Rola pielęgniarki w badaniu radiologicznym i przygotowanie chorego do badań dr n.med. Jolanta Meller Rola pielęgniarki w badaniu radiologicznym Ochrona pacjenta przed promieniowaniem jonizującym Podawanie kontrastu Obserwacja działań niepożądanych Wywiad pielęgniarski badania rtg Nie ma specjalnych zaleceń Wywiad pielęgniarski (ciąża?) 1
badania rtg jelita grubego (wlew doodbytniczy) 2 dni przed badaniem - dieta z galaretek owocowych i soków; należy wypić ponad 9 szklanek wody (np. co godzinę 1 szklankę); w południe przyjąć doustnie 2 drażetki bisakodylu (10 mg), a wieczorem doodbytniczo czopek bisakodylu (10 mg). 1 dzień przed badaniem - zalecenia jak wyżej. W dniu badania pacjent nie powinien jeść i pić, oraz palić tytoniu. Na 2-3 godziny przed badaniem stosuje się lewatywę z 2-3 litrów ciepłej wody. Chory podczas wprowadzania pierwszego litra wody leży na lewym boku, drugiego litra wody leży na brzuchu, a trzeciego litra wody leży na prawym boku. Lewatywę należy powtarzać, aż wypływająca z odbytu woda będzie "czysta" Przygotowanie chorego z zaawansowanymi zmianami jelita grubego może polegać na podaniu doustnym dużej ilości płynów - można wówczas zrezygnować z wykonania lewatywy. O takim przygotowaniu decyduje lekarz. U dzieci wskazane jest podanie środka uspokajającego. głowy badania usg jamy brzusznej badanie dopplerowskie (sedacja?) badania mammograficznego Zleca się aby badanie przeprowadzić w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego 2
angiografii Do badania należy zgłosić się na czczo. Każdy pacjent musi osobiście podpisać zgodę na przeprowadzenie badania, zapoznając się wcześniej z trybem badania i ewentualnymi następstwami. Przed badaniem pacjent otrzymuje leki uspokajające. W przypadku pacjentów z wysokim ciśnieniem tętniczym konieczne jest przyjęcie leków obniżających ciśnienie krwi. Badania nie wykonuje się u osób z wolem nadczynnym tarczycy uczulonych na jodowe środki kontrastowe, wysokim ciśnieniem tętniczym krwi, skazą krwotoczną. Unika się wykonywania badania u osób z alergią lub uczuleniem na leki. Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub znieczuleniu ogólnym. U dzieci badanie wykonuje się w znieczuleniu ogólnym. badania TK Chory przed badaniem powinien być co najmniej 6 godz. na czczo Badanie TK wymaga aby chory w ciągu 30-45 min. pozostawał w przymusowej pozycji leżącej na plecach, w całkowitym spokoju i nie ruszał się Chorzy niespokojni, z zaburzeniami świadomości i dzieci wymagają badania w znieczuleniu ogólnym z udziałem anestezjologa Może zaistnieć konieczność podawania kontrastu Rola pielęgniarki w badaniu TK Wywiad pielęgniarski Podawanie kontrastu (dożylnie 1ml/kg masy ciała, w badaniu angio-tk do 3 ml/kg) Obserwacja pacjenta 3
Zadania personelu pielęgniarskiego w gabinecie MRI Opieka nad pacjentem przed, w trakcie i po badaniu - ocena stanu chorego - w trakcie badania chory jest unieruchomiony, pozostaje w całkowitym bezruchu i hałasie przez ok. 30-60 min. - dostęp do pacjenta jest utrudniony W gabinecie nie można używać standardowego sprzętu (stojak do kroplówki, monitory) Zapewnienie dostępu do żyły w celu ewentualnego podania kontrastu Podanie środka kontrastującego Ocena stanu chorego przed badaniem MRI Przeciwwskazania do badania MRI: Wywiad (alergia,cukrzyca,przebyte zabiegi) Obecność drenów, klipsów ferromagnetycznych Chory niespokojny, pobudzony Ruchy mimowolne, drżenia Klaustrofobie Chory cierpiący Chorzy bez kontaktu Chorzy psychicznie Badanie MRI w znieczuleniu ogólnym lub sedacji Znieczulenie lub sedacja prowadzone w taki sposób, aby pacjent pozostawał w bezruchu, a po badaniu mógł być szybko wybudzony Chory na czczo Zapewnienie dostępu do żyły Sprzęt anestezjologiczny (resuscytacja) Apteczka (leki do resuscytacji) 4
scyntygrafii tarczycy Badanie z użyciem technetu-99m trwa około 60 minut. Badanie z użyciem jodu-131 trwa około 24 godzin INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE Przed badaniem: przyjmowane leki (zwłaszcza hormony tarczycy, leki przeciwtarczycowe, jod w dowolnej formie, np. kalium iodatum używane do pędzlowania gardła w laryngologii, lub jako lek wykrztuśny czy amiodaron), które mogą hamować wychwyt radioznacznika przez tarczycę do kilku miesięcy. Radiologiczne badania kontrastowe (cholangiografia, cholecystografia, arteriografia, tomografia komputerowa z kontrastem) blokują wychwyt radioznacznika przez tarczycę około 6 miesięcy Nawyki pokarmowe: ryby morskie i rzepa spożywane w większej ilości mogą upośledzić wychwyt radioznacznika przez tarczycę. Ciąża. scyntygrafii tarczycy cd. W czasie badania należy zgłaszać wszelki nagłe dolegliwości (np. ból, duszność, kołatanie serca). JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU? Nie ma specjalnych zaleceń. Należy ograniczyć noszenie przy szyi małych dzieci przez około 2 dni. Zaraz po badaniu należy wypłukać z organizmu resztki izotopu przez wypicie około 0,5-1 l płynów obojętnych (woda, herbata, soki). 5