PODSTAWY PRAWNE I ZASADY UŻYCIA LUB WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO I BRONI PALNEJ

PODSTAWY PRAWNE I ZASADY UŻYCIA LUB WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO I BRONI PALNEJ DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO DLA SŁUCHACZY OSS CERTUS OPRACOWAŁ MGR ARTUR HARAJ NA PODSTAWIE: - Ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 628) - Samoobrona i techniki interwencyjne w Policji J. Dobrzyjałowski Centrum Szkolenia Policji Legionowo 1994, - Podręcznik pracownika ochrony fizycznej praca zbiorowa - Konsalnet Warszawa 1999

PODSTAWOWE DEFINICJE BIERNY OPÓR przeciwstawianie się prawnie wydanym poleceniom kwalifikowanego pracownika ochrony bez użycia siły fizycznej np. przez położenie się na ziemi. CZYNNY OPÓR przeciwstawianie się prawnie wydanym poleceniom kwalifikowanego pracownika ochrony z użyciem siły fizycznej np. przez przytrzymywanie się barierki, zrywanie chwytów transportowych. CZYNNA NAPAŚĆ działanie podjęte w celu wyrządzenia krzywdy fizycznej przez naruszenie nietykalności cielesnej lub uszkodzenie ciała kwalifikowanego pracownika ochrony np. przez kopnięcie lub uderzenie. 2

UŻYCIE ŚRODKA PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO zastosowanie środka przymusu bezpośredniego wobec osoby. WYKORZYSTANIE ŚRODKA PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO - zastosowanie środka przymusu bezpośredniego wobec zwierzęcia albo zastosowanie go w celu zatrzymania, zablokowania lub unieruchomienia pojazdu lub pokonania przeszkody. UŻYCIE BRONI PALNEJ oddanie strzału w kierunku osoby z zastosowaniem amunicji penetracyjnej. WYKORZYSTANIE BRONI PALNEJ oddanie strzału z zastosowaniem amunicji penetracyjnej w kierunku zwierzęcia, przedmiotu lub w innym kierunku niestwarzającym zagrożenia dla osoby. OBEZWŁADNIENIE pozbawienie swobody ruchów lub spowodowanie odwracalnej, krótkotrwałej dysfunkcji kończyn lub zmysłów w celu wyeliminowania zagrożenia ze strony osoby lub zwierzęcia lub przełamania oporu osoby niepodporządkowującej się poleceniom wydanym na podstawie prawa. DOPROWADZENIE m. in. czynności podejmowane w celu przemieszczenia osoby zatrzymanej, ujętej lub przymusowo doprowadzanej do właściwych organów lub instytucji w trybie i w przypadkach określonych w przepisach odrębnych. ZAMACH - polega na działaniu lub zaniechaniu człowieka zagrażającym naruszeniem dobra chronionego prawem. Zamach, aby uprawniał do odpierania go w ramach obrony koniecznej musi być: - rzeczywisty, czyli taki, który zachodzi w rzeczywistości a nie w wyobraźni rzekomo napadniętego, - bezpośredni, znaczy to, że musi stwarzać bezpośrednie - natychmiastowe zagrożenie, dla atakowanej osoby, nie zaś niebezpieczeństwo zaistniałe w przeszłości lub już minione, - bezprawny, czyli musi być sprzeczny z prawem. Przykład: atak na kwalifikowanego pracownika ochrony z wykorzystaniem niebezpiecznego narzędzia np. łomu. OBRONA KONIECZNA - odpieranie bezpośredniego, bezprawnego i rzeczywistego zamachu na jakiekolwiek dobro chronione prawem, przy użyciu środków koniecznych do odparcia tego zamachu i w sposób współmierny do niebezpieczeństwa zamachu. Warunkiem uznania obrony za konieczną są: - zamach na dobro chronione prawem, - bezprawność zamachu zamach musi być sprzeczny z prawem, - bezpośredniość zamachu działania obronne muszą być podjęte w takim czasie, w którym zachowanie napastnika zagraża dobru chronionemu prawem, - rzeczywistość zamachu zamach musi stwarzać w danym momencie obiektywne zagrożenie dla dobra chronionego prawem, - odparcie zamachu w granicach konieczności i w sposób współmierny do niebezpieczeństwa zamachu. Przykład: odpieranie ataku na kwalifikowanego pracownika ochrony z wykorzystaniem niebezpiecznego narzędzia np. łomu, z użyciem pałki służbowej. Przekroczenie granic obrony koniecznej zachodzi, gdy sposób obrony był niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu oraz gdy obrona była przedwczesna lub spóźniona. 3

