1 GEOGRAFIA WYMAGANIA EDUKACYJNE,,Planeta Nowa 3 Nauczyciel :Alicja Januś R. SZK.2016/2017
2 Temat Wymagania na poszczególne oceny Dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry DZIAŁ: ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE POLSKI Położenie, granice i obszar Polski. Podział administracyjny. Dzieje geologiczne obszaru Polski. Skały i surowce mineralne Polski. Klimat Polski wskazać Polskę na Europy; wskazać swoje województwo na administracyjnej; nazwać i określić zasięg struktur tektonicznych występujących w Polsce; wskazać krainy geograficzne w pasach rzeźby; wymienić główne różnice w rzeźbie regionów wymienić podstawowe grupy skał, podać przykłady. odczytywać wartości temperatury powietrza i opadów na mapach; wskazać wszystkie województwa i miasta wojewódzkie; podać przykłady konsekwencji rozciągłości południkowej i równoleżnikowej podać erę, w której powstały poszczególne struktury tektoniczne; wskazać regiony geograficzne przypisywać formy powierzchni do regionów, w których występują; podać zastosowanie skał występujących w Polsce. wymienić i wskazać na sąsiadów wymienić konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej podać orogenezy i przykłady gór, które powstały w czasie ich trwania; charakteryzować podstawowe formy powierzchni; omówić genezę głównych surowców Polski. podać kierunki napływu mas powietrza oraz regionów, w których powstają; wyjaśnić proces powstawania gleby; przedstawić strukturę gatunkową zbiorowisk obliczać rozciągłość południkową ( stopnie i kilometry) i równoleżnikową scharakteryzować konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej charakteryzować góry poszczególnych orogenez; omówić rzeźbę powierzchni omówić występowanie surowców mineralnych Polski. opisać cechy Rzeki, jeziora i wody podziemne Polski. Gleby, świat podać nazwy wiatrów występujących w Polsce; wskazywać na wybrane elementy hydrologiczne wskazuje na opisać cechy mas powietrza, kształtujących klimat wskazać na dział wodny i dorzecze oraz rzeki główne; przedstawić zbiorowiska roślinne w Polsce; roślinnych analizować klimatogramy; przedstawić mechanizm powstawania wiatrów lokalnych występujących w Polsce proponuje sposoby ochrony przejściowego klimatu wskazać zlewiska, w których położona jest Polska; określić miejsca występowania wód
3 roślin i zwierząt w Polsce. Formy ochrony przyrody. Morze Bałtyckie i jego znaczenie gospodarcze. największe zatoki, wyspy, cieśniny i głębie Morza Bałtyckiego omawia znaczenie gospodarcze Morza Bałtyckiego obliczać średnie wartości temperatury powietrza, amplitudy temperatury i sum opadów; wskazać na występowanie różnych typów gleb; wskazać główne zbiorowiska leśne; wskazać ważniejsze rzeki, jeziora, zatoki; opisuje położenie Bałtyku na podstawie mapy ogólnegeograficznej rodzajów wybrzeży przedstawia przyczyny zanieczyszczenia Bałtyku wód Bałtyku wyjaśnia genezę Żuław Wiślanych podziemnych w Polsce; omówić genezę wybranej gleby; wyjaśnia genezy rodzajów wybrzeży Bałtyku wyjaśnia genezę Mierzei Helskiej wyjaśnia zróżnicowanie zasolenia wody w Bałtyku DZIAŁ: PRZEGLĄD REGIONÓW GEOGRAFICZNYCH POLSKI Krajobraz pobrzeży. regionów geograficznych pobrzeży i wskazuje te krainy na najważniejszych miast pobrzeży i wskazuje te miasta na atrakcje turystyczne pobrzeży opisuje na podstawie map tematycznych najważniejsze cechy krajobrazu pobrzeży opisuje klimat pobrzeży na podstawie mapy klimatycznej opisuje najważniejsze cechy gospodarki pobrzeży atrakcje turystyczne pobrzeży wykazuje wpływ zewnętrznych czynników rzeźbotwórczych na ukształtowanie powierzchni pobrzeży pobrzeży
4 Krajobraz. regionów geograficznych i wskazuje te krainy na Polski surowców mineralnych atrakcje turystyczne najważniejszych miast i wskazuje te miasta na Polski opisuje najważniejsze cechy krajobrazu na podstawie map tematycznych rozróżnia formy polodowcowe na podstawie zdjęć i schematów jezior polodowcowych i wskazuje te jeziora na Polski opisuje na podstawie map klimatycznych zróżnicowanie klimatyczne opisuje najważniejsze cechy gospodarki parków narodowych w pasie oraz wskazuje je na Polski atrakcje turystyczne wyjaśnia genezę rzeźby wyjaśnia zróżnicowanie krajobrazu w pasie wykazuje wpływ rzeźby terenu na zróżnicowanie opadów atmosferycznych w pasie Krajobraz nizin środkowopolskich. regionów geograficznych Nizin Środkowopolskich i wskazuje te krainy na największych miast Nizin Środkowopolskich i wskazuje te miasta na opisuje cechy krajobrazu Nizin Środkowopolskich na podstawie map tematycznych opisuje na podstawie mapy ogólnogeograficznej układ sieci rzecznej w Kotlinie Warszawskiej parków narodowych Nizin Środkowopolskich i wyjaśnia różnice między krajobrazem młodoglacjalnym a staroglacjalnym charakteryzuje czynniki rzeźbotwórcze Nizin Środkowopolskich ocenia warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa Niziny Śląskiej opisuje na podstawie schematu warszawską nieckę artezyjską Nizin Środkowopolskich
