problemy te stały się podstawą do sformułowania i zaplanowania działań krótkoterminowych oraz działań długoterminowych. W Programie określono dziewięć celów głównych. Dla każdego celu wyznaczono priorytety ekologiczne w obrębie których wyróżnione zostały zadania szczegółowe. Tabela 1 Zestawienie celów głównych i priorytetów wg POŚ Cele główne C.1 Poprawa jakości powietrza atmosferycznego C.2 Racjonalna gospodarka wodna C.3 Poprawa jakości gleb, ochrona powierzchni i kopalin C.4 Zmniejszenie uciążliwości hałasu C.5 Zachowanie i wzbogacenie walorów przyrodniczych C.6 Racjonalna gospodarka odpadami C.7 Zagospodarowanie terenów zdegradowanych Priorytety P.1 Ograniczenie niskiej emisji P.2 Minimalizacja uciążliwości od transportu kołowego P.3 Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym P.4 Ograniczenie emisji przemysłowych (niska i wysoka) P.1 Ochrona przeciwpowodziowa P.2 Realizacja kompleksowych inwestycji w dziedzinie gospodarki wodno-ściekowej P.3 Poprawa jakości wody pitnej P.4 Regulacja stosunków wodnych na terenie gminy P.1 Ochrona wierzchniej warstwy gleby P.2 Przywrócenie wartości użytkowych gleb P.3 Racjonalna gospodarka rolna P.4 Racjonalna gospodarka kopalinami P.1 Ograniczenie emisji hałasu przemysłowego i hałasu pochodzącego od ciągów komunikacyjnych P.2 Ograniczenie emisji hałasu z innych źródeł P.1 Ochrona i renaturalizacja ekosystemów P.2 Ochrona elementów przyrody ożywionej i nieożywionej P.3 Zwiększenie powierzchni biologicznie czynnych P.1 Likwidacja dzikich składowisk odpadów P.2 Rozwój selektywnej zbiórki odpadów P.3 Ograniczenie ilości odpadów biodegradowalnych w strumieniu odpadów komunalnych P.4 Wdrażanie systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi P.5 Gospodarka odpadami przemysłowymi z zakładów zlokalizowanych na terenie gminy P.6 Budowa Zakładu Przeróbki Odpadów P.1 Rekultywacja terenów poprzemysłowych P.2 Tworzenie parków, terenów zielonych i miejsc wypoczynkowo-rekreacyjnych Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 2

C.8 P.3 Inne możliwości zagospodarowania terenów poprzemysłowych Przeciwdziałanie nadzwyczajnym P.1 Awarie w zakładach pracy zagrożeniom środowiska P.2 Kolizje drogowe, pożary, powodzie C.9 Edukacja ekologiczna P.1 Prowadzenie zajęć dydaktycznych w szkołach Źródło: Program Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004-2015 P.2 Organizacja pozaszkolnych ośrodków i elementów edukacji ekologicznej 2. OCENA REALIZACJI CELÓW I KIERUNKÓW DZIAŁAŃ EKOLOGICZNYCH ZAWARTYCH W POŚ 2.1 POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA 2.1.1 Analiza stanu aktualnego Zgodnie z art. 85 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości, w szczególności poprzez: - utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych dla nich poziomów lub co najmniej na tych poziomach; - zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane; - zmniejszanie i utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej poziomów docelowych albo poziomów celów długoterminowych lub co najmniej na tych poziomach. Według art. 87 ww. ustawy, oceny jakości powietrza dokonuje się w strefach. Strefy te mogą stanowić: - aglomeracja o liczbie mieszkańców większej niż 250 tysięcy, - obszar jednego lub więcej podmiotów położonych na obszarze tego samego województwa, niewchodzący w skład aglomeracji. Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo Ochrony Środowiska (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) dla stref, w których stwierdzono przekroczenia poziomów dopuszczalnych lub docelowych wymagane jest opracowanie Programu ochrony powietrza. Mając na uwadze powyższy zapis, uchwałą Nr III/52/15/2010 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 16 czerwca 2010 r. przyjęto Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego, w których stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy stężeń substancji w powietrzu. Poniżej przedstawiono strefy objęte Programem ochrony powietrza w zależności od przekroczonej substancji: Przekroczenie dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM 10 Aglomeracja Górnośląska Strefa tarnogórsko-będzińska Aglomeracja Rybnicko-Jastrzębska Strefa raciborsko-wodzisławska Miasto Bielsko-Biała Miasto Częstochowa Strefa bielsko-żywiecka Przekroczenie dopuszczalnego poziomu benzo(a)pirenu Aglomeracja Górnośląska Aglomeracja Rybnicko-Jastrzębska Strefa tarnogórsko-będzińska Strefa raciborsko-wodzisławska Strefa bieruńsko-pszczyńska Strefa gliwicko-mikołowska Miasto Bielsko-Biała Strefa bielsko-żywiecka Miasto Częstochowa Strefa częstochowsko-lubliniecka W 2011 roku, ze względu na ponadnormatywne stężenia pyłu zawieszonego PM10, opracowany został projekt Programu ochrony powietrza dla strefy gliwicko-mikołowskiej i częstochowsko-lublinieckiej. W poniższych tabelach zestawiono wyniki Ósmej i Dziewiątej rocznej oceny jakości powietrza w województwie śląskim obejmującej lata 2009-2010 opracowanej przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach w latach 2010 2011. Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 3

