Śledź (Clupea harengus) jest ważnym gatunkiem z punktu widzenia funkcjonowania ekosystemu (Varpe et al., 2005, Pikitch et al., 2014), a także odgrywa istotną rolę ekonomiczną, stanowiąc znaczną część połowów europejskiej floty rybackiej (FAO, 2014). W celach zarządzania jego zasobami stosuje się podział bałtyckich śledzi na 5 stad. Wśród nich wyróżnia się m.in. stado centralne i stado zachodnie (ICES, 2014), stanowiące główne grupy śledzi poławianych w wodach Polski.
Aktualnie stosowane metody oceny zasobów nie uwzględniają migracji pomiędzy tymi dwoma stadami oraz ich wzajemnego mieszania się (Horbowy, 2005). Określenie udziału poszczególnych stad w populacji ryb jest istotne w celu właściwego zarządzania gatunkiem (Begg and Waldman, 1999, Clausen et al., 2007).
Analiza kształtu otolitów (kamyczków błędnikowych, znajdujących się w uchu środkowym ryb) jest obiecującym narzędziem, które może być wykorzystane do badań populacyjnych (Campana, 2005). Otolity stanowią swoisty zapis historii życia ryby, formując się w trakcie jej rozwoju osobniczego (Campana, 2001). Wpływ czynników środowiskowych może prowadzić do zróżnicowania budowy otolitów, a obserwowany kształt wykazywać charakterystykę specyficzną dla konkretnego stada, co może być wykorzystane do jego identyfikacji (Agüera i Brophy, 2011).
Jedną z metod badania kształtu otolitów jest morfometria geometryczna, wykorzystująca analizy Fouriera (Stransky, 2014). Jest to sposób opisu kształtu za pomocą języka matematyki (Kuhl i Giardina, 1982). Dzięki tej technice możliwe jest porównanie morfologii otolitów pochodzących od ryb różnych gatunków lub osobników reprezentujących odrębne stada.
W przeprowadzanych badaniach uwzględnia się podstawowe informacje o złowionych osobnikach (m.in. długość i masa ciała, płeć, wiek), a także dane o zarażeniu ryb larwami pasożyta Anisakis simplex, będącego naturalnym wskaźnikiem migracji śledzi poza Bałtyk (Podolska, 2006). Dotychczasowe rezultaty wskazują na potencjalną użyteczność analizy kształtu otolitów w identyfikacji stad śledzi południowego Bałtyku. W połączeniu z innymi metodami pozwala ona na określenie przynależności populacyjnej poszczególnych osobników, co ma istotne znaczenie w kontekście racjonalnego zarządzania zasobami tego gatunku.
Literatura: Agüera, A., Brophy, D., 2011. Use of saggital otolith shape analysis to discriminate Northeast Atlantic and Western Mediterranean stocks of Atlantic Saury Scomberesox saurus saurus (Walbaum). Fisheries Research 110.3: 465-471. Begg, G.A.,Waldman, J.R., 1999. An holistic approach to fish stock identification. Fisheries Research 43, 35 44. Campana, S.E., Thorrold, S.R., 2001. Otoliths, increments, and elements: keys to a comprehensive understanding of fish populations? Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 58.1: 30-38. Campana, S.E., 2005. Otolith science entering the 21st century. Marine and Freshwater Research 56.5: 485-495. Clausen, L.A., Bekkevold, D., Hatfield E.M., Mosegaard H., 2007. Application and validation of otolith microstructure as a stock identification method in mixed Atlantic herring (Clupea harengus) stocks in the North Sea and western Baltic. ICES Journal of Marine Science: Journal du Conseil 64.2: 377-385. F.A.O. Aquaculture Department, 2014. The state of world fisheries and aquaculture. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rzym Horbowy, J., 2005. Assessing Baltic herring stocks with a model that incorporates migration. Fisheries research 76.2: 266-276. ICES, 2014. Report of the ICES Advisory Committee on Fishery Management and Advisory Committee on Ecosystems, ICES Advice Kuhl, F., Giardina C., 1982. Elliptic Fourier features of a closed contour. Computer graphics and image processing 18.3: 236-258. Pikitch, E.K., et al., 2014. The global contribution of forage fish to marine fisheries and ecosystems. Fish and Fisheries 15.1: 43-64. Podolska, M., Horbowy, J., Wyszyński, M., 2006. Discrimination of Baltic herring populations with respect to Anisakis simplex larvae infection. Journal of Fish Biology 68.4: 1241-1256. Stransky, Ch., 2014. Morphometric Outlines, w: Stock identification methods: applications in fishery science. Academic Press 129-140 Varpe, Ø., Fiksen, Ø., Slotte, A., 2005 Meta-ecosystems and biological energy transport from ocean to coast: the ecological importance of herring migration. Oecologia 146.3: 443-451.