REGULAMIN OLIMPIADY JĘZYKA ŁACIŃSKIEGO

REGULAMIN OLIMPIADY JĘZYKA ŁACIŃSKIEGO Podstawę prawną istnienia olimpiady i zasad jej działania stanowi rozporządzenie MENiS z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji i sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad (Dz.U. z 2002 r., Nr 13 poz.125). Uczestnikami Olimpiady mogą być uczniowie szkół średnich, którzy wykazują zainteresowanie nauką języka łacińskiego i kulturą antyczną. Olimpiada Języka Łacińskiego jest trójstopniowa. I. Organizacja zawodów 1. Eliminacje szkolne przeprowadza, powołana przez dyrektora szkoły, komisja w składzie: nauczyciel języka łacińskiego, nauczyciel innego języka obcego lub historii. Prace uczniów, odpowiednio zakodowane, bez oceniania winny być przesłane do Okręgowego Komitetu Olimpiady w ciągu trzech dni od daty eliminacji szkolnych. 2. Eliminacje okręgowe przeprowadza, powołana przez Komitet Okręgowy, Komisja Oceniająca, w skład której wchodzą członkowie Komitetu Okręgowego. 3. Eliminacje centralne przeprowadza Komitet Główny Olimpiady, powołując jury z osób wyłonionych z Komitetu Głównego Olimpiady. II. Tematyka Tematyka Olimpiady składa się z dwóch elementów: a. wymagań stałych b. wymagań zmiennych ustalonych przez Komitet Główny Olimpiady. Podstawą tematyki Olimpiady w zakresie znajomości języka łacińskiego jest pogłębiony materiał programowy nauczania języka w liceum ogólnokształcącym oraz zestaw lektur obejmujący wiedzę z zakresu kultury antycznej. 1

W miesiącu wrześniu należy uczniów dokładnie poinformować o tematyce i organizacji eliminacji w kolejnych etapach. a. Wymagania stałe: Uczestnik Olimpiady winien wykazać się: - umiejętnością poprawnego przekładu tekstu łacińskiego na język polski, - znajomością fleksji i składni łacińskiej, - znajomością lektury obowiązkowej i dodatkowej. Lektura obowiązkowa zestaw stały A. Przekłady: 1. Homer, Iliada księgi: I, IX, XVI, XIX, XXIV (przekład: K. Jeżewska lub I. Wieniewski) 2. Homer, Odyseja (przekład: J. Parandowski) 3. Tukidydes, Wojna peloponeska księga II (przekład: K. Kumaniecki, opracowanie w serii Biblioteka Narodowa) 4. Platon, Apologia lub Fajdros lub Uczta (przekład: W. Witwicki) 5. Cezar, O wojnie domowej (przekład dostępny) 6. Wergiliusz, Eneida (przekład dostępny) 7. Owidiusz, Metamorfozy (przekład: A. Kamieńska i S. Stabryła, opracowanie w serii Biblioteka Narodowa) 8. Cyceron, W obronie poety Archiasza (przekład: D. Turkowska) B. Opracowania: 1. L. Winniczuk, Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 2006 (lub wyd. wcześniejsze) 2. Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997 (lub wyd. późniejsze) 3. K. Kumaniecki, Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1964 (lub wyd. późniejsze) rozdziały IV i V z części Grecja (IV: Okres attycki Grecja klasyczna wieku V; V: Grecja klasyczna wieku IV) oraz rozdziały V i VI z części Rzym (V: Rzym w epoce wojen domowych; VI: Wczesne cesarstwo. Pryncypat Augusta) 4. S. Stabryła, Historia literatury starożytnej Grecji i Rzymu, Wrocław 2002 2

