ADAM SZAFRANIEC ACH! CO ZA NOC! SCENARIUSZ JASEŁEK Pomoc dydaktyczna dla nauczycieli przedszkolnych Kraków 2012
OD AUTORA Scenariusz jasełek Ach! Co za noc! jest przeznaczony do wystawienia przez dzieci przedszkolne i uczniów klas nauczania początkowego. Wprawdzie jest on stosunkowo obszerny, jeśli weźmiemy pod uwagę młody wiek aktorów, ale to raczej jest jego zaletą, ponieważ daje nam większe możliwości wyboru. Ważne! Po zapoznaniu się z całym scenariuszem nie należy wyciągać pochopnie wniosku, że jest on za trudny dla przedszkolaków, lecz wyodrębnić z niego te fragmenty, z którymi nasz zespół aktorski sobie poradzi, i skonfrontować je ze ścieżką dźwiękową. Rola scenarzysty w moim wypadku nie jest prosta, gdyż wyobraźnię ogranicza świadomość niejednolitych możliwości aktorskich dzieci (nawet równolatków; nauczyciele i wychowawcy najlepiej wiedzą, że rocznik rocznikowi nierówny), różnych warunków lokalowych, niedoskonałości sprzętu nagłaśniającego, oświetlenia. Niewątpliwie trafią się też profesjonalne sale, akustycy i oświetleniowcy. Ten sam scenariusz będzie więc wystawiany w zupełnie różnych warunkach. Jedni będą mieli do dyspozycji kilkanaście metrów kwadratowych sali lekcyjnej lub przedszkolnej, a inni teatralną scenę z prawdziwego zdarzenia. Żadne rozwiązanie nie będzie więc równie dobre dla wszystkich. Stąd bardzo skromne sugestie scenograficzne, choreograficzne i oświetleniowe. Sami musicie odnaleźć się w warunkach, którymi dysponujecie. Dobrze byłoby Ach! Co za noc! wystawić łącznie ze scenariuszem adwentowym pt. Gabryś, Marysia i Zachariasz. Ten drugi może wprowadzać w jasełka, jako że ilustruje on wydarzenia wpisane w przeżywanie okresu adwentowego. Można go nabyć, ponieważ został wydany w formie odrębnej publikacji (książka z CD). Realizując nasze scenariusze, obsadę aktorską można wzmocnić osobami dorosłymi. One marzą o tym, sprawdźcie! Powodzenia! Adam Szafraniec
AKT I Zwiastowania bożonarodzeniowe SCENA I Zwiastowanie pasterzom Występują: PASTERZE (STASIEK, BARTEK, ),, KOZY (rola epizodyczna), WÓŁ (rola epizodyczna),, MARYJA, JÓZEF, ARCHANIOŁ GABRIEL, CHÓR ANIOŁÓW, ANIOŁ I, ANIOŁ II, ANIOŁ III Scenografia Proponuję przygotować jedną prostą scenografię w postaci płótna imitującego nieboskłon, na nim gwiazdki, Gwiazda Betlejemska itd. Najbardziej pożądana byłaby scenografia świetlna, dostosowana do poszczególnych scen. Trzecim możliwym rozwiązaniem jest scena pod drzewem. Czwarte rozwiązanie góra Tabor. Namalowany obłok. Nr 1 na CD. Owczarki, dzwonki STASIEK (wchodzi na scenę pierwszy, za nim ) Idą tam owce!? Ej! Brrrr Skubać trawkę, skubać, STASIEK Ej! Brrrr! Skubać, bo słonko zachodzi. I do zagrody! Do zagrody! Pasterze zaganiają owce w miejsce zaaranżowane z boku sceny. Jeśli to możliwe, dobrze byłoby stworzyć, chociaż namiastkę zagrody. Można się domyślać, że od dawien dawna zagrodę budowano z gałęzi lub z grubszego drzewa. Ostatecznie wystarczy skupić gdzieś w kącie bądź z boku sceny. Owceeee
Nr 2 na CD. Odgłosy dojenia i nawoływanie STASIEK Ech! Co za ciężki dzień, ledwo powłóczę nogami. i BARTEK A owce beczą i łażą za nami. Po takiej ciężkiej pracy, po udoju, Człowiek powinien nocą odpocząć, a tu niedźwiedzie 1 nie dają spokoju. Śpijcie, ja pierwszy będę czuwał. Ale na wszelki wypadek nadstawcie ucha. Nr 3 na CD. Skrzypce góralskie przez chwilę czuwa, lecz w końcu znużony, zasypia. Zapada cisza, przerywana chrapaniem pasterzy. Nagle Nr 4 na CD. Montaż pt. Szukają (do odtworzenia w czasie snu pasterzy) JÓZEF Maryjo, spójrz w tej skale jest grota, a w niej stajenka. W środku nie ma żadnych ludzi, są tylko zwierzęta. MARYJA Józefie, nadszedł czas, nie mogę iść dalej. JÓZEF Rozumiem. Boże! Wybacz, marny ze mnie opiekun, ale MARYJA Ależ, Józefie JÓZEF 1 Ziemię Świętą zamieszkuje niedźwiedź syryjski, podgatunek niedźwiedzia brunatnego.
