Tae kwon do Autor: Administrator 16.06.2008. Zmieniony 23.07.2008. Taekwondo narodowa sztuka walki Korei. Początkowo stworzona do celów militarnych, następnie zaadaptowana do użytku cywilnego, jej twórcą jest gen. Choi Hong Hi. Nazwa Nazwa taekwondo składa się ze słów języka koreańskiego tae - oznaczającego uderzenie stopą lub nogą, kwon - oznaczającego uderzenie pięścią oraz do - oznaczającego drogę lub filozofię życia. Nazwę taekwon-do przyjęto 11 kwietnia 1955 r., na spotkaniu koreańskich mistrzów sztuk walki, w celu połączenia wielu zróżnicowanych stylów (takich jak kongsudo, taekkyon, kwonbop, sobak, tangsudo). Za twórcę taekwondo uważa się gen. Choi Hong Hi. Organizacje Największymi organizacjami taekwondo o zasięgu światowym są: International Taekwon-do Federation (ITF), założona 22 marca 1966 r. [2], w Polsce reprezentowana przez Polski Związek Taekwon-Do World Taekwondo Federation (WTF), założona w roku 1973, w Polsce reprezentowana przez Polski Związek Taekwondo Olimpijskiego Po śmierci gen. Choi Hong Hi federacja ITF podzieliła się na kilka odłamów. Dyskusje dotyczące osoby nowego prezydenta i kierunków działania doprowadziły do powstania trzech organizacji używających tej samej nazwy: ITF tzw. "północnokoreański", z prezydentem Chang Ung, z którym współpracuje Ogólnopolska Organizacja Taekwon-do ITF; ITF tzw. "wiedeński", z prezydentem Tran Trieu Quan, z którym współpracuje Polski Związek Taekwondo; ITF tzw. "kanadyjski", z prezydentem Choi Jung Hwa, skupiający obok organizacji krajowych pojedyncze kluby (najmniejszy z trzech odłamów); Każda z tych organizacji prowadzi własny system rozgrywek sportowych, organizuje swoje mistrzostwa Europy i świata. Wyrokiem Sądu w Wiedniu z 27 października 2005 r. potwierdzono, że legalnie działającymi władzami International Taekwon-Do Federation są: Prezydent Trân Trięu Quân Zastępca Prezydenta Pablo Trajtenberg Sekretarz Thomas MacCallum Skarbnik Wim Bos Tym samym Sąd uznał przewodnictwo Chang Unga za niezgodne z prawem. Wyrok ten jednak został później uznany za błędny. Wkrótce potem na stronie ITF "północnokoreańskiego" ukazał się dokument z przesłuchania sądowego 16 stycznia 2006, w którym wskazano na błędy związane z wydaniem wyżej przytoczonej decyzji. Tym samym należy się spodziewać dalszych rozstrzygnięć prawnych w bliskiej przyszłości. Prezesem PUT czyli Polskiej Unii Taekwondo jest Zbigniew Pawlak. W Polsce ponadto działa jeszcze jedna organizacja, czyli Polska Federacja Taekwondo, zrzeszona pod międzynarodową federacją Taekwondo International. Prezesem PFT jest Piotr Gąsior.
