Uchwała Nr XVIII/141/15 Rady Miasta Przeworska z dnia 29 grudnia 2015r. w sprawie przyjęcia sprawozdania z realizacji Gminnego programu opieki nad zabytkami miasta Przeworska na lata 2014-2018. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2015r. poz. 1515) oraz art. 87 ust. 5 ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2014r. poz. 1446 z późn. zm.), Rada Miasta Przeworska uchwala 1 Przyjmuje się sprawozdanie z realizacji w latach 2014-2015 Gminnego programu opieki nad zabytkami miasta Przeworska na lata 2014-2018, w brzmieniu stanowiącym załącznik do niniejszej uchwały. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta Przeworska 2 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 3 Przewodniczący Rady Miasta Przeworska Tomasz Kojder
Załącznik do Uchwały Nr XVIII/141/15 Rady Miasta Przeworska z dnia 29 grudnia 2015r. Sprawozdanie z realizacji Gminnego programu opieki nad zabytkami miasta Przeworska na lata 2014-2018 I. Wprowadzenie Gmina Miejska Przeworsk posiada opracowany zgodnie z ustawą z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tekst jednolity Dz. U. z 2014r. poz. 1446) Gminny program opieki nad zabytkami miasta Przeworska na lata 2014-2018, który został przyjęty przez Radę Miasta Przeworska Uchwałą nr XLIX/374/14 z dnia 27.03.2014r., opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego z dnia 24.04.2014r. pod pozycją 1371. Gminny program opieki nad zabytkami, został opracowany w oparciu o Gminną ewidencję zabytków miasta Przeworska przyjętą Zarządzeniem nr 21/2014 z dnia 14.03.2014r. Burmistrza Miasta Przeworska. Do Gminnej ewidencji zabytków miasta Przeworska włączonych zostało 222 obiekty, w tym 95 obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz 127 obiektów niewpisanych do rejestru zabytków. Ponadto gminna ewidencja zabytków obejmuje 131 zabytków ruchomych (np. nagrobki, pomniki, ołtarze, obrazy, itp.) a także 40 zabytków archeologicznych (stanowiska archeologiczne). Program określa kierunki podejmowanych przez Gminę Miejską Przeworsk działań mających na celu ochronę i opiekę dziedzictwa kulturowego. Zgodnie z art. 87 ust. 5 ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami burmistrz sporządza sprawozdanie z realizacji Programu, które przedstawia radzie gminy. W oparciu o przytoczony przepis sporządzono niniejsze sprawozdanie, które obejmuje lata 2014 2015. II. Założenia Gminnego programu opieki nad zabytkami miasta Przeworska Założeniem Gminnego programu opieki nad zabytkami na lata 2014-2018 jest poprawa stanu zasobów dziedzictwa kulturowego miasta Przeworska poprzez podejmowanie określonych działań przez Gminę Miejską Przeworsk, właścicieli obiektów oraz poprzez inicjatywy społeczne. Celem strategicznym Gminnego programu opieki nad zabytkami miasta Przeworska jest zachowanie dziedzictwa kulturowego jako czynnika sprzyjającego rozwojowi gospodarczemu i turystycznemu miasta.
