Zmiany w zapisach IRiESP i IRiESP SGT wynikające z implementacji BAL NC Warszawa, 7 czerwca 2016 r.
Kodeks sieci dotyczący bilansowania gazu w sieciach przesyłowych 1 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 312/2014 z dnia 26 marca 2014r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący bilansowania gazu w sieciach przesyłowych (BAL NC) 1 października 2015 podstawowy termin implementacji zasad BAL NC 1 października 2016 możliwy termin przejściowy dla implementacji wszystkich zasad BAL NC 16 kwietnia 2019 maksymalny termin stosowania tzw. środków tymczasowych (sprawozdanie OSP zatwierdzane przez Prezesa URE)
Zasady ogólne wg BAL NC 2 Użytkownicy sieci mają obowiązek bilansować swoje portfele bilansowe, tak aby ograniczyć do minimum konieczność podejmowania przez operatorów systemów przesyłowych działań bilansujących. Rozliczenie niezbilansowania z ZUP następuje z uwzględnieniem cen krańcowych wyznaczonych w oparciu o transakcje zawierane na giełdzie.
Zasady ogólne wg BAL NC 3 W ramach bilansowania operacyjnego OSP prowadzi obrót na platformie obrotu wykorzystując standardowe krótkoterminowe produkty. Takie rozwiązanie ma wpłynąć na rozwój hurtowego rynku w szczególności poprzez zwiększenie ilości transakcji na giełdzie. OSP może również korzystać z innych mechanizmów bilansowania systemu w przypadku gdy płynność hurtowego rynku gazu jest niewystarczająca (np. giełdy gazu w obszarach ościennych, RUB).
Implementacja BAL NC - obszary bilansowania 4 3 obszary bilansowania: Obszar gazu wysokometanowego E Obszar gazu zaazotowanego Lw Obszar SGT Użytkownicy sieci mają mieć zapewnioną możliwość do zawierania transakcji przenoszących prawo własności gazu pomiędzy dwoma portfelami bilansowymi w obrębie jednego obszaru bilansowania. Wirtualny punkt obrotu gazem w obszarze bilansowania SGT: Giełda Gazu OTC Wirtualny punkt obrotu gazem w obszarze bilansowania gazu Lw: OTC
Środki tymczasowe 5 W przypadku braku dostatecznej płynności hurtowego rynku gazu dla transakcji krótkoterminowych operatorzy systemu przesyłowego mogą wdrożyć odpowiednie środki tymczasowe. Katalog możliwych środków tymczasowych: Tolerancja (Poziom tolerancji jest to maksymalna ilość gazu, która może zostać zakupiona lub sprzedana przez każdego użytkownika sieci po średnioważonej cenie. Niezbilansowanie przekraczające poziom tolerancji, jest rozliczane po cenach krańcowych) Platforma rynku bilansującego (lub usługi bilansujące jako alternatywne rozwiązanie do platformy rynku bilansującego) Tymczasowa opłata za niezbilansowanie (cena może być ustalana na podstawie ceny administrowanej, wskaźnika zastępującego cenę rynkową lub ceny ustalonej w oparciu o transakcje zawarte na platformie rynku bilansującego)
Środki tymczasowe zatwierdzone przez Prezesa URE 6 Prezes URE zatwierdził złożone przez GAZ-SYSTEM sprawozdanie dotyczące środków tymczasowych. Do 30 września 2016 obowiązują następujące środki tymczasowe: Obszar bilansowania gazu E Tolerancja Platforma rynku bilansującego Obszar bilansowania SGT Tymczasowa opłata za niezbilansowanie Platforma rynku bilansującego Obszar bilansowania gazu Lw Tymczasowa opłata za niezbilansowanie Platforma rynku bilansującego