STAN WYŻSZEJ KONIECZNOŚCI - polega na poświęceniu dobra prawnie chronionego o niższej wartości w celu ratowania innego dobra prawnie chronionego o wyższej wartości, któremu grozi bezpośrednie i rzeczywiste niebezpieczeństwo. Warunki uznania działania w stanie wyższej konieczności: - grożące niebezpieczeństwo musi być bezpośrednie w danej chwili ma grozić natychmiastowym zniszczeniem lub uszkodzeniem dobra, - niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, - dobro poświęcone nie może przedstawiać oczywiście większej wartości niż dobro ratowane. Przykład: w celu uratowania ludzi znajdujących się w płonącym budynku mieszkalnym niszczy się drzwi będące jedyną drogą dotarcia do zagrożonych. NIEBEZPIECZEŃSTWO - jest istniejącą obiektywnie sytuacją, która może spowodować zniszczenie bądź uszkodzenie dobra chronionego prawem. Źródłem niebezpieczeństwa może być zarówno bezprawne zachowanie człowieka, jak i działanie sił przyrody. Przykład: bezprawne działanie człowieka niszczenie mienia, pobicie itp. działanie sił przyrody pożar, powódź, huragan itp. PODSTAWOWE ZASADY UŻYCIA LUB WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO I BRONI PALNEJ 1. Kwalifikowany pracownik ochrony może użyć środka przymusu bezpośredniego lub broni palnej lub wykorzystać je wyłącznie w zakresie realizacji zadań ustawowych podmiotu, w którym pełni służbę albo, w którym jest zatrudniony. 2. Środków przymusu bezpośredniego używa się lub wykorzystuje się je w sposób niezbędny do osiągnięcia celów tego użycia lub wykorzystania, proporcjonalnie do stopnia zagrożenia, wybierając środek o możliwie jak najmniejszej dolegliwości. 3. Broni palnej używa się lub wykorzystuje się ją wyłącznie, jeżeli użycie lub wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego okazało się niewystarczające do osiągnięcia celów tego użycia lub wykorzystania lub nie jest możliwe ze względu na okoliczności zdarzenia. 4. Środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej używa się lub wykorzystuje się je w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę. 5. Od użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej należy odstąpić, gdy cel ich użycia lub wykorzystania został osiągnięty. 6. Środków przymusu bezpośredniego używa się lub wykorzystuje się je z zachowaniem szczególnej ostrożności, uwzględniając ich właściwości, które mogą stanowić zagrożenie życia lub zdrowia kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby. 7. Podejmując decyzję o użyciu lub wykorzystaniu broni palnej, należy postępować ze szczególną rozwagą i traktować jej użycie, jako środek ostateczny. 8. W przypadku, gdy uzasadniają to okoliczności zdarzenia, kwalifikowany pracownik ochrony może użyć jednocześnie więcej niż jednego środka przymusu bezpośredniego lub wykorzystać jednocześnie więcej niż jeden taki środek. 9. Wobec kobiet o widocznej ciąży, osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat oraz osób o widocznej niepełnosprawności kwalifikowany pracownik ochrony może użyć wyłącznie siły fizycznej w postaci technik obezwładnienia. W przypadku, gdy zachodzi konieczność odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby, a użycie siły fizycznej wobec w/w osób jest niewystarczające lub niemożliwe, kwalifikowany pracownik ochrony może użyć innych środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej z uwzględnieniem ich właściwości oraz stanu osoby, wobec której ma być użyty. 4

