INSTRUKCJA OBSŁUGI MULTIMETR CYFROWY AteX UT 93 #02955 PRZED URUCHOMIENIEM PRZYRZĄDU DOKŁADNIE ZAPOZNAJ SIĘ Z INSTRUKCJĄ OBSŁUGI Nie zastosowanie się do tego polecenia jak i do innych uwag zawartych w niniejszej instrukcji może spowodować uszkodzenie lub zniszczenie przyrządu. wersja 1.1
Wstęp Prezentowany multimetr cyfrowy UT-93 stanowi szczególny przykład dla grupy przyrządów pomiarowych serii GREEN METER przyjaznych dla środowiska naturalnego. Posiada cechę wyróżniającą go z dotychczas znanych rozwiązań i technologii w zakresie źródeł zasilania tzn. nie posiada baterii lub akumulatora. Wbudowany przetwornik sieciowy dostarcza energii, która magazynowana jest w bloku wewnętrznego kondensatora lub uzupełniana z ogniwa słonecznego, co umożliwia wielogodzinną pracę multimetru. Nowa generacja tych multimetrów otwiera szerokie horyzonty przyszłych zastosowań techniki pomiarowej w fabrykach, laboratoriach i gospodarstwach domowych. Miernik może być stosowany do następujących pomiarów: - napięcia stałego (DCV) i przemiennego (ACV); - prądu stałego (DCA) i przemiennego (ACA); - rezystancji, badania ciągłości obwodu elektrycznego; - sprawdzania diod półprzewodnikowych; - częstotliwości. 1. Zasady bezpiecznego użytkowania 1.1. Nie używać w przypadku, gdy obudowa przyrządu jest otwarta lub niekompletna. 1.2. Upewnij się za każdym razem czy ustawiłeś właściwy zakres pomiarowy. 1.3. Zawsze sprawdzaj stan izolacji przewodów pomiarowych i obudowy multimetru. 1.4. Przewody pomiarowe łączyć zawsze zgodnie z kolorem gniazd pomiarowych. 1.5. Nie dokonywać pomiarów elektrycznych dla wartości przekraczających wybrany zakres pomiarowy. 1.6. W czasie trwania pomiaru napięcia lub prądu nie zmieniać położenia przełącznika zakresów. Grozi to uszkodzeniem przyrządu. 1.7. Przy wymianie bezpiecznika stosować wyłącznie bezpieczniki o zalecanej wartości znamionowej. Zabrania się naprawy bądź bocznikowania gniazda bezpiecznikowego. 1.8. Aby nie doprowadzić do przeciążenia przyrządu i uniknąć porażenia nie dokonywać pomiarów gdy różnica potencjałów między gniazdem pomiarowym COM, a uziemieniem przekracza 500 V RS. 1.9. Zachować szczególną ostrożność przy pracy z przyrządem dla napięć powyżej 24 V. 1.10. Dla zachowania pewności i dokładności pomiaru niezwłocznie wymienić baterię po ukazaniu się na wyświetlaczu symbolu. 1.11. Pamiętać o wyłączeniu multimetru po zakończeniu pomiarów oraz wyjąć baterię z multimetru w przypadku długiego czasu składowania. 1.12. Nie używać przyrządu w warunkach dużej wilgotności powietrza. 1.13. Dla zachowania bezpieczeństwa użytkowania nie dokonywać zmian w obwodach elektrycznych multimetru. 1.14. Maksymalna ostrożność i przestrzeganie instrukcji zapewnia bezpieczną eksploatację przyrządu. Błędne używanie może grozić porażeniem prądem elektrycznym. 2. Charakterystyka ogólna - maksymalny odczyt: 3260; (3½ cyfry) z automatycznym wskazaniem polaryzacji; - błąd pomiaru: ± 0,8%; - ekran: wyświetlacz ciekłokrystaliczny (LCD); - zmiana zakresów: ręczna lub automatyczna; - metoda pomiaru: przetwornik A/C z podwójnym całkowaniem; - przekroczenie zakresu pomiarowego: O.L na wyświetlaczu; - szybkość odczytu: 2 odczyty / sekundę; - wskaźnik niskiego stanu baterii: symbol " na wyświetlaczu; - temperatura pracy: od 0 C do +40 C, wilgotność względna: < 75%; - temperatura składowania: od -10 C do +50 C przy wilgotności 80%; - zasilanie: ogniwo słoneczne, wew. Kondensator; - wymiary: szerokość: 83 mm, długość: 178 mm, wysokość: 34 mm; - ciężar: 240 g; - wyposażenie dodatkowe: instrukcja obsługi, przewody pomiarowe. 2
