Spis zawartości można znaleźć w spisie treści (patrz strona 5) wraz z podaniem odpowiedniego numeru strony. Strona 1 z 23

Multimetr cyfrowy VC 820/840 Nr produktu: 123294 123295 Instrukcja obsługi Niniejsza instrukcja obsługi przynależy do produktu. Zawiera bowiem istotne wskazówki odnośnie uruchomienia i eksploatacji produktu. Zwrócić na to uwagę w przypadku przekazywania urządzenia osobom trzecim. Dlatego niniejszą instrukcję obsługi należy zachować do ponownego przeczytania. Spis zawartości można znaleźć w spisie treści (patrz strona 5) wraz z podaniem odpowiedniego numeru strony. Strona 1 z 23

Wprowadzenie Szanowny Kliencie, Kupując niniejszy produkt podjąłeś bardzo dobrą decyzję, za którą Ci dziękujemy. Nabyłeś ponadprzeciętny jakościowo markowy produkt, który w obszarze techniki pomiarowej, ładowania i sieciowej wyróżnia się szczególną kompetencją i permanentnymi pomysłami. Voltcraft umożliwia Tobie jako ambitnemu majsterkowiczowi jak i profesjonalnemu użytkownikowi podejmowania się trudnych zadań. Voltcraft oferuje zaawansowane technologie za nadzwyczaj korzystne warunki cenowe i wydajnościowe. Jesteśmy pewni, że Twój start z produktami Voltcraft jest jednocześnie początkiem długiej i dobrej współpracy. Życzymy przyjemności z nowym produktem Voltcraft. Kupując multimetr cyfrowy VC-820/840, nabyłeś bardzo dokładny przyrząd pomiarowy zgodny z najnowszym stanem techniki. Oprócz powszechnie używanych funkcji takich pomiar napięcia stałego i zmiennego, pomiar prądu bądź pomiar rezystancji, test diod, sprawdzenie przepływu czy pomiar częstotliwości model VC-820 umożliwia pomiar prądu w zakresie mikroamperowym. Model VC-840 dodatkowo oferuje funkcje pomiaru temperatury w zakresie od -40 C do +1000 C. Podczas pomiaru napięcia i prądu zmiennego model VC- 840 mierzy ponadto rzeczywistą wartość skuteczną (True Rms). Elementy jak i przewody pomiarowe zostały sprawdzone pod względem bezpieczeństwa zgodnie z normą EN61010. Ponadto przebadano je pod kątem kompatybilności elektromagnetycznej, dzięki czemu odpowiadają wymaganiom obowiązujących europejskich i krajowych przepisów prawnych. Stwierdzono ich zgodność odpowiednie dokumenty złożono u producenta. W celu utrzymania niniejszego stanu i zapewnienia bezpiecznej pracy, użytkownik zobowiązany jest do przestrzegania wskazówek zawartych w niniejszej instrukcji. Przeznaczenie - pomiar napięcia stałego do wartości maksymalnej 1000 VDC; - pomiar napięcia zmiennego do wartości maksymalnej 750 VAC rms (VC-840: True rms); - pomiar prądów stałych i zmiennych do wartości maksymalnej 20A, maksymalnie 10 sekund z zachowaniem 15-minotowych przerw pomiędzy każdym pomiarem; - pomiar pojemności do wartości maksymalnej 100 µf; - pomiar częstotliwości do 10 MHz oraz pomiar wypełnienia przebiegu sygnału; - pomiar rezystancji do 40 MΩ; - test przepływności, test diod; Strona 2 z 23

- pomiar temperatury (tylko model VC-840) do +1000 C; - kategoria przepięcia CAT III 1000V, CAT IV 600V. Użytkowanie inne niż wyżej opisane prowadzi do uszkodzenia produktu, co może być związane z takimi zagrożeniami jak np. zwarcie, pożar, porażenie elektryczne. Cały produkt nie może być modyfikowany, względnie przebudowywany. Należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń bezpieczeństwa. Elementy nastawcze 1. 3¾ - pozycyjny wyświetlacz ciekłokrystaliczny LCD, wskaźnik funkcji i jednostek pomiarowych 2. Pole z klawiszami funkcyjnymi: 2a Range (ręczny wybór zakresu), 2b Hz % (przełączenie pomiędzy pomiarem częstotliwości z wypełnienia przebiegu), 2c REL (pomiar względem danej wartości), 2d Hold (zatrzymanie). 3. Przycisk Power przyrządu (wł./wył.); 4. Przycisk funkcji dodatkowych. 5. Wejście 20A. Wejście to jest zabezpieczone bezpiecznikiem 10A i przeznaczone do pomiaru prądu stałych i zmiennych o wartości maksymalnej 20A. (maksymalnych czas pomiaru 10 sekund z 15-minutowymi przerwami pomiędzy pomiarami). 6. Wejście ma/µa (VC-840 tylko ma). Wejście to umożliwia pomiar wartości prądów stałych i zmiennych o wartości maksymalnej 400 ma (zabezpieczone bezpiecznikiem 0,5A). Dodatkowo w modelu VC-840 wejście to stosuje się jako biegun dodatni przy pomiarze temperatury. 7. Hz/V/Ohm gniazdo wejściowe (=biegun dodatni). 8. COM gniazdo wejściowe (COM, bądź biegun ujemny) 9. Osłona baterii ze znajdującą się pod nią komorą na baterie (strona spodnia). 10. Port szeregowy RS-232C - port podczerwieni jednokierunkowy do podłączenia i transferu danych do komputera klasy PC. 11. Przełącznik do ustawienia funkcji pomiarowej. Strona 3 z 23

