PRZEWODNIK INFORMUJĄCY O DOSTĘPNYCH FORMACH OPIEKI ZDROWOTNEJ, POMOCY SPOŁECZNEJ I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI W

PRZEWODNIK INFORMUJĄCY O DOSTĘPNYCH FORMACH OPIEKI ZDROWOTNEJ, POMOCY SPOŁECZNEJ I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI W POWIECIE KWIDZYŃSKIM Starostwo Powiatowe w Kwidzynie 2014

zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa Ustawa z dn. 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego Przewodnik informujący o dostępnych formach opieki zdrowotnej, pomocy społecznej i aktywizacji zawodowej dla osób z zaburzeniami psychicznymi w powiecie kwidzyńskim jest wykonaniem Celu głównego 2: zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym, Cel szczegółowy 2.4: skoordynowanie różnych form opieki i pomocy, określonych w harmonogramie realizacji Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego ustanowionego rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 roku. Przewodnik adresowany jest przede wszystkim do osób poszukujących informacji i pomocy w zakresie zdrowia psychicznego, potrzebujących specjalistycznej opieki, wsparcia społecznego oraz pomocy w aktywizacji i rehabilitacji zawodowej. Dokument zawiera informacje na temat dostępnych form i zakresu pomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi wraz z danymi teleadresowymi placówek medycznych świadczących usługi na rzecz osób dotkniętych zaburzeniami psychicznymi oraz instytucji działających w systemie pomocy społecznej na terenie powiatu kwidzyńskiego. Jest to drugie, zaktualizowane wydanie Przewodnika. 2

SPIS TREŚCI 1. Przysługujące świadczenia i zasady udzielania świadczeń w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej... 4 2. Dostępne formy opieki zdrowotnej dla osób z zaburzeniami psychicznymi w powiecie kwidzyńskim.... 6 3. Pomoc społeczna - zadania instytucji i formy pomocy osobom z zaburzeniami psychicznymi w powiecie kwidzyńskim.....7 4. Dostępne formy aktywizacji zawodowej i społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi w powiecie kwidzyńskim..... 14 5. Orzekanie o niepełnosprawności - orzecznictwo pozarentowe 20 6. Wykaz instytucji działających na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi na terenie powiatu kwidzyńskiego. 23 3

I. PRZYSŁUGUJĄCE ŚWIADCZENIA I ZASADY UDZIELANIA ŚWIADCZEŃ W ZAKRESIE PSYCHIATRYCZNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ Każda osoba z zaburzeniami psychicznymi, niezależnie od wieku i rodzaju zaburzenia, ma prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej. Koszty świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych osobom z zaburzeniami psychicznymi w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej pokrywane są z budżetu państwa. W celu uzyskania pomocy lekarza psychiatry chory lub jego rodzina powinni zgłosić się do poradni zdrowia psychicznego. Poradnie zdrowia psychicznego przyjmują pacjentów bez skierowania od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (lekarza rodzinnego). Opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień Świadczenia opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień skierowane są do osób z zaburzeniami psychicznymi oraz do osób uzależnionych i ich rodzin. W zależności od potrzeb i stanu pacjenta leczenie prowadzone jest ambulatoryjnie, w oddziałach dziennych lub szpitalnych. W poradni pacjent ma zapewnione niezbędne badania diagnostyczne, konsultacje specjalistyczne, leki oraz wyroby medyczne (dot. programu leczenia substytucyjnego), w tym wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi i środki pomocnicze, świadczenia terapeutyczne (w tym psychoterapia) i rehabilitacyjne oraz działania edukacyjno-konsultacyjne dla rodzin. W ośrodku dziennym w trakcie leczenia pacjent ma zapewnione niezbędne badania diagnostyczne, konsultacje specjalistyczne, leki, w tym wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi i środki pomocnicze, wyżywienie, świadczenia terapeutyczne (w tym psychoterapia) i rehabilitacyjne oraz działania edukacyjnokonsultacyjne dla rodzin. Transport sanitarny zgodnie z odrębnymi przepisami. W izbie przyjęć przez całą dobę pacjent może skorzystać ze świadczeń udzielanych w trybie nagłym (także diagnostyczno-terapeutycznych). Pacjent ma zapewnione zabezpieczenie medyczne oraz transport w przypadku konieczności kontynuowania leczenia specjalistycznego. W szpitalu podczas leczenia pacjent ma zapewnione bezpłatnie niezbędne badania diagnostyczne, konsultacje specjalistyczne, świadczenia z zakresu profilaktyki, leczenia, pielęgnacji i rehabilitacji, leki, w tym wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi i środki pomocnicze, świadczenia terapeutyczne (w tym psychoterapia), działania edukacyjno-konsultacyjne dla rodzin oraz inne świadczenia związane z pobytem. Transport sanitarny zgodnie z odrębnymi przepisami. Skierowanie pacjenta do szpitala psychiatrycznego wydawane jest w dniu badania, a jego ważność wygasa po upływie 14 dni. Okres ważności skierowania ulega przedłużeniu o czas oczekiwania na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego pod warunkiem wpisania na listę oczekujących na udzielenie świadczenia, w terminie 14 dni od dnia wystawienia skierowania. 4

