KOMENDA GŁÓWNA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ

KOMENDA GŁÓWNA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ Program rozwoju szkół i ośrodków szkolenia Państwowej Straży Pożarnej na lata 2005 2008 Zatwierdzam nadbryg. Piotr Buk Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej Warszawa, sierpień 2005 r.

I. WPROWADZENIE Reforma systemu ochrony przeciwpożarowej dokonana ustawami z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej i o Państwowej Straży Pożarnej, spowodowała konieczność ustalenia nowego systemu kształcenia kadr dla ochrony przeciwpożarowej. Istotną zmianę systemu kształcenia spowodowały przede wszystkim nowe jakościowo, inne od poprzednich, a jednocześnie szersze zadania określone dla jednostek ochrony przeciwpożarowej. Podkreślenia wymaga fakt, że katalog zadań podlega ciągłym zmianom i jest stale rozszerzany. Zgodnie z postanowieniami ustawy o Państwowej Straży Pożarnej jednym z podstawowych zadań PSP jest kształcenie kadr na potrzeby Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz powszechnego systemu ochrony ludności, wśród których można wymienić: jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej, jednostki organizacyjne wojskowej ochrony przeciwpożarowej, zakładowa straż pożarna, zakładowa służba ratownicza, gminna zawodowa straż pożarna, powiatowa (miejska) zawodowa straż pożarna, terenowa służba ratownicza, ochotnicza straż pożarna, związek ochotniczych straży pożarnych, inne jednostki ratownicze. Państwowa Straż Pożarna jest również organizatorem krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, którego zadaniem jest ochrona życia, zdrowia oraz mienia i środowiska poprzez: walkę z pożarami i innymi klęskami żywiołowymi, ratownictwo: techniczne, chemiczne, ekologiczne i medyczne. 2

Przy tak ustalonym zakresie działania jednostek ochrony przeciwpożarowej system kształcenia ukierunkowany jest na odpowiednie przygotowanie absolwentów różnych typów szkoleń zawodowych i specjalistycznych, w taki sposób, aby sprostali stawianym przed nimi zadaniom. Do tego właśnie niezbędny jest sprawnie funkcjonujący system kształcenia pożarniczego, w którego skład, oprócz kadry dydaktycznej, wchodzić powinna dobrze przygotowana baza szkoleniowa w postaci: obiektów dydaktycznych, poligonów, stanowisk do ćwiczeń, sprzętu technicznego, pojazdów itp. II. STAN AKTUALNY 1. OPIS SYSTEMU KSZTAŁCENIA POŻARNICZEGO System kształcenia pożarniczego jest płynnie wkomponowany w system edukacji narodowej. Kształcenie pożarnicze bowiem należy rozumieć jako kształcenie oraz doskonalenie zawodowe w zawodach: strażaka, technika pożarnictwa i inżyniera pożarnictwa oraz w różnych specjalnościach wynikających z zadań stawianych przed Państwową Strażą Pożarną. Kształcenie to jest realizowane w różnych formach, zarówno w formie kursowej, co ma miejsce w przypadku zawodu strażaka oraz szkoleń specjalistycznych, w formie szkolnej w przypadku technika pożarnictwa oraz na wyższej uczelni pożarniczej w zawodzie inżyniera pożarnictwa. Organizowane jest ono w szkołach pożarniczych oraz w ośrodkach szkolenia i sekcjach doskonalenia zawodowego Państwowej Straży Pożarnej, a zatem w placówkach edukacyjnych, podległych ministrowi spraw wewnętrznych i administracji. Jednakże sam proces kształcenia jest nadzorowany nie tylko przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. W przypadku szkół kształcących w systemie szkolnym na poziomie zawodowym, jak i na poziomie wyższym, ma miejsce współpraca z ministrem właściwym do spraw oświaty. Natomiast 3