Spis zawartości: Wprowadzenie..... 2 Przeznaczenie...2 Elementy nastawcze.... 3 Spis zawartości.... 4 Bezpieczeństwo... 4 Eksploatacja, uruchomienie... 6 Przeprowadzanie pomiarów.. 10 Konserwacja.... 18 Utylizacja.... 20 Usuwanie usterek.... 20 Danie techniczne, błędy pomiarów.. 21 Bezpieczeństwo W przypadku wystąpienia szkód, które zostały spowodowane przez nieprzestrzeganie zaleceń występujących w niniejszej instrukcji, wygasa gwarancja producenta. Za skutki szkód producent nie ponosi odpowiedzialności. W przypadku szkód materialnych jak i narażenia życia ludzkiego, które zostały spowodowane przez niewłaściwe użytkowanie lub nieprzestrzeganie wskazówek bezpieczeństwa producent nie ponosi odpowiedzialności. W takich przypadkach wygasa gwarancja. Niniejszy przyrząd jest zgodny z normą EN61010 Środki ochronne dla elektronicznych przyrządów pomiarowych oraz opuścił fabrykę w stanie bezpiecznym technicznie. W celu utrzymania niniejszego stanu i zapewnienia bezpiecznej pracy, użytkownik zobowiązany jest do przestrzegania wskazówek bezpieczeństwa i ostrzeżeń zawartych w niniejszej instrukcji użytkowania. Strona 4 z 23

Uwaga! Niebezpieczne napięcia dotykowe! Zagrożenie życia! Przeczytać zalecenia użytkowania! Kategoria przepięcia III dla pomiarów instalacji wewnętrznych Kategoria przepięcia dla pomiarów źródła napięcia instalacji NN Klasa ochronności II (podwójna izolacja) Pomiary prądu dozwolone tylko w obwodach zabezpieczonych bezpiecznikiem o prądzie znamionowym 20A i napięciu nie wyższym niż 250 VDC/VAC (zabezpieczenie 250V). Elementy i przewody pomiarowe nie są chronione przed wyładowaniem łuku elektrycznego. Nie dopuścić, aby niniejszy przyrząd lub jego składniki znalazły się w rękach dzieci. W zakładach przemysłowych należy przestrzegać przepisów BHP zawodowych organizacji przemysłowych ds. urządzeń elektrycznych. W szkołach i placówkach edukacyjnych, warsztatach hobbystycznych i samopomocy obcowanie z urządzeniem powinno być nadzorowane przez specjalnie w tym celu wyszkolony personel. Szczególną ostrożność należy zachować podczas kontaktu z napięciami wyższymi niż 25 VAC i 35 VDC. Właśnie przy tych napięciach na skutek dotyku przewodu elektrycznego można doznać zagrażającego życiu porażenia prądem elektrycznym. W takim przypadku należy natychmiast odłączyć źródło napięcia od prądu, połączyć przyrząd pomiarowy z wyprowadzeniami badanego źródła napięcia, ustawić na przyrządzie wymagany zakres pomiaru napięcia i dopiero wtedy włączyć źródło napięcia. Po zakończeniu pomiaru odłączyć źródło napięcia od prądu i odłączyć przewody pomiarowe od wyprowadzeń źródła napięcia. Przed każdym pomiarem napięcia upewnić się, że żadna inna funkcja pomiarowa nie jest aktywna (pomiar rezystancji, test diod itd.). Przed każdą zmianą zakresu pomiarowego odłączyć ostrza pomiarowe, bądź adaptery od badanego obiektu. Strona 5 z 23

Przed każdym pomiarem sprawdzić przyrząd, przewody i adapter pod kątem funkcjonalności i uszkodzeń. Nie użytkować przyrządu w pomieszczeniach bądź warunkach zewnętrznych, w których występują lub mogą się pojawić palne gazy, opary lub pyły. Dla własnego bezpieczeństwa unikać bezwzględnie zawilgocenia bądź zamoczenia przyrządu czy też przewodów pomiarowych. Unikać pracy w bezpośredniej bliskości: a) pól magnetycznych i elektromagnetycznych (transformatory, silniki, cewki, przekaźniki, ochronniki, elektromagnesy) b) pól elektrostatycznych (ładowania, wyładowywania), gdyż w ten sposób można zafałszować zmierzoną wartość. Do pomiarów używać tylko przewodów pomiarowych dołączonych do miernika, gdyż tylko one są dopuszczone do użytku. W celu uniknięcia porażenia prądem elektrycznym zwrócić uwagę na to, czy nie dotyka się ostrzy pomiarowych, bądź punktów pomiaru. Napięcie pomiędzy dowolnym gniazdem przyrządu a masą nie powinno przekraczać 1000V CAT III/600V CAT IV. Eksploatacja, uruchomienie A Wskazania wyświetlacza, symbolika odnośnie rodzaju pracy: HOLD REL RANGE AUTO Data Hold; zmierzona wartość jest wyświetlana do ponownego naciśnięcia klawisza Hold pomiar względny (względem wartości odniesienia) zakres pomiarowy; w przypadku ręcznego wyboru zakresu wyświetlane na ekranie w kolorze czarnym, kiedy aktywny jest automatyczny wybór zakresu pomiarowego Strona 6 z 23