Zasady udzielania świadczeń W poradni zdrowia psychicznego, także w poradni dla dzieci i młodzieży i innych poradniach wysokospecjalistycznych, np. leczenia nerwic, seksuologii i patologii współżycia oraz dla osób z autyzmem dziecięcym, w leczeniu środowiskowym (domowym):» pacjent może skorzystać z diagnozy i porady lekarza psychiatry, porady i diagnozy psychologicznej, sesji psychoterapeutycznych;» pacjent z organicznymi zaburzeniami psychicznymi, schizofrenią lub afektywnymi zaburzeniami nastroju ma prawo do bezpłatnych wizyt domowych lekarza psychiatry, psychologa lub pielęgniarki;» w uzasadnionych sytuacjach pacjent ma prawo do bezpłatnego transportu sanitarnego;» za świadczenia udzielane na podstawie umowy nie wolno pobierać od ubezpieczonego żadnych dodatkowych opłat, chyba że taka odpłatność przewidziana jest w odrębnych przepisach;» świadczeniodawca wydaje skierowania na badania związane z leczeniem psychiatrycznym oraz pokrywa ich koszty. Psychiatra udziela porad bez skierowania, a do psychologa i psychoterapeuty jest wymagane skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. W poradni leczenia uzależnień» pacjent ma prawo do porad lekarskich, terapii prowadzonej przez specjalistę psychoterapii uzależnień, psychologa, psychoterapeutę lub instruktora terapii uzależnień;» leczenie pacjentów bez ich zgody odbywa się na podstawie skierowania z gminnej komisji do spraw rozwiązywania problemów alkoholowych lub postanowienia sądu. Do poradni leczenia uzależnień nie jest wymagane skierowanie! Leczenie w warunkach szpitalnych Pacjenci kierowani są na leczenie stacjonarne przez lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego, gabinety prywatne i na mocy postanowienia sądu.» skierowanie do szpitala psychiatrycznego oraz do psychiatrycznego zakładu opieki długoterminowej (opiekuńczo-leczniczego lub pielęgnacyjno-opiekuńczego) wydaje lekarz po zbadaniu pacjenta. W przypadku psychiatrycznego zakładu opieki długoterminowej nie obowiązuje Skala Barthel.» w nagłych przypadkach osoba z zaburzeniami psychicznymi może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez skierowania, po osobistym jej zbadaniu przez lekarza izby przyjęć;» w ramach świadczeń udzielanych w warunkach stacjonarnych świadczeniodawca zobowiązany jest zapewnić pacjentowi bezpłatne, niezbędne badania diagnostyczne, leki i wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi oraz środki pomocnicze;» w trakcie hospitalizacji świadczeniodawcę obowiązuje zakaz wystawiania ubezpieczonemu recept na leki, preparaty diagnostyczne, wyroby medyczne do realizacji w aptekach ogólnodostępnych;» przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego następuje za jej pisemną zgodą;» przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby małoletniej lub ubezwłasnowolnionej następuje za pisemną zgodą jej przedstawiciela ustawowego;» leczenie psychiatryczne jest w całości finansowane przez NFZ. 5

Przepustka Za zgodą lekarza lub kierownika psychiatrycznego zakładu opieki długoterminowej pacjent może uzyskać przepustkę. Na czas jej trwania świadczeniodawca powinien zaopatrzyć pacjenta w niezbędne leki, wyroby medyczne i środki pomocnicze. W całodobowych oddziałach psychiatrycznych i leczenia uzależnień możliwe jest udzielanie zgody na przepustkę na okres do trzech dni, a w uzasadnionych przypadkach, w związku z wydarzeniami losowymi do siedmiu dni. Łączny czas przebywania na przepustkach w całodobowych oddziałach psychiatrycznych i leczenia uzależnień nie może przekraczać 25% czasu trwania hospitalizacji. W psychiatrycznym zakładzie opieki długoterminowej (opiekuńczo-leczniczym lub pielęgnacyjno-opiekuńczym) łączny czas przebywania na przepustkach nie może przekraczać 8% (30 dni) w roku kalendarzowym. Źródło: strona internetowa Pomorskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia http://www.nfz-gdansk.pl/uploads/files/vademecum II DOSTĘPNE FORMY OPIEKI ZDROWOTNEJ DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI W POWIECIE KWIDZYŃSKIM Osoby z zaburzeniami psychicznymi w powiecie kwidzyńskim mają dostęp do świadczeń, które udzielane są w placówkach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej oraz do leczenia prowadzonego w formie stacjonarnej. Świadczenia realizowane przez nw. placówki są bezpłatne dla pacjenta, finansowane ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia. Podmioty lecznicze udzielające świadczeń dla osób z zaburzeniami psychicznymi na terenie powiatu kwidzyńskiego - ambulatoryjna opieka zdrowotna Lp. Podmiot leczniczy Dane teleadresowe Zakres świadczeń 1 2 3 Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska Janusz Szapert Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej CENTRUM PSYCHIATRII Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodnia Leczenia Uzależnień 82-500 Kwidzyn, ul. Kołłątaja 3 tel. 55 279 22 11 82-500 Kwidzyn, ul. Kamienna 15 tel. 55 261 68 13 82-550 Prabuty, ul. Kuracyjna 30, Pawilon VI tel. 55 278 01 20 82-500 Kwidzyn, ul. Warszawska 18A tel. 55 646 44 04 Poradnia zdrowia psychicznego dla dorosłych Poradnia zdrowia psychicznego dla dorosłych Poradnia zdrowia psychicznego dla dorosłych Poradnia - świadczenia terapii uzależnienia i współuzależnienia od alkoholu Poradnia - świadczenia terapii uzależnienia i współuzależnienia od alkoholu Poradnia - świadczenia terapii uzależnienia od substancji psychoaktywnych innych niż alkohol 6

Podmioty lecznicze udzielające świadczeń dla osób z zaburzeniami psychicznymi na terenie powiatu kwidzyńskiego - stacjonarna opieka zdrowotna (szpital) Podmiot leczniczy Dane teleadresowe Zakres świadczeń Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej CENTRUM PSYCHIATRII 82-550 Prabuty, ul. Kuracyjna 30 Centrala tel. 55 278 01 20 http://centrum-psychiatrii.pl Oddział stacjonarny - świadczenia psychiatryczne dla dorosłych Oddział stacjonarny - leczenie uzależnień, w tym świadczenia terapii uzależnienia od alkoholu Oddział stacjonarny - leczenie alkoholowych zespołów abstynencyjnych (detoksykacji) Izba Przyjęć Szpitala III. POMOC SPOŁECZNA ZADANIA INSTYTUCJI I FORMY POMOCY OSOBOM Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI W POWIECIE KWIDZYŃSKIM Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać samodzielnie. Główne obszary działalności systemu pomocy społecznej koncentrują się wokół ważnych problemów społecznych, wśród których znajdują się: ubóstwo, bezdomność, bezrobocie, długotrwała lub ciężka choroba, niepełnosprawność oraz wykluczenie społeczne. Organizacją pomocy społecznej w Polsce zajmują się organy administracji rządowej i samorządowej wszystkich szczebli. Instytucje publiczne systemu pomocy społecznej współpracują, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami pozarządowymi, kościołami i związkami wyznaniowymi, a także z osobami fizycznymi i prawnymi. Najważniejsze znaczenie w realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej, z punktu widzenia odbiorców tej pomocy, ma samorząd terytorialny, poprzez jednostki organizacyjne samorządowej pomocy społecznej, głównie powiatowe i gminne. Pomoc społeczną w skali powiatu, zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, sprawują wyspecjalizowane instytucje, tj. ośrodki pomocy społecznej podległe władzom gmin oraz Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie - jednostka podległa władzom powiatu. 7

