Grupa Olsztyńskich Społecznych Instruktorów Młodzieżowych SIM tradycyjnie, co roku przygotowała kampanię związaną z Światowym Dniem AIDS obchodzonym 1 grudnia. W listopadzie zebrali od swoich szkolnych kolegów pytania o tematyce HIV/AIDS. Ich rówieśnicy chętnie przyłączyli się do akcji, ponieważ nie zawsze wiedzą gdzie szukać prawdziwych odpowiedzi na nurtujące ich pytania. Na zebrane pytania poproszono o odpowiedź eksperta - panią Grażynę Dziubanii - kierownika Sekcji Promocji Zdrowia Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Olsztynie (tekst poniżej). 28 listopada (sobota) o godz.14.00 na olsztyńskim Starym Mieście Grupa SIM PCK zorganizowała happening poświęcony tolerancji wobec żyjących z HIV oraz obalania panujących w społeczeństwie stereotypów. Wolontariusze PCK i wszyscy zgromadzeni na happeningu ułożyli z palących się świec wstążeczkę solidarności z żyjącymi z HIV. Mieszkańcy naszego miasta mogli też oglądać spoty wyświetlane na multimedialnych ekranach o tematyce tolerancji wobec zakażonych wirusem HIV. Tekst: Joanna Kowalczyk Najczęściej zadawane pytania przez uczniów szkół olsztyńskich z tematyki dotyczącej HIV/AIDS 1. Jakie są najczęstsze drogi zakażenia HIV? Najczęściej do zakażenia HIV dochodzi poprzez kontakty seksualne z osobą zakażoną. Inne drogi zakażenia to kontakt zakażonej krwią z krwią lub błonami śluzowymi osoby niezakażonej oraz przeniesie HIV z matki zakażonej na dziecko w czasie ciąży, porodu lub podczas karmienia piersią. 1 / 5
2. Co rozumiemy przez określenie "ryzykowne zachowania" w kontekście HIV/AIDS? Ryzykowne zachowania to: - wielu partnerów seksualnych - przygodne stosunki seksualne (każdy rodzaj stosunku seksualnego bez prezerwatywy) - dożylne przyjmowanie narkotyków, zabiegi tatuażu i kolczykowania ( używając sprzętu niesterylnego) - alkohol i narkotyki (w stanie odurzenia łatwiej o zbliżenia seksualne i odbywanie stosunków bez prezerwatywy) 3. Czy HIV przenosi się podczas stosunku oralnego? W chwili obecnej uważa się, że jest to droga zakażenia o stosunkowo niskim stopniu ryzyka. Odnotowano bardzo niewiele przypadków przeniesienia zakażenia HIV przez stosunek oralny. Jednakże stopień ryzyka wzrasta, gdy zakażona sperma (wraz z płynem około - nasiennym) lub wydzielina pochwowa znajdą się w ustach partnera, bowiem pęknięcia lub małe ranki wewnątrz ust lub na wargach mogą być drogą przeniknięcia wirusa. 4. Jakie jest pochodzenie HIV? Jedna z najbardziej prawdopodobnych teorii mówi, że wirus został przeniesiony ze świata zwierząt na człowieka. 5. Czy istnieje szczepionka zapobiegająca HIV i AIDS? Obecnie nie ma szczepionki, która zapobiegałaby zakażeniu HIV, jednakże cały czas prowadzone są prace przez naukowców w tym kierunku. 6. Jeśli wykryjemy HIV dość szybko, czy istnieje szansa na całkowite wyleczenie? Obecnie nie ma leku, który mógłby doprowadzić do całkowitego wyleczenia, jednakże leki którymi dysponuje medycyna mogą znacznie wydłużyć życie osoby HIV(+). 7. Jak poznać, że jest się osobą zakażoną HIV? Należy wykonać testowe badania w kierunku HIV. 8. Gdzie w Olsztynie można wykonać badania w kierunku HIV czy są anonimowe? Badania można wykonać w Punkcie Bezpłatnego i Anonimowego Testowania w Kierunku HIV, który mieści się w siedzibie Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Olsztynie ul. Żołnierska 16 2 / 5
pok. nr 15 (parter) we wtorki i czwartki w godz.15.00-18.00. Anonimowość badań jest zapewniona. 9. Czy długo czeka się na wynik testu? Wynik testu otrzymuje się w terminie kilku dni. 10. Jak długo można żyć z HIV? Czas życia osób zakażonych HIV znacznie wydłużył się dzięki osiągnięciom medycyny. Wśród nas żyją osoby, u których do zakażenia doszło w latach 70-tych i 80-tych. 11. Ile osób zakażonych wirusem HIV żyje w Polsce i w województwie warmińsko - mazurskim? Każdego roku przybywa osób żyjących z HIV i AIDS. W Polsce jest ich ponad 11 tys., w województwie warmińsko - mazurskim 422. Należy jednak pamiętać, że badania w kierunku HIV są dobrowolne, a więc przypuszcza się, że ilość zakażonych jest znacznie większa. Podane liczby należałoby pomnożyć co najmniej przez 3. 