Kobiety. Parlamencie Europejskim. Międzynarodowy Dzień Kobiet. 8 marca 2012 r. Dział Równości Szans i Różnorodności Dyrekcja Generalna ds.

Kobiety w Parlamencie Europejskim Międzynarodowy Dzień Kobiet 8 marca 2012 r. Dział Równości Szans i Różnorodności Dyrekcja Generalna ds. Personelu

Jeżeli w poniższym opracowaniu nie podano inaczej: kobiety mężczyźni Źródła danych Parlament Europejski i jego organy: www.europarl.eu, stan na dzień 20.01.2012 r. Administracja PE: Streamline, stan na dzień 15.01.2012 r. Zdjęcia: Parlament Europejski Ograniczenie odpowiedzialności: opinie wyrażone w niniejszym opracowaniu niekoniecznie odzwierciedlają oficjalne stanowisko Parlamentu Europejskiego. DG ITEC, EDIT Directorate Designed by CLIENTS AND PROJECTS OFFICE, Intranet Services Unit Printed by Printing Unit

Kobiety w Parlamencie Europejskim Spis treści Przedmowa Roberty Angelilli, wiceprzewodniczącej Parlamentu Europejskiego... 5 Kobiety na szczeblu politycznym Posłowie... 6 Reprezentacja kobiet w Parlamencie Europejskim i w poszczególnych parlamentach państw członkowskich. 7 Prezydium... 8 Grupa wysokiego szczebla ds. równouprawnienia płci i różnorodności... 9 Grupy polityczne... 10 Komisje parlamentarne... 11 Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia... 12 Delegacje parlamentarne... 13 Dyrektywy UE w sprawie równouprawnienia płci... 14 Kobiety na szczeblu administracyjnym Przedmowa sekretarza generalnego Klausa Wellego... 15 Sekretariat Generalny schemat organizacyjny dyrektorzy generalni i dyrektorzy... 16 Wystąpienie Franceski R. Ratti, zastępczyni sekretarza generalnego... 17 Sekretariat Generalny kierownictwo... 18 Sekretariat Generalny i sekretariaty grup politycznych... 19 Równowaga między pracą a życiem prywatnym w Sekretariacie Generalnym PE... 20 Polityka równouprawnienia płci w Sekretariacie Generalnym PE... 21 Plan działania na rzecz równości płci i różnorodności w Sekretariacie Generalnym PE (lata 2009 2013)... 22 Organy wspierające równouprawnienie płci... 24 Dział Równości Szans i Różnorodności Dyrekcja Generalna ds. Personelu 3

Kobiety w Parlamencie Europejskim Przedmowa Roberty Angelilli, wiceprzewodniczącej Parlamentu Europejskiego Stanowcze zaangażowanie na rzecz równego statusu płci przyniosło istotne wyniki, jednak nadal występują niedopuszczalne nierówności. Wciąż istnieją znaczne różnice między kobietami a mężczyznami zarówno pod względem reprezentacji na najwyższym szczeblu decyzyjnym, jak i pod względem wynagrodzeń. Pozycja kobiet na rynku pracy nie odzwierciedla w pełni postępów poczynionych przez nie w dziedzinach takich jak edukacja i badania naukowe: kobiety stanowią 60% posiadaczy dyplomów uniwersyteckich w Europie, jednak zarabiają średnio 17,5% mniej niż mężczyźni, a w konsekwencji w znacznym stopniu grozi im ryzyko ubóstwa. Średnio 17% kobiet europejskich narażonych jest na ubóstwo, a odsetek ten wynosi aż 35% w przypadku kobiet powyżej 65 roku życia. Z kolei osoby niepełnosprawne, poza tym że są niedostatecznie reprezentowane w procesie demokratycznym oraz w życiu kulturalnym i sportowym, są też bardziej narażone na ryzyko ubóstwa i spotykają się z utrudnieniami w dostępie do rynku pracy, do edukacji, do opieki zdrowotnej i do usług socjalnych: w Europie odsetek ubóstwa osób niepełnosprawnych przewyższa średnią europejską o 70%, a 45% osób niepełnosprawnych nie ma pracy. Co do reprezentacji demokratycznej i instytucjonalnej trzeba pamiętać, że kobiety stanowią 51,2% ludności Europy, lecz zajmują około 34% miejsc w Parlamencie Europejskim. Parlament Europejski należy jednak do awangardy pod względem propagowania równości płci. Procent miejsc zajmowanych przez kobiety podwoił się w stosunku do 1979 r., a według dostępnych danych w Parlamencie zatrudnionych jest ponad 3 000 kobiet, czyli 58,5% ogółu personelu. Pomimo tego odsetek kobiet na stanowiskach szefów działów wynosi tylko 23,6%, natomiast cel wyznaczony przez Prezydium zakładał osiągnięcie poziomu 40% w 2009 r. Parlament zawsze przywiązywał wielką wagę do tego zagadnienia, w związku z czym powołał grupę wysokiego szczebla ds. równouprawnienia płci i różnorodności, której mam zaszczyt przewodniczyć. Grupa osiągnęła doskonałe wyniki, jednak ciągle niewiele kobiet zajmuje wyższe stanowiska kierownicze i cel równości nie został dotąd osiągnięty. Po ostatnich wyborach członków Prezydium oraz przewodniczących komisji parlamentarnych liczba kobiet wybranych do pełnienia tych funkcji niestety zmniejszyła się. W stosunku do początku kadencji liczba kobietwiceprzewodniczących spadła z 6 do 3 na 14 osób, a kobiet-przewodniczących komisji i podkomisji z 10 do 8 na 22 osoby, natomiast w skład 5-osobowego kolegium wchodzą 2 kobiety, tak samo jak w 2009 r. Od 1979 r. funkcję przewodniczącego Parlamentu Europejskiego sprawowały jednak tylko 2 kobiety: Simone Veil podczas pierwszej kadencji i Nicole Fontaine w latach 1999 2002. Pełniąc funkcję przewodniczącej grupy wysokiego szczebla, będę miała za zadanie propagować odpowiednie, skuteczne i konkretne środki służące realizacji celów planu działania na rzecz równości płci i różnorodności na lata 2009 2013. Na razie zbliżamy się do celu, jednak wiele jeszcze można i trzeba zrobić. Unię Europejską zawsze stawiano za przykład pod względem propagowania równości płci; zobowiązuję się zagwarantować, że instytucje europejskie zawsze będą wzorem do naśladowania w dziedzinie równości i równouprawnienia. Dział Równości Szans i Różnorodności Dyrekcja Generalna ds. Personelu 5

Kobiety w Parlamencie Europejskim Posłowie Odsetek kobiet w 7. kadencji, wynoszący około 34%, jest wyższy niż poprzednio. Zwiększona reprezentacja kobiet w Parlamencie Europejskim prowadzi do podwyższenia poziomu demokratycznej reprezentacji obywateli UE i pomaga Parlamentowi w lepszym uwzględnianiu perspektywy płci we wszystkich jego pracach, zarówno w odniesieniu do prawodawstwa i obszarów polityki dotyczących UE jako całości, jak i do własnych struktur i organów wewnętrznych, w tym Sekretariatu Generalnego. Oprócz tego, że nastąpił wzrost odsetka kobiet wybranych do PE, w 7. kadencji w porównaniu z 6. kadencją zaszły też pewne zmiany pod względem liczby kobiet na stanowiskach decyzyjnych. Liczba kobiet-wiceprzewodniczących spadła z 5 do 3 na ogółem 14 osób (w pierwszej połowie kadencji funkcję wiceprzewodniczących sprawowało 6 kobiet). W 6. kadencji komisjom lub podkomisjom parlamentarnym przewodniczyło 6 kobiet; w pierwszej połowie 7. kadencji funkcje takie sprawowało 10 kobiet (na ogółem 24 osoby), a obecnie jest ich 8 na 22 osoby. Liczba kobiet przewodniczących grupom politycznym spadła z trzech współprzewodniczących do jednej współprzewodniczącej. Posłowie do Parlamentu Europejskiego w latach 1952-2012 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 342 83,4% 68 16,6% 493 65,4% 261 34,6% Posłowie do PE w 1979 r. Posłowie do PE w 2012 r. 6 Międzynarodowy Dzień Kobiet 8 marca 2012 r.

