Pierwsze wdrożenia ERTMS w Polsce Joanna Włodkowska, W Centrala PKP PLK S.A. Warszawa, 27 maja 2010 r.
Krzewina Zgorz. Bogatynia Krosno Odrzańskie Lubań Zawidów Frydlant Szklarska P. Karpacz Lubawka Kralovec Nowa Sól Smardzko Krotoszyn Grabowno Wielkie Oleśnica Jelcz Las. Jaworzyna Śląska Siechnice Jastrzębie Śląskie Brzeg Świdnica Strzelin Mieroszów Mezimesti Szydłów Kamieniec Kudowa Z. Ząbk. Nysa Kłodzko Głuchołazy Stronie Śl. Racławice Mikulovice Międzylesie Lichkov Unisław Pom. Olek Laskowice Pom. Chełmża Kowalewo Pom. Toruń Wsch. Wyczerpy Herby N. Koniecpol Lubliniec Fosowskie Kalety Toszek Płn. D.G. Pyskowice Ząbk. Kędzierzyn Chorzów Koźle Gliwice Zabrze Bukowno Mak. Kop. Sumina Mysł. J. Szcz. Rybnik Tychy Racibórz Żory Skawina Pszczyna Oświęcim Chałupki Chybie Zebrzydowice Bielsko B. Kalwaria L. Bohumin Petrovice Skoczów Goleszów Cieszyn Sucha B. Wisła Głębce Zwadroń Skalite Chorzew Siemkowice Zgierz Żywiec Jabłonowo Pom. Piotrków Trybunalski Chabówka Koluszki Zakopane Tomaszów Maz. Rabka Lidzbark Warm. Muszyna Czerwonka Gorlice Krynica Plavec Sobów Jasło Bąkowiec Grębów Małaszewicze Plan wdrażania ETCS w Polsce w kolejnych latach (1) Łeba Hel Wejherowo Ustka Reda Lębork GDYNIA Mamonowo Darłowo Słupsk Żeleznodorożnyj Kartuzy Braniewo Sławno Korzybie Gdańsk Szestokai Stara Skandawa Gołdap Pruszcz Gdański Trakiszki Kołobrzeg Piła Bartoszyce Węgorzewo Koszalin Kościerzyna Elbląg Korsze Bytów Tczew Kamień Pom. Bogaczewo Suwałki Lipusz Białogard Starogard Kętrzyn Giżycko Olecko Świnoujście Trzebiatów Gdański Malbork Wysoka Miastko Bak Małdyty Kam. Grzmiąca Świdwin Przechlewo Gniew OLSZTYN Ełk Czersk Gutkowo Połczyn Trzebież Szczecinek Prabuty Szcz. Worowo Zdrój Chojnice Kwidzyn Goleniów Człuchów Pisz Łosośna Runowo Wierzchucin Grambow SZCZECIN Złocieniec Tuchola Iława Kuźnica Pom. Szczytno Grudziądz Białostocka Zajączkowo Ulikowo Tantow Stargard Lubawskie Sokółka Złotów Wielbark Gryfino Szcz. Kalisz Nidzica Pom. Wałcz Pyrzyce Choszczno Maksymilianowo Brodnica Działdowo Zubki Łomża BIAŁYSTOK Białostockie Piła Nakło Mława n. Notecią BYDGOSZCZ Swisłocz Głazów Chodzież Ostrołęka Godków Myślibórz Krzyż Toruń Śniadowo Łapy Ciechocinek Siemianówka GORZÓW Sierpc WLKP. Aleksandrów Ostrów Maz. Hajnówka Nieznany Rogoźno W. Damasławek Inowrocław Kujawski Bielsk Bór Podlaski Kostrzyn Skwierzyna Międzychód Małkinia Kietz Szamotuły Nasielsk Wędrzyn Czeremcha Międzyrzecz Gniezno Płock Vysokolitowysk POZNAŃ Rzepin Nietoperek Tłuszcz Sokołów Podl. Frankfurt / O Września WARSZAWA Zbąszynek Konin Kutno Sochaczew Brest Czempiń Mińsk Maz. Siedlce Sulechów Wolsztyn CZERWIEŃSK Kościan Otwock Terespol Łowicz Grodzisk Piaseczno Guben Maz. Gubin Zielona G. Pilawa Jarocin Skierniewice Czachówek Łuków Forst Leszno Zasieki Bieniów Kalisz Warka Głogów Żary Żagań OSTRÓW WLKP. ŁÓDŹ Parczew Kozienice Niegosławice Rawicz Zduńska Wola Janików Dęblin Włodawa Chocianów Bielawa Lubin Radom Węgliniec Bełchatów Horka Dln. LUBLIN Kępno Zgorzelec Rejowiec