ŚRODKI PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO Siła fizyczna w postaci technik: transportowych, obrony i obezwładnienia Kajdanki zakładane na ręce Pałka służbowa Pies służbowy Chemiczne środki obezwładniające w postaci ręcznych miotaczy substancji obezwładniających Przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej SZCZEGÓŁOWE ZASADY UŻYCIA ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO ZASADA OSTRZEŻENIA kwalifikowany pracownik ochrony zobowiązany jest wezwać osobę do zachowania zgodnego z prawem oraz uprzedzić ją, że w razie niepodporządkowania się wezwaniu zostaną użyte wobec niej środki przymusu bezpośredniego. Odstąpienie od powyższego wezwania jest możliwe tylko wówczas, gdy występuje bezpośrednie zagrożenie życia, zdrowia i wolności kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby. ZASADA ELASTYCZNOŚCI kwalifikowany pracownik ochrony może użyć lub wykorzystać jeden lub kilka środków przymusu bezpośredniego w połączeniu, w zależności od potrzeb wynikających z zaistniałej sytuacji. Zakazane jest jednoczesne stosowanie: kajdanek i pałki służbowej z wyjątkiem dźwigni transportowych stosowanych przy użyciu pałki służbowej, kajdanek i chemicznych środków obezwładniających, kajdanek i przedmiotów służących do obezwładniania za pomocą energii elektrycznej, pałki służbowej i przedmiotów służących do obezwładniania za pomocą energii elektrycznej z wyjątkiem dźwigni transportowych stosowanych przy użyciu pałki służbowej, chemicznych środków obezwładniających i przedmiotów służących do obezwładniania za pomocą energii elektrycznej. ZASADA NIEZBĘDNOŚCI kwalifikowany pracownik ochrony może użyć lub wykorzystać środki przymusu bezpośredniego w sposób niezbędny do osiągnięcia celów tego użycia lub wykorzystania, proporcjonalnie do stopnia zagrożenia, wybierając środek o możliwie jak najmniejszej dolegliwości. Odstępuje natychmiast od użycia środka przymusu bezpośredniego, gdy osoba, wobec której użyto tego środka, podporządkowała się wydanym poleceniom. ZASADA MINIMALIZACJI SKUTKÓW - środków przymusu bezpośredniego używa się lub wykorzystuje w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę. ZASADA UDZIELANIA POMOCY OSOBOM POSZKODOWANYM osobie, u której wskutek użycia lub wykorzystania środka przymusu bezpośredniego nastąpiło zranienie lub wystąpiły inne widoczne objawy zagrożenia życia lub zdrowia, kwalifikowany pracownik ochrony jest obowiązany niezwłocznie udzielić pierwszej pomocy a w razie potrzeby zapewnić wezwanie kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe. Kwalifikowany pracownik ochrony może odstąpić od udzielania pierwszej pomocy w przypadku, gdy zachodzi jedna z następujących okoliczności: udzielenie tej pomocy może zagrozić życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby, 5

udzielenie pomocy osobie poszkodowanej zostało zapewnione przez inne osoby lub podmioty zobowiązane do jej udzielenia. W przypadku odstąpienia od udzielania pierwszej pomocy lub gdy osoba poszkodowana sprzeciwia się udzieleniu tej pomocy kwalifikowany pracownik ochrony zapewnia wezwanie kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe. Kwalifikowany pracownik ochrony nie może odstąpić od zapewnienia udzielenia medycznych czynności ratunkowych kobiecie ciężarnej, wobec której użyto środków przymusu bezpośredniego. ZASADA INFORMACJI obowiązek powiadomienia występuje wówczas, gdy w wyniku użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego: nastąpiło zranienie osoby, wystąpiły inne widoczne objawy zagrożenia życia lub zdrowia tej osoby, nastąpiła śmierć osoby, nastąpiło zniszczenie mienia, nastąpiło zranienie lub śmierć zwierzęcia. Kwalifikowany pracownik ochrony zobowiązany jest wówczas powiadomić o zdarzeniu właściwego przełożonego lub osobę pełniącą służbę dyżurną oraz właściwą miejscowo jednostkę organizacyjną Policji. Każdy przypadek zastosowania środka przymusu bezpośredniego oraz jego okoliczności dokumentuje się w postaci notatki służbowej, która powinna zawierać: 1. służbowe dane identyfikacyjne kwalifikowanego pracownika ochrony, 2. określenie czasu i miejsca użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego, 3. dane personalne osoby, wobec której użyto środków przymusu bezpośredniego: imię i nazwisko, seria i numer dokumentu tożsamości, data urodzenia (jeżeli uzyskanie w/w danych było niemożliwe, w notatce podaje się przyczyny ich nieumieszczenia), 4. określenie celu użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego, 5. informację o przyczynie użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego, 6. określenie użytych lub wykorzystanych środków przymusu bezpośredniego, 7. opis czynności zrealizowanych przed użyciem lub wykorzystaniem środków przymusu bezpośredniego i po użyciu lub wykorzystaniu tych środków, 8. opis skutków użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego, 9. informację o udzieleniu pierwszej pomocy i jej zakresie lub zapewnieniu wezwania kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe, 10. dane ustalonych świadków zdarzenia: imię i nazwisko oraz serię i numer dokumentu tożsamości albo służbowe dane identyfikacyjne, jeżeli świadkiem był inny kwalifikowany pracownik ochrony, 11. podpis kwalifikowanego pracownika ochrony. W przypadku gdy w wyniku użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego nie nastąpiło zranienie osoby, nie wystąpiły inne widoczne objawy zagrożenia życia lub zdrowia tej osoby, nie nastąpiła śmierć osoby, nie nastąpiło zniszczenie mienia, nie nastąpiło zranienie lub śmierć zwierzęcia w notatce pomija się punkty: 7-10. Kwalifikowany pracownik ochrony przekazuje notatkę przełożonemu w celu umieszczenia w ewidencji notatek użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego i broni palnej przez pracowników ochrony. ZASADA OCHRONY MIEJSCA ZDARZENIA w przypadku, gdy w wyniku użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego: nastąpiło zranienie osoby, wystąpiły inne widoczne objawy zagrożenia życia lub zdrowia tej osoby, 6

