Stoneridge Electronics Tachografy cyfrowe SE5000 Podręcznik użytkownika PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 1
W A Ż N A I N F O R M A C J A Z uwagi na przepisy bezpieczeństwa kierowcy oraz ruchu drogowego, zaleca się, aby interakcja kierowcy z tachografem cyfrowym - jednostką pojazdową (JP) nie odbywała się podczas ruchu pojazdu (Uwaga: skrót JP używany będzie w dalszej treści podręcznika jako określenie tachografu cyfrowego). Jeśli kierowca nie posiada ważnej karty chipowej JP, nie powinien prowadzić pojazdu, w którym zamontowana jest JP opisana w niniejszym podręczniku, gdyż jest to niezgodne z prawem UE. Jeśli karta została zagubiona, skradziona lub jest wadliwa, inspektorat transportu drogowego kraju, w którym kierowca będzie podróżował może czasowo zwolnić go z używania karty. Kierowcy powinni kontaktować się bezpośrednio z inspektoratami transportu drogowego w poszczególnych krajach (zgodnie ze wskazaniami zawartymi w Załącznik 7 - Inspektoraty transportu drogowego w poszczególnych krajach) celem uzyskania wyjaśnień w tej kwestii - kierowcy muszą zobowiązać się do przestrzegania przepisów dotyczących prowadzenia pojazdów. Karty chipowe kierowców posiadają obszar pamięci, w którym przechowywane są dane czynności kierowcy. Na karcie kierowcy można zazwyczaj zarejestrować 28 dni czynności kierowcy. Należy podkreślić, że po zapełnieniu się obszaru pamięci karty, nowo zapisywane czynności będą kasować najstarsze dane na karcie, które zostaną trwale utracone. Opisy typów danych czynności przechowywanych na karcie zamieszczono w Załącznik 3 - Dane wprowadzenia i wycofania karty kierowcy oraz dane czynności kierowcy. Właściciele kart powinni dbać o swoje karty. Karty kierowcy nie mogą być odstępowane ani udostępniane innym osobom. Z kartami chipowymi należy obchodzić się ostrożnie - nie zginać ani nie składać kart. Zabezpieczyć miejsca styku kart przed zabrudzeniem - jeśli potrzeba, oczyścić miękką wilgotną szmatką. Zabrudzenia mogą spowodować wczesną awarię JP. Należy dopilnować, aby kieszenie były w każdym momencie zamknięte, z wyjątkiem wprowadzania i wyciągania kart. Podobnie postępować, jeśli chodzi o kasetę z papierem, z wyjątkiem wymiany papieru w drukarce. Nie używać nadmiernej siły podczas wyjmowania kasety z komory. Należy też pamiętać, że papier przeznaczony do drukowania powinien być zatwierdzony przez firmę Stoneridge oraz być przechowywany w chłodnym, ciemnym i suchym otoczeniu. Kieszenie kart chipowych JP nie są przystosowane do utrzymania ciężaru w pozycji otwartej. Odłączyć zasilanie JP jeśli: W pojeździe prowadzone są prace spawalnicze. Przewiduje się przedłużony rozruch silnika w trybie boost. Wysokie napięcie przejściowe może spowodować trwałe uszkodzenie obwodów elektrycznych JP. Podobnie, awaria innych komponentów elektrycznych pojazdu, np. regulatora alternatora, może doprowadzić do uszkodzenia JP, która jest na stałe połączona z akumulatorem. Skutkiem tego typu uszkodzeń JP będzie unieważnienie jej gwarancji. PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 2
Funkcjonowanie elektromagnetyczne (EMC) JP Stoneridge jest zgodnie z wymaganiami Dyrektywy Komisji UE 95/54/EC. Skrzynki JP nie należy nigdy otwierać, naruszać ani manipulować przy niej, nawet w warsztacie tachografów - każdy taki przypadek spowoduje niezdatnośćprzyrządu do użytku. W przypadku zewnętrznego uszkodzenia zaleca się przedstawienie JP do oceny w warsztacie. Jeśli wydana zostanie ocena negatywna, przyrząd zostanie wycofany z użytku i konieczna będzie jego wymiana. Normalna temperatura robocza JP Stoneridge mieści się w zakresie -25 C to +70 C. (Uwaga: w wersji ADR zakres ten wynosi -25 C to +65 C). Jeśli niezgodność czasu UTC JP wynosi więcej niż ±20 minut, system należy oddać do warsztatu tachografów celem dokonania ponownej kalibracji. PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 3