Lektura dodatkowa i źródła zestaw zmienny A. Przekłady: 1. Liryka starożytnej Grecji Archiloch, Safona, Ksenofanes z Kolofonu, Teognis, Pindar (wg antologii Liryka starożytnej Grecji, oprac. J. Danielewicz, Poznań 1996 lub wcześniejsze wydanie w serii Biblioteka Narodowa) 2. Ajschylos, Oresteja lub Prometeusz w okowach (przekład: S. Srebrny) 3. Sofokles, Elektra (przekład: K. Morawski lub R. Chodkowski) 4. Eurypides, Medea lub Elektra lub Bachantki (przekład: J. Łanowski) 5. Arystofanes, Żaby lub Chmury lub Pokój (przekład: J. Ławińska- Tyszkowska) 6. Plutarch, Żywoty sławnych mężów 2 wybrane biografie spośród: Perykles; Demostenes; Aleksander Wielki; Cyceron; Cezar (przekład: M. Brożek) 7. Plaut, Żołnierz samochwał (przekład: G. Przychocki lub E. Skwara) 8. Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta księga I (przekład dostępny) 9. Horacy, Pieśni (jedna księga do wyboru) lub Ars poetica (przekład dostępny) 10. Petroniusz, Uczta Trymalchiona (przekład: L. Staff) 11. Apulejusz, Metamorfozy (przekład: E. Jędrkiewicz) 12. Swetoniusz, Żywoty cezarów 2 wybrane biografie (przekład: J. Niemirska-Pliszczyńska) B. Opracowania: 1. J. Carcopino, Życie codzienne w Rzymie w okresie rozkwitu cesarstwa, Warszawa 1960 2. J. Ciechanowicz, Rzym. Ludzie i budowle, Warszawa 1987 3. R. Flaceliére, Życie codzienne w Grecji za czasów Peryklesa, Warszawa 1985 4. P. Grimal, Miłość w starożytnym Rzymie, Warszawa 2005 (lub wyd. wcześniejsze: Miłość w Rzymie 1990) 5. K. Kumaniecki, Cyceron i jego współcześni, Warszawa 1989 (lub wyd. wcześniejsze) 3

6. J. Łanowski, Święte igrzyska olimpijskie, Poznań 2000 (lub wyd. wcześniejsze) 7. K. Marciniak, Mitologia grecka i rzymska, Warszawa 2010 8. Ph. Matyszak, Rzym za pięć denarów dziennie, Warszawa 2009 9. S. G. Miller, Starożytni olimpijczycy, Warszawa 2006. 10. S. Stabryła, Owidiusz. Świat poetycki, Wrocław 1989 11. S. Stabryła, Wergiliusz. Świat poetycki, Wrocław 1983 (lub wyd. późniejsze) 12. A. Szastyńska-Siemion, Muza z Mityleny: Safona, Wrocław 1993 13. A. Świderkówna, Bogowie zeszli z Olimpu, Warszawa 2008 (lub wyd. wcześniejsze) 14. A. Wójcik, Talent i sztuka. Rzecz o poezji Horacego, Wrocław 1986 UWAGA: 1. Z przekładów obowiązuje: - do II etapu - jeden przekład i jedno opracowanie - do III etapu - dwa przekłady i trzy opracowania. 2. W etapie III nie mogą powtarzać się lektury i opracowania wybrane przez uczestnika w etapie II. b. Wymagania zmienne Do wymagań zmiennych Komitet Główny Olimpiady Łacińskiej zalicza, oprócz zastrzeżenia sobie prawa do zmiany zestawu lektury dodatkowej, coroczne wskazanie autorów łacińskich, których teksty będą podstawą tematów egzaminacyjnych poszczególnych etapów. O decyzji Komitetu Głównego dotyczącej wykazu autorów klasycznych, obowiązujących w danej edycji olimpiady, uczestnicy oraz nauczyciele będą informowani z odpowiednim wyprzedzeniem. III. Terminarz eliminacji 1. Eliminacje I stopnia - szkolne - odbywają się w szkołach w dniu ustalonym przez Komitet Główny, nie później niż do 15 grudnia. 4