kursy kwalifikacyjne przygotowujące do wykonywania zawodu strażaka i doskonalące, w ramach kształcenia ustawicznego, realizowane są w oparciu o programy nauczania zatwierdzone przez Komendanta Głównego Państwowej Staży Pożarnej. Kandydaci do każdej ze szkół pożarniczych muszą zdać egzaminy wstępne oraz wykazać się zdolnością do pełnienia służby, sprawdzaną w trakcie szczegółowych badań psychologicznych. Kolejnym wymaganiem jest posiadanie przez nich wykształcenia średniego, a w przypadku chęci podjęcia studiów w Szkole Głównej Służby Pożarniczej świadectwa dojrzałości. Rozpoczęcie nauki, w którejkolwiek ze szkół pożarniczych, jest równoznaczne z podjęciem służby kandydackiej w Państwowej Straży Pożarnej. Konsekwencją tego jest nadawanie słuchaczom stopni służbowych zaraz po zakwalifikowaniu do danej szkoły. Szkoły, ośrodki szkolenia oraz sekcje doskonalenia zawodowego, przygotowujące do wykonywania zawodów strażaka, technika pożarnictwa i inżyniera pożarnictwa stanowią, zlokalizowany w obszarze kształcenia zawodowego, pożarniczy system edukacyjny. Cechą charakterystyczną tego systemu jest drożność. Ukończenie kształcenia na każdym z poziomów oznacza nie tylko uzyskanie tytułu zawodowego, ale również nadanie pierwszego stopnia służbowego. Strażacy, w zależności od ukończonego kursu, uzyskują kwalifikacje zawodowe szeregowych, bądź podoficerów Państwowej Straży Pożarnej, stanowiąc odpowiednio korpus szeregowych i podoficerów. Technicy pożarnictwa stanowią korpus aspirantów, stąd po ukończeniu szkoły otrzymują stopień młodszego aspiranta, inżynierowie pożarnictwa natomiast są mianowani na pierwszy stopień oficerski młodszego kapitana i zasilają szeregi oficerów pożarnictwa. System kształcenia pożarniczego, obejmujący kształcenie i doskonalenie zawodowe, wraz z pokazaniem jego drożności i możliwych ścieżek rozwoju zawodowego pokazuje schemat zawarty w załączniku Nr 1, zaś rozmieszczenie szkół, ośrodków szkolenia i sekcji pokazane zostało w załączniku Nr 2. 4

2. ZAWODY POŻARNICZE 2. 1. STRAŻAK Strażak realizuje zadania zawodowe w zakresie ratowania zagrożonych ludzi, zwierząt, mienia i środowiska, w związku z: walką z pożarami i innymi klęskami żywiołowymi, akcjami ratownictwa technicznego, akcjami ratownictwa chemiczno-ekologicznego, akcjami ratownictwa medycznego. Zawód strażaka wykonywany jest przez strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej, którzy ukończyli kształcenie dla szeregowych i podoficerów Państwowej Straży Pożarnej, realizujących typowe i charakterystyczne zadania zawodowe na przyporządkowanych im stanowiskach służbowych. Strażak wykonuje swoje zadania zawodowe w strefie zagrożenia lub bezpośrednich działań ratowniczych, w czasie zagrożenia zdrowia, życia, mienia i środowiska, w celu likwidacji lub usunięcia skutków zdarzenia. Postępuje według procedur, taktyki działań, regulaminów i instrukcji realizując: rozpoznanie na miejscu działań ratowniczych, zabezpieczenie miejsca akcji, sprawianie oraz obsługę sprzętu i urządzeń ratowniczych, wykonywanie zadań ratowniczych. W warunkach działań ratowniczych, zarówno szeregowcy, jak i podoficerowie wykonują identyczne zadania zawodowe, niejednokrotnie obejmujące swym zakresem te same wiadomości i umiejętności, jednakże zróżnicowane zakresem odpowiedzialności. Strażak przygotowywany jest do pełnienia służby w jednostkach ratowniczo-gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej oraz innych jednostkach ochrony przeciwpożarowej, na stanowiskach przewidzianych dla szeregowych i podoficerów, z ukierunkowaniem na prowadzenie działań ratowniczych. Strażak przygotowywany jest również do realizacji zadań organizacyjnych i kierowniczych w ramach najmniejszej jednostki taktycznej, jaką jest rota i zastęp. 5

Wykonywanie zawodu strażaka związane jest marginalnie z prowadzeniem spraw administracyjno-kwatermistrzowskich. Jakość zadań wykonywanych przez strażaka związana jest ze spełnieniem przez niego określonych wymogów zdrowotnych, cech psychofizycznych, zdolności komunikacyjnych, stałym utrzymywaniem sprawności fizycznej oraz udziałem w kształceniu zawodowym, ustawicznym i samokształceniu. 2. 2. TECHNIK POŻARNICTWA Technik pożarnictwa przygotowany jest do pełnienia służby w jednostkach organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej. Jego przygotowanie zawodowe umożliwia także podjęcie pracy w pozostałych jednostkach ochrony przeciwpożarowej, jednostkach administracji państwowej, samorządu terytorialnego oraz podmiotach gospodarczych. Podstawowy zakres czynności technika pożarnictwa w strukturach Państwowej Straży Pożarnej obejmuje realizację zadań związanych z organizowaniem i prowadzeniem akcji ratowniczych w przypadku: walki z pożarami, klęsk żywiołowych, katastrof komunikacyjnych i budowlanych, awarii oraz zagrożeń spowodowanych toksycznymi środkami przemysłowymi. W czasie działań ratowniczych może wykonywać określone funkcje dowódcze oraz organizować współdziałanie z innymi służbami ratowniczymi. Ponadto może organizować tok służby w jednostce, prowadzić szkolenie i doskonalenie zawodowe, realizować zadania związane z prowadzeniem spraw kadrowych, kwatermistrzowskich oraz finansowych. Obok funkcji dowódczych do jego najważniejszych zadań służbowych może należeć także sprawowanie czynności prewencyjnych w zakresie prowadzenia rozpoznawania zagrożeń, podejmowanie przeciwdziałania tym zagrożeniom, propagowanie zasad bezpieczeństwa przeciwpożarowego oraz wykonywanie czynności na potrzeby powszechnego systemu ochrony ludności. 6