Kobiety na szczeblu politycznym Reprezentacja kobiet w Parlamencie Europejskim i w poszczególnych parlamentach państw członkowskich 1 60% 55% 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% % kobiet w Parlamencie Europejskim % kobiet w parlamentach państw członkowskich Finlandia Szwecja Estonia Francja Dania Holandia Austria Słowacja Łotwa Niemcy Belgia Węgry Portugalia Rumunia Hiszpania Bułgaria Cypr Wielka Brytania Grecja Słowenia Irlandia Litwa Włochy Polska Republika Czeska Luksemburg Malta Kobiety stanowią ponad połowę ludności świata; ich udział w procesie politycznym i wkład w ten proces jest zarówno ważny, jak i niezbędny, i stanowi w istocie jedno z praw podstawowych. Odsetek kobiet w Parlamencie Europejskim po raz kolejny wzrósł po wyborach w 2009 r. W państwach członkowskich Unii Europejskiej odsetek kobiet wybranych do Parlamentu Europejskiego jest obecnie wyższy niż odsetek kobiet zasiadających w parlamentach państw członkowskich, z wyjątkiem Hiszpanii (taki sam odsetek), Belgii, Luksemburga, Republiki Czeskiej, Polski i Malty (brak kobiet w PE). Finlandię i Szwecję w Parlamencie Europejskim reprezentuje więcej kobiet niż mężczyzn. Estonia osiągnęła idealny parytet. Odsetek kobiet w Parlamencie Europejskim wynoszący w 7. kadencji około 34% stanowi niemal dwukrotność światowego średniego odsetka kobiet zasiadających w parlamentach krajowych, który wynosi obecnie jedynie około 20%. 1 Dane dotyczące parlamentów państw członkowskich w oparciu o liczbę kobiet wybranych do izby niższej. Źródło: www.ipu.org, stan na dzień 30.11.2011 r. Dział Równości Szans i Różnorodności Dyrekcja Generalna ds. Personelu 7

Kobiety w Parlamencie Europejskim Prezydium W skład Prezydium wchodzą: przewodniczący Parlamentu Europejskiego, 14 wiceprzewodniczących i 5 kwestorów o statusie obserwatorów; członkowie Prezydium wybierani są przez zgromadzenie na odnawialny okres 2,5 roku. Prezydium kieruje wewnętrznymi pracami Parlamentu, odpowiadając m.in. za preliminarz budżetowy i wszelkie kwestie administracyjne, kadrowe i organizacyjne. 3 wiceprzewodniczące Anni PODIMATA (EL - S&D) Roberta ANGELILLI (IT - EPP) Isabelle DURANT (BE - Verts/ALE) 2 kwestorki Lidia Joanna GERINGER DE OEDENBERG (PL - S&D) Astrid LULLING (LU - PPE) Wiceprzewodniczący Kwestorzy 11 78,6% 3 21,4% 3 60,0% 2 40,0% 8 Międzynarodowy Dzień Kobiet 8 marca 2012 r.

Kobiety na szczeblu politycznym Grupa wysokiego szczebla ds. równouprawnienia płci i różnorodności 3 75,0% 1 25,0% Przewodnicząca Roberta ANGELILLI (IT - PPE) Grupa wysokiego szczebla została powołana przez Prezydium w 2004 r. w reakcji na rezolucję Parlamentu z dnia 13 marca 2003 r. w sprawie uwzględniania wymiaru płci w PE, a jej zadaniem jest promowanie i urzeczywistnianie uwzględniania wymiaru płci w pracach, strukturach i organach Parlamentu. W listopadzie 2007 r., zgodnie z głównym celem polityki równouprawnienia i różnorodności, Prezydium zmieniło nazwę tej grupy roboczej na grupę wysokiego szczebla ds. równouprawnienia płci i różnorodności. Grupa wysokiego szczebla jest organem o charakterze horyzontalnym i interdyscyplinarnym, ściśle współpracującym z innymi organami Parlamentu Europejskiego, w szczególności z Konferencją Przewodniczących Komisji, Konferencją Przewodniczących Delegacji oraz Komisją Praw Kobiet i Równouprawnienia. W 6. kadencji grupa wysokiego szczebla osiągnęła wiele istotnych celów: ustanowienie sieci posłów do PE i pracowników PE w komisjach i delegacjach w celu uwzględniania aspektu płci, przyjęcie wytycznych w sprawie stosowania języka neutralnego płciowo w dokumentach parlamentarnych i działaniach komunikacyjno-informacyjnych oraz wsparcie działań na rzecz sporządzania budżetu z uwzględnieniem aspektu płci. Z kolei w kwestii zatrudniania i integracji osób niepełnosprawnych grupa wysokiego szczebla podkreśliła konieczność wdrożenia koncepcji racjonalnego usprawnienia. Grupa zwróciła również uwagę na znaczenie sprawnej komunikacji zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej dla zwiększenia świadomości, szczególnie poprzez zapewnienie pełnego dostępu do portalu internetowego. Mandat grupy w czasie 7. kadencji przewiduje w szczególności zapewnienie wdrożenia planu działania na rzecz wspierania równouprawnienia płci i różnorodności w Sekretariacie Generalnym (2009 2013). Zapewni ona istnienie struktur administracyjnych niezbędnych dla włączenia kwestii równouprawnienia płci do działań Parlamentu (procedur i polityki). Grupa wysokiego szczebla zamierza również wspierać działania na rzecz większej równowagi pomiędzy pracą a życiem prywatnym. W skład grupy wysokiego szczebla, której przewodniczy Roberta ANGELILLI, wiceprzewodnicząca odpowiedzialna za sprawy związane z równością płci i różnorodnością, wchodzą obecnie: Mikael GUSTAFSSON, przewodniczący Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia, Luis YÁÑEZ-BARNUEVO, przewodniczący Konferencji Przewodniczących Delegacji, Oldřich VLASÁK, wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego. W 2011 r. grupa wysokiego szczebla spotkała się dwukrotnie, a jej prace poświęcone były zagadnieniu możliwości wprowadzenia kwot mających zastosowanie do personelu administracyjnego, w celu lepszego zapewnienia równowagi między mężczyznami i kobietami. Prace te koncentrowały się także na ustaleniu nowych kierunków działania z myślą o dążeniu do równowagi reprezentacji płci na stanowiskach kierowniczych średniego szczebla. Grupa zachęcała do działań uwrażliwiających na kwestię równości mężczyzn i kobiet, a także integracji osób niepełnosprawnych. Grupa wysokiego szczebla uznała, że plan działania na rok 2010 był ambitny i przyniósł już znaczące rezultaty, jednakże konieczne jest wzmożenie tego typu działań w następnych latach z myślą o realizacji celów określonych w planie działania. Dział Równości Szans i Różnorodności Dyrekcja Generalna ds. Personelu 9

