Oziennik Ustaw Nr 205-14375 - Poz. 2102 2102 ROZPORZ~DZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSP> z dnia 9 wrzesnia 2004 r. w sprawie kwalifikacji os6b uprawnionych do zawodowego uboju oraz warunk6w i metod uboju i usmiercania zwierzclt 2 ) Na podstawie art. 34 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. 0 ochronie zwierzat (Oz. U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002 oraz z 2004 r. Nr 69, poz. 625, Nr 92, poz. 880 i Nr 96, poz. 959) zarzadza sie, co nastepu]e: 1. Rozporzqdzenie okresla: 1) kwalifikacje os6b uprawnionych do zawodowego uboju; 2) warunki przemieszczania, przetrzymywania, unieruchamiania w celu dokonania uboju lub usrniercenia zwierzat: 3) warunki i metody uboju i usmiercanla zwierzqt stosownie do gatunku. 2. llekroc w rozporzqdzeniu jest mowa 0: 1) przemieszczaniu - rozumie sie przez to wytadunek lub przew6z i przepedzanie z platform roztadunkowych, zagr6d lub pornieszczen znajdujacych sie na terenie ubojni lub do miejsca uboju; 2) przetrzymywaniu - rozumie sie przez to utrzymywanie zwierzqt w pomieszczeniach, zagrodach, wydzielonych obszarach na terenie ubojni w celu zapewnienia im niezbednej opieki przed ubojem; 3) unieruchamianiu - rozumie sie przez to metody ograniczajqce ruchy zwierzecla w celu dokonania efektywnego jego ogtuszenia lub usrniercenia: 4) usrnierceniu - rozumie sie przez to kazda czynnose powodujaca smierc zwierzecia. 3. 1. Unieruchamianie, ogtuszanie, wykrwawianie lub usmiercanie zwierzat bez wykrwawiania przeprowadzajq osoby, kt6re: 1) ukonczvrv 18 lat; 2) posiadajq wyksztatcenie co najmniej zasadnicze zawodowe; 3) odbyty szkolenie teoretyczne oraz trzvmlesieczna praktvke na stanowisku ubojowym, pod statym nadzorem osoby posiadajqcej udokumentowany 3-letni staz pracy na stanowisku ubojowym. 1) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje dziatem administracji rzadowe] - rolnictwo, na podstawie 1 ust. 2 pkt 1 rozporzadzenia Prezesa Rady Ministrow z dnia 11 czerwca 2004 r. w sprawie szczeqotoweqo zakresu dziatania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 134, poz. 1433). 2) Przepisy niniejszego rozporzadzenia wdrazaja postanowienia dyrektywy 93/119/WE z dnia 22 grudnia 1993 r. w sprawie ochrony zwierzat podczas uboju lub zabijania (Dz, Urz. WE L 340 z 31.12.93 r., z pain. zrn.). Dane dotyczqce ogtoszenia aktu prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszym rozporzqdzeniu, dotvcza ogtoszenia tego aktu w Dzienniku Urzedowvm Unii Europejskiej - wydanie specjalne. 2. Kwalifikacje, 0 kt6rych mowa w ust. 1 pkt 3, sa potwierdzane dokumentem, kt6ry jest przechowywany w ubojni. 3. Czvnnosci zwiqzane z przemieszczaniem i przetrzymywaniem zwierzat mogq bye wykonywane przez osoby inne niz okreslone w ust. 1, jezeli odbyty miesiecznv staz w ubojni pod statym nadzorem osoby posiadajacej udokumentowany 3-letni staz pracy przy przemieszczaniu i przetrzymywaniu zwierzat. 4. Osoby nadzorujace, 0 kt6rych mowa w ust. 1 pkt 3 i ust. 3, wyznacza podmiot prowadzqcy ubojnie po udzieleniu zgody przez powiatowego lekarza weterynarii wtasciweqo ze wzqledu na miejsce potozenia ubojni. 