2. Eliminacje II stopnia odbywają się jednocześnie we wszystkich okręgach w ustalonym przez Komitet Główny dniu - najpóźniej do 15 lutego. 3. Eliminacje centralne przeprowadza Komitet Główny w terminie do 31 marca. IV. Przebieg zawodów i ocena Wszystkie eliminacje pisemne przeprowadza się anonimowo. A. Eliminacje I stopnia: 1. Eliminacje szkolne I stopnia obejmują przekład tekstu łacińskiego autorów szkolnych - w warunkach kontrolowanej samodzielności. 2. Ustalony przez Komitet Główny tekst łaciński szkoły otrzymują od Komitetu Okręgowego w kopertach zapewniających tajność. 3. Na pracę pisemną przeznacza się 90 minut, nie wliczając czasu na sprawy organizacyjne. Uczestnik może posługiwać się Słownikiem łacińsko-polskim K. Kumanieckiego lub Słownikiem łacińsko- polskim J. Korpantego i podręcznikiem gramatyki. 4. Prace uczniów niepoprawione - anonimowe opatrzone pieczątką szkoły są przesyłane przez Komisję Szkolną do Komitetu Okręgowego. Do każdej pracy należy dołączyć zaklejoną kopertę zawierającą kartkę z imieniem i nazwiskiem ucznia oraz klasę. Praca ucznia oraz koperta powinny być oznaczone tym samym symbolem. 5. Oceny przekładu dokonują członkowie Komitetu Okręgowego wchodzący w skład Komisji Oceniającej. 6. Prace pisemne ocenia się jednolitym systemem punktowym, ustalanym corocznie w zależności od charakteru tekstu łacińskiego. 7. Komitet Okręgowy na podstawie liczby punktów (określanej corocznie przez Komitet Główny) ustala listę uczestników zakwalifikowanych do eliminacji II stopnia i zawiadamia o tym szkołę i uczestników. B. Eliminacje II stopnia 1. Eliminacje II stopnia (okręgowe) obejmują: - przekład tekstu łacińskiego 5

- test gramatyczny - odpowiedzi ustne na dwa pytania szczegółowe i jedno problemowe z zakresu kultury antycznej na podstawie lektury obowiązkowej, oraz pytania sprawdzające znajomość lektury dodatkowej według załączonego przez uczestnika zestawu (minimum dwie pozycje). Samowolne nieprzystąpienie do egzaminu ustnego lub rezygnacja z odpowiedzi powoduje dyskwalifikację zawodnika. 2. Tematy zadań eliminacyjnych, tj. tekst łaciński, test gramatyczny oraz pytania z lektury obowiązkowej otrzymuje Komitet Okręgowy od Komitetu Głównego. Pytania z lektury dodatkowej ustala Komisja Oceniająca na podstawie zestawu przedstawionego sekretarzowi przez uczestnika przed eliminacjami (termin dostarczenia ustala Komitet Okręgowy). 3. Komisja Oceniająca powołana przez Komitet Okręgowy wystawia uczestnikowi trzy oceny: za przekład tekstu łacińskiego za test gramatyczny za odpowiedź ustną z zakresu wiedzy o antyku na podstawie znajomości lektury obowiązkowej i dodatkowej 4. Prace pisemne przeprowadza się wg przepisów obowiązujących na egzaminach maturalnych. Prace winny być opatrzone pieczątką Komitetu Okręgowego Olimpiady. Nad przebiegiem egzaminu czuwa przynajmniej trzech członków Komisji. Pisemny egzamin jest anonimowy. 5. Uczestnik może korzystać ze Słownika łacińsko-polskiego K. Kumanieckiego lub Słownika łacińsko-polskiego J. Korpantego - na prace pisemne przeznacza się łącznie cztery godziny zegarowe. 6. Do eliminacji ustnych II stopnia dopuszcza się tylko tych uczestników, którzy uzyskali odpowiednią ilość punktów, każdorazowo określoną przez Komitet Główny. 6