Kobiety w Parlamencie Europejskim Grupy polityczne W Parlamencie Europejskim posłowie zasiadają w grupach tworzonych na podstawie przekonań politycznych, a nie przynależności narodowej. Obecnie w Parlamencie Europejskim istnieje siedem grup politycznych, a na czele każdej z grup stoi przewodniczący (lub dwóch współprzewodniczących). Rebecca Harms, reprezentująca Grupę Zielonych / Wolne Przymierze Europejskie, jest jedyną kobietą pełniącą funkcję współprzewodniczącej. Posłowie, którzy nie należą do żadnej grupy politycznej, dysponują własnym sekretariatem i są posłami niezrzeszonymi. Przewodniczący i współprzewodniczący grup politycznych 8 88,9% 1 11,1% Rebecca HARMS (DE - Verts/ALE) Odsetek kobiet i mężczyzn w grupach politycznych 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% PPE S&D ALDE Verts/ALE ECR GUE/NGL EFD NI PPE S&D ALDE Verts/ALE ECR GUE/NGL EFD NI Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci) Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim Grupa Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy Grupa Zielonych/ Wolne Przymierze Europejskie Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej Lewicy Europejskiej Nordycka Zielona Lewica Grupa Europy Wolności i Demokracji Posłowie niezrzeszeni 10 Międzynarodowy Dzień Kobiet 8 marca 2012 r.

Kobiety na szczeblu politycznym Komisje parlamentarne W siódmej kadencji w Parlamencie Europejskim istnieje dwadzieścia komisji parlamentarnych i dwie podkomisje. Komisje przygotowują prace sesji plenarnej PE, opracowując sprawozdania w sprawie wniosków ustawodawczych i sprawozdania z własnej inicjatywy. Przewodniczący komisji czuwają nad zgodnością ich prac z ustaleniami podjętymi przez Konferencję Przewodniczących Komisji. Kobiety przewodniczą obecnie ośmiu z dwudziestu dwóch komisji i podkomisji. 8 przewodniczących komisji Eva JOLY (FR - Verts/ALE) Rozwój (DEVE) Sharon BOWLES (UK - ALDE) Sprawy gospodarcze i monetarne (ECON) Pervenche BERÈS (FR - S&D) Zatrudnienie i sprawy socjalne (EMPL) Amalia SARTORI (IT - PPE) Przemysł, badania naukowe i energia (ITRE) Danuta Maria HÜBNER (PL - PPE) Rozwój regionalny (REGI) Doris PACK (DE - PPE) Kultura i edukacja (CULT) Erminia MAZZONI (IT - PPE) Petycje (PETI) Barbara LOCHBIHLER (DE - Verts/ALE) Podkomisja Praw Człowieka (DROI) Przewodniczący komisji 14 63,6% 8 36,4% Dział Równości Szans i Różnorodności Dyrekcja Generalna ds. Personelu 11

Kobiety w Parlamencie Europejskim Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia Przewodniczący Mikael GUSTAFSSON (SV - GUE/NGL) Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia (FEMM) jest komisją parlamentarną właściwą w kwestiach dotyczących śledzenia rozwoju ustawodawstwa dotyczącego zagadnień takich jak równość mężczyzn i kobiet oraz prawa kobiet. Komisja ta utworzona została przez Parlament Europejski w 1979 r., w okresie, kiedy kwestia praw kobiet i równouprawnienia nabierała coraz większej wagi na scenie międzynarodowej i kiedy Organizacja Narodów Zjednoczonych przyjęła Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet; początkowo funkcjonowała jako komisja ad hoc ds. praw kobiet i równości szans. W 1984 r. uzyskała status komisji stałej i od tej pory jest w PE głównym organem odpowiedzialnym za wspieranie równouprawnienia płci i praw kobiet. Uprawnienia komisji, której przewodniczy Mikael Gustafsson, obejmują następujące zagadnienia: definiowanie, wspieranie i ochrona praw kobiet w Unii oraz środki wspólnotowe w tym zakresie, wspieranie praw kobiet w krajach trzecich, polityka równych szans, w tym równość między kobietami i mężczyznami w dostępie do rynku pracy i w sposobie traktowania w miejscu pracy, likwidacja wszelkich form dyskryminacji ze względu na płeć, realizacja i dalsze włączanie zasady równości szans we wszystkie dziedziny polityki, nadzorowanie oraz realizacja umów i konwencji międzynarodowych dotyczących praw kobiet, polityka informacyjna dotycząca kobiet. Program działalności komisji na 2012 r. koncentruje się na włączeniu zagadnień związanych z równouprawnieniem do innych dziedzin polityki i obejmuje kwestie dotyczące sytuacji kobiet na rynku pracy, np. Warunki pracy kobiet w sektorze usługowym i Rola kobiet w zielonej gospodarce. Wśród podejmowanych tematów znajdą się: Stereotypowe wyobrażenia na temat płci, Zapobieganie chorobom związanym z wiekiem, czy Zjawisko seksualizacji dziewcząt. Jeżeli chodzi o stosunki zewnętrzne, komisja zajmie się takimi zagadnieniami, jak Sytuacja kobiet w Afryce Północnej i w krajach bałkańskich będących w trakcie procesu przystąpienia do UE. W ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Kobiet w 2012 r. Parlament Europejski i komisja FEMM zorganizują specjalne wydarzenie, w ramach którego w dniu 8 marca posłowie do Parlamentu Europejskiego i posłowie krajowi wspólnie skupią się na zagadnieniu Równe wynagrodzenie za taką samą pracę, będącym również tematem sprawozdania przygotowanego przez komisję. http://www.europarl.europa.eu/activities/committees/homecom.do?language=fr&body=femm 12 Międzynarodowy Dzień Kobiet 8 marca 2012 r.

Kobiety na szczeblu politycznym Delegacje parlamentarne Delegacje podtrzymują i rozwijają międzynarodowe kontakty Parlamentu. Działalność delegacji ma na celu utrzymywanie oraz poprawę kontaktów z parlamentami państw będących tradycyjnymi partnerami Unii Europejskiej i przyczynia się do szerzenia w krajach trzecich wartości, na których opiera się UE. Obecnie istnieje trzydzieści siedem delegacji i cztery zgromadzenia wielostronne. W siódmej kadencji PE osiem na trzydzieścioro siedmioro przewodniczących delegacji to kobiety. Nie ma obecnie kobiety na stanowisku przewodniczącej wielostronnego zgromadzenia. Konferencja Przewodniczących Delegacji 33 80,5% 8 19,5% 8 przewodniczących delegacji PE Hélène FLAUTRE (FR - Verts/ALE) Turcja (D-TR) Maria MUÑIZ DE URQUIZA (ES - S&D) Chile (D-CL) Monica Luisa MACOVEI (RO - PPE) Mołdawia (D-MD) Angelika NIEBLER (DE - PPE) Półwysep Arabski (DARP) Tarja CRONBERG (FI - Verts/ALE) Iran (D-IR) Emine BOZKURT (NL - S&D) Ameryka Środkowa (DCAM) Jean LAMBERT (UK - Verts/ALE) Azja Południowa (DSAS) Mara BIZZOTTO (IT - EFD) Australia i Nowa Zelandia (DANZ) Dział Równości Szans i Różnorodności Dyrekcja Generalna ds. Personelu 13