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kwidzynie (PCPR) jednostka organizacyjna powiatu kwidzyńskiego; realizuje przede wszystkim zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Wybrane zadania powiatu (własne i zlecone) wynikające z ustawy o pomocy społecznej: opracowanie i realizacja powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, wspierania osób niepełnosprawnych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka; prowadzenie specjalistycznego poradnictwa; prowadzenie ośrodków interwencji kryzysowej; pomoc w integracji ze środowiskiem osób mających trudności w przystosowaniu się do życia; prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym oraz umieszczanie w nich skierowanych osób; prowadzenie i rozwój infrastruktury ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi (zadanie z zakresu administracji rządowej). Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie udziela pomocy osobom niepełnosprawnym, w tym osobom z zaburzeniami psychicznymi, w obszarze pomocy społecznej w oparciu o przepisy ww. ustawy. PCPR wykonuje także zadania powiatu dotyczące rehabilitacji społecznej, obejmujące m.in.: udzielanie dofinansowania uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych; dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przekazywane osobom niepełnosprawnym; dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych. Zadania związane z rehabilitacją społeczną osób niepełnosprawnych realizowane są ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Szczegółowych informacji na temat pomocy osobom niepełnosprawnym, w tym osobom z zaburzeniami psychicznymi, w obszarze pomocy społecznej oraz rehabilitacji społecznej udziela: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kwidzynie ul. Grudziądzka 30, 82-500 Kwidzyn tel.: 55 279 99 15, tel/fax: 55 646 18 00 e-mail: pcprkwidzyn@poczta.fm http://www.kwidzyn.epcpr.pl Godziny urzędowania: poniedziałek-piątek od 7:00 do 15:00 8

Ośrodki pomocy społecznej Na terenie powiatu kwidzyńskiego funkcjonuje sześć ośrodków pomocy społecznej: Lp. Ośrodek Pomocy Społecznej Dane teleadresowe 1 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kwidzynie 2 Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Prabutach 3 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kwidzynie 4 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Gardei 5 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ryjewie 6 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sadlinkach ul. Grudziądzka 6, 82-500 Kwidzyn tel./fax: 55 646 16 26 ul. Łąkowa 24, 82-550 Prabuty tel. 55 278 02 20 ul. 11 Listopada 27/4, 82-500 Kwidzyn tel./fax: 55 261 04 47 ul. Kwidzyńska 36, 82-520 Gardeja tel. 55 275 14 21 ul. Lipowa 1, 82-420 Ryjewo tel./fax 55 277 42 93, 277 43 73 ul. Kwidzyńska 12, 82-522 Sadlinki tel./fax: 55 275 75 82 Ośrodki pomocy społecznej realizują w szczególności zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej, w tym m.in.: przyznawanie i wypłacanie świadczeń przewidzianych ustawą o pomocy społecznej; prowadzenie i rozwój niezbędnej infrastruktury socjalnej; analiza i ocena zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia pomocy społecznej; rozwijanie nowych form pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb w środowisku. W celu uzyskania pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi, należy zwrócić się do ośrodka pomocy społecznej właściwego dla miejsca zamieszkania. Osoba ubiegająca się o pomoc społeczną zobowiązana jest posiadać aktualne zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia (wystawione przez lekarza psychiatrę), uzasadniające korzystanie z danej formy pomocy. Ośrodek pomocy społecznej ustala zakres pomocy po dokonaniu oceny sytuacji życiowej osoby starającej się o przyznanie opieki, która może być udzielana w domu, jak i poza miejscem zamieszkania tej osoby. Dostępne formy pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi: o świadczenia pieniężne (w tym: zasiłki dla osób niepełnosprawnych), o formy niepieniężne, w tym m.in. usługi opiekuńcze - podstawowe lub specjalistyczne, pomoc instytucjonalna - domy pomocy społecznej. 9

Specjalistyczne usługi opiekuńcze to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb osób wymagających tej formy pomocy, wynikających z rodzaju ich schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. Specjalistyczne usługi mogą być świadczone przez osoby posiadające kwalifikacje do wykonywania zawodu: pracownika socjalnego, psychologa, pedagoga, logopedy, terapeuty zajęciowego, pielęgniarki, asystenta osoby niepełnosprawnej, opiekunki środowiskowej, specjalisty w zakresie rehabilitacji medycznej, fizjoterapeuty lub innego zawodu dającego wiedzę i umiejętności pozwalające świadczyć określone specjalistyczne usługi. Tę formę pomocy mogą otrzymać osoby samotne z zaburzeniami psychicznymi pozbawione pomocy osoby drugiej oraz osoby wymagające takiej pomocy, gdy rodzina nie może jej zapewnić. Zakres specjalistycznych usług, określony w rozporządzeniu w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych, obejmuje: 1) uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym zwłaszcza: - kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjonowania, motywowania do aktywności, leczenia i rehabilitacji oraz asystowania w codziennych czynnościach życiowych, - interwencje i pomoc w życiu w rodzinie, - pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, - wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, - pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi, 2) pielęgnacja - jako wspieranie procesu leczenia, 3) rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, 4) pomoc mieszkaniową, w tym m.in. w uzyskaniu mieszkania, likwidacji barier, 5) zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych, w wyjątkowych przypadkach, jeżeli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć, o których mowa w art. 7 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. Specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone są w mieszkaniu osoby wymagającej tej formy pomocy lub w ośrodkach wsparcia, np. w środowiskowym domu samopomocy. 10