4. Zwierzeta w czasie przemieszczania, przetrzymywania, unieruchamiania, ogtuszania, uboju lub usrniercania chroni sie przed stresem, b61em lub cierpieniem. 5. 1. Konstrukcja i wvposazenie ubojni oraz urzadzenia w niej uzvwane powinny zapewniac ochrone zwierzqt przed zbednvm niepokojem, b61em lub cierpieniem. 2. Narzedzia, sprzet oraz instalacje stuzace do ogtuszania lub usrniercania zwierzat powinny bye zaprojektowane, wykonane, utrzymywane i uzvwane w spos6b pozwalajqcy na szybkie i skuteczne ogtuszenie lub usmiercenie zwierzat, 3. W miejscu uboju zapewnia sie zapasowe wyposazenie i narzedzia stuzace do ogtuszania lub usmiercania zwlerzat przygotowane do uzvcia w przypadku awarii. 4. Wyposazenie i narzedzia, 0 kt6rych mowa w ust. 3, sa kontrolowane przed kazdvrn rozpoczeciern uboju. 6. Zwierzeta jednokopytne, przezuwacze, swinie, kr61iki i dr6b dostarczone do ubojni w celu uboju przemieszcza sie w spos6b okreslonv w zataczniku nr 1 do rozporzadzenia. 7. 1. Zwierzeta, 0 kt6rych mowa w 6, unieruchamia sie w spos6b zapobiegajqcy zadawaniu im b6 lu, cierpien lub uraz6w. 2. Konczvn zwierzqt nie krepu]e sie, a zwierzat przed ogtuszeniem lub usmierceniem nie podwiesza si~. 3. Bydto poddawane ubojowi zgodnie z obyczajami religijnymi zarejestrowanych zwi qzk6w wyznanio-
Dziennik Ustaw Nr 205-14376 - Poz.2102 wych jest unieruchamiane przy uzvciu mechanicznych urzadzeri stuzacvch do krepowania, 4. Dr6b lub kr61iki rnozna podwieszac przed ogtuszeniem, przy czym podczas ich ogtuszania ciato zwierzecia powinno bye rozluznione w celu zapewnienia catkowitego i natychmiastowego pozbawienia wrazliwosci na b61. 5. Nie jest podwieszeniem, 0 kt6rym mowa w ust. 2, trzymanie zwierzat w urzqdzeniach unieruchamiajqcych. 6. Zwierzeta. kt6re ogtusza sie z zastosowaniem mechanicznych lub elektrycznych urzadzeri przyktadanych do gtowy, unieruchamia sie w taki sposob, aby efekt ogtuszenia zostat osiaqnietv w jak najkr6tszym czasie. 7. Do ogtuszania koni lub bydta mogq bye stosowane urzadzenia ograniczajqce ruchy gtowy. 8. Niedopuszczalne jest stosowanie urzadzen do elektronarkozy w celu unieruchamiania i przepedzania zwierzat. 8. 1. Zwierzeta, 0 kt6rych mowa w 6, przed ubojem niezwtocznie ogtusza sie przez zastosowanie: 1) urzqdzenia z zablokowanym bolcem lub 2) urzadzenia udarowego, lub 3) elektronarkozy, lub 4) dwutlenku weqla: 5) patki - w przypadku matych partii kr6lik6w. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje sie do zwierzat poddawanych ubojowi zgodnie z obyczajami religijnymi zarejestrowanych zwi qzk6w wyznaniowych. 3. Strusie ogtusza sie wytqcznie przez zastosowanie urzadzenia udarowego lub elektronarkozy. 4. Szczeg6towe warunki i sposoby stosowania urzadzen, 0 kt6rych mowa w ust. 1, sa okreslone w zataczniku nr 2 do rozporzadzenia, 5. Zwierzeta ogtusza sie wytqcznie w przypadku, gdy mozna przvstapic do ich wykrwawiania przed uptywem czasu okresloneqo w 10. 9. 