Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 1/7 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa produktu: Wzór chemiczny: Inne nazwy: Producent: Dystrybutor: Siarczan(VI) glinu oktadekahydrat Al2(SO4)3.18H2O siarczan glinu osiemnastowodny 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Składnik stwarzający zagroŝenie: Nazwa chemiczna siarczan(vi) glinu osiemnastowodny 3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Symbol Zwroty % wag. Nr CAS Nr WE ostrzegawczy zagroŝenia (R)* 100 7784-31-8 233-135-0 Xi 41 Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. ZagroŜenie poŝarowe: ZagroŜenie toksykologiczne: ZagroŜenie ekotoksykologiczne: 4. PIERWSZA POMOC Xi Siarczan(VI) glinu oktadekahydrat jest substancją stałą, niepalną. Siarczan(VI) glinu oktadekahydrat jest substancją draŝniącą, szczególnie wskutek wdychania pyłu. Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu. Siarczan(VI) glinu oktadekahydrat jest dobrze rozpuszczalny w wodzie. Działa słabo szkodliwie na Ŝywe organizmy. Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego pyłem siarczanu(vi) glinu oktadekahydratu środowiska. UłoŜyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Skontaktować się z lekarzem. Następstwa wdychania: 1. Wyprowadzić poszkodowana osobę na świeŝe powietrze. 2. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie lub w razie potrzeby podać tlen - najlepiej jeśli tego dokona osoba przeszkolona. Zapewnić pomoc lekarską. Kontakt z oczami: 1. Natychmiast przemyć skaŝone oczy większą ilością letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach. Przykryć oczy jałowym opatrunkiem. 2. W razie potrzeby zapewnić pomoc okulisty. Następstwa połknięcia: 1. Przy połknięciu, osobie przytomnej naleŝy natychmiast podać do wypicia duŝe ilości wody i mechanicznie prowokować wymioty. Czynność tę powtarzać kilkakrotnie. Osoby niefachowe nie powinny wszczynać postępowania leczniczego, jeŝeli poszkodowany jest nieprzytomny. Skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. 2. Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leŝenie i ciepło. Kontakt ze skórą: 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę, przemyć duŝą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem. 2. W przypadku gdy wystąpi podraŝnienie skóry i nie przemija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 2/7 ZagroŜenia poŝarowe: W przypadku poŝaru sąsiednich obiektów stosować w kolejności: Sprzęt ochronny straŝaków: Produkty działania wysokich temperatur: Siarczan(VI) glinu oktadekahydrat jest substancją niepalna. W wyniku działania wysokich temperatur pojemniki mogą ulec gwałtownemu rozszczelnieniu z wydzieleniem szkodliwych pyłów i gazów zawierających tlenki węgla, tlenki siarki i in. Odpowiednie do gaszenia poŝaru obiektu lub substancji znajdujących się w sąsiedztwie. Zalecany ditlenek węgla (CO2), gaśnice proszkowe z proszkiem ABC oraz rozproszona woda. WyposaŜenie standardowe straŝaków. NiezaleŜne aparaty oddechowe. Tlenki glinu, tlenek siarki, ditlenek siarki Informacje dodatkowe: Patrz sekcja 7, 8 i 13 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: Zalecenia szczegółowe: Zabezpieczenie środowiska: Metody utylizacji (dotyczy większych ilości): W przypadku wydostania się większej ilości siarczanu(vi) glinu oktadekahydratu do środowiska, zanieczyszczony obszar naleŝy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć zanieczyszczenia środowiska. Chronić przede wszystkim drogi oddechowe maskami ochronnymi. Unikać kontaktu z uwalniającym się pyłem. Stosować ubrania ochronne, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych. NaleŜy pamiętać o ograniczonym czasie ochronnego działania filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2). Rozsypaną substancję dokładnie zbierać do pojemników z pokrywami. Stosować metody mechaniczne oraz urządzenia zasysające (odkurzacze przemysłowe). Starać się nie wzbijać pyłu. Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skaŝenia wód powiadomić odpowiednie władze. Na drodze wykorzystania przez huty metali nieŝelaznych - zgodnie wymogami z rozporządzeniem Ministra Gospodarki sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Podczas stosowania siarczanu(vi) glinu oktadekahydratu nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z pyłem, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci. Zapobieganie Nie dotyczy substancja niepalna. poŝarom / wybuchom: Magazynowanie i transport: Siarczan(VI) glinu oktadekahydrat przechowywać w pojemnikach, w suchych i szczelnych pomieszczeniach zamkniętych, o drewnianych lub ceramicznych podłogach, w temperaturze do 20ºC i wilgotności 60-80%. Siarczan(VI) glinu oktadekahydrat pakowany jest w wielowarstwowe worki papierowe z wkładką z papieru bitumowanego albo z grubej folii z tworzywa sztucznego. Magazyn musi być wyposaŝonych w wydajną instalację wentylacyjną Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 3/7 Metody postępowania z odpadami: Przewóz moŝe odbywać się zarówno w workach, jak i w tzw. big bagach. Dopuszczalny jest transport całymi jednostkami ładunkowymi. Za odpad moŝna uznać siarczan(vi) glinu oktadekahydrat, który nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy siarczan(vi) glinu oktadekahydrat odstawiany jest do wskazanego przez słuŝbę ochrony środowiska miejsca, celem utylizacji. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania siarczan(vi) glinu oktadekahydratu. Sprawna wentylacja. Osobiste wyposaŝenie ochronne: Drogi oddechowe: Maski ochronne z pochłaniaczami pyłów P2. Ręce: Oczy: Skóra i ciało: Ogólne środki ochrony: Rękawice ochronne. Nosić okulary lub ochronę twarzy Ubrania ochronne. Higiena pracy: Metody oceny naraŝenia: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z pyłem siarczan(vi) glinu oktadekahydratu. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Natychmiast usuwać rozsypy bez wzbijania pyłu. Metody oceny naraŝenia opierają się na laboratoryjnym oznaczaniu zawartości pyłów w powietrzu miejsca pracy. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r. (Dz.U. 212 poz.1769). NajwyŜsze dopuszczalne stęŝenie w środowisku pracy (NDS) jak dla nie trujących pyłów przemysłowych: Brak danych 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Masa cząsteczkowa: 666,42 g/mol Postać fizyczna, barwa, zapach: Siarczan(VI) glinu oktadekahydrat w warunkach normalnych jest ciałem stałym, krystalicznym, bezbarwnym, pozbawiony zapachu. Temperatura topnienia: 92ºC Temperatura wrzenia: >92ºC rozkład Temperatura zapłonu: nie ma zastosowania Samozapalność: produkt nie jest samozapalny Niebezpieczeństwo wybuchu: substancja nie jest wybuchowa Gęstość: 1,69 g/cm³ (20ºC) Gęstość usypowa: ok. 820 kg/m³ (20ºC) Rozpuszczalność w wodzie: w 20ºC 600 g/l Zawartość rozpuszczalników: produkt nie zawiera rozpuszczalników Wartość ph (20 g/l/20ºc): 2,5-4
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 4/7 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: Siarczan(VI) glinu oktadekahydrat w warunkach właściwego przechowywania jest stabilny chemicznie. Nie powstają Ŝadne niebezpieczne produkty rozkładu substancji. Właściwości korozyjne: Brak 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia człowieka: Wdychanie pyłów i par, połknięcie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. Informacja ogólna: Siarczan(VI) glinu okltadekahydrat jest substancją draŝniąca, szczególnie, gdy w postaci pyłu przedostanie się do układu oddechowego. Gromadzi się w płucach w postaci złogów, co prowadzi do zwłóknień i destrukcji komórek. Działanie miejscowe: Informacja ogólna: Kontakt ze skórą: Kontakt z okiem: Wdychanie pyłów: Siarczan(VI) glinu oktadekahydrat jest w odpowiednich dawkach stosowany jest w lecznictwie. Pojawia się zaczerwienienie. MoŜe wystąpić silne podraŝnienie, zaczerwienienie i ból. Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu Zwykle pojawia się utrzymujący się kaszel i kichanie. Bolesność gardła i ból mięśni rozwija się po 2-3 godzinach od naraŝeniu. Objawy te zwykle same ustępują po upływie 24 godzin. DłuŜsze wdychanie pyłu moŝe spowodować perforację przegrody nosowej. Połkniecie: Następstwami przyjęcia nadmiernych dawek są przede wszystkim zakłócenia Ŝołądkowo-jelitowe. Biegunka moŝe doprowadzić do zaburzeń wodno-elektrolitowych. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Siarczan(VI) glinu oktadekahydrat jest trwały w środowisku. Rozpuszcza się w wodzie. Stopień zagroŝenia wód: mały. 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206) Zawartość opakowania wg: rodzaju 06 13 99 inne, nie wymienione odpady Opakowania wg: rodzaju 15 01 02 opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju 15 01 04 opakowania z metalu rodzaju 15 01 07 opakowania ze szkła Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. Opakowania opróŝnić całkowicie. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 5/7 A. Transport drogowy i kolejowy (ADR /RID) Nr UN: - Klasa: - Grupa pakowania: - Kod klasyfikacyjny: - Numer rozpoznawczy zagroŝenia: - Nalepka ostrzegawcza wg (ADR/RID): - B. Transport morski (IMDG) Nr UN: - Klasa: - Grupa pakowania: - EmS numer: - Zanieczyszczenie środowiska morskiego: nie Nalepka ostrzegawcza wg IMDG: - C. Transport lotniczy (IATA-DGR) Nr UN: - Klasa: - Grupa pakowania: - Nalepka ostrzegawcza wg IATA: - 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. Na etykietach naleŝy umieścić następujące informacje: Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych R 41 S 2 S 26 S 39 Kartę wykonano zgodnie z: Zwroty wskazujące rodzaj zagroŝenia Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu Xi Produkt draŝniący. Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania Chronić przed dziećmi. Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast duŝą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza Nosić okulary lub ochronę twarzy Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia 14.12.2004r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami).
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 6/7 Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r. (Dz.U. 212 poz.1769). Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206). Ustawąa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638). Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002 nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE Chemiczne określenie produktu: Xi R 41 Normy na sprzęt ochronny: PN-EN 141:2002 PN-EN 344:1996 PN-EN 166:2002 (U) PN-EN 374-3:2004 (U) PN-EN 466:1998 Powietrze na stanowiskach pracy PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Siarczan(VI) glinu 18-wodny Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych Produkt draŝniący Znaczenie zwrotów zagroŝenia z punktu 2 Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie; Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1; Ochrona indywidualna oczu. Wymagania; Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów; OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3); Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być uŝywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 karty charakterystyki.
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 7/7 Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58)305-37- 46, www.ekos.gda.pl e-mail: ekos@ekos.gda.pl. na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. * * * * *