Tabela 2 Wyniki oceny jakości powietrza ze względu na ochronę ludzi obejmującej teren gminy w latach 2009 2010 NO 2 SO 2 PM10 O 3 CO C 6 H 5 As BaP Cd Ni Pb 2009 A A C C A A A C A A A 2010 A C C C A A A C A A A Źródło: Opracowanie własne na podstawie Ósmej i Dziewiątej rocznej oceny jakości powietrza w województwie śląskim obejmującej 2009 i 2010 r.; WIOŚ Katowice, 2010 i 2011 r. Objaśnienia: A stężenie zanieczyszczenia w strefie nie przekracza poziomów dopuszczalnych i docelowych; C stężenie zanieczyszczenia w strefie przekracza poziomy dopuszczalne i docelowe powiększone o margines tolerancji (o ile margines ten został wyznaczony). Tabela 3 Wyniki oceny jakości powietrza ze względu na ochronę roślin obejmującej teren gminy w latach 2009 2010 NO X SO 2 O 3 2009 A A C 2010 A A C Źródło: Opracowanie własne na podstawie Ósmej i Dziewiątej rocznej oceny jakości powietrza w województwie śląskim obejmującej 2009 i 2010 r.; WIOŚ Katowice, 2010 i 2011 Objaśnienia: A stężenie zanieczyszczenia w strefie nie przekracza poziomów dopuszczalnych i docelowych; C stężenie zanieczyszczenia w strefie przekracza poziomy dopuszczalne i docelowe powiększone o margines tolerancji (o ile margines ten został wyznaczony). Na terenie gminy znajduje się jedna stacja monitoringu powietrza. Stacja ta zlokalizowana jest przy ul. Św. Wojciecha i prowadzi pomiary pasywne benzenu (C 6 H 6 ). W poniższej tabeli zestawiono wyniki rocznych pomiarów stężenia benzenu. Tabela 4 Wyniki pomiarowe stężenia benzenu w powietrzu atmosferycznym w 2010 roku Parametr / Wartość dopuszczalna Benzen (C 6 H 6 ) / 5 µg/m 3 Jednostka Źródło: www.stacje.katowice.pios.gov.pl Miesiąc 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 µg/m 3 6,64 7,33 4,10 3,48 2,06 2,44 2,87 4,45 3,53 3,79 4,65 13,53 Z powyższej tabeli wynika, iż średnioroczne stężenie benzenu na terenie gminy w 2010 roku mieściło się w granicach dopuszczalnego poziomu równego 5 µg/m 3 określonego w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2008 r. Nr 47, poz. 281). Pomiar pozostałych zanieczyszczeń, tj.: pył zawieszony PM10, bezno(a)piren, ołów, arsen, kadm, nikiel, dla strefy gliwicko-mikołowskiej dokonywany jest w stacji monitoringowej w Knurowie przy ul. Jedności Narodowej 5. W poniższej tabeli zestawiono wyniki rocznych pomiarów stężenia wymienionych zanieczyszczeń. Tabela 5 Wyniki pomiarowe stężeń zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym w 2010 roku Parametr / Wartość dopuszczalna Pył zawieszony PM10 / 40 µg/m 3 Bezno(a)piren / 1 ng/m 3 Ołów / 0,5 µg/m 3 Jednostka Miesiąc 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 µg/m 3 66 56 35 48 20 37 25 13 19 86 45 115 ng/m 3 31 1,6 2,6 1,9 0,94 0,44 0,49 0,94 6 15 31 52 µg/m 3 0,04 0,03 0,04 0,03 0,02 0,03 0,02 0,02 0,01 0,31 0,1 0,06 Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 4

Arsen / 6 ng/m 3 Kadm / 5 ng/m 3 Niekiel / 20 ng/m 3 Źródło: www.stacje.katowice.pios.gov.pl ng/m 3 14 5,5 4,4 1 2 1 2,9 2,6 1 4,4 17 3,1 ng/m 3 2,6 0,89 1,7 0,86 0,25 0,94 0,25 0,25 0,25 0,25 2,4 2,2 ng/m 3 1 1 2,8 1 1 2,1 1 1 1 1 3,4 1 Z powyższej tabeli wynika, iż średnioroczne stężenie pyłu zawieszonego PM10 i benzo(a)pirenu na terenie gminy w 2010 roku przekraczało dopuszczalne poziomy określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2008 r. Nr 47, poz. 281). 2.1.2 Ocena realizacji celów i kierunków działań ekologicznych Ocenę realizacji celów i kierunków działań ekologicznych oparto o przyjętą metodykę opisaną w rozdziale 1.4 niniejszego Raportu. W Programie Ochrony Środowiska dla miasta Mikołowa na lata 2004 2015 w zakresie celu głównego Poprawa jakości powietrza atmosferycznego wyznaczono cztery priorytety w obrębie, których wyznaczono piętnaście działań ekologicznych. W celu dokonania oceny stopnia realizacji działań wyznaczonych w Programie przyjęto następującą skalę: 1) działanie zakończone podmiot odpowiedzialny za realizację działania zakończył je, 2) działanie podmiot odpowiedzialny za realizację działania rozpoczął jego realizację, jednak działanie nie zostało jeszcze zakończone bądź jest działaniem ciągłym, 3) działanie nie podmiot odpowiedzialny za realizację działania nie podjął jeszcze działania. Zestawienie realizacji działań związanych z poprawą jakości powietrza atmosferycznego przedstawia poniższa tabela. Tabela 6 Realizacja działań w ramach celu głównego Poprawa jakości powietrza atmosferycznego w latach 2009-2010 Z.1 Z.2 Z.3 Działania Wdrożenie (wykonanie) projektu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy Promocja ww. przedsięwzięcia oraz alternatywnych źródeł energii wśród mieszkańców gminy w tym wspieranie indywidualnych zmian ogrzewania na ekologiczne Opracowanie audytu energetycznego miastawyspecyfikowani e działań, które ograniczą koszty zaopatrzenia w ciepło Ocena realizacji działania Podmioty uczestnicząc e w realizacji działania, Zakład Inżynierii Miejskiej, Zakład Inżynierii Miejskiej, Zakład Gospodarki Lokalowej Krótki opis realizacji działania P1: Ograniczenie niskiej emisji Uwzględnienie projektu w zapisach Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego Dofinansowanie do zmiany sposobu ogrzewania Termomodernizacja Przedszkoli: Nr 1 im. Jasia i Małgosi, ul. Żwirki i Wigury 29, Nr 3 im. Kota w Butach, ul. Konstytucji 3 Maja 38, Nr 4 im. Złotego Pantofelka, ul. Katowicka 132, Nr 5 im. Krainy Bajek, ul. ks. Nakłady poniesione na realizację działania [tys. zł] 2009 2010-40,500 Środki krajowe 159,983 - Środki własne 964,981 6 849,814 Źródła finansowania Środki własne, EFRR w ramach RPOWSL 2007-2013 Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 5