5 Krajobraz wyżyn. atrakcje turystyczne Nizin Środkowopolskich regionów geograficznych Wyżyn Polskich i wskazuje te krainy na rozpoznaje przykłady form krasowych na podstawie schematów i zdjęć najważniejszych miast Wyżyn Polskich i wskazuje te miasta na atrakcje turystyczne Wyżyn Polskich wskazuje je na opisuje, korzystając z map klimatycznych, zróżnicowanie klimatyczne Nizin Środkowopolskich określa atrakcje turystyczne Nizin Środkowopolskich atrakcje turystyczne nizin omawia zróżnicowanie klimatyczne Wyżyn Polskich na podstawie map klimatycznych opisuje na podstawie map tematycznych oraz ilustracji cechy krajobrazu Wyżyn Polskich parków narodowych Wyżyn Polskich i wskazuje je na opisuje proces powstawania gołoborzy omawia związki między wydobyciem surowców mineralnych a lokalizacją przemysłu na Wyżynach Polskich omawia warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa na Wyżynie Lubelskiej atrakcje turystyczne wyżyn charakteryzuje czynniki rzeźbotwórcze Wyżyn Polskich wyjaśnia genezę rzeźby krasowej opisuje wpływ działalności gospodarczej człowieka na krajobraz Wyżyny Śląskiej wyjaśnia genezę wąwozów i parowów ocenia warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa Wyżyny Lubelskiej wyjaśnia zróżnicowanie krajobrazu Wyżyn Polskich na podstawie map tematycznych Wyżyn Polskich wykazuje negatywny wpływ koncentracji ludności i przemysłu na środowisko przyrodnicze
6 Sudetyśrodowisko przyrodnicze, gospodarka i turystyka. wskazuje na Polski Sudety opisuje zagrożenia środowiska przyrodniczego powstające w wyniku gospodarczej działalności człowieka najważniejszych miast w Sudetach i wskazuje te miasta na Polski atrakcje turystyczne Sudetów i Przedgórza Sudeckiego opisuje położenie Sudetów i Przedgórza Sudeckiego na podstawie mapy Polski opisuje cechy krajobrazu Sudetów wskazuje na Polski rejony eksploatacji surowców mineralnych w Sudetach i na Przedgórzu Sudeckim wymienia cechy klimatu Sudetów i Przedgórza Sudeckiego atrakcje turystyczne Sudetów wyjaśnia genezę rzeźby zrębowej Sudetów wykazuje zróżnicowanie klimatyczne i roślinne Sudetów omawia przeszłość geologiczną Sudetów wykazuje zróżnicowanie budowy geologicznej Sudetów Sudetów i Przedgórza Sudeckiego Karpatyśrodowisko przyrodnicze, gospodarka i turystyka. Krajobraz kotlin podkarpackich. Zabytki UNESCO w Polsce. wskazuje na Polski Karpaty i kotliny podkarpackie opisuje wybrane atrakcje turystyczne Karpat i kotlin podkarpackich najważniejszych miast Karpat i kotlin podkarpackichoraz wskazuje te miasta na ogólnogeograficznej uzasadnia atrakcyjność opisuje cechy krajobrazu Kotlin Podkarpackich na podstawie map tematycznych surowców mineralnych występujących w Kotlinach Podkarpackich i w Karpatach i wskazuje na ogólnogeograficznej rejony ich występowania opisuje cechy klimatu Kotlin Podkarpackich i Karpat omawia na podstawie map tematycznych warunki rozwoju rolnictwa w Kotlinie wyjaśnia genezę Kotlin Podkarpackich wyjaśnia budowę fliszową Pogórza Karpackiego i Beskidów ukazuje zróżnicowanie krajobrazu Karpat Zewnętrznych i Wewnętrznych uzasadnia konieczność budowy sztucznych zbiorników na karpackich rzekach uzasadnia konieczność opisuje uwarunkowania powstania złóż surowców mineralnych Kotlin Podkarpackich wykazuje zróżnicowanie klimatyczne i roślinne Tatr Wysokich i Zachodnich ukazuje zależności między budową geologiczną a cechami rzeźby Tatr przedstawia