III. Realizacja Gminnego programu opieki nad zabytkami miasta Przeworska W ramach realizacji celów określonych w Gminnym programie opieki nad zabytkami wykonane zostały następujące działania: 1. Zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania zadania inwestycyjne 1). Remont i odtworzenie budynku przy ul. Kilińskiego 25 w Przeworsku (etap II) Budynek wpisany do rejestru zabytków pod numerem A-356 decyzją z dnia 4.06.2009r., usytuowany na terenie układu urbanistycznego. Zakres prac inwestycyjnych obejmował: roboty wykończeniowe, wykonanie instalacji i przyłączy. Inwestycja zakończona w 2014 r. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 99 556,08 zł, w tym uzyskana dotacja od Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Przemyślu w wysokości 50 000,00 zł oraz od Marszałka Województwa Podkarpackiego w wysokości 20 000,00 zł. Zdjęcie nr 1 i 2. Dom przy ulicy Kilińskiego 25 (przed remontem i po remoncie) 2). Remont elewacji frontowej kamienicy przy ul. Rynek 2 w Przeworsku Budynek wpisany do rejestru zabytków decyzją nr A- 1067 z dnia 11.12.2013 r., usytuowany na terenie układu urbanistycznego. Zakres prac inwestycyjnych obejmował: remont elewacji, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, remont balkonu, odtworzenie sklepienia łukowego frontowych drzwi wejściowych. Inwestycja zakończona została w 2014 r. Całkowity jej koszt wyniósł 42 208,43 zł, w tym uzyskana dotacja od Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Przemyślu w wysokości 21 100,00 zł.
Zdjęcie nr 3 i 4. Kamienica Rynek 2 (przed remontem i po remoncie) 3). Remont pokrycia dachu Domu Maślarza w Skansenie Pastewnik w Przeworsku Budynek wpisany do rejestru zabytków w ramach Zespołu zabudowy drewnianej o charakterze skansenu przy ul. Krakowskiej w Przeworsku decyzją nr A- 225 z dnia 05.11.2007r. Zakres prac obejmował: wymianę pokrycia dachowego, wymianę rynien, naprawę konstrukcji dachu. Inwestycja zakończona została w 2014 r. Całkowity jej koszt wyniósł 72 077,61 zł. Inwestycja sfinansowana w całości ze środków własnych Gminy Miejskiej Przeworsk. Zdjęcie nr 5 i 6. Dom Maślarza (przed remontem i po remoncie)
4). Stabilizacja osuwiska Skarpa starego miasta. Rejon ulic Stolarska, Św. Jana, Kąty, Wąska, Kręta wraz z odbudową dróg i infrastruktury technicznej (etap III) Skarpa starego miasta położona w obszarze układu urbanistycznego. Zakres inwestycji obejmował wykonanie pali i oczepu oraz odbudowę nawierzchni na ul. Św. Jana. Inwestycja zrealizowana była w 2014r. Koszt etapu III wyniósł 795 556,51 zł, w tym dotacja od Wojewody Podkarpackiego w wysokości 636 445,00 zł. Zdjęcie nr 7 i 8. Skarpa Starego Miasta (przed inwestycją i po inwestycji) 5). Budowa i przebudowa targowiska stałego przy ul. Kąty w Przeworsku Targowisko przy ul. Kąty położone w obszarze układu urbanistycznego. Inwestycja obejmowała: utwardzenie placu, wykonanie oświetlenia, budowę zadaszeń handlowych, budowę zaplecza sanitarno- technicznego. Inwestycja zakończona została w 2015 r. Koszt całkowity wyniósł 1 716 759,03zł, w tym otrzymana dotacja od Marszałka Województwa Podkarpackiego w wysokości 996 832,00 zł. Zdjęcie nr 9 i 10. Targowisko przy ul. Kąty (przed inwestycją i po inwestycji)