nastąpiła śmierć osoby, nastąpiło zniszczenie mienia, nastąpiło zranienie lub śmierć zwierzęcia. kwalifikowany pracownik ochrony jest zobowiązany: zabezpieczyć miejsce zdarzenia, także przed dostępem osób postronnych, ustalić świadków zdarzenia. Kwalifikowany pracownik ochrony może odstąpić od podjęcia czynności zabezpieczenia miejsca zdarzenia, także przed dostępem osób postronnych oraz ustalenia świadków zdarzenia, w przypadku gdy ich podjęcie mogłoby zagrozić życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby. POSTĘPOWANIE PRZED UŻYCIEM ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO 1. Przedstawić się okrzykiem Ochrona. 2. Wezwać osobę do zachowania zgodnego z prawem - uprzedzić, że w razie niepodporządkowania się wezwaniu zostaną wobec niej użyte środki przymusu bezpośredniego /jeżeli zwłoka ta nie zagraża życiu, zdrowiu i wolności kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby/. POSTĘPOWANIE PO UŻYCIU ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO 1. Udzielić pierwszej pomocy przedlekarskiej osobie poszkodowanej w wyniku użycia środków przymusu bezpośredniego. 2. W razie potrzeby zapewnić wezwanie kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe. 3. W przypadku zranienia osoby, wystąpienia innych widocznych objawów zagrożenia życia lub zdrowia tej osoby, śmierci osoby, zniszczenia mienia lub zranienia lub śmierci zwierzęcia na skutek użycia ŚPB powiadomić o zdarzeniu właściwego przełożonego lub osobę pełniącą służbę dyżurną oraz właściwą miejscowo jednostkę organizacyjną Policji. 4. Zabezpieczyć, w miarę możliwości, ślady na miejscu zdarzenia i nie dopuszczać w to miejsce osób postronnych. 5. Ustalić, w miarę możliwości, personalia osób będących świadkami zdarzenia. 6. Sporządzić notatkę służbową dotyczącą okoliczności użycia środków przymusu bezpośredniego. PRZYPADKI I SZCZEGÓŁOWE ZASADY UŻYCIA ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO Użycie lub wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego siły fizycznej w postaci technik: transportowych, obrony i obezwładnienia, kajdanek zakładanych na ręce, pałki służbowej, psa służbowego, chemicznych środków obezwładniających w postaci ręcznych miotaczy substancji obezwładniających, przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej może odbyć się w następujących przypadkach: a) w granicach chronionych obiektów i obszarów 1. odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby, 2. przeciwdziałania bezpośredniemu zamachowi na ochraniane przez kwalifikowanego pracownika ochrony obszary, obiekty i urządzenia, 3. przeciwdziałania niszczeniu mienia, 4. ujęcia osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą, 5. pokonania czynnego oporu, b) poza granicami obiektów i obszarów chronionych 1. zapewnienia bezpieczeństwa konwoju lub doprowadzenia. 7

