Strona1 Literatura (L) LISTA TEMATÓW PREZENTACJI NA USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 1. Dyskusja na tematy etyczne w utworach literackich różnych epok. Omów zagadnienie na podstawie analizy wybranych dzieł. 2. Bohater determinowany przez swoje otoczenie. Omów wpływ środowiska na postawy wybranych postaci literackich, odwołując się do analizy i interpretacji wybranych przykładów. 3. Egoizm i altruizm. Przedstaw postawy bohaterów ilustrujące te pojęcia, odwołując się do wybranych utworów literackich. 4. Motyw czasu i przemijania w poezji różnych epok. Przedstaw jego literackie ujęcia i określ funkcje w wybranych utworach. 5. Motyw przyjaźni i przyjaciela w literaturze. Porównaj różne sposoby ujęcia zagadnienia, analizując wybrane teksty literackie. 6. Mezalianse w literaturze. Wyjaśnij, co skłania bohaterów do takich wyborów i oceń ich konsekwencje. 7. Rozstania i powroty jako temat w literaturze XIX i XX wieku. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty literackie. 8. Poeta, wieszcz, nauczyciel, rzemieślnik słowa. Zaprezentuj sposoby funkcjonowania motywu poety w twórczości pisarzy różnych epok. 9. Zwycięzca i pokonany. Scharakteryzuj wybrane przykłady postaci literackich w wybranych utworach na przestrzeni epok. 10. Topos labiryntu i jego różnorodne funkcjonowanie na kartach literatury- omów temat, odwołując się do analizy i interpretacji wybranych przykładów z różnych epok. 11. Wizerunek zdrajcy w literaturze. Omów temat, analizując wybrany materiał literacki. 12. Polskie dyskusje nad zrywami niepodległościowymi jako temat literacki. Przedstaw funkcje motywu, analizując wybrane utwory. 13. Fantastyka i jej zadania w sztuce romantyzmu i współczesności. Omów zagadnienie, przywołując odpowiedni materiał literacki. 14. Miłość nieszczęśliwa jako temat literacki. Przedstaw sposoby ujęcia tego tematu w wybranych utworach różnych epok. 15. Literackie portrety bohaterów narodowych, wybitnych jednostek, które odegrały ważną rolę w dziejach Polski. Na wybranych przykładach przedstaw sposoby ujęcia tego motywu. 16. Na podstawie analizy wybranych utworów przedstaw funkcjonowanie motywu muzyki, melodii, jej wpływu na bohaterów i rolę w kreowaniu nastroju oraz przesłaniu tekstu. 17. Portret polskiego powstańca, sposoby jego kreacji i funkcje w literaturze. Omów temat, analizując wybrane utwory literackie. 18.,, Być czy mieć - wybory bohaterów literackich i ich konsekwencje. Zaprezentuj funkcje i sposoby przedstawienia problemu na podstawie analizy tekstów literackich. 19. Motyw grzechu i odkupienia w literaturze. Omów ich funkcje, analizując wybrane 20. Symbolika liczb i jej literackie wykorzystanie. Omów zagadnienie na podstawie analizy wybranych tekstów.
21. Z sympatią, kpiną, piętnując Różne sposoby mówienia o wadach Polaków. Rozważ problem, dokonując analizy wybranych utworów literackich. 22. Różne ujęcia motywu lekarza w literaturze. Przedstaw analizę wybranych dzieł literackich. 23. O sobie samym do potomności. Przedstaw funkcjonowanie motywu autobiograficznej wypowiedzi literackiej w liryce polskiej i obcej. 24. Kryzys wiary w człowieka. Omów jego przyczyny w świetle wybranych utworów literackich XX wieku. 25. Na podstawie wybranych tekstów literatury XIX wieku zaprezentuj obyczajowość polskiej szlachty tego czasu. 26. Portret cygana i dandysa w literaturze. Przedstaw na podstawie wybranych przykładów literatury polskiej i obcej. 27. Smutek i melancholia jako motywy literackie. Omów ich funkcjonowanie w wybranych utworach literatury polskiej i obcej. 28. Wielkie pojedynki w literaturze. Przedstaw funkcjonowanie motywu na podstawie analizy wybranych dzieł. 29. List jako forma wypowiedzi literackiej. Zaprezentuj różnorodność jej funkcjonowania na podstawie analizy wybranych przykładów. 30. Porównaj wizerunek i rolę kobiety w romantyzmie i pozytywizmie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 31. Na podstawie analizy wybranych tekstów literatury, omów zagadnienie wpływu kobiet na życie bohaterów literackich. 32. Od herosa do salonowego bawidamka - różnorodne portrety mężczyzn w literaturze. Przedstaw temat na podstawie analizy wybranych utworów. 33. Motyw książki i jej wpływu na ludzkie życie. Na podstawie analizy wybranych tekstów literackich wskaż i omów przykłady książek i bohaterów, których osobowość i losy zostały ukształtowane przez doświadczenia czytelnicze. 