Załącznik nr 1 do Zarządzenia Marszałka Nr 86/2016 z dnia 20.09.2016 r. REGULAMIN PRZEPROWADZANIA KONTROLI PRZEZ PRACOWNIKÓW DEPARTAMENTU ŚRODOWISKA URZĘDU MARSZAŁKOWSKIEGO WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO W ZAKRESIE PRZESTRZEGANIA I STOSOWANIA PRZEPISÓW O OCHRONIE ŚRODOWISKA 1 Postanowienia ogólne 1. Wprowadza się Regulamin przeprowadzania kontroli przez pracowników Departamentu Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego w zakresie przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska określający zasady przeprowadzania kontroli przez upoważnionych pracowników ww. Departamentu. 2. Przez przepisy o ochronie środowiska rozumie się zapisy niżej wymienionych ustaw wraz z odpowiednimi aktami wykonawczymi mieszczące się w zakresie kompetencji określonym dla marszałka województwa: 1) ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz.672 z późn. zm.); 2) ustawa z dnia 12 czerwca 2015 roku o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz.1223 z późn. zm); 3) ustawa z dnia 11 maja 2001 roku o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1413 z późn. zm.); 4) ustawa z dnia 13 czerwca 2013 roku o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. z 2013 r., poz. 888 z późn. zm.); 5) ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 roku o bateriach i akumulatorach (t. j. Dz. U. z 2015 r. poz. 687 z późn. zm.); 6) ustawa z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz.50 z późn. zm.); 7) ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo Wodne (t.j. Dz. U z 2015 r. poz.469 z późn. zm.); 8) ustawa z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz. U z 2013 r. poz. 21 z późn. zm.). 3. Zgodnie z art. 73 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi do powstałych przed dniem 1 stycznia 2014 roku obowiązków wynikających z ustawy z dnia 11 maja 2001 roku o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej w zakresie uzyskania wymaganych poziomów odzysku i recyklingu, w tym do obowiązków sprawozdawczych oraz do zobowiązań z tytułu opłaty produktowej należnej za okres do dnia 31 grudnia 2013 roku, stosuje się przepisy ustawy z dnia 11 maja 2001 roku o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 90, poz. 607 z późn. zm.) obowiązujące w chwili powstania tych obowiązków. 2 Podstawy prawne przeprowadzania kontroli 1. Postępowania kontrolne w zależności od profilu działalności podmiotu przeprowadzane są na podstawie: 1) ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 584 z późn. zm.); 2) art. 379 ustawy Prawo ochrony środowiska;
3) art. 53 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi; 4) art. 70 ustawy o bateriach i akumulatorach; 5) art. 9w ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. 3 Podmioty podlegające kontroli z zakresu środowiska 1. Kontroli z zakresu środowiska podlega: 1) podmiot korzystający ze środowiska: a) w rozumieniu art. 3 ust 20 ustawy Prawo ochrony środowiska: - przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz przedsiębiorca zagraniczny w rozumieniu art. 5 ust 3 tej ustawy, a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, - jednostka organizacyjna niebędąca przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, - osoba fizyczna niebędąca podmiotem, o którym mowa w lit. a, korzystająca ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia, b) prowadzący instalację lub operator statku powietrznego w rozumieniu ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. 2) przedsiębiorca dokonujący importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia produktów, w tym na potrzeby własne oraz wytwórca wprowadzający produkty na terytorium kraju zgodnie z definicją art. 2 pkt 9b ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej; 3) organizacja odzysku, o której mowa w art. 5 ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami i opłacie produktowej, przejmująca od przedsiębiorcy obowiązek zapewnienia odzysku w szczególności recykling, odpadów takiego samego rodzaju jak odpady powstałe z produktów wprowadzonych przez niego na terytorium kraju; 4) przedsiębiorca wprowadzający opakowania w rozumieniu art. 8 pkt 22 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi; 5) przedsiębiorca wprowadzający produkty w opakowaniach w rozumieniu art. 8 pkt 23 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi; 6) organizacja odzysku opakowań, o której mowa w art. 27 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi; 7) przedsiębiorca eksportujący odpady opakowaniowe oraz dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych w rozumieniu art. 8 pkt 12 lit a, b ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi; 8) przedsiębiorca prowadzący recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych w rozumieniu art. 8 pkt 12 lit. c ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi; 9) organizacja samorządu gospodarczego reprezentująca grupę przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach wielomateriałowych albo środki niebezpieczne w opakowaniach, w tym środki ochrony roślin, która na mocy art. 25 ust 1 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi zawarła porozumienie z Marszałkiem Województwa Małopolskiego w zakresie utworzenia i utrzymania systemu zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych Strona 2 z 12