Wieruszów Jagodin Legnica Dorohusk Gorlitz WROCŁAW Chełm Złotoryja SKARŻYSKO KAM. Namysłów Jelenia G. Walbrzych Opole Kluczbork KATOWICE Częstochowa ŁAZY Zawiercie CZECHOWICE DZIEDZ. Kozłów Tunel KRAKÓW Kielce Szczucin k. Tarn. Podłęże Sitówka Nowiny Włoszczowice Busko Zdrój Tarnów Stróże NOWY SĄCZ Staszów Połaniec Sandomierz Dębica Mielec Ocice Stalowa Wola Rzeszów Zagórz Przeworsk Przemyśl Zawada Munina ŻURAWICA Krościenko Zwierzyniec Medyka Chyrow Zamość Werchrata Mostiska 2 Hrubieszów Miasto Hrebenne Rawa Ruska 2007/08/09 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 Łupków Miedzilaborce
Plan wdrażania ETCS w Polsce w kolejnych latach (2) Decyzja Komisji 2009/561/WE z dnia 22 lipca 2009 r: W dokumencie tym określono trasy stanowiące korytarze, jak również stacje węzłowe, które muszą być w określonym czasie połączone z siecią ETCS. Korytarz F - ciąg linii kolejowej E20 i część ciągu E30 (na odcinku Legnica Węgliniec); Stacje węzłowe: Warszawę i Poznań (ciąg linii kolejowej E20, uzupełnienie korytarza F), Gliwice, Katowice i Wrocław (ciągu linii kolejowej E30, przedłużenie korytarza F), Gdynię (ciąg linii kolejowej E65, łączący się z korytarzem F).
Lokalizacja projektu ETCS poziom 1 Etap II Etap I Grodzisk Mazowiecki Idzikowice Olszamowice Zawiercie
ERTMS/ETCS poziom 1 transmisja danych realizowana jest przez transmisję punktową (eurobalisa), detekcja pociągów realizowana jest za pomocą urządzeń torowych obwodów torowych lub liczników osi, informacje sterowania ruchem kolejowym przesyłane są do maszynisty za pomocą urządzeń sygnalizacji kabinowej, a także przy użyciu sygnalizatorów przytorowych;
ETCS na linii CMK, Grodzisk Mazowiecki Zawiercie W przypadku tej linii istotne jest jak najszybsze umożliwienie przewoźnikom wykorzystania nowoczesnego taboru kolejowego i przekroczenie prędkości 160 km/h. Dlaczego poziom 1 ERTMS/ETCS?: Konieczność stosowania systemu sygnalizacji kabinowej ERTMS/ETCS Wdrożenie systemu ERTMS/ETCS poziomu 2 jest możliwe po przeprowadzeniu testów na pierwszej instalacji tego systemu w Polsce (E30 Legnica Bielawa Dolna) Poziom 1 sytemu ERTMS/ETCS nie wymaga ingerencji w zainstalowane systemy srk. Dzięki temu możliwe jest instalowanie tego poziomu na nie w pełni zmodernizowanych liniach Przewiduje się doposażenie przedmiotowego odcinka linii E65 do systemu ERTMS/ETCS poziomu 2, w momencie gdy pozostała część linii będzie wyposażona w poziom 2
Projekt i zabudowa systemu ETCS poziom 1 na odcinku linii kolejowej E 65, CMK, Grodzisk Mazowiecki Zawiercie (1) WYKONAWCA UMOWY (wyłoniony w procedurze przetargu nieograniczonego) Konsorcjum złożone z wykonawców: Thales Rail Signalling Solutions Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Pełnomocnik (Lider) Konsorcjum Thales Rail Signalling Solutions GesmbH Partner Wartość umowy: 41 079 144,00 PLN (netto) Wartość umowy: 50 116 555,68 PLN (brutto) Termin realizacji: 30 czerwca 2011 r. Okres gwarancji (12 miesięcy): 30 czerwca 2012 r.