7. W eliminacjach ustnych pytania z zakresu lektury obowiązkowej podaje się uczestnikom w formie losowania. Z zakresu lektury dodatkowej pytania ustala Komisja Oceniająca na podstawie zgłoszonego wcześniej zestawu lektury (nie więcej niż 2 pytania). 8. Oceny prac pisemnych i odpowiedzi ustnych dokonuje się według jednolitego systemu punktowego. Uczestnik otrzymuje ocenę - systemem punktowym - za pracę pisemną i za odpowiedzi: - z lektury obowiązkowej - 15 pkt, - z lektury dodatkowej - 10 pkt. Liczbę punktów uprawniającą do przejścia do III etapu ustala corocznie Komitet Główny. 9. Sekretarze Komitetów Okręgowych sporządzają protokół każdego uczestnika wg załączonego wzoru. 10. W terminie wyznaczonym przez Komitet Główny, Sekretarze Komitetów Okręgowych przesyłają do Komitetu Głównego Olimpiady prace pisemne uczestników i protokoły z eliminacji oraz listę uczestników II etapu. 11. Otwarcie, przebieg i podsumowanie eliminacji okręgowych powinny przyczyniać się - poprzez zapewnienie eliminacjom należytej oprawy propagandowej - do popularyzacji znajomości języka i kultury antycznej. C. Eliminacje centralne 1. Eliminacje centralne organizuje i przeprowadza Komitet Główny Olimpiady, powołując Komisję Oceniającą spośród członków Komitetu Głównego Olimpiady. 2. Liczbę i imienny skład uczestników eliminacji centralnych ustala Komitet Główny w wyniku postępowania kwalifikacyjnego, opartego na analizie protokołów eliminacji okręgowych. 3. Zakwalifikowani uczestnicy są zawiadamiani o miejscu i terminie eliminacji centralnych przez Komitet Główny. 4. Eliminacje centralne składają się łącznie z części pisemnej oraz ustnej i obejmują: - przekład tekstu łacińskiego - odpowiedzi na 3 pytania szczegółowe z zakresu kultury antycznej oraz rozmowę na temat jednej z co najmniej 5 przeczytanych pozycji z lektury dodatkowej. 7

5. Komisja Oceniająca dokonuje oceny przekładu tekstu łacińskiego i podejmuje decyzję o dopuszczeniu uczestnika do części ustnej i ocenia wiadomości z zakresu kultury antycznej. 6. Na pracę pisemną przeznacza się cztery godziny zegarowe. Uczestnik może posługiwać się Słownikiem łacińsko-polskim K. Kumanieckiego lub Słownikiem łacińsko-polskim J. Korpantego. 7. System oceniania. Uczestnik otrzymuje ocenę - systemem punktowym - za pracę pisemną i za odpowiedzi: - z lektury obowiązkowej - 15 pkt, - z lektury dodatkowej - 10 pkt. 8. Na podstawie wyników eliminacji Komisja Oceniająca ustala corocznie limit punktów: - po części pisemnej: kwalifikujących do przystąpienia do części ustnej oraz kwalifikujących do uzyskania tytułu finalisty, - po części ustnej: kwalifikujących do uzyskania tytułu laureata. UWAGA: Uczestnik etapu centralnego zakwalifikowany do części ustnej, który nie przystąpi do egzaminu, nie może uzyskać tytułu finalisty. 9. Tytuł finalisty otrzymują ci uczestnicy części pisemnej, którzy za przekład tekstu otrzymali co najmniej 35% maksymalnej liczby punktów możliwych do uzyskania. 10. Według zatwierdzonej punktacji Komisja Oceniająca ustala kolejność lokat i wydaje decyzję o uznaniu uczestników Olimpiady Języka Łacińskiego za laureatów i finalistów. UWAGA: Informacje o liczbie punktów zdobytych przez uczestników w poszczególnych etapach, zarówno w części pisemnej jak i ustnej, zgodnie z decyzją Komitetu Głównego OJŁ uczeń może uzyskać indywidualnie u Sekretarza. 8