Kobiety w Parlamencie Europejskim Dyrektywy UE w sprawie równouprawnienia płci 1975: Dyrektywa 75/117/EWG w sprawie równości wynagrodzeń Dyrektywa stanowi, że należy znieść dyskryminację ze względu na płeć w odniesieniu do wszelkich aspektów wynagrodzenia (dyrektywa uchylona dyrektywą 2006/54/WE w wersji przeredagowanej). 1976: Dyrektywa 76/207/EWG w sprawie równego traktowania Dyrektywa stanowi, że w zakresie dostępu do zatrudnienia i kształcenia oraz w zakresie warunków pracy, awansu lub wypowiedzenia należy nie dopuścić do zarówno bezpośredniej, jak i pośredniej dyskryminacji ze względu na płeć oraz dyskryminacji ze względu na stan cywilny lub rodzinny. 1978: Dyrektywa 79/7/EWG w sprawie zabezpieczenia społecznego Przepisy dyrektywy wymagają równego traktowania kobiet i mężczyzn w systemach ustawowych dotyczących zabezpieczenia w razie choroby, inwalidztwa, starości, wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz bezrobocia. 1986: Dyrektywa 86/378/EWG w sprawie zabezpieczenia społecznego pracowników Dyrektywa ma na celu wprowadzenie równego traktowania kobiet i mężczyzn w systemach zabezpieczenia społecznego pracowników. Dyrektywę zmieniono w 1996 r. 1992: Dyrektywa 92/85/EWG w sprawie pracownic w ciąży Dyrektywa wprowadza wymóg minimalnych środków służących poprawie bezpieczeństwa i zdrowia w miejscu pracy kobiet w ciąży, kobiet, które niedawno rodziły, i kobiet karmiących piersią, w tym ustawowego prawa do urlopu macierzyńskiego wynoszącego co najmniej 14 tygodni. 1996: Dyrektywa 96/34/WE w sprawie urlopu rodzicielskiego Dyrektywa zapewnia wszystkim rodzicom, których dzieci nie osiągnęły jeszcze wieku określonego przez państwa członkowskie, prawo do co najmniej 3-miesięcznego urlopu rodzicielskiego, a ogólnie pracownikom prawo do czasu wolnego od pracy w przypadku choroby lub wypadku osoby pozostającej na utrzymaniu. 1997: Dyrektywa 97/80/WE w sprawie przeniesienia ciężaru dowodu w sprawach dyskryminacji ze względu na płeć Dyrektywa wprowadza zmiany w systemach prawnych państw członkowskich, umożliwiające bardziej sprawiedliwe rozłożenie ciężaru dowodu w sprawach, w których pracownicy zarzucają swoim pracodawcom dyskryminację ze względu na płeć. 2002: Dyrektywa 2002/73/WE sprawie równego traktowania w zatrudnieniu Dyrektywa zmienia dyrektywę w sprawie równego traktowania z 1976 r., wprowadzając definicje dyskryminacji pośredniej, molestowania i molestowania seksualnego, oraz zobowiązując państwa członkowskie do utworzenia organów ds. równouprawnienia, mających na celu promowanie, analizowanie, nadzorowanie i wspieranie równego traktowania kobiet i mężczyzn. 2004: Dyrektywa 2004/113/WE w sprawie towarów i usług Za sprawą dyrektywy prawodawstwo w zakresie równouprawnienia płci po raz pierwszy wykracza poza dziedzinę zatrudnienia. 2006: Dyrektywa 2006/54/WE (wersja przeredagowana) w sprawie równego traktowania w dziedzinie zatrudnienia i pracy W celu poprawy przejrzystości, jasności i spójności prawa, obowiązujące przepisy związane z równością wynagrodzeń, systemami zabezpieczenia społecznego pracowników i ciężarem dowodu zostają w drodze tej dyrektywy ujęte w jednym akcie prawnym. 2010: Dyrektywa 2010/41/EU w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek (uchylająca dyrektywę 86/613/EWG) Dyrektywa dotyczy stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w przypadku osób prowadzących działalność na własny rachunek. Zapewnia większe uznawanie pracy wykonywanej przez małżonków. Wprowadza nowe przepisy dotyczące zwalczania dyskryminacji w zakresie podejmowania działalności gospodarczej, ochrony socjalnej i macierzyństwa. 14 Międzynarodowy Dzień Kobiet 8 marca 2012 r.

Kobiety na szczeblu administracyjnym Przedmowa sekretarza generalnego Klausa Wellego Międzynarodowy Dzień Kobiet jest okazją do podsumowania sytuacji w dziedzinie równouprawnienia i równowagi między kobietami i mężczyznami w administracji naszej instytucji. Należy podkreślić istotny postęp, jakiego w ostatnich latach dokonano w tym obszarze w Parlamencie Europejskim (PE), w związku z czym chciałbym wyrazić wielką satysfakcję. Jednakże pozostaje jeszcze wiele do zrobienia, zanim osiągniemy równowagę pod tym względem w Sekretariacie Generalnym PE. Dlatego też należy w dalszym ciągu dążyć w tym kierunku i działać w sposób rozmyślny i zdecydowany. Sekretariat Generalny ma do swojej dyspozycji skuteczne narzędzia i podmioty, dzięki którym może osiągnąć prawdziwe równouprawnienie kobiet i mężczyzn we wszystkich aspektach pracy zawodowej. Prezydium Parlamentu wyraźnie wspiera tę już zapoczątkowaną ewolucję, czego wyrazem było przyjęcie Oświadczenia w sprawie zasad wspierania równouprawnienia i różnorodności w Sekretariacie Generalnym (2006 r.) oraz Planu działania w sprawie równouprawnienia i różnorodności (2009 r.). Wszystkie podmioty uczestniczące w tej polityce w Sekretariacie Generalnym Dział Równości Szans i Różnorodności w Dyrekcji Generalnej ds. Personelu, komitet ds. równości szans i różnorodności, grupa koordynatorów ds. równości szans i różnorodności, komitet pracowniczy działają na rzecz tej sprawy, kierując się wytycznymi grupy wysokiego szczebla ds. równości szans i różnorodności, której przewodniczy Roberta Angelilli. Realizacja polityki równouprawnienia ma charakter przekrojowy i obejmuje wszystkie projekty i strategie naszej instytucji, będąc jednocześnie ogniwem łączącym bezpośrednio wszystkie inne aspekty polityki równouprawnienia i różnorodności. Polityka ta inspiruje również pozytywne działania, takie jak specjalne programy szkoleniowe adresowane do kobiet kwalifikujących się do pełnienia funkcji kierowniczych. W pierwszych trzech sesjach tego programu udział wzięły osiemdziesiąt trzy kobiety, a dwadzieścia cztery z nich zostały mianowane kierownikami działów. W trwającej obecnie nowej sesji programu uczestniczy około dwudziestu kobiet. W związku z sukcesem tej inicjatywy nawiązano kontakty międzyinstytucjonalne mające na celu rozważenie możliwości rozszerzenia modelu tego programu na kobiety, które potencjalnie będą pełnić funkcje kierownicze najwyższego szczebla. Trzeba ciągle starać się kruszyć szklany sufit tam, gdzie ciągle on się jeszcze znajduje, i działać na rzecz równej reprezentacji kobiet na wszystkich szczeblach kadry zarządzającej. W przypadku dyrektorów generalnych cele ustanowione przez Prezydium dotyczące reprezentacji kobiet na stanowiskach kierowniczych zostały przekroczone: 33% dyrektorów generalnych to kobiety (cel wynosił 20%), a w przypadku dyrektorów można uznać je za osiągnięte 31,8% kobiet (cel ustalony na 35%). Jednak nadal tylko 23,6% kierowników działów to kobiety, podczas gdy naszą ambicją jest osiągnięcie 40%. Należy więc kontynuować i wzmagać działania na rzecz równego udziału kobiet i mężczyzn w zajmowaniu stanowisk kierowniczych średniego szczebla. Administracja zastanawia się ponadto nad najlepszym sposobem zachęcania kobiet spełniających odpowiednie kryteria do liczniejszego kandydowania na stanowiska kierowników działów. Feminizacja instytucji mająca miejsce po ostatnich rozszerzeniach stanowi w tym względzie szansę na nadchodzące lata. Równość płci na wszystkich szczeblach we wszystkich kategoriach zatrudnienia i we wszystkich obszarach odpowiedzialności pozostaje priorytetem Sekretariatu Generalnego i wyzwaniem, jakie wszyscy i wszystkie musimy w nadchodzących latach podjąć. Dział Równości Szans i Różnorodności Dyrekcja Generalna ds. Personelu 15