7 turystyczną Tatr i Pienin ośrodków turystycznych Tatr i Pienin oraz kotlin podkarpackich i wskazuje te ośrodki na Polski podać przykłady obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w Polsce; Sandomierskiej najważniejsze skały występujące w Tatrach i Pieninach charakteryzuje na podstawie schematu piętra klimatyczno- -roślinne Tatr opisuje formy rzeźby krasowej Tatr Zachodnich charakteryzuje wybrane ośrodki turystyczne wskazać obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w Polsce; ochrony przyrody Tatr atrakcje turystyczne Karpat i kotlin podkarpackich opisuje na podstawie ilustracji cechy polodowcowej rzeźby wysokogórskiej Tatr opisuje na podstawie map tematycznych najważniejsze cechy gospodarki Karpat opisać wybrane polskie obiekty spośród wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO; prezentację multimedialną na temat walorów turystycznych wybranego rejonu polskich Karpat, ze szczególnym uwzględnieniem jego walorów kulturowych uzasadnić wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO polskich obiektów; DZIAŁ: LUDNOŚĆ I URBANIZACJA W POLSCE Problemy ludnościowe Polski. Procesy urbanizacyjne w Polsce na podstawie zestawień statystycznych odczytywać liczbę ludności Polski w różnych okresach; definiować przyrost naturalny i rzeczywisty; definiować pojęcia związane z migracjami; wskazywać większe miasta podać przykłady grup etnicznych i mniejszości określić miejsce Polski w Europie pod względem liczby ludności; odczytywać mapę gęstości zaludnienia w Polsce; odczytywać z różnych źródeł informacji (m.in. rocznika statystycznego oraz piramidy płci i wieku) dane dotyczące: liczby ludności Polski, urodzeń, zgonów, przyrostu na - turalnego, struktury płci, wskazać na wykresach demograficznych okresy wyżów i niżów demograficznych; podać przyczyny zróżnicowania przyrostu naturalnego podać przyczyny I strukturę bezrobocia w Polsce; omówić przyczyny migracji i wyjaśnić ich rozmie - szczenie; scharakteryzować wybrane omówić tendencje zmian liczby ludności analizować zmiany przyrostu naturalnego własnego regionu; analizować wskaźnik bezrobocia w poszczególnych regionach omówić konsekwencje migracji;
8 narodowych w Polsce. definiować demografię, saldo migracji podać przykłady fal migracyjnych w Polsce; zdefiniować zespoły miejskie, podać przykłady; wskazać na Polski występowanie grup etnicznych i mniejszości narodowych; wskazać skupiska Polonii na świecie; grupy etniczne i mniejszości narodowe. analizować zmiany w osadnictwie wiejskim i miejskim; podać przyczyny rozmieszczenia mniejszości narodowych w Polsce; DZIAŁ: ROLNICTWO, PRZEMYSŁ, USŁUGI Warunki rozwoju polskiego rolnictwa. Pozycja przemysłu Polsce. Sektor usług w Polsce. w wymienić sektory gospodarki narodowej; wymienić czynniki wpływające na rozwój rolnictwa. zdefiniować zbiory i plony; wymienić formy użytkowania ziemi w Polsce. podać zadania poszczególnych gałęzi przemysłu; wymienić surowce wykorzystywane w poszczególnych gałęziach; wskazać główne okręgi przemysłowe Polski. dokonać podziału usług analizować wykres użytkowania ziemi. omówić na podstawie mapy rozmieszczenie upraw roślin i chowu zwierząt w Polsce. omówić występowanie surowców energetycznych w Polsce; na podstawie wykresów omówić strukturę wybranych okręgów przemysłowych. odczytywać z mapy szlaki i główne węzły transportu; omówić znaczenie komunikacji w gospodarce. analizować strukturę zasiewów i wielkość produkcji rolniczej; omówić warunki naturalne rolnictwa wybranych regionów Polski. podaje przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu wybranych upraw (pszenicy, ziemniaków buraków cukrowych) oraz chowu bydła i trzody chlewnej w Polsce; omówić występowanie surowców mineralnych i ich zastosowanie w poszczególnych gałęziach przemysłu; omówić wskaźniki rozwoju gospodarczego; na podstawie wskaźników porównywać rolnictwo Polski z rolnictwem innych państw. analizować problemy polskiego rolnictwa; omówić perspektywy rozwoju polskiego rolnictwa. charakteryzować nowoczesne gałęzie przemysłu. porównać poziom transportu i łączności
9 na rodzaje; wymienić rodzaje transportu i łączności. wymienić regiony Polski o szczególnych walorach turystycznych; omówić walory turystyczne wybranego regionu; omówić przyczyny rozwoju wybranych okręgów przemysłowych. Polski z innymi państwami. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego wiadomości i umiejętności nie ograniczają się do poziomu wymagań z podstawy programowej. Uczeń taki odznacza się specjalnymi zainteresowaniami geograficznymi. Wykonuje dodatkowe zadania wykraczające poza kanon zajęć obowiązkowych. Uczestniczy i osiąga sukcesy w szkolnych i pozaszkolnych konkursach geograficznych. Systematycznie pracuje nad pogłębianiem wiedzy z zakresu geografii. Uwagi dotyczące oceniania na każdym poziomie wymagań: - aby uzyskać kolejną, wyższą ocenę, uczeń musi opanować zasób wiedzy i umiejętności z poprzedniego poziomu. Wymagania zostały dostosowane do realiów szkoły i środowiska.