LISTA TEMATÓW DO CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW 4-letniego TECHNIKUM MAJ 2015 Literatura 1. Mit arkadyjski i jego kontynuacja w literaturze polskiej. 2. Literackie portrety Sarmatów w twórczości pisarzy polskich. 3. Temat wojny i jego miejsce w wybranych utworach K. K. Baczyńskiego i. T. Różewicza. 4. Romantyczna a pozytywistyczna koncepcja patriotyzmu na wybranych przykładach. 5. Historia determinuje losy bohaterów literackich. Rozważ na przykładzie 6. Obraz rodziny w dramaturgii XIX i XX wieku. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 7. Koncepcja teatru świata. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów. 8. Przemiana wewnętrzna jako motyw określający bohatera literackiego. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów. 9. Bóg, człowiek i świat w literaturze staropolskiej. 10. Stosunek człowieka do śmierci w literaturze różnych epok. 11. Literackie portrety kobiet w literaturze romantyzmu, pozytywizmu i modernizmu. 12. Człowiek wobec przeciwności losu. Omów problem w oparciu o wybrane przykłady z literatury współczesnej. 13. Małżeństwo literackie od św. Aleksego po Ziembiewiczów. 14. Twoja mała ojczyzna i małe ojczyzny bohaterów literackich. Opowiedz o nich, odwołując się do 15. Konflikt starych i młodych to odwieczny problem, a może zasada w ewolucji świata? Jak zapatrują się na to pisarze i ich bohaterowie? 16. Zaiste okolica była malownicza Omów sposoby ukazywania przyrody oraz ich funkcje na przykładzie wybranych utworów. 17. Literatura w służbie narodu. Zilustruj omawiane zjawisko w odniesieniu do dwóch wybranych epok literackich. 18. Współczesne życie literackie Twojego regionu. 19. Trud wierności sobie. Słowa te uczyń mottem rozważań o postawach wybranych bohaterów literackich. 20. Motyw winy i kary w literaturze. 21. Arkadia i realizm. Przedstaw dwa obrazy wsi polskiej w wybranych utworach literackich. 22. Zjawy, duchy, sny, wizje ich różnorodne funkcje w dziele literackim. Omów na wybranych przykładach. 23. Problem antysemityzmu i holocaustu w literaturze polskiej. Odwołaj się do wybranych utworów. 24. Bunt i pokora jako przykład zachowań człowieka wobec Boga. 25. Przyjaźń jako wartość. Omów temat na podstawie różnych dzieł literatury. 1
26. Różne oblicza miłości. Przedstaw na podstawie wybranych utworów. 27. Oblicza samotności. Omów, jak odczuwają ten stan wybrani bohaterowie literaccy, odwołując się do 28. Pisarze o przemocy wobec drugiego człowieka. Analizując problem, odwołaj się do wybranych utworów. 29. Miłość małżeńska. Omów na wybranych przykładach literackich. 30. Odwołując się do wybranych utworów, udowodnij, że literatura demaskuje ciemną stronę człowieka. 31. Literatura piękna jako przewodnik po wielkich miastach europejskich. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane lektury. 32. Literackie parabole, czyli utwory, które opowiadając historie, podejmują ważne treści uniwersalne. Omów problem w oparciu o utwory różnych epok. 33. Indywidualiści w literaturze, czyli bohaterowie sprzeciwiający się ogółowi. Przedstaw sylwetki wybranych postaci. 34. Jak trudno być innym. Omów problem, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 35. Bohaterowie literaccy w obliczu trudnych życiowych wyborów. Omów zagadnienie w oparciu o utwory z różnych epok. 36. Jak żyć? omów, jak różne utwory literackie próbują odpowiedzieć na to pytanie. Zastanów się, które z tych odpowiedzi wydają ci się najtrafniejsze. 37. Różne oblicza poezji Młodej Polski. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych wierszy z tej epoki. 38. Kobieta uległa i kobieta niezależna. Przedstaw sylwetki wybranych bohaterek utworów literackich różnych epok. 39. Świat zawładnięty żądzą pieniądza. Omów zagadnienie materializmu, odwołując się do wybranych utworów literackich. 40. Motyw kłamstwa usprawiedliwionego i takiego, którego nie można usprawiedliwić. Omów problem w oparciu o wybrane lektury. 41. Motyw rozstania i jego funkcje w tekście literackim. Omów na podstawie literatury XIX i XX wieku. 42. Sposoby kreowania postaci księży w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 43. Historia jako doświadczenie ujawniające wielkość i obnażające ułomność człowieka. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych utworów literackich. 44. Córki bohaterki literatury pięknej. Zaprezentuj temat, analizując wybrane przykłady literackie. 45. Marzenie jako czynnik determinujący działania człowieka. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory. 46. Motyw tańca i wesela. Porównaj ich funkcjonowanie, analizując wybrane dzieła literackie. 47. Różnorodne portrety domów rodzinnych w literaturze. Scharakteryzuj je na podstawie 48. Literackie rozmowy z Bogiem. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów. 2