Technika Podstawę taekwondo stanowią: system założeń filozoficzno-moralnych, techniki podstawowe (przede wszystkim nożne), ściśle określone układy formalne - w organizacji WTF jest 17 (+ 8 starszych, nieuznawanych obecnie za oficjalne) układów zwanych poomse, w ITF 24 układy zwane tul, w GTF ćwiczy się układy z ITF jak również układy specyficzne dla GTF). Współzawodnictwo sportowe obejmuje przede wszystkim walkę i układy formalne. Rozgrywa się również inne konkurencje, np. w federacji ITF są to techniki specjalne i testy siły. Formy Zobacz więcej w osobnym artykule: Hyeong. Układy formalne WTF Początkowo formami w WTF były Palgue, zbliżone do form karate. Obowiązywały w wymaganiach na stopnie od 8 do 1 kup: Palgue Il Jang Palgue E Jang Palgue Sam Jang Palgue Sa Jang Palgue O Jang Palgue Yuk Jang Palgue Chil Jang Palgue Pal Jang Poomse Taeguk (wymowa Te-gok) zastąpiły z czasem Palgue: Taeguk Il Jang Taeguk E Jang Taeguk Sam Jang Taeguk Sa Jang Taeguk O Jang Taeguk Yuk Jang Taeguk Chil Jang Taeguk Pal Jang Poomse wymagane na poszczególne stopnie mistrzowskie noszą nazwy: Koryo Kumgang Taebek Pyongwon Sipjin Jitae Chonkwon Hansu Ilyo. Układy formalne ITF W ITF istnieją 24 układy formalne, mające symbolizować 24 godziny doby. Zdaniem gen. Choi Hong Hi nawet najdłuższe życie jest niczym jedna doba w obliczu wieczności. Ta grupa układów określana jest jako tul, Chang-Hon hyong lub Chon-ji (od nazwy pierwszego z nich), a ich autorstwo przypisuje się mistrzom Nam Tae Hi i Han Cha Kyo. Układy wymagane na stopnie uczniowskie (10 1 Cup) Chon-ji Tul (19 ruchów) "niebo-ziemia" symbolizuje początek świata, punkt początkowy w nauce taekwondo Dan-Gun Tul (21 ruchów) nazwa pochodzi od świętego Dan Gun Wanggom, który uważany jest za legendarnego założyciela Korei w 2333r.p.n.e. Do-San Tul (24 ruchy) pseudonim patrioty Ahn Chang-Ho Won-Hyo Tul (28 ruchów) nazwisko antycznego mnicha, propagatora buddyzmu z dynastii Silla VII w.
Yul-Gok Tul (38 ruchów) pseudonim XVI-wiecznego filozofa i nauczyciela Yi-I, "Konfucjusza Korei" Joong-Gun Tul (32 ruchy) nazwisko koreańskiego działacza politycznego An Jung-geun Toi-Gye Tul pseudonim średniowiecznego naukowca i filozofa Yi Huang żyjącego w XVI w. Hwa-Rang Tul (29 ruchów) [Hwarang] grupa młodych arystokratów w dawnej Korei wychowywanych do późniejszej służby państwu. Choong-Moo Tul (30 ruchów) pseudonim admirała Yi Soong-Si, wynalazcy antycznej łodzi podwodnej kobukson Podczas egzaminu na I Dan obowiązują te same układy co na 1 Cup. Układy formalne na stopnie mistrzowskie (I-IX Dan): Kwang-Gae Tul (nazwisko XIX króla królestwa KoguryO Kwang-Gae-Toh-Wang, który odzyskał dla Korei dużą część dawnych terenów z Mandżurią włącznie). 39 ruchów odnosi się do dwu pierwszych cyfr daty 391 n.e., tj. roku jego wstąpienia na tron. Po-Eun Tul (pseudonim XIV-wiecznego poety i badacza natury Chong Mong-Chu), którego poemat: "nie będe służył obcemu władcy, choćbyście mnie ukrzyżowali tysiąc razy" jest znany każdemu Koreańczykowi. Diagram układu (--) symbolizuje jego wierność władcy, aż do końca dynastii Koryo. Ge-Baek Tul (nazwisko generała z czasów księstwa Pekdze) Eui-Am Tul (pseudonim Son Byong Hi, przywódcy w walce o niepodległość narodową) Choong-Jang Tul (pseudonim generała Kim Dung Ryang z czasów dynastii Lee (XIV w.)) Ju-Che Tul (pojęcie filozoficzne określające człowieka jako byt w pełni władający sobą i naturą) Sam-Il Tul (ruch narodowo-wyzwoleńczy zawiązany 1 marca 1919 r.) Yoo-Sin Tul (nazwisko generała Kim Yoo Sin, naczelnego wodza z czasów dynastii Silla) Choi-Yong Tul (nazwisko naczelnego dowódcy armii Choi Yong z czasów dynastii Koryo) Yon-Gae Tul (nazwisko generała z czasów księstwa KoguryO Yon Gae Somoon) Ul-Ji Tul (nazwisko generała Ul-Ji Moon