O.L. Overload. Zbyt duża wartość zmierzona lub przekroczenie zakresu pomiarowego. Symbol wymiany baterii Symbol testu diod Symbolizuje akustyczny test przepływności Pozostałe symbole dla rożnych jednostek pomiarowych: AC DC Wielkość zmienna Wielkość stała mv miliwolt (10-3 ) V A wolt (jednostka napięcia elektrycznego) amper (jednostka natężenia prądu elektrycznego) ma miliamper (10-3 ) µa mikroamper (10-6 ) Hz herc khz kiloherc (10 3 ) MHz megaherc (10 6 ) kω kiloom (10 3 ) MΩ megaom (10 6 ) nf nanofarad (10-9 ) µf mikrofarad (10-6 ) Strona 7 z 23

B Wyjaśnienie klawiszy i opis ich funkcjonalności B 1 RANGE RANGE, dosłownie tłumacząc, oznacza zakres. Chodzi tutaj o zakres pomiarowy. Jeżeli na wyświetlaczu widoczny jest symbol AUTO (w kolorze czarnym), nie trzeba martwić się o wybór właściwego, dopasowanego do pomiaru zakresu. Inteligencja przyrządu włącza go sama za użytkownika. Jednak zakres pomiarowy można zmienić ręcznie. W tym celu należy: - nacisnąć klawisz RANGE; symbol AUTO znika; - każde kolejne naciśnięcie klawisza RANGE powoduje zmianę zakresu pomiarowego; objawia się to przesunięciem części dziesiętnej i ewentualnie zmianą jednostki pomiarowej. W celu wyjścia z ręcznego trybu ustawienia zakresu pomiarowego, należy klawisz RANGE przytrzymać wciśnięty dłużej niż 1 s. B 2 Hz % Jeżeli przełącznik ustawiony jest na Hz, obowiązującą jednostką pomiarową są herce. Do właściwego pomiaru częstotliwości klawisz ten nie jest potrzebny. Jeżeli zamiast normalnego pomiaru częstotliwości użytkownik życzy sobie wskazanie wypełnienia przebiegu sygnału (poziomy TTL), należy jednokrotnie nacisnąć niniejszy klawisz. Zamiast częstotliwości w Hz, khz, bądź MHz wskazany zostanie procent wypełnienia przebiegu impulsowego. Ponowne naciśnięcie tego klawisza powoduje powrót do trybu normalnego pomiaru częstotliwości. B 3 REL Pomiar względny, symbolizowany trójkątem, umożliwia pomiar w odniesieniu do wcześniej wyświetlonej lub zmierzonej wartości. Wyświetlana jest tylko wartość różnicy pomiędzy aktualnie zmierzoną wartością a wartością odniesienia. Niniejsza funkcja nadaje się szczególnie do pomiaru rezystancji. Wyświetlacz należy ustawić na 0000, tzn., że można przeprowadzać pomiar rezystancji w niskim zakresie bez konieczności odejmowania za każdym razem wartości rezystancji przewodów pomiarowych. Pomiar względny nie jest możliwy przy mierzeniu częstotliwości i stopniu wypełnienia przebiegu sygnału. Podczas pomiaru względnego wyłączona jest funkcja AUTO, tak więc podczas wykorzystywania funkcji pomiaru względnego należy ręcznie ustawić żądany zakres pomiarowy. Po Strona 8 z 23

opuszczeniu tej funkcji specjalnej należy jednokrotnie nacisnąć klawisz RANGE i przytrzymać go dłużej niż 1s w celu powrotu do automatycznego wyboru zakresu pomiarowego. Przykład: W celu ustawienia wartości odniesienia należy: Ustawić wybrany zakres pomiarowy za pomocą klawisza RANGE. Zmierzyć żądaną wartość odniesienia, np. napięcie stałe 12VDC. Nacisnąć jednokrotnie przycisk REL. Jeżeli ostrza pomiarowe są odseparowane od źródła napięcia, to na wyświetlaczu zostanie wskazana wartość DC-12V. B 4 HOLD Przycisk Hold H używa się poprzez jednokrotne naciśnięcie, np. podczas prowadzenia protokołu pomiarowego w celu zapamiętania zmierzonej wartości zanim się ponownie zmieni. Poprzez naciśnięcie klawisza Hold chwilowa wartości pomiaru zostaje zamrożona względnie zapamiętana. Symbol H w górnej części wyświetlacza przybiera barwę czarną. W celu zwolnienia pomiaru należy ponownie jednokrotnie nacisnąć klawisz HOLD H. Chwilowa wartość pomiaru zostanie wyświetlona. B 5 POWER (okrągły) Przełącznikiem POWER można włączyć lub wyłączyć przyrząd. B 6 Klawisz dwufunkcyjny (niebieski) Klawisz dwufunkcyjny znajduje się na prawo powyżej przełącznika i służy do włączania lub wyłączania funkcji pomiarowych opisanych kolorem niebieskim dookoła przełącznika. Przy pomiarze rezystancji (Ohm) każde naciśnięcie klawisza przełącza pomiędzy badaniem diod, testem przepływności, pomiarem pojemności (tylko model VC-840) a pomiarem rezystancji. Przy pomiarach napięcia i prądu klawisz ten przełącza pomiędzy pomiarem wartości stałych i zmiennych. B 7 Przełącznik Przełącznik służy do ustawienia różnorakich funkcji pomiarowych. Strona 9 z 23 Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kołowa 5/19, 30-134 Kraków, Polska

