W powiecie białostockim ziemskim mieszkały 139643 osoby. W 2010 r. nadzorowano 65 wodociągów, w tym 59 publicznych i 6 lokalnych o charakterze publicznym. Ponadto część mieszkańców omawianego powiatu otrzymywała wodę produkowaną przez wodociąg Białystok (ludność trzech gmin: Wasilków, Choroszcz, Supraśl) oraz wodociąg Iwanki, którego ujęcie znajduje się na terenie gminy Narew (część ludności gminy Michałowo). W roku sprawozdawczym z wody przeznaczonej do spożycia o kontrolowanej jakości korzystało 125327 osób, w tym 124728 osób otrzymywało wodę z gminnych wodociągów publicznych, a 599 osób spożywało wodę produkowaną przez wodociągi lokalne o charakterze publicznym. Wodę o niekwestionowanej jakości dostarczało 46 wodociągów (uwzględniono również wodociągi: Białystok i Iwanki) dla 92218 osób. Do gmin, na terenie których jakość wody nie budziła żadnych zastrzeżeń należały: Wasilków, Gródek, Dobrzyniewo Duże, Poświętne, Suraż oraz Choroszcz. Jakość wody przeznaczonej do spożycia kwestionowano w 21 wodociągach na terenie 9 gmin [Tabela Nr 1]. Łącznie dostarczały one wodę dla 33109 mieszkańców powiatu białostockiego ziemskiego. Tabela Nr 1. Wykaz gmin, na terenie których kwestionowano jakość wody przeznaczonej do spożycia w nadzorowanych wodociągach w 2010 r. Lp. Nazwa gminy wodociągi publiczne wodociągi lokalne o charakterze publicznym łącznie posiadających ujęcia na o terenie ujęciach analizowanej terenie innej gminy gminy Liczba wodociągów Liczba ludności Liczba wodociągów Liczba ludności 1 / 10
1. Juchnowiec Kościelny 6 4 2. Supraśl 7 6 3. Łapy 5 5 4. Tykocin 7 7 5. Turośń Kościelna 7 5 6. Zabłudów 7 6 7. Michałowo 6 5 2 / 10
8. Czarna Białostocka 4 4 9. Zawady 2 2 Zła jakość wody do 50 dni występowała w 8 wodociągach, od 51 do 100 dni w 5, od 101 do 150 dni - w 4, a 151-200 dni w 4 urządzeniach wodociągowych. Tabela Nr 2. Kwestionowana jakość wody > 100 dni w nadzorowanych wodociągach na trenie powiatu białostockiego ziemskiego w 2010 r. Lp. Nazwa gminy > 100 dni 1. Turośń Kościelna Pomigacze 105 2. Łapy Uhowo 116 3. Zabłudów Dobrzyniówka 144 4. Krynickie 147 5. Pawły 196 6. Michałowo Szymki 159 7. Tykocin Bagienki 161 8. Zawady Cibory Gałeckie 172 3 / 10
Do gmin, na terenie których zakwestionowano jakość wody wodociągów zaopatrujących największą liczbę konsumentów należały: Juchnowiec Kościelny, Supraśl, Łapy oraz Tykocin [Tabela Nr 1]. Jakość wody w omawianych wodociągach najczęściej była dyskwalifikowana w zakresie fizyczno-chemicznym - z powodu podwyższonej mętności, ponadnormatywnych zawartości manganu, żelaza i amonowego jonu. [Tabela Nr 3]. Tabela Nr 3. Kwestionowane parametry wody w nadzorowanych wodociągach na terenie powiatu białostockiego ziemskiego w 2010 r. Lp. Nazwa kwestionowanego Liw których jakość wody kwestionowano fizyko-chemicznego bakteriologicznego 1. mętność - 12 2. mangan - 11 3. żelazo - 9 4. amonowy jon - 8 5. barwa - 5 6. - bakterie grupy Coli w 100 ml wody (NPL) 4 7. - ogólna liczba mikroorganizmów w 22±2 C po 72h (jtk) 2 W 5 wodociągach na podstawie uzyskanych wyników badań laboratoryjnych stwierdzono niewłaściwą jakość wody pod względem bakteriologicznym, w tym w 3 ze względu na obecność bakterii gr. coli, w 1 z uwagi na obecność bakterii gr. coli i ponadnormatywną ogólną liczbę mikroorganizmów w 1cm3 wody na agarze po 72h inkubacji w temperaturze 22±20C oraz w 1 z uwagi na ponadnormatywną ogólną liczbę mikroorganizmów w 1cm3 wody na agarze po 72h inkubacji w temperaturze 22±20C. Do wodociągów, których jakość wody nie odpowiadała obowiązującym wymaganiom 4 / 10