SPIS TREŚCI W A Ż N A I N F O R M A C J A...2 SPIS TREŚCI...4 SPIS ILUSTRACJI...6 1. Wstęp...7 2 Opis systemu tachografu cyfrowego...8 3. Opis klawiszy...9 3.1 Zmiana dyżuru kierowcy/klawisze wysuwania karty...10 3.1.1 Funkcja zmiany dyżuru...10 3.1.2 Funkcja wysuwania karty...10 3.2 Klawisz Wprowadź...10 3.3 Klawisz Anuluj...11 3.4 Przyciski w górę / w dół"...11 3.5 Kieszenie na karty chipowe...11 3.6 Kaseta na papier...11 3.6.1 Zakładanie papieru w drukarce...12 3.7 Wyświetlacz...13 4. Jazda...14 4.1 Wprowadzanie karty...15 4.2 Ręczne wprowadzanie dyżurów i położeń...17 4.2.1 Ręczne wprowadzanie dyżurów - kontynuacja aktualnego dziennego okresu pracy...18 4.2.1.1 Ręczne wprowadzanie dyżurów - Poprawianie wpisów...19 4.2.2 Ręczne wprowadzanie dyżurów - Nowy dzienny okres pracy...20 4.2.2.1 Ręczne wprowadzanie dyżurów - Wyłącznie od nowego dziennego czasu rozpoczęcia do wprowadzenia karty...20 4.2.2.2 Ręczne wprowadzanie dyżurów - Od ostatniego wycofania karty do zakończenia dziennego okresu pracy oraz od nowego dziennego rozpoczęcia pracy do wprowadzenia karty...21 4.2.3 Ręczne wprowadzanie położeń...22 4.3 Ekran 'jazdy' standardowej...22 4.4 Ustawienie dyżuru...23 4.5 Ekrany jazdy zastępczej...24 PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 4
4.5.1 Jazda poza zasięgiem...24 4.5.2 Wybór trybu przeprawa promowa/kolejowa...25 4.6 Wysuwanie karty...25 4.7 Jazda bez ważnej karty chipowej...26 4.8 Obsługa w przypadku dwóch kierowców...27 5. Wydruki...28 5.1 Rodzaje wydruków...28 5.2 Jak rozpocząć i zakończyć wydruk...29 5.3 Wydruk próbny...29 6 Menu ustawień...31 6.1 Czas UTC i czas lokalny...31 6.1.1 Regulacja czasu UTC JP...31 6.1.2 Ustawianie czasu lokalnego JP...32 6.2 Odwracanie wyświetlacza...32 6.3 Wbudowany test...33 7 Ostrzeżenia w JP (zdarzenia i usterki)...34 7.1 Ogólne komunikaty ostrzegawcze dotyczące zdarzeń...34 7.2 Komunikaty ostrzegawcze dotyczące prób naruszenia zabezpieczeń JP...36 7.3 Komunikaty ostrzegawcze dotyczące prób naruszenia zabezpieczeń czujnika...37 7.4 Komunikaty ostrzegawcze rejestrujące usterki sprzętu...37 7.5 Komunikaty ostrzegawcze dotyczące usterek karty...38 7.6 Komunikaty ostrzegawcze producenta dotyczące zdarzeń i usterek...39 8 Dbałość i konserwacja JP...42 8.1 Utrzymanie czystości...42 8.2 Ochrona systemu JP przed uszkodzeniem...42 8.3 Konserwacja drukarki...42 9. Okresowe przeglądy JP i kontrole bezpieczeństwa...43 10 Tachograf cyfrowy Stoneridge w wersji ADR...43 Załącznik 1 - Symbole wyświetlacza JP...45 Załącznik 2 - Kraje/Regiony położenia tachografu...49 Załącznik 3 - Dane wprowadzenia i wycofania karty kierowcy oraz dane czynności kierowcy...50 PL PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 5
Załącznik 4 - Opis procedur drukowania...51 Załącznik 5 - Ekrany wyświetlacza wybrane podczas jazdy...55 Załącznik 6 - Części zamienne do drukarki...56 Załącznik 7 - Inspektoraty transportu drogowego w poszczególnych krajach...56 Załącznik 8 - Wykrywanie i usuwanie usterek (wbudowane testy)...58 Załącznik 9 - Ekran wyświetlacza jazdy i Nawigacja z menu głównego...59 Załącznik 10 - Słowniczek pojęć...61 PL SPIS ILUSTRACJI Ilustracja 1 Ilustracja klawiszy...9 Ilustracja 2 Wyciąganie kasety na papier...12 Ilustracja 3 Orientacja papieru w drukarce...13 Ilustracja 4 Schemat zwykłej obsługi podczas jazdy...14 Ilustracja 5 Schemat procedury wprowadzania karty chipowej...15 Ilustracja 6 Wprowadzanie karty chipowej do kieszeni...16 Ilustracja 7 Wyjmowanie karty chipowej z kieszeni...26 Ilustracja 8 Wydruk próbny...31 Ilustracja 9 Symbol identyfikacyjny ADR...43 Ilustracja 10 Etykieta znamionowa JP ADR...44 Ilustracja 11 Ekrany wyświetlacza jazdy i Nawigacja z menu głównego...61 PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 6