1. Zwierzeta, 0 kt6rych mowa w 6, usrnierca sie przez: 1) uiycie broni palnej lub 2) poraienie pradem, lub 3) zastosowanie dwutlenku weqla, lub 4) dekapitacje lub dvslokacje kreqow szyjnych - wytacznie w przypadku drobiu; 5) zastosowanie komory prozniowe] wytqcznie w przypadku baiant6w i przepi6rek pochodzqeyeh z hodowli fermowyeh. 2. Szczeg6towe warunki i metody usrniercania zwierzqt,o kt6rych mowa w ust. 1, Sq okreslone w zataczniku nr 3 do rozporzadzenia. 10. 1. Wykrwawianie zwierzqt: 1) rozpoezyna sie po ieh ogtuszeniu, przy ezym nie p6zniej niz w: a) 60 sekund - w przypadku bydta i jednokopytnyeh, b) 15 sekund - w przypadku owiee i koz, c) 10 sekund - w przypadku swin wykrwawianych w pozycji lezace], d) 20 sekund - w przypadku swin wykrwawianych w pozycji wiszace], e) 15 sekund - w przypadku pozostatych zwierzqt cieptokrwistych; 2) koriczv sie przed odzyskaniem przez zwlerze swiadornosci: 3) powinno bye obfite i catkowite oraz wykonane w moiliwie najkr6tszym czasie przez naciecle co najmniej jednej tetnicv szyjnej lub naczvn z niej wychodzqcych. 2. Przed zakonczenlern wykrwawiania zwierzqt: 1) nie przeprowadza sie iadnych czvnnosci zwiqzanych z obrobka poubojowq; 2) nie stosuje si~ pobudzenia elektrycznego. 3. W przypadku gdy jedna osoba wykonuje czynnosci ogtuszania, podwieszania i wykrwawiania, wszystkie te czvnnosci wykonuje si~ kolejno na jednym zwlerzeciu, a nastepnie przvstepuje do ich wykonywania na nastepnvm zwierzeciu, 4. W przypadku wystqpienia awarii urzqdzenia uzvwanego do wykrwawiania drobiu ogtuszonq partie drobiu niezwtocznie poddaje sie wykrwawieniu przy uiyciu noza, 11. 1. Zwierzeta, 0 kt6ryeh mowa w 6, poddawane ubojowi poza ubojnia unieruchamia sie, ogtusza i wykrwawia w spos6b okreslonv w 7, 8 i 10. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si~ do drobiu, kr61ik6w, swin, owiec i k6z poddawanych ubojowi w gospodarstwie na potrzeby wtasne gospodarstwa, przy czym swinie, owce i kozy ogtusza sie przed wykrwawieniem. 3. Uboju swin, owiec i k6z w gospodarstwach dokonuja wytqcznie osoby posiadajqce kwalifikaeje, o kt6rych mowa w 3 ust. 1. 12. 1. Przepisy 8 do zwierzat, 0 kt6rych mowa w 6, poddawanych ubojowi zwiqzanemu ze zwalcza-
Dziennik Ustaw Nr 205-14377 - Poz. 2102 niem chor6b zakaznvch zwierzqt stosuje sie odpowiednio. 2. Przepisy 8 ust. 1 pkt 1,3, 4 i ust. 5 oraz 9 do zwierzqt, 0 kt6rych mowa w 6, poddawanych usmiercaniu zwiqzanemu ze zwalczaniem chor6b zakaznvch zwierzqt stosuje sie odpowiednio. 3. W przypadku usrniercania zwierzqt zwiqzanego ze zwalczaniem chor6b zakaznvch zwierzqt: 1) po zastosowaniu urzadzenia, 0 kt6rym mowa w 8 ust. 1 pkt 1, natychmiast po ogtuszeniu zwierzecla wprowadza sie sonde w otw6r w czaszce zwierzecia w spos6b zapewniajqcy zniszczenie pnia m6zgu i spowodowanie srnierci zwierzecia: 2) natychmiast po ich ogtuszeniu przyktada sie elektrody do serca zwierzecia i przy zachowaniu tych samych parametr6w doprowadza do migotania kom6r i zatrzymania akcji serca - w przypadku zastosowania elektronarkozy. 13. 