Dok, któremu powiodła się obrona kraju przed armią wroga liczącą ok. 1 miliona żołnierzy) Moon-Moo Tul (imię 30. króla z dynastii Silla) So-San Tul (pseudonim mnicha Choi Hyong Ung z czasów dynastii Lee, twórcy klasztornych sił zbrojnych dla wsparcia działań wojennych zmierzających do odparcia najazdu Japończyków na półwysep Se-Jong Tul (nazwisko największego koreańskiego króla, wynalazcy alfabetu koreańskiego w 1443 r.) Tong-Il Tul (dosłownie "zjednoczenie", wyraża pragnienie zjednoczenia Korei) Nadbudowa Zasady etyczne taekwondo wg mistrza Choi Hong Hi: grzeczność, uprzejmość (koreańskie yeui) rzetelność, uczciwość (koreańskie yomchi) wytrwałość (koreańskie innae) samokontrola, opanowanie (koreańskie gukgi) nieugięty duch, odwaga (koreańskie baekjul boolgool). Przysięga Taekwon-Do ITF: Będę bezwzględnie przestrzegał obowiązujących zasad w Taekwon-do. Będę szanował instruktora, wyższych stopniem i innych ćwiczących. Nigdy nie będę nadużywał swoich umiejętności. Będę bronił wolności i sprawiedliwości. Będę uczestniczył w budowie pokojowego świata. Taekwondo jest szeroko rozpowszechnioną na świecie sztuką walki. Styl ten charakteryzuje duża ilość kopnięć (w tym szczególnie widowiskowych technik z wyskoku). Opanowany na wysokim poziomie gwarantuje on pełne wykorzystanie siły i szybkości, na jakie stać ludzkie ciało. Stopnie Stopień zaawansowania oraz umiejętności zawodnika taekwondo odzwierciedla noszony przez niego pas. Wyróżnia się 10 stopni uczniowskich (Kup), które zdobywa się od 10 Kup (najniższy) do 1 Kup, oraz 10 stopni mistrzowskich (Dan), które przydzielane są od 1 do 10 (w ITF do 9). Kolory pasów mają symboliczne znaczenie: biały (noszony przez początkujących) oznacza czystość i otwartość na wiedzę;
biały z żółtą belką [3] żółty symbolizuje świeżą glebę, na której wyrasta wiedza; żółty z zieloną belką zielony oznacza roślinę, która pnie się w górę. zielony z niebieską belką niebieski symbolizuje niebo granicę, do której adept powinien dążyć; niebieski czerwoną belką czerwony ostrzega potencjalnych przeciwników przed umiejętnościami adepta, których użycie w walce może być dla nich niebezpieczne, w przyrodzie kolor czerwony jest kolorem ostrzegawczym; czerwony z czarną belką czarny łączy wszystkie kolory i dlatego jest kolorem mistrzów. Jest przeciwieństwem białego, co oznacza wysoki poziom wyszkolenia i wiedzy w taekwondo. Symbolizuje także brak czułości na strach oraz ciemne moce. Rywalizacja sportowa w taekwondo Zobacz też: International Taekwon-Do Federation oraz Światowa Federacja Taekwondo. Różnice w regułach walk Najwidoczniejsza różnica między stylami walki reprezentowanymi przez trzy główne organizacje taekwondo jest taka, że regulaminy zawodów ITF i GTF pozwalają uderzać w twarz pięścią (w rękawicy), a regulamin WTF tylko nogą (pięścią można tylko w korpus dlatego w WTF stosuje się głównie techniki nożne ). Poza tym na zawodach organizowanych przez ITF i GTF walczy się z lekkim kontaktem a przez WTF z pełnym kontaktem, rozumianym tutaj jako dopuszczalność zadawania ciosów z pełną siłą, w odróżnieniu od formuły full contact w kick-boxingu. Różnice ITF-WTF Walka w regulaminie WTFW regulaminie ITF walki eliminacyjne seniorów składają z dwóch dwuminutowych rund, w przypadku juniorów rundy trwają po 1,5 minuty. Według regulaminu WTF walki z trzech dwuminutowych rund. Przerwy między rundami w trwają po 1 minutę. W walkach ITF powierzchnie uderzające stanowią: przednia i wierzchnia część pięści (apjuomuk, dungjoomuk) oraz każda część stopy do wysokości stawu skokowego. W WTF są to: przednia część pięści (pa-run ju-mok) -- niezależnie od kąta, toru ruchu czy umiejscowienia pięści -- i część nogi poniżej kostki. W obu regulaminach nie są dozwolone ataki golenią lub kolanem. W