34. Funkcje motywów brzydoty, kalectwa i choroby w tekstach literackich. Omów na przykładach wybranych utworów. 35. Sposoby kreowania narzeczonej i panny młodej w literaturze. Zaprezentuj temat, analizując wybrane przykłady literackie. 36. Manifesty programowe w literaturze. Dokonaj analizy wybranych tekstów i wyeksponuj funkcje manifestu. 37. II wojna światowa jako czynnik kształtujący twórczość pisarzy XX wieku. Zinterpretuj wybrane przykłady pod kątem wpływu doświadczeń wojennych na kształt artystyczny dzieł. 38. Młodość jako temat literacki. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła literackie. 39. Portret mieszczanina, sposoby jego kreacji i funkcje w literaturze. Przedstaw temat, analizując wybrane utwory. 40. Motyw Kresów w literaturze. Omów jego funkcje, analizując wybrane przykłady literackie. 41. Miasta europejskie na kartach literatury polskiej. Omów temat i jego funkcje w dziełach literackich, na podstawie analizy wybranych tekstów. 42. Motyw okrętu i morskich podróży. Przedstaw zagadnienie, przywołując odpowiedni materiał literacki. 43. Wizerunek Rosjanina w literaturze polskiej i obcej. Omów temat, analizując wybrane przykłady literackie. 44. Przedstaw funkcjonowanie motywu ognia w utworach literackich różnych epok. Strona2
Strona3 45. Literackie sposoby wykorzystania motywu przysięgi. Omów temat na podstawie analizy wybranych utworów. 46. Wizerunek Matki Boskiej w literaturze polskiej. Omów zagadnienie na podstawie analizy tekstów literackich różnych epok, 47. Rodzicielstwo tematem literackim. Przedstaw funkcjonowanie motywu w wybranych tekstach literatury polskiej. 48. Dialog ze starożytnością w literaturze późniejszych epok. Ilustrując problem, odwołaj się do wybranych utworów. 49. Bohaterowie literaccy bliscy współczesnemu odbiorcy. Przedstaw i uargumentuj swój wybór. 50.Testamenty poetyckie w różnych epokach. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty literackie. 51.Spór tradycji z nowoczesnością zaprezentuj temat na podstawie analizy wybranych utworów literackich XX wieku. 52.Pisarz kronikarzem rzeczywistości. Omów zagadnienie na podstawie analizy wybranych dzienników/ pamiętników współczesnych twórców. 53.Analizując wybrane utwory literackie, omów rolę i znaczenie arystokracji na przestrzeni epok. 54.Przedstaw funkcjonowanie motywu śmierci w poezji barokowej, preromantycznej i znanych Ci utworach liryki współczesnej. 55. Metamorfoza bohatera w różnych epokach literackich. Omów zagadnienie. Związki literatury z innymi sztukami (Z) 1. Wizerunek szlachcica w literaturze i malarstwie. Zaprezentuj na 2. Antyk źródłem inspiracji twórców kultury wybranej epoki. Omów zagadnienie na 3. Różne ujęcia motywu Stabat Mater Dolorosa w literaturze i sztuce. Odwołaj się do wybranych przykładów. 4. Rodzina w ujęciu malarzy i literatów. Przedstaw sposób funkcjonowania oraz funkcje motywu odwołując się do wybranych przykładów. 5. Miasto i wieś jako przestrzeń życiowa. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł literackich, malarskich i filmowych. 6. Dramaty W. Szekspira i ich interpretacje teatralne i filmowe. Omów zagadnienie na 7. Portret żony w różnych tekstach kultury. Omów na 8. Porównaj wyobrażenia Nieba w literaturze i malarstwie różnych epok. 9. Fascynacja nowoczesnością w literaturze i sztuce XIX i XX wieku. Przedstaw temat, analizując wybrane dzieła. 10. Muzyka jako temat literacki i jej obecność w dziele. Omów na wybranych utworach. 11. Dzieło literackie a adaptacja filmowa. Przedstaw problem na dwu wybranych przykładach. 12. Przedstaw związki filozofii, literatury i sztuki w dwóch wybranych epokach. Odwołaj się do konkretnych przykładów. 13. Motyw rozstania w literaturze i filmie. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 14. Sposób przedstawiania i funkcja zjaw, upiorów, wampirów w dziele literackim i filmie. Omów temat na