6). Remont Oberży przy ul. Krakowskiej 21 w Przeworsku Budynek oberży, ob. Budynek mieszkalny, wpisany do rejestru zabytków decyzją z dnia 25.02.2015 r. nr A- 1307. Remont Oberży obejmował: remont więźby dachowej, wymianę obróbek blacharskich, wymianę pokrycia dachowego na dachówkę ceramiczną wypalaną w kolorze naturalnym - etap I oraz remont elewacji wraz z malowaniem - etap II. Inwestycja w ramach etapu I zakończona została w 2015 r. Koszt całkowity wyniósł 70 789,10 zł. Inwestycja sfinansowana ze środków Przeworskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. w Przeworsku, w tym otrzymana dotacja od Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Przemyślu w wysokości 20 000,00 zł. Zdjęcie nr 11 i 12. Oberża przy ul. Krakowskiej 1 (przed remontem i po remoncie) 7). Prace konserwatorskie przy zabytkowych nagrobkach/pomnikach nagrobnych na Cmentarzu komunalnym przy ul. Tysiąclecia w Przeworsku: 2014 rok: - prace konserwatorskie przy pomniku nagrobnym rodziny Lepiankiewiczów (zabytek ruchomy wpisany do Gminnej ewidencji zabytków miasta Przeworska/ rejestr zabytków B-570), - prace konserwatorskie przy pomniku nagrobnym Rozalii Strusińskiej (zabytek ruchomy wpisany do Gminnej ewidencji zabytków miasta Przeworska / rejestr zabytków B- 307), 2015 rok: - prace konserwatorskie przy pomniku nagrobnym rodziny Dobiaszów (zabytek ruchomy wpisany do Gminnej ewidencji zabytków miasta Przeworska / rejestr zabytków B- 307), - prace konserwatorskie przy pomniku nagrobnym rodziny Baumanów (zabytek ruchomy wpisany do Gminnej ewidencji zabytków miasta Przeworska / rejestr zabytków B- 307), - prace konserwatorskie przy pomniku nagrobnym Erazma Horocha (zabytek ruchomy wpisany do Gminnej ewidencji zabytków miasta Przeworska / rejestr zabytków B- 570). Koszty prac konserwatorskich przy zabytkach ruchomych tj. przy pomnikach nagrobnych i nagrobkach wyniosły w roku 2014 r. - 30 970 zł, w 2015 r. - 25 220 zł.
Inwestycje dofinansowywane były przez Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Przemyślu w kwocie 10 000 zł w 2014r. i 10 000 zł w 2015r., Marszałka Województwa Podkarpackiego w kwocie 10 000 zł w 2014r. i 10 000 zł w 2015r. Pozostałą cześć kosztów stanowiły środki własne Gminy Miejskiej Przeworsk oraz fundusze zebrane podczas corocznej akcji ratowania najbardziej wartościowych nagrobków pod nazwą Co roku jeden nagrobek. 2. Współpraca z właścicielami zabytków, w celu zwiększenia ochrony nad zabytkami Gmina Miejska Przeworsk wspierała również zadania związane z ochroną zabytków nie będących własnością gminy. Zabezpieczone zostały środki budżetowe w formie dotacji na obiekty wpisane do rejestru zabytków. - Zgodnie z Uchwałą Rady Miasta Przeworska z dnia 19.12.2013 r. nr XLIV/339/13 w sprawie budżetu miasta na rok 2014 udzielono dotacji Parafii Rzymsko Katolickiej - Bazylice Św. Ducha w Przeworsku w kwocie 15 000,00 zł oraz Klasztorowi OO. Bernardynów w Przeworsku w kwocie 15 000,00 zł, - Zgodnie z Uchwałą Rady Miasta Przeworska z dnia 29.12.2014 r. nr IV/14/14 w sprawie budżetu miasta na rok 2015 udzielono dotacji Parafii Rzymsko Katolickiej - Bazylice Św. Ducha w Przeworsku w kwocie 15 000,00 zł oraz Klasztorowi OO. Bernardynów w Przeworsku w kwocie 15 000,00 zł. Klasztor OO. Bernardynów w Przeworsku przekazaną w 2014r. dotację przeznaczył na dokończenie konserwacji kaplicy Św. Antoniego w Kościele Św. Barbary w Przeworsku, natomiast przekazana w 2015r. dotacja przeznaczona