1. Zwierzeta futerkowe z gatunk6w lis pospo Iity, lis polarny, norka, tch6rz, jenot, nutria, szynszyla i kr61ik usrnierca sie przez zastosowanie: 1) urzadzen dziatajqcych mechanicznie powodujqcych penetracje m6zgu lub 2) srodka znieczulajqcego w dawce srniertelne], lub 3) porazenia pradern powodujqcego zatrzymanie akcji serca, lub 4) chloroformu, lub 5) dwutlenku w~gla, lub 6) tlenku w~gla. 2. Szczeg6towe warunki i metody usmiercania zwierzat, 0 kt6rych mowa w ust. 1, sa okreslone w zatqczniku nr 4 do rozporzadzenia, 14. 1. Jednodniowe piskleta ptak6w z gatunk6w: kura, kaczka, g~s, indyk, bazant, przepi6rka, perlica, kaczka pizrnowa, strus usrnierca sie w wvleqarnlach przez zastosowanie: 1) urzadzen mechanicznych powodujqcych natychmiastowq srnierc lub 2) dwutlenku w~gla. 2. Zarodki gatunk6w ptak6w wymienionych w ust. 1 usrnierca sie w spos6b okreslonv w ust. 1 pkt 1. 3. Urzqdzenie, 0 kt6rym mowa w ust. 1 pkt 1: 1) jest wyposaione w szybko obracajqce sie ostrza lub wypustki z polistyrenu; 2) ma wvdajnosc wvstarczaiaca do natychmiastowego usmiercenia wszystkich umieszczonych w nim ptak6w. 4. Ptaki usrniercane przez zastosowanie dwutlenku w~gla umieszcza sle, do czasu stwierdzenia ich srnierci, w atmosferze 0 najwyiszym osiqgalnym stezeniu gazu, dostarczonego przez 100 % zrodto dwutlenku weqla. 15. 1. Zwierzeta uiywane w procedurach doswiadczalnych usmierca sie przez: 1) iniekcje smiertelne] dawki srodka stosowanego do narkozy lub eutanazji lub 2) zastosowanie srodkow uiywanych do narkozy wziewnej,lub 3) wykrwawienie zwierzecia w trakcie narkozy; 4) uiycie broni palnej lub urzadzenia z zablokowanym bolcem - w przypadku duiych ssak6w i gad6w; 5) uderzenie w qtowe powodujqce utrate swiadornosci w poiaczeniu ze skrwawieniem lub zniszczeniem m6zgu - w przypadku ryb, ptaz6w, matych gad6w, ptak6w, kr6lik6w, swinek morskich, szczur6w, chomik6w i myszy; 6) maceracje w urzqdzeniu, 0 kt6rym mowa w 14 ust. 1 pkt 1 - w przypadku ptak6w majqcych nie wiece] niz 72 godziny; 7) dekapitacje - w przypadku ryb, ptaz6w, gad6w, ptak6w, gryzoni i kr61ik6w 0 masie ciata nieprzekraczajacej 300 g, przy czym zwierzeta zimnokrwiste uprzednio ogtusza sie: 8) dvslokacje kreqow szyjnych - w przypadku ptaz6w, gad6w, ptak6w i ssak6w 0 masie ciata nieprzekraczajqcej 150 g; 9) poraienie pradern - w przypadku ryb, ptaz6w, ptak6w, swin, owiec, k6z, cielat i kr6lik6w; 10) zastosowanie srodkow chemicznych wchtaniajqcych sie przez skore i skrzela - w przypadku kregowc6w wodnych. 2. Zwierzeta domowe usrnierca sie w spos6b okreslonv w ust. 1 pkt 1. 16. Przepis6w 11-15 nie stosuje sle do zwierzat, kt6re niezwtocznie usrnierca sie w przypadku zagroienia zdrowia publicznego. 17. 1. Ranne lub chore zwierzeta poddaje sie ubojowi lub usrnierca w miejscu, w kt6rym sie znajduja, 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje sle do zwierzqt przewoionych do uboju sanitarnego lub uboju z koniecznosci, jeieli lekarz weterynarii uznat, ze dalszy transport nie narazi ich na zbedne cierpienie. 18. Traci moc rozporzqdzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie kwalifikacji os6b uprawnionych do zawodowego uboju oraz dopuszczalnych metod uboju i usrniercania zwierzat (Dz. U. Nr 70, poz. 643). 19. Rozporzqdzenie wchodzi w iycie po uptywie 14 dni od dnia ogtoszenia. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi: W. Olejniczak