Kobiety w Parlamencie Europejskim Sekretariat Generalny schemat organizacyjny Dyrektorzy generalni i dyrektorzy SEKRETARZ GENERALNY Szef Gabinetu Sekretarza Generalnego WYDZIAŁ PRAWNY Dyrektor DG PRES Urzędu Przewodniczącego Zastępca Sekretarza Generalnego DG IPOL Polityk Wewnętrznych DG EXPO Polityk Zewnętrznych DG COMM Komunikacji * DG PERS Personelu DG INLO Infrastruktury i Logistyki DG TRAD Tłumaczeń Pisemnych DG INTE Tłumaczeń Ustnych i Konferencji ** DG FINS Finansów DG ITEC Innowacji i Wsparcia Technicznego Legenda ** Kobiety Mężczyźni Stan na dzień 31.01.2012 r. * biuro łącznikowe w Waszyngtonie: dyrektor-mężczyzna ** pełniący obowiązki 16 Międzynarodowy Dzień Kobiet 8 marca 2012 r.

Kobiety na szczeblu administracyjnym Wystąpienie Franceski R. Ratti, zastępczyni sekretarza generalnego Tradycją jest coroczne świętowanie przez Parlament Europejski Międzynarodowego Dnia Kobiet i jestem dumna z tego, że mogę brać w nim udział. Na kontynencie europejskim po raz pierwszy obchodzono Dzień Kobiet ponad sto lat temu. Odebrałam jako zaszczyt prośbę o ponowne przygotowanie krótkiej przedmowy do broszury Parlamentu Europejskiego. Opublikowanie broszury w chwili, gdy Parlament Europejski obchodzi, jak co roku, Międzynarodowy Dzień Kobiet, to okazja do przeprowadzenia analizy postępów w osiąganiu równości w Parlamencie. Tegoroczne statystyki pokazują, że nadal osiągamy stałe postępy, ale w wielu dziedzinach potrzebny jest postęp większy i szybszy. W niektórych obszarach zatrudnienia zrealizowaliśmy cele dotyczące równości ustalone przez Prezydium w 2006 r. I tak obecnie jedna trzecia dyrektorów generalnych i prawie jedna trzecia dyrektorów w Parlamencie to kobiety. Jednak nie obserwujemy takiego samego przełomu na szczeblu kadry kierowniczej średniego szczebla: ważny element, mniej niż jedna czwarta kierowników działów to kobiety. Gdy przyjrzeć się ostatnim danym dotyczącym procedury naboru na stanowiska kierowników działów, widać, że liczba mężczyzn kandydujących na te stanowiska wzrosła znacznie bardziej niż liczba kobiet. Jakie czynniki motywują niektórych do podejmowania starań o przyjmowanie większego zakresu odpowiedzialności, a które czynniki z kolei zniechęcają innych do zgłaszania się do konkursów na stanowiska kierownicze? Dlaczego kobiety tak niechętnie przyjmują większy zakres odpowiedzialności, mimo że gdy zgłoszą swoje kandydatury w procedurze naboru radzą sobie lepiej? Na przykład w 2010 r. 35% kobiet, które kandydowały na takie stanowiska, zostało zatrudnionych, podczas gdy odsetek ten w przypadku mężczyzn wynosił zaledwie 10%. Jasne jest, że bardzo wiele kobiet posiada kwalifikacje, kompetencje i profil odpowiedni do zajmowania stanowisk kierowniczych średniego szczebla. Należy więc podjąć więcej starań, by zachęcać kobiety do podejmowania takich wyzwań, a także zająć się wszystkimi zagadnieniami strukturalnymi, które mogą zostać zidentyfikowane jako czynniki zatrzymujące kobiety na dalszym planie. Niewątpliwie przydatne byłoby bliższe przyjrzenie się problematyce zrównoważenia życia zawodowego z życiem prywatnym. Współczesne środowisko pracy oferuje liczne możliwości zachowywania jakości życia prywatnego i harmonijnego rozwoju życia zawodowego. W ostatnich latach osiągnęliśmy znaczny postęp, z którego powinniśmy się cieszyć i który z dumą możemy podkreślać. Równocześnie powinniśmy podwoić wysiłki zmierzające ku temu, by nasze miejsce pracy, Parlament Europejski, było przykładem w dziedzinie zapewniania równości kobiet i mężczyzn na wszystkich etapach rozwoju zawodowego. Dział Równości Szans i Różnorodności Dyrekcja Generalna ds. Personelu 17

Kobiety w Parlamencie Europejskim Sekretariat Generalny kierownictwo* Dyrektorzy generalni 8 66,7% 4 33,3% 4 dyrektorów generalnych Francesca R. RATTI zastępczyni Sekretarza Generalnego DG ds. Urzędu Przewodniczącego (DG PRES) Juana LAHOUSSE-JUÁREZ DG ds. Komunikacji (DG COMM) Janet PITT DG ds. Tłumaczeń Pisemnych (DG TRAD) Olga COSMIDOU DG ds. Tłumaczeń Ustnych i Konferencji (DG INTE) Dyrektorzy Kierownicy działów 30 68,2% 14 31,8% 162 76,4% 50 23,6% 40% 35% 30% 33,3% 31,8% 35,0% 40,0% Kobiety (stan na dzień 31.01.2012 r.) 25% 20% 15% 20,0% 23,6% Cele na 2009 r. określone przez Prezydium w 2006 r. (sprawozdanie Sylvii- Yvonne Kaufmann) 10% 5% 0% Dyrektorzy generalni Dyrektorzy Kierownicy działów * na dzień 31.01.2012 r. 18 Międzynarodowy Dzień Kobiet 8 marca 2012 r.