Środowiskowy Dom Samopomocy Środowiskowy dom samopomocy jest to specjalistyczny ośrodek wsparcia dla osób dotkniętych zaburzeniami psychicznymi, którego celem jest udzielanie pomocy w sposób umożliwiający tym osobom samodzielne funkcjonowanie w swoim środowisku poprzez wzmocnienie ich życiowej zaradności i integrację tych osób z otoczeniem. Środowiskowy dom samopomocy świadczy usługi w ramach treningów samoobsługi i umiejętności społecznych, polegających na nauce, rozwijaniu lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie czynności dnia codziennego i funkcjonowania w życiu społecznym. Usługi te obejmują w szczególności: o trening funkcjonowania w codziennym życiu, o trening umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów, o trening umiejętności spędzania czasu wolnego, o poradnictwo psychologiczne, o pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, o niezbędną opiekę, o terapię ruchową, o terapię zajęciową, o inne formy postępowania zmierzające do usamodzielnienia osób uczestniczących w zajęciach środowiskowego domu samopomocy. Uczestnikiem zajęć w środowiskowym domu samopomocy może być każdy, kto: posiada orzeczenie poradni zdrowia psychicznego lub poradni neurologicznej albo innej specjalistycznej placówki stwierdzające, że pobyt danej osoby w tym ośrodku jest wskazany, posiada orzeczenie o niepełnosprawności intelektualnej, leczy się lub leczył psychiatrycznie, jest osobą pełnoletnią, jest gotów uczestniczyć w codziennych zajęciach. Osoba ubiegająca się o skierowanie do środowiskowego domu samopomocy powinna wystąpić do ośrodka pomocy społecznej, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej, z wnioskiem o przyjęcie do takiej placówki. Do wniosku należy załączyć: zaświadczenie lekarskie o występujących zaburzeniach psychicznych, wydane przez lekarza specjalistę (psychiatrę lub neurologa), zaświadczenie lekarza rodzinnego o stanie zdrowia oraz o braku przeciwwskazań do uczestnictwa w zajęciach domu wraz z informacją o sprawności w zakresie lokomocji osób niepełnosprawnych fizycznie, orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (o ile osoba takie posiada). 11

W powiecie kwidzyńskim działa Środowiskowy Dom Samopomocy w Okrągłej Łące, prowadzony, na zlecenie Gminy Sadlinki, przez Fundację Wspierania Społeczności Lokalnych SAPERE AUDE. Jest to placówka dziennego pobytu, przeznaczona dla osób dorosłych przewlekle psychicznie chorych, upośledzonych umysłowo i wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych. Zadania Środowiskowego Domu Samopomocy realizuje zespół wspierająco-aktywizujący działający według planu postępowania dostosowanego do potrzeb i możliwości psychofizycznych każdego uczestnika zajęć terapeutycznych. Zajęcia odbywają się w przeznaczonych do tego celu pracowniach terapeutycznych, tj.: pracownia kulinarna, pracownia plastyczna, pracownia rękodzielnicza, pracownia techniczna, pracownia ergoterapii. Ponadto osoby uczęszczające na zajęcia w Środowiskowym Domu Samopomocy biorą czynny udział w imprezach integracyjnych, kulturalnych oraz olimpiadach dla osób niepełnosprawnych. Środowiskowy Dom Samopomocy Okrągła Łąka 40, 82-522 Sadlinki tel. 55 275 15 83 e-mail: sds@fundacja.kwidzyn.pl http://fundacja.kwidzyn.pl/sds/ Domy pomocy społecznej Prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych. Osobę wymagającą tej formy wsparcia kieruje się do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zazwyczaj zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej. Decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla tej osoby w dniu jej kierowania do domu pomocy społecznej. 12

Dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające oraz edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających Domy pomocy społecznej, w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone, dzielą się na następujące typy domów, dla: o o o o o o o osób w podeszłym wieku, osób przewlekle somatycznie chorych, osób przewlekle psychicznie chorych, dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie, dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, osób niepełnosprawnych fizycznie, osób uzależnionych od alkoholu. Kierowanie osób z zaburzeniami psychicznymi do domu pomocy społecznej Tryb kierowania i przyjmowania osób ubiegających się o przyjęcie do domu pomocy społecznej reguluje ustawa o pomocy społecznej oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej (DZ.U. 2012 poz. 964). Ponadto postępowanie związane z kierowaniem do domu pomocy społecznej osób chorych psychicznie reguluje ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (j.t. Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1375 ze zm.). Osoba, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego, może być za jej zgodą lub zgodą jej przedstawiciela ustawowego przyjęta do domu pomocy społecznej (art. 38 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego). Jeżeli osoba chora psychicznie, bądź upośledzona umysłowo, lub przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na przyjęcie jej do domu pomocy społecznej, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw pomocy społecznej może wystąpić do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania tej osoby z wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody (art. 39 ust. 1 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego). Z wnioskiem może również wystąpić kierownik szpitala psychiatrycznego, w którym przebywa chory. Jeżeli osoba wymagająca skierowania do domu pomocy społecznej ze względu na swój stan psychiczny nie jest zdolna do wyrażenia na to zgody, o jej skierowaniu do domu pomocy społecznej orzeka sąd opiekuńczy. 13