Uwaga! Przełącznika funkcji pomiarowych w żadnym wypadku nie wolno przełączać podczas wykonywania pomiarów, gdyż może to stać się przyczyną uszkodzenia przyrządu, także może być skutkiem wystąpienia napięć wyższych niż 25 VAC rms lub 35VDC stanowiących zagrożenie życia. Przeprowadzanie pomiarów Uwaga! Przestrzegać bezwzględnie dopuszczalnych maksymalnych wielkości wejściowych. Przestrzegać zaleceń bezpieczeństwa! Pomiar napięcia W celu przeprowadzenia pomiaru napięcia stałego o wartości maksymalnej 1000 VDC należy: a) podłączyć przewody pomiarowe o właściwej polaryzacji do wyłączonego przyrządu. Przewód czerwony podłączyć do wejścia Hz/V/Ohm, a czarny przewód do wejścia COM (masa lub - ). Zwrócić uwagę na dokładne podłączenie. b) ustawić przełącznik na V, po cym włączyć przyrząd. Po krótkiej fazie inicjalizacji funkcja AUTO przełącza się na możliwie najniższy zakres pomiarowy (mv). c) ostrza pomiarowe połączyć z mierzonym obiektem. Dla napięć zmiennych (max. 750 VAC rms) nacisnąć niebieski klawisz dwufunkcyjny. Wskazówka! - w modelu VC-840 mierzona jest rzeczywista wartość skuteczna napięcia zmiennego. Ponadto w obydwu multimetrach ustawiane są następujące funkcje dodatkowe: zapamiętanie zmierzonej wartości Hold H, pomiar względny REL oraz ręczny wybór zakresu pomiarowego RANGE. - na skutek wysokiej czułości przy nie podłączonych ostrzach pomiarowych mogą powstać chaotyczne wskazania o wartości do ok. 0,5V. Strona 10 z 23 Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kołowa 5/19, 30-134 Kraków, Polska

Pomiar rezystancji Uwaga! Upewnić się, że na wszystkich częściach, układach i komponentach przyrządu oraz innych obiektach pomiaru nie występuje napięcie. W celu przeprowadzenia pomiaru rezystancji o wartości maksymalnej 40MΩ należy: a) podłączyć przewody pomiarowe o właściwej polaryzacji do wyłączonego przyrządu. Przewód czerwony podłączyć do wejścia Hz/V/Ohm, a czarny przewód do wejścia COM (masa lub - ). Zwrócić uwagę na dokładne podłączenie. b) ustawić przełącznik na Ω, po czym włączyć przyrząd. Po krótkiej fazie inicjalizacji funkcja AUTO przełącza się na możliwie najwyższy zakres pomiarowy (MΩ). c) ostrza pomiarowe połączyć z pozbawionym napięcia mierzonym obiektem. Wskazówki! Można ustawić następujące funkcje dodatkowe: Zapamiętanie zmierzonej wartości Hold H, Pomiar względny REL oraz ręczny wybór zakresu pomiarowego RANGE. Opór przewodów pomiarowych jest tak mały, że można go pominąć (ok. 0,1-0,2 Ω). Jednakże ta niska wartość może wpływać na dokładność pomiaru dla zakresu pomiarowego 400 Ohm. W celu wyeliminowania rezystancji przewodów pomiarowych należy używac funkcji pomiaru względnego. Przy pomiarach rezystancji większych niż 1MΩ elektronika przyrządu potrzebuje więcej czasu na ustabilizowanie wskazania. Strona 11 z 23 Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kołowa 5/19, 30-134 Kraków, Polska

Pomiar diod i przepływności W celu dokonania pomiaru diod lub półprzewodników oraz akustycznego sprawdzenia przepływności przewodów i bezpieczników, do których nie podłączono napięcia należy: a) zalecenia pomiarowe odnośnie podłączenia przewodów pomiarowych są analogiczne jak dla pomiaru rezystancji. Jednokrotnie nacisnąć niebieski klawisz dwufunkcyjny. Przyrząd pomiarowy przełącza się z trybu pomiaru rezystancji na test diod, widoczny symbol po prawej stronie wyświetlacza. b) na wyświetlaczu pojawia się 0L przy nie podłączonych przewodach pomiarowych lub półprzewodnikach o wysokiej rezystancji. Ostrza pomiarowe przyłożyć do pozbawionego napięcia elementu półprzewodnikowego, diody lub tranzystora. Należy przy tym zwrócić uwagę, aby czerwony przewód pomiarowy podłączono do anody, a czarny do katody. W ten sposób dokonuje się pomiaru w kierunku przewodzenia. Przy nienaruszonej półprzewodnikowej diodzie krzemowej o konstrukcji PN pojawi się wartość z przedziału 0,45 0,75VDC, a dla diod germanowych wartość z przedziału 0,2-0,4 VDC. Jeżeli zamiast wartości liczbowej pojawi się napis 0L świadczy to o przerwanej konstrukcji diody lub zamienionych przewodach pomiarowych. Jeżeli w przypadku tranzystorów zostanie zmierzone napięcie większe niż 1V to świadczy to o tym, iż jest to tranzystor z wbudowanymi rezystorami. Diodę w kierunku zaporowym mierzy się poprzez połączenie katody z czerwonym przewodem pomiarowym, a anody z czarnym. Jeżeli zostanie wskazana wartość napięcia to znaczy że dioda jest uszkodzona. Jeżeli natomiast wyświetli się napis 0L, rezystancja diody jest wysoka, czyli z diodą jest wszystko w porządku. czerwony przewód pomiarowy czarny przewód pomiarowy czerwony przewód pomiarowy czarny przewód pomiarowy Kierunek przewodzenia Kierunek zaporowy c) w celu przeprowadzenia akustycznego testu przepływności należy kolejny raz nacisnąć niebieski klawisz dwufunkcyjny, znajdujący się po prawej stronie powyżej przełącznika. Powyżej oznaczenia Ohm pojawia się symbol akustycznego testu Strona 12 z 23 Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kołowa 5/19, 30-134 Kraków, Polska