Fazy realizacji umów przesyłowych 7 Prognozy OSD Nominacje Złożenie nominacji Zatwierdzenie nominacji Ewentualne renominacje i ich zatwierdzenie Określenie realizacji Pomiary dla punktów fizycznych Alokacje pomiędzy ZUP Bilansowanie Określenie całkowitych realizacji dla wejść i wyjść Porównanie ilości we/wy - określenie niezbilansowania Przygotowanie HRP Rozliczenie finansowe ZUP vs OSP Bilansowanie Moce Jakość Neutralność bilansowania
Prognozy OSD Odbiorcy ZUP mierzeni rzadziej niż codziennie (NDM) 8 OSD przekazuje do OSP dla PWYosd prognozy dla odbiorców ZUP mierzonych rzadziej niż codziennie 12:00 D-1 -> prognoza dla doby gazowej D 13:00 D >1 aktualizacja prognozy 19:00 D >2 aktualizacja prognozy OSD przekazuje prognozę do OSP OSP udostępnia w SWI dla ZUP prognozę 13:00 D-1 -> prognoza dla doby gazowej D 14:00 D >1 aktualizacja prognozy 20:00 D >2 aktualizacja prognozy Obowiązek wchodzi w życie od 1 września 2016
Nominacje Harmonogram nominacji i renominacji 9 14:00 D-1 termin złożenia nominacji dla doby gazowej D NOMINACJE 3:00 D ostatnia możliwa renominacja dla doby D (zmiana ilości dla ostatniej godziny doby gazowej) 16:00 D-1 zatwierdzenie/odrzucenie nominacji dla doby gazowej D Początek procedury renominacji dla doby gzowej D Wymagane 2-godzinne wyprzedzenie dla renominacji Harmonogram składania nominacji i renominacji zgodny z BAL NC.
Nominacje Odrzucenie nominacji/renominacji 10 Odrzucenie nominacji/renominacji może nastąpić z powodu: niespełnienia wymogów dotyczącej jej formy, treści oraz sposobu i czasu jej przekazania określonych w IRiESP, złożenia nominacji przez podmiot nieuprawniony, przekroczenia zdolności przydzielonej na rzecz ZUP, nieuwzględnienia przez ZUP zgłoszonych przez OSP, OSW lub Odbiorcę w fizycznych punktach wejścia lub fizycznych punktach wyjścia ograniczeń przepustowości (mocy umownej), uniemożliwiających zrealizowanie usług według zgłoszonych przez ZUP nominacji. Niezbilansowanie nominacji nie jest podstawą do jej odrzucenia (zmiana w SGT)
Nominacje Nominacje jednostronne (single sided) 11 Dla przepustowości powiązanej operatorzy zapewniają możliwość jednostronnej nominacji (single sided nomination) użytkownicy systemu mogą składać nominację do jednego z operatorów współpracujących w danym punkcie wejścia/wyjścia. Informacja o zatwierdzonej nominacji (NOMRES) jest przekazywana do Użytkowników sieci przez każdego z operatorów. ZUP 1 OSP A OSP B ZUP 2 H0 NOMINT 01G type A01 Nominacja jednostronna H0+15 DELORD ANC Przekazanie nominacji jednostronnej H0+120 NOMRES 08G Informacja o zatwierdzonej nominacji Sprawdzenie zgodności nominacji DELORD 26G, DELRES 27G H0+120 NOMRES 08G Informacja o zatwierdzonej nominacji