Poza strukturami Państwowej Straży Pożarnej technik pożarnictwa może pracować w instytucjach, w zakładach o różnych profilach produkcji i usług, gdzie w ramach swoich obowiązków może wykonywać czynności ratownicze, kontrolować stan stosowania przepisów przeciwpożarowych, wskazywać kierunki usuwania nieprawidłowości. Technik pożarnictwa może uczestniczyć w realizacji zadań formacji obrony cywilnej, rozpoznawać zagrożenia związane z możliwością wystąpienia katastrof i klęsk żywiołowych oraz prowadzić działalność informacyjno-edukacyjną i ostrzegania w tym zakresie. Zakres wykonywanych zadań wymaga od technika pożarnictwa zdolności interpersonalnych, komunikacyjnych, ustawicznego doskonalenia zawodowego i samokształcenia. 2. 3. INŻYNIER POŻARNICTWA Inżynier pożarnictwa jest specjalistą w zakresie inżynierii bezpieczeństwa pożarowego, sprawnie posługującym się metodami inżynierskimi, przede wszystkim w ochronie przeciwpożarowej, wykonującym zadania związane z ochroną życia, zdrowia, mienia i środowiska, między innymi w ramach krajowego systemu ratowniczogaśniczego. Zadania te obejmują: gaszenie pożarów, ograniczanie skutków klęsk żywiołowych, akcje ratownictwa technicznego, akcje ratownictwa chemiczno-ekologicznego, akcje ratownictwa medycznego. Wykonuje również zadania związane z rozpoznawaniem, analizą i oceną zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń. Po spełnieniu odpowiednich wymagań może wykonywać funkcję rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Inżynier pożarnictwa przygotowany jest do wypełniania dwóch podstawowych funkcji. Pierwszą z nich jest stymulowanie wszelkich działań obejmujących funkcjonowanie i realizowanie zadań związanych 7

z ochroną życia i zdrowia ludzi, mienia i środowiska, w ramach działalności profilaktycznej, w tym wykonywanie czynności kontrolno-rozpoznawczych. Drugą funkcją jest realizacja zadań administracyjnych i kierowniczych w ramach struktur Państwowej Straży Pożarnej na stanowiskach dowódczych, z umiejętnością organizacji i kierowania akcjami ratowniczymi, jak i poza tymi strukturami, z umiejętnością zarządzania bezpieczeństwem pożarowym w jednostkach administracji publicznej oraz podmiotach gospodarczych. Inżynier pożarnictwa z jednej strony posiada odpowiednią profesjonalną wiedzę i umiejętności, które wykorzystuje w praktyce do prognozowania określonych zdarzeń i sytuacji, tak w warunkach realizacji zadań dotyczących rozpoznawania zagrożeń, jak i stwarzania sprzyjających warunków ich likwidacji, z drugiej strony jest przełożonym zespołów, załóg jednostek ratowniczych, związków taktycznych, samodzielnie podejmującym niezbędne decyzje i rozwiązującym skomplikowane problemy w trakcie organizacji i prowadzenia akcji ratowniczych. Zdobyte doświadczenie zawodowe oraz stale podnoszone kwalifikacje ogólne pozwalają również na zajmowanie samodzielnych stanowisk oraz wyższych stanowisk kierowniczych. 3. KADRA DYDAKTYCZNA Główne zadania edukacyjne w szkołach realizowane są przez blisko 900 osób, w tym 403 osoby kadry dydaktycznej. Występujące różnice zatrudnienia w szkołach kształcących w zawodzie technika wynikają z ilości realizowanych zadań edukacyjnych oraz funkcjonujących w szkołach komórek prowadzących działania ratowniczo-gaśnicze (Szkoła Aspirantów PSP w Krakowie zabezpiecza operacyjnie obszar Nowej Huty). Szkoły aspirantów oprócz kształcenia techników pożarnictwa realizują również inne formy kształcenia, a w szczególności prowadzą kursy kwalifikacyjne podoficerskie, inne specjalistyczne oraz warsztaty 8