przepływności. Połączyć ostrza pomiarowe z obiektem koniecznie odłącznym od napięcia (przewód, kabel, obwód). Przy opornościach poniżej ok. 70 Ohm rozbrzmiewa sygnał dźwiękowy. Przy wartości 0 Ohm sygnał ten jest najgłośniejszy. Pomiar pojemności Uwaga! Rozładować każdy kondensator przed podłączeniem go do przyrządu. Podczas zwarcia kondensatorów mogą nastąpić wyładowania o wysokiej energii. Do końcówek kondensatorów nie przykładać napięć wyższych niż 35 VDC bądź 25 VAC ze względu na zagrożenie życia. Nie przeprowadzać pomiarów kondensatorów wbudowanych w obwód połączeń. W celu dokonania pomiaru unipolarnych (elektrolitycznych) i bipolarnych kondensatorów należy: a) zalecenia pomiarowe odnośnie podłączenia przewodów pomiarowych są analogiczne jak dla pomiaru rezystancji. W modelu VC-840 kolejny raz nacisnąć niebieski klawisz dwufunkcyjny (trzeci raz od pomiaru rezystancji) znajdujący się po prawej stronie powyżej przełącznika. Przyrząd przełączy się z pomiaru rezystancji na test diod (1x), następnie na test przepływności (2x) i w końcu na pomiar pojemności (widoczne przez symbol po prawej stronie wyświetlacza). W modelu VC-820 ustawić przełącznik na. b) ostrza pomiarowe połączyć z kondensatorem. Podczas pomiaru kondensatorów elektrolitycznych zwrócić uwagę na właściwą polaryzację. Zwrócić uwagę na wystarczającą długość końcówek i ich czystość. Wskazówka! Podczas pomiaru pojemności mogą być wskazywane tzw. pojemności resztkowe o wartości do 1,5 nf, nawet gdy żaden kondensator nie jest podłączony. Dlatego przed pomiarem zaleca się ustawić wartość wyświetlaną za pomocą klawisza REL na 0. Strona 13 z 23 Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kołowa 5/19, 30-134 Kraków, Polska

Można ustawić następujące funkcje dodatkowe: zapamiętanie zmierzonej wartości HOLD H oraz pomiar względny REL. Pomiar częstotliwości W celu dokonania pomiaru częstotliwości przebiegu sinusoidalnego napięcia zmiennego należy: a) podłączyć przewody pomiarowe o właściwej polaryzacji do wyłączonego przyrządu. Przewód czerwony podłączyć do wejścia Hz/V/Ohm, a czarny przewód do wejścia COM (masa lub - ). Zwrócić uwagę na dokładne podłączenie. b) ustawić przełącznik na Hz, po czym włączyć przyrząd. Po krótkiej fazie inicjalizacji funkcja AUTO przełącza się na możliwie najwyższy zakres pomiarowy (MΩ), przy czym podczas pomiaru częstotliwości ręczny wybór zakresu pomiarowego nie jest możliwy. c) ostrza pomiarowe połączyć z badanym obiektem d) jeżeli zamiast wskazań częstotliwości w Hz użytkownik chce uzyskać procent wypełnienia przebiegu sygnału impulsowego to w tym celu należy nacisnąć jednokrotnie klawisz Hz %. Przyrząd wskazuje teoretycznie maksymalnie 99,9% przy rozdzielczości 0,1%. Do pomiaru częstotliwości wraca się z powrotem poprzez ponowne naciśnięcie klawisza Hz %. Uwaga! Nigdy nie przekraczać maksymalnych wartości wejściowych. Przy przebiegach mniejszych niż ok. 300 mv rms (mierzonych przy 1kHz) do 1 MHz i mniejszych niż 600 mv rms z przedziału częstotliwości 1 10 MHz pomiar częstotliwości nie jest możliwy do przeprowadzenia. Wskazówka! Można ustawić następujące funkcje dodatkowe: zapamiętanie zmierzonej wartości HOLD H oraz przełączanie Hz (pomiar częstotliwości) na % (pomiar wypełnienia przebiegu sygnału impulsowego). Strona 14 z 23 Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kołowa 5/19, 30-134 Kraków, Polska

Pomiar prądu stałego i zmiennego (w modelu VC-840 True Rms): W celu dokonania pomiaru prądów stałych i zmiennych należy: a) podłączyć przewody pomiarowe o właściwej polaryzacji do wyłączonego przyrządu. Zależnie od tego jakie wartości prądów będą mierzone (µa, ma, A) należy odpowiednio podłączyć przewody pomiarowe do przyrządu. Dla pomiarów z zakresu od 0 do 4000µA, bądź od 0 do 400 ma czerwony przewód pomiarowy należy podłączyć do gniazda µa/ma, a dla pomiarów od 0,4 do 20A do gniazda oznaczonego 20A. Czarny przewód podłączyć do wejścia COM (masa lub - ). Zwrócić uwagę na dokładne ich osadzenie. b) Zależnie od tego które prądy będą mierzone ustawić przełącznik w pozycji µa, ma lub A, po czym włączyć przyrząd. Po krótkiej fazie inicjalizacji włącza się funkcja pomiaru prądu stałego. W celu pomiaru prądu zmiennego należy jeszcze raz nacisnąć niebieski klawisz dwufunkcyjny po prawej stronie powyżej przełącznika. Zaraz po tym po lewej stronie zmierzonej wartości pojawia się symbol wielkości zmiennej AC. Ponadto aktywny jest automatyczny wybór zakresu pomiarowego, widoczny przez napis AUTO. Oznacza to, że ustawiony jest najmniejszy możliwy zakres pomiarowy rozdzielczości 0,1 µa. c) podłączyć przewody pomiarowe z badanym obiektem (patrz poniższy rysunek) Uwaga! Jeżeli podczas pomiaru prądu stałego przed zmierzoną wartością pojawia się znak - oznacza to, iż zmierzony prąd jest ujemny (lub zamienione są przewody pomiarowe). Nigdy nie przekraczać maksymalnych wartości wejściowych obowiązujących dla danego wejścia, gdyż może to doprowadzić do uszkodzenia bezpiecznika. Strona 15 z 23 Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kołowa 5/19, 30-134 Kraków, Polska