Z.4 Z.5 Z.6 Z.7 Z.8 Z.1 Z.2 Z.3 Rozbudowa sieci (ciepłowniczej, gazowej, energetycznej) w miarę potrzeb Modernizacja istniejącej sieci ciepłowniczej Modernizacja układów zasilania (kotły, AKPiA, układy odpylania i układy napędowe urządzeń ciepłowniczych) Budowa nowych budynków stanowiących mienie komunalne z zachowaniem zasad termoizolacji Opracowanie programu poprawy powietrza atmosferycznego na terenie gminy Modernizacja dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych Budowa, remonty i modernizacja dróg gminnych wg P.Z.P. Wprowadzenie zmian w układzie komunikacyjnym gminy poprzez wyprowadzenie nie nie Zakład Inżynierii Miejskiej, Zakład Inżynierii Miejskiej Zakład Gospodarki Lokalowej, Zakład Inżynierii Miejskiej Marszałkows ki Górka 27, Nr 12 im. Bajkowej Przygody, os. Słowackiego 18; Termomodernizacja budynku mieszkalnego przy ul. Podleskiej 81; Wymiana pokryć dachowych i remonty dachów Modernizacja Kotłowni Grażyńskiego, Budowa sieci od kotłowni do ul. Bandurskiego, Budowa sieci od kotłowni do Centrum, Modernizacja instalacji odpylania spalin kotłów, Modernizacja instalacji odprowadzania spalin budowa komina, Modernizacja stacji wymienników ciepła Opracowanie Programu Ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego, w których stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy substancji w powietrzu, w tym program dla strefy gliwicko-mikołowskiej 32,533 5 516,024 Środki własne, EFRR w ramach RPOWSL 2007-2013 - - - - b.d. P2: Minimalizacja uciążliwości od transportu kołowego Powiatowy Zarząd Dróg, Starostwo powiatowe, Zarządy Dróg Remont drogi powiatowej ul. Krakowskiej w Mikołowie odcinek od ul. Pszczyńskiej do ul. Cmentarnej roboty brukarskie; Remont drogi powiatowej ul. Krakowskiej w Mikołowie odcinek od ul. Pszczyńskiej do DW 928; Projekt remontu ul. Dworcowej wraz z oświetleniem i ul. Konstytucji 3 Maja od Placu 750 Lecia do krytej pływalni Przebudowa ul. Waryńskiego na odcinku od przejazdu kolejowego do skrzyżowania z ul. Dziendziela w Mikołowie, Połączenie centrum miasta Mikołowa z dzielnicą Reta przebudowa i budowa drogi gminnej 380093S, ul. Na Wzgórzu, ul. Sądowa, Całkowity koszt 512,400 1 308,990-583,530 1 793,430 środki własne WFOŚiGW NFOŚiGW Środki własne, NPPDL 2008-2011 Środki własne, NPPDL 2008-2011 - - - - Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 6

Z.4 Z.1 Z.1 Z.2 ruchu tranzytowego i części ruchu samochodowego z obszarów o gęstej zabudowie Wykonanie opracowania dla weryfikacji (skanalizowania) ruchu i parkowanie na terenie całej gminy Wykonanie badań promieniowania elektromagnetycz nego w okolicach lokalizacji stacji przekaźnikowych P.T.K. Dokończenie identyfikacji emitorów oraz stworzenie bazy danych i map dotyczących stanu powietrza atmosferycznego Współudział w budowie wojewódzkiego systemu kontroli wnoszenia opłat środowiskowych nie, realizowa ne na bieżąco nie - - - - P3: Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym WIOŚ Katowice WIOŚ w Katowicac h Wykonanie w 2009 roku w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska pomiarów monitoringowych promieniowania elektromagnetycznego. Punkt pomiarowy zlokalizowano przy ul. Konstytucji 3-go Maja. Analiza wyników wskazała brak przekroczeń wartości dopuszczalnej wynoszącej 7 V/m. W 2010 roku na terenie gminy nie prowadzono pomiarów monitoringowych promieniowania elektromagnetycznego. Najbliższym punktem w którym prowadzono takie pomiary był punkt zlokalizowany na terenie Gminy Łaziska Górne przy ul. Dworcowej. Analiza wyników wskazała brak przekroczeń wartości dopuszczalnej wynoszącej 7 V/m. P4: Ograniczenie emisji przemysłowej WIOŚ prowadzi badania monitoringowe zgodnie z obowiązującym Programem Państwowego Monitoringu Środowiska dla województwa śląskiego, który zawiera wykaz punktów pomiarowych wraz z ich lokalizacją. Realizacja działania w ramach zadań własnych Realizacja działania w ramach zadań własnych - - - - Źródło: Opracowanie własne na podstawie Programu Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004 2015 oraz przeprowadzonej ankietyzacji. Objaśnienia: b.d. brak danych Tabela 7 Działania dodatkowe nie ujęte w Programie Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004-2015 podejmowane w zakresie Poprawy powietrza atmosferycznego Opis przedsięwzięcia Termin realizacji Instytucja odpowiedzial Koszt całkowity przedsięwzięcia [tys. zł] na 2009 2010 Źródła finansowania Termomodernizacja obiektów stanowiących 2008-2010 Starostwo 1 146,705 1 112,640 Środki własne, Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 7