Na podstawie prawomocnego postanowienia sądu osoby chore psychicznie są umieszczane zarówno w domach pomocy społecznej, jak i w zakładach opiekuńczoleczniczych o właściwym profilu. W powiecie kwidzyńskim funkcjonują 2 domy pomocy społecznej: Lp. Dom Pomocy Społecznej Dane teleadresowe 1 2 Dom Pomocy Społecznej w Kwidzynie przeznaczony dla osób przewlekle somatycznie chorych Dom Pomocy Społecznej w Ryjewie przeznaczony dla osób dorosłych przewlekle psychicznie chorych oraz dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie ul. Malborska 18, 82-500 Kwidzyn tel. 55 279 37 21 e-mail: dps.kwidzyn@powiatkwidzynski.pl ul. Słoneczna 14, 82-420 Ryjewo tel./fax: 55 277 42 36 e-mail: dps.ryjewo@powiatkwidzynski.p l http://dps-ryjewo.strefa.pl Dom Pomocy Społecznej Słoneczne Wzgórze w Ryjewie posiada 180 miejsc przeznaczonych dla osób dorosłych przewlekle chorych psychicznie i niepełnosprawnych intelektualnie. Opiekę nad mieszkańcami placówki sprawuje zespół pracowników działu opiekuńczo-terapeutycznego: opiekunowie, pokojowe, pielęgniarki, fizjoterapeuci, pracownicy socjalni, instruktor KO, instruktor terapii zajęciowej, psycholog i kapelan. Poza tym Dom zatrudnia lekarza rodzinnego oraz lekarza psychiatrę, którzy zapewniają niezbędną opiekę medyczną. IV. DOSTĘPNE FORMY AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ I SPOŁECZNEJ DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI W POWIECIE KWIDZYŃSKIM Rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych, zmierzających do osiągnięcia (przy aktywnym uczestnictwie tych osób) możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej. Rehabilitacja zawodowa ma na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskania i utrzymania odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego przez umożliwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy. Realizacja zadań powiatu z zakresu rehabilitacji zawodowej odbywa się głównie poprzez: zwrot kosztów przystosowania stanowiska pracy dla osób niepełnosprawnych stosownie do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności, szkolenie osób niepełnosprawnych, udzielanie bezzwrotnej dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej, dofinansowanie oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie działalności gospodarczej lub rolniczej, 14

zwrot wydatków na instrumenty i usługi rynku pracy na rzecz osób niepełnosprawnych (staże i prace interwencyjne), zwrot kosztów zatrudnienia pracowników pomagających pracownikom niepełnosprawnym. Rehabilitacja społeczna ma na celu umożliwianie osobom niepełnosprawnym uczestnictwa w życiu społecznym. Rehabilitacja społeczna realizowana jest przede wszystkim przez: o wyrabianie zaradności osobistej i pobudzanie aktywności społecznej osoby niepełnosprawnej, o wyrabianie umiejętności samodzielnego wypełniania ról społecznych, o likwidację barier, w szczególności architektonicznych, urbanistycznych, technicznych, transportowych, w komunikowaniu się i dostępnie do informacji, o kształtowanie w społeczeństwie właściwych postaw i zachowań sprzyjających integracji z osobami niepełnosprawnymi. Zadania powiatu z zakresu rehabilitacji zawodowej są realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy. Natomiast zadania dotyczące rehabilitacji społecznej są realizowane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. Obydwa podmioty są jednostkami organizacyjnymi powiatu, realizującymi jego ustawowe obowiązki odpowiednio w obszarach rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych oraz przeciwdziałaniu bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy. Do podstawowych form aktywności wspomagającej proces rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zalicza się uczestnictwo tych osób w: 1) turnusach rehabilitacyjnych, 2) warsztatach terapii zajęciowej. Turnusy rehabilitacyjne Turnusy rehabilitacyjne to aktywna forma rehabilitacji połączona z elementami wypoczynku, mająca na celu poprawę sprawności, zdrowia, samopoczucia, wyrobienie zaradności, pobudzanie oraz rozwijanie zainteresowań osób niepełnosprawnych. Uprawnionymi do korzystania z dofinansowania do turnusów są osoby niepełnosprawne: dorośli, dzieci, młodzież. Turnusy rehabilitacyjne cieszą się ogromnym zainteresowaniem wśród osób niepełnosprawnych, ponieważ dla wielu z nich są jedyną szansą na wyjście z izolacji. Turnusy organizuje się wyłącznie w ośrodkach na terenie Polski, posiadających wpis do rejestru ośrodków, w których mogą odbywać się turnusy dla osób niepełnosprawnych korzystających z dofinansowania. Ośrodki, w których organizowane są turnusy, zapewniają osobom niepełnosprawnym odpowiednie warunki pobytu, dostosowane do rodzajów schorzeń i stopnia niepełnosprawności uczestników turnusu, oraz bazę do prowadzenia rehabilitacji i realizacji określonego programu turnusu. 15

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie posiada szczegółowe informacje o organizatorach turnusów rehabilitacyjnych na terenie całego kraju i służy fachową radą przy wyborze turnusu przez osobę niepełnosprawną. Warsztaty Terapii Zajęciowej Warsztaty Terapii Zajęciowej to wyodrębnione organizacyjnie i finansowo placówki, mające na celu stworzenie osobom niepełnosprawnym, w tym osobom z zaburzeniami psychicznymi, możliwości uczestnictwa w rehabilitacji społecznej i zawodowej. Uczestnictwo w warsztatach terapii zajęciowej zalicza się do podstawowych form rehabilitacji społecznej, zmierzającej do ogólnego rozwoju i poprawy sprawności każdego uczestnika, niezbędnych do możliwie samodzielnego i aktywnego życia. Dotyczy osób niepełnosprawnych fizycznie, psychicznie i upośledzonych umysłowo. Warsztat przyjmuje kandydatów do uczestnictwa na podstawie wskazań zawartych w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności. Na terenie powiatu kwidzyńskiego funkcjonują dwa Warsztaty Terapii Zajęciowej dla 89 uczestników: 1. przy Fundacji Misericordia w Kwidzynie (dla 47 uczestników), 2. przy Stowarzyszeniu Pomocy Społecznej Słoneczne Wzgórze w Ryjewie (dla 42 uczestników). W Warsztacie Terapii Zajęciowej przy Fundacji Misericordia w Kwidzynie uczestnicy mają możliwość korzystania z zajęć w dziewięciu pracowniach: terapii życia codziennego, wikliniarskiej, plastycznej, ceramicznej, artystycznej, edukacyjno-stolarskiej, komputerowej, redakcyjnej, ogrodniczo-gospodarczej. Ponadto organizowane są zajęć poza warsztatem np. w Stadninie Koni w Kwidzynie- Miłosna, a także w bibliotece dla osób niepełnosprawnych przy Szkole Podstawowej nr 6. Uczestnicy mają możliwość korzystania z ćwiczeń ogólnorozwojowych, indywidualnych, grupowych oraz z fizykoterapii. 16