Można ustawić następujące funkcje dodatkowe: zapamiętanie zmierzonej wartości HOLD H, pomiar względny REL oraz ręczny wybór zakresu pomiarowego RANGE. Wskazówka! Wbudowany bezpiecznik o wartości prądu znamionowego można sprawdzić w prosty sposób: Ustawić przyrząd pomiarowy w tryb dźwiękowego testu przepływności (podłączenie przewodów pomiarowych patrz punkt Pomiar rezystancji ) i przyłożyć czerwone ostrze pomiarowe po wejścia 20A. Jeżeli zabrzmi sygnał dźwiękowy, oznacza to iż z bezpiecznikiem jest wszystko w porządku.. Jeżeli pojawi się napis 0L, to bezpiecznik jest uszkodzony i musi zostać wymieniony dla zachowania bezpieczeństwa. Bezpiecznika wejścia µa/ma nie można sprawdzić bez otwierania przyrządu. Pomiar temperatury (tylko w modelu VC-840) Do pomiaru temperatury wymagany jest dołączony czujnik temperatury. Do pomiaru temperatury wykorzystuje się tutaj tzw. NiCrNi czujnik temperatury (czytaj Nikiel-Chrom- Nikiel). Zakres pomiaru temperatury zaczyna się przy -40 C i kończy na +1000 C. Objęty zakresem dostawy modelu VC-840 czujnik przewodowy może dokonywać pomiaru do +400 C. Decydujące przy tym jest jednakże to, że tylko ostrze pomiarowe, a nie cały przyrząd może być umieszczony w takich temperaturach. W celu dokonania pomiaru temperatury należy: a) 4-mm końcówkę bananową czujnika temperatury podłączyć do przyrządu, zwracając uwagę na właściwą polaryzację, - z wejściem COM, a + do gniazda /ma/ C. b) Przełącznik ustawić na C, po czym włączyć przyrząd. Po krótkiej fazie inicjalizacji przyrząd jest gotowy do pracy. c) Ostrze czujnika temperatury połączyć z medium pomiarowym odłączonym od napięcia. Czujnik temperatury przykładać do medium tak długo, aż wskazanie na wyświetlaczu ustabilizuje się (ok. 30s lub krócej). Strona 16 z 23 Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kołowa 5/19, 30-134 Kraków, Polska

Uwaga! Nie podłączać napięcia. Można przez to uszkodzić przyrząd. Wskazówka! Można ustawić następujące funkcje dodatkowe: zapamiętanie zmierzonej wartości HOLD H oraz pomiar względny REL. Do modelu VC-840 można poprzez dostępny opcjonalnie adapter podłączyć czujnik temperatury typu K wyposażony w znormalizowaną wtyczkę płaską. Połączenie z komputerem Optoelektroniczny jednokierunkowy interfejs do komputera PC znajduje się na tylnej stronie przyrządu, w jego górnej części w postaci diody IR. Szeregowy interfejs jest zawsze aktywny, widoczne jest symbolem RS-232C w górnej części wyświetlacza. W celu uzyskania komunikacji pomiędzy komputerem klasy PC a przyrządem pomiarowym wymagane są następujące kroki: - wyłączyć przyrząd pomiarowy - na tylnej stronie wbudowany jest interfejs. Okręcić przyrząd. - wziąć do ręki przewód interfejsu i przesuwać część łączącą aż do trafienia w klinowe wolne miejsce w przestrzeni - połączenie zostało nawiązane - transmisja przebiega w jednym kierunku - załadować oprogramowanie DEMO z pomocą eksploratora (Setup lub Install) komputera PC (Pentium I lub wyższy) i postępować zgodnie z zaleceniami widocznymi na ekranie monitora lub poprzez Autostart (włożona płyta CD do napędu podczas startu systemu Windows). Strona 17 z 23 Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kołowa 5/19, 30-134 Kraków, Polska