1. Wstęp Niniejszy Podręcznik użytkownika obejmuje zwykłą obsługę JP Stoneridge, tzn. z wprowadzoną ważną kartą chipową kierowcy. W skład JP opisanej w tym podręczniku wchodzą dwa mechanizmy kieszeni na kartę chipową, drukarka, wyświetlacz LCD oraz klawisze użytkownika umieszczone w obudowie radiowej w standardzie ISO. JP została zaprojektowana w zgodzie z wymogami UE, dlatego prędkości i odległości są wyświetlane i rejestrowane w jednostkach metrycznych (odpowiednio w kilometrach na godzinę i kilometrach). Oprócz wyświetlania i rejestrowania prędkości pojazdu i przebytych odległości, JP posiada wbudowany zegar wskazujący aktualny czas na wyświetlaczu JP. Karty chipowe kierowcy, na których zapisywane są czasy jazdy, prędkości i przebyte odległości, to elastyczne karty plastikowe przypominające kredytowe. Kieszenie JP, gdy znajdują się w nich karty chipowe są podczas jazdy w pozycji zamkniętej i można je otworzyć tylko podczas postoju pojazdu. Uwaga: jeśli w kieszeni nie ma karty, można ją otworzyć w dowolnym momencie. JP została tak zaprojektowana by mogło z niej korzystać maksymalnie dwóch kierowców, dlatego obok kieszeni z gniazdami na kartę umieszczono dwa specjalne przyciski ('1' dla kierowcy i '2' dla załogi). Przyciski te posiadają podwójną funkcję: ustalania aktualnego dyżuru oraz otwierania kieszeni na kartę. JP wyposażona jest także w cztery dodatkowe przyciski znajdujące się bezpośrednio pod wyświetlaczem. Lewy to klawisz Anuluj, dwa środkowe oznaczają kierunek w górę i w dół, a prawy to Wprowadź". Typ JP Stoneridge posiada świadectwo dopuszczenia do użytku na obszarze Unii Europejskiej. Uwaga: Świadectwo dopuszczenia posiada numer e5??. Numer dopuszczenia do użytku typu przyrządu umieszczony jest na wszystkich JP Stoneridge. JP firmy Stoneridge Electronics uzyskał certyfikat bezpieczeństwa na poziomie ITSEC E3 high, zgodnie z odpowiednimi przepisami UE dotyczącymi tachografów cyfrowych. PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 7
2 Opis systemu tachografu cyfrowego System tachografu cyfrowego zainstalowanego w pojeździe składa się z następujących części: Jednostka pojazdowa (JP) - to przyrząd wielkości radia, w skład którego wchodzi drukarka, wyświetlacz, przyciski interfejsu użytkownika oraz dwa gniazda na karty chipowe. Informacje przechowywane w JP dotyczą: niektórych parametrów związanych z pojazdem, wszystkich czynności dotyczących kierowcy, zdarzeń i awarii, prędkości (uwaga: z ostatnich 24 godzin jazdy) oraz odległości. Czujnik ruchu - służy do przekazywania do JP impulsów sygnalizujących prędkość ze skrzyni biegów pojazdu i musi posiadać aprobatę firmy Stoneridge. Aby zapewnić spójność sygnału czujnika prędkości, przekazanie sygnału prędkości pomiędzy czujnikiem i JP następuje w formie zaszyfrowanej - stąd czujnik ruchu jest też często nazywany nadajnikiem kodowanym. Kodowanie sygnału prędkości zapewnia wykrycie i zarejestrowanie wszelkich prób ingerencji w sygnał. Karta chipowa kierowcy - służy do przechowywania danych na temat jazdy dotyczących kierowcy, którego nazwisko widnieje na karcie. Zdalny wyświetlacz - zwykle występuje w formie grupy przyrządów przeznaczonych do wyświetlania prędkości (prędkościomierz) oraz przebytej odległości (wyłącznik samoczynny i licznik kilometrów), wykorzystujących informacje z JP. Jednak prędkości i odległości mogą być wyświetlone tylko na JP. PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 8
3. Opis klawiszy Ilustracja 1 (na odwrocie) przedstawia klawisze JP firmy Stoneridge. Klawisz Anuluj Wyświetlacz Klawisz Wprowadź Kaseta na papier Kieszeń na kartę kierowcy Przycisk "w górę" Przycisk "w dół" Zmiana dyżuru kierowcy/klawisz wysuwania karty Zmiana dyżuru załogi/klawisz wysuwania karty Otwór na papier do drukarki Kieszeń na kartę załogi Ilustracja 1 Ilustracja klawiszy PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 9
3.1 Zmiana dyżuru kierowcy/klawisze wysuwania karty Klawisze te (po jednym dla kierowcy i załogi) spełniają podwójną funkcję: po pierwsze, zmieniają aktualnie wybrany dyżur, po drugie, wysuwają odpowiednią kieszeń na kartę. 