sanitarnym w zakresie parametrów mikrobiologicznych należały: Dobrzyniówka, Pawły, Niemczyn, Supraśl, Ignatki Osiedle [Tabela Nr 4]. Tabela Nr 4. Wykaz nadzorowanych wodociągów funkcjonujących na terenie powiatu białostockiego ziemskiego, których jakość wody pod względem bakteriologicznym była kwestionowana w 2010 r. Lp. Nazwa kwestionowanego Nazwa parametru wodociągu, bakteriolo któ 1. bakterie grupy Coli w 100 Dobrzyniówka ml wody (NPL) (dwukrotnie) Zabłudów 1 43 Pawły 1 2 nieznana Niemczyn Czarna Białostocka 1 21 Supraśl Supraśl 1 6 2. ogólna liczba mikroorganizmów Niemczyn w 22±2 C po 72h (jtk) Czarna Białostocka Ignatki Osiedle Juchnowiec Kościelny 1 37 Łącznie zakwestionowano 32 próbki fizyko-chemiczne spośród 258 i 6 próbek mikrobiologicznych spośród 268 pobranych do badań. Gdy jakość wody nie odpowiadała obowiązującym wymaganiom sanitarnym, nadawano do administratorów stosownych wodociągów telefonogramy, następnie wydawano decyzje. Łącznie nadano 43 telefonogramy i wydano 35 decyzji. W telefonogramach informowano administratorów wodociągów o kwestionowanych parametrach wody w pobranych próbkach oraz nakazywano podjęcie stosownych działań w celu poprawy jakości wody w danym wodociągu. 5 / 10
Do wydanych decyzji należały: - 23 decyzje o warunkowej przydatności wody do spożycia i jednocześnie nakazujące administratorom wodociągów doprowadzenie w określonym terminie jakości wody do obowiązujących wymagań sanitarnych, - 11 decyzji prolongujących terminy realizacji poleceń zawartych w decyzjach nakazujących, - 1 decyzja o warunkowej przydatności wody do spożycia, z rygorem natychmiastowego doprowadzenia jej jakości do obowiązujących wymagań ( dotyczyła wodociągu Pawły). O nieprawidłowej jakości wody w nadzorowanych wodociągach informowano także każdorazowo właściwe terenowo organy administracji samorządowej. Przekazano Podlaskiemu Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w Białymstoku drogą elektroniczną 6 komunikatów o niewłaściwej jakości wody przeznaczonej do spożycia pod względem bakteriologicznym w wodociągach zbiorowego zaopatrzenia oraz 12 comiesięcznych komunikatów o przekroczeniach NDS parametrów/wskaźników w wodzie wodociągowej. Po zakończeniu każdego półrocza wystosowywano do władz samorządowych oceny jakości wody w nadzorowanych wodociągach. Jednocześnie zobowiązywano właściwe terenowo władze samorządowe do poinformowania mieszkańców, w sposób ogólnie przyjęty na podległym terenie, o jakości wody przeznaczonej do spożycia. W wyniku prowadzonego postępowania administracyjnego na koniec 2010r. uzyskano poprawę jakości wody w 19 wodociągach. W 2 wodociągach jakość wody nadal nie odpowiadała obowiązującym wymaganiom sanitarnym. Do wodociągów tych należały: Szymki, Pomigacze [Tabela Nr 5]. Tabela Nr 5. Wykaz wodociągów, w których jakość wody była kwestionowana na koniec 2010r. Nazwa wodociągu, którego Nazwa jakość gminy, wody na była terenie kwestionowana Zakwestionowane której znajduje koniec się parametry ujęcie 2010 danego r. wodo 6 / 10
Szymki Michałowo mętność, amonowy jon, mangan żelazo Pomigacze Turośń Kościelna amonowy jon Do działań naprawczych, jakie przeprowadzali administratorzy w wodociągach, w których wystąpiła niewłaściwa jakość wody do spożycia, należały: - płukanie instalacji wodociągowej i /lub urządzeń uzdatniających gdy wystąpiły przekroczenia wskaźników/ parametrów fizykochemicznych, - dezynfekcja wody gdy kwestionowano jakość wody pod względem mikrobiologicznym. W roku sprawozdawczym rozbudowano sieć wodociągową 30 wodociągów na terenie 11 gmin. Łącznie wykonano 22,126 km magistrali lub sieci rozdzielczych w 20 miejscowościach i około 266 przyłączy o długości 3,768 km w 64 miejscowościach. Ponadto uruchomiono wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Ignatki Osiedle, wykonano nowe studnie na ujęciach wodociągów Kleosin ( SW-1A), Pomigacze (SW-3), zmodernizowano stację uzdatniania wody w Pomigaczach, wybudowano i oddano do użytku nową stację uzdatniania wody w Supraślu, wybudowano i włączono do eksploatacji nowe ujęcie wody wraz ze stacją uzdatniania wody w Grabówce. Część kosztów poniesionych podczas prowadzonych prac modernizacyjnych w wodociągu Supraśl pokryto z funduszy unijnych. W 2010 r. przekazano pod nadzór PPWIS w Białymstoku następujące wodociągi: DPS Jałówka, DPS Bobrowa, SP ZOZ w Łapach, Dom Dziecka im. J. Korczaka w Krasnem. Ocena realizacji przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne kontroli wewnętrznej jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w administrowanych wodociągach w 2010r. 7 / 10