specjalistyczne dla kadr Państwowej Straży Pożarnej oraz szkolenia na potrzeby powszechnego systemu ochrony ludności. Największy obszar zadań w tym zakresie realizuje Centralna Szkoła PSP w Częstochowie. W planie na najbliższe lata wszystkie szkoły planują (i w chwili obecnej realizują) zwiększone w porównaniu z latami ubiegłymi zadania szkoleniowe. Związane jest to z realizacją dodatkowych zadań nakładanych na Państwową Straż Pożarną, stałą rotacją kadr oraz szkoleniem osób odbywających służbę zastępczą w Państwowej Straży Pożarnej. Podjęcie nowych działań wynikających z członkostwa w Unii Europejskiej generuje nowe zadania szkoleniowe np. realizację postanowień dyrektywy SEVESO II w odniesieniu do zakładów stwarzających ryzyko wystąpienia awarii przemysłowych, czy też transportu materiałów niebezpiecznych. Podobne skutki wywołała zmiana dotycząca przejęcia przez Komendanta Głównego PSP zadań Szefa Obrony Cywilnej Kraju, wymuszająca konieczność przejęcia pewnych zadań szkoleniowych dla podmiotów ratowniczych, innych służb i organizacji np. w zakresie współdziałania, łączności itp. Zgodnie z wytycznymi Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w najbliższym okresie powinien nastąpić wzrost wymagań kwalifikacyjnych, a tym samym zmiana struktury zatrudnienia w Państwowej Straży Pożarnej, która docelowo powinna osiągnąć następujące proporcje: - 30% oficerowie, - 50% aspiranci, - 20% podoficerowie i szeregowcy. Prognoza w tym zakresie na okres 10 lat przedstawiona została w załączniku Nr 3. Ważny podkreślenia jest fakt, że zmiana struktury zatrudnienia spowoduje zwiększenie potrzeb szkoleniowych, a tym samym zadań szkoleniowych dla szkół i ośrodków szkolenia. Do opracowywania prognozy szkoleniowej na najbliższe lata, wykorzystano prognozę ilościową w zakresie możliwego odejścia ze służby strażaków, którzy nabyli uprawnienia do zaopatrzenia emerytalnego według założenia, że strażak posiada 30 lat pracy, w tym co najmniej 15 lat służby. 9

3. SZKOLENIE SPECJALISTYCZNE Państwowa Straż Pożarna jako jeden z podmiotów krajowego systemu ratowniczo gaśniczego oraz jednostka organizacyjna ochrony przeciwpożarowej przygotowana jest do realizacji zadań wynikających z ustawy o ochronie przeciwpożarowej oraz o Państwowej Straży Pożarnej. Przygotowanie to oprócz uzyskiwania tytułów zawodowych polega również na szkoleniu w bardzo skomplikowanych obszarach, takich jak ratownictwo chemiczne, ekologiczne, prowadzenie prac podwodnych, ratownictwo powodziowe, szkolenie członków grup poszukiwawczo ratowniczych, biorących udział w akcjach pomocy humanitarnej poza granicami kraju i wielu innych. Strażacy Państwowej Straży Pożarnej biorą udział również w wielu szkoleniach, które nakładane są na Państwową Straż Pożarną poprzez przepisy ogólnie obowiązujące np. w zakresie napełniania zbiorników ciśnieniowych, czy kierowania ruchem drogowym. Szczegółowy wykaz rodzajów szkoleń i studiów, a także i ich absolwentów w latach 2001-2004 zawierają załączniki Nr 4, 4a, 4b, 4c. 4. SZKOLENIE INNYCH PODMIOTÓW Prowadzenie działań ratowniczych w ramach krajowego systemu ratowniczo - gaśniczego wymaga ścisłej współpracy z wieloma podmiotami takimi jak ochotnicza straż pożarna, organizacje pozarządowe jak GOPR, TOPR, WOPR, PCK i wiele innych. Wymusza to na wszystkich podmiotach systemu konieczność doskonalenia współpracy poprzez między innymi poznawanie systemów funkcjonowania i szkolenia. Dlatego też Państwowa Straż Pożarna jako służba wiodąca jest organizatorem wielu wspólnych szkoleń, warsztatów, sympozjów, ćwiczeń czy manewrów integrujących środowisko ratownicze. Szkolenie stało się tak istotnym elementem w funkcjonowaniu ochotniczych straży pożarnych, że jego realizację powierzono komendantom miejskim/powiatowym Państwowej Straży Pożarnej. W chwili obecnej trwają prace nad zmianą systemu szkolenia 10