3.1.1 Funkcja zmiany dyżuru Dla włączenia okresu rejestrowanego dyżuru przewidziano dwa pojedyncze klawisze, odpowiednio dla kierowcy i załogi (jeśli obecnych jest dwóch kierowców). Klawisz kierowcy znajduje się na lewo od klawisza zmiany dyżuru ( 1"), natomiast klawisz załogi na prawo od klawisza zmiany dyżuru ( 2"). Tryb dyżuru dla kierowcy lub załogi należy wybrać naciskając 'krótko' odpowiedni klawisz zmiany dyżuru (patrz punkt 4.4 Ustawienie dyżuru, w celu uzyskania szerszych informacji). Aby zmienić tryb działania, kierowca lub członek załogi powinien nacisnąć kilka razy odpowiedni klawisz zmiany dyżuru, aż na wyświetlaczu pojawi się właściwy tryb dyżuru. (Uwaga: górna linia dotyczy kierowcy, dolna załogi). Podkreślenia wymaga fakt, iż kiedy pojazd zaczyna ruszać, JP automatycznie przełącza tryb dyżuru kierowcy w pozycję 'jazdy', a tryb dyżuru załogi w 'stan gotowości'. Kiedy pojazd ulega zatrzymaniu, tryb dyżuru kierowcy automatycznie przechodzi w położenie 'pracy', a dyżur załogi pozostaje w 'stanie gotowości'. Należy zwrócić uwagę, aby wybrać tryb 'odpoczynku' dla kierowcy i załogi, 'stan gotowości' dla kierowcy i tryb 'praca' dla załogi. 3.1.2 Funkcja wysuwania karty Klawisze zmiany dyżuru kierowcy posiadają też drugą funkcję - wysuwania kieszeni na kartę, aby wprowadzić lub wyjąć kartę chipową (Uwaga: lewy klawisz '1' przewidziany jest dla karty kierowcy, prawy klawisz '2' dla karty załogi). Aby wysunąć kieszeń na kartę należy 'nacisnąć i przytrzymać' odpowiedni klawisz. Po krótkiej chwili otworzy się żądana kieszeń. Uwagi: 1. Po włożeniu karty chipowej do JP, odpowiedni klawisz wysunięcia będzie aktywny dopiero po zatrzymaniu się pojazdu. 2. Klawisze wysunięcia nie są aktywne, kiedy nastąpiła przerwa w zasilaniu JP. Jeśli nie ma możliwości przywrócenia zasilania, kieszeń będzie musiała zostać uwolniona w warsztacie tachografów. 3.2 Klawisz Wprowadź Naciśnięcie klawisza Wprowadź powoduje wejście do Menu głównego funkcji podrzędnych, podczas gdy na wyświetlaczu widnieje tryb jazdy standardowej (lub jedna z możliwości wyboru strony). Klawisz ten posiada też drugą funkcję - potwierdzania opcji możliwych do wyboru, wyświetlanych na różnych ekranach funkcji podrzędnych menu głównego, ręcznego wprowadzania dyżuru, itp. (omawianych w treści podręcznika). Klawisza Wprowadź można również użyć do potwierdzania i usuwania komunikatów ostrzegawczych. PL PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 10
3.3 Klawisz Anuluj Klawisz Anuluj służy do powrotu do menu głównego oraz ekranów trybu jazdy. 3.4 Przyciski w górę / w dół" Przyciski w górę / w dół służą do przewijania różnych opcji menu lub do zwiększania bądź zmniejszania wyświetlanych wartości, np. godzin. 3.5 Kieszenie na karty chipowe Kieszenie, na kartę kierowcy (z lewej strony) i załogi (z prawej), służą do wprowadzania (lub usuwania) kart do JP, zgodnie z instrukcjami zawartymi w punkcie 3.1.2 Funkcja wysuwania karty. 3.6 Kaseta na papier Kaseta na papier służy do przechowywania rolki papieru. Powinna być zawsze zamknięta, z wyjątkiem zakładania nowej rolki. Podczas wydruku papier pojawi się w szczelinie u dołu kasety, dlatego szczelina powinna być wolna od przeszkód. PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 11
3.6.1 Zakładanie papieru w drukarce Aby wymienić papier należy wpierw wyjąć całą kasetę z jej komory. Kasetę można usunąć, jak przedstawiono i opisano na ilustracji 2. 1. Nacisnąć lekko przykrywkę na środku, w górnej części JP. 2. Przykrywka przechyli się u dołu na zewnątrz. 3. Przytrzymać przykrywkę u dołu w miejscu, gdzie 4. Wyciągnąć ostrożnie przykrywkę/mechanizm z JP. przechyla się na zewnątrz. Ilustracja 2 Wyciąganie kasety na papier PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 12
Po wyciągnięciu kasety można w niej umieścić rolkę z papierem. Papier należy przełożyć przez rolkę z tyłu kasety i wyciągnąć na tyle, aby wystawał z kasety (jak najbliżej przedniej przykrywki). Papier należy przeprowadzić przez spód kasety, jak pokazano na ilustracji 3. Następnie ostrożnie umieścić kasetę w otworze JP, wsuwając ją przez środek przykrywki, aż przykrywka zostanie zablokowana w jednostce głównej. Uwaga: do drukowania należy używać jedynie papieru zatwierdzonego przez firmę Stoneridge (patrz Załącznik 6 - Części zamienne do drukarki, w celu uzyskania szczegółowych informacji). PL Ilustracja 3 Orientacja papieru w drukarce 3.7 Wyświetlacz Wyświetlacz dostarcza wszelkich informacji niezbędnych dla operatora podczas jazdy. Opisy poszczególnych ekranów zamieszczono w poświęconych im miejscach w podręczniku. Pełna lista symboli wyświetlacza wraz z niektórymi kombinacjami symboli znajduje się w Załącznik 1 - Symbole wyświetlacza JP. PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 13