została na prace remontowo- konserwatorskie polegające na wykonaniu izolacji pionowej i poziomej ścian fundamentowych przy zespole OO. Bernardynów w Przeworsku. Parafia Rzymsko Katolicka - Bazylika Św. Ducha w Przeworsku przekazaną w 2014r. dotację przeznaczyła na dokończenie remontu i konserwacji ceglanej elewacji górnej części wieży od strony zachodniej Bazyliki p.w. Ducha Św. w Przeworsku, natomiast przekazana w 2015r. dotacja przeznaczona została na dokończenie remontu i konserwacji ceglanej elewacji górnej części wieży od strony południowej. 3. Prowadzenie i weryfikacja Gminnej ewidencji zabytków miasta Przeworska W 2015r. rozpoczęte zostały działania związane z aktualizacją Gminnej ewidencji zabytków miasta Przeworska. W wyniku dokonywanej inwentaryzacji obiektów do Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Przemyślu zostały złożone 2 wnioski. 1). Wniosek z dnia 08.07.2015r. o wyrażenie opinii o wykreśleniu 2 obiektów z GEZ dotyczył budynku położonego na terenie działki nr 1925/2 przy ul. Niepodległości (Budynek browarny) oraz budynku położonego na terenie działki nr 1924/6 przy ul. Niepodległości (Suszarnia Słodu). 2). Wniosek z dnia 03.11.2015r. o wyrażenie opinii o wykreśleniu 4 obiektów z GEZ dotyczył budynku położonego na terenie działki nr 2745/1 przy ul. Węgierskiej 7 (Budynek Chałupy), budynku położonego na terenie działki nr 3185/1 przy ul. Kościuszki (Dom-Kościuszki 13), budynku położonego na terenie działki nr 783 przy u. Lwowskiej (Dom Lwowska 21) oraz budynku położonego na terenie działki nr 2150/4 przy ul. Węgierskiej 2 (Zespół Zagrody stajnia). 4. Podejmowanie działań zwiększających atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych Do działań Gminy Miejskiej Przeworsk zwiększających atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych należy zaliczyć Rewitalizację zabytkowego Ratusza wraz z otoczeniem.
Prace rewitalizacyjne zakończone w czerwcu 2013r. obejmowały: budowę tarasu widokowego na wieży ratusza, dostosowanie piwnic do funkcji wystawienniczej, dostosowanie pomieszczeń parteru i piętra do funkcji biurowej wraz z urządzeniem sali konferencyjnej. Wykonane zostały nowe posadzki, wymieniono instalację elektryczną, wewnętrzną instalację wodociągową i kanalizacyjną, stolarkę okienną i drzwiową. Charakterystyczne elementy architektoniczne budynku zostały podkreślone poprzez ich podświetlenie. Ratusz został otwarty we wrześniu 2013 r. i od tego czasu służy mieszkańcom naszego miasta oraz przybywającym do niego turystom. Organizowane są w nim koncerty, wystawy, szkolenia i prelekcje. W usytuowanej w piwnicy i na poddaszu ratusza Galerii Magistrackiej organizowane są wystawy przeworskich artystów, między innymi: Henryka Cebuli, Włodzimierza Gązwy, Artura Wołowca, a także wystawy prac dzieci z przedszkola Sióstr Miłosierdzia, kół ceramiki i batiku, modelarni lotniczej, modelarni okrętowej. Organizowane są także liczne okolicznościowe spotkania dla mieszkańców naszego miasta (jasełka, dzień godności osób z niepełnosprawnością intelektualną). Dużym zainteresowaniem cieszy się wieża ratusza, z której roztacza się widok na malownicze uliczki Przeworska i okolicę. W 2014r. obiekt ten odwiedziło 2 939, a w 2015 r. - 1 477 osób. W sumie wieżę widokową od dnia udostępnienia jej do zwiedzania odwiedziło 5590 osób. W celu obsługi wieży Burmistrz Miasta Przeworska, zgodnie z umową na dofinansowanie inwestycji, stworzył dwa nowe miejsca pracy i zatrudnił 2 osoby. 