powstałych z opakowań wielomateriałowych albo z opakowań po środkach niebezpiecznych; 10) przedsiębiorca wprowadzający na rynek krajowy baterie i akumulatory w rozumieniu art. 6 pkt 22 ustawy o bateriach i akumulatorach; 11) sprzedawca detaliczny baterii i akumulatorów w rozumieniu art. 6 pkt 14 ustawy o bateriach i akumulatorach w związku z obowiązkami nałożonymi w art. 56 ust. 1 i 2 ustawy o bateriach i akumulatorach; 12) przedsiębiorca prowadzący regionalną instalację do przetwarzania odpadów komunalnych w rozumieniu art. 35 ust. 6 ustawy o odpadach. 4 Zakres przeprowadzanej kontroli wraz z uszczegółowieniem 1. Stosownie do przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zakres przeprowadzenia kontroli ustala się na etapie zawiadomienia podmiotu o zamiarze wszczęcia kontroli. 2. Przeprowadzający kontrolę inspektorzy obejmują kontrolą tylko te zagadnienia, które mieszczą się w wyznaczonym przedmiotowym zakresie kontroli określonym w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli. 3. Zakres przedmiotowy kontroli może obejmować: 1) korzystanie ze środowiska w tym: a) wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, w szczególności: - posiadane decyzje (pozwolenia) w zakresie emisji gazów lub pyłów do powierza, - źródła emisji dane techniczne instalacji, pojazdów i urządzeń, stosowane urządzenia ograniczające emisje zanieczyszczeń, przeprowadzane badania emisji zanieczyszczeń, - ewidencję ilości gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza oraz dane na podstawie, których zostały sporządzone (dokumenty potwierdzające zużycie paliwa, surowców, materiałów w użytkowanych instalacjach oraz urządzeniach w ramach prowadzonej działalności np. faktury zakupu), - wykazy zawierające informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat, - ewidencję wniesionych opłat za korzystanie ze środowiska, - przydzielone uprawnienia do emisji na zasadach określonych w ustawie o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w szczególności: - - posiadane decyzje udzielające zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych z instalacji i określające obowiązki prowadzącego instalację w zakresie monitorowania, - - informację o liczbie uprawnień do emisji wydanych na rachunek posiadania operatora albo na rachunek posiadania operatora statków powietrznych w rejestrze Unii, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, - - ewidencję wniesionej opłaty za korzystanie ze środowiska wyliczonej na podstawie art. 274 ustęp 1a. ustawy Prawo ochrony środowiska. b) pobór wód podziemnych i powierzchniowych, w szczególności: - posiadane decyzje (pozwolenia) w zakresie poboru wody podziemnej lub powierzchniowej, - informacje o własnych ujęciach wody, typ ujęcia, cel poboru wody, sposób uzdatniania pobranej wody, - ewidencję poboru wody, w tym sposób pomiaru ilości, analizy jakości wód, Strona 3 z 12
- wykazy zawierające informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat, - ewidencję wniesionych opłat za korzystanie ze środowiska, - w przypadku, gdy kontrolowany podmiot nie korzysta ze środowiska w zakresie poboru wody z własnych ujęć, informacja o sposobie zaopatrzenia zakładu w wodę (np. zawarte umowy, faktury). c) wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi w tym wprowadzanie wód opadowych i roztopowych z powierzchni zanieczyszczonej o nawierzchni szczelnej ujętych w zamknięte systemy kanalizacyjne, w szczególności: - posiadane decyzje (pozwolenia) w zakresie odprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, - informacje o kolektorach, wylotach ścieków, prowadzonej oczyszczalni, - ewidencje ilości i jakości odprowadzanych ścieków, w tym sposób pomiaru ilości, analizy jakości ścieków, - informacje o wielkości powierzchni zanieczyszczonej o nawierzchni szczelnej, z których w sposób zorganizowany odprowadzane są do środowiska wody opadowe i roztopowe, - wykazy zawierające informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat, - ewidencję wniesionych opłat za korzystanie ze środowiska, - w przypadku podmiotów niekorzystających ze środowiska w zakresie wprowadzania ścieków w tym wód opadowych i roztopowych do wód lub do ziemi, informację o sposobie odbioru powstałych w zakładzie ścieków (np. umowa z odbiorcą, faktury). d) składowanie odpadów, magazynowanie odpadów, a w szczególności: - posiadane decyzje (pozwolenia) w zakresie składowania i magazynowania odpadów, - informacje o rodzajach i ilościach składowanych odpadów, ewidencję odpadów: karty przekazania odpadów, karty ewidencji odpadów, - wykazy zawierające informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat, - ewidencję wniesionych opłat za korzystanie ze środowiska. 