4. Jazda W sekcji tej opisano zwykłą obsługę JP, tzn. z ważną kartą kierowcy wprowadzoną do kieszeni kierowcy ('1'). Aby uzyskać informacje, co należy czynić, gdy pojazd powinien być w ruchu, a wprowadzona karta chipowa jest nieważna, patrz punkt 4.7 Jazda bez ważnej karty chipowej. Na ilustracji 4 przedstawiono schemat etapów zwykłej obsługi JP podczas jazdy. Wprowadzić kartę chipową Uwaga: etap ten obejmuje wprowadzenie położenia początkowego. Ręczne Uwaga: etap ten przewidziany jest dla dyżurów odbytych przed wprowadzeniem karty. Jazda Uwaga: etap ten obejmuje ustawienie aktualnego dyżuru oraz wszelkich jazd odbytych poza zasięgiem. Wyjąć kartę chipową Uwaga: etap ten obejmuje wprowadzenie położenia końcowego. Ilustracja 4 Schemat zwykłej obsługi podczas jazdy Uwaga: celem ręcznego wprowadzania dyżurów kierowcy jest umożliwienie kierowcy zapisania wszelkich dyżurów odbytych od chwili ostatniego wycofania jego karty z JP. PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 14
4.1 Wprowadzanie karty Przed rozpoczęciem jazdy kierowca musi umieścić swoją ważną kartę w kieszeni kierowcy ('1'), a członek załogi powinien umieścić swoją ważną kartę kierowcy w kieszeni załogi ('2'). Po wprowadzeniu karty kierowcy JP dokona jej uwierzytelnienia. Potwierdzenie uwierzytelnienia karty kierowcy przez JP po jej włożeniu polega na wyświetleniu ikon 1 wraz z nazwiskiem kierowcy odczytanym z uwierzytelnionej karty. Jeśli karta po włożeniu nie zostanie uwierzytelniona i JP odrzuci ją, na wyświetlaczu pojawi się komunikat! Wprowadzenie nieważnej karty w celu potwierdzenia braku uwierzytelnienia. Po włożeniu karty do JP zostanie zarejestrowany fakt jej wprowadzenia. Opis zapisanych danych zamieszczono w Załącznik 3 - Dane wprowadzenia i wycofania karty kierowcy oraz dane czynności kierowcy. Ilustracja 5 przedstawia schemat etapów związanych z wprowadzaniem karty chipowej do JP. Wysunąć żądaną kieszeń na kartę Uwaga: nacisnąć i przytrzymać klawisze wysuwania kieszeni '1' lub '2', odpowiednio dla kieszeni kierowcy lub załogi. Zakończyć procedurę wycofania karty Uwaga: etap ten wymagany jest tylko wówczas, gdy karta kierowcy lub załogi aktualnie znajduje się w kieszeni (patrz punkt 4.6 Wysuwanie karty, w celu uzyskania szczegółowych informacji). Wprowadzić kartę do gniazda wysuniętej Uwaga: komunikat Wysuwanie karty 1 ('2' dla załogi) pojawi się przez chwilę na wyświetlaczu przed otwarciem kieszeni. Wprowadzić kartę jak pokazano na ilustracji 6. Delikatnie zamknąć kieszeń karty Uwaga: komunikat Sprawdzanie karty w toku 1 ('2' dla załogi) będzie wyświetlany do momentu przyjęcia karty. Ilustracja 5 Schemat procedury wprowadzania karty chipowej PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 15
Uwaga: Jeśli zostanie wyświetlony komunikat 1 Nie można otworzyć gniazda, to kieszeń nie może zostać otwarta przez JP - należy potwierdzić i usunąć ostrzeżenie (jak opisano w punkcie 7 Ostrzeżenia w JP (zdarzenia i usterki)) i spróbować ponownie otworzyć kieszeń. Jeśli po kilku próbach wciąż nie można otworzyć kieszeni, pojazd należy oddać do warsztatu tachografów celem przeprowadzenia kontroli JP. Po otwarciu kieszeni należy umieścić w niej kartę, tak by chip znalazł się z tyłu kieszeni oraz na górze karty, jak pokazano na ilustracji 6. Ilustracja 6 Wprowadzanie karty chipowej do kieszeni PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 16
Jeśli karta zostanie odrzucona przez JP, wyświetli się komunikat z ikoną! Wprowadzenie nieważnej karty informujący o tym, że karta jest nieważna i nie została uwierzytelniona. Komunikat należy potwierdzić i usunąć (jak opisano w punkcie 7 Ostrzeżenia w JP (zdarzenia i usterki)) i wysunąć kartę. W razie potrzeby, sprawdzić JP oraz kartę, aby określić gdzie wystąpiła usterka. Jeśli karta okazała się wadliwa, należy skontaktować się z odpowiednimi władzami i wystąpić o nową (patrz Załącznik 7 - Inspektoraty transportu drogowego w poszczególnych krajach). Jeśli JP jest wadliwa, pojazd należy oddać do warsztatu