mienie Powiatu na terenie gminy : LO, II LO, budynek dydaktyczny Szkoły Specjalnej w Mikołowie ul. Pokoju 4a Powiatowe Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej ankietyzacji WFOŚiGW, PFOŚiGW Przeprowadzona ankietyzacja oraz analiza dostępnych materiałów wskazuje, iż większość z wyznaczonych w ramach Poprawy jakości powietrza atmosferycznego działań, na przełomie lat 2009-2010 zostało podjętych. Za realizację działań odpowiedzialni byli:, Starostwo Powiatu Mikołowskiego, Marszałkowski, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach, Zakład Inżynierii Miejskiej w Mikołowie, Zakład Gospodarki Lokalowej w Mikołowie oraz Odpowiedni Zarządcy Dróg. Na realizację działań wyznaczonych w Programie wydano ogółem 17 762,185 tys. zł. Najwięcej środków finansowych przeznaczono na realizację działań związanych z termomodernizacją budynków. Poza działaniami określonymi w Programie Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004 2015, zostało działanie dodatkowe związane z termomodernizacją obiektów stanowiących mienie powiatu na terenie gminy. Za realizację tego działania odpowiedzialne było Starostwo Powiatu Mikołowskiego. Ocena stanu środowiska Zgodnie z przyjętą metodyką, ocenę stanu środowiska dokonano w oparciu o analizę zmian jakości powietrza w okresie sprawozdawczym, tj. 2009 2010 r. Podstawę oceny stanu środowiska stanowiły mierniki wyznaczone w Programie: wielkość emisji zanieczyszczeń pyłowych, wielkość emisji zanieczyszczeń gazowych. Na podstawie przeprowadzonej oceny rocznej pod względem ochrony zdrowia i ochrony roślin, poziomy stężeń substancji w powietrzu w latach 2009 2010 kształtowały się na tym samym poziomie, za wyjątkiem dwutlenku siarki. Zgodnie z wynikami pomiarów uzyskanymi ze stacji pomiarowej w Mikołowie oraz w Knurowie, średnioroczne stężenie benzenu, ołowiu, niklu i arsenu w powietrzu atmosferycznym nie przekroczyły dopuszczalnych poziomów określonychw rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu. Przekroczenia dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu stwierdzono natomiast dla pyłu zawieszonego PM10 i bezno(a)pirenu Na przełomie lat 2009 2010 stan powietrza atmosferycznego w gminie nie uległ pogorszeniu. Ocena realizacji celu głównego Ocenę realizacji celu głównego dokonano w oparciu o przeprowadzoną analizę realizacji działań i priorytetów ekologicznych wyznaczonych w Programie. Tabela 8 Realizacja celu głównego Poprawa jakości powietrza atmosferycznego w latach 2009-2010 wyznaczonego w Programie C.1 Cel główny Poprawa jakości powietrza atmosferycznego Ocena realizacji celu głównego w trakcie realizacji Na podstawie przeprowadzonej analizy aktualnego stanu powietrza atmosferycznego na terenie gminy oraz oceny realizacji działań wyznaczonych w Programie, w okresie sprawozdawczym 2009-2010, pozytywnie ocenia się realizację celu głównego jakim jest Poprawa jakości powietrza atmosferycznego. Realizacja działań skoncentrowana była głównie na termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej, przebudowie i modernizacji sieci ciepłowniczej, modernizacji układów odpylania oraz budowie i modernizacji dróg. Kompleks podejmowanych działań spowoduje poprawę jakości powietrza atmosferycznego na terenie gminy, uciepłownienie terenu gminy, a co za tym idzie, poprawę jakości życia mieszkańców gminy. 2.2 RACJONALNA GOSPODARKA WODNA 2.2.1 Analiza stanu aktualnego Jakość wód powierzchniowych i podziemnych Zgodnie z art. 155a ust. 2 ustawy Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.) badania i ocenę stanu wód powierzchniowych oraz stanu wód podziemnych dokonuje się w ramach państwowego monitoringu środowiska. Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 8

Państwowy Monitoring Środowiska (PMŚ) został utworzony ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 44, poz. 287). Zgodnie z art. 23 ww. ustawy Główny Inspektor Ochrony Środowiska jest odpowiedzialny za opracowywanie wieloletnich programów Państwowego Monitoringu Środowiska. Ocenę jakości wód powierzchniowych oraz wód podziemnych w latach 2008 2010 przedstawiono w poniższych tabelach, w oparciu o informacje zawarte na stronie internetowej Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach. Tabela 9 Ocena jakości wód powierzchniowych przepływających przez teren gminy w punktach pomiarowo-kontrolnych w latach 2008-2009 Rok Nazwa rzeki Nazwa jcw Nazwa punktu pomiarowokontrolnego Klasa elementów biologicznych Klasa elementów fizykochemicznych Stan/ potencjał ekologiczny Gmina 2008 Jamna Jamna Jamna ujście do Kłodnicy IV poniżej stanu dobrego słaby Ruda Śląska 2009 Jamna Jamna Jamna ujście do Kłodnicy IV poniżej stanu dobrego słaby Ruda Śląska 2008 Promna Promna Promna ujście do Kłodnicy IV poniżej stanu dobrego słaby / Gierałtowice 2009 Promna Promna Promna ujście do Kłodnicy IV poniżej stanu dobrego słaby / Gierałtowice 2008 Jasienica Jasienica Jasienica ujście do Iłownicy n.o. II n.o. Czechowice Dziedzice 2009 Jasienica Jasienica Jasienica ujście do Iłownicy n.o. poniżej stanu dobrego n.o. Czechowice Dziedzice 2008 Kłodnica Kłodnica do Promnej Kłodnica poniżej ujścia Jamny IV poniżej stanu dobrego słaby Ruda Śląska 2009 Kłodnica Kłodnica do Promnej Kłodnica poniżej ujścia Jamny IV poniżej stanu dobrego słaby Ruda Śląska Źródło: WIOŚ Katowice Objaśnienia: II stan dobry, IV stan słaby, n.o. nie oznaczono W stosunku do 2008 roku, w roku 2009 pogorszeniu uległa jedynie klasa elementów fizykochemicznych w punkcie pomiarowo-kontrolnym Jasienica ujście do Iłownicy. W pozostałych punktach jakość wód powierzchniowych w porównaniu z rokiem 2008 nie uległa pogorszeniu. Tabela 10 Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych na terenie gminy w latach 2008-2010 Nr punktu Nazwa punktu JCWPd Stratygrafia ujętej Klasa jakości warstwy 2008 2009 2010 2233/K 133 Q+T III III III 2234/K Bujaków 133 Q II III n.b. 2680/K Paniowy 133 Q III III III Źródło: WIOŚ Katowice Objaśnienia: II stan dobry, III stan umiarkowany, n.b. nie badano, Q czwartorzęd, T - trias Na przełomie lat 2009 2010 nie odnotowano zmian w jakości wód podziemnych. Jednak w stosunku do 2008 roku, w 2009 roku zaobserwowano pogorszenie o jedną klasę jakość wód podziemnych w punkcie pomiarowym Bujaków, w pozostałych punktach pomiarowych jakość wód nie uległa zmianie. Gospodarka wodno-ściekowa Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 9

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), zużycie wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności w stosunku do 2008 r. (1790,4 dam 3 ) zmalało o około 108 dam 3 w 2009 roku (1682,1 dam 3 ) i około 66 dam 3 w 2010 roku (1724,1 dam 3 ). Rysunek 1 Zużycie wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności w latach 2008 2010 (źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS) W poniższej tabeli przedstawiono zużycie wody w rozbiciu na poszczególne cele, tj.: przemysł, rolnictwo i leśnictwo oraz cele komunalne. Z zebranych danych wynika, iż w stosunku do 2008 roku zwiększyło się zużycie wody na cele przemysłu, natomiast zmalało zużycie wody na cele komunalne. Tabela 11 Zużycie wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności w rozbiciu na poszczególne cele w latach 2008-2010 Rok Cel 2008 2009 2010 [dam 3 ] przemysł 7 8 30 rolnictwo i leśnictwo 0 0 0 eksploatacja sieci wodociągowej gospodarstwa domowe 1424.4 1343.1 1194.7 inne 366 331 499,4 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS SUMA: 1790,4 1682,1 1724,1 System zaopatrzenia w wodę gminy oparty jest w głównej mierze na zakupie wody od Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów bezpośrednio z sieci magistralnych oraz na dwóch ujęciach wód podziemnych eksploatowanych przez Zakład Inżynierii Miejskiej Sp. z o.o. w Mikołowie. Na poniższym wykresie zobrazowano długość czynnej sieci rozdzielczej i kanalizacyjnej na terenie gminy zgodnie z danymi GUS. Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 10

