UCHWAŁA NR XLI/432/09 RADY MIASTA I GMINY SZAMOTUŁY Z DNIA 30 listopada 2009 ROKU w sprawie: Miejsko-Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2010 -------------------------------------------------------------------------- Na podstawie art 4 1 ust. 1, 2 i 5 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 70, poz. 473 ze zmianami) oraz oraz art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zmianami) Rada Miasta i Gminy uchwala co następuje: 1. Przyjmuje się "Miejsko - Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2010" o treści jak w załączniku do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały zleca się Burmistrzowi Miasta i Gminy Szamotuły. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2010r. Przewodniczący Rady Miasta i Gminy Szamotuły Marek Pawlicki
Uzasadnienie do Uchwały Nr XLI/432/09 Rady Miasta i Gminy Szamotuły z dnia 30 listopada 2009 r. Realizacja ustawowo nałożonych na gminę zadań z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, przemocy i zatrudnienia socjalnego oraz innych uzależnień jest prowadzona poprzez uchwalany corocznie gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Obejmuje on diagnozę środowiska lokalnego w powyższym zakresie, metody i sposoby rozwiązywania problemów społecznych jakimi są alkoholizm, przemoc w rodzinie. Działania takie umożliwiają tworzenie lokalnej strategii w zakresie profilaktyki oraz minimalizację szkód społecznych i indywidualnych, będących wynikiem uzależnienia. Wobec czego podjęcie uchwały należy uznać za zasadne. Burmistrz Miasta i Gminy Szamotuły mgr Włodzimierz Kaczmarek
MIEJSKO-GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH dla miasta i gminy Szamotuły na rok 2010 Rozdział I Postanowienia ogólne. Przyjmując do realizacji zadania nałożone przez ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, oraz zadania samorządów gminnych uchwala się Miejsko-Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla miasta i gminy Szamotuły na rok 2010. I. Cele strategiczne programu: 1. Zapobieganie powstawaniu nowych problemów uzależnień; 2. Zmniejszenie rozmiarów problemów, które aktualnie występują; 3. Zwiększenie zasobów niezbędnych do radzenia sobie z już istniejącymi problemami; II. Realizatorzy programu: 1. Miejsko-Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, zwana dalej Komisją RPA w zakresie: 1. inicjowania i koordynowania lokalnej polityki wobec problemów alkoholowych w mieście i gminie Szamotuły; 2. wyznaczania priorytetów gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych; 3. podejmowania czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego poprzez: a) przyjęcie zgłoszenia o przypadku wystąpienia nadużywania alkoholu przez osobę, która w związku z nadużywaniem alkoholu powoduje rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, systematycznie zakłóca spokój lub porządek publiczny, b) wezwanie na rozmowę osoby, co do której wpłynęło zgłoszenie, pouczenie jej o konieczności zaprzestania określonych wyżej działań i/lub poddania się leczeniu odwykowemu,
c) skierowanie osoby na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego, d) przygotowanie dokumentacji związanej z postępowaniem sądowym wraz z opinią wydaną przez biegłego, e) złożenie wniosku o wszczęcie postępowania do sądu rejonowego właściwego według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, 4. wydawanie opinii o zgodności lokalizacji punktu sprzedaży napojów alkoholowych z uchwałami rady gminy w sprawie limitu punktów sprzedaży i zasad usytuowania tych punktów. 2. Ośrodek Pomocy Społecznej w Szamotułach, zwany dalej OPS w zakresie realizacji zadań miejsko-gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. 3. Inne podmioty, którym zlecane są do realizacji zadania miejsko-gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. III. Źródła i zasady ogólne finansowania gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych: 1. Źródłem finansowania zadań miejsko-gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych są środki finansowe budżetu gminy pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych; 2. Zasady ogólne finansowania zadań miejsko-gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych określa harmonogram realizacji, stanowiący załącznik do niniejszego programu. IV. Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych: 1. Członkowie Miejsko-Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych nie otrzymują wynagrodzenia za udział w posiedzeniach Komisji RPA, związanych z realizacją zadań określonych w pkt. II.1.1, II.1.2 oraz II.1.4 niniejszego programu. 2. Członkom Komisji RPA, realizującym zadania określone w pkt. II.1.3 niniejszego programu, przysługuje wynagrodzenie na podstawie umowy cywilno-prawnej (umowy zlecenie) według stawki 200,00 zł brutto miesięcznie.
Rozdział II Lokalna diagnoza problemów uzależnień. I. Lokalna diagnoza problemów uzależnień: Diagnozę problemów alkoholowych przeprowadzono w oparciu o informację własne komisji RPA, przekazane przez instytucje współpracujące oraz wyniki badań publikowanych przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA), za okres od stycznia do września 2009 r., w następujących obszarach: 1. Przemoc domowa i inne zaburzenia życia rodzinnego według danych Komendy Powiatowej Policji w Szamotułach na terenie powiatu szamotulskiego przeprowadzono 232 interwencji domowych, w 48 przypadkach zastosowano procedurę Niebieskiej Karty, 11 osób jest podejrzanych w sprawach znęcania się nad rodziną. 2. Nietrzeźwość w miejscach publicznych a przestępstwa i wykroczenia: Związek z alkoholem ma: 1) wniosków skierowanych przez policję do sądów grodzkich w sprawach przeciwko porządkowi i bezpieczeństwu publicznemu 3; 2) wniosków skierowanych przez policję do sądów grodzkich w sprawach przeciwko bezpieczeństwu na drogach 41. 3. Alkohol i młodzież: 1) Rozpowszechnianie picia. Napoje alkoholowe są najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną używaną przez młodzież. Do picia napojów alkoholowych przyznaje się ponad 23 uczniów III klas gimnazjalnych, wśród 57 ankietowanych. Najczęściej spożywanym napojem alkoholowym jest piwo, wódka. Wzory picia. Odpowiedź na to pytanie wskazuje na najczęściej spożywany przez młodzież napój alkoholowy. Wyniki badań MGKRPA pokazują, że pijąca młodzież spożywa: a) piwo 23 osoby odpowiedziały, że w ciągu 30 dni poprzedzających badanie piło ten napój alkoholowy; b) wódka 11 osób potwierdziło, że w ciągu 30 dni poprzedzających badanie spożywało wódkę; c) wino 3 respondentów udzieliło odpowiedzi twierdzącej na pytanie czy w ciągu 30 dni poprzedzających badanie piło wino;
d) inny alkohol 7 osób odpowiedziało, że w ciągu 30 dni poprzedzających badanie spożywało inny alkohol (np.: szampan, żubrówkę, martini, nalewkę); Picie alkoholu ma bezpośredni związek z różnego rodzaju szkodami i zachowaniami ryzykownymi. Badana młodzież otrzymała listę potencjalnych szkód wywołanych piciem alkoholu. Zadaniem młodych ludzi było wskazanie problemów, z którymi zetknęli się bezpośrednio. Poniższa tabela przedstawia listę szkód opracowaną na podstawie badań lokalnych w porównaniu z wynikami ESPAD: Najczęściej wskazywanym powodem przez Gimnazjalistów, który prowadzi do spożycia jest: kłótnia, sprzeczka, problem z nauczycielami, kłopoty z policją i problemy z przyjaciółmi. 4. Alkohol i zdrowie: 1. Według badań PARPA w społeczności lokalnej wielkości naszej gminy potencjalnie jest: a) 460 osób uzależnionych od alkoholu (wg badań PARPA 2% dorosłej populacji), b) 1 150 do 1 610 osób nadużywających alkoholu, nie będących osobami uzależnionymi (wg badań PARPA 5-7% dorosłej populacji), c) 920 dorosłych członków rodzin osób uzależnionych od alkoholu (wg badań PARPA 4% dorosłej populacji), d) 220 dzieci i młodzieży wychowujących się w rodzinach osób uzależnionych i nadużywających alkoholu (wg badań PARPA 4% populacji w wieku do 18 lat), 2. Do poradni lekarzy rodzinnych zgłosiło się po poradę w związku z nadużywaniem alkoholu 128 pacjentów, 120 z nich to osoby z rozpoznanym zespołem uzależnienia od alkoholu. V. Stan zasobów w sferze problemów uzależnień: 1. Punkt Konsultacyjny dla osób uzależnionych, do którego zadań należało: wstępna diagnoza i ocena stanu problemu, informowanie o możliwości podjęcia leczenia w placówce leczenia odwykowego, udzielanie konsultacji i porad psychologicznych, udzielnie wsparcia po zakończonym leczeniu, prowadzenie statystyki udzielanych porad i konsultacji, prowadzenie działalności informacyjno-konsultacyjnej dotyczącej sprawi problemów mieszkańców; w okresie od stycznia do września do Punktu zgłosiło się 45 osób uzależnionych od alkoholu, 9 osoby współuzależnionych; udzielono 93 konsultacji; wśród innych porad udzielonych w
związku z trudną sytuacją życiową, bezradnością, stany depresyjno-lękowe, problemy wychowawcze. 2. Punkt Konsultacyjny dla ofiar przemocy domowej, do którego zadań należało: wstępna diagnoza i ocena stanu problemu, udzielanie specjalistycznych porad prawnych, udzielanie specjalistycznych porad psychologicznych, prowadzenie statystyki udzielanych porad i konsultacji, prowadzenie działalności informacyjnokonsultacyjnej dotyczącej spraw i problemów mieszkańców; w okresie od stycznia do września do Punktu zgłosiło się 175 ofiar przemocy domowej; udzielono 240 konsultacji, zgłosiło się również 2 sprawców przemocy. 3. Punkt Konsultacyjny dla osób używających narkotyków, do którego zadań należało: wstępna diagnoza i ocena stanu problemu, informowanie o możliwości podjęcia leczenia, udzielanie konsultacji i porad, prowadzenie statystyki udzielanych porad; i konsultacji, prowadzenie działalności informacyjno-konsultacyjnej dotyczącej spraw i problemów mieszkańców; w okresie od stycznia do września br. zgłosiło się 8 osób używających narkotyków. 4. Zespół motywujący do podjęcia leczenia komisji RPA 7 osób skierowano na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego. W 7 przypadkach przekazano wnioski o wszczęcie postępowania do właściwego sądu rejonowego. 5. Trzy grupy samopomocowe AA dla osób uzależnionych oraz grupa Al-Anon dla osób wspóluzależnionych. 6. Szamotulskie Stowarzyszenie Abstynentów CZAS. 7. Świetlica socjoterapeutyczna i środowiskowe będące podstawową bazą dla realizacji działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych. Zadania miejsko-gminnego programu ROZDZIAŁ III profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. I. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu: 1. Opłacenie dodatkowego programu terapeutycznego w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Ośrodek Terapii i Promocji Zdrowia Psychicznego
2. Prowadzenie w ramach OPS punktu konsultacyjnego dla osób uzależnionych i współuzależnionych, do którego zadań należy: a) informowanie o możliwości podjęcia leczenia w placówce leczenia odwykowego, b) udzielanie wsparcia po zakończonym leczeniu, 2. Opłacanie kosztów powołania biegłych orzekających w przedmiocie uzależnienia od alkoholu; 3. Współpraca z placówkami podstawowej opieki zdrowotnej w zakresie realizacji procedury wczesnej diagnozy i krótkiej interwencji wobec osób nadużywających alkoholu; 4. Doposażenie OPS w materiały i sprzęt niezbędny do realizacji zadań miejskogminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe uzależnień, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie: 2. Dofinansowanie realizacji zadania: Funkcjonowanie świetlicy socjoterapeutycznej dla dzieci z problemem alkoholowym; 3. Zwiększenie dostępności pomocy dla dzieci przejawiających zaburzenia zachowania oraz wychowujących się w trudnych warunkach rodzinnych, w tym w rodzinach z problemem uzależnień, poprzez prowadzenie świetlic środowiskowych na terenie gminy Szamotuły. 4. Finansowanie zajęć opiekuńczo wychowawczych oraz socjoterapeutycznych dla dzieci z rodzin z problemem uzależnień, realizowanych w szkołach wiejskich; 5. Prowadzenie w ramach OPS punktu konsultacyjnego dla ofiar przemocy domowej (Niebieska Linia), do którego zadań należy: 1) udzielanie specjalistycznych porad prawnych, 2) koordynowanie działań dotyczących pomocy ofiarom przemocy domowej poprzez współpracę z Policją, Strażą Miejską, pomocą społeczną, służbą zdrowia, 3) opracowanie i dystrybucja materiałów informacyjnych o możliwościach uzyskania pomocy dla ofiar przemocy domowej w mieście i gminie Szamotuły; 6. Wdrożenie procedury Niebieskiej Karty, polegającej na rozpoznaniu zaburzeń życia rodzinnego wywołanego nadużywaniem alkoholu i stosowaniem przemocy, ułożeniu planu pomocy członkom rodziny (dorosłym i dzieciom) i zaplanowaniu działań interwencyjnych;
7. Organizowanie szkoleń zwiększających kompetencje w zakresie pomagania ofiarom przemocy w rodzinie oraz dotyczących współpracy służb i instytucji, zwłaszcza związanych z wdrażaniem nowych procedur interwencji wobec przemocy domowej (Niebieskiej Karty). 8. Kontynuowanie lokalnej kampanii społecznej obalającej mity i stereotypy na temat przemocy w rodzinie i propagującej skuteczne sposoby powstrzymywania przemocy. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych: 9. Realizacja na terenie szkół i placówek oświatowych programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie standardami (profesjonalnie przygotowani realizatorzy, kompletny godzinowy scenariusz zajęć, zaplanowana ocena efektywności programu), między innymi Programu Spójrz inaczej. Realizowane programy powinny nie tylko osłabiać czynniki ryzyka, lecz koncentrować się również na wspieraniu czynników chroniących, zwłaszcza kształtowaniu silnej więzi rodzinnej, rozwijaniu zainteresowania nauką szkolną i rozwojem oraz wzmacnianiu skłonności do respektowania norm, wartości i wspieraniu praktyk religijnych; 10. Dofinansowanie szkoleń, kursów specjalistycznych w zakresie pracy z dziećmi, młodzieżą oraz rozwijania umiejętności prowadzenia zajęć profilaktycznych, organizowanych dla nauczycieli, pedagogów, którzy deklarują gotowość podjęcia pracy profilaktycznej z dziećmi lub młodzieżą i aktualnie są zatrudnieni w placówkach oświatowych i opiekuńczo-wychowawczych oraz szkoleń zwiększających kompetencje w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień dla grup zawodowych, służb, i instytucji stykających się w środowisku pracy z problemem uzależnień; 11. Prowadzenie w ramach OPS Punktu konsultacyjnego dla osób używających narkotyków, o charakterze informacyjnym i edukacyjnym a. wstępna diagnoza i ocena stanu problemu, b. informowanie o możliwości podjęcia leczenia, c. udzielanie konsultacji i porad, d. prowadzenie statystyki udzielnych porad i konsultacji,
e. prowadzenie działalności informacyjno-konsultacyjnej dotyczących spraw i problemów mieszkańców. 12. Organizowanie i współorganizowanie obozów, półkolonii i innych form zorganizowanego wypoczynku dla dzieci z rodzin z problemem uzależnień o charakterze opiekuńczo-wychowawczym oraz socjoterapeutycznym; 13. Dożywianie dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych zajęciach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych. Zakup materiałów niezbędnych do prowadzenia zajęć oraz inne koszty wynikające z realizacji zajęć; 14. Wspieranie organizowania pozalekcyjnych zajęć sportowych dla dzieci i młodzieży jako alternatywnych form spędzania czasu wolnego, zapobiegających powstawaniu patologii społecznej; 15. Realizacja programu Starszy Brat Starsza Siostra, skierowanego z jednej strony do młodzieży szkół średnich i osób dorosłych (jest to alternatywa dla ludzi młodych na wykorzystanie wolnego czasu, uczy odpowiedzialności za drugą osobę), z drugiej zaś - do dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, z deficytami w systemie wychowania, opieki oraz w sposobie wyrażanie uczuć i emocji; 16. Ograniczanie dostępności alkoholu. Kontrole punktów sprzedaży napojów alkoholowych obejmujące: a. zgodność prowadzonej sprzedaży napojów alkoholowych z aktualnie ważnym zezwoleniem, b. przestrzeganie przepisów ustawy dotyczących zwłaszcza sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nieletnim i nietrzeźwym, c. przestrzeganie warunków zasad i sprzedaży napojów alkoholowych; Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów uzależnień: 17. Współpraca z instytucjami i stowarzyszeniami oraz osobami fizycznymi zajmującymi się profilaktyką oraz pracą z grupami ryzyka, przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie oraz rehabilitacją osób uzależnionych i współuzależnionych; 18. Współpraca z Wielkopolskim Centrum Pomocy Bliźniemu Stowarzyszeniem MONAR prowadzącym Izbę Wytrzeźwień w Poznaniu. 19. Częściowe dofinansowanie realizacji zadania: Prowadzenie Klubu Abstynenckiego, dofinansowanie w zakresie kosztów lokalowych oraz wynagrodzenia za pracę gospodarza klubu.
20. Częściowe dofinansowanie realizacji zadania: Zorganizowanie Zlotu Abstynenckiego jako imprezy propagującej trzeźwość i abstynencję w środowisku lokalnym. 21. Częściowe dofinansowanie realizacji zadania: udział w wyjazdach terapeutycznych oraz organizowanie oddziaływań rehabilitacyjnych po zakończonym leczeniu, kierowanych do osób uzależnionych i członków ich rodzin. Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez dofinansowanie Centrum Integracji Społecznej: Prowadzenie działań związanych z integracją społeczną osób uzależnionych od alkoholu poprzez dofinansowanie działalności Centrum Integracji Społecznej. Podejmowanie interwencji w przypadku naruszenia przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi: Podejmowanie przez Komisję RPA interwencji oraz występowanie przed sądami w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach o naruszenie przepisów o zakazie reklamy i promocji napojów alkoholowych oraz zabraniających ich sprzedaży i podawania. Burmistrz Miasta i Gminy Szamotuły mgr Włodzimierz Kaczmarek