Nie pozwolę, żeby Dzieciąteczku stało się coś złego. W tle słychać odgłosy ZWIERZĄT. JÓZEF zwraca się do nich: Zwierzęta! Braciszkowie mali! Czy znajdzie się tu miejsce dla Syna Bożego? ZWIERZĘTA (razem) Beee. Meee. Muuu Słychać kroki i szelest siana. JÓZEF ścieli posłanie. JÓZEF (modlitwa) Boże Ojcze! Wybrałeś mnie, abym strzegł Najświętszej Panienki i przyjął Syna Twojego na świat. Ja, marny sługa, nie potrafiłem Królowi Niebieskiemu zapewnić godnego miejsca narodzin. Powierzam się Tobie, Boże Wszechmocny, posłuż się mną i spraw, aby to Dziecię, które jest u bram ziemi, bezpiecznie Wśród OWIEC w zagrodzie (na scenie) poruszenie. przez dwie, trzy sekundy dzwonią dzwonkami. Dzwonki milkną, słychać łopot skrzydeł. Nr 5 na CD. Zastępy anielskie Na scenie pojawia się jako pierwszy ARCHANIOŁ GABRIEL. W blasku światła stają się widoczne postacie PASTERZY., który jeszcze na dobre nie zasnął, zrywa się i czym prędzej, nie spuszczając z oczu anioła, budzi swoich towarzyszy. Przestraszeni PASTERZE ściągają kapelusze z głów i kłaniają się. ARCHANIOŁ GABRIEL (powinien się wyróżniać spośród innych aniołów strojem i dostojeństwem; inspiracją dla kostiumologa mogą stać się obrazy i opisy zaczerpnięte ze źródeł chrześcijańskich, łącznie ze sztuką sakralną) Oto zwiastuję wam radość wielką: w Betlejem, w stajence, Bóg stał się muszelką, to znaczy człowiekiem, dzieciną. Owinięty w pieluszki leży pod pierzyną, a raczej pod siankiem. PASTERZE (razem) Jak baranek! Jest Bożym Barankiem? ARCHANIOŁ GABRIEL Ten Boży Baranek to Jezus Syn Boży. To Pan Bóg Jezusa w żłóbeczku położył?
beczą i dzwonią dzwoneczkami. PASTERZE składają dłonie, rozglądają się wokół, wyciągają ręce ku niebu. Tańczą. Gwiżdżą. CHÓR ANIOŁÓW (donośnie) Gloria in excelsis Deo! Nr 6 na CD. Blask nad Judeą fragment I Blask nad Judeą 1. Narodził się Pan Nasz Zbawiciel Objawił się nam Odkupiciel Bóg-Człowiek. Refren: Chwała Pana Blask nad Judeą Gloria, gloria In excelsis Deo! (2 x) 2. Stajenka i żłób Znak Jezusa Uniżył się Bóg Choć nie musiał W Betlejem. Refren: Chwała Pana itd. (2 x) 3. W drogę ruszać czas Pastuszkowie Kłaniajcie się w pas Barankowi
Pan czeka. Refren: Chwała Pana itd. (2 x) Psy się przestraszyły aniołów i uciekły w las. BARTEK Ruszajmy, psy, gdy tylko wyczują, Że owce są same, to wrócą i ich przypilnują. PASTERZE schodzą ze sceny. OWCA Jak można bez stada wyruszać? (chórem) Owce też chcą powitać Jezusa. beczą za PASTERZAMI, ale oni są już daleko. Wtem pojawia się. (mówi do siebie, wchodząc na scenę) Ach..! Co za pokusa dostrzegają NIEDŹWIEDZIA i drżą. Owieczki! Jestem misiem. Aaaa! I tak widzi mi się, że u mnie, niedźwiedzia, byłoby wam lżej. Ojej! Ojej! Bez trwogi, bez trwogi, byłbym waszym przyjacielem drogim. Meee! Nie zgadzamy się! Mieszkam niedaleko, pod tą skałą, która zwie się Oślą Szyją.
Gdybyście zechciały mnie odwiedzić, po królewsku bym was przyjął. Nikt by was nie dręczył, nie byłoby udoju Misiu, zostaw nas w spokoju. Gdzie wam będzie lepiej niż u mnie? No gdzie? Zgódźcie się Mee, mee! Nie, nie! Któż ode mnie jest bardziej poczciwy? Jestem misiek dusza. Maaamy pilną sprawę, musimy natychmiast powitać Jezusa. A któż to taki? To nasz Król. Ja tu jestem królem. W ogóle, w ogóle Ty nie jesteś królem. (do siebie) Na moim terytorium Ktoś zamierza wznieść pałac? Pretorium 2? Ryczy, wznosząc łapy do góry. O boska Niedźwiedziato!
Mruczy pod nosem. Właśnie A co Herod na to? Do OWIEC (wskazując na niebo) Wielką Niedźwiedzicę na niebie dziś widać, chwilę z nią pogadam. A wy idźcie, skoro musicie Go witać. schodzi ze sceny., upewniwszy się, że odszedł, ruszają w stronę Betlejem, dzwoniąc dzwoneczkami i becząc. Podczas ostatnich taktów piosenki schodzą ze sceny.