49. Współczesna literatura dla kobiet i o kobietach. Omów jej cechy, odwołując się do wybranych przykładów. 50. Różnorodne kreacje Matki Boskiej w literaturze. Omów zagadnienie w oparciu o analizę wybranych przykładów. 51. Sacrum i profanum w literaturze. Zaprezentuj rozmaite rozumienia tych zjawisk, analizując teksty z wybranych epok literackich. 52. Różnorodne portrety żon w literaturze. Zaprezentuj je, analizując wybrane utwory. 53. Sceny śmierci w literaturze. Omów ich funkcje, odwołując się do 54. Rola konceptu w kreowaniu świata w literaturze baroku. Omów zagadnienie, odwołując się do 55. Biblia jako źródło tematów literackich. Przedstaw zagadnienie na przykładzie wybranych utworów. 56. Ideały rycerskie w literaturze. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów. 57. Ojcowie i dzieci. Zaprezentuj motyw miłości ojcowskiej, odwołując się do wybranych utworów. 58. Niepogodzeni ze światem. Zaprezentuj na wybranych przykładach, jak literatura wypowiada się o człowieku zbuntowanym, zagubiony, wyobcowanym. 59. Metamorfoza bohatera literackiego. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 60. Społeczeństwo i jednostka wobec państwa despotycznego i totalitarnego. Dokonaj porównania ujęcia tego problemu w literaturze XIX i XX wieku. 61. Przyroda jako tło wydarzeń literackich. Analizując wybrane przykłady, przedstaw funkcje opisów przyrody w utworach. Korespondencja sztuk 62. Motyw śmierci w literaturze i malarstwie różnych epok. 63. Różne oblicza przyrody w literaturze i malarstwie różnych epok. 64. Historia Teatru Dramatycznego w Elblągu i jego wybitne inscenizacje. 65. Powstanie styczniowe w prozie S. Żeromskiego i malarstwie. 66. Epatowanie brzydotą w literaturze i malarstwie. Omów zjawisko, wykorzystując analizę 67. Portret dziecka w literaturze i malarstwie co najmniej dwóch wybranych epok. 68. Podróże do przeszłości wybranych pisarzy i bohaterów. Zilustruj temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich i filmowych 69. Wrastanie w dzieło sztuki oznacza zarazem wzrastanie poza siebie (Gadamer). Piękne i mądre dzieła sztuki, np. pisarskiej, filmowej, muzycznej, które pomogły Ci pogłębić wiedzę o sobie i świecie. 70. Rola telewizji, radia i czasopism w edukacji humanistycznej społeczeństwa. 71. Holocaust w literaturze i filmie. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 72. Mitologia jako punkt wyjścia do rozważań nad sprawami życia w literaturze i malarstwie różnych epok. 73. Portret ojca w literaturze i filmie wybranych epok. 74. Różne oblicza katastrofy w dziełach literackich i w sztuce wybranych epok. 3
75. Obraz II wojny światowej w literaturze i filmie. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane dzieła. 76. Matka szczęśliwa, dumna, bezsilna, cierpiąca. Przedstaw różne portrety matek pojawiające się w literaturze i filmie. 77. Radość życia jako motyw literacki i filmowy. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane dzieła. 78. Przedstaw młodych bohaterów literackich i filmowych, którzy próbują odnaleźć własną drogę w życiu. 79. Motyw pierwszej miłości w literaturze i filmie. Opowiedz, jak intensywne jest to doświadczenie, odwołując się do 80. Postaci matek cierpiących. Omów ich funkcje, analizując wybrane teksty kultury. 81. Różne oblicza diabła. Przedstaw je, opierając się na wybranych tekstach kultury. 82. Wieś w literaturze i sztuce XIX i XX wieku. Zanalizuj i porównaj wybrane teksty kultury. 83. Portrety Sarmatów w literaturze i sztuce baroku. Porównaj je, odwołując się do 84. Funkcjonowanie motywu raju w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 85. Motyw snu w sztuce. Przestaw zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych. 86. Literaccy i filmowi podróżnicy. Przedstaw temat na wybranych przykładach. 87. Obraz świata Orientu zawarty w literaturze i malarstwie romantycznym. Przestaw jego cechy, odwołując się do wybranych dzieł epoki. 88. Autoportret w literaturze i malarstwie. Porównaj przykłady, reprezentujące różne konwencje i funkcje. 89. Bohaterowie,,Przedwiośnia S. Żeromskiego i ekranizacji w reżyserii F. Bajona. Dokonaj analizy porównawczej kreacji wybranych postaci. 90. Getto w literaturze i filmie. Porównaj literackie i filmowe jego obrazy, odwołując się do 91. Impresjonistyczne pejzaże w malarstwie i literaturze modernizmu. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane dzieła. Nauka o języku 92. Przedstaw, w jaki sposób historia i moda na języki obce wpłynęła na kształtowanie się współczesnego języka polskiego. 93. Styl biblijny i jego rola w literaturze polskiej. 94. Dawne procesy fonetyczne i ich ślady we współczesnym języku. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 95. Tak mówią zakochani przedstaw zagadnienie na przykładach z wybranych utworów. 96. Nowomowa język propagandy politycznej. Zilustruj na wybranych przykładach. 97. Charakterystyczne cechy wybranej gwary. Dokonaj analizy materiały językowego. 98. Dokonaj analizy języka nagłówków prasowych, wyjaśnij, jaki obraz świata kreują? 99. Język środowisk młodzieżowych jednolity czy różnorodny? Analiza przykładów. 4
100. Puryzm i liberalizm językowy. Przedstaw swój pogląd na to zagadnienie, analizując przykłady zjawisk językowych charakterystycznych dla współczesnej polszczyzny. 101. Scharakteryzuj styl publicystyczny, opierając się na tekstach z różnych czasopism. 102. Funkcje stylizacji językowej w wybranych utworach. Zaprezentuj zjawisko, analizując język 103. Stałe związki frazeologiczne we współczesnej polszczyźnie. Omów zagadnienie, analizując wpływy antyku i Biblii. 104. Scharakteryzuj język wybranego bohatera Lalki Bolesława Prusa. 105. Język e-maili i sms-ów. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 106. Dialekty polskie. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 107. Język telewizyjnych wiadomości. Przeanalizuj zjawisko w oparciu o przykłady. 108. Środki stylistyczne w wierszach wybranego poety. Przedstaw zagadnienie w oparciu o analizę przykładów. 5