strażaków ratowników OSP, tak aby dostosować go do zakresu zadań jakie stoją przed strażakami oraz do wymagań nakładanych przez co raz to bardziej zaawansowany technologicznie sprzęt ratowniczy. 5. BAZA SZKOLENIOWA Utrzymanie wysokiego poziomu kształcenia oraz zwiększanie oferty szkoleniowej uzależnione jest od bazy dydaktycznej szkół i ośrodków szkolenia tj. między innymi obiektów podstawowych wskazanych w załączniku Nr 5 i 6 oraz bazy socjalnej, która obecnie dysponuje 1066 miejscami noclegowymi, opisanej w załączniku Nr 7. Zapewnienie wysokiego poziomu wyszkolenia to również wyposażenie szkół i ośrodków w obiekty i stanowiska do ćwiczeń. Wśród obiektów, które decydują o jakości przygotowania absolwentów są komory rozgorzeniowe oraz komory dymowe. Te ostatnie spełniają bardzo istotną rolę przygotowując i sprawdzając strażaków w zakresie przygotowania do radzenia sobie z dużymi obciążeniami psychofizycznymi podczas pracy w aparatach oddechowych (brak widoczności, zadymienie, zaciemnienie, wysoka temperatura, ograniczona przestrzeń, hałas). W załączniku Nr 8 zaprezentowano Wytyczne Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej w sprawie prowadzenia zajęć w komorze dymowej. Nieodłącznym elementem procesu kształcenia są praktyki zawodowe odbywane w szkolnych jednostkach ratowniczo gaśniczych. Jednostki te wyposażone są w pojazdy pożarnicze służące zarówno do prowadzenia działań ratowniczych, jak i do szkolenia. Stan wyposażenia szkół w sprzęt transportowy przedstawia załącznik Nr 9. 11

III. PLAN ROZWOJU 1. Standaryzacja wyposażenia ośrodków szkolenia Opracowana prognoza kadrowa na lata 2003 2013 wskazuje, że w najbliższych latach kształcenie utrzyma się na zbliżonym poziomie, ale jakość wykształcenia absolwentów będzie zdecydowanie rosła, tak aby sprostać nowym zadaniom nakładanym na służby ratownicze. Wzrost jakości kształcenia będzie połączony ze standaryzacją wyposażenia bazy dydaktycznej szkół i ośrodków szkolenia, zakończeniem prac nad tworzeniem sieci ośrodków szkolenia oraz stworzeniem przejrzystych prawnych podstaw systemu kształcenia pożarniczego. Pierwszym krokiem zaplanowanym na najbliższe lata jest stworzenie sieci ośrodków szkolenia funkcjonujących w komendach wojewódzkich PSP, których zadaniem będzie prowadzenie szkoleń zawodowych dla strażaków Państwowej Straży Pożarnej, jak i strażaków pozostałych jednostek ochrony przeciwpożarowej, w tym strażaków Ochotniczych Straży Pożarnych. Sieć ta ma się składać z co najmniej 16 ośrodków szkolenia, po jednym na terenie każdego województwa. Sprzyjać temu będzie nowelizacja przepisów prawnych regulujących organizację komend wojewódzkich i powiatowych/miejskich Państwowej Straży Pożarnej. Dzięki wprowadzeniu regulacji prawnych możliwe będzie wystandaryzowanie wyposażenia ośrodka, którego wyposażenie powinno być zgodne z załącznikiem Nr 10. Najistotniejszymi elementami wyposażenia ośrodków szkolenia będą komory rozgorzeniowe i dymowe. Zakłada się, że komora dymowa i rozgorzeniowa, stacjonarna lub przewoźna, powinna znajdować się w każdym ośrodku. 12

2. Standaryzacja wyposażenia szkół Państwowej Straży Pożarnej Szkoły PSP podobnie jak ośrodki podlegać będą rygorom standaryzacji, co związane jest ze stosowaniem przepisów ogólnie obowiązujących, a dotyczących kształcenia techników pożarnictwa, jak i inżynierów pożarnictwa. Standardem takim jest podstawa programowa kształcenia techników pożarnictwa, wprowadzana w życie przez ministra właściwego do spraw oświaty. Podstawa ta zawiera szereg istotnych elementów mających wpływ na kształcenie przyszłych kadr, a jednym z nich jest standard wyposażenia szkół w pomieszczenia dydaktyczne i inne obiekty. Szczegółowy opis standardu zawarty został w załączniku Nr 11. Mając na względzie poprawę warunków funkcjonowania szkół realizowany jest program rozbudowy bazy lokalowej, który zakłada zwiększenie ilości kształconych strażaków, poprzez zapewnienie bazy dydaktycznej oraz warunków socjalnych, w tym zakwaterowania. Natomiast celem zapewnienia właściwej efektywności realizowanych szkoleń praktycznych przyjęto założenia stworzenia we wszystkich szkołach poligonów szkoleniowych oraz modernizacji i rozbudowy już istniejących. Załącznik Nr 12, 12a, 12b, 12c, 12d, 12e, 12f przedstawia aktualny stan przygotowania poligonów szkolnych, z uwzględnieniem bazy szkoleniowej Szkoły Głównej Służby Pożarniczej wraz z programem jej modernizacji. Plan realizowanych zadań inwestycyjnych szkół zawiera załącznik Nr 13 stanowiący wyciąg projekt budżetu Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej na finansowanie zadań inwestycyjnych. Podobnie jak w ośrodkach szkolenia zakłada się, że kluczowym elementem wyposażenia poligonów będą komory rozgorzeniowe i dymowe, stacjonarne lub przewoźne. Takie założenie sprawdziło się w wielu krajach europejskich, stosujących w procesie szkolenia wysoce symulowane stanowiska do ćwiczeń. Dają one gwarancję przygotowania strażaków do działań w bardzo trudnych warunkach, zapoznają ze 13