Dziennik Ustaw Nr 205 14378 - Poz. 2102 Zalqczniki do rozporzqdzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 wrzesnia 2004 r. (poz. 2102) WARUNKI PRZEMIESZCZANIA ZWIERZ,l\T NA TERENIE UBOJNI Zat~cznik nr 1 1. Zwierzeta dostarczone do ubojni: 1) wytadowuje sie niezwtocznie przy uzvciu odpowiedniego sprzetu i urzadzen stuzacvch do wytadunku zwierzqt ze srodkow transportu; 2) chroni sle przed dziataniem czynnik6w atmosferycznych oraz zapewnia odpowiedniq wentvlacje, [ezeli oczekiwanie na wytadunek jest konieczne; 3) przetrzymuje sie oddzielnie - w przypadku gdy ich gatunek, ptec, wiek lub rozne miejsca pochodzenia mogq powodowac wzajemne ranienie; 4) schtadza sie przez zastosowanie odpowiednich srodkow - w przypadku ich przegrzania spowodowanego wysokq temperatura i duza wilgotnoscia powietrza; 5) poddaje sle kontroli dwa razy dziennie w przypadku ich przetrzymywania; kontrola obejmuje sprawdzenie kondycji i stanu zdrowia zwierzat, 2. Zwierzeta i oseski, kt6re doznaty uraz6w w czasie transportu lub w ubojni, poddaje sie niezwtocznie ubojowi, a w przypadku gdy jest to niernozliwe. oddziela sie je i ubija przed uptywem 2 godzin. 3. Zwierzeta dostarczone do ubojni niezdolne do samodzielnego poruszania sie: 1) nie powinny bye przeciqgane na stanowisko ubojowe; 2) usrnierca sie w miejscu, w kt6rym sie znajdujq; 3) usrnierca sie na stanowisku ubojowym - w przypadku gdy mogq bye przywiezione na miejsce przy uzvciu w6zka lub ruchomej platformy, a ich transport do miejsca uboju nie spowoduje niepotrzebnych cierpien. 4. Wytadunek zwierzqt przeprowadza sie: 1) przy zastosowaniu pomost6w, ramp i trap6w wyposazonvch w scianv boczne lub porecze zapobiegajqce wypadaniu zwierzat, przy czym pomosty, rampy i trapy dodatkowo wvposaza sie w podloqe o nachyleniu zapobiegajqcym upadkom zwierzqt; 2) przez wyprowadzenie zwierzat pojedynczo - jeze Ii jest to konieczne; 3) w spos6b zapobiegajqcy draznieniu, ptoszeniu i upadkom zwierzat, 5. W czasie wytadunku zwierzat nie podnosi sie za gtow~, rogi, uszy, konczvnv, ogon lub rune w spos6b powodujqcy b61 lub cierpienie. 6. Przepedzanie zwierzqt do miejsca uboju lub odpoczynku przeprowadza sie ze szczeg61nq ostroznoscia: 1) przejsciarni: a) skonstruowanymi w spos6b minimalizujqcy rnozliwosc zranienia sie zwierzat, b) rozmieszczonymi w spos6b pozwalajqcy na wykorzystanie instynktu stadnego zwierzqt; 2) przy zastosowaniu przyrzqd6w elektrycznych w rniesnie zadu - wytqcznie w przypadku dorostego bydta i swiri, przez czas nie dtuzszv niz 2 sekundy, oraz jezeli zapewniono swobodnq przestrzen przed zwierzeciem. 