15. Człowiek wobec systemu totalitarnego. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich i filmów. 16. Analizując wybrane przykłady, przedstaw różne ujęcia pór roku w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 17. Motyw czasu i jego funkcje w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw na 18. Motyw mody i stylu ubierania w różnych epokach. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach dzieł z literatury i innych dziedzin sztuki. 19. Młodzi gniewni bohaterowie literatury i filmu XX wieku. Analizując wybrane utwory, omów kreacje postaci, motywy i skutki ich działań. 20. Życie jako żegluga. Przedstaw najciekawsze realizacje tego toposu w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 21. Motyw snu w literaturze i malarstwie. Zestawiając różne przykłady, omów sposób przedstawienia tego tematu w wybranych tekstach kultury. 22. Obrazy uczty w literaturze i filmie. Porównaj wybrane przedstawienia. 23. Autoportret w literaturze i sztukach plastycznych. Omów sposoby kreacji ja artysty, analizując wybrane teksty literackie i inne dzieła sztuki. 24. Motywy mitologiczne w literaturze i sztuce. Przedstaw różnorodne ujęcia. 25. Powstanie styczniowe w literaturze i malarstwie. Omów funkcję tego motywu na 26. Wielkie wydarzenia historyczne w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane dzieła literackie i plastyczne. 27. Ekspresjonizm w literaturze i malarstwie. Przedstaw, odwołując się do przykładów, środki artystyczne charakterystyczne dla tej konwencji i ich rolę. 28. Motywy katastroficzne w kulturze XIX i XX wieku. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i filmowe. 29. Sztuka apolińska a sztuka dionizyjska. Odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych porównaj te dwie koncepcje artystyczne. 30. Fascynacja brzydotą w literaturze i sztuce. Omów problem na 31. Fascynacja kulturą ludową w literaturze i sztuce. Przedstaw temat, omawiając wybrane teksty kultury. 32. Funkcje barw w tworzeniu nastroju. Przeanalizuj wybrane dzieła literackie i malarskie. 33. Obraz Boga i Jezusa w literaturze i sztuce. Omów na 34. Postacie biblijne w różnych tekstach kultury. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 35. Motyw romansu i jego funkcje w literaturze wysokiej, popularnej i telenoweli. Omów na 36. Przedstaw najciekawsze, Twoim zdaniem, realizacje motywu pojedynku w literaturze i sztuce. Wskaż różnice i podobieństwa. 37. Negatywny bohater, czarny charakter. Ukaż cele i sposoby kreowania takich postaci w wybranych dziełach literackich i filmowych. 38. Literackie i filmowe wizje przyszłości. Omów, analizując wybrane 39. Scharakteryzuj różne oblicza piękna zawarte w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 40. Motyw upadku i nawrócenia. Omów problem, odwołując się do różnych tekstów kultury. Strona4
Strona5 Język (J) 1. Teksty utworów hip-hop głosem pokolenia. Oceń zjawisko, analizując wybrane 2. Język nagłówków prasowych. Określ ich funkcję, stylistykę, budowę gramatyczną. 3. Przeanalizuj funkcje różnorodnych słowników oraz ich przydatność w doskonaleniu sprawności językowej ucznia. 4. Zbadaj i przeanalizuj pochodzenie nazw ulic w twoim mieście. 5. Omów funkcje stylizacji językowej w wybranych utworach literackich. 6. Rola neologizmów w tworzeniu literackiego obrazu świata. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów poetyckich. 7. Zawiłości języka urzędowego zanalizuj kilka wybranych pism urzędowych i określ ich charakterystyczne cechy językowe. 8. Popularne polskie nazwiska. Zbadaj ich pochodzenie oraz strukturę słowotwórczą. 9. Konstrukcje składniowe: mowa zależna, pozornie zależna i niezależna oraz ich funkcje w dziele literackim. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 10. Na podstawie wybranych lektur scharakteryzuj i określ funkcje języka bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające przynależność środowiskową i charakter postaci. 11. Na przykładzie przysłów o określonej tematyce dokonaj ich analizy językowej. 12. Funkcje elementów gwarowych w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty. 13. Epistolografia jako szczególna forma komunikacji międzyludzkiej. Przedstaw literacką dokumentację tego zagadnienia, analizując teksty kilku epok. 14. Ślady Biblii we współczesnej polszczyźnie. Omów zagadnienie na podstawie związków frazeologicznych, przysłów i przenośnych znaczeń wyrazów. 15. Omów funkcje neologizmów i eksperymentów słownych w wybranych utworach literatury współczesnej. 16. Wpływ języków obcych na język polski. Zbadaj zjawisko i przedstaw wnioski. 17. Język jako środek manipulacji odbiorcą. Przedstaw problem, wykorzystując przykłady z literatury i mediów. 18. Omów zjawisko mody językowej na podstawie materiału literackiego lub publicystycznego wybranej epoki. 19. Gwara podhalańska w literaturze polskiej. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane 20. Dokonaj analizy języka popularnych czasopism kobiecych oraz tabloidów.