Nominacje jednostronne (single-sided) Role operatorów w punkcie 12 Uzgodnione z operatorami sąsiadujących systemów przesyłowych: ID punktu Nazwa punktu Kierunek punktu Kod EIC Rola, jaką w danym punkcie pełni GAZ-SYSTEM 172535 GCP GAZ-SYSTEM/ONTRAS Punkt wejścia 21Z000000000456C Pasywny 102535 GCP GAZ-SYSTEM/ONTRAS Punkt wyjścia 21Z000000000456C Pasywny 370001 Cieszyn Punkt wejścia 21Z000000000239K Aktywny 300001 Cieszyn rewers Punkt wyjścia 21Z000000000239K Aktywny 870002 Mallnow rewers Punkt wejścia 21Z000000000056S Pasywny 800002 Mallnow Punkt wyjścia 21Z000000000056S Pasywny 777001 Terminal LNG Punkt wejścia 21Z000000000454G Pasywny Aktywny - przyjmuje nominacje jednostronne i przekazuje je do OSW Pasywny otrzymuje nominacje od OSW; wymagany proces autoryzacji
Nominacje jednostronne (single-sided) Autoryzacja ZUP 13 Proces autoryzacji ZUP uprawnia kontrahenta ZUP do składania nominacji do OSW możemy OSP może przyjmować nominacje przekazywane przez OSW W przypadku gdy ZUP mimo autoryzacji złoży jednak nominację tradycyjną (flaga double-sided) ta nominacja jest ważniejsza, odwołuje autoryzację na daną dobę gazową Autoryzacja składana w formie oświadczenia podpisanego zgodnie z zasadami reprezentacji
Alokacje Podmioty dokonujące alokacji 14 Wirtualne wyjścia Wirtualne wejścia WPWY OTC WPWY GG WPWY OSP WPWE OTC WPWE GG WPWE OSP OSP WS WR PWE PWE OSP OSD WPWY OSD WPWE OSD WS WR Odbiorca PWY PWE OSM OSM PWY OSM WR
Alokacje Metody alokacji i podmioty odpowiedzialne Pomiar Pomiar Wirtualne WPWY WPWY wyjścia OTC GG WPWY OSP Wirtualne WPWE WPWE wejścia OTC GG WPWE OSP R=N R=N PWE ZUP 1 K.O. R=N PWE ZUP 2 R=N PWY R=N R=N PWE OSM K.O. PWY OSM R=N R=N 15
Alokacje OSD 16 Alokacja dla WPWY OSD informacja o pobranej przez odbiorców przyłączonych do systemu dystrybucyjnego ilości paliwa gazowego z systemu dystrybucyjnego danego OSD w podziale na ZUP. Alokacja dla WPWE OSD informacja o dostarczonej przez źródła przyłączone do systemu OSD ilości paliwa gazowego z podziałem na ZUP. WS WR ZUP 1 /ZUD 1 ZUP 1 /ZUD 1 WPWY OSD WS ZUP 1 ZUD 1 ZUD 2 WR ZUP 1 ZUD 1 ZUD 2 WPWE OSD ZUP 1 ZUD 1 ZUD 2 ZUP 2 ZUD 3 WR
Alokacje Podstawa do określenia niezbilansowania 17 Alokacja określa ilości zrealizowane przez poszczególnych ZUP na punktach wejściach i wyjścia, dla których dany ZUP ma PZ Alokacja dla punktów wejścia i wyjścia z krajami Unii Europejskiej określana przez OSP i OSW realizacja równa ostatniej zatwierdzonej nominacji Alokacja dla punktów wejścia i wyjścia z krajami z poza Unii Europejskiej określana przez OSP i OSW Alokacja dla punktów wejścia i wyjścia z instalacji magazynowych określana przez OSP i OSM realizacja równa ostatniej zatwierdzonej nominacji Alokacja dla punktów wejścia i wyjścia z obszarem dystrybucyjnym określana jest przez OSD podstawą dane o odbiorach i źródłach przyłączonych do sieci OSD Alokacja dla punktów wyjścia do odbiorców końcowych określana przez danego odbiorcę końcowego podstawą pomiar oraz postanowienia umów handlowych Alokacja dla punktów wirtualnych jest równa zatwierdzonej nominacji
Przekazywanie informacji wg BAL NC 18 Operator systemu przesyłowego powinien dostarczać Użytkownikom systemu informacje dotyczące: ogólnego stanu sieci przesyłowej zgodnie z ust. 3.4 pkt. 5 załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 715/2009; działań bilansujących podejmowanych przez operatora systemu przesyłowego; ilości dostarczanych i ilości odbieranych przez użytkownika sieci podczas doby gazowej.