D. Eliminacje międzynarodowe 1. Laureaci Olimpiady Języka Łacińskiego mogą uczestniczyć w zawodach międzynarodowych pod nazwą Certamen Ciceronianum w Arpino (Italia). 2. Prawo uczestnictwa w danej edycji konkursu cyceroniańskiego mają tylko uczniowie klas maturalnych oraz klas przedmaturalnych. 3. Komitet Główny typuje spośród laureatów każdej edycji olimpiady uczniów klas maturalnych i przedmaturalnych w liczbie corocznie określanej przez organizatora włoskiego. Komitet może wyznaczyć do uczestnictwa w konkursie w Arpinum uczniów klas przedmaturalnych z rocznym wyprzedzeniem celem ich gruntownego przygotowania się. V. Uprawnienia Laureaci i finaliści oprócz nagród uzyskują uprawnienia przysługujące im zgodnie z obowiązującymi przepisami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych (Dz.U. z 2004 r., Nr 199, poz.2046), jak następuje: 1. Laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych otrzymują z danych zajęć edukacyjnych ocenę celującą na koniec roku szkolnego ( 18 ust.6 rozporządzenia MENiS z dnia 7 września 2004 r.). 2. Laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych są zwolnieni z egzaminu maturalnego z danego przedmiotu. Prawo to przysługuje także wtedy gdy przedmiot nie był nauczany w danej szkole. Na świadectwie dojrzałości zamieszcza się adnotację o uzyskanym tytule laureata lub finalisty olimpiady, a zamiast wyniku egzaminu maturalnego wpisuje się z w o l n i o n y ( 56). 3. Laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych są zwolnieni z egzaminu dojrzałości z danego przedmiotu. W tym przypadku zwolnienie jest równoznaczne z uzyskaniem oceny celującej ( 27). 9

Laureaci zawodów, a także finaliści mogą być zwolnieni z części lub całości egzaminów wstępnych do szkół wyższych na mocy uchwał poszczególnych uczelni podjętych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 65, poz. 385, z późn. zm.). Komitet Główny Olimpiady (zgodnie z 13 ust. 1 rozporządzenia MENiS z dnia 29 stycznia 2002 r.) wydaje laureatowi lub finaliście zaświadczenie. Zaświadczenie podpisuje przewodniczący Komitetu, Komitet prowadzi rejestr wydanych zaświadczeń. Uczestnicy etapu centralnego, którzy, zgodnie z decyzją Komitetu, nie zdobyli tytułu finalisty, otrzymują od Komitetu Głównego poświadczenie uczestnictwa w centralnych zawodach języka łacińskiego. VI. Dokumentacja Komitety Okręgowe i Komitet Główny prowadzą archiwa akt Olimpiady z ostatnich 5 lat, w których gromadzi się takie dokumenty, jak: - regulamin Olimpiady Języka Łacińskiego, - listy uczestników i ich nauczycieli, - dokumentację statystyczną i finansową. 10

(W Z Ó R) PROTOKÓŁ Nr... (II etap zawodów) Okręg:... Imię i nazwisko uczestnika:... Adres zamieszkania (wraz z kodem):...... Data i miejsce urodzenia:... Nazwa i adres szkoły (wraz z kodem):...... Klasa:... profil:... Imię i nazwisko nauczyciela prowadzącego:...... Zestaw lektury dodatkowej opracowanej przez uczestnika:......... OCENA pracy pisemnej - za tłumaczenie - za test gramatyczny odpowiedzi ustnej - z lektury obowiązkowej nr zestawu... - z lektury dodatkowej treść pytań............... razem Podpisy członków Komisji: Uwagi:...pkt....pkt....pkt....pkt....pkt. 11