zjawiskami towarzyszącymi pożarom, a to wszystko z zachowaniem zasad bezpieczeństwa, z możliwością powtarzalności ćwiczeń, przy ograniczeniu kosztów i środowiska naturalnego. Z uwagi na to, że szkoły stanowią odwód Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej, tj. zbiór sił i środków możliwych do wykorzystania, jako wsparcie sił poszczególnych komend wojewódzkich Państwowej Straży Pożarnej, zakłada się docelowo również wyposażenie szkół w systemy kontenerowe, przygotowane do realizacji różnych działań np. wodno nurkowe, powodziowe, chemiczno-ekologiczne, wężowe, kwatermistrzowskie itp. Stworzenie na bazie szkół baz sprzętu specjalistycznego pozwoli na efektywne ich wykorzystanie oraz utrzymanie w stałej gotowości do działań. Kolejnym istotnym elementem mającym wpływ na jakość kształcenia jest wyposażenie szkół w pojazdy pożarnicze wykorzystywane do działań ratowniczych i szkolenia, zapewniające mobilność dużych zespołów (autobusy) oraz ciągniki siodłowe zapewniające mobilność systemu kontenerowego. Wszystkie te działania wspierane będą określonym normatywem wyposażenia szkół w pojazdy pożarnicze, zawartym w załączniku Nr 14 oraz planem zakupów wyposażenia technicznego szkół na lata 2005-2008, opisanym w załączniku Nr 15. 3. Realizacja programu Proponujemy realizację powyższego programu z budżetu państwa oraz środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, przewidzianych dla Państwowej Straży Pożarnej na podstawie Porozumienia Ministra Środowiska oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie współdziałania w zakresie zwalczania zagrożeń dla środowiska w latach 2004-2007. Przy realizowaniu programu wskazanym jest korzystanie z innych możliwości współfinansowania, wykorzystując mechanizmy pozyskiwania środków z Unii Europejskiej, z sektorowych oraz regionalnych programów rozwoju. 14

Cały Program rozwoju szkół i ośrodków szkolenia PSP realizowany będzie w latach 2005-2008. Komendanci Wojewódzcy PSP w oparciu o standardy określone w załączniku Nr 9 opracują własne plany i programy rozwoju ośrodków szkolenia uwzględniając również potrzeby rozwoju baz szkoleniowych komend powiatowych Państwowej Straży Pożarnej. 4. Efekty wdrożenia programu Realizacja programu pozwoli na: 1. Ujednolicenie wyposażenia szkół Państwowej Straży Pożarnej; 2. Modernizację dotychczasowego wyposażenia i dostosowania do aktualnych wymagań; 3. Wdrożenie spójnego programu kształcenia w szkołach Państwowej Straży Pożarnej funkcjonującego w oparciu o jednolity standard wyposażenia; 4. Zapewnienie porównywalności wyposażenia dydaktycznego; 5. Utrzymanie wysokiego poziomu kształcenia; 6. Przygotowanie absolwentów szkół kształcących techników pożarnictwa do egzaminów zewnętrznych, potwierdzających kwalifikacje zawodowe; 7. Organizację szkoleń dla innych jednostek organizacyjnych ochrony przeciwpożarowej oraz innych podmiotów ratowniczych; 8. Organizację szkoleń międzynarodowych, w ramach podpisanych zobowiązań międzynarodowych; 9. Stworzenie mobilnej rezerwy sił i środków na wypadek dużych zdarzeń. 15

Załącznik Nr 1

Załącznik Nr 2 SŁUPSK GDAŃSK WOJ. POMORSKIE OLSZTYN WOJ. ZACHODNIOPOMORSKIE WOJ. WARMIŃSKO-MAZURSKIE SZCZECIN BORNE SULINOWO WOJ. KUJAWSKO-POMORSKIE WOJ. PODLASKIE BYD GOSZCZ SUPRAŚL Szkoła Podoficerska PSP TORU Ń ŁAPY BIAŁYSTOK GORZ ÓW WLK. WOJ. LUBUSKIE WOJ. WIELKOPOLSKIE POZNAŃ Szkoła Aspira ntów PSP WOJ. MAZOWIECKIE WARSZAWA ŚWIEBODZIN Szkoł a Główna Służby Pożarniczej ŁÓDŹ WOJ. ŁÓDZKIE WOJ. LUBELSKIE WROCŁAW LUBLIN WOJ. DOLNOŚLĄSKIE OPOLE WOJ. OPOLSKIE CZĘSTOCHOWA Centraln a Szkoła P SP WOJ. ŚLĄSKIE KIELCE WOJ. ŚWIĘTOKRZYSKIE NISKO wojewó dztwo, na terenie którego fu nkcjo nuje sekcja doskonalenia funkcjonowania ksrg KATOWI CE KRAKÓW RZESZÓW wojewó dztwo, na terenie którego fu nkcjo nuje ośrodek szko lenia szkoły Państwowej Strazy Pożarnej ośrod ki szkolenia Pań stwow ej Straży Pożarnej sekcje d oskon alenia funkcjonowania ksrg Szkoła Aspirantów PSP WOJ. MAŁOPOLSKIE WOJ. PODKARPACKIE