3. Obsługa 1) duży, czytelny wyświetlacz LCD 8) pamięć odczytu 9) zmiana zakresów ręczna lub automatyczna 7) gniazdo pomiarowe do 0,3 A 2) ogniwo słoneczne 10) zmiana trybu pracy 3) wielofunkcyjny przełącznik zakresów, wyłącznik zasilania 4) gniazdo pomiarowe V/Ω 6) gniazdo pomiarowe do 20 A 5) gniazdo wejściowe COM 3
4. Specyfikacja Dokładność: ± (X1% wartości wskazanej + X2 cyfr, działek elementarnych). Dokładność gwarantowana dla temperatury pracy 23 C ± 5 C i wilgotności względnej powietrza mniejszej od 75%. Funkcja Zmiana Zakres Rozdzielczość Błąd Zabezpieczenie Uwagi zakresów pomiaru napięcie stałe ręcznie / 326 mv 100 µv ±(0.8% + 3) 1000 VDC Impedancja DCV auto 3,26 V 1 mv ±(0.8% + 1) 750 VAC wejściowa 32,6 V 10 mv >10 MΩ 326 V 100 mv 1000 V 1 V ±(1.0% + 3) napięcie ręcznie / 3,26 V 1 mv ±(1.0% + 5) 1000 VDC Impedancja zmienne ACV auto 32,6 V 10 mv 750 VAC wejściowa 326 V 0,1 V >10 MΩ 750 V 1 V ±(1.2% + 5) 40 ~ 400 Hz prąd stały ręcznie / 0,326 0,1 µa ±(1.0% + 2) Bezpiecznik DCA auto ma 0,3 A 250 V 3,26 ma 1 µa ręcznie / 32,6 ma 10 µa ±(1.2% + 3) auto 326 ma 100 µa 20 A ręczna 20 A 10 ma ±(1.5% + 5) 20 A 250 V Czas < 15 s prąd zmienny ręcznie / 0,326 0,1 µa ±(1.5% + 2) Bezpiecznik 40 ~ 400 Hz ACA auto ma 0,3 A 250 V 3,26 ma 1 µa ręcznie / 32,6 ma 10 µa ±(2.0% + 5) auto 326 ma 100 µa 20 A ręczna 20 A 10 ma ±(2.5% + 5) 20 A 250 V Czas < 15 s Rezystancja ręcznie / 326 Ω 0,1 Ω ±(1.2% - 2) Napięcie na Ω auto 3,26 KΩ 1 Ω końcówkach 32,6 KΩ 10 Ω pomiarowych 326 KΩ 100 Ω 0,7 V 3,26 MΩ 1 K Ω ±(2.0% + 2) 32,6 MΩ 10 K Ω ±(3.0% + 5) Test diody ręczna Napięcie Test ciągłości obwodu Pomiar częstotliwości Automatyczny wyłącznik 5. Sposób pomiaru 4 ręcznie / auto 3 khz 3 MHz pomiaru 3 V 0,1 Ω Sygnał akustyczny < 100 Ω ±(3.0% + 5) Czułość 0,4 V Aktywny po 10 min. Jeżeli po włączeniu multimetru przyciskiem 8 na ekranie wyświetlany jest symbol lub ekran pozostaje ciemny oznacza to, że należy uruchomić w multimetrze opcję ładowania wewnętrznej pojemności. Należy zwrócić szczególną uwagę czy napięcie doprowadzone do gniazd multimetru nie przekracza wybranego zakresu napięcia ładowania. Ponadto należy przed podaniem prądu ładowania dokonać wyboru właściwej pozycji przełącznika zakresów CHARGE tzn. dla napięcia sieciowego ~220V wybrać pozycję MAX 230 V AC, a dla niskiego napięcia pozycję AC DC 9-12V. Po włączeniu multimetru przez okres kilku sekund wyświetlane są wszystkie znaki, a następnie krótki sygnał akustyczny. Informuje on o gotowości przyrządu do wykonywania pomiarów. 5.1. Ładowanie wewnętrznego kondensatora o dużej pojemności stanowiącego źródło zasilania dla multimetru 5.1.1. Wykorzystanie energetycznego gniazda sieciowego 220V~. a) Ustawić przełącznik zakresów w pozycji CHARGE 230 V AC MAX.