Kajdanki zakłada się na ręce trzymane z tyłu. Gdy w ocenie kwalifikowanego pracownika ochrony prawdopodobieństwo podjęcia próby ucieczki, stawiania czynnego oporu lub wystąpienia zachowania mogącego zagrażać życiu, zdrowiu lub mieniu jest nieznaczne, kajdanki można założyć na ręce trzymane z przodu. Założone kajdanki nie mogą tamować obiegu krwi. Kajdanki w miarę możliwości powinno się zakładać w pomieszczeniach zamkniętych lub w miejscach odosobnionych przy udziale dwóch pracowników ochrony, z których jeden zakłada kajdanki, a drugi wykonuje czynności ubezpieczające. Pies służbowy może być użyty, gdy ma założony kaganiec, chyba, że został wytresowany do działania bez kagańca lub jego użycie służy do odparcia zamachu na życie lub zdrowie kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby albo wykonywania czynności służbowych wobec osób, w stosunku do których dopuszczalne jest użycie broni palnej. Ręczne miotacze substancji obezwładniających to pojemniki zawierające środek obezwładniający, który wyrzucany jest pod ciśnieniem z dyszy kierunkowej, po naciśnięciu przycisku. Aerozol, strumień cieczy lub pianki należy skierować na twarz z bezpośredniej odległości. Ręczne miotacze gazu zawierają preparaty obezwładniające pochodzenia naturalnego /na bazie pieprzu, papryki, olejku musztardowego/ lub lakrymatory cn, cs powodujące w zależności od preparatu zawartego w miotaczu łzawienie, zaciskanie powiek, ślinotok, kichanie, kaszel itp. reakcje. Nie zleca się stosowania ręcznych miotaczy substancji obezwładniających w pomieszczeniach zamkniętych o małej kubaturze. Przedmioty służące do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej ich działanie polega na nagłym dopływie do ciała impulsów prądu stałego (o wysokim napięciu i niskim natężeniu) powodujących depolaryzację błon nerwów i mięśni co uniemożliwia wykonanie jakiegokolwiek ruchu zależnego od woli oraz zachwianie równowagi upadek, utratę przytomności. Warunkiem koniecznym do uzyskania skutku jest zetknięcie elektrod z ciałem (gruba warstwa suchej odzieży może spełnić rolę izolatora i spowodować wyładowanie elektryczne między elektrodami iskra). Użycie lub wykorzystanie przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej o średniej wartości prądu w obwodzie przekraczającej 10mA przez kwalifikowanych pracowników ochrony wymaga dopuszczenia do posiadania tych przedmiotów, w rozumieniu art. 30 ustawy z 21 maja 1999 r. o broni i amunicji. SZCZEGÓŁOWE ZAKAZY UŻYCIA LUB WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO SIŁA FIZYCZNA 1. Używając siły fizycznej lub wykorzystując siłę fizyczną, nie zadaje się uderzeń, chyba że kwalifikowany pracownik ochrony działa w celu odparcia zamachu na życie lub zdrowie własne lub innych osób albo na mienie lub przeciwdziała ucieczce. PAŁKA SŁUŻBOWA 1. Pałki służbowej nie stosuje się wobec osób w stosunku do których użyto: kajdanek, przedmiotów służących do obezwładniania za pomocą energii elektrycznej z wyjątkiem dźwigni transportowych stosowanych przy użyciu pałki służbowej. 2. Pałką służbową nie zadaje się uderzeń i pchnięć w głowę, szyję, brzuch i nieumięśnione oraz szczególnie wrażliwe części ciała, z wyjątkiem sytuacji gdy zachodzi konieczność odparcia zamachu stwarzającego bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby. 8

CHEMICZNE ŚRODKI OBEZWŁADNIAJĄCE W POSTACI RĘCZNYCH MIOTACZY SUBSTANCJI OBEZWŁADNIAJĄCYCH 1. Chemicznych środków obezwładniających nie używa się wobec osób, w stosunku do których użyto: kajdanek, przedmiotów służących do obezwładniania za pomocą energii elektrycznej. PRZEDMIOTY PRZEZNACZONE DO OBEZWŁADNIANIA OSÓB ZA POMOCĄ ENERGII ELEKTRYCZNEJ - 1. Przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej nie używa się wobec osób, w stosunku do których użyto kajdanek. 2. Używając przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej, nie celuje się w głowę. BROŃ PALNA Broń palna w postaci pistoletów i rewolwerów centralnego zapłonu o kalibrach od 6 mm do 12 mm, Pistolety maszynowe o kalibrze od 6 mm do 12 mm, Strzelby gładkolufowe powtarzalne o kalibrze wagomiarowym 12, Karabinki o kalibrze od 5,45 mm do 7,62 mm, Przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej o średniej wartości prądu w obwodzie przekraczającej 10mA POSTĘPOWANIE PRZED UŻYCIEM BRONI PALNEJ 1. Po okrzyku Ochrona! wezwać osobę do zachowania zgodnego z prawem a w szczególności do: natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego przedmiotu, którego użycie może zagrozić życiu, zdrowiu lub wolności kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby, zaniechania ucieczki, odstąpienia od użycia przemocy. 2. W przypadku niepodporządkowania się w/w wezwaniom zagrozić użyciem broni palnej okrzykiem Stój bo strzelam!. 3. Jeżeli w/w wezwanie okaże się bezskuteczne oddać strzał ostrzegawczy w bezpiecznym kierunku /od w/w procedury lub jej poszczególnych elementów a w szczególności od oddania strzału ostrzegawczego, można odstąpić, jeżeli ich zrealizowanie groziłoby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby/. POSTĘPOWANIE PO UŻYCIU BRONI PALNEJ 1. Udzielić pierwszej pomocy przedlekarskiej osobie poszkodowanej w wyniku użycia broni palnej. 2. W razie potrzeby zapewnić wezwanie kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe. 3. Powiadomić o zdarzeniu właściwego przełożonego lub osobę pełniącą służbę dyżurną oraz właściwą miejscowo jednostkę organizacyjną Policji. 4. Zabezpieczyć, w miarę możliwości, ślady na miejscu zdarzenia i nie dopuszczać w to miejsce osób postronnych. 5. Ustalić, w miarę możliwości, personalia osób będących świadkami zdarzenia. 9