Projekt i zabudowa systemu ETCS poziom 1 na odcinku linii kolejowej E 65, CMK, Grodzisk Mazowiecki Zawiercie (2) Niniejsze zamówienie obejmuje: projekt i zabudowę systemu ETCS poziom 1, projekt i zabudowę interfejsów, przeprowadzenie wszystkich koniecznych testów, przekazanie urządzeń do eksploatacji.
Lokalizacja projektu ETCS poziom 2
ERTMS/ETCS poziom 2 transmisja danych realizowana jest za pomocą ciągłej transmisji radiowej (GSM- R); niektóre funkcje wymagają uzupełnienia transmisji radiowej przez transmisję punktową (eurobalisa); detekcja pociągów realizowana jest za pomocą urządzeń torowych, zwykle obwodów torowych lub liczników osi; Informacje sterowania ruchem kolejowym przesyłane są do kierującego pociągiem za pomocą urządzeń sygnalizacji kabinowej, a także opcjonalnie przy użyciu sygnalizatorów przytorowych
Pilotażowe wdrożenie ERTMS/ETCS i ERTMS/GSM-R w Polsce na odcinku Legnica Węgliniec Bielawa Dolna POIiŚ 7.1-15.1 WYKONAWCA UMOWY (wyłoniony w procedurze przetargu nieograniczonego) Konsorcjum złożone z wykonawców: Bombardier Transportation Sweden AB Pełnomocnik (Lider) Konsorcjum Bombardier Transportation (ZWUS) Polska Sp. z o.o. Partner Wartość umowy: 53 999 778,00 PLN (netto) Termin realizacji: 30 kwietnia 2012 r. Okres gwarancji (12 miesięcy): 30 kwietnia 2013 r.
Pilotażowe wdrożenie ERTMS/ETCS i ERTMS/GSM-R w Polsce na odcinku Legnica Węgliniec Bielawa Dolna (2) Przedmiotem zamówienia jest: w części A urządzenia przytorowe ERTMS/ETCS poziom 2: wykonanie projektów, zabudowa i uruchomienie na odcinku linii kolejowej E 30, od stacji Legnica do Granicy Państwa (Bielawa Dolna) Urządzeń Przytorowych Systemu ETCS poziom 2; w części B urządzenia pokładowe ERTMS: wykonanie projektów, zabudowa i uruchomienie: Urządzeń Pokładowych Systemu ETCS poziomu 2 oraz Systemu GSM-R na pojazdach trakcyjnych, Modułu zewnętrznego STM na wybranych seriach pojazdów trakcyjnych.
Pilotażowe wdrożenie ERTMS/ETCS i ERTMS/GSM-R w Polsce na odcinku Legnica Węgliniec Bielawa Dolna (3) Przedmiotem zamówienia jest: w części C terminale stałe i przenośne systemu ERTMS/GSM-R: zaprojektowanie, dostawa i montaż elementów Systemu GSM-R obejmujące terminale stałe oraz przenośne w ilości niezbędnej dla zapewnienia łączności eksploatacyjnej na odcinku linii kolejowej E 30, od stacji Legnica do Granicy Państwa (Bielawa Dolna);
Wdrażanie systemu ERTMS w Polsce (1) Właściwości funkcjonalno użytkowe systemu ERTMS/ETCS poziom 1 oraz poziom 2 będą zgodne z Technicznymi Specyfikacjami Interoperacyjności (TSI CCS), a w szczególności z: Specyfikacją Wymagań Funkcjonalnych FRS wersja 5.0, Specyfikacją Wymagań Systemowych SRS 2.3.0 d
Wdrażanie systemu ERTMS w Polsce (2) W ramach realizacji projektów konieczne będzie dostosowanie systemu ERTMS/ETCS do warunków polskich. Przewiduje się: Opracowanie kodowania sygnalizacji wraz z analizą bezpieczeństwa Opracowanie scenariuszy operacyjnych Opracowanie zasad prowadzenia ruchu kolejowego Dopuszczenie systemu ERTMS/ETCS do eksploatacji
Opracowanie kodowania sygnalizacji wraz z analizą bezpieczeństwa Uwzględnione muszą zostać: Ustawa z dnia 28 marca 2003r., o transporcie kolejowym, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 lipca 2005r. w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji, Ie-1 (E1) Instrukcja sygnalizacji, Ie-3 Wytyczne techniczno eksploatacyjne urządzeń do wykrywania stanów awaryjnych urządzeń, Ir-1 (R1) Instrukcja o prowadzeniu ruchu pociągów.
Opracowanie Scenariuszy Operacyjnych - będących opisem możliwych do przewidzenia sytuacji ruchowych, obejmujący zarówno sytuacje typowe, jak i wynikające ze szczególnych wydarzeń, zagrożeń bezpieczeństwa ruchu i wypadków kolejowych. Scenariusze powinny zawierać wzorce postępowania dla wszystkich uczestników poszczególnych sytuacji ruchowych, z uwzględnieniem: personelu zarządcy infrastruktury, personelu przewoźnika, innych uczestników zaangażowanych w konkretną sytuację ruchową. Scenariusze powinny także zawierać opis prawidłowej reakcji systemu ERTMS/ETCS. Scenariusze Operacyjne opracowane przez Wykonawcę obejmą jazdę manewrową oraz jazdę pociągową w obrębie posterunków technicznych, jak i na szlaku.
Scenariusze Operacyjne zakres tematyczny 1) Opis trybów operacyjnych, w których określono zakres odpowiedzialności Systemu ERTMS/ETCS oraz maszynisty: Odłączenie Systemu (Isolation), Brak Zasilania (No Power), Uszkodzenie Systemu (System Failure), Gotowość (Stand By), Manewrowanie (Shunting), Jazda z Pełnym Nadzorem (Full Supervision), Linia Niewyposażona (Unfitted), Rozkaz Szczególny (Staff Responsible), Jazda na Widoczność (On Sight), 2) Opis przejść między trybami operacyjnymi (priorytety przejścia)
Scenariusze Operacyjne zakres tematyczny 3) Scenariusze operacyjne w przypadku normalnego trybu urządzeń: rozpoczęcie jazdy: poza obszarem / wewnątrz obszaru ETCS, jazda w trybie FS wjazd do obszaru ETCS wyjazd z obszaru ETCS 4) Scenariusze operacyjne w przypadkach szczególnych np.: manewrowanie, łączenie składów, dzielenie składów, zachowanie systemu w przypadku usterek
Przypadki testowe zakres tematyczny Dokumenty te przedstawią przypadki testowe weryfikujące poprawność zachowań urządzeń ETCS Poziom 1 na CMK Zawiercie Grodzisk Mazowiecki oraz ETCS Poziom 2 na linii E30 Legnica Bielawa Dolna. Przypadki testowe w oparciu o Scenariusze Operacyjne weryfikują zachowanie się urządzeń ETCS w różnych sytuacjach. Swoim zakresem testy obejmować będą pojedyncze przypadki różnych zdarzeń jakie mogą wystąpić podczas przejazdu pociągu przez obszar objęty systemem ETCS jak i podczas wjazdu oraz wyjazdu z tego obszaru. Testy zorientowane będą na współdziałanie urządzeń przytorowych ETCS z urządzeniami pokładowymi pociągu.
Opracowanie Zasad Prowadzenia Ruchu Kolejowego z zastosowaniem systemu ERTMS/ETCS. Uwzględnione muszą zostać: Techniczne Specyfikacje dla Interoperacyjności Sterowanie (TSI CCS), Ruch Kolejowy (TSI OPE), Ustawa z dnia 28 marca 2003r., o transporcie kolejowym, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 lipca 2005r. w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji, Ie-1 (E1) Instrukcja sygnalizacji, Ie-3 Wytyczne techniczno eksploatacyjne urządzeń do wykrywania stanów awaryjnych urządzeń, Ir-1 (R1) Instrukcja o prowadzeniu ruchu pociągów, Decyzja Nr 06/2007 Członka Zarządu dyrektora ds. sprzedaży PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 21 lutego 2007 r. w sprawie ustalenia zasad postępowania w przypadkach sygnalizacji przez urządzenia dsat, nieprawidłowości w ramach funkcji OK (obciążenie koła) i wymagań technicznych stanowiących podstawę do opracowywania regulaminów obsługi terminali.
Propozycja zasad prowadzenia ruchu kolejowego z zastosowaniem ETCS Zasady prowadzenia ruchu kolejowego z zastosowaniem ETCS uzupełnią tekst Instrukcji o prowadzeniu ruchu pociągów Ir-1 (R-1). Zasady prowadzenia ruchu pociągów z użyciem systemu ETCS w warunkach normalnych; Zasady prowadzenia ruchu pociągów z użyciem systemu ETCS w warunkach szczególnych i odmiennych; Prowadzenie pociągów bez urządzeń ETCS na liniach wyposażonych w system ETCS; Prowadzenie pociągów z czynnymi urządzeniami pokładowymi ETCS na liniach niewyposażonych w system ETCS;
Dopuszczenie systemu ERTMS/ETCS do eksploatacji. System ERTMS/ETCS jako jeden ze środków służących do osiągnięcia interoperacyjności podlega dopuszczeniu do eksploatacji zgodnie z zapisami prawa wspólnotowego. Odpowiedzialne za przeprowadzenie procesu weryfikacji zgodności z zasadniczymi wymaganiami interoperacyjności podsystemu są jednostki notyfikowane. Przewidziane do zabudowy urządzenia systemu ERTMS/ETCS, muszą posiadać deklaracje zgodności składnika interoperacyjności wraz z dokumentacją przebiegu i wynikami dokonanej oceny zgodności przez niezależną jednostkę notyfikowaną. Wykonawca instalacji systemu ERTMS/ETCS musi także przedstawić Deklarację Weryfikacji Podsystemu (na etapach: projektu, budowy, ostatecznego testowania), również podpartą certyfikatami jednostki notyfikowanej. Dopiero na tej podstawie i na wniosek PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. narodowy organ bezpieczeństwa (Urząd Transportu Kolejowego) wyda zgodę na oddanie systemu strukturalnego do eksploatacji.
Infrastruktura kolejowa dla Przewoźników (1) Projekt i zabudowa systemu ETCS poziom 1 na odcinku linii kolejowej E 65, CMK, Grodzisk Mazowiecki Zawiercie : PKP PLK S.A. udostępni w celu przeprowadzenia wymaganych prób końcowych podsystemu dla zespołów pokładowych zainstalowanych na pojazdach trakcyjnych Intercity swoją infrastrukturę na odcinku linii E65, CMK, Grodzisk Mazowiecki Zawiercie (224 km) wraz zainstalowanym na tym odcinku zespołem przytorowym systemu ETCS poziomu 1; PKP Intercity S.A. Udostępni w celu przeprowadzenia prób końcowych podsystemu ETCS poziomu 1 oraz opracowania zasad prowadzenia ruchu na odcinku linii E65, CMK, Grodzisk Mazowiecki Zawiercie, pojazdy wyposażone w zespół pokładowy ERTMS/ETCS wraz z personelem obsługi (maszynistami) i obsługi technicznej;
Infrastruktura kolejowa dla Przewoźników (2) Zabudowa systemu ETCS poziom 2 na odcinku linii kolejowej E30 Legnica Bielawa Dolna: W zakresie Urządzeń Pokładowych Systemu ERTMS przedmiotem zamówienia jest: opracowanie zestawu Urządzeń Pokładowych ETCS i Urządzeń Pokładowych GSM- R dla założonych funkcji; opracowanie dokumentacji na zabudowę Urządzeń Pokładowych na Pojazdach Trakcyjnych serii EU07/EP07; ET22, EN57 i SU46 wraz z zabudową i uruchomieniem urządzeń pokładowych na ośmiu pojazdach; opracowanie projektu i wykonanie prototypu zewnętrznego Modułu STM tj. zestawu urządzeń umożliwiających korzystanie z systemów SHP i Radiostopu (tzw. systemów klasy B), wraz z uzyskaniem niezbędnych uzgodnień i świadectw umożliwiających zabudowę na pojazdach trakcyjnych; opracowanie dokumentacji na zabudowę zewnętrznego Modułu STM na Pojazdach Trakcyjnych serii EN57, EU07, ET22 i SU46 wraz z zabudową i uruchomieniem Modułu STM na czterech pojazdach.
Dziękuję za uwagę Joanna Włodkowska Biuro Automatyki i Telekomunikacji PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. mail: j.wlodkowska@plk-sa.pl