7. Zwierzeta niepoddane ubojowi niezwtocznie po przybyciu do ubojni przetrzymuje sie w: 1) zagrodach i pomieszczeniach zapewniajqcych ich ochrone przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, kt6re wvposaza sie w: a) podtoze lub podtogi zapobiegajqce upadkom zwierzat i niepowodujqce uraz6w - w przypadku kontaktu z nimi, b) wentvlacje, przy czyrn w przypadku wentylacji mechanicznej instaluje sie dodatkowe urzadzenia wspomagajqce w razie jej awarii, c) sztuczne oswietlenie umozliwiajace przeprowadzenie kontroli zwierzat 0 kazde] porze oraz przenosne oswietlenie wspomagajqce, d) urzqdzenia do wiqzania zwlerzat, e) materiaty sluzace jako sciotka dla przetrzymywanych zwierzat: 2) polowych miejscach przetrzymywania nieposiadajacvch naturalnej ostony, w kt6rych zapewnia sie zwlerzetorn ochrone przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, fizycznymi, chemicznymi lub innymi wptywajqcymi niekorzystnie na ich zdrowie. 8. Zwierzetorn przetrzymywanym po wytadunku w ubojni zapewnia sie staty dostep do wody dostarczanej przez urzadzenia sluzace do pojenia zwierzqt. 9. Zwierzeta karmi sie w 12 godzin po wytadunku, a nastepnie podaje sie pokarm w ilosci i czasie dostosowanym do ich gatunku. 10. Zwierzeta przebywajqce w ubojni powvze] 12 godzin: 1) przetrzymuje sie w legowiskach, w kt6rych rnozna je uwlazac w spos6b pozwalajqcy na przvjecie przez nie pozycji lezace]:
Dziennik Ustaw Nr 205-14379 - Poz. 2102 2) nieuwiqzane karmi sie w taki spos6b, aby mogty [esc, nie przeszkadzajac sobie wzajemnie. 11. Niedopuszczalne jest rzucanie i przewracanie pojemnik6w i kontener6w ze zwierzetarni. Pojemniki i kontenery powinny bye zatadowywane i wytadowywane w pozycji horyzontalnej za pornoca urzadzen mechanicznych. 12. Pojemniki i kontenery z perforowanym lub ruchomym dnem wytadowuje sie w spos6b uniemoiliwiajqcy zranienie zwierzat: jezeli to konieczne, zwierzeta wytadowuje sie pojedynczo. 13. Zwierzeta wytadowane z pojemnik6w i kontener6w, przetrzymywane w ubojni, poi sie i karmi w spos6b okreslonv w ust. 8 i 9. SZCZEGOlOWE WARUNKI I SPOSOBY STOSOWANIA URZADZEN DO OGlUSZANIA ZWIERZAT Zatacznik nr 2 I. UrzQdzenie z zablokowanym bolcem 1. Urzqdzenie z zablokowanym bolcem ustawia sie w pozycji zapewniajqcej uszkodzenie kory m6zgowej przez bolec. 2. Niedopuszczalne jest wykonanie strzatu w okolice potylicznq w przypadku bydta. 3. Strzat wykonuje sie w przypadku owiec i k6z majacvch rogi za podstawa rog6w (potylica) w kierunku nasady jezvka, a u bezrogich - w najwyiszy punkt czaszki (ciernie) w kierunku zgodnym z ptaszczyznq przecinaiaca katv iuchwy. 4. Po kazdvrn strzale kontroluje sie prawidtowe dziatanie mechanizmu cofajqcego bolec; w przypadku stwierdzenia nieprawidtowego dziatania mechanizmu nie uiywa sie go do czasu naprawienia. 5. W przypadku naprawy lub wymiany urzadzenia z zablokowanym bolcem zapewnia sie sprzet zapasowy. II. UrzQdzenie udarowe 1. Stosujac urzadzenie udarowe: 1) uiywa sie wytqcznie przyrzqd6w mechanicznych wymierzonych w czaszke: 2) uiywa sie naboju 0 sile zalecanej przez producenta; 3) przyktada sie przvrzad do gtowy zwierzecia w taki spos6b, aby je oqtuszvc bez ztamania kosci czaszki. 