6. Sporządzić notatkę służbową dotyczącą okoliczności użycia broni palnej. ZASADY, WARUNKI, PRZYPADKI, ZAKAZY UŻYCIA BRONI PALNEJ SZCZEGÓŁOWE ZASADY UŻYCIA BRONI PALNEJ ZASADA OSTRZEŻENIA przed użyciem broni palnej kwalifikowany pracownik ochrony identyfikuje swoją formację okrzykiem Ochrona!, wzywa osobę do zachowania zgodnego z prawem a następnie uprzedza o użyciu broni, gdy wezwanie okaże się bezskuteczne oddaje strzał ostrzegawczy w bezpiecznym kierunku. Od w/w procedury lub jej poszczególnych elementów, w szczególności oddania strzału ostrzegawczego, można odstąpić, jeżeli ich zrealizowanie groziłoby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby. ZASADA CELOWOŚCI użycie lub wykorzystanie broni palnej musi wynikać z uzasadnionej okolicznościami potrzeby. ZASADA NIEZBĘDNOŚCI użycie lub wykorzystanie broni palnej następuje tylko w granicach niezbędnych do usunięcia zagrożenia. ZASADA MINIMALIZACJI SKUTKÓW broni palnej używa się lub wykorzystuje w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę. ZASADA UDZIELANIA POMOCY OSOBOM POSZKODOWANYM osobie, u której wskutek użycia lub wykorzystania broni palnej nastąpiło zranienie lub wystąpiły inne widoczne objawy zagrożenia życia lub zdrowia, kwalifikowany pracownik ochrony jest obowiązany niezwłocznie udzielić pierwszej pomocy a w razie potrzeby zapewnić wezwanie kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe. Kwalifikowany pracownik ochrony może odstąpić od udzielania pierwszej pomocy w przypadku, gdy zachodzi jedna z następujących okoliczności: udzielenie tej pomocy może zagrozić życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby, udzielenie pomocy osobie poszkodowanej zostało zapewnione przez inne osoby lub podmioty zobowiązane do jej udzielenia. W przypadku odstąpienia od udzielania pierwszej pomocy lub gdy osoba poszkodowana sprzeciwia się udzieleniu tej pomocy kwalifikowany pracownik ochrony zapewnia wezwanie kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe. ZASADA INFORMACJI kwalifikowany pracownik ochrony zobowiązany jest powiadomić o każdym przypadku użycia lub wykorzystania broni palnej właściwego przełożonego lub osobę pełniącą służbę dyżurną oraz właściwą miejscowo jednostkę organizacyjną Policji. Każdy przypadek użycia lub wykorzystania broni palnej oraz jego okoliczności dokumentuje się w postaci notatki służbowej, która powinna zawierać: 1. służbowe dane identyfikacyjne kwalifikowanego pracownika ochrony, 2. określenie czasu i miejsca użycia lub wykorzystania broni palnej, 3. dane personalne osoby, wobec której użyto broni palnej: imię i nazwisko, seria i numer dokumentu tożsamości, data urodzenia, (jeżeli uzyskanie w/w danych było niemożliwe, w notatce podaje się przyczyny ich nieumieszczenia), 4. określenie celu użycia lub wykorzystania broni palnej, 5. informację o przyczynie użycia lub wykorzystania broni palnej, 6. określenie użytej lub wykorzystanej broni palnej jej nazwa, typ i numer seryjny oraz rodzaj i ilość użytej amunicji, 7. opis czynności zrealizowanych przed użyciem lub wykorzystaniem broni palnej i po użyciu lub wykorzystaniu tej broni, 10