W Warsztacie Terapii Zajęciowej przy Stowarzyszeniu Pomocy Społecznej Słoneczne Wzgórze w Ryjewie uczestnicy mają możliwość korzystania z zajęć w 9 pracowniach: fotograficznej, wikliniarskiej, ceramicznej, życia codziennego, fryzjersko-kosmetycznej, krawiecko-dziewiarskiej, malarskiej, komputerowej, ogrodniczo-stolarskiej. Zajęcia prowadzone przez wyspecjalizowany zespół terapeutów pozwalają nabywać nowe umiejętności, rozwijać zainteresowania oraz wspierają rozwój psychoruchowy podopiecznych. W obu warsztatach prowadzona jest działalność rekreacyjna, kulturalna i sportowa. WTZ organizują dla swoich uczestników wyjazdy, wycieczki, biwaki, wyjścia na imprezy kulturalne i zabawy. Uczestnicy biorą udział w zawodach sportowych o zasięgu lokalnym, krajowym, a nawet zagranicznym. W ramach uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej realizowana jest rehabilitacja, która odbywa się zgodnie z indywidualnym programem przygotowanym dla każdego uczestnika. Uczestnikami warsztatu mogą zostać osoby niepełnosprawne posiadające znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności wydanym przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności oraz posiadający dodatkowo zapis we wskazaniach uczestnictwo w terapii zajęciowej. Osoba niepełnosprawna zainteresowana uczestnictwem w terapii zajęciowej powinna zgłosić się do wybranego Warsztatu Terapii Zajęciowej na terenie powiatu kwidzyńskiego: Lp. Warsztat Terapii Zajęciowej Dane teleadresowe 1 2 Fundacja Misericordia Warsztat Terapii Zajęciowej Stowarzyszenie Pomocy Społecznej Słoneczne Wzgórze Warsztat Terapii Zajęciowej Górki 4, 82-500 Kwidzyn tel./fax: 55 279 35 64 e-mail: wtzkwidzyn@wp.pl ul. Słoneczna 14, 82-420 Ryjewo tel./fax: 55 277 42 14 e-mail: wtzryjewo@poczta.fm http://sps-ryjewo.strefa.pl/wtz.html 17

Aktywizacja zawodowa Wszystkie osoby niepełnosprawne bez względu na przyczyny i rodzaj niepełnosprawności mają prawo do pomocy w zakresie zatrudnienia i możliwości dostępu do zatrudnienia na równi z osobami pełnosprawnymi, zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych, w tym z zaburzeniami psychicznymi, pozwala tym osobom na pełnoprawne uczestnictwo w życiu społeczno-gospodarczym. Osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu ma prawo korzystać z usług lub instrumentów rynku pracy na zasadach określonych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zadania z zakresu promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej realizuje Powiatowy Urząd Pracy w Kwidzynie. Powiatowy Urząd Pracy w Kwidzynie 82-500 Kwidzyn, ul. Grudziądzka 30 tel. (55) 267 27 00 (sekretariat) fax. (55) 267 27 01 e-mail: sekretariat@pupkwidzyn.pl; pup.kwidzyn@powiatkwidzynski.pl www: http://www.bip.pupkwidzyn.pl Aktywizacja zawodowa, poprzez świadczenie usług w ramach pośrednictwa pracy i doradztwa zawodowego oraz udzielanie pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy, jest skierowana zwłaszcza do osób, które pozostają przez dłuższy czas bez pracy i wymagają szczególnego wsparcia w szukaniu zatrudnienia. Do tej kategorii osób bezrobotnych należą osoby z zaburzeniami psychicznymi. Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy dotyczy przygotowywania bezrobotnych do lepszego radzenia sobie w poszukiwaniu i podejmowaniu zatrudnienia. Pomoc ta jest udzielana przez powiatowe urzędy pracy w ramach klubów pracy. Klub Pracy funkcjonuje także w ramach Powiatowego Urzędu Pracy w Kwidzynie. Klub Pracy to forma pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy osobom bezrobotnym, poszukującym pracy oraz innym zainteresowanym. Jest to miejsce w którym realizowane są szkolenia z zakresu umiejętności poszukiwania pracy. Szkolenie przeznaczone jest przede wszystkim dla osób, które nie posiadają doświadczenia w poszukiwaniu pracy lub nie osiągały pozytywnych efektów swoich działań w tym zakresie oraz dla osób, które powracają na rynek pracy po długim okresie braku aktywności zawodowej. 18

Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy w Klubie Pracy jest realizowana przez: - organizowanie i prowadzenie szkoleń z zakresu umiejętności poszukiwania pracy, - organizowanie i prowadzenie zajęć aktywizacyjnych, - dostęp do informacji i elektronicznych baz danych służących uzyskaniu umiejętności poszukiwania pracy i samozatrudnienia. W celu uzyskania pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy należy zwrócić się do: Powiatowego Urzędu Pracy w Kwidzynie 82-500 Kwidzyn, ul. Grudziądzka 30 Klub Pracy - pokój nr 16 (I piętro), tel: 55/267 27 80 lub 55/267 27 81 Pośrednictwo pracy: aktywizacja osób bezrobotnych, poszukujących pracy, osób niepełnosprawnych - pokój nr 7 (parter), numery tel: 55/267 27 64, 55/267 27 68, 55/267 27 69 Zakłady pracy chronionej Zakład pracy chronionej to instytucja przystosowana do zatrudniania osób niepełnosprawnych w tym także osób psychicznie chorych, albo upośledzonych umysłowo zaliczonych do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności służąca zwiększaniu aktywności zawodowej osób dotkniętych niepełnosprawnością. Warunki pracy w zakładzie pracy chronionej muszą być dostosowane do stopnia i rodzaju niepełnosprawności zatrudnionych w nim osób. Prowadzący zakład pracy chronionej zobowiązany jest również do zapewnienia niepełnosprawnym pracownikom doraźnej i specjalistycznej opieki medycznej, poradnictwa i usług rehabilitacyjnych. Rehabilitacja zawodowa, społeczna i lecznicza osób niepełnosprawnych zatrudnionych w zakładzie pracy chronionej prowadzona jest w oparciu o opracowany przez zakład program rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej oraz indywidualny program rehabilitacji osoby niepełnosprawnej. Informacje o zakładach pracy chronionej na terenie powiatu kwidzyńskiego można uzyskać m.in. w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Kwidzynie. 19