Przekazywanie informacji wg BAL NC 19 W odniesieniu do mierzonych śróddziennie ilości dostarczanych do obszaru bilansowania i ilości odbieranych z obszaru bilansowania: gdy alokacja użytkownika jest równa zatwierdzonej nominacji, operator systemu przesyłowego nie ma obowiązku przedstawiania informacji innych niż ilość potwierdzona (zatwierdzona nominacja). gdy alokacja użytkownika sieci nie jest równa zatwierdzonej nominacji, podczas doby gazowej D operator systemu przesyłowego dostarcza użytkownikom sieci co najmniej dwie aktualizacje ich zmierzonych przepływów przynajmniej w odniesieniu do łącznych mierzonych śróddziennie ilości dostarczanych i ilości odbieranych.
06:00 14:00 15:00 16:00 18:00 06:00 10:00 11:00 12:00 14:00 Przekazywanie informacji Alokacje operatywne i informacja o niezbilansowaniu 20 Informacje za 4h doby D 4 h Informacje za 8h doby D 8 h
06:00 06:00 08:00 10:00 12:00 Przekazywanie informacji Alokacje operatywne i informacja o niezbilansowaniu 21 Informacje za dobę gazową D dane operatywne udostępniane w dobie D+1 24 h doba gazowa D doba gazowa D+1
Niezbilansowanie ZUP 22 Bilans ZUP Wszystkie punkty wejścia: 1. Importowe 2. Magazyny 3. Źródła 4. Punkt Wirtualny Giełda gazu (TGE) PZPT Transakcje bezpośrednie (OTC) Wszystkie punkty wyjścia: 1. Odbiorcy (w tym końcowi) przyłączeni do systemu OSP 2. Odbiorcy (w tym końcowi) przyłączeni do systemu OSD 3. Magazyny 4. Punkt Wirtualny Giełda gazu (TGE) PZPT Transakcje bezpośrednie (OTC) 1. Bilansowane są wszystkie punkty wejścia i punkty wyjścia danego ZUP w ramach danego obszaru bilansowania 2. Niezbilansowanie jest określane dla każdej doby gazowej. 3. Rozliczenie ilości niezbilansowania - dla każdej doby gazowej.
06-07 07-08 08-09 09-10 10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 16-17 17-18 18-19 19-20 20-21 21-22 22-23 23-24 00-01 01-02 02-03 03-04 04-05 05-06 06-07 07-08 08-09 09-10 10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 16-17 17-18 18-19 19-20 20-21 21-22 22-23 23-24 00-01 01-02 02-03 03-04 04-05 05-06 06-07 07-08 08-09 09-10 10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 16-17 17-18 18-19 19-20 20-21 21-22 22-23 23-24 00-01 01-02 02-03 03-04 04-05 05-06 Określenie niezbilansowania ZUP 23 OSP określa ilość niezbilansowania dobowego ZUP dla każdej doby gazowej jako różnicę pomiędzy ilością paliwa gazowego, którą ZUP dostarczył w punktach wejścia i odebrał w punktach wyjścia z obszaru bilansowania w danej dobie gazowej. 2 500 000 2 500 000 2 000 000 2 000 000 1 000 000 A WE 1 000 000 A Wy 1 500 000 1 500 000 500 000 500 000 0 0 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 19-04- 19-04- 19-04- 19-04- 19-04- 19-04- 19-04- 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 07:00 08:00 09:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00 00:00 01:00 02:00 03:00 04:00 05:00 06:00 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 18-04- 19-04- 19-04- 19-04- 19-04- 19-04- 19-04- 19-04- 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 07:00 08:00 09:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00 00:00 01:00 02:00 03:00 04:00 05:00 06:00 DIN = A WE - A Wy 500 000 0-500 000-1 000 000-1 500 000-2 000 000-2 500 000 23
OSD Tolerancja niezbilansowania Stan docelowy Brak tolerancji 24 We Wy = 0 Dostawy z UE 100 100 ± 0 Import Kopalnie PMG WE 100 100 ± 0 100 ± 0 TGE 100 OTC PMG WY