Rysunek 2 Długość czynnej sieci rozdzielczej i kanalizacyjnej na terenie gminy w latach 2008 2010 (źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS) Jak wynika z powyższego wykresu, długość czynnej sieci rozdzielczej i kanalizacyjnej na terenie gminy systematycznie wzrasta. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), ilość ścieków komunalnych odprowadzanych ogółem w latach 2009 2010 zmalała w stosunku do 2008 r. (1140,4 dam 3 ) o około 70 dam 3 w 2009 roku (1070,8 dam 3 ) i około 83 dam 3 w 2010 roku (1057 dam 3 ). Rysunek 3 Ilość ścieków komunalnych odprowadzanych ogółem w latach 2008 2010 na terenie gminy (źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS) Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), ilość ścieków komunalnych poddanych oczyszczeniu w latach 2009 2010 zmalała w stosunku do 2008 r. (1105 dam3) o około 34 dam 3 w2009 w roku (1071 dam 3 ) i około 53 dam 3 w 2010 roku (1057 dam 3 ), co zobrazowano na poniższym wykresie. Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 11

Rysunek 4 Ilość ścieków komunalnych poddanych oczyszczeniu w latach 2008 2010 na terenie gminy (źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS) W strukturze oczyszczania ścieków dominowało oczyszczanie ścieków w oczyszczalniach z podwyższonym usuwaniem biogenów. Poniżej zobrazowano ilości ścieków komunalnych poddanych oczyszczeniu w latach 2008 2010 z uwzględnieniem sposobu oczyszczania. Rysunek 5 Ilości ścieków komunalnych poddanych oczyszczeniu w latach 2008 2010 na terenie gminy (źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS) Na terenie gminy istnieją trzy oczyszczalnie ścieków: - biologiczna oczyszczalnia ścieków Centrum zlokalizowana jest w dzielnicy Reta w rejonie potoku Jamna (dopływ Kłodnicy), - mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia Śmiłowice została wybudowana jako oczyszczalnia tymczasowa, do obsługi części sołectwa Śmiłowice, tj. rejon ulic: Kawalca, Jesionowej, Bukowej, Cisów i Jarzębinowej, - mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia Leśna Bryza zlokalizowana przy ul. Botanicznej w sołectwie Mokre. Utworzona została w celu obsługi osiedla domków jednorodzinnych Leśna Bryza. Tabela 12 Ładunki zanieczyszczeń w oczyszczonych ściekach komunalnych odprowadzanych z terenu gminy w latach 2008-2010 BZT5 ChZT Zawiesina ogólna [kg/rok] Azot ogólny Fosfor ogólny 2008 17905 93842 22188 27690 1650 2009 36378 138511 42512 24373 965 2010 22159 108081 27418 27093 624 Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 12

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS W stosunku do 2008 roku, w latach 2009 2010 zwiększył się ładunek prawie wszystkich zanieczyszczeń w oczyszczonych ściekach komunalnych odprowadzanych z terenu gminy (wyjątek stanowi zawiesina ogólna). Porównując jednak lata 2009-2010 wyraźnie widać, że w stosunku do 2009 roku, w 2010 roku zmniejszył się ładunek wszystkich zanieczyszczeń w oczyszczonych ściekach komunalnych odprowadzanych z terenu gminy. Wg danych GUS ilość ścieków przemysłowych odprowadzanych ogółem w latach 2009 2010 wzrosła w stosunku do 2008 r. (136 dam 3 ) o około 46 dam 3 w 2009 roku (160 dam 3 ) i około 70 dam 3 w 2010 roku (206 dam 3 ). W strukturze oczyszczania ścieków przemysłowych dominuje oczyszczanie biologiczne. Poniżej zobrazowano ilości ścieków przemysłowych poddanych oczyszczeniu w latach 2008 2010 z uwzględnieniem sposobu oczyszczania. Rysunek 6 Ilości ścieków przemysłowych poddanych oczyszczeniu w latach 2008 2010 na terenie gminy (źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS) Zgodnie z danymi łównego Urzędu Statystycznego (GUS) od 2008 roku systematycznie wzrasta ilość nieoczyszczonych ścieków przemysłowych, co zobrazowano na poniższym wykresie. Rysunek 7 Ilość nieoczyszczonych ścieków przemysłowych w latach 2008 2010 na terenie gminy (źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS) Tabela 13 Ładunki zanieczyszczeń w ściekach przemysłowych odprowadzanych z terenu gminy w latach 2008-2010 BZT5 ChZ T Zawiesina ogólna Suma jonów chlorków i siarczków Fenole lotne Azot ogólny Fosfor ogólny [kg/rok] 2008 823 4913 1879 22310 0 409 44 Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 13

2009 1088 5621 2298 26430 0 240 28 2010 1110 6107 2789 37203 0 1695 121 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS W stosunku do 2008 roku, w latach 2009 2010 zwiększył się ładunek prawie wszystkich zanieczyszczeń w ściekach przemysłowych odprowadzanych z terenu gminy. Wyjątek stanowią: azot ogólny i fosfor ogólny, których ładunek w 2009 roku był mniejszy zarówno w stosunku do 2008 roku jak i 2010 roku. 2.2.2 Ocena realizacji celów i kierunków działań ekologicznych Ocenę realizacji celów i zadań ekologicznych oparto o przyjętą metodykę opisaną w rozdziale 1.4 niniejszego Raportu. W Programie Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004 2015 w zakresie celu głównego Racjonalna gospodarka wodna wyznaczono cztery priorytety w obrębie których wyznaczono dwadzieścia trzy działania ekologiczne. W celu dokonania oceny stopnia realizacji działań wyznaczonych w Programie przyjęto następującą skalę: 1) działanie zakończone podmiot odpowiedzialny za realizację działania zakończył je, 2) działanie podmiot odpowiedzialny za realizację działania rozpoczął jego realizację, jednak działanie nie zostało jeszcze zakończone bądź jest działaniem ciągłym, 3) działanie nie podmiot odpowiedzialny za realizację działania nie podjął jeszcze działania. Zestawienie realizacji działań związanych z gospodarką wodną przedstawia poniższa tabela. Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 14