Wskazówka! Pamięć robocza musi wynosić minimum 8 MB. Oprogramowanie DEMO wymaga ponadto ok. 8 MB wolnej przestrzeni na twardym dysku. Dodatkowo wymagany jest wolny port szeregowy. Prędkość transmisji wynosi 2400 bodów. Konserwacja, wymiana baterii, wymiana bezpiecznika, ustawienia przyrządu a) Ogólne W celu zagwarantowania dokładności miernika VC-820 lub VC-840 przez dłuższy okres czasu, należy raz w roku skalibrować go lub poddać kalibracji w laboratorium producenta. Do czyszczenia przyrządu, bądź okna wyświetlacza i przewodów pomiarowych używać czystej, nie kłaczącej, antystatycznej i suchej szmatki. Uwaga! Do czyszczenia nie stosować środków czyszczących zawierających węgiel, benzyny, alkoholu itp. Mogą one zaatakować powierzchnię przyrządu. b) Wymiana baterii Do pracy przyrządu wymagana jest bateria na napięcie 9V. Jeżeli symbol wymiany baterii pojawia się ok. 8 godzin przed końcem jej żywotności, należy dokonać jej wymiany. W tym celu należy: - wyłączyć przyrząd, odłączyć go od obwodu pomiarowego oraz wyjąć przewody pomiarowe. - odpowiednim śrubokrętem (o końcówkach krzyżakowych) odkręcić śruby mocujące pokrywę baterii (śruby średniej wielkości na spodniej stronie przyrządu). Do wymiany baterii całkowite otwarcie przyrządu nie jest konieczne. - lekkim pociągnięciem zdjąć pokrywę baterii. (Zużyte) baterie znajdują się i są zabezpieczone pałąkiem. Pałąk zdjąć ostrożnie przy użyciu odpowiedniego śrubokręta szczelinowego. - wyjąć zużyte baterie i zastąpić je nowymi tego samego typu. Zwrócić uwagę a polaryzację. Strona 18 z 23

- zamocować pałąk aż zaskoczy i nałożyć z powrotem pokrywę baterii na przyrząd. - starannie zamknąć obudowę. Przy zamykaniu uważać, aby nie zdeformować biegunów baterii w przyrządzie. Uwaga! W żadnym wypadku nie użytkować otwartego przyrządu. Zagrożenie życia! Nie pozostawiać w przyrządzie zużytych baterii, gdyż nawet baterie zabezpieczone przed wyciekiem mogą korodować i przez to uwolnić chemikalia, co może szkodzić zdrowiu lub zniszczyć pokrywę baterii. c) wymiana bezpiecznika Podczas wymiany bezpiecznika bezwzględnie przestrzegać zalecenia bezpieczeństwa. Należy upewnić się, że wymianie podlegają tylko bezpiecznikami tego samego typu i o tej samej wartości prądu znamionowego. Niedopuszczalne jest stosowanie bezpieczników naprawianych czy też mostkowanie podstaw bezpieczników. W celu wymiany bezpiecznika należy oddzielić przyrząd od obwodu pomiarowego i wyłączyć go. Usunąć wszystkie przyłączone przewody, adaptery i ostrza pomiarowe. Wziąć do ręki pasujący śrubokręt krzyżakowy i ostrożnie otworzyć obudowę. Następnie usunąć pokrycie z bateriami i później odkręcić dwie pozostałe śruby krzyżakowe. Zdjąć dolną połówkę obudowy, pod którą znajdują się bezpieczniki. Usunąć zużyte bezpieczniki i zastąpić je nowymi tego samego typu i o tej samej wartości prądu znamionowego. Bezpiecznik dla zakresu ma : 0,5A flink 250V. Inne oznaczenie F 0,5A/250V lub F500mA/250V. Bezpiecznik dla zakresu A : 10A, flink, 250V. Inne oznaczenia F10A LAC 250. Uwaga! Po sukcesywnej wymianie bezpiecznika starannie zamknąć i przykręcić obudowę w odwrotnej kolejności. Przyrząd uruchomić dopiero wtedy, gdy obudowa jest szczelnie zamknięta i przykręcona. Strona 19 z 23

d) Ustawienie przyrządu (pozycja ukośna) Przyrząd na tylnej części obudowy posiada otwierany stojak. Dzięki temu można ustawić przyrząd w pozycji ukośnej, co ułatwia odczytywanie wyników pomiaru. Utylizacja Stare przyrządy elektroniczne są surowcami wtórnymi i nie mogą być utylizowane z odpadami pochodzenia domowego. Pod koniec żywotności produkt powinien być utylizowanych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi w publicznych punktach zbiórki. Usuwanie usterek Kupując multimetr cyfrowy VC-820 lub VC-840 nabyliście Państwo produkt skonstruowany zgodnie z najnowszymi osiągnięciami techniki. Jednakże może dojść do problemów i usterek. Dlatego w dalszej części opisano, jak kilka z usterek można względnie łatwo usunąć samemu. Bezwzględnie przestrzegać zaleceń bezpieczeństwa. Usterka Przyrząd nie dokonuje pomiarów Brak wskazań przy włączonym przyrządzie Przyrząd nie dokonuje pomiaru częstotliwości Możliwa przyczyna Czy przewody pomiarowe są odpowiednio dobrze osadzone w gnieździe pomiarowym? Czy bezpieczniki są sprawne? Zużyte baterie Czy amplituda napięcia mierzonego przyrządu jest wystarczająco duża? (> 300 mv eff bądź 600 mv eff) Strona 20 z 23

Dane techniczne, błędy pomiarów A Dane techniczne Wyświetlacz Prędkość pomiarów Opór wejściowy Kategoria przepięcia 3¾ - pozycyjny LCD (ciekłokrystaliczny), zakres 4000 punktów 3 pomiary w ciągu 1s > 10 MΩ CAT III 1000V, CAT IV 600V Symbol wymiany baterii od mniej niż 7,5 VDC +/- 0,5V Napięcie zasilania Temperatura pracy Temperatura składowania 9V bateria typ: NEDA 1604 6F22 lub 006P lub 6LR61 0 C do +40 C -10 C do +50 C (wymontowane baterie) Wzgl. wilgotność powietrza <75%, nie kondensowane od 0 C do +30 C <50%, nie kondensowane +31 C do +40 C Wysokość pracy maks. 2000 m npm Temperatura gwarantująca dokładność Waga Wymiary (D x S x W) +23 C +/- 5K ok. 300g (z bateriami, bez przewodów pomiarowych) 177 x 85 x 40 mm B Błędy pomiarów Podana dokładność w +/-(% odczytu + liczba miejsc = digits = dgt(s)) Dokładność 1 rok przy temperaturze +23 C +/- 5K i wilgotności względnej powietrza większej niż 75%, nie kondensowane. Strona 21 z 23