b) Połączyć czarny przewód z gniazdem 5 COM, a czerwony przewód z gniazdem pomiarowym 4 V / Ω. c) Przyłączyć końcówki przewodów pomiarowych do gnizada 220 V ~ tym samym rozpoczynając proces ładowania. d) Ładowanie jest zakończone w chwili gdy ujemna wartość napięcia przedstawiana na wyświetlaczu osiągnie poziom bliski 6V. 5.1.2. Wykorzystanie napięcia stałego lub zmiennego 12 V. a) Ustawić przełącznik zakresów w pozycji CHARGE AC, DC 9-12V. b) Połączyć czarny przewód z gniazdem 5 COM, a czerwony przewód z gniazdem pomiarowym 4 V / Ω. c) Przyłączyć końcówki przewodów pomiarowych do źródła 9-12V, tym samym rozpoczynając proces ładowania. d) Ładowanie jest zakończone w chwili gdy ujemna wartość napięcia przedstawiana na wyświetlaczu osiągnie poziom bliski - 6V. 5.1.3. Wybór jednej z dwóch metod ładowania wewnętrznej pojemności jest dowolny. Po zakończeniu procesu ładowania ok. 5 minut przyrząd jest gotowy do jednogodzinnej pracy ciągłej. 5.1.4. Jeżeli nie jest możliwy dostęp do wcześniej opisanych źródeł energii elektrycznej wykorzystuje się ogniwo słoneczne do regeneracji ładunku elektrycznego gromadzonego na wewnętrznej pojemności w konsekwencji stanowiący źródło zasilania multimetrów serii GREEN. UWAGA: Unikać eksponowania multimetru w warunkach ostrego promieniowania słonecznego. 5.2. Pomiar napięć 5.2.1. Podłączyć czarny przewód do gniazda 5 COM, a czerwony do gniazda pomiarowego 4 V / Ω. 5.2.2. Ustawić przełącznik zakresów w pozycji V AUTO. 5.2.3. Połączyć przewody pomiarowe z punktami mierzonego obwodu. 5.2.4. Na wyświetlaczu ukaże się wartość mierzonego napięcia i polaryzacja w odniesieniu do czerwonego przewodu pomiarowego. Używając przycisku 9 (RANGE) uruchamiamy tryb ręcznej zmiany zakresów, a kolejne naciśniecie tego przycisku powoduje zmianę dokładności o jedno miejsce znaczące (np. 0,01; 0,1). UWAGA: Nigdy nie przekraczać dopuszczalnej wartości mierzonej tzn. 1000 V. 5.3. Pomiar natężenia prądu 5.3.1. Podłączyć czarny przewód pomiarowy do gniazda 5 (COM). Jeżeli natężenie mierzonego prądu nie przekracza 300 ma czarny przewód pomiarowy łączymy z gniazdem 7 (ma). Natomiast jeżeli natężenie prądu mierzonego jest w przedziale 300 ma do 20 A, czarny przewód pomiarowy łączymy z gniazdem 6 (20 A). 5.3.2. W zależności od wielkości mierzonego prądu, ustawić przełącznik zakresów w jednej z pozycji: µa, ma, 20A, a przyciskiem trybu pracy 10 ( ), wybrać rodzaj prądu stałego lub zmiennego. 5.3.2. Doprowadzić przewody pomiarowe do punktów mierzonego obwodu. Na wyświetlaczu odczytamy wartość i polaryzację natężenia mierzonego prądu w odniesieniu do czerwonego przewodu pomiarowego. Używając przycisku 9 (RANGE) uruchamiamy tryb ręcznej zmiany zakresów, a kolejne naciśnięcie tego przycisku powoduje zmianę dokładności o jedno miejsce znaczące (np. 0,01; 0,1) UWAGA: a) Jeżeli nie znamy poziomu natężenia mierzonego prądu, wstępny pomiar rozpoczynamy na zakresie maksymalnym (20 A). b) W przypadku gdy wartość prądu mierzonego przekroczy maksimum wybranego zakresu pomiarowego zadziała odpowiedni bezpiecznik topikowy. Dla zakresu ma będzie to bezpiecznik 300 ma (5x20 mm), a dla zakresu 20 A bezpiecznik o wartości znamionowej 20 A (6x30 mm). W takim przypadku należy dokonać wymiany bezpiecznika na identyczny!!! Czas pomiaru natężenia prądu na zakresie 20 A nie może przekraczać 15 sekund. 