Kobiety na szczeblu administracyjnym Sekretariat Generalny i sekretariaty grup politycznych Pracownicy Sekretariatu Generalnego PE Ogółem AD AST 2943 58,6% 1139 51,3% 1804 64,4% 2079 41,4% 1080 48,7% 999 35,6% Pracownicy Sekretariatu Generalnego PE 1957-2012 60% 55% 50% 45% 40% 35% 1957 1967 1977 1987 1997 2007 2012 Sekretariaty generalne grup politycznych Pracownicy grup politycznych 4 57% 3 43% Ogółem AD 125 41,1% 435 58,6% 179 58,9% 307 42,4% AST 310 70,8% 128 29,2% Akredytowani asystenci parlamentarni 713 43,5% 926 56,5% Dział Równości Szans i Różnorodności Dyrekcja Generalna ds. Personelu 19

Kobiety w Parlamencie Europejskim Równowaga między pracą a życiem prywatnym w Sekretariacie Generalnym PE (styczeń 2011 - grudzień 2011) Pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy (jako odsetek wszystkich pracowników, w podziale na grupy funkcyjne) 138 12,8% AD 405 35,6% 73 7,3% AST 509 28,2% 211 10,1% 914 31,1% TOTAL Pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy 359 39,3% (według wybranego trybu czasu pracy) Na przykład 54,5% wyborów dokonanych przez mężczyzn (w porównaniu do 39,3% kobiet) zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy to praca na pół etatu. Jeśli osoba zatrudniona w niepełnym wymiarze czasu pracy zmieniała w 2011 roku tryb czasu pracy, została ona zaliczona do wszystkich wybranych kategorii. 195 21,3% 156 146 17,1% 115 16% 54,5% 58 44 6,3% 7 20,9% 17 22 3,3% 8,1% 13,3% 50% 60% 75% 80% 90% Pracownicy na urlopie rodzicielskim w pełnym wymiarze (w podziale na grupy funkcyjne) AD AST 24 16,2% 51 31,5% Pracownicy na urlopie rodzicielskim (jako odsetek wszystkich pracowników) 390 13,2% 124 83,8% 111 68,5% 111 9,7% AD AST (jako odsetek wszystkich pracowników) 26 71 26,8% 73,2% 19 18,4% Pracownicy na urlopie rodzicielskim w połowie wymiaru (jako odsetek wszystkich pracowników, w podziale na grupy funkcyjne) 124 6,9% Pracownicy na urlopie rodzicielskim 84 81,6% Pracownicy na urlopie rodzicielskim w połowie wymiaru (jako odsetek wszystkich pracowników, w podziale na grupy funkcyjne) 71 9,7% 84 6,9% 120 5,8% 51 4,7% 24 2,4% 26 4,7% 19 2,4% AD AST AD AST Pracownicy na urlopie ze względów rodzinnych w połowie wymiaru (w podziale na grupy funkcyjne) AD AST 5 38,5% 3 18,8% 13 81,3% 8 61,5% Pracownicy na urlopie rodzicielskim w połowie wymiaru (w podziale na grupy funkcyjne) AD AST 3 25,0% 11 100% 9 75% Pracownicy na urlopie z przyczyn osobistych (w podziale na grupy funkcyjne) AD AST 7 14,9% 22 33,3% 40 85,1% 44 66,7% W sumie 22,4% pracowników było zatrudnionych w 2011 r. w niepełnym wymiarze czasu pracy (włączając osoby przebywające na urlopie rodzicielskim w niepełnym wymiarze), 10,2% skorzystało z urlopu rodzicielskiego, 1% z urlopu ze względów rodzinnych, a 2,3% z urlopu z przyczyn osobistych. 20 Międzynarodowy Dzień Kobiet 8 marca 2012 r.

Kobiety na szczeblu administracyjnym Polityka równouprawnienia płci w Sekretariacie Generalnym PE Polityka równouprawnienia zajmuje obecnie silnie ugruntowaną pozycję wśród celów Sekretariatu Generalnego PE. Sprawozdania Prezydium w tej dziedzinie oraz stanowisko w sprawie promowania równości i różnorodności, przyjęte przez Prezydium w dniu 13 listopada 2006 r., zapewniają odpowiednie ramy polityczne w ogólnym kontekście prawnym, który umocniło wejście w życie traktatu lizbońskiego wraz z ujętą w nim Kartą praw podstawowych. Sekretariat Generalny PE dąży do osiągnięcia równowagi płci na wszystkich szczeblach swojego schematu organizacyjnego. Od 2007 r. wysiłki skupiają się w szczególności na średnim szczeblu kierowniczym, na którym niedostateczna reprezentacja kobiet jest najbardziej widoczna. W 2007 r., w ramach działań pozytywnych, administracja zapoczątkowała pilotażowy program szkoleniowo-motywacyjny dla kobiet, które mogą zająć stanowisko kierownika działu. Zorganizowano trzy cykle, a czwarty właśnie się odbywa. Przyjęto wytyczne w sprawie używania języka neutralnego płciowo i wprowadzono je, zarówno w komunikacji wewnętrznej, jak i zewnętrznej. Ze szkoleń z zakresu równości i różnorodności mogą korzystać wszyscy pracownicy. Zorganizowano działania mające na celu rozwój świadomości i informowanie, jak na przykład nagrody w dziedzinie równouprawnienia i różnorodności, seminaria i debaty, a także projekcje filmów od 2009 r. do 2011 r., których głównym tematem jest równość kobiet i mężczyzn. Plan działania na lata 2009 2013 na rzecz wspierania równouprawnienia płci i różnorodności w Sekretariacie Generalnym PE, przyjęty przez Prezydium w dniu 9 marca 2009 r., stanowi jedno z kluczowych narzędzi zapewniających stosowanie w praktyce, w pracach Sekretariatu Generalnego PE w 7. kadencji Parlamentu, zasad równości, różnorodności i niedyskryminacji. Plan działania opiera się na trzech kierunkach działań wyznaczonych w stanowisku w sprawie promowania równości i różnorodności które obejmują: zapewnianie pełnej równości kobiet i mężczyzn we wszelkich aspektach życia zawodowego, gwarantowanie pełnej równości szans osobom niepełnosprawnym oraz wspieranie ich pełnego uczestnictwa i integracji, znoszenie wszelkich przeszkód w naborze pracowników i wszelkiej potencjalnej dyskryminacji ze względu na rasę, kolor skóry lub pochodzenie etniczne. oraz dwa cele przekrojowe: wzmocnienie przywództwa i odpowiedzialności w odniesieniu do równości i różnorodności, wspieranie otwartego i integracyjnego środowiska pracy. Z uwagi na horyzontalny i nadrzędny charakter planu działania jego wdrożenie wymagać będzie udziału wszystkich interesariuszy z Sekretariatu Generalnego PE. Działania, które są w toku oraz które mają rozpocząć się w 2012 r., obejmują różne aspekty równości i różnorodności: szczególna uwaga zwrócona zostanie przykładowo na równowagę płci na wszystkich szczeblach oraz na uwzględnianie aspektu płci w całej polityce wewnętrznej i we wszystkich procedurach wewnętrznych. Priorytetowe działania dotyczyć będą równowagi pomiędzy pracą a życiem prywatnym, jak również godności w pracy i poszanowania człowieka, w tym polityki na rzecz przeciwdziałania nękaniu i molestowaniu oraz ich zwalczaniu (art. 12a regulaminu pracowniczego). Dział Równości Szans i Różnorodności Dyrekcja Generalna ds. Personelu 21