Rodzaj pracy Zakres pracy Dokładność Rozdzielczość Napięcie stałe 400 mv +/-(1,0% + 5 dgts) 0,1 mv 4 V +/-(0,9% + 5 dgts) 1 mv 40 V +/-(0,9% + 5 dgts) 10 mv 400 V +/-(0,9% + 5 dgts) 100 mv 1000 V +/-(1,4% + 5 dgts) 1V Ochrona przed przeciążeniem 1000 VDC mniej niż 10s Napięcie zmienne Dla przebiegów wejściowych poniżej 50mV nie wyspecyfikowano 4 V +/-(1,5% + 5 dgts) 1 mv 40 V +/-(1,5% + 5 dgts) 10 mv 400 V +/-(1,0% + 5 dgts) 100 mv 750 V +/-(2% + 5 dgts) 1V Opór wejściowy >10 Mohm Częstotliwość napięcia zmiennego 50-400 Hz Ochrona przed przeciążeniem 750 VACrms < 10s W modelu VC-840 wskazanie jako rzeczywista wartość skuteczna (True Rms) Prąd stały 400 µa +/-(2% + 5 dgts) 0,1 µa 4000 µa +/-(2% + 5 dgts) 1 µa 40 ma +/-(2% + 5 dgts) 0,01 ma 400 ma +/-(2% + 5 dgts) 0,1 ma 4 A +/-(2,5% + 5 dgts) 0,001 A 20 A +/-(2,5% + 5 dgts) 0,01 A Częstotliwość prądu zmiennego 50-400 Hz Ochrona przed przeciążeniem patrz powyżej W modelu VC-840 wskazanie jako rzeczywista wartość skuteczna (True Rms) Rezystancja 400 Ohm +/-(1,2% + 2 dgts) 0,1 Ohm 4 kohm +/-(1,0% + 2 dgts) 0,001 kohm 40 kohm +/-(1,0% + 2 dgts) 0,01 kohm 400 kohm +/-(1,0% + 2 dgts) 0,1 kohm 4 MOhm +/-(1,2% + 2 dgts) 0,001 MOhm 40 MOhm +/-(1,5% + 2 dgts) 0,01 MOhm Test przepływności sygnał dźwiękowy przy oporności poniżej ok. 70 Ohm Pojemność 40 nf +/-(3% + 10 dgts) 0,01 nf 400 nf +/-(3% + 5 dgts) 0,1 nf 4 µf +/-(3% + 5 dgts) 0,001 µf 40 µf +/-(3% + 5 dgts) 0,01 µf 100 µf +/-(4% + 5 dgts) 0,1 µf Test diod Ge, GaAs 1 mv Prąd testowy maks. 1 ma; napięcie wsteczne maks. 1,5V Częstotliwość 5 Hz +/-(0,1% + 3 dgts) 0,001 Hz Strona 22 z 23

Rodzaj pracy Zakres pracy Dokładność Rozdzielczość 50 Hz +/-(0,1% + 3 dgts) 0,01 Hz 500 Hz +/-(0,1% + 3 dgts) 0,1 Hz 5 khz +/-(0,1% + 3 dgts) 0,001 khz 50 khz +/-(0,1% + 3 dgts) 0,01 khz 500 khz +/-(0,1% + 3 dgts) 0,1 khz 5 MHz +/-(0,1% + 3 dgts) 0,001 MHz 10 MHz +/-(0,1% + 3 dgts) 0,01 MHz Czułość większa lub równa ok. 300 mv eff dla 1 Hz do 1 MHz Czułość większa lub równa ok. 600 mv eff dla 1 do 10 MHz Temperatura -40 C 0 C +/-(3% + 4 dgts) 1 C 0 C +400 C +/-(1,0% + 3 dgts) 1 C +400 C +1000 C +/-(2% + 10 dgts) 1 C Pomiar temperatury możliwy z modelem VC-840 C Maksymalne wielkości wejściowe Pomiar napięcia Pomiar prądu maks. 1000 VDC bądź 750 VAC rms 20A AC dla zakresu A, maks. 10s z przerwami min. 15 minut między każdym pomiarem, maks. 250 VDC/VAC rms; ochrona przed przeciążeniem: bezpiecznik flinke 10A/250V 400 ma AC/DC dla zakresu ma, maks. 250 VDC/VACrms, ochrona przed przeciążeniem: bezpiecznik Linke 0,5A/250V Pomiar rezystancji, test diod, test przepływności, pomiar częstotliwości: maks.1000vpp Uwaga! Przekroczenie dopuszczalnych maksymalnych wielkości wejściowych prowadzi do uszkodzenia przyrządu względnie w niekorzystnych warunkach do zagrożenia życia użytkownika. W praca w warunkach o wysokich wyładowaniach atmosferycznych (+/- 4kV) może prowadzić do zakłóceń funkcjonalności przyrządu. Przy zakłóceniach (chaotyczne znaki na wyświetlaczu itd.) należy wyłączyć przyrząd po czym włączyć go ponownie (Reset). Unikać pracy w tego typu warunkach. Strona 23 z 23