W 2010 r. zezwolenia na prowadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi posiadało 13 przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych oraz Spółdzielnia Mieszkaniowa " Krokus" w Dobrzyniówce (administrująca wodociąg Dobrzyniówka na terenie gminy Zabłudów). Kontrola wewnętrzna jakości wody prowadzona przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne była realizowana w 56 wodociągach. Nie prowadzono jej w wodociągach: Grabówka, Ignatki Osiedle oraz Dobrzyniówka. Nieprawidłowości w zakresie prowadzonych kontroli wewnętrznych jakości wody stwierdzono w 21 wodociągach. Dotyczyły one: - niewłaściwego zakresu wykonywanych badań - w 21 wodociągach na terenie 9 gmin (tj.: w 15 wodociągach w zakresie monitoringu kontrolnego, w 2 wodociągach w zakresie monitoringu kontrolnego i przeglądowego oraz w 4 wodociągach w zakresie monitoringu przeglądowego), - niewłaściwej częstotliwości przeprowadzanych badań - w 14 wodociągach na terenie 5 gmin ( tj.: pobieranie próbek wody niezgodnie z harmonogramem nierównomierne rozłożenie badań w ciągu całego roku, nie pobieranie wszystkich zaplanowanych próbek). Punkty poboru próbek wody przeznaczonej do spożycia uzgadniano z każdym administratorem. Próbki wody były pobierane w stacjach wodociągowych, stacjach uzdatniania wody oraz u konsumentów. Według posiadanych informacji żadne przedsiębiorstwo nie wykonywało stałych punktów czerpalnych służących do pobierania próbek wody na sieci wodociągowej administrowanych wodociągów. Prawidłową ww. kontrolę w zakresie wykonywanych badań i częstotliwości przeprowadzanych 8 / 10
badań jakości wody przeznaczonej do spożycia prowadzili administratorzy wodociągów na terenie gmin: Łapy, Poświętne, Grodek, Juchnowiec, Choroszcz, Tykocin. Wyniki ocen przeprowadzonych kontroli wewnętrznych jakości wody w wodociągach zbiorowego zaopatrzenia w 2010r. przez przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjne zostały przedstawione na piśmie administratorom oraz właścicielom tych wodociągów Wnioski: 1. W 2010r. ludność powiatu białostockiego ziemskiego była zaopatrywana w wodę przeznaczoną do spożycia produkowaną przez 59 wodociągów publicznych oraz 6 wodociągów lokalnych o charakterze publicznym. 2. Oddano do eksploatacji nowe ujęcie wody wraz z nową stacją uzdatniania wody w Grabówce. 3. Ponownie uruchomiono po okresowym wyłączeniu z użytkowania wodociąg Ignatki Osiedle. 4. Podczas ubiegłego roku kwestionowano jakość wody przeznaczonej do spożycia w 21 wodociągach. 5. Do parametrów najczęściej dyskwalifikujących jakość wody należały: mętność, mangan, żelazo, amonowy jon, barwa. 6. W wyniku prowadzonego postępowania administracyjnego uzyskano na koniec analizowanego roku poprawę jakości wody w 19 urządzeniach wodociągowych, dwa wodociągi produkowały nadal wodę o niewłaściwej jakości. 7. W 2010 r. wzrosła w stosunku do 2009r.: - liczba wodociągów produkujących wodę o jakości odpowiadającej obowiązującym wymaganiom sanitarnym, - liczba ludności otrzymującej wodę o niekwestionowanej jakości. 8. Nadal część przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych nie realizuje prawidłowo swoich obowiązków w zakresie kontroli wewnętrznej jakości wody w administrowanych wodociągach. Wpływ materiałów konstrukcyjnych na jakość wody. 9 / 10
Dominującym materiałem używanym do budowy sieci wodociągowych są rury wykonane z PVC i PE. W celu określenia ewentualnej migracji do wody metali ciężkich z rur wodociągowych wykonanych z tych i innych materiałów monitorowano poziom ołowiu, kadmu, chromu, arsenu oraz innych metali w wodzie. Zdecydowana większość wyników tych parametrów kształtowała się w wartościach poniżej granicy oznaczalności metody. W badaniach laboratoryjnych nie uzyskano żadnego wyniku, który przekraczałby dopuszczalne normy. 10 / 10