2. Przy kazdvrn uiyciu kontroluje sie prawidtowe ustawienie urzadzenia. III. Palka do ogluszania Ogtuszenia dokonuje sie w spos6b powodujqcy natychmiastowq utrate przvtornnosci zwierzecia trwajqcq do jego srnierci. IV. Elektronarkoza 1. W przypadku zwierzqt ogtuszanych pojedynczo: 1) elektrody przyktada sie w spos6b zapewniajqcy przeptyw pradu przez m6zg; miejsca przytoienia elektrod strzvze sie lub zwilia; 2) uiywa sie urzadzen sprzezonvch z urzqdzeniem: a) mierzqcym op6r elektryczny ciata zwierzecia oraz zapobiegajqcym aplikacji pradu 0 parametrach ponizej poziomu wymaganego do skutecznego ogtuszenia, b) akustycznym lub wizualnym wskazujqcym czas aplikacji pradu, c) wskazujqcym napiecie i natezenie pod obciazeniem, umieszczone w spos6b widoczny dla obstugujqcego. 2. W przypadku wodnej kapieli ogtuszajqcej drobiu: 1) poziom wody w zbiorniku powinien zapewniac zanurzenie gtowy ptaka: 2) stosuje sie prad 0 natezeniu i czasie wynoszqcym co najmniej: a) 0,15 A przez 4 sekundy - w przypadku indyk6w, b) 0,13 A przez 6 sekund - w przypadku kaczek i g~si, c) 0,12 A przez 4 sekundy - w przypadku drobiu z gatunku kura domowa, d) 0,06 A przez 4 sekundy - w przypadku przepi6- rek - a jezeli stosuje sie wyisze od podanego natezenie pradu, powinna nastepowac natychmiastowa utrata swiadornosci przez zwierzeta trwajaca do ich smierci: 3) zapewnia sie napiecie pradu wystarczajqce do wytworzenia mocy powodujqcej skuteczne ogtuszenie kaidego z ptak6w - w przypadku ich grupowego ogtuszania; 4) kontroluje sie prawidtowosc przepfywu pradu oraz potaczen elektrycznych, w tym potaczen i nawilienia pet mocujqcych nogi ptak6w; 5) zbiorniki do kapieli powinny miec rozmiary i stebokosc dostosowane do gatunku ptak6w; 6) nie dopuszcza sie do przepetnienia zbiornik6w; 7) elektroda na dnie zbiornika powinna bye potozona na catej jego dluqosci:
Dziennik Ustaw Nr 205-14380 - Poz. 2102 3. Zapewnia sie, jeieli jest to konieczne, reczne wspomaganie czvnnosci wykonywanych automatycznie. V. Dwutlenek w(tgla Stosujac dwutlenek w~gla, zapewnia sie: 1) co najmniej 70 % koncentracje dwutlenku w~gla w komorze do ogtuszania swin: 2) kornore oraz mechanizm przenoszqcy zwierzeta do niej; komora powinna bye zaprojektowana, wykonana i utrzymywana w spos6b zapobiegajqcy zranieniu swln, sciskaniu ich klatek piersiowych oraz umoiliwiajqcy zwierzetorn pozostawanie w pozycji stojace] do czasu utraty swiadornosci: 3) wystarczajqce oswietlenie komory i mechanizmu przenoszaceqo zwierzeta do niej tak, aby swinle mogty widziec otoczenie i inne zwierzeta: 4) wyposaienie komory w urzadzenie dokonujace pomiaru koncentracji gazu oraz alarrnujace za pornoca sygnat6w akustycznych i wizualnych spadek jego koncentracji poniiej wymaganego poziomu; 5) umieszczenie swin przed wprowadzeniem do komory w zagrodach i kontenerach, w kt6rych mogq widziec inne zwierzeta, a nastepnie przeprowadzenie do komory przed uptywem 30 sekund od ich wejscia do urzqdzenia; 6) przeprowadzenie zwierzat do miejsca maksymalnego stezenia gazu. Zatacznlk nr 3 SZCZEGOlOWE WARUNKI I METODY USMIERCANIA ZWIERZ.L\T 1. Bron palna stosuje sie do: 1) usrniercania zwierzat kopytnych w zwiazku ze zwalczaniem chor6b zakaznvch zwierzqt; 2) zwierzat townych utrzymywanych na fermach po spetnieniu warunk6w okreslonvch w rozporzadzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 czerwca 2004 r. w sprawie wymagan weterynaryjnych przy produkcji i dla produkt6w z rniesa kr61iczego i z rniesa zwierzqt townych utrzymywanych na fermach umieszczanych na rynku (Dz. U. Nr 148, poz. 1559). 