tachografów do przeglądu. Jeśli karta zostanie przyjęta i uwierzytelniona, ekran wyświetlacza będzie wyglądał tak jak pokazano obok. Komunikat z ikoną oznacza, że do gniazda 1 wprowadzono ważną kartę kierowcy, oraz wyświetlone jest nazwisko kierowcy potwierdzające, że karta została uwierzytelniona. Następnie JP odczyta 'czas ostatniego wycofania' z dopiero co wprowadzonej karty kierowcy i na wyświetlaczu pokaże się komunikat z ikoną Ostatnie wyco z datą i godziną. Należy wówczas wprowadzić ręcznie dyżury i położenie, jak opisano w punkcie 4.2 Ręczne wprowadzanie dyżurów i położeń. Należy zaznaczyć, że jeśli ostatni 'czas wycofania' nie został zapisany prawidłowo na wprowadzonej karcie kierowcy (np. z powodu błędu JP lub karty), wyświetlony zostanie komunikat! 1 Ostatnia ses nie zamk. popr. (Uwaga: '2' dla karty załogi), który oznacza, że ostatnia sesja karty nie została poprawnie zamknięta. Ostrzeżenie należy potwierdzić i usunąć (zgodnie z opisem w punkcie 7 Ostrzeżenia w JP (zdarzenia i usterki)) przed kontynuacją. Jeśli ostrzeżenie to będzie pojawiać się regularnie, należy sprawdzić poprawność działania systemu JP/karty, wykonując te same czynności dotyczące żądanego użytkownika, które opisano w poprzednim akapicie. JP przyjmie wtedy automatycznie czas wprowadzenia karty jako nowy dzienny okres pracy i ręczne wprowadzanie dyżurów nie będzie już wymagane, z wyjątkiem położenia początkowego, zgodnie z opisem w punkcie 4.2.3 Ręczne wprowadzanie położeń. 4.2 Ręczne wprowadzanie dyżurów i położeń Następnym etapem po poprawnym wprowadzeniu karty kierowcy i weryfikacji przez JP oraz wyświetleniu 'czasu ostatniego wycofania' jest ręczne wprowadzanie wszystkich dyżurów odbytych przez właściciela karty od czasu ostatniego wycofania karty. Aby kontynuować należy nacisnąć klawisz w górę, w dół, Wprowadź lub Anuluj". Ekran wyświetlacza będzie wówczas wyglądał tak jak pokazano obok. Ikona w górnej linii oznacza pytanie czy jest to kontynuacja aktualnego dziennego okresu pracy?. Aby kontynuować należy wybrać jedną z trzech opcji: pierwsze dwie to naciśnięcie klawiszy w górę lub w dół, w celu zaznaczenia bądź jako odpowiedź 'tak' bądź jako odpowiedź 'nie', a następnie naciśnięcie 1 Smith John? Kont. dzień? 09:15 15.04.04 klawisza Wprowadź, aby przyjąć opcję 'tak' dla kontynuacji aktualnego dziennego okresu pracy (patrz punkt 4.2.1 Ręczne wprowadzanie dyżurów - kontynuacja aktualnego dziennego okresu pracy) lub opcję 'nie' dla nowego dziennego okresu pracy (patrz punkt 4.2.2 Ręczne wprowadzanie dyżurów - Nowy dzienny okres pracy). Trzecia opcja to naciśnięcie i przytrzymanie klawisza Anuluj, jeśli nie wymagane jest ręczne wprowadzanie dyżurów, a następnie wprowadzenie położenia początkowego, zgodnie z opisem w punkcie 4.2.3 Ręczne wprowadzanie położeń. PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 17
Należy podkreślić, że procedura ręcznego wprowadzania dyżurów ulegnie automatycznemu zakończeniu, jeśli spełniony zostanie jeden z następujących warunków (Uwaga: wszystkie dyżury wprowadzone ręcznie do momentu anulowania procedury ręcznego wprowadzania zostaną zapisane): 1. jeśli pojazd zaczyna ruszać; 2. jeśli karta chipowa zostanie wprowadzona lub usunięta; 3. jeśli nie występuje interakcja pomiędzy użytkownikiem a JP w czasie dłuższym niż 1 minuta; 4. jeśli klawisz Anuluj zostanie naciśnięty i przytrzymany. 4.2.1 Ręczne wprowadzanie dyżurów - kontynuacja aktualnego dziennego okresu pracy Uwaga: wszystkie wprowadzone czasy powinny być czasami UTC. Rozpoczęcie ręcznego wprowadzania dyżurów następuje wówczas, gdy 'kontynuacja dziennego okresu pracy' została przejęta z poprzedniego punktu. Należy jednak zauważyć, że jeśli ostatnie wycofanie karty nastąpiło wcześniej niż 24 godziny temu, na wyświetlaczu pojawi się komunikat ostrzegawczy >24h ost. wyc. karty >24h. Po potwierdzeniu ostrzeżenia (zgodnie z opisem w punkcie 7 Ostrzeżenia w JP (zdarzenia i usterki)), JP automatyczne zarejestruje wprowadzenie karty w ramach nowego dziennego okresu pracy i przejdzie do kolejnego etapu, zgodnie z opisem w punkcie 4.2.2 Ręczne wprowadzanie