8. opis skutków użycia lub wykorzystania broni palnej, 9. informację o udzieleniu pierwszej pomocy i jej zakresie lub zapewnieniu wezwania kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe, 10. dane ustalonych świadków zdarzenia: imię i nazwisko oraz serię i numer dokumentu tożsamości albo służbowe dane identyfikacyjne, jeżeli świadkiem był inny kwalifikowany pracownik ochrony, 11. podpis kwalifikowanego pracownika ochrony. Jeżeli notatka dokumentuje wykorzystanie broni palnej pomija się w niej punkty: 3, 4, 6, 8, 9, 10. Kwalifikowany pracownik ochrony przekazuje notatkę przełożonemu w celu umieszczenia w ewidencji notatek użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego i broni palnej przez pracowników ochrony. ZASADA OCHRONY MIEJSCA ZDARZENIA w przypadku, gdy w wyniku użycia lub wykorzystania broni palnej: nastąpiło zranienie osoby, wystąpiły inne widoczne objawy zagrożenia życia lub zdrowia tej osoby, nastąpiła śmierć osoby, nastąpiło zniszczenie mienia, nastąpiło zranienie lub śmierć zwierzęcia. kwalifikowany pracownik ochrony jest zobowiązany: zabezpieczyć miejsce zdarzenia, także przed dostępem osób postronnych, ustalić świadków zdarzenia. Kwalifikowany pracownik ochrony może odstąpić od podjęcia czynności zabezpieczenia miejsca zdarzenia, także przed dostępem osób postronnych oraz ustalenia świadków zdarzenia w przypadku, gdy ich podjęcie mogłoby zagrozić życiu, zdrowi lub bezpieczeństwu kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby. WARUNKI 1. Użycie innego środka przymusu bezpośredniego okazało się niewystarczające. 2. Użycie innego środka przymusu bezpośredniego ze względu na okoliczności danego zdarzenia jest niemożliwe. PRZYPADKI Użycie lub wykorzystanie broni palnej może odbyć się w następujących przypadkach: a) w granicach chronionych obiektów i obszarów 1. konieczności odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na: a) życie, zdrowie lub wolność kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby, b) ważne obiekty, urządzenia lub obszary, c) mienie, który stwarza jednocześnie bezpośrednie zagrożenie życia, zdrowia lub wolności kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby, 2. konieczności przeciwstawienia się osobie: a) niepodporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni, materiału wybuchowego lub innego niebezpiecznego przedmiotu, którego użycie może zagrozić życiu, zdrowiu lub wolności kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby, b) która usiłuje bezprawnie odebrać broń palną kwalifikowanemu pracownikowi ochrony lub innej osobie uprawnionej do jej posiadania, 3. zaalarmowania lub wezwania pomocy, 4. oddania strzału ostrzegawczego 11

b) poza granicami obiektów i obszarów chronionych 1. konieczności odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na bezpieczeństwo konwoju lub doprowadzenia, 2. zaalarmowania lub wezwania pomocy, 3. oddania strzału ostrzegawczego. ZAKAZY 1. Broni palnej nie używa się w stosunku do kobiet o widocznej ciąży, osób których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat, osób o widocznej niepełnosprawności. PIERWSZA POMOC PRZEDMEDYCZNA PO UŻYCIU ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO I BRONI PALNEJ UTRATA PRZYTOMNOŚCI Skontrolować oddech i tętno /przy ich braku przystąpić do sztucznego oddychania i pośredniego masażu serca w rytmie 2/30 ocenić obrażenia, ułożyć w pozycji bocznej ustalonej, wezwać kwalifikowaną pierwszą pomoc lub podmiot świadczący medyczne czynności ratunkowe. URAZY KOŚCI I STAWÓW Złamanie unieruchomić wraz z dwoma sąsiednimi stawami, zwichnięcie unieruchomić, oziębić staw, wezwać kwalifikowaną pierwszą pomoc lub podmiot świadczący medyczne czynności ratunkowe. DZIAŁANIE GAZÓW /RĘCZNE MIOTACZE SUBSTANCJI OBEZWŁADNIAJĄCYCH, BROŃ GAZOWA/- Wyprowadzić poszkodowanego ze skażonej strefy, zapewnić dostęp świeżego powietrza, zneutralizować chemiczny środek obezwładniający cn miejsca skażone płukać przez ok. 15 min. 2% roztworem sody oczyszczonej lub w ostateczności wodą, cs nie wolno stosować wody, zneutralizować działanie lakrymatora specjalnym preparatem np. neutralisator anti gas tf-98 k, w przypadku braku preparatu osuszyć skażone miejsce ligniną lub papierowymi chusteczkami, wezwać kwalifikowaną pierwszą pomoc lub podmiot świadczący medyczne czynności ratunkowe. RANA POSTRZAŁOWA Nałożyć gruby jałowy opatrunek na ranę wlotową i wylotową /przy postrzale płuc uszczelnić ranę folią/, kontrolować oddech i tętno, wezwać kwalifikowaną pierwszą pomoc lub podmiot świadczący medyczne czynności ratunkowe. RANA SZARPANA Nałożyć gruby jałowy opatrunek, kontrolować oddech i tętno, wezwać kwalifikowaną pierwszą pomoc lub podmiot świadczący medyczne czynności ratunkowe. KRWOTOK TĘTNICZY Miejsce zranienia ucisnąć palcami lub opatrunkiem, kontrolować oddech i tętno, wezwać kwalifikowaną pierwszą pomoc lub podmiot świadczący medyczne czynności ratunkowe. 12