V. ORZEKANIE O NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI - orzecznictwo pozarentowe Osoby z zaburzeniami psychicznymi mają prawo do uzyskiwania ulg i uprawnień przysługujących osobom niepełnosprawnym. Zaburzenia psychiczne mogą też stanowić podstawę do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy lub też renty socjalnej. Orzekaniem o niezdolności do pracy do celów rentowych zajmują się lekarze orzecznicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Osoba ubiegająca się o rentę z tytułu niezdolności do pracy powinna zgłosić się do właściwego terenowo oddziału ZUS. O niepełnosprawności do celów pozarentowych orzekają zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności: Powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności - jako I instancja; Wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności jako II instancja. Powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności wydają orzeczenia: o niepełnosprawności dla dzieci i młodzieży do 16 roku życia, o stopniu niepełnosprawności dla osób powyżej 16 roku życia, o wskazaniach do ulg i uprawnień. Wśród przyczyn niepełnosprawności, stanowiących podstawę wydania orzeczenia o niepełnosprawności, są m.in. upośledzenie umysłowe oraz choroba psychiczna. W przypadku orzekania o stopniu niepełnosprawności przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewidują gradację niepełnosprawności poprzez określenie jej stopni. Stopień niepełnosprawności osoby zainteresowanej orzeka się na czas określony lub na stałe. Decyduje ocena możliwości poprawy funkcjonowania osoby zainteresowanej. Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydaje się osobie, która ukończyła 16 rok życia. Ustala się trzy stopnie niepełnosprawności: 1) znaczny, 2) umiarkowany, 3) lekki. 20

Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu: 1. niezdolną do pracy; 2. zdolną do pracy w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych, w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację. Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mogą być zaliczone trzy grupy osób z naruszoną sprawnością organizmu tj.: 1. niezdolne do pracy, 2. zdolne do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej, 3. wymagające czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę: 1. o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną; 2. o naruszonej sprawności organizmu, mającą ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne. Osoba ubiegająca się o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności powinna złożyć: wniosek o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności (dla osoby do 16 roku życia) lub o stopniu niepełnosprawności (dla osoby powyżej 16 roku życia), zaświadczenie lekarskie (w oryginale) wydane dla potrzeb Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności, wystawione nie wcześniej niż 30 dni przed dniem złożenia wniosku, dokumentację medyczną (wypisy ze szpitala, karty informacyjne, badania itp., w oryginale lub jako uwierzytelnione kopie), w przypadku posiadania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności kopię posiadanego orzeczenia. 21

Posiadanie orzeczenia wydanego przez zespół ds. orzekania o niepełnosprawności pozwala korzystać z wielu form pomocy, do których należą m. in.: w zakresie rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia: możliwość uzyskania odpowiedniego zatrudnienia uwzględniającego psychofizyczne możliwości danej osoby, np. w zakładach pracy chronionej, zakładach aktywności zawodowej, możliwość korzystania ze szkoleń, w tym specjalistycznych, korzystanie z przywilejów pracowniczych przysługujących osobom niepełnosprawnym tj. skróconego czasu pracy, przerw w pracy, prawo do dodatkowych urlopów, możliwość uzyskania dofinansowania działalności gospodarczej lub rolniczej, w zakresie rehabilitacji społecznej: możliwość uczestnictwa w terapii zajęciowej oraz w turnusach rehabilitacyjnych, dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się, dofinansowanie zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne, ułatwiające funkcjonowanie danej osoby, usługi socjalne, opiekuńcze, terapeutyczne i rehabilitacyjne świadczone przez sieć instytucji pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki, uprawnienie do zasiłku pielęgnacyjnego i innych świadczeń rodzinnych (np. dodatków do zasiłku rodzinnego związanych z niepełnosprawnością) oraz do zasiłku stałego z pomocy społecznej, korzystanie z ulg i uprawnień przysługujących na podstawie odrębnych przepisów, m.in.: ulgi podatkowe, uprawnienia i ulgi komunikacyjne (np. karta parkingowa, zniżki w komunikacji), zwolnienie z opłat abonamentowych za radio i telewizję. Orzekaniem dla mieszkańców powiatu kwidzyńskiego zajmuje się Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Malborku. W celu usprawnienia obsługi klientów w zakresie orzecznictwa, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kwidzynie udziela szczegółowych informacji na temat działania Zespołu i udostępnia druki wniosków niezbędnych do wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności oraz do uzyskania legitymacji osoby niepełnosprawnej. Ponadto w PCPR można uzyskać informacje o przysługujących uprawnieniach wynikających z posiadanego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Druki wniosków można pobrać ze strony internetowej Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności: http://eboi.pzon.powiat.malbork.pl/dokumenty oraz PCPR w Kwidzynie: http://www.kwidzyn.epcpr.pl/index.php/formularze Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Malborku ul. Armii Krajowej 70, 82-200 Malbork tel. 55 247 26 96, fax: 55 272 37 93 orzecznictwo1@poczta.onet.pl Godziny urzędowania: od poniedziałku do piątku od 7.30 do 15.30 22