dyżurów - Nowy dzienny okres pracy. Jeśli czas ostatniego wycofania karty nie przekroczył 24 godzin, posiadacz karty musi wprowadzić ręcznie wszystkie dyżury odbyte pomiędzy 'ostatnim wycofaniem karty' a 'wprowadzeniem karty'. Na początku, ekran wyświetlacza będzie podobny to pokazanego obok - Wyświetli się Ręczne wprowadzenie 1 ('01M' w prawym górnym rogu) dla kierowcy '1': aktualny dyżur jest w stanie odpoczynku (tzn. ' ') oraz czas/data rozpoczęcia dyżuru (Uwaga: początkowo czas ten pokrywa się z datą ostatniego wycofania karty). Należy zaznaczyć symbol dyżuru - naciskając klawisze w górę lub w dół zmieniać dyżury, aż do wyświetlenia właściwego (tzn. (praca), (w stanie gotowości) lub (odpoczynek)), po czym nacisnąć klawisz Wprowadź, aby potwierdzić wyświetlony dyżur. Należy teraz potwierdzić czas/datę rozpoczęcia dyżuru. Nacisnąć klawisz Wprowadź, aby wybrać poszczególne cyfry czasu/daty rozpoczęcia. Używając przycisków w górę i w dół zmienić w razie potrzeby zaznaczoną cyfrę lub nacisnąć klawisz Anuluj, aby zmienić poprzednią wartość. Następnie należy przejść do ręcznego wprowadzenia czasu końcowego dyżuru. Ekran wyświetlacza będzie podobny do pokazanego obok. Czas 'zakończenia dyżuru' pokazany jest w linii 2 i początkowo przyjmuje domyślnie czas wprowadzenia karty. Nacisnąć ponownie klawisz Wprowadź, aby wybrać poszczególne cyfry czasu/daty końcowej dyżuru, przyciski w górę i w dół, aby zmienić w razie 1 01M 13:15 19.04.04 1 01M 13:15 19.04.04 potrzeby zaznaczoną cyfrę lub Anuluj, aby zmienić poprzednią wartość. Jeśli 'czas/data' końcowa dyżuru nie pokrywa się z czasem wprowadzenia karty, po przyjęciu czasu/daty końcowej, wyświetlacz dokona automatycznie uaktualnienia dla celów ręcznego wprowadzenia następnego dyżuru. Wartość na ręcznym liczniku dyżurów (prawy górny narożnik) zostanie zwiększona (tzn. z '02M' na '03M', itp.), a 'czas/data' początkowa będzie taka sama jak czas końcowy poprzedniego dyżuru. Następny dyżur oraz czas/data początkowa i końcowa następnego ręcznego wprowadzenia dyżuru PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 18
powinny zostać potwierdzone w taki sam sposób jak zaprezentowano powyżej. Należy zwrócić uwagę, że ręcznie można wprowadzić maksymalnie 16 dyżurów; próba wprowadzenia większej liczby spowoduje wyświetlenie komunikatu ostrzegawczego M...! Pamięć pełna!. Komunikat należy potwierdzić i usunąć (zgodnie z opisem w punkcie 7 Ostrzeżenia w JP (zdarzenia i usterki)) przed kontynuacją. Proces ręcznego wprowadzania dyżurów kierowcy należy powtarzać w przypadku wszystkich dyżurów do czasu wprowadzenia karty. Kiedy potwierdzone zostanie ostatnie wprowadzenie dyżuru (tzn. czas końcowy dyżuru pokryje się z czasem wprowadzenia karty lub liczba ręcznie wprowadzonych dyżurów wyniesie 16), będzie można sprawdzić lub poprawić ręcznie dokonane wpisy dyżurów, zgodnie z opisem przedstawionym w następnym punkcie. 4.2.1.1 Ręczne wprowadzanie dyżurów - Poprawianie wpisów Po ukończeniu ręcznego wprowadzania dyżurów początkowo ekran wyświetlacza będzie wyglądał tak jak pokazano obok - JP zapyta Poprawić ręczne wpisy dyżurów? tak/nie - należy użyć przycisków w górę lub w dół, aby wybrać opcję (tak) i (nie). Aby potwierdzić aktualne ręcznie wprowadzone dyżury, nacisnąć klawisz Wprowadź z zaznaczoną opcją. Wyświetli się komunikat Czynności potwierdzone wskazujący, że ręcznie wprowadzone czynności zostały potwierdzone i zachowane. Podobnie aby sprawdzić i zmienić ręcznie wprowadzone dyżury, nacisnąć klawisz Wprowadź z zaznaczoną opcją. Ekran wyświetlacza zmieni się (patrz ekran obok), pokazując czas/datę początkową pierwszego zachowanego dyżuru. Strzałki w górę i w dół w górnym prawym rogu przy numerze ręcznego wpisu oznaczają, że 'tryb edycji dyżuru' jest aktywny. Przyciskami w górę i w dół można przechodzić pomiędzy zachowanymi, ręcznie wprowadzonymi dyżurami (Uwaga: wartości ręcznego licznika dyżurów w prawym górnym rogu będą rosły/malały w trakcie naciskania przycisków w górę i w dół"). Jeśli wyświetlony, ręcznie wprowadzony dyżur wymaga zmiany, nacisnąć krótko klawisz Wprowadź i poprawić wpis w taki