5.4. Pomiar rezystancji (odporności ) 5.4.1. Połączyć czarny przewód pomiarowy z gniazdem 5 (COM), a czerwony przewód z gniazdem 4 (V/ Ω). 5.4.2. Ustawić przełącznik zakresów w pozycji Ω. 5.4.3. Przyłączyć przewody pomiarowe do zacisków mierzonej rezystancji, po czym na wyświetlaczu odczytać jej wartość. Polaryzacja przyrządu przyporządkowuje + omomierza do czerwonego przewodu pomiarowego. Używając przycisku 9 (RANGE - H), uruchamiamy tryb ręcznej zmiany zakresów omomierza. Jeżeli na wyświetlaczu pojawi się symbol O.L, to należy zmienić zakres omomierza na wyższy. Aby powrócić do opcji automatycznej zmiany zakresów należy nacisnąć i przytrzymać około 2 sekund przycisk 9 (RANGE). 5
UWAGA: Podczas badania rezystancji w układzie elektrycznym, należy upewnić się, czy odłączone jest w nim zasilanie, a kondensatory są całkowicie rozładowane. 5.5. Pomiar częstotliwości 5.5.1. Podłączyć czarny przewód z gniazdem 5 (COM), a czerwony z gniazdem pomiarowym 4 V / Ω. 5.5.2. Ustawić przełącznik zakresów 3 w pozycji do pomiaru częstotliwości (Hz). 5.5.3. Połączyć przewody pomiarowe z punktami mierzonego obwodu. Na wyświetlaczu odczytać wartość zmierzonej częstotliwości. UWAGA: Maksymalna wartość napięcia wejściowego wynosi 30 V (wartość skuteczna). Możliwe jest wskazanie przy napięciu wejściowym wyższym niż 10V, ale wskazanie może być poza znamionową tolerancją. W środowisku z zakłóceniami, przy słabych sygnałach wejściowych należy stosować przewody ekranowane. 5.6. Sprawdzanie ciągłości obwodu i test diod półprzewodnikowych 5.6.1. Podłączyć czarny przewód pomiarowy z gniazdem 5 (COM), a czerwony z gniazdem pomiarowym 4 (V/Ω). 5.6.2. Ustawić przełącznik zakresów w pozycji. Naciskając przełącznik trybu pracy 10 dokonać wyboru czy testujemy diodę półprzewodnikową ( ), czy prowadzimy badanie ciągłości obwodu ( ) z aktywną sygnalizacją akustyczną w przypadku zwarcia. Symbole w nawiasach wyświetlane są na ekranie multimetru. 5.6.3. Podłączyć przewody do mierzonego obwodu. Na wyświetlaczu odczytujemy wartość spadku napięcia w mw na złączu przewodzącej diody. 5.6.4. Jeżeli wartość mierzonej rezystancji nie przekracza 20 Ω, emitowany jest sygnał akustyczny. UWAGA: Nigdy nie dokonywać pomiarów pojemności bez uprzedniego rozładowania. Grozi to uszkodzeniem przyrządu pomiarowego. Podczas badania ciągłości obwodu i toru diod półprzewodnikowych należy upewnić się, czy odłączone jest w nim zasilanie, a kondensatory są całkowicie rozładowane. 6.7. Automatyczny wyłącznik zasilania Jeżeli nie dokonujemy pomiaru lub nie zmieniamy położenia przełącznika zakresów przez okres 10 minut zadziała automatyczny wyłącznik zasilania przyrządu. Natomiast aktywne opcje pamięci odczytu lub ręcznej zmiany zakresu (przełączniki 8 lub 9) blokują działanie automatycznego wyłącznika zasilania. Pomimo dołożenia wszelkich starań nie gwarantujemy, że publikowane w niniejszej instrukcji informacje są wolne od błędów. 6 Atel Electronics www.atel.com.pl dr/jk/09.08.2006