Tabela 14 Realizacja działań w ramach celu głównego Racjonalna Gospodarka Wodna w latach 2009 2010 Z.1 Z.2 Z.1 Z.2 Z.3 Z.4 Z.5 Z.6 Działania Zagospodarowanie poszczególnych zlewni w sposób zapewniający ograniczenie ilości spływających wód: - ograniczenie w pokrywaniu nowych terenów szczelnymi nawierzchniami -zmiana nieprzepuszczalnych pokryć na trawniki i powierzchnie ażurowe - tworzenie w sieci kanalizacji deszczowej pojemności retencyjnych - stosowanie w nowych obiektach sieci kanalizacyjnej, która częściowo rozsącza wody deszczowe do gruntu, - stosowanie ujęć wód opadowych ze studniami chłonnymi sięgającymi do wodoprzepuszczalnej warstwy Wykonanie niezbędnych umocnień i zabezpieczeń w miejscach lokalnych podtopień (potoki: Promna i Jamna: w szczególności w sołectwach Borowa Wieś i Mokre) Budowa oczyszczalni Centrum wraz z kolektorami zbiorczymi Wykonanie projektu i realizacji kanalizacji rozdzielczej dla dzielnic Reta i Goj Rozbudowa i dociążenie oczyszczalni JET Wykonanie projektu i realizacja oczyszczalni wraz z kanalizacją dla rejonu Kąty Budowa kanalizacji rozdzielczej dla dzielnicy Nowy Świat Wykonanie projektu i budowa kanalizacji rozdzielczej dla dzielnicy Ocena realizacji działania nie Podmioty uczestniczą ce w realizacji działania Mikołowa, Kopalnie, Administrat orzy cieków P.1: Ochrona przeciwpowodziowa Krótki opis realizacji działania Nakłady poniesione na realizację działania [tys. zł] 2009 2010 - - - - ŚZMiUW Konserwacja cieku Promna 15,800 - P.2: Realizacja kompleksowych inwestycji w dziedzinie gospodarki wodno-ściekowej zrealizowane zrealizowane, ZIM ZIM, ZIM, ZIM ZIM Oczyszczalnia uruchomiona w 2005 roku Koszty poniesione w latach wcześniejszych Działanie realizowane w ramach przedsięwzięcia pn.,,zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno ściekowej miasta Realizacja inwestycji nie objęła rozbudowy oczyszczalni JET ponieważ podłączono ją do sieci miejskiej Realizacja inwestycji bez lokalnej oczyszczalni przesył do oczyszczalni ścieków CENTRUM Koszty poniesione w latach wcześniejszych Źródła finansowani a Budżet państwa Działanie realizowane w ramach przedsięwzięcia pn.,,zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno ściekowej miasta Działania realizowane w ramach przedsięwzięcia pn.,,zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno ściekowej miasta Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 15

Mokre wraz z przepompowanimi Z.7 Z.8 Z.9 Z.10 Z.11 Z.12 Z.13 Z.1 Z.2 Z.3 Z.4 Z.5 Wykonanie projektu i realizacja oczyszczalni Bujaków Wschód wraz z przepompowniami i kanalizacją rozdzielczą Wykonanie projektu i budowa oczyszczalni wraz z kanalizacją dla sołectwa Bujaków Zachód Wykonanie projektu i realizacja rozbudowy kanalizacji dla dzielnicy Kamionki wraz z przepompowniami (zrzut ścieków na oczyszczalnię Centrum ) Budowa kanalizacji rozdzielczej dla sołectw Borowa Wieś wraz z przepompowniami i oczyszczalnią ścieków Wykonanie koncepcji odprowadzania ścieków sanitarnych dla terenów dla których brak odprowadzenia Wspieranie instalowania przydomowych oczyszczalni ścieków dla indywidualnych gospodarstw Identyfikacja podmiotów i działania na rzecz ograniczenia zrzutu ścieków przemysłowych do wód powierzchniowych Rozbudowa i zabezpieczenie ujęcia wody w Śmiłowicach dla zasilania w wodę sołectwa Bujaków Rozbudowa sieci wodociągowej sołectw: Paniowy i Bujaków Rozbudowa i modernizacja sieci rozdzielczej w miarę potrzeb Adaptacja i modernizacja istniejącej sieci wodociągowej i rozdzielczej (w tym wymiana rur azbestowych) Zabezpieczenie sieci (istniejących i nowobudowanych) zaopatrzenia w wodę przed szkodami górniczymi zrealizowane, realizowane ciągle zrealizowane, realizowane ciągle, ZIM, ZIM, ZIM, ZIM, ZIM Starostwo Powiatowe, Marszałek Województ wa, RZGW, ZIM ZIM ZIM Kopalnie Realizacja inwestycji bez lokalnej oczyszczalni przesył do oczyszczalni ścieków CENTRUM Działania realizowane w ramach przedsięwzięcia pn.,,zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno ściekowej miasta Działanie realizowane w ramach przedsięwzięcia pn.,,zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno ściekowej miasta Realizacja inwestycji bez lokalnej oczyszczalni przesył do oczyszczalni ścieków CENTRUM Działanie realizowane w ramach przedsięwzięcia pn.,,zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno ściekowej miasta Koncepcja wykonana została w latach wcześniejszych przez UM. Na podstawie koncepcji powstały projekty, które obecnie ZIM Sp. z o.o. realizuje w ramach przedsięwzięcia pn.,,zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno ściekowej miasta. Dopłaty do indywidualnych oczyszczalni ścieków. 3,000 - GFOŚiGW Wydawanie pozwoleń wodno prawnych, w których określa się dopuszczalną ilość i jakość ścieków zrzucanych do wód P.3: Poprawa jakości wody pitnej Przedsięwzięcie zrealizowane w 2004 roku Koszty uwzględniane w ramach zadań własnych Koszty poniesione w latach wcześniejszych Działania realizowane w ramach przedsięwzięcia pn.,,zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno ściekowej miasta Wymiana starych rur stalowych na plastikowe bądź ceramiczne. Na terenie Gminy brak rur azbestowych Działanie realizowane w ramach przedsięwzięcia pn.,,zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno ściekowej miasta Działanie realizowane w ramach działania polegającego na rewitalizacji terenów objętych oddziaływaniem szkód górniczych P.4: Regulacja stosunków wodnych na terenie gminy Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 16

