Zamek Królewski Stare Miasto

.

Zamek Królewski Stare Miasto

Fundacja Artibus podjęła akcję Tablic Pamięci, mówiącą o wielkim polskim dokonaniu, jakim była odbudowa warszawskiej Starówki ze zniszczeń. Pierwsza taka tablica stanęła w 2003 r. na ulicy Zapiecek, tuż przy wejściu na Rynek Starego Miasta.

Pomimo trwającego ćwierć wieku po zakończeniu II wojny światowej ówczesnego zakazu odbudowy Zamku, Maria Szypowska wraz z mężem głęboko wierzyła, że przyjdzie taki czas, kiedy będzie można go odbudować. Gdy pojawiła się w 1971 r. decyzja o odbudowie Zamku, powstała Ich książka, dzięki temu, że przez długie lata zbierali do niej materiały.

Kard. Józef Glemp przyjął Radę i Zarząd Fundacji "Artibus" oraz honorowych gości Fundacji. Podczas tego opłatkowego spotkania została przekazana edycja albumowa "Trylogii staromiejskiej" Marii i Andrzeja Szypowskich, opracowana przez Fundację "Artibus" i Dom Słowa Polskiego jako symboliczny dar od mieszkańców Warszawy i Mazowsza dla Benedykta XVI przed jego pierwszym przyjazdem do ojczyzny Jana Pawła II.

"Trylogia" powstała pod honorowym patronatem Prymasa Polski. Tworzą ją trzy książki albumowe autorstwa Marii i Andrzeja Szypowskich, założycieli Fundacji "Artibus": "Gdy wchodzisz w progi Katedry", "Gdy wchodzisz na Stare Miasto..." i "Gdy wchodzisz na Nowe Miasto...".

W dniu 10 stycznia 2006 roku w warszawskim Zamku Królewskim Maria i Andrzej Szypowscy świętowali potrójny jubileusz: 50-lecie autorskiej pracy, 35-lecie wydania książki "Zamek Królewski w Warszawie" i 10- lecie Fundacji Artibus. Z tej okazji odbyła się promocja nowego wydania "Trylogii Staromiejskiej" - edycji albumowej o narodowych tradycjach Warszawy.

W imieniu premiera RP serdeczne gratulacje jubilatom złożyła prof. Krystyna Czuba, doradca prezesa Rady Ministrów ds. Edukacji i Wychowania. Zwracając się do Marii Szypowskiej, powiedziała: "(...) To jest taki radosny jubileusz i Pani, i całej kultury - bo te zasługi Pani dla kultury są duże i są widoczne. Największy z rodu Polaków, który dzisiaj już był tu przywoływany, Jan Paweł II powiedział, że 'kultura jest uczłowieczeniem człowieka'. I to jest chyba najpiękniejsze i najprawdziwsze (...)".

Trylogia Staromiejska to trzy nagradzane i niezwykle cenione przez varsavianistów książki albumowe o Trakcie Starej Warszawy: Gdy wchodzisz w progi Katedry, Gdy wchodzisz na Stare Miasto i Gdy wchodzisz na Nowe Miasto.

MARIA SZYPOWSKA: Dlatego, że powinniśmy jako ludzie żyć w poczuciu ciągłości. Właściwie każdemu człowiekowi, tak jak potrzebne jest poczucie rodzinności i trwania, tak samo i dziedzictwo przeszłości, które jest częścią tego życia narodowego, którego nie wolno nie znać i nie wolno nie kochać.

Decyzja o zniszczeniu Zamku wiązała się z nazistowskimi planami całkowitego zburzenia Warszawy. We wrześniu 1939 r. Zamek został zbombardowany, płonął. Jednak pod kierunkiem prof. Stanisława Lorentza zdołano uratować niektóre dzieła sztuki i elementy wystroju wnętrz.

We wrześniu Zamek został wysadzony przez oddziały Vernichtungskommando i Sprengskommando

. ZGLISZCZA [4 pocztówki z ruinami Warszawy]

. ZGLISZCZA [4 pocztówki z ruinami Warszawy]

ZGLISZCZA [3 pocztówki z ruinami Warszawy]

Ideę, pomysł i pozyskane fundusze na odbudowę zawdzięczano ofiarności społecznej i orędownictwu przedstawicieli świata kultury polskiej: Profesora Stanisława Lorentza, Profesora Piotra Biegańskiego Profesora Aleksandra Gieysztora, Profesora Jana Zachwatowicza.