ITF powierzchniami punktowanymi są przednie oraz boczne powierzchnie głowy i szyi, a także przednie oraz boczne powierzchnie tułowia od szyi do kolców biodrowych górnych przednich. Jeśli chodzi o WTF, to tam dozwolone powierzchnie stanowią powierzchnie 'haechyo, sygnalizowanie niecelności trafienia przeciwnika (np. kopnięcie w rękę), celowe przedłużanie przerw w walce (np. poprawianie sprzętu, ospałe (powolne) reagowanie na komendy sędziego), podawanie ręki po komendzie sijak. Punktacja walki WTF: 1. Legalne powierzchnie punktowe: a) środkowa część tułowia: tułów pokryty ochraniaczem, b) twarz: jej cała część, włącznie z uszami. 2. Ważne punkty są podzielone następująco: a) jeden (1) punkt za atak na ochraniacz tułowia, b) dwa (2) punkty za atak na twarz, jeden (1) dodatkowy punkt powinien zostać przyznany w przypadku wykonania trudnej, obrotowej (więcej niż 180 stopni) techniki kopnięcia na twarz. c) jeden (1) dodatkowy punkt powinien zostać przyznany w przypadku powalenia (knock-down) i wyliczenia przez sędziego. 3. Punkty są przyznawane, gdy dozwolone techniki są zadawane stopą dokładnie i silnie w legalne, punktowane okolice (powierzchnie) ciała. 4. W przypadku użycia kluczy sygnalizacyjnych lub kart punktowych za ważne uznane są punkty przyznane przez trzech lub więcej sędziów punktowych. 5. O wyniku walki decyduje suma punktów z trzech rund.
6. Zwycięstwo w walce zależy od końcowej punktacji(nie liczone są połówki punktów) lub decyzji o przyznaniu przewagi: a) zwycięstwo na punkty po zakończeniu trzech rund walki, b) zwycięstwo przez różnicę punktową: jeśli wystąpi różnica 7 punktów to walka zostanie zatrzymana i wskazany zwycięzca. c) zwycięstwo poprzez punkt graniczny: jeśli jeden z zawodników uzyska maksymalną liczbę 12 punktów to należy przerwać walkę i wskazać zwycięzcę. d) zwycięstwo przez przewagę jeżeli zawodnik przeciwny uzyskał 4 punkty ujemne. 7. W przypadku remisu po zakończeniu trzeciej rundy po regulaminowej przerwie należy rozegrać rundę czwartą (poprzednie kary i punkty nie będą liczone- tablica punktowa zostaje wyzerowana) 8. W przypadku wystąpienia remisu po zakończeniu dogrywki (4 runda) zwycięzca jest wskazany na podstawie przewagi uzyskanej poprzez inicjatywę wykazaną w trakcie 4 rundy. Decyzję o przewadze podejmują wszyscy sędziowie. 9. Gdy zawodnik zdobywa punkty poprzez nieprzepisową akcję, punkty takie powinny być anulowane przez prowadzącego walkę. 10.Kary a) kyong-go (odjęcie półpunktu) zawodnik może być ukarany za: chwytanie przeciwnika; pchanie przeciwnika barkiem, ciałem, ramionami lub dłońmi; wychodzenie za pole walki; unikanie walki; upadanie; atakowanie kolanem lub celowe blokowanie kolanem lub łokciem; atakowanie pięścią twarzy; gestykulacja w celu wymuszania na sędziach punktu lub kary poprzez podnoszenie rąki, itp.; niewłaściwe uwagi lub niestosowne zachowanie zawodnika lub jego sekundanta b) gam-jeom (odjęcie całego punktu) zawodnik może być ukarany za: atakowanie leżacego przeciwnika; celowy atak po komendzie "kalyeo"(przerwać); groźne atakowanie twarzy przeciwnika ręką lub pięścią; uderzenie głową; rzucenie przeciwnika; brutalne i ekstremalne zachowanie lub uwagi ze strony zawodnika lub jego sekundanta Taekwondo na igrzyskach olimpijskich Taekwondo WTF, dzięki jasnym zasadom i dużej widowiskowości, zawitało na olimpiadzie w Seulu (1988) jako dyscyplina pokazowa. Obecnie, od igrzysk olimpijskich w Sydney (2000), Taekwondo WTF jest pełnoprawnym sportem olimpijskim. W Atenach (2004) Polska była reprezentowana przez Aleksandrę Uścińską. Walki olimpijskie w Taekwondo WTF odbywają się w następujących kategoriach wagowych: kobiety: do 49, do 57, do 67 i powyżej 67 kg. mężczyźni: do 58, do 68, do 80 i powyżej 80 kg. źródło wikipedia