2. Do poraienia pradern elektrycznym lub dwutlenkiem w~gla stosuje sie odpowiednio wymagania okreslone w zataczniku nr 2 do rozporzqdzenia w czesciach IV i V, przy czym: 1) prad powinien przeplvwac przez serce do czasu zatrzymania krazenia i srnierci zwierzecia: 2) zwierzeta przebywajq w komorze wypetnionej dwutlenkiem w~gla do czasu stwierdzenia ich srnierci. 3. Stosujac kornore prozniowa: 1) zwierzeta umieszcza sie w hermetycznej komorze, w kt6rej proznia jest osiaqana przy uiyciu pompy elektrycznej; 2) utrzymuje sie proznie do srnierci zwierzqt; 3) zwierzeta dostarczone do uboju oraz trzymane w kontenerach umieszcza sie wraz z tymi kontenerami w komorze przystosowanej do tego celu. Zatacznfk nr 4 SZCZEGOlOWE WARUNKI I METODY USMIERCANIA ZWIERZ.L\T FUTERKOWYCH Zwierzeta futerkowe usrnierca sie przez zastosowanie: 1) urzqdzenia bolcowego penetrujqcego, ustawionego w spos6b pozwalajqcy na uszkodzenie kory m6zgowej, przy czym po ogtuszeniu zwierzeta niezwtocznie wykrwawia sie: 2) srodka znieczulajqcego w dawce powodujqcej natychmiastowq utrate swiadornosci. a nastepnie srnierc: 3) poraienia pradern elektrycznym powodujqcego zatrzymanie akcji serca, przy czym elektrody przyktada sie w spos6b umoiliwiajqcy przeptyw pradu bezposrednio przez m6zg i serce; w przypadku Iis6w, jeieli elektrody przyktada sie do nosa i odbytu, stosuje sie prad 0 natezeniu wvnoszacvrn 0,3 A przez co najmniej 3 sekundy; 4) tlenku weqla lub dwutlenku w~gla, przy czym: a) komora, w kt6rej zwierzeta sa poddawane dziataniu gazu, powinna bye zaprojektowana, wykonana i utrzymywana w spos6b zapobiegajqcy powstawaniu uraz6w u zwierzat oraz zapewniajqcy rnozllwosc ich obserwacji, b) stosuje sie stezenie gazu powodujqce natvchmiastowa utrate swiadomosci i srnierc zwierzecia; usmiercanie rozpoczyna sie, gdy w komorze zawartosc gazu, dostarczanego ze 100 % zrodta. wynosi co najmniej 1 % objetosci dla tlenku weqla,
Dziennik Ustaw Nr 205-14381 - Paz. 2102 i 2103 c) tlenek w~gla produkowany przez przystosowany do tego celu silnik spalinowy moie bye stosowany wytqcznie w przypadku tasicowatych i szynszyji, po schtodzeniu i przefiltrowaniu oraz gdy jest wolny ad drazniacvch substancji lub gaz6w; zwierzat nie umieszcza sie w komorach przed osiaqnieciern 1 % stezenia gazu, d) wdychany gaz powoduje u zwierzqt gt~bokie znieczulenie, a nastepnie smierc, e) zwierzeta pozostaja w komorze do czasu stwierdzenia ich srnierci: 5) dwutlenku w~gla - w przypadku tasicowatych i szynszyli; 6) chloroformu - w przypadku szynszyli, przy czym: a) komora powinna bye zaprojektowana, wykonana i utrzymywana w spos6b zapobiegajqcy powstawaniu uraz6w u zwierzqt oraz zapewniajqcy mozliwosc ich obserwacji, b) zwierzeta umieszcza sie w komorze, gdy wvstepuje w niej nasycony zwiqzek chloroformu z powietrzem, c) wdychany gaz powoduje gt~bokie znieczulenie, a nastepnie srnierc zwierzecia, d) zwierzeta pozostaia w komorze do czasu stwierdzenia ich smierci,