Z.1 Z.2 Z.3 Odwodnienie i melioracja terenów narażonych zalewaniem i nadmiernym retencjonowaniem wody w związku ze szkodami górniczymi Wykonanie opracowania, które pozwoli sklasyfikować tereny o zachwianych stosunkach wodnych Regulacja stosunków wodnych (pozostałe tereny nie objęte szkodami górniczymi), realizowane ciągle nie podejmowane w miarę potrzeb Kopalnie - 114,200 328,000, Kopalnie - - - - Czyszczenie rowów 39,228 45,730 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Programu Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004 2015 oraz przeprowadzonej ankietyzacji. Środki własne Środki własne Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 17

Tabela 15 Koszt przedsięwzięcia pn.:,,zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno ściekowej miasta poniesiony w latach 2009 2010 w ramach którego realizowane są działania wyznaczone w Programie Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004-2015 Opis przedsięwzięcia Budowa kanalizacji sanitarnej, kanalizacji deszczowej i modernizacja sieci wodociągowej w ramach przedsięwzięcia pn:.,,zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno ściekowej miasta Termin realizacji 2007-2013 ZIM Instytucja odpowiedzialna Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej ankietyzacji. Źródła finansowania Środki własne, POIiŚ Koszt całkowity przedsięwzięcia [tys. zł] 2009 2010 3 684,000 20 394,000 Przeprowadzona ankietyzacja oraz analiza dostępnych materiałów wskazuje, iż większość z wyznaczonych w ramach Racjonalnej Gospodarki Wodnej działań, na przełomie lat 2009-2010 zostało podjętych. Za realizację działań odpowiedzialni byli:, Śląski Zarząd Melioracji i zeń Wodnych, Zakład Inżynierii Miejskiej w Mikołowie, Kopalnie. Na realizację działań wyznaczonych w Programie wydano ogółem 24 623,958 tys. zł. Ocena stanu środowiska Zgodnie z przyjętą metodyką, ocenę stanu środowiska dokonano w oparciu o analizę zmian jakości wód powierzchniowych i podziemnych na terenie gminy w okresie sprawozdawczym, tj. lata 2009 2010. Podstawę oceny stanowiły mierniki wyznaczone w Programie: jakość wód powierzchniowych i podziemnych, długość sieci kanalizacyjnej. W stosunku do 2008 roku jakość wód powierzchniowych w punkcie pomiarowo-kontrolnym Jasienica ujście do Iłownicy uległa pogorszeniu, w pozostałych punktach jakość wód nie uległa zmianie. W stosunku do 2008 roku pogorszeniu o jedną klasę jakości uległy wody podziemne w punkcie pomiarowym Bujaków, w pozostałych punktach pomiarowych jakość wód nie uległa zmianie. W stosunku do roku 2008 długość czynnej sieci rozdzielczej i kanalizacyjnej wzrosła. W stosunku do 2008 roku, w latach 2009 2010 zmalała ilość ścieków komunalnych odprowadzanych ogółem, a co za tym idzie ilość ścieków komunalnych poddanych oczyszczeniu. W strukturze oczyszczania ścieków dominowało oczyszczanie sposobem z podwyższonym usuwaniem biogenów. W stosunku do 2009 roku, w 2010 roku zmniejszył się ładunek zanieczyszczeń w oczyszczonych ściekach komunalnych odprowadzanych z terenu gminy. W stosunku do 2008 roku, w latach 2009 2010 wzrosła ilość ścieków przemysłowych odprowadzanych z terenu gminy, wzrosła również ilość nieoczyszczonych ścieków przemysłowych. Wzrostowi uległ również ładunek zanieczyszczeń w ściekach przemysłowych odprowadzanych z terenu gminy. Biorąc pod uwagę powyższe wnioski, konieczna jest kontynuacja działań wyznaczonych w Programie w zakresie Racjonalnej gospodarki wodnej. Ocena realizacji celu głównego Ocenę realizacji celu głównego dokonano w oparciu o przeprowadzoną analizę realizacji działań i priorytetów ekologicznych wyznaczonych w Programie. Tabela 16 w Programie Realizacja celu głównego Racjonalna gospodarka wodna w latach 2009 2010 wyznaczonego C.2 Cel główny Racjonalna gospodarka wodna Ocena realizacji celu głównego w trakcie realizacji Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 18

Źródło: Opracowanie własne Na podstawie przeprowadzonej analizy aktualnego stanu środowiska wodnego na terenie gminy oraz oceny realizacji działań wyznaczonych w Programie, w okresie sprawozdawczym 2009-2010, pozytywnie ocenia się stopień realizacji celu głównego jakim jest Racjonalna gospodarka wodna. Większość wyznaczonych w Programie działań było i jest realizowanych w ramach przedsięwzięcia pn.: Zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno-ściekowej miasta Mikołowa, polegającego na kompleksowym uporządkowaniu gospodarki wodno-ściekowej na obszarze aglomeracji. Projekt ten przyczyni się do poprawy jakości wód powierzchniowych, a tym samym podziemnych. Zakres przedsięwzięcia obejmuje: - budowę około 162 km kanalizacji sanitarnej (grawitacyjnej i tłocznej), - budowę około 28 szt. przepompowni i tłoczni ścieków, - budowę około 29 km kanalizacji deszczowej, - modernizację około 29 km sieci wodociągowej. Całkowitą wartość projektu szacuje się na kwotę 410 542 773,00 zł. Projekt ten realizowany jest z dofinansowania w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013, środków własnych Zakładu Inżynierii Miejskiej. Kompleks podejmowanych działań spowoduje poprawę jakości środowiska wodnego. W kolejnych latach zaleca się kontynuację wyznaczonych w Programie działań. 2.3 POPRAWA JAKOŚCI GLEB, OCHRONA POWIERZCHNI I KOPALIN 2.3.1 Analiza stanu aktualnego Strukturę gruntów na terenie gminy przedstawiono w poniższej tabeli. Tabela 17 Struktura użytkowania gruntów w latach 2009 2010 Powierzchnia ogółem Użytki rolne Lasy i grunty leśne ha 7890 167,5 4,6 Źródło: Opracowanie własne Dominującym typem gleb na terenie gminy są gleby bielicowe cechujące się w głównej mierze niskimi klasami bonitacyjnymi (IV i V). Zaledwie kilka procent powierzchni gminy zajmują gleby brunatne i rędziny. W dnach dolin i zbiorników wodnych wykształciły się gleby hydromorficzne. Głównymi kopalinami podstawowymi występującymi na terenie gminy są: węgiel kamienny, metan z pokładów węgla. Natomiast głównymi kopalinami pospolitymi występującymi na terenie gminy są piaski. W granicach gminy występują obszary górnicze kilku kopalń: - kopalnie prowadzące eksploatacje: KWK Bielszowice, KWK Budryk, KWK Bolesław Śmiały ; - kopalnie nie prowadzące eksploatacji: KWK Halemba, KWK Murcki, KWK Wujek Ruch Śląsk, Kopalnia doświadczalna Barbara, KWK Sośnica Makoszowy. Analizę aktualnego stanu zasobów naturalnych złóż węgla kamiennego oparto o informacje zawarte w Bilansie zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce sporządzonego przez Państwowy Instytut Geologiczny. Tabela 18 Zasoby złóż węgla kamiennego obszarów górniczych występujących na terenie gminy w latach 2009 2010 Rodzaj kopaliny Węgiel kamienny Nazwa złoża Stan zagospodarowani Wydobycie Zasoby geologiczne bilansowe [tys. ton] Zasoby przemysłowe [tys. ton] a złoża 2009 2010 2009 2010 2009 2010 Makoszowy E E 1956 1488 468423 467448 84265 116343 Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 19