2) wprowadzanie na rynek krajowy produktów, o których mowa w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, w szczególności: a) informacje o dacie pierwszego wprowadzenia na rynek krajowy produktu zawiadomienie, b) ewidencję obejmującą rodzaj i masę wprowadzonych produktów wraz z dokumentami na podstawie, których została sporządzona (np. faktury, dokumenty magazynowe, dokumenty celne), c) dokumenty potwierdzające realizację obowiązku zapewnienia odzysku i recyklingu odpadów powstałych z produktów oraz ewidencja odpadów poużytkowych, którego wytwórcą jest wprowadzający produkty. Dokumenty potwierdzające przekazanie wykonania ww. obowiązku organizacji odzysku (umowa z organizacją odzysku, potwierdzenie przekazania informacji o masie wprowadzonych produktów), d) w przypadku postępowania dotyczącego organizacji odzysku, wykaz przedsiębiorców w imieniu, których działa organizacja oraz masa wprowadzonych na rynek krajowy przez przedsiębiorców produktów, z podziałem na poszczególne ich rodzaje, e) w przypadku przedsiębiorców realizujących obowiązki samodzielnie, lub organizacji odzysku, sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej z tytułu Strona 4 z 12
wprowadzania na rynek produktów oraz sprawozdań zawierających informacje, o których mowa w art. 73 ust. 2 pkt 1, pkt 3 lit. a-c ustawy o odpadach, na zasadach i w trybie określonych w tej ustawie. f) ewidencję wnoszonej opłaty produktowej. 3) gospodarkę opakowaniami w tym: a) wprowadzanie do obrotu opakowań, w szczególności: - ewidencję zawierającą informację o masie i rodzaju opakowań wytworzonych, przywiezionych z zagranicy wraz z informacją o przestrzeganiu ograniczeń dotyczących maksymalnej sumy zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniu, - ewidencję zawierającą informację o masie i rodzaju opakowań wywiezionych za granice, - sprawozdań zawierających informacje, o których mowa w art. 73 ust. 2 pkt 1, pkt 2 lit. a i f ustawy o odpadach, na zasadach i w trybie określonych w tej ustawie. b) wprowadzanie do obrotu produktów w opakowaniach, w szczególności: - informacje o dacie pierwszego wprowadzenia produktów w opakowaniach zawiadomienie, - ewidencję obejmującą rodzaj i masę opakowań wprowadzonych do obrotu wraz z produktem, dokumenty na podstawie, których została sporządzona (np. faktury, dokumenty magazynowe, dokumenty celne), - dokumenty potwierdzające realizację obowiązku zapewnienia odzysku w tym recyklingu odpadów opakowaniowych oraz ewidencja odpadów opakowaniowych, którego wytwórcą jest wprowadzający. Dokumenty potwierdzające przekazanie wykonania ww. obowiązku organizacji odzysku (umowa, potwierdzenie przekazania informacji o masie wprowadzonych opakowań), - realizacja obowiązku prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych, sposób wykonania obowiązku, dokumenty potwierdzające wykonanie (np.: faktury, zlecenia), - w przypadku postępowania dotyczącego organizacji odzysku wykazu przedsiębiorców, w imieniu, których działa organizacja oraz ewidencji opakowań wprowadzonych przez przedsiębiorców na rynek krajowy wraz z produktem oraz dokumentów potwierdzających realizację obowiązku prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych, - w przypadku przedsiębiorców realizujących obowiązki samodzielnie, lub organizacji odzysku sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej z tytułu wprowadzania na rynek produktów w opakowaniach oraz sprawozdań zawierających informacje, o których mowa w art. 73 ust. 2 pkt 1, pkt 2 lit. b-e oraz g ustawy o odpadach, na zasadach i w trybie określonych w tej ustawie, - ewidencję wnoszonej opłaty produktowej. c) funkcjonowanie porozumień zawartych przez Marszałka Województwa Małopolskiego z organizacja samorządu gospodarczego, w szczególności: - informacje o masie opakowań wielomateriałowych oraz opakowań po środkach niebezpiecznych wprowadzonych wraz z produktem w ramach funkcjonującego porozumienia (z podziałem na poszczególnych wprowadzających), - ewidencje wydanych dla wprowadzających objętych stosownym porozumieniem, dokumentów DPO/DPR, EDPO/EDPR potwierdzających wykonanie obowiązków zapewnienia odzysku w tym recyklingu odpadów opakowaniowych wielomateriałowych lub po środkach niebezpiecznych, w tym dostęp do potwierdzonych za zgodność z oryginałem kopii ww. dokumentów. 4) gospodarkę bateriami i akumulatorami w tym: Strona 5 z 12
a) wprowadzanie na rynek krajowy baterii i akumulatorów w szczególności: - dokumenty potwierdzające uzyskanie wpisu do rejestru wprowadzających baterie i akumulatory, - