Obszary inteligentnych specjalizacji Województwa Lubuskiego
Wprowadzenie Inteligentna specjalizacja jest narzędziem programowania polityki innowacyjności, którego celem jest realizacja Strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu (Strategia Europa 2020). Strategia inteligentnej specjalizacji definiowana jest jako krajowa lub regionalna strategia innowacji, której zasadniczym celem jest budowa przewagi konkurencyjnej poprzez rozwój potencjału badawczego i innowacyjnego, ukierunkowanego na rozwój przedsiębiorstw, uczelni, jednostek naukowych i parków technologicznych. W swych zamierzeniach strategia inteligentnej specjalizacji dąży do spójnego i unikalnego wykorzystania pojawiających się szans oraz rozwiązań rynkowych. Proces wyłaniania inteligentnych specjalizacji województwa lubuskiego obejmuje następujące etapy:
Proces wyłaniania inteligentnych specjalizacji 3
Proces wyłaniania inteligentnych specjalizacji 4
Obszary specjalizacji województwa lubuskiego Analizę obszarów specjalizacji województwa lubuskiego przeprowadzono w odniesieniu do obszarów wytypowanych w trakcie I etapu Projektu, obejmujących: Obecne kluczowe branże regionalne: 1. Produkcję i usługi dla przemysłu motoryzacyjnego 2. Wytwarzanie maszyn, urządzeń, zespołów i części metalowych oraz konstrukcji i wyrobów spawanych (przemysł metalowy); Startery gospodarcze przyszłe kluczowe branże regionalne: 3. Technologie i usługi środowiskowe 4. Technologie i usługi dla zdrowia człowieka; Pozostałe przedsiębiorstwa reprezentujące branże o kluczowym znaczeniu dla rozwoju regionu, których potencjał warto poddać dalszej analizie w ramach II etapu projektu, zakwalifikowano do jednego wspólnego obszaru pod nazwą: 5. Kooperacja społeczno branżowa. 5
Wnioski i rekomendacje 6
Wnioski wynikające z badań ilościowych przedsiębiorstw zrealizowanych w ramach projektu Uzyskane w trakcie przeprowadzonych badań wyniki, potwierdzone również na wcześniejszych etapach projektu pozwalają na sformułowanie jednego głównego wniosku wskazującego, że województwo lubuskie nie posiada jednej, wyróżniającej się specjalizacji przemysłowej. Sytuacja ta została zauważona już podczas wyboru obszarów, które będą podlegały w trakcie dalszych badań założonych w ramach projektu. Stąd typując branże do badania zaproponowano rozszerzenie rozpatrywanych specjalizacji w ramach piątego obszaru kooperacji społeczno-branżowej, który objął firmy należące do sektorów zauważalnych w regionie, o nieco mniejszym potencjale rozwojowym lub takich, które mogą stanowić uzupełninie branż zidentyfikowanych jako obecne kluczowe branże regionalne bądź startery gospodarcze. 7
Proponowane rozwiązania Wnioski z przeprowadzonych badań przyczyniły się do zarekomendowania Zarządowi Regionu wyboru spośród dwóch zaproponowanych podziałów: Podejście branżowe i podejście sektorowe. I propozycja - Podział oparty na podejściu branżowym: II propozycja - Podział oparty na podejściu sektorowym: 8
Propozycja II - Podejście sektorowe Podział oparty na podejściu sektorowym obejmujący 4 następujące inteligentne specjalizacje województwa lubuskiego: 9
Podejście sektorowe- specjalizacja # 1 Zielona Gospodarka 10
Zielona Gospodarka EKOINNOWACJE Specjalizacja ta obejmuje: 1. Technologie środowiskowe: a) Biotechnologie dla ochrony środowiska, b) Technologie budownictwa inteligentnego oraz energooszczędnego w aspekcie zrównoważonego rozwoju, c) Technologie ochrony i rekultywacji środowiska, w tym inżynieria biogeochemiczna oraz zarządzania odpadami, d) Technologie zagospodarowania odpadów przemysłowych i niebezpiecznych, e) Technologie procesowania (oczyszczania i separowania) wody i gazów, gromadzenie i uzdatnianie wody, f) Technologie ograniczające emisję zanieczyszczeń do atmosfery, g) Technologie wspomagające zarządzanie środowiskiem. w połączeniu z: 2. wysoko zaawansowanymi usługami środowiskowymi, komplementarnymi w stosunku do obszaru technologicznego obejmującymi przede wszystkim usługi laboratoryjne oraz projektowe; 3. biogospodarką obejmującą praktycznie wszystkie sektory i związane z nimi usługi, które produkują, przetwarzają lub wykorzystują zasoby biologiczne w jakiejkolwiek formie. Specjalizacja ta obejmuje również branże powiązane takie, jak: sektor ICT, przemysł metalowy świadczący usługi dla obszaru technologii i usług środowiskowych, procesy logistyczne. 11
Podejście sektorowe- specjalizacja # 2 Zdrowie i jakość życia 12
Zdrowie i jakość życia EKO-ROZWÓJ Specjalizacja ta obejmuje: 1. Rozwój metod leczenia na bazie technologii medycznych oraz aparatury medycznej w szczególności w połączeniu z: 2. wysoko zaawansowanymi usługami medycznymi obejmujących przede wszystkim profilaktykę i rehabilitację; 3. turystyką zdrowotną wraz z towarzyszącymi jej innymi aktywnościami takimi, jak: sport, rekreacja i wypoczynek. Dodatkowo w ramach tego obszaru specjalizacji uwzględniony został obszar: 4. zdrowa, bezpieczna żywność (również produkty regionalne) obejmujący cały proces wytwarzania począwszy od rolnictwa poprzez przetwórstwo, aż do sprzedaży na rynku regionalnym, krajowym i rynkach zagranicznych (eksport). Specjalizacja ta obejmuje również branże powiązane takie, jak: sektor ICT, przemysł metalowy, procesy logistyczne (np. dystrybucja i magazynowanie itp.) 13
Podejście sektorowe- specjalizacja # 3 Innowacyjny (nowoczesny) przemysł tradycyjny 14
Innowacyjny (nowoczesny) przemysł tradycyjny ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ Specjalizacja ta obejmuje rozwój w obszarze innowacyjnych (nowoczesnych) przemysłów tradycyjnych generowany na bazie: przemysłu motoryzacyjnego zidentyfikowanego jako obecna kluczowa branża dla województwa lubuskiego; przemysłu metalowego obejmującego przedsiębiorstwa zajmujące się wytwarzaniem maszyn, urządzeń, zespołów i części metalowych oraz konstrukcji i wyrobów spawanych obszar zidentyfikowany jako obecna kluczowa branża dla województwa lubuskiego; przemysłu drzewnego, meblarskiego i papierniczego stanowiących istotne branże przemysłowe województwa lubuskiego. przemysłu wydobywczego potencjał zidentyfikowany jako obszar strategiczny dla województwa lubuskiego, dający szansę na rozwój w przyszłości. 15
Podejście sektorowe- specjalizacja # 4 Współpraca i kooperacja biznesowa
Współpraca i kooperacja biznesowa KAPITAŁ SPOŁECZNY Specjalizacja ma charakter wspomagający dla innych, z jednej strony będzie się ona rozwija jako samodzielny obszar również w wyniku postępu pozostałych zidentyfikowanych specjalizacji, z drugiej strony będzie ona również miejscem do rozwoju nowych obszarów specjalizacji regionu. Istotną rolę w tym obszarze pełnią, bądź będą pełnić w przyszłości: firmy świadczące usługi doradcze i konsultingowe potencjał dotychczas słabo identyfikowany w województwie lubuskim, którego wzrost powinien następować systematycznie wraz z dalszym rozwojem potencjału naukowego i badawczo-rozwojowego regionu; instytucje otoczenia biznesu oraz jednostki badawczo-rozwojowe - rozwój, których również powinien uzupełnić w przyszłości widoczną lukę w tym zakresie w regionie np. na bazie Parku Naukowo-Technologicznego Uniwersytetu Zielonogórskiego (PNT UZ) w Nowym Kisielinie czy Parku Technologii i Logistyki Przemysłu INTERIOR w Nowej Soli, Gorzowskiego Ośrodka Technologicznego PNP Sp z o.o. w Gorzowie Wlkp.; klastry, których dynamiczny przyrost w województwie lubuskim obserwowany jest od kilku lat obecnie na terenie województwa zidentyfikowanych jest kilkanaście nowych inicjatyw klastrowych. 17
Co przed nami? Konsultacje społeczne rekomendownych obszarów inteligentnych specjalizacji System monitorowania i aktualizacji inteligentnych specjalizacji województwa lubuskiego Budowa systemu wsparcia dla specjalizacji 18
Dziękuję za uwagę 19