VI. WYKAZ INSTYTUCJI DZIAŁAJĄCYCH NA RZECZ OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI NA TERENIE POWIATU KWIDZYŃSKIEGO Lp. Nazwa instytucji Dane teleadresowe Placówki ochrony zdrowia => TUTAJ MOŻNA OTRZYMAĆ POMOC MEDYCZNĄ 1 ISPL Janusz Szapert Poradnia zdrowia psychicznego 82-500 Kwidzyn, ul. Kołłątaja 3 czynna od poniedziałku do piątku rejestracja: tel. 55 279 22 11 Zakres pomocy i informacji Poradnia zdrowia psychicznego dla dorosłych: specjalistyczna pomoc lekarska, pielęgniarska, psychologiczna 82-500 Kwidzyn, ul. Kamienna 15 czynna od poniedziałku do piątku rejestracja: tel. 55 261 68 13 http://centrum-psychiatrii.pl Poradnia zdrowia psychicznego dla dorosłych: specjalistyczna pomoc lekarska i psychologiczna 82-550 Prabuty, ul. Kuracyjna 30, Pawilon VI, tel. 55 278 01 20 czynna: wtorek, środa, czwartek Poradnia zdrowia psychicznego dla dorosłych: specjalistyczna pomoc lekarska i psychologiczna 2 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej CENTRUM PSYCHIATRII 82-550 Prabuty, ul. Kuracyjna 30, Pawilon VI, tel. 55 278 01 20 czynna: poniedziałek, środa, czwartek Poradnia leczenia uzależnień: specjalistyczna pomoc lekarska, specjaliści i instruktorzy terapii uzależnień 82-550 Prabuty, ul. Kuracyjna 30 Szpital - Centrala tel. 55 278 01 20 Oddziały stacjonarne psychiatryczne dla dorosłych (kobiecy i męski); Oddział stacjonarny leczenia uzależnienia od alkoholu; Oddział stacjonarny detoksykacji alkoholowej 3 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodnia Leczenia Uzależnień 82-500 Kwidzyn, ul. Warszawska 18A tel. 55 646 44 04 czynna od poniedziałku do piątku Specjalistyczna pomoc lekarska, usługi specjalistów i instruktorów terapii uzależnień w: Poradni terapii uzależnienia i współuzależnienia od alkoholu, Poradni terapii uzależnienia od substancji psychoaktywnych innych niż alkohol. 23

Instytucje działające w obszarze pomocy społecznej => TUTAJ MOŻNA OTRZYMAĆ WSPARCIE I POMOC SPOŁECZNĄ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kwidzynie Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kwidzynie Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Prabutach Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kwidzynie Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Gardei Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ryjewie Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sadlinkach Środowiskowy Dom Samopomocy w Okrągłej Łące Dom Pomocy Społecznej w Kwidzynie Dom Pomocy Społecznej w Ryjewie Warsztat Terapii Zajęciowej Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Grudziądzka 30, 82-500 Kwidzyn tel.: 55 279 99 15, tel/fax: 55 646 18 00 e-mail: pcprkwidzyn@poczta.fm ul. Grudziądzka 6, 82-500 Kwidzyn tel./fax: 55 646 16 26 ul. Łąkowa 24, 82-550 Prabuty tel. 55 278 02 20 ul. 11 Listopada 27/4, 82-500 Kwidzyn tel./fax: 55 261 04 47 ul. Kwidzyńska 36, 82-520 Gardeja tel. 55 275 14 21 ul. Lipowa 1, 82-420 Ryjewo tel./fax 55 277 42 93, 277 43 73 ul. Kwidzyńska 12, 82-522 Sadlinki tel./fax: 55 275 75 82 Okrągła Łąka 40, 82-522 Sadlinki tel. 55 275 15 83 e-mail: sds@fundacja.kwidzyn.pl ul. Malborska 18, 82-500 Kwidzyn tel. 55 279 37 21 dps.kwidzyn@powiatkwidzynski.pl ul. Słoneczna 14, 82-420 Ryjewo tel./fax: 55 277 42 36 dps.ryjewo@powiatkwidzynski.pl http://dps-ryjewo.strefa.pl Górki 4, 82-500 Kwidzyn tel./fax: 55 279 35 64 e-mail: wtzkwidzyn@wp.pl ul. Słoneczna 14, 82-420 Ryjewo tel./fax: 55 277 42 14 e-mail: wtzryjewo@poczta.fm http://sps-ryjewo.strefa.pl/wtz.html Tu można dowiedzieć się o formach pomocy z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, a także o przysługujących ulgach i uprawnieniach Tutaj można dowiedzieć się o świadczeniach z tytułu pomocy społecznej, w tym o zasiłkach dla osób niepełnosprawnych, oraz innych formach pomocy tj.: - usługi opiekuńcze: podstawowe, specjalistyczne (informacje o zasadach przyznawania i odpłatności, zwolnienia z opłat za usługi), - pomoc instytucjonalna: ośrodki wsparcia, domy pomocy społecznej. Placówka wsparcia społecznego; tutaj można uczestniczyć w terapii zajęciowej, psychoterapii, w treningach umiejętności Dom świadczy opiekę nad osobami przewlekle somatycznie chorymi Dom przeznaczony dla osób dorosłych przewlekle psychicznie chorych oraz niepełnosprawnych intelektualnie Tutaj można uczestniczyć w zajęciach w ramach rehabilitacji społecznej i zawodowej. Wyspecjalizowany zespół terapeutów pomaga nabywać nowe umiejętności i rozwijać zainteresowania uczestników warsztatów. 24

Instytucje wspierające => TUTAJ MOŻNA UZYSKAĆ PRZYDATNE INFORMACJE 1 Powiatowy Urząd Pracy w Kwidzynie 82-500 Kwidzyn, ul. Grudziądzka 30 tel. 55 267 27 00 fax. 55 267 27 01 e-mail: sekretariat@pupkwidzyn.pl; pup.kwidzyn@powiatkwidzynski.pl http://www.bip.pupkwidzyn.pl Tutaj można uzyskać informacje o możliwościach zatrudnienia; można skorzystać z usług poradnictwa zawodowego, pośrednictwa pracy w ramach aktywizacji osób bezrobotnych, poszukujących pracy, osób niepełnosprawnych; dowiedzieć się, jakie szkolenia można odbyć w celu podniesienia kwalifikacji zawodowych. Klub Pracy - pokój nr 16 (I piętro), tel. 55 267 27 80, 55 267 27 81 Tutaj można dowiedzieć się o szkoleniach i zajęciach aktywizacyjnych prowadzonych w Klubie Pracy. 2 Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Malborku ul. Armii Krajowej 70, 82-200 Malbork tel. 55 247 26 96, fax. 55 272 37 93 orzecznictwo1@poczta.onet.pl Tu można dowiedzieć się o orzecznictwie pozarentowym Można złożyć wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, uzyskać legitymację osoby niepełnosprawnej. Warto zapamiętać! We wszystkich sprawach z zakresu pomocy społecznej oraz rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zawsze można zwrócić się do powiatowej jednostki organizacyjnej: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie ul. Grudziądzka 30, 82-500 Kwidzyn tel.: 55 279 99 15, tel/fax: 55 646 18 00 e-mail: pcprkwidzyn@poczta.fm Aktualizacja: 18.11.2014 r. 25