27 sierpnia 2015 r. w zabytkowym ratuszu odbyła się XI Sesja Rady Miasta Przeworska, tym samym ratusz na nowo stał się reprezentatywną siedzibą władz miasta. 5. Popularyzacja i promocja dziedzictwa kulturowego miasta wśród mieszkańców i na zewnątrz Największymi wydarzeniami promującymi dziedzictwo kulturowe miasta Przeworska o znaczeniu ponadlokalnym były imprezy i okoliczności związane z popularyzacją Zespołu Kolejki Wąskotorowej w Przeworsku, wpisanego do rejestru zabytków. W 2014r. obchodzone było 110- lecie powstania Kolejki Dojazdowej Przeworsk- Dynów. Obchody zostały uroczyście otwarte 30.04.2014r. przez Starostę Przeworskiego. Podczas spotkania, które odbyło się w sali konferencyjnej Starostwa Przeworskiego wygłoszone zostały trzy referaty: Krótka historia kolejki lokalnej Przeworsk- Dynów 1904 r.- 1947 r. PKD- zabytek architektury i techniki 1887 r. do 2014 r. i stan dzisiejszy PKD jako atrakcja turystyczna Podkarpacia 1992 r. 2014 r. Inauguracyjny przejazd pociągu z okazji 110- lecia powstania Kolejki Dojazdowej Przeworsk- Dynów odbył się 1.05.2014r. Uczestnikami tego wydarzenia byli dawni pracownicy, mieszkańcy miasta, zaproszeni goście oraz turyści. Ponadto w ramach projektu Regionalny przegląd obrzędów i tradycji ludowych Przeszłość dla przyszłości przeworska kolejka wąskotorowa stanowiła atrakcję drugiego dnia wydarzenia (22.06.2014r.). Korowód obrzędowy wyruszył w przejazd trasą Kolejki Wąskotorowej Przeworsk- Dynów ze stacji Przeworsk Wąski i zatrzymywał się kolejno na okolicznościowe przywitania na następujących stacjach: Urzejowice, Kańczuga, Manasterz, Szklary i Bachórz. Kolejnym wydarzeniem promującym przeworską kolejkę wąskotorową była inscenizacja teatralna Wielkie historyczne otwarcie kolejki wąskotorowej Przeworsk- Dynów 1904-1914 przygotowana przez Towarzystwo Gimnastyczne Sokół oraz Miejski Ośrodek Kultury w Dynowie, która odbyła się 12.07.2014 r. w Dynowie. W dniu 26.08.2015r. w Przeworsku zorganizowana została konferencja Inwestujemy w przyszłość razem, która podsumowywała projekt: Zintegrowany Rozwój Przeworsko- Dynowskiego Obszaru Wsparcia. W ramach tego projektu opracowanych zostało 15 dokumentacji technicznych dotyczących rozwoju gospodarczego ww. obszaru. Wśród projektów o najwyższym
priorytecie realizacyjnym znalazła się Modernizacja zabytkowej linii kolei wąskotorowej Przeworsk- Dynów wraz z infrastrukturą towarzyszącą obejmująca remont linii wraz z obiektami inżynieryjnymi PKD oraz budynki stacyjne w miejscowości Przeworsk, Kańczuga, Jawornik Polski oraz Dynów. Na ten cel Gmina Miejska Przeworsk w 2015r. przekazała Starostwu Powiatowemu w Przeworsku dotację w wysokości 15 990,00 zł. IV. Podsumowanie Podsumowując realizację Gminnego programu opieki nad zabytkami na lata 2014 2018, należy stwierdzić, iż cele są realizowane etapowo, w ramach posiadanych w budżecie miasta środków finansowych przeznaczonych na ochronę zabytków. Zadania związane z popularyzacją i promocją dziedzictwa kulturowego miasta oraz ze zwiększeniem atrakcyjności zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych będą kontynuowane przez Gminę Miejską Przeworsk w latach następnych. Przewodniczący Rady Miasta Przeworska Tomasz Kojder