Załącznik Nr 3 Prognoza szkoleniowa na lata 2003-2013 Korpus Stan na 31.12.2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Oficerowie Ubytki (emerytury, renty, zwolnienia) 59 68 83 98 99 122 115 131 137 149 149 absolwenci DSI 72 33 42 57 100 100 100 100 100 100 100 absolwenci ZSI 70 57 103 150 200 200 150 150 150 150 150 absolwenci DSM 10 12 10 10 10 10 10 10 10 10 10 4368 15% Podyplomowe studia oficerskie 31 92 130 130 130 130 130 130 130 130 130 Aspiranci z wyższym wykształceniem 262 173 94 150 150 150 150 150 150 150 150 Razem 4754 5053 5349 5748 6239 6707 7132 7541 7944 8335 8726 Nasycenie 16,3% 17,4% 18,4% 19,8% 21,4% 23,1% 24,5% 25,9% 27,3% 28,7% 30,0% Aspiranci Ubytki (emerytury, renty, zwolnienia) 80 79 104 135 248 175 212 208 247 262 296 absolwenci DSA 256 288 300 300 400 450 450 450 450 400 400 absolwenci ZSA 6265 22% 396 429 950 950 950 950 950 950 1000 950 950 Razem 6505 6913 7862 8677 9429 10304 11192 12084 12987 13775 14529 Nasycenie 22,4% 23,8% 27,0% 29,8% 32,4% 35,4% 38,5% 41,5% 44,6% 47,4% 49,9% Podoficerowie Ubytki (emerytury, renty, zwolnienia) 297 381 426 505 540 724 703 788 824 895 1052 Absolwenci kursów podoficerskich 600 772 300 700 700 700 700 650 650 650 750 15077 52% Razem 14953 14823 13617 12732 11812 10708 9625 8407 7103 5778 4396 Nasycenie 51,4% 51,0% 46,8% 43,8% 40,6% 36,8% 33,1% 28,9% 24,4% 19,9% 15,1% Szeregowcy Ubytki (emerytury, renty, zwolnienia) 16 17 26 25 37 44 42 66 67 107 130 Przyjęci do służby 2903 10% 180 1153 400 450 450 450 450 500 500 550 1217 Razem 2467 2831 2905 2630 2343 2049 1757 1541 1324 1117 1454 Nasycenie 8,5% 9,7% 10,0% 9,0% 8,1% 7,0% 6,0% 5,3% 4,6% 3,8% 5,0% Założenia strategiczne rozwoju służby 30% 50% 20% Ogółem stan służby 28679 29620 29733 29787 29823 29768 29706 29573 29358 29005 29105 Limit etatowy 28 613 98% 29091 29091 29091 29091 29091 29091 29091 29091 29091 29091 29091 VACAT 478 2% -412 529 642 696 732 677 615 482 267-86 14 Limit etatowy 29 091 100% 98,58% 101,82% 102,21% 102,39% 102,52% 102,33% 102,11% 101,66% 100,92% 99,70% 100,05% Ubytki razem 452 545 639 763 924 1065 1072 1193 1275 1413 1627 18

Liczba absolwentów Załącznik Nr 4 Liczba absolwentów SGSP w latach 2001-2004 Wydział Rodzaj kształcenia 2001 2002 2003 2004 Dzienne studia zawodowe dla strażaków w służbie kandydackiej 75 82 61 33 Wydział Inżynierii Bezpieczeństwa Pożarowego Wydział Inżynierii Bezpieczeństwa Cywilnego Dzienne studia magisterskie 10 12 10 12 Dzienne studia zawodowe dla osób cywilnych 0 0 0 21 Zaoczne studia zawodowe dla osób cywilnych 0 28 46 46 Zaoczne studia zawodowe dla funkcjonariuszy PSP 83 77 70 57 Uzupełniające studia magisterskie 79 58 58 79 Dzienne studia zawodowe dla osób cywilnych 0 0 0 20 Zaoczne studia zawodowe dla osób cywilnych 0 0 0 0 Uzupełniające studia magisterskie dla osób cywilnych 0 0 0 0 Razem 247 257 245 268 Liczba absolwentów SGSP w latach 2001-2005 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2001 2002 2003 2004 19 Dzienne studia zaw odow e dla strażaków w służbie kandydackiej Dzienne studia magisterskie Dzienne studia zaw odow e dla osób cyw ilnych Zaoczne studia zaw odow e dla osób cyw ilnych Zaoczne studia zaw odow e dla funkcjonariuszy PSP Uzupełniające studia magisterskie Dzienne studia zaw odow e dla osób cyw ilnych Zaoczne studia zaw odow e dla osób cyw ilnych Uzupełniające studia magisterskie dla osób cyw ilnych

Załącznik Nr 4a Liczba absolwentów szkół aspirantów PSP w latach 2001-2004 r. System kształcenia Szkoła 2001 2002 2003 2004 CS PSP w Częstochowie 106 72 90 113 Stacjonarny SA PSP w Krakowie 99 64 91 96 SA PSP w Poznaniu 93 69 108 79 CS PSP w Częstochowie 174 196 219 167 Zaoczny SA PSP w Krakowie 101 121 121 93 SA PSP w Poznaniu 88 151 151 169 RAZEM 661 673 780 717 Liczba absolwentów szkół aspirantów PSP w latach 2001-2004 system stacjonarny Liczba absolwentów szkół apsirantów PSP w latach 2001-2004 system zaoczny 120 250 100 80 60 40 20 CS PSP w Częstochow ie SA PSP w Krakow ie SA PSP w Poznaniu 200 150 100 50 CS PSP w Częstochow ie SA PSP w Krakow ie SA PSP w Poznaniu 0 2001 2002 2003 2004 0 2001 2002 2003 2004

Załącznik Nr 4b Rodzaje i liczba kursów kwalifikacyjnych i specjalistycznych przeprowadzonych w szkołach PSP, ośrodkach szkolenia oraz sekcjach doskonalenia funkcjonowania KSRG KW PSP oraz liczba ich absolwentów w latach 2001-2004 Rodzaje kursów Liczba Liczba Liczba Liczba absolwentów absolwentów absolwentów absolwentów 2001 2002 2003 2004 Kurs kwalifikacyjny szeregowych 547 357 649 1153 Kurs kwalifikacyjny szeregowych administracyjno kwatermistrzowski 49 0 0 0 Kurs kwalifikacyjny podoficerski 1243 762 619 722 Kurs uzupełniający dla podoficerów na stanowiskach administracyjno kwatermistrzowskich PSP 0 84 106 100 Kurs kwalifikacyjny podoficerów administracyjno kwatermistrzowski 0 0 41 0 Kurs podoficerski dla strażakówz wyższym wykształceniem 16 0 0 0 Kurs uzupełniający dla kierowców 3 0 0 0 Kurs uzupełniający dla podoficerów 16 0 0 0 Kurs specjalistyczny ratownictwa wysokościowego, cz. I 108 69 62 146 Kurs specjalistyczny ratownictwa wysokościowego, cz. II 18 40 78 56 Kurs specjalistyczny chemiczno-ekologiczny 643 143 191 66 Kurs specjalistyczny obsługi drabin 270 42 175 347 Kurs specjalistyczny obsługi i eksploatacji podnośników 122 47 200 402 Kurs specjalistyczny obsługi i eksploatacji dźwigów 13 0 0 13 Kurs specjalistyczny ratownictwa medycznego 5373 4328 4844 4682 Kurs specjalistyczny pedagogiczny 81 0 13 0 Kurs specjalistyczny obsługi i konserwcaji agregatów prądotwórczych 148 51 92 0 Kurs specjalistyczny napełniania zbiorników ciśnieniowych 74 124 190 334 Kurs specjalistyczny obsługi geofonów 0 12 92 0 Kurs specjalistyczny konserwacji sprzętu ochrony dróg oddechowych 42 0 75 33 Kurs specjalistyczny obsługi urządzeń elektrycznych do 1 kv 0 0 55 0 Kurs specjalistyczny sterników motorowodnych 21 45 46 0 Kurs specjalistyczny stermotorzystów 62 42 69 70 Kurs specjalistyczny kierowania ruchem drogowym 2127 491 850 1483 Kurs specjalistyczny młodszego nurka PSP 28 63 39 20 Kurs specjalistyczny nurka PSP 14 22 18 0 Kurs specjalistyczny kierownika robót nurkowych Państwowej Straży Pożarnej 0 5 8 0 Kurs specjalistyczny dla apsirantów wykonujących czynności kontrolno-rozpoznawcze 51 0 0 0 Kurs dla specjalistów ochrony przeciwpożarowej 71 0 0 0 Kurs dla osób prowadzących sprawy ochrony przeciwpożarowej 1030 758 702 888 RAZEM 12170 7485 9214 10515 21