Zarządzanie tuczarnią w cyklu otwartym, jako kontynuacja rozrodu w cyklu zamkniętym

Zarządzanie tuczarnią w cyklu otwartym, jako kontynuacja rozrodu w cyklu zamkniętym. Marek Gasiński Specjalista ds. Rozrodu 2 grudnia, Pałac w Pakosławiu

Zarządzanie tuczarnią w cyklu otwartym, jako kontynuacja rozrodu w cyklu zamkniętym Marek Gasiński Wytwórnia Pasz LIRA Krzywiń Pakosław 2 grudnia 2011 r.

POTENCJAŁ GENETYCZNY KRAJOWYCH RAS ŚWIŃ 18 prosiąt urodzonych w jednym miocie 44 prosięta rocznie 2,4 miotu

EFEKTYWNOŚĆ PRODUKCJI Efektywność produkcji (plenność gospodarcza) zaleŝy od liczby prosiąt odchowywanych od lochy w roku 60 % częstotliwość wyprosień 20 % liczba urodzonych prosiąt w miocie 20 % liczba padnięć

WPŁYW WIEKU KNURA NA WIELKOŚĆ MIOTU (CASTRO, 1989) 12,5 12,0 12,0 11,4 11,6 11,8 11,5 wielkość miotu 11,0 10,5 10,1 10,4 10,7 10,9 11,0 10,0 9,5 9,0 6 7 8 10 12 14 16 18 20 wiek knura (w miesiącach)

WPŁYW WIEKU KNURA NA SKUTECZNOŚĆ KRYCIA (CASTRO, 1989) 100% 90% 78% 80% 82% 85% 90% 80% 68% 70% skuteczność kr rycia 60% 50% 40% 30% 55% 20% 10% 0% 6 7-9 10 11 13-14 18 20 wiek knura (w miesiącach)

WYMAGANIA ZDROWOTNE DLA KNURÓW WARUNKI ZDROWOTNE, KTÓRE MUSZĄ SPEŁNIAĆ KNURY PRZEZNACZONE DO STACJI UNASIENIANIA STOSOWNIE DO ROZPORZĄDZENIA NR 1017 MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Z DNIA 27 kwietnia 2004r. Knury muszą pochodzić z gospodarstw wolnych od chorób zakaźnych i zaraźliwych trzody chlewnej, w tym równieŝ PRRS. Knury muszą być poddane tuberkulinizacji oraz posiadać ujemne wyniki badania krwi w kierunku: PRRSV BRUCELOZY LEPTOSPIROZY SALMONELOZY CHOROBY AUJESZKYEGO

WYMAGANIA ZDROWOTNE DLA KNURÓW WARUNKI ZDROWOTNE, KTÓRE MUSZĄ SPEŁNIAĆ KNURY PRZEZNACZONE DO STACJI UNASIENIANIA STOSOWNIE DO ROZPORZĄDZENIA NR 1017 MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Z DNIA 27 kwietnia 2004r. Ponadto muszą posiadać świadectwo przydatności do rozpłodu, w tym m. in. wyniki badań morfologicznych i bakteriologicznych nasienia. Knury muszą być zaszczepione przeciwko ekto- i endopasoŝytom

PARAMETRY NASIENIA KNURÓW MINIMALNE PARAMETRY NASIENIA KNURÓW PRZEZNACZONYCH DO STACJI UNASIENIANIA (wg. Instrukcji nr 3/89 Badanie i ocena przydatności rozpłodowej knurów prof. K. Rosłanowskiego) objętość ejakulatu po przefiltrowaniu: > 100 ml odsetek plemników o ruchu prawidłowym: > 60 % minimalna koncentracja plemników w 1 mm³: > 250 tys. ph nasienia: 6,8 7,8

PARAMETRY NASIENIA KNURÓW MINIMALNE PARAMETRY NASIENIA KNURÓW PRZEZNACZONYCH DO STACJI UNASIENIANIA (wg. Instrukcji nr 3/89 Badanie i ocena przydatności rozpłodowej knurów prof. K. Rosłanowskiego) odsetek plemników nie zmienionych morfologicznie: 80 % w tym plemników z kroplą protoplazmatyczną: < 10% zawartość drobnoustrojów warunkowo-chorobotwórczych: < 150 tys./ cm³

Archiwum WCHiRZ fot. G. Pietrzak

ZAWARTOŚĆ SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH W DAWCE DLA KNURÓW Energia trzoda (MJ) 12.001 Fosfor ogólny (P) [%] 0.659 Białko ogólne [%] 18.524 Fosfor przysw. (Pp) [%] 0.287 Włókno surowe [%] 5.856 Magnez (Mg) [%] 0.221 Lizyna [%] 1.051 Sód (Na) [%] 0.158 Metionina [%] 0.417 Chlor [%] 0.190 Metionina + Cystyna [%] 0.738 Mangan Tryptofan [%] 0.253 Cynk Treonina [%] 0.679 śelazo Kwas linolowy [%] 0.246 Miedź Wapń ogólny (Ca) [%] 0.951 Jod mg 62.500 mg 150.000 mg 125.000 mg 31.250 mg 1.560

ZAWARTOŚĆ SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH W DAWCE DLA KNURÓW Kobalt Selen mg 0.620 Witamina B12 mg 0.500 Witamina C mcg 30.000 mg 500.000 Sól (NaCl) [%] 0.402 Pantotenina Ca mg 11.250 Witamina A j.m. 20000.000 Kwas nikotynowy mg 18.750 Witamina D3 Witamina E Witamina K3 Witamina B1 Witamina B2 Witamina B6 j.m. 2000.000 Kwas foliowy mg 50.000 Biotyna mg 3.000 Chlorek choliny mg 1.500 Tylozyna mg 4.680 Virginiamycyna mg 3.750 mg 0.750 mcg 75.600 mg 250.000 mg 0.000 mg 0.000

POMIESZCZENIA DLA KNURÓW Powierzchnia kojca 6 m² (½ rusztowa) Powierzchnia wybiegów 10 m² (w 1/3 zadaszony) Optymalna temperatura 12-15º 15º C Wilgotność 60-75% Prędko dkość przepływu powietrza 0,5-0,2 0,2 m/sek. Wymiana powietrza latem 100 m³/h/szt. Wymiana powietrza zimą 20 m³/h/szt. Poziom hałasu asu 85 db

PRAWIDŁOWY ROZRÓD Normy fizjologiczne warunkujące prawidłowy przebieg rozrodu (2,2 2,4 2,4 miotu w roku) CiąŜa 114-115 115 dni Laktacja - od 21 do 28 dni Liczba dni pustych - od 5 do 7 dni Cykl reprodukcyjny od 141 do 148 dni

PRAWIDŁOWY ROZRÓD PRZYGOTOWANIE LOSZEK DO ROZRODU Właściwy wybór loszek remontowych Prawidłowa selekcja loszek w okresie odchowu (po urodzeniu, w chwili odłączania od matek, w wieku 5-6 miesięcy) Prawidłowy, kontrolowany rozwój loszki

PRAWIDŁOWY ROZRÓD PRZYGOTOWANIE LOSZEK DO ROZRODU Optymalny czas pierwszej inseminacji: 210-240 240 dzień Ŝycia masa ciała 135-150 150 kg Długość dnia świetlnego : 14-16 16 godzin, światło o natęŝeniu 150-200 luksów

PRAWIDŁOWY ROZRÓD ORGANIZACJA SEKTORA ROZRODU W CHLEWNI Wprowadzanie loszek do stada Tworzenie grup technologicznych Edukacja seksualna młodych loszek śywienie, flushing Kontakt z knurem Kontakt z aktywnymi płciowo lochami Synchronizacja rui

WŁAŚCIWEJ JAKOŚCI NASIENIE, ZDEPONOWANE WE WŁAŚCIWYM MIEJSCU, O WŁASCIWYM CZASIE CHRISTINE GLOSSOP

WYSZUKIWANIE I OBSERWACJA RUI

PRAWIDŁOWE ROZPOZNANIE RUI I OKREŚLENIE OPTYMALNEGO CZASU UNASIENNIANIA CYKL RUJOWY to okres od pierwszego dnia rui do ostatniego dnia poprzedzającego następna ruję; trwa średnio 21 dni (17-24 dni) Podstawowym warunkiem powodzenia inseminacji jest prawidłowe ustalenie terminu wystąpienia rui i określenie optymalnego terminu wykonania zabiegu unasieniania

PRAWIDŁOWE ROZPOZNANIE RUI I OKREŚLENIE OPTYMALNEGO CZASU UNASIENNIANIA Jednym z waŝniejszych elementów strategii inseminacji jest analizowanie terminu występowania rui po odsadzeniu oraz czasu jej trwania. Dane te słuŝą do precyzyjnego ustalenie optymalnego terminu inseminacji NaleŜy, jako regułę łę, wprowadzić zasadę dwukrotnego, w ciągu dnia wyszukiwania rui, najlepiej w okresie spokoju w chlewni. Obserwacje rui powinno przeprowadzać się w godzinach: od 6 do 9 rano oraz od 13 do 16 po południu. Idealnym rozwiązaniem zaniem jest wyszukiwanie rui, co 12 godzin, zawsze jednak z wykorzystaniem knura

Archiwum WCHiRZ fot. M. Ellmann Archiwum WCHiRZ fot. M. Ellmann

Archiwum WCHiRZ fot. M. Ellmann

OKREŚLANIE OPTYMALNEGO CZASU UNASIENNIANIA Wczesne: 3-4 dni po odsadzeniu prosiąt Terminowe: 5 dni po odsadzeniu prosiąt Późne: 7-10 dni po odsadzeniu prosiąt