sam sposób jak pokazano w punkcie 4.2.1 Ręczne wprowadzanie dyżurów - kontynuacja aktualnego dziennego okresu pracy. Należy zaznaczyć, że wszelkie kolizje czasowe będą automatycznie korygowane przez JP. Można również usunąć niepotrzebny ręczny wpis dyżuru lub dodać wcześniej pominięty wpis. Po wyświetleniu dyżuru do usunięcia lub pozycji dyżuru, która ma być dodana, nacisnąć i przytrzymać klawisz Wprowadź. Ekran wyświetlacza będzie wtedy wyglądał podobnie do pokazanego obok - w tym przypadku wpis dyżuru posiada numer 2. Aby usunąć ten wpis, należy nacisnąć klawisz Popraw Wpisy 1 01M 12:25 19.04.04 02M Dodaj lub + usuń wpis - Wprowadź z zaznaczoną opcją '-' lub dodać nowy wpis '02' (przy założeniu, że liczba aktualnie wprowadzonych dyżurów nie przekroczyła 16) naciskając Wprowadź z zaznaczoną opcją '+' (Uwaga: podczas wyboru opcji '+' lub '-' wykorzystać klawisz w górę lub w dół"). Dodanie wpisu dyżuru (Uwaga: użyć tej samej metody wprowadzania dyżurów, którą opisano w punkcie 4.2.1 Ręczne wprowadzanie dyżurów - kontynuacja aktualnego dziennego okresu pracy) może spowodować kolizję czasową pomiędzy wpisami dyżurów dlatego JP dokona automatycznej korekty, aby zapobiec takim kolizjom. PL PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 19
Po sprawdzeniu/zmianie wszystkich ręcznych wpisów dyżurów nacisnąć klawisz Anuluj, aby powrócić do ekranu Poprawić ręczne wpisy dyżurów? tak/nie opisanego wyżej, a następnie wybrać opcję 'nie' (' ') (Uwaga: pojawi się komunikat Czynności potwierdzone uznający potwierdzenie). 4.2.2 Ręczne wprowadzanie dyżurów - Nowy dzienny okres pracy Ciąg dalszypunktu 4.2 Ręczne wprowadzanie dyżurów i położeń, w której wybrano opcję 'nie', by zaznaczyć, że ostatnie wprowadzenie karty dotyczyło nowego dziennego okresu pracy; na początku ekran wyświetlacza będzie wyglądał tak jak pokazano obok. JP wyświetla czas ostatniego wycofania karty i należy określić, czy czas końcowy poprzedniego dziennego okresu pracy pokrywa się z? Ost praca? 18:24 14.04.04 czasem wyświetlanym. Jeśli tak, wymagane będą tylko ręczne wpisy dyżurów dla nowego dziennego okresu pracy. Posługując się klawiszami w górę i w dół zaznaczyć opcję 'tak' ( ) i wybrać klawiszem Wprowadź. W przeciwnym wypadku, trzeba będzie dokonać ręcznego wpisu dyżurów za okres do końca poprzedniego dziennego okresu pracy oraz za okres od początku nowego dziennego okresu pracy do czasu wprowadzenie karty. W takim przypadku należy wybrać opcję ( ), naciskając klawisz Wprowadź po jej zaznaczeniu. 4.2.2.1 Ręczne wprowadzanie dyżurów - Wyłącznie od nowego dziennego czasu rozpoczęcia do wprowadzenia karty Ciąg dalszypunktu 4.2.2 Ręczne wprowadzanie dyżurów - Nowy dzienny okres pracy, w którym wybrano opcję 'tak', z uwagi na pokrywanie się czasu ostatniego wycofania karty oraz czasu zakończenia poprzedniego dziennego okresu pracy. Na początku wymagane będzie wprowadzenie położenia przy zakończeniu poprzedniego dziennego 1 01M okresu pracy (patrz punkt 4.2.3 Ręczne wprowadzanie położeń), chyba że położenie zostało podane 19:15 14.04.04 wcześniej, w czasie ostatniego wycofania karty. W takim wypadku, użytkownik będzie musiał wpisać ręcznie dyżury za okres od rozpoczęcia nowego dziennego okresu pracy do wprowadzenia karty, a ekran wyświetlacza na początku podobny będzie do przedstawionego obok. (Uwaga: Ręczny wpis 1 - '01M' w prawym górnym rogu). Wyświetlony czas stanowić będzie czas rozpoczęcia pierwszego dyżuru, który należy wprowadzić. Użytkownik musi wtedy dokonać ręcznego wprowadzenia odbytych dyżurów aż do czasu wprowadzenia karty, w sposób podobny do opisanego w punkcie 4.2.1 Ręczne wprowadzanie dyżurów - kontynuacja aktualnego dziennego okresu pracy (Uwaga: ręcznie można dokonać maksymalnie 16 wpisów dyżurów). Po wpisaniu dyżurów do czasu wprowadzenia karty należy podać położenie rozpoczęcia nowego dziennego okresu pracy. Następnie można sprawdzić lub poprawić przed chwilą wpisane ręcznie dyżury, w sposób podobny do opisanego w punkcie 4.2.1.1 Ręczne wprowadzanie dyżurów - Poprawianie wpisów. PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Strona 20