Sośnica E E 1510 1398 406051 404664 116280 115258 Budryk E E 2545 2123 851291 847547 67200 49264 Łaziska E E 1422 1561 199731 199354 47484 45845 Bielszowice E E 2290 1666 525831 526405 275318 275610 Halemba II E E 487 73 160490 160430 89452 89392 Murcki E E 1783 1635 517777 517064 92076 103781 Metan pokładów węgla [mln m 3 ] Sośnica E E 15,26 8,19 1582,82 1577,8 474,84 34,85 3 Budryk E E 15,11 13,80 5359,39 5349,4 128,85 267,09 6 Łaziska P P - - 776 776 - - Bielszowice E E 5,78 6,96 1441,44 1564,8 316,70 343,86 7 Halemba II E E 5,59 2,85 218,29 215,21 94,89 92,04 Murcki P P - - 3843,87 3843,8 7 - - Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Bilansu zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce, 2009 2010 Objaśnienia: E- złoże eksploatowane, P złoże perspektywiczne Tabela 19 Zasoby kopalin pospolitych występujących na terenie gminy w latach 2009 2010 Rodzaj złoża Nazwa złoża Stan zagospodarowani Zasoby geologiczne bilansowe [tys. m 3 ] a złoża 2009 2010 2009 Zasoby przemysłowe [tys. m 3 ] 2010 Piaski podsadzkowe Borowa Wieś Z 7 672 7 672 - - Panewniki Z 23 050 23 050 - - Piaski i żwiry Panewniki Z 201 201 - - Surowce ilaste ceramiki budowlanej - Emma Z 604 604 - - Rzędówka Z 235 235 - - Sitko- Z 381 381 - - Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Bilansu zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce, 2009 2010 Objaśnienia: Z - złoże zagospodarowane 2.3.2 Ocena realizacji celów i kierunków działań ekologicznych Ocenę realizacji celów i zadań ekologicznych oparto o przyjętą metodykę opisaną w rozdziale 1.4 niniejszego Raportu. W Programie Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004 2015 w zakresie celu głównego Poprawa jakości gleb, ochrona powierzchni i kopalin wyznaczono cztery priorytety w obrębie których wyznaczono dziewięć działań ekologicznych. W celu dokonania oceny stopnia realizacji działań wyznaczonych w Programie przyjęto następującą skalę: 1) działanie zakończone podmiot odpowiedzialny za realizację działania zakończył je, Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 20

2) działanie podmiot odpowiedzialny za realizację działania rozpoczął jego realizację, jednak działanie nie zostało jeszcze zakończone bądź jest działaniem ciągłym, 3) działanie nie podmiot odpowiedzialny za realizację działania nie podjął jeszcze działania. Zestawienie realizacji działań związanych z poprawą jakości gleb, ochrona powierzchni i kopalinprzedstawia poniższa tabela. Tabela 20 Realizacja działań w ramach celu głównego Poprawa jakości gleb, ochrona powierzchni i kopalin w latach 2009 2010 Z.1 Z.2 Z.1 Z.2 Z.3 Z.4 Z.1 Z.2 Z.1 Działania Objęcie ochroną terenów niezdegradowanych poprzez nielokowanie inwestycji uciążliwych na korzyść walorów przyrodniczych i rekreacyjnych Rewitalizacja terenów objętych oddziaływaniem szkód górniczych Rozpoznanie i podjęcie działań dotyczących problemu zanieczyszczeń obszarowych, głównie z terenów przemysłowych Kontynuacja wapnowania, magnesowania gleb oraz zwiększenie nawożenia organicznego Zalesienia i zaprawienia gruntów odłogowanych, w tym zwalczanie chwastów Prowadzenie okresowych badań gleb w odpowiednich interwałach czasowych Wspomaganie działalności rolniczej, uwzględniającej normy ekologiczneszkolenia rolników Poprawa struktury agrarnej poprzez scalanie gruntów Ochrona przed nieracjonalną eksploatacją rozpoznanych złóż kopalin- odpowiednie wpisy do PZP Ocena realizacji działania P.1: Ochrona wierzchniej warstwy gleby, realizowane poprzez określone zapisy w MPZP zrealizowane, podejmowane w miarę potrzeb Podmioty uczestniczące w realizacji Nakłady poniesione na realizację działania [tys. zł] działania 2009 2010 Mikołowa P.2: Przywrócenie wartości użytkowych gleb nie podjęto nie nie Źródła finans owani a - - - Kopalnie 1 324,500 656,600 Mikołowa Mikołowa, Właściciele i użytkownicy gruntów Mikołowa, rolnicy P.3: Racjonalna gospodarka rolna, realizowane ciągle, realizowane w miarę potrzeb Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Właściciele i użytkownicy gruntów P.4: Racjonalna gospodarka kopalinami Mikołowa Środki własne - - - 11,000 13,000 Środki własne, GFOŚi GW - - - - - - b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. Koszty uwzględniane w ramach opracowywania Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego Źródło: Opracowanie własne na podstawie Programu Ochrony Środowiska dla miasta na lata 2004 2015 oraz przeprowadzonej ankietyzacji Objaśnienia: b.d. brak danych Przeprowadzona ankietyzacja oraz analiza dostępnych materiałów wskazuje, iż połowa z wyznaczonych w ramach Poprawy jakości gleb, ochrony powierzchni i kopalin działań przełomie lat 2009-2010 zostało podjętych. Id: 4E2D6AED-E275-41D9-A7F2-0E1D9C24AB3E. Podpisany Strona 21