OKREŚLANIE OPTYMALNEGO CZASU UNASIENNIANIA Ruje wczesne: pierwsze krycie wykonujemy 24 godziny po zauwaŝeniu rui, następne po kolejnych ok. 12 godzinach (w 24-36 36-48 godzinie) Ruje terminowe: pierwsze krycie wykonujemy 12 godzin po zauwaŝeniu rui, następne po kolejnych ok. 12 godzinach (w 12-24 24-36 godzinie) Ruje późne: pierwsze krycie wykonujemy natychmiast po zauwaŝeniu rui, następne po kolejnych ok. 12 godzinach (w 0-12 12-24 24 godzinie)

Postępowanie z nasieniem Wykonanie zabiegu inseminacyjnego

Archiwum WCHiRZ fot. M. Ellmann

Archiwum WCHiRZ fot. M. Ellmann Archiwum WCHiRZ fot. M. Ellmann

POSTĘPOWANIE Z NASIENIEM, WYKONANIE ZABIEGU INSEMINACYJNEGO Wpływ dodatkowych czynników na skuteczność zabiegów inseminacyjnych (wg Z. Pejsaka): Ucisk grzbietu lochy 48 % Ucisk grzbietu lochy + głos knura 71 % Ucisk grzbietu lochy + zapach knura 81 % Ucisk grzbietu lochy + obecność knura 97 %

WSPÓŁCZYNNIK ZAPŁODNIEŃ W ZALEśNOŚCI OD TERMINU KRYCIA LICZBA LOCH TERMIN KRYCIA: DZIEŃ RUI ODSETEK ZAPŁODNIEŃ I II III 187 rano 248 wieczorem 178 rano i wieczorem rano X 83,4 rano i wieczorem X 81,5 rano i wieczorem X 83,7 96 X rano i wieczorem rano 95,8 49 X rano i wieczorem X 93,8 (Kotowski, Pejsak, 1999)

WSPÓŁCZYNNIK ZAPŁODNIEŃ W ZALEśNOŚCI OD TERMINU KRYCIA CYKL PRODUKCYJNY OKRES ODSADZENIA LOCH 4 5 6 Liczba loch 136 231 14 Skuteczność krycia 92,4% 86,1% 78,6% Liczba urodzonych prosiąt 11,9 11,7 12,1 (Kotowski, Pejsak, 1999)

POSTĘPOWANIE Z LOCHAMI PO INSEMINACJI Łączenie pokrytych samic w grupy Warunki w pomieszczeniach Nadmierne zagęszczenie w kojcach śywienie

POSTĘPOWANIE Z LOCHAMI PO INSEMINACJI 1. krytyczny moment do 24 dni po inseminacji do momentu implantacji zarodków w macicy 2. krytyczny moment 70 dzień ciąŝy zatrzymanie rozwoju łoŝyska, mniejsze płody nie rozwijają się i obumierają

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA POPRAWĘ WYNIKÓW INSEMINACJI Miedź niedobory powodują zamieranie i resorpcje płodów zalecenia 15 mg Cu na 1 kg paszy Podawanie witaminy A, D i E niedobór powoduje obniŝenie płodności Kwas foliowy obniŝenie poziomu w organizmie zmniejsza przeŝywalność embrionów zalecenia 5 mg na 1 kg paszy zwiększa przeŝywalność embrionów o 5% Beta-karoten zaleca się podawanie 200-400 mg syntetycznego betakarotenu w okresie 5 dni przed odsadzeniem prosiąt aŝ do wystąpienia rui i następnie 14 dni po pokryciu lepsze zagnieŝdŝanie płodów w rogach macicy

PODSTAWOWE ZASADY POSTĘPOWANIA Z PROSIĘTAMI POCHODZĄCYMI Z ZAKUPU

MAKSYMALNE WYKORZYSTYWANIE POTENCJAŁU GENETYCZNEGO PRODUKOWANYCH TUCZNIKÓW

PRZYGOTOWANIE POMIESZCZEŃ - CPP-CPP - MYCIE, DEZYNFEKCJA - DOSTĘP DO WODY POIDŁA SMOCZKOWE: 1/10 POIDŁA MISECZKOWE: 1/15 DOPAJANIE PROSIĄT

WYBÓR ZWIERZĄT - STATUS ZDROWOTNY STAD (-A) - ZASADY POSTĘPOWANIA W ZAKRESIE PROFILAKTYKI CPP-CPP W TRAKCIE PROWADZENIA HODOWLI

PODSTAWOWE ZASADY BIOASEKURACJI ZABEZPIECZENIE FERMY PRZED GRYZONIAMI DYZENTERIA, ADENOMATOZA, SALMONELLA

POSTĘPOWANIE WETERYNARYJNE - SZCZEPIENIA OCHRONNE RÓśYCA, PLEUROPNEUMONIA, CIRKOWIROZA - PASZA KWARANTANNA - METAFILAKTYKA

SPOSOBY PODAWANIA LEKÓW INIEKCJA WODA PASZA LECZNICZA

POSTĘPOWANIE ZOOTECHNICZNE KONTROLA PRZYROSTÓW OBSERWACJA ZWIERZĄT

WŁAŚCIWY PROGRAM POSTĘPOWANIA

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!