Mechaniczno biologiczne metody przetwarzania odpadów (MBP) technologie wykorzystania

Mechaniczno biologiczne metody przetwarzania odpadów (MBP) technologie wykorzystania odpadów dr Lidia Sieja Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych - Katowice Tarnów, grudzień 2014

Stan gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce - dane GUS Odpady komunalne wytworzone i zebrane w 2010-2012 roku Rok Odp. kom. wytworzone Odp. kom. zebrane Odp. zebrane selektywnie tys. Mg kg/m tys. Mg kg/m tys. Mg kg/m 2000 12,2 320 12 226 320 48 3,8 2010 12,1 314 10 044 261 860 22,3 2011 12,1 314 9 828 255 984 25,5 2012 12,1 314 9 581 249 1 005 26,1 2013 12,1 314 9 474 246 1 275 33,1

Struktura gospodarki odpadami komunalnymi w 2011 i 2012 r. 2011 rok odpady składowane 73% odpady selektywnie zebrane 9% odpady przekształcone termicznie 1% odpady unieszkodliwione biologicznie 6% odpady wysegregowane ze zmieszanych 11% 2012 rok odpady składowane 74% odpady selektywnie zebrane 10% odpady przekształcone termicznie 1% odpady wysegregowane ze zmieszanych 5% odpady unieszkodliwione biologicznie 10%

Model gospodarki odp. komunalnymi rozwiązania dominujące w kraju

Podstawowe założenia prowadzenia procesu mechanicznego w instalacji MBP: - wydzielenie określonych frakcji odpadów celem wykorzystania ich materiałowo, lub energetycznie, - wydzielenie frakcji co najmniej 0-80mm - wydzielenie frakcji co najmniej 0-80mm zawierającej odpady ulegające biodegradacji celem poddania jej tlenowej lub beztlenowej stabilizacji.

Opcje prowadzenia procesu MBP Opcja I - biostabilizacja

Opcje prowadzenia procesu MBP Opcja II - biosuszenie

Część mechaniczna instalacji MBP

Część mechaniczna instalacji MBP [źródło: http://www.horstmann.pl, http://www.sutco.pl]

Część mechaniczna instalacji MBP [źródło: http://www.srodowisko.pl, http://www.sutco.pl]

Część biologiczna procesu MBP

Założenia prowadzenia procesu biologicznego przetwarzania w instalacji MBP: - w warunkach tlenowych: co najmniej przez okres pierwszych dwóch tygodni prowadzenia procesu w zamkniętym reaktorze lub hali z aktywnym napowietrzaniem do czasu uzyskania wartości AT4 poniżej 20mg O 2 /g s.m., przerzucanie odpadów przez okres 8-12 tygodni.

Założone parametry wymagane dla uzyskiwanego w procesie biologicznego przetwarzania stabilizatu: - straty prażenia < niż 35% s.m., - węgiel organiczny < niż 20% s.m., lub - ubytek masy organicznej w stabilizacie w stosunku do masy organicznej w odpadach mierzony stratą prażenia lub zawartością C org. jest większe niż 40%, - AT4 < 10mg O 2 /g s.m. Przepustowość części biologicznej instalacji MBP przyjmuje się na poziomie 50% strumienia zmieszanych odpadów komunalnych trafiających do instalacji.

Przykłady biologicznego przetwarzania [źródło: http://www.horstmann.pl, http://www.m-u-t.at]

Przykłady biologicznego przetwarzania [źródło: http://www.sutco.pl]

Oczekiwane efekty funkcjonowania instalacji MBP

Uzyskiwanie poziomów odzysku i recyklingu odpadów Do dnia 31 grudnia 2020 r. gminy będą obowiązane osiągnąć: - poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła w wysokości co najmniej 50% wagowo, - poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych w wysokości co najmniej 70% wagowo.

Instalacje MBP w Polsce (2013r) Wg raportu GIOŚ 116 instalacji MBP o zdolności przerobowej - 7,5 mln Mg/rok w cz. mechanicznej - 2,7 mln Mg/rok w cz. biologicznej W trakcie budowy 81 instalacji. o zdolności przerobowej - 4,4 mln Mg/rok w cz. mechanicznej - 1,8 mln Mg/rok w cz. biologicznej Po zrealizowaniu łączna wydajność instalacji MBP w Polsce - 12 mln Mg/rok w cz. mechanicznej - 4,5 mln Mg/rok w cz. biologicznej

Wg informatora wydanego przez Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Poznaniu na dzień 31.I.2014 r. funkcjonowało w Polsce 280 instalacji o statusie RIPOK w tym: - 99 instalacji MBP - 99 instalacji MBP - 78 kompostowni selektywnie zebranych bioodpadów - 103 regionalne składowiska odpadów

Projekt Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie MBP (12 sierpień 2014) - wprowadza istotne zmiany dot. prowadzenia procesów zarówno w części mechanicznej jak i biologicznej - zaostrza wymagania dot. jakości odpadów po procesie biologicznego przetwarzania (stabilizatu)

Ogólny bilans funkcjonowania instalacji MBP Odpady zmieszane 100 % cz. biologiczna cz. mechaniczna Frakcja 0-80 mm Frakcja > 80 mm 41 % 59 % Stabilizat 22 % Frakcja odsiana <20 mm do odzysku 15 % Do składowania 18 % Surowce do recyklingu 14 % Balast (frakcja materiałowa, paliwa z odpadów) 45 %

Balast po mechanicznym przerobie odpadów Średnia wartość opałowa Paliwo z odpadów 8 12 MJ/ kg 12 15 MJ/ kg 2016 r Zakaz składowania odpadów o cieple spalania > 6 MJ/ kg Co skutkuje koniecznością zapewnienia możliwości skierowania tej frakcji do termicznego przekształcania celem odzysku energii

Technologia MBP, którą przyjęto do stosowania w kraju jest rozwiązaniem akceptowalnym na stan obecny. Zapewnia możliwość ograniczenia składowania odpadów, szczególnie odpadów ulegających biodegradacji, pozwala zwiększyć poziom recyklingu odpadów. W perspektywie jednak dla wypełnienia wymogów prawnych unijnych i polskich konieczny będzie rozwój nowych technologii, zwłaszcza technologii termicznego przekształcana odpadów dla zbudowana w kraju kompleksowego systemu gospodarki odpadami komunalnym, w wyniku działania którego osiągany będzie wymagany poziom recyklingu odpadów oraz ograniczony do minimum poziom składowania odpadów.

Kompleksowy nowoczesny i regionalny system gospodarki odpadami komunalnymi z zastosowaniem i.t.p.o.k.

dr Lidia Sieja sieja@ietu.katowice.pl