INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE BLACHARZ SAMOCHODOWY - kod 721306 Blacharz samochodowy (kod 721306) to jeden z zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2014 r. poz. 1145). Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie blacharz samochodowy powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) oceniania stanu technicznego nadwozi pojazdów samochodowych; 2) naprawiania uszkodzonych nadwozi pojazdów samochodowych; 3) zabezpieczania antykorozyjnego nadwozi pojazdów samochodowych. ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE BLACHARZ SAMOCHODOWY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH 2011 2015 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem 2015 429 206 26 8 89 0 Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2014 459 284 21 7 86 1 2013 510 362 35 20 67 1 2012 476 367 20 13 49 1 2011 494 340 23 9 50 1 W 2015r. na jedną ofertę pracy zgłoszoną przez pracodawców do powiatowych urzędów pracy w Regionie przypadało 4,8 bezrobotnych z zawodem blacharza samochodowego zarejestrowanych w tym okresie. Zgodnie zaś z przyjętą aktualnie przez MR,PiPS metodologią oceny prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych 1
(MZDiN) na lokalnych rynkach pracy, zawód blacharza samochodowego należy do grupy zawodów nieokreślonych 1. Z kolei badanie Barometr Zawodów, w prognozie na 2016 rok zaliczyła ten zawód w grupie blacharze do zawodów zrównoważonych. Barometr Zawodów jest krótkookresową (jednoroczną) prognozą sytuacji w zawodach. Badanie ma charakter jakościowy. Powstaje w trakcie dyskusji grupowej (metodą panelu ekspertów ), dzięki czemu możliwe jest dzielenie się wiedzą oraz uwzględnianie opinii uczestników obserwujących rynek pracy z różnych perspektyw 2. W 2014 roku na jedną ofertę pracy w zawodzie blacharza samochodowego przypadało 5,3 bezrobotnych zarejestrowanych w tym okresie. W roku 2013 na jedną ofertę przypadało 7,6 bezrobotnych, w 2012 roku na jedną ofertę przypadało 9,7 bezrobotnych zarejestrowanych w okresie, a w 2011 roku 9,9 bezrobotnych. Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w latach 2011-2014 zawód ten został sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy 3, tzn. taki, na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. WYNIKI BADAŃ PRACODAWCÓW 4 W 2014 r., wg tego samego źródła, pracodawcy deklarowali zatrudnienie 1 blacharza samochodowego, nie deklarowali zwolnień. 1 Informacja sygnalna z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko -pomorskim za rok 2015 - http://wup.torun.pl/wp-content/uploads/2016/03/da_20160322_mzdin- 122015_sygnalna.pdf 2 Badanie Barometr Zawodów - http://podlupa.wup.torun.pl/barometr-zawodow/ 3 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 4 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania pracodawców w 2010, 2011, 2012 i 2013, 2014 r. znajduje się na stronie internetowej WUP. 2
ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA SYSTEM OŚWIATY SZKOLNEJ I POZASZKOLNEJ Wg danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej udostępnianych przez Centrum Informatyczne Edukacji na stronie http://sio.men.gov.pl/index.php/rspo w województwie kujawsko-pomorskim zawód ten można zdobyć w 34 szkołach, w tym w 29 publicznych zasadniczych szkołach zawodowych, w większości w klasach wielozawodowych. Z danych uzyskanych z Systemu informacji Oświatowej w roku szkolnym 2014/15 w województwie kujawsko pomorskim w zawodzie blacharz samochodowy ukończyło naukę 7 osób. Na dzień 30 września 2014 roku naukę w tych samych szkołach kontynuowało jeszcze 77 osób. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określa, że zawód blacharza samochodowego od 1 września 2012 roku można zdobyć w 3-letniej zasadniczej szkole zawodowej oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej kwalifikacji. Minimalna liczba godzin kształcenia na tym kursie jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. W ramach różnych zawodów wyodrębniono poszczególne kwalifikacje, z których każda obejmuje określony zasób wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, opisanych w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany uwzględnić w realizowanym na kursie programie nauczania wszystkie wskazane w podstawie programowej kształcenia w zawodach komponenty właściwe dla danej kwalifikacji. Ukończenie tego kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, w zakresie danej kwalifikacji, przeprowadzanego przez okręgową komisję egzaminacyjną. Osoba, która ukończy kwalifikacyjny kurs zawodowy i zda egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, otrzymuje świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie. Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w określonym zawodzie będzie mogła otrzymać osoba, która posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu (odpowiednio wykształcenie zasadnicze zawodowe lub średnie) oraz zda egzaminy z zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, czyli posiada świadectwa potwierdzające uzyskanie kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie. W zawodzie blacharza samochodowego wyodrębniono jedną kwalifikację naprawa uszkodzonych nadwozi pojazdów samochodowych Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą prowadzić: publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; 3
niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego; instytucje rynku pracy, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową; podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. PROFIL KOMPETENCYJNY ZAWODU BLACHARZ SAMOCHODOWY 5 Kompetencje zawodowe to odpowiednia wiedza, określone umiejętności oraz właściwa postawa. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi umiejętnościami zawodowymi trzeba również zachowywać się w sposób świadczący o zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Wszystkie te rzeczy pozwalają na wypełnianie obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Im kompetencje są większe a ich poziom wyższy tym dana osoba jest większym fachowcem a jej praca jest lepiej oceniana. Osoby które wykonują zawód blacharza samochodowego, by sprawnie wywiązywać się z zadań zawodowych, poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi powinny jeszcze charakteryzować się co najmniej czterema kompetencjami: 1. Sprawnością motoryczną : Wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają : zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjne (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności : utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). 2. Elastycznością : Dostosowywanie działania do zmieniających się okoliczności. Nadawanie konstruktywnych znaczeń różnorodnym sytuacjom zawodowym, pomimo niejednoznaczności napływających informacji oraz efektywne działanie, nawet w sytuacji nieprzewidzianych trudności. Łączenie informacji z różnych źródeł, dostrzeganie połączeń między danymi z dziedzin niezbędnych do dobrej pracy. Umiejętność znalezienia związków pomiędzy uprzednio niepowiązanymi pojęciami oraz tworzenie ogólnych planów działania pomimo braku kompletnych informacji. 3. Podzielnością uwagi : Efektywne wykonywanie kilku czynności jednocześnie i zdolność do pracy w warunkach rozpraszających uwagę. 4. Sumiennością w dążeniu do rezultatów: Wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. 5 Profil pochodzi z podręcznika dla doradców zawodowych Narzędzie do badania kompetencji, Warszawa 2014 4
WYNIKI BADAŃ USŁUG SZKOLENIOWYCH W latach 2011-2015 ani Powiatowe Urzędy Pracy ani instytucje szkoleniowe nie planowały i nie organizowały szkoleń lub kursów o tematyce związanej z zawodem blacharza samochodowego. Adres do Rejestru Instytucji Szkoleniowych : http//ris.praca.gov.pl PRZYDATNE LINKI : http://www.lakiernik.com.pl http://www.motopraktyk.pl www.motonaprawa.pl.opracował: Piotr Wełnicki doradca zawodowy WUP w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu Akceptował: Janusz Bokser Toruń, sierpień 2014 r. data ostatniej aktualizacji: 15.06.2016 r. Sytuacja zawodu na europejskich rynkach pracy 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie blacharz samochodowy krajach EOG: 5
Osoba chcąca podjąć pracę jako blacharz samochodowy w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód blacharza samochodowego jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie zawód blacharz samochodowy jest regulowany w ośmiu krajach EOG są to: Austria, Belgia, Cypr, Francja, Niemcy, Węgry, Islandia, Słowacja. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 2. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem blacharz samochodowy i blacharz wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z zawodem blacharza samochodowego i blacharza zgłoszonych zostało 2352 ofert pracy z 25 krajów EOG. Najwięcej ofert znajduje się w Wielkiej Brytanii (1291 ofert), Francji (355 ofert), Austrii (232 oferty) i Belgii (77 ofert) - dane wg stanu na dzień 09.09.2013 r. Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie blacharz samochodowy w krajach EOG powinny dysponować 2-5 letnim udokumentowanym doświadczeniem zawodowym wraz z odpowiednimi uprawnieniami, często wymagana jest również umiejętność spawania określonego typu (najczęściej MIG) i lakierowania. Należy pamiętać, że pracodawcy oczekują od pracownika dobrej znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe wynagrodzenie brutto: Wielka Brytania 21-26 tys. funtów rocznie, Niemcy 1800-2300 euro miesięcznie, Francja 14-18 euro/godz. Opracował : WUP w Toruniu Wydział Pośrednictwa Pracy 6