Pocztówka z Zamkiem

W 1973 r. nad Zamkiem Królewskim wyrosła pierwsza wiecha. W lipcu 1974 na zamkowych wieżach pojawiły się hełmy. 5 XI 1979 uchwała Rady Ministrów: Zamek Królewski w Warszawie Pomnik Historii i Kultury Narodowej. Pierwszym dyrektorem został w 1980 profesor Aleksander Gieysztor. Po nim opiekę nad zamkiem od 1991 roku pełni profesor Andrzej Rottermund.

2 IX 1980 Stare Miasto wraz z Zamkiem Królewskim zostało wpisane przez UNESCO na Światową Listę Dziedzictwa Kulturalnego UNESCO

Archiwum Główne Akt Dawnych, ul. Długa 24

Archiwum Akt Dawnych, ul. Jezuicka 1

Archiwum Oświecenia Publicznego na Krakowskim Przedmieściu

Ratowanie płonącej Sali balowej wrzesień 1939 r.

Urna z prochami spalonych książek zebranymi w Bibliotece Krasińskich w 1945 r.

Jedna z osmalonych i zniszczonych książek z Biblioteki Uniwersyteckiej

Zniszczone akta z dawnego Archiwum Miejskiego w Arsenale

Zamek przed 1939 r. Sala audiencyjna. Fragment plafonu Bacciarellego Apoteoza

Zamek przed wysadzeniem wrzesień 1944 r.

Zdjęcie z kartoteki Mensebacha przygotowanie minerów niemieckich do wysadzenia Zamku 8 IX 1944

Zdjęcie z kartoteki Mensebacha odznaczanie orderami minerów niemieckich zasłużonych przy wysadzaniu Warszawy

Juliusz Wiktor Gomulicki Wacław Borowy

Ribbentrop, Rosenberg i Himmler szefowie organizacji rabujących dzieła sztuki

Hitler i Göring oglądają zrabowane dzieła sztuki

Generalny gubernator Frank otrzymuje w darze obraz

Frank na wystawie dzieł sztuki

Pałac Brühla przed 1939 r.

Pałac Brühla w czasie okupacji

Feierstunde na dziedzińcu pałacu Brühla

Pałac Brühla 1945 r.

Stefan Starzyński Ratusz przed 1939 r.

Wystawa w Domu Sztuki Niemieckiej Warszawa 3 X 1940

Ewakuacja Niemców lipiec 1944 r.

Publikacja omawiająca niszczenie Zamku wersja polska, angielska i francuska

Zamek 1938 r.

Płonący Zamek 17 IX 1939

Płonąca wieża Zamku 17 IX 1939 r.

Zamek przed 1939 r. Sala balowa

Zamek przed 1939 r. Sala tronowa

Zdjęcie wykonane w czasie niszczenia i rabowania Zamku przez Niemców. Oryginalny opis na odwrocie z datą 28 XI 1939 r.

Zdjęcie wykonane z narażeniem życia w czasie niszczenia i rabowania Zamku przez Niemców. Oryginalny opis na odwrocie

Zamek przed 1939 r. Sala rycerska

Kaplica zamkowa przed 1939 r.

Kaplica zamkowa - 1941 r.

Zamek przed 1939 r. Gabinet konferencyjny

W podziemiach Muzeum Narodowego przy fragmentach polichromii ściennych uratowanych z zamkowego Gabinetu konferencyjnego w czasie demolowania Zamku przez hitlerowców.

Zamek grudzień 1939 r.

Zamek część gotycka; widoczne otwory w ścianach wyborowane przez minerów niemieckich dla założenia dynamitu

Zamek w ruinie 1945 r.

Obalona kolumna Zygmunta i ruiny Zamku początek 1945 r.

Ocalałe fragmenty murów Zamku; widać wywiercone przez minerów niemieckich otwory na ładunek dynamitu stan 1969 r.

Stanisław Lorentz

Żydówka z pomarańczami Odnaleziony w 2010 r. na aukcji dzieł sztuki w Niemczech.

Unia Lubelska Jan Matejko

Batory pod Pskowem Jan Matejko

Juliana Fałata Naganka na polowaniu w Nieświeżu

Księgozbiór inkunabułów i starodruków odnaleziony w Pradze i zwrócony przez Czechów.

Apollo i dwie muzy Pompeo Batoni (1708 1787) Okoliczności utraty: Obraz wywieziony przez Niemców a następnie przejęty przez Armię Czerwoną. W latach 90. Odnaleziony w Pałacu w Pawłowsku. Powrócił do Wilanowa w 1997 r.