12. Czy więcej jest osób dorosłych, czy też dzieci żyjących z HIV/AIDS? Osoby dorosłe podejmują częściej ryzykowne zachowania, dlatego sytuacja epidemiologiczna na świecie przedstawia się następująco: dorośli żyjący z HIV/AIDS - ok. 40 mln., dzieci poniżej 15 roku życia żyjące z HIV/AIDS - 2,5 mln. 13. Jakie leki hamują rozwój HIV i czy są refundowane? Należy pamiętać, że to lekarz specjalista z poradni zajmującej się leczeniem osób zakażonych HIV decyduje o podjęciu leczenia. Dobór terapii jest bardzo indywidualny i zależy od stanu klinicznego pacjenta. Jeśli istnieje potrzeba leczenia, podawane są pacjentowi leki antyretrowirysowe (ARV), które wydawane są bezpłatnie. Inne zaś leki stosowane np. w profilaktyce zakażeń oportunistycznych są przepisywane przez lekarza na receptę zgodnie z obowiązującymi zasadami w służbie zdrowia. 14. Na czym polega leczenie skojarzone? 3 / 5
Leczenie skojarzone polega na stosowaniu u pacjenta HIV(+) kilku leków działających na różne stadia rozwoju wirusa co daje często znacznie lepsze efekty leczenia. 15. Czy jeśli kobieta jest zakażona HIV to ma szanse na urodzenie zdrowego dziecka? Kobieta zakażona HIV może przekazać wirusa swojemu dziecku podczas ciąży, w trakcie porodu oraz karmienia piersią. Dlatego też wskazane jest aby każda kobieta w ciąży lub planująca ciążę wykonała test na HIV. Ryzyko zakażenia HIV z matki na dziecko w Polsce wynosi ok. 20%. Jednakże wczesne wykrycie zakażenia HIV i podanie leków antyretrowirusowych znacznie zmniejsza ryzyko zakażenia dziecka. Kobieta żyjąca z wirusem HIV ma ogromne szanse na urodzenie zdrowego dziecka. 16. Po jakim czasie od ryzykownego zachowania można wykonać test w kierunku HIV? Osoba, która podjęła ryzykowne zachowanie może wykonać test po upływie tzw. okna serologicznego tzn. wtedy kiedy w organizmie osoby zakażonej pojawią się przeciwciała anty-hiv. Jest to zazwyczaj czas 3 miesięcy. Wykonanie testu wcześniej u osoby zakażonej może dać wynik ujemny - fałszywie ujemny. Należy również pamiętać, że w okresie okna serologicznego osoba zakażona jest najbardziej zakaźna dla innych. 17. Gdzie w Olsztynie mogą szukać pomocy osoby HIV(+)? Osoby HIV(+) mogą zgłosić się po wsparcie/pomoc do: - Punktu konsultacyjno - diagnostycznego wykonującego anonimowo i bezpłatnie badania w kierunku HIV, który mieści się w siedzibie Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Olsztynie ul. Żołnierska 16 pok. nr 15 (parter) we wtorki i czwartki w godz.15.00-18.00 - Promocji Zdrowia w stacjach sanitarno - epidemiologicznych w Olsztynie ul. Żołnierska 16 - ośrodkach zajmujących się leczeniem osób zakażonych HIV. Najbliższe znajdują się w Warszawie, Gdańsku, Białymstoku - grup wsparcia np. "Bądź z nami" Stowarzyszenie Wolontariuszy Wobec AIDS w Warszawie, "Sieć Plus" Ogólnopolska Sieć Osób Żyjących z HIV/AIDS w Warszawie lub Internetowej Poradni ds. HIV/AIDS. 4 / 5
18. Czy każde zakażenie HIV kończy się AIDS? Nie każde zakażenie HIV kończy się AIDS. Należy jednak pamiętać, że osoba zakażona HIV bez względu na to czy ma objawy AIDS czy też nie jest osobą zakaźną. 19. Czy HIV może przetrwać poza organizmem? HIV poza organizmem człowieka jest bardzo wrażliwy na warunki zewnętrzne. Niszczy go ciepło (podgrzewanie do temp. 56 stopni przez pół godziny) wysychanie, mydło i woda, typowe środki odkażające, detergenty. Kropla krwi, nasienia lub innych płynów ustrojowych może stwarzać niewielki ryzyko zakażenia dlatego ślady tego typu powinny być dokładnie zmyte. 20. Czy osoba chora na AIDS zakaża HIV? Osoba żyjąca z HIV więc i również ta, która ma objawy AIDS jest osobą zakaźną. 21. W jaki sposób można pomóc lub wesprzeć kogoś z HIV/AIDS? Osoby żyjące z HIV i AIDS mogą potrzebować większego poczucia bezpieczeństwa. Potrzebna jest im świadomość, że gdy podzielą się z kimś swoimi lękami i obawami o to, co może się z nimi stać, nie spotkają się z odrzuceniem. Należy pamiętać, że ich potrzeby są podobne do potrzeb osób, które chorują na inne poważne choroby. Pragną więc, aby okazywano im zrozumienie, miłość, szacunek i wsparcie. Nie oceniajmy ich! na pytania uczniów odpowiadała Grażyna Dziubanii kierownik Sekcji Promocji Zdrowia Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Olsztynie ul. Żołnierska 16 pok.726 (VII piętro) tel. 089 52 48 332 {gallery}ludzie_i_hiv_2009{/gallery} 5 / 5