Kobiety w Parlamencie Europejskim Plan działania na rzecz równości płci i różnorodności w Sekretariacie Generalnym PE (lata 2009 2013) OBSZAR DZIAŁANIA I Zagwarantowanie pełnej równości kobiet i mężczyzn w związku ze wszystkimi aspektami życia zawodowego KONKRETNE CELE I.1. Wspieranie wyważonej reprezentacji kobiet i mężczyzn we wszystkich rodzajach i kategoriach zatrudnienia (koncentrując się głównie na obszarach, w których zaobserwowano brak równowagi) i tym samym zapewnienie możliwości rozwoju kariery I.2. Wspieranie wyważonego rozdziału zadań pomiędzy mężczyzn i kobiety na wszystkich szczeblach ŚRODKI a. ułatwianie dostępu do informacji i poszerzanie zakresu wiedzy wszystkich pracowników w kwestiach możliwości rozwoju kariery i mobilności (horyzontalnej i wertykalnej) oraz procedury naboru, z uwzględnieniem członków personelu zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy lub przebywających na przysługującym im statutowo urlopie (urlop rodzicielski bądź urlop ze względów rodzinnych) b. dopilnowanie, by ogłoszenia o wakatach były neutralne z punktu widzenia równości płci c. rozwijanie, analiza i publikowanie statystyk w podziale na płeć a. informowanie osób zajmujących stanowiska kierownicze wszystkich szczebli o spoczywającej na nich odpowiedzialności za przydział zadań w bardziej zrównoważony sposób pod względem płci b. wspieranie mianowania kobiet na stanowiska kierownicze średniego szczebla i ułatwianie im odpowiednich szkoleń c. zapewnianie wyważonego udziału mężczyzn i kobiet w komitetach doradczych i organach ustawowych, komisjach kwalifikacyjnych itp. I.3. Zapewnianie wyważonego udziału kobiet i mężczyzn w zarządzaniu Sekretariatem Generalnym a. realizacja wyznaczonych przez Prezydium celów ilościowych w odniesieniu do zajmowania przez kobiety i mężczyzn stanowisk kierowniczych b. zachęcanie do dzielenia się doświadczeniem i umiejętnościami oraz do wymiany najlepszych praktyk I.4. Budżetowanie pod kątem płci (gender budgeting) a. wprowadzanie i kontrola środków na rzecz uwzględniania problematyki płci przy planowaniu budżetu OBSZAR DZIAŁANIA II Zagwarantowanie pełnej równości szans dla osób niepełnosprawnych oraz wspieranie ich pełnego udziału i integracji KONKRETNE CELE II.1. Wspieranie rozwoju kultury instytucjonalnej w odniesieniu do niepełnosprawności II.2. Wzmocnienie współpracy międzyinstytucjonalnej w celu osiągnięcia czynnego, skoordynowanego podejścia do niepełnosprawności II.3. Rozpoczęcie/kontynuacja pozytywnych działań na rzecz dalszego zatrudniania osób niepełnosprawnych II.4. Ułatwianie zatrudnienia i rozwoju kariery zawodowej osób niepełnosprawnych II.5. Zapewnienie dostępności budynków, stanowisk pracy i informacji ŚRODKI a. poszerzanie zakresu wiedzy wszystkich pracowników na temat niepełnosprawności oraz wprowadzenie do programów szkoleń dla osób na stanowiskach kierowniczych zagadnień związanych z poszerzaniem zakresu wiedzy dotyczącej niepełnosprawności b. włączenie aspektu niepełnosprawności do istniejących programów szkoleń (np. stosowanie regulaminu pracowniczego, organizacja posiedzeń, zarządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie projektami) c. organizowanie specjalnych jednorazowych imprez poświęconych niepełnosprawności oraz włączenie kwestii niepełnosprawności do działań z zakresu polityki komunikacyjnej zawsze, gdy jest to możliwe d. włączenie kwestii niepełnosprawności do wszystkich procesów dotyczących zasobów ludzkich a. uruchomienie międzyinstytucjonalnych sieci wymiany poglądów, informacji i najlepszych praktyk b. rozważenie we współpracy z EPSO, w jaki sposób można wspierać nabór osób niepełnosprawnych a. dalsze dostosowywanie programu staży do potrzeb osób niepełnosprawnych b. podjęcie pozytywnych działań na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych jako innych pracowników Wspólnot Europejskich (WZIP) c. badanie celowości wprowadzenia kwot lub celów dotyczących zatrudniania osób niepełnosprawnych a. przyjęcie i realizacja wewnętrznych przepisów dotyczących koncepcji racjonalnych usprawnień b. zbadanie wszystkich środków pozwalających pracownikom, którzy stali się niepełnosprawni, na pozostanie na stanowisku (specjalistyczne doradztwo zawodowe, przegląd zadań, dostosowanie warunków pracy itp.) a. dopilnowanie, żeby wszystkie budynki były dostępne oraz żeby przy budowie lub dostosowaniu budynków automatycznie stosowana była zasada projektowania dla wszystkich ( design for all ) b. dopilnowanie, żeby rozwój i zawartość stron internetowych (Europarl) oraz intranetowych (Inside) odpowiadały wytycznym dotyczącym inicjatywy na rzecz dostępności sieci (WAI) 22 Międzynarodowy Dzień Kobiet 8 marca 2012 r.

Kobiety na szczeblu administracyjnym OBSZAR DZIAŁANIA III Usuwanie wszelkich przeszkód w zatrudnianiu oraz ewentualnej dyskryminacji ze względu na rasę, kolor skóry lub pochodzenie etniczne KONKRETNE CELE III.1. Wspieranie rozwoju kultury instytucjonalnej w odniesieniu do różnorodności etnicznej i kulturowej III.2. Wzmocnienie współpracy międzyinstytucjonalnej w celu osiągnięcia czynnego i skoordynowanego podejścia do kwestii różnorodności etnicznej i kulturowej ŚRODKI a. opracowanie inicjatyw na rzecz poszerzania wiedzy w zakresie różnorodności etnicznej i kulturowej, w tym programów wymiany między instytucjami i organizacjami międzynarodowymi a. uruchomienie międzyinstytucjonalnych sieci regularnej wymiany poglądów, informacji i najlepszych praktyk CEL PRZEKROJOWY 1 Wzmocnienie wiodącej roli oraz odpowiedzialności w odniesieniu do równości i różnorodności KONKRETNE CELE 1.1. Zapewnienie wiedzy na temat omawianych kwestii w połączeniu z równością i różnorodnością na wszystkich szczeblach, w szczególności na stanowiskach kierowniczych ŚRODKI a. wprowadzanie modułów szkoleniowych dla osób na stanowiskach kierowniczych z zakresu równości i różnorodności b. częste przypominanie na posiedzeniach na poziomie DG o podstawowych kwestiach związanych z równością i różnorodnością c. w każdej dyrekcji generalnej poszerzenie zakresu zadań koordynatorów ds. równości szans o kwestię różnorodności 1.2. Uczynienie z równości i różnorodności podstawowych wartości Sekretariatu Generalnego PE a. promowanie równości i różnorodności w rocznych celach Sekretariatu Generalnego, które następnie będą stosowane w odpowiedniej formie w każdej dyrekcji generalnej b. ocena poczynionych postępów oraz nagłaśnianie i rozpowszechnianie wyników 1.3. Podkreślenie odpowiedzialności personelu kierowniczego za zachowanie równości i różnorodności a. włączenie zarządzania kwestiami równości i różnorodności do zakresu kompetencji osób na stanowiskach kierowniczych oraz wykorzystywanie osiągnięć pracowników na stanowiskach kierowniczych CEL PRZEKROJOWY 2 Wspieranie otwartego i sprzyjającego integracji środowiska pracy KONKRETNE CELE 2.1 Zapobieganie wszelkiej potencjalnej dyskryminacji z jakichkolwiek względów, zgodnie z art. 1d regulaminu pracowniczego urzędników Wspólnot Europejskich ŚRODKI a. stworzenie kultury zerowej tolerancji dla wszelkich form dyskryminacji lub mobbingu b. rozwój polityki zapobiegania zjawisku mobbingu i jego zwalczania (art. 12a regulaminu pracowniczego) i zwiększanie wiedzy pracowników na temat uprawnień i pracy komitetu doradczego ds. nękania i molestowania c. wprowadzenie i rozwój niedyskryminującego języka neutralnego pod względem płci 2.2 Przyjęcie dodatkowych środków mających na celu poprawę równowagi między życiem zawodowym a prywatnym 2.3 Wspieranie procedur rekrutacji zgodnych z trzema obszarami działania (filarami), wzmacniającymi wizerunek PE jako pracodawcy sprzyjającego integracji a. zwiększanie wiedzy osób na stanowiskach kierowniczych na wszystkich szczeblach na temat środków pozwalających na zwiększenie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym b. wspieranie wykorzystania środków mających na celu poprawę równowagi między życiem zawodowym a prywatnym zarówno przez kobiety, jak i mężczyzn c. stworzenie środowiska pracy otwartego dla pracowników korzystających ze środków mających na celu poprawę równowagi między życiem zawodowym a prywatnym a. wspieranie poprawy stanu wiedzy i specjalizacji członków komisji kwalifikacyjnych, jeśli chodzi o równość i różnorodność (w tym w kwestiach dotyczących płci, niepełnosprawności oraz różnorodności etnicznej i kulturowej) b. wspieranie równowagi płci i różnorodności przy powoływaniu komisji kwalifikacyjnych c. włączenie wszystkich aspektów polityki równości i różnorodności do procedur naboru i rekrutacji Dział Równości Szans i Różnorodności Dyrekcja Generalna ds. Personelu 23