Notatka służbowa z użycia środków przymusu bezpośredniego 1. (służbowe dane identyfikacyjne kwalifikowanego pracownika ochrony) 2. (czas i miejsce użycia środków przymusu bezpośredniego) 3. (imię i nazwisko osoby, wobec której użyto środków przymusu bezpośredniego). (data urodzenia osoby, wobec której użyto środków przymusu bezpośredniego) (seria i numer dokumentu tożsamości osoby, wobec której użyto środków przymusu bezpośredniego) 4. (cel użycia środków przymusu bezpośredniego) 5. (przyczyna użycia środków przymusu bezpośredniego) 6. (użyte środki przymusu bezpośredniego) 7. (opis czynności zrealizowanych przed użyciem środków przymusu bezpośredniego) 8. (opis skutków użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego) 9. (informacja o udzieleniu pierwszej pomocy i jej zakresie lub zapewnieniu wezwania kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe) 10. (dane ustalonych świadków zdarzenia: imię i nazwisko oraz serię i numer dokumentu tożsamości albo służbowe dane identyfikacyjne, jeżeli świadkiem był inny kwalifikowany pracownik ochrony) 11. (podpis kwalifikowanego pracownika ochrony) 13

Notatka służbowa z wykorzystania środków przymusu bezpośredniego 1. (służbowe dane identyfikacyjne kwalifikowanego pracownika ochrony) 2. (czas i miejsce wykorzystania środków przymusu bezpośredniego) 3. (rasa /opis/ psa lub opis przedmiotu, wobec którego wykorzystano środki przymusu bezpośredniego) 4. (cel wykorzystania środków przymusu bezpośredniego) 5. (przyczyna wykorzystania środków przymusu bezpośredniego) 6. (wykorzystane środki przymusu bezpośredniego) 7. (podpis kwalifikowanego pracownika ochrony) 14

Notatka służbowa z użycia broni palnej 1. (służbowe dane identyfikacyjne kwalifikowanego pracownika ochrony) 2. (czas i miejsce użycia broni palnej) 3. (imię i nazwisko osoby, wobec której użyto broni palnej). (data urodzenia osoby, wobec której użyto broni palnej) (seria i numer dokumentu tożsamości osoby, wobec której użyto broni palnej) 4. (cel użycia broni palnej) 5. (przyczyna użycia broni palnej) 6. (określenie użytej broni palnej jej nazwa, typ i numer seryjny oraz rodzaj i ilość użytej amunicji) 7. (opis czynności zrealizowanych przed użyciem broni palnej) 8. (opis skutków użycia broni palnej) 9. (informacja o udzieleniu pierwszej pomocy i jej zakresie lub zapewnieniu wezwania kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe) 10. (dane ustalonych świadków zdarzenia: imię i nazwisko oraz serię i numer dokumentu tożsamości albo służbowe dane identyfikacyjne, jeżeli świadkiem był inny kwalifikowany pracownik ochrony) 11. (podpis kwalifikowanego pracownika ochrony) 15

Notatka służbowa z wykorzystania broni palnej 1. (służbowe dane identyfikacyjne kwalifikowanego pracownika ochrony) 2. (czas i miejsce wykorzystania broni palnej) 3. (przyczyna wykorzystania broni palnej) 4. (opis czynności zrealizowanych przed wykorzystaniem broni palnej) 5. (podpis kwalifikowanego pracownika ochrony) 16