Walka o dobra kultury

Zbiory Zamoyskich przed 1939r. Pałac Błękitny gabinet zabytków rodzinnych ordynatów Zamoyskich

Podwórze oddziału Muzeum Narodowego przy ul. Podwale 15. Tu stanęły dwa pierwsze samochody oddane przez prezydenta Starzyńskiego do dyspozycji Związku Walki Zbrojnej

Muzeum Narodowe sale zbiorów antycznych stan z września 1939 r.

Muzeum Narodowe ok. 1941 r. Zebranie w gabinecie dyrektora, gdzie ustalano codzienne plany dotyczące ratowania zabytków

Zdejmowanie pomnika Kilińskiego przed karnym przeniesieniem go do Muzeum Narodowego luty 1942 r.

Napis na Muzeum Narodowym 1942 r.

Napis na murach Muzeum Narodowego

Antoni Wieczorkiewicz przed 1939 r.

Antoni Wieczorkiewicz w obozie koncentracyjnym Auschwitz w Oświęcimiu, gdzie zginął

Niemiecki żołnierz na straży zrabowanych dzwonów kościelnych

Zygmunt Miechowski w Wilanowie przy inwentaryzowaniu zabytkowych dzwonów przeznaczonych przez Niemców na złom

Symboliczny grób Ewy Faryaszewskiej na cmentarzu wojskowym na Powązkach

Wnętrze Muzeum Dawnej Warszawy w Kamienicy Baryczków przed 1939 r.

Rynek Starego Miasta, strona Dekerta 1945 r.

Ruiny Starego Miasta 1945 r.

Strony tytułowe katalogu wystawy otwartej 3 V 1945. Wersja polska, angielska, francuska, rosyjska

Afisz wystawy Warszawa oskarża

Wystawa Warszawa oskarża sala poświęcona zniszczeniu Zamku

Łazienki. Sala balowa stan 1945 r. Widoczne otwory zrobione przez minerów niemieckich dla założenia ładunków dynamitu

Biblioteka Narodowa w gmachu przy ul. Rakowieckiej 6 przed 1939 r. Sala z księgozbiorem wilanowskim

Biblioteka Uniwersytecka, magazyn starodruków przed 1939 r.

Uroczyste wspólne śniadanie pracowników Biblioteki Uniwersyteckiej po opuszczeniu przez Niemców Biura Katalogowego styczeń 1941 r.

Grupa pracowników BUW 1941 lub 1942. Okres przymusowego transportowania książek.

Prace w katalogu Biblioteki Uniwersyteckiej na korytarzach magazynu jesień 1940 r.

Józef Kranpera, bibliotekarz BUW, zginął w czasie Powstania

Brygada magazynierów BUW, którzy z mieszkań ludzi aresztowanych zwozili książki do Biblioteki Uniwersyteckiej i Pałacu Staszyca.

Relacja B. Korzeniewskiego z okresu Powstania 1944 r. w Bibliotece Uniwersyteckiej, spisana przez W. Borowego 21 i 22 X 1944

Domy sąsiadujące z wejściem na Uniwersytet płonące w czasie Powstania

Biblioteka Ordynacji Zamoyskich

Biblioteka Ordynacji Krasińskich na Okólniku 1945 r.

Biblioteka Krasińskich 1945 r.

Biblioteka Publiczna 1945 r.

Biblioteka Publiczna 1945 r

Biblioteka Publiczna. Zniszczone magazyny 1945 r.

Wystawa z okazji otwarcia Biblioteki Publicznej na Koszykowej maj 1945 r. stoisko książki zniszczonej

Wystawa z okazji otwarcia Biblioteki Publicznej na Koszykowej maj 1945 r. stoisko książki ocalonej

Wystawa z okazji otwarcia Biblioteki Publicznej na Koszykowej maj 1945 r.

Syrena kuta w miedzi znad bramy Archiwum Miejskiego w Arsenale

Archiwum Miejskie w Arsenale 1945 r.

Dom przy ul. Podwale 15, gdzie w czasie wojny mieściły się ocalałe w 1939 r. zbiory z Archiwum Skarbowego, spalone w 1944 r.

Wszystkie materiały zawarte w prezentacji są własnością publiczną i zostały pobrane z ogólnie dostępnych stron i publikacji, część została przekazana przez Fundację ARTIBUS oraz zostały WYKORZYSTANE WYŁACZNIE W CELACH EDUKACYJNYCH. Część zdjęć wykonano samodzielnie przez uczestników projektu.