Kobiety w Parlamencie Europejskim Organy wspierające równouprawnienie płci W obrębie administracji PE istnieje szereg organów i struktur zajmujących się kwestią równouprawnienia płci. W ostatnich latach kilka tych struktur zdefiniowano ponownie i wzmocniono je. Chociaż każda z nich ma inne zadania, ich ścisła współpraca ma olbrzymie znaczenie dla realizacji planu działań na rzecz równości i osiągnięcia konkretnych wyników. Dział Równości Szans i Różnorodności Dział Równości Szans i Różnorodności podlega Dyrektorowi Generalnemu ds. Personelu. Do kompetencji działu należy opracowywanie, wdrażanie i monitorowanie polityki równości i różnorodności w Sekretariacie Generalnym Parlamentu Europejskiego. Dział odpowiada w szczególności za następujące zadania: dalsze rozwijanie i wdrażanie polityki równości i różnorodności określonej przez Prezydium Parlamentu, a zwłaszcza wdrażanie planu działania na rzecz równości płci i różnorodności w Sekretariacie Generalnym Parlamentu Europejskiego (na lata 2009 2013), Alberto ROSSETTI Kierownik działu dbanie o to, aby zasady równości szans i poszanowania różnorodności znajdowały odzwierciedlenie w polityce Parlamentu Europejskiego dotyczącej zasobów ludzkich; nadzorowanie uwzględniania aspektu płci we wszelkich kwestiach związanych z polityką dotyczącą zasobów ludzkich, rozpowszechnianie, koordynowanie i ocenianie kodeksu dobrych praktyk na rzecz osób niepełnosprawnych; opracowywanie i koordynowanie przedsięwzięć sprzyjających pełnemu uczestnictwu i integracji osób niepełnosprawnych, sporządzanie badań i sprawozdań; gromadzenie i analizowanie danych statystycznych z perspektywy równouprawnienia płci; działanie na rzecz zapobiegania wszelkiej dyskryminacji i jej zwalczania zgodnie z art. 1d regulaminu pracowniczego, wspieranie tworzenia otwartego i integracyjnego środowiska pracy; opracowywanie i koordynowanie przedsięwzięć ułatwiających osiągnięcie równowagi pomiędzy pracą a życiem prywatnym; uczestniczenie w kształtowaniu i wprowadzaniu w życie polityki na rzecz godności w pracy w celu eliminacji wszelkich form nękania i molestowania w miejscu pracy, organizowanie imprez uświadamiających i działań szkoleniowych; udzielanie wsparcia pracownikom w kwestiach dotyczących równości i różnorodności. Dział Równości Szans i Różnorodności zapewnia wsparcie i pomoc wiceprzewodniczącej odpowiedzialnej za równość płci i różnorodność, która przewodniczy grupie wysokiego szczebla. Ponadto doradza on i zapewnia wsparcie organowi powołującemu, Komitetowi ds. Równych Szans i Różnorodności oraz innym jednostkom wewnętrznym na tematy związane z postępem w osiąganiu równości i różnorodności w Sekretariacie Generalnym PE. Dział koordynuje prace grupy koordynatorów ds. równości i różnorodności w dyrekcjach generalnych oraz wspiera międzyinstytucjonalną wymianę informacji i dobrych praktyk. 24 Międzynarodowy Dzień Kobiet 8 marca 2012 r.

Kobiety na szczeblu administracyjnym Koordynatorzy ds. równości i różnorodności Dyrektor generalny każdej dyrekcji generalnej wyznacza dwóch koordynatorów ds. równości i różnorodności. Ich zadaniem jest wspomaganie wdrażania na szczeblu dyrekcji generalnych polityki Sekretariatu Generalnego PE w zakresie równości i różnorodności. Koordynatorzy doradzają kierownictwu i współpracownikom oraz służą im wiedzą i doświadczeniem w dziedzinie równości i różnorodności. Dokładają starań, aby przeciwdziałać wszelkiej dyskryminacji poprzez rozwijanie dialogu i zwiększanie świadomości celem wspierania otwartego i integracyjnego środowiska pracy. Koordynatorzy pracują w ścisłej współpracy z Działem Równości Szans i Różnorodności. Grupa koordynacyjna ds. równości i różnorodności (w skład której wchodzą koordynatorzy oraz Dział Równości Szans i Różnorodności) odbywa regularne posiedzenia, a także może sporządzać dokumenty, notatki i wnioski dla sekretarza generalnego i dyrektorów generalnych na istotne tematy w interesie ogólnym, w granicach swoich kompetencji. Dział Równości Szans i Różnorodności zapewnia koordynację prac grupy i pełni funkcję jej sekretariatu. Komitet ds. Równych Szans i Różnorodności (COPEC) Komitet ds. Równych Szans i Różnorodności (COPEC) utworzył w 1987 r. Sekretarz Generalny Parlamentu Europejskiego. Jest to organ parytetowy, w skład którego wchodzą przewodniczący, czterech członków wyznaczonych przez organ powołujący oraz czterech członków wyznaczonych przez Komitet Pracowniczy. Ogólne zadania COPEC to proponowanie i monitorowanie środków w sprawie równości kobiet i mężczyzn w Sekretariacie Generalnym PE. COPEC posiada obserwatorów w różnych komitetach pracujących nad zagadnieniami dotyczącymi kadr. Administracja Parlamentu regularnie zasięga jego opinii w kwestii przepisów i środków wykonawczych wynikających z regulaminu pracowniczego, a dotyczących polityki kadrowej. COPEC wydaje zalecenia w tych kwestiach. Komitet Pracowniczy Komitet Pracowniczy reprezentuje interesy pracowników w stosunkach z Parlamentem. Zapewnia stały kontakt pomiędzy Parlamentem a jego pracownikami i przyczynia się do sprawnego funkcjonowania poszczególnych jednostek organizacyjnych Parlamentu poprzez umożliwianie pracownikom wyrażania swoich opinii. Po wyborach w 2010 r. udział kobiet w Komitecie Pracowniczym znacznie wzrósł (z 27,6% do 44,8%). Stanowisko przewodniczącego Komitetu Pracowniczego zajmuje obecnie kobieta. 16 55,2% 13 44,8% Dział Równości Szans i Różnorodności Dyrekcja Generalna ds. Personelu 25