OSD Tolerancja niezbilansowania (DLN) Obszar bilansowania gazu E 25 Import 100 100 ±5 Kopalnie PMG WE 100 ±5 Dostawy z UE PWP WE 100 TGE 100 ±2,5 OTC 100 PMG WY PWP WY DLN = 0, 05 MAX R PWE + R PWY 2 ; R PWY
Tolerancja niezbilansowania (DLN) Obszar bilansowania gazu SGT 26 Import Dostawy z UE 100 100 ±0 Dostawy do UE PWP WE 100 ±0 PWP WY 100 TGE 100 ±0 OTC 100 DLN = 0
OSD Tolerancja niezbilansowania (DLN) Obszar bilansowania gazu Lw 27 100 100 ±0 Kopalnie 100 ±0 100 TGE 100 ±0 OTC 100 DLN = 0
Opłaty za niezbilansowanie dobowe Ceny w IRiESP 28 Ceny do rozliczeń za niezbilansowanie: Krańcowa Cena Sprzedaży (KCS) w przypadku gdy ilość niezbilansowania dobowego jest dodatnia (wejścia > wyjścia) Krańcowa Cena Kupna (KCK) w przypadku gdy ilość niezbilansowania dobowego jest ujemna (wyjścia > wejścia) Cena Średnia Rozliczenia Bilansowania CSRB do rozliczenia niezbilansowania w ramach tolerancji do rozliczenia korekty
Ceny do rozliczenia niezbilansowania Obszar bilansowania gazu E 29 TGEgasID
Ceny do rozliczenia niezbilansowania Obszar bilansowania gazu E 0,1200 30 zł/kwh 0,1100 0,1000 0,0900 0,0800 0,0700 0,0600 0,0500 0,0400 0,0300 2015-10-01 2015-11-01 2015-12-01 2016-01-01 2016-02-01 2016-03-01 2016-04-01 2016-05-01 KCK E KCS E max cena zakupu OSP CSRB+10% CSRB-10% min cena sprzedaży OSP
Tymczasowa opłata za niezbilansowanie dobowe 31 Obszar bilansowania gazu Lw KCK Lw jest równa wyższej cenie spośród: najwyższej ceny odnotowanej w transakcjach zawartych na RUB w zakresie obszaru bilansowania gazu Lw, średnioważonej ceny paliwa gazowego w transakcjach zawartych na RUB w odniesieniu do doby gazowej n, powiększonej o 10%. KCS Lw jest równa niższej cenie spośród: najniższej ceny odnotowanej w transakcjach zawartych na RUB w zakresie obszaru bilansowania gazu Lw, średnioważonej ceny paliwa gazowego w transakcjach zawartych na RUB w odniesieniu do doby gazowej n, pomniejszonej o 10%. Do czasu zawarcia pierwszej transakcji na RUB w obszarze bilansowania gazu Lw, jako średnioważoną cenę gazu do wyznaczania KCK Lw i KCS Lw przyjmuje się CRG Lw
Tymczasowa opłata za niezbilansowanie dobowe 32 Obszar bilansowania SGT RDN EEX + KP M GASPOOL RDN EEX RDN EEX = Daily Reference Price - GPL RDN TGE = TGEgasDA SGT Obszar bilansowania gazu E RDN TGE RDN TGE - KP PWP KCK SGT = max RDN TGE KP PWP, RDN EEX + KP M 1, 1 KCS SGT = min RDN TGE KP PWP, RDN EEX + KP M 0, 9
Ceny do rozliczenia niezbilansowania Obszar bilansowania SGT 0,1000 33 zł/kwh 0,0900 0,0800 0,0700 0,0600 0,0500 0,0400 2015-10-01 2015-11-01 2015-12-01 2016-01-01 2016-02-01 2016-03-01 2016-04-01 2016-05-01 TGEgasDA - PWP PLN/kWh EEX (GPL) + Mallnow PLN/kWh KCK SGT PLN/kWh KCS SGT PLN/kWh
Neutralność bilansowania 34 Opłata związana z neutralnością bilansowania jest płacona przez odpowiedniego użytkownika sieci lub na jego rzecz I WARIANT II WARIANT Konieczność zwrotu na rynek dodatniej różnicy między przychodami i kosztami z tytułu bilansowania Dodatkowy pobór opłaty od użytkowników w celu wyrównania ujemnej różnicy między przychodami i kosztami z tytułu bilansowania
Neutralność bilansowania 35 Opłata związana z neutralnością bilansowania: jest płacona przez odpowiedniego użytkownika sieci lub na jego rzecz, jest proporcjonalna w stosunku do zakresu wykorzystywania przez użytkownika sieci odpowiednich punktów wejścia lub wyjścia lub sieci przesyłowej, musi być osobno wyszczególniona na fakturze wystawionej dla użytkowników sieci.
Platforma rynku bilansującego 3 obszary bilansowania 36 Rynek usług bilansujących prowadzony przez OSP Uczestnikiem rynku może być tylko ZUP Odrębna umowa o udział w rynku usług bilansujących Umowa ramowa Oferty składane na każdy dzień Standardowe usługi systemowe Ilości i ceny dla poszczególnych godzin w dobie, której oferta dotyczy Składane drogą elektroniczną Oferty przyjmowane wg kryteriów: Rodzaj usługi w zależności od potrzeb systemu Dla danego rodzaju usługi wg kryterium ceny dla równoważnych wykorzystywane proporcjonalnie do ilości w ofercie Realizacja poprzez złożenie odpowiednich (re)nominacji podlegających normalnej procedurze zatwierdzania (z uwzględnieniem alokacji)
Platforma Handlu Gazem, PZPT 37 Platforma Handlu Gazem - Platforma elektroniczna inna niż prowadzona przez Giełdę Gazu, na której ZUP mogą składać i przyjmować w tym z prawem do ich zmiany i wycofania oferty kupna i sprzedaży paliwa gazowego. Podmiot zgłaszający powiadomienie o transakcji (PZPT) - Podmiot zgłaszający do OSP na podstawie umowy z OSP do realizacji wszystkie transakcje dla WPWE PPG lub WPWY PPG zawarte na określonej Platformie Handlu Gazem. Po podpisaniu umowy pomiędzy PZPT a OSP OSP przydziela dla danej Platformy Handlu Gazem kody dla WPWE PPG i WPWY PPG. Prawo do korzystania ze zdolności w WPWE PPG i WPWY PPG przysługuje Użytkownikowi Systemu na podstawie umowy przesyłowej i przydziału zdolności (PZ). ZUP, który jest członkiem danej Platformy Handlu Gazem, powinien uzyskać przydział zdolności (PZ) dla odpowiednich WPWE PPG i WPWY PPG. Przydział zdolności dla WPWE PPG lub WPWY PPG następuje na czas nieokreślony.
Platforma Handlu Gazem, PZPT 38 PZPT składa nominacje lub renominacje dla wirtualnego punktu wejścia (WPWE PPG ) i wirtualnego punktu wyjścia (WPWY PPG ) w imieniu i na rzecz ZUP, który dokonał transakcji kupna lub sprzedaży paliwa gazowego w punkcie wirtualnym. W nominacji lub renominacji składanej przez PZPT podawane jest saldo transakcji danego ZUP przeprowadzonych w punkcie wirtualnym. W nominacjach lub renominacjach składanych przez PZPT kontrahent ZUP określany jest jako PZPT. OSP nie otrzymuje informacji o stronach transakcji. Strony transakcji nie składają nominacji dla WPWE PPG i WPWY PPG (zaleta w porównaniu do niezorganizowanego rynku OTC, gdzie dla WPWE OTC i WPWY PPG składane są nominacje i w przypadku niezgodności nominacji złożonych przez kontrahentów realizowana jest zasada mniejszego strumienia ). Realizacja przesyłu następuje zgodnie z zatwierdzonymi nominacjami (alokacja dla WPWE PPG lub WPWY PPG jest równa zatwierdzonej nominacji. Transakcje na Platformie Handlu Gazem Nominacje/ renominacje do OSP składane przez PZPT w imieniu i na rzecz ZUP Realizacja przesyłu zgodnie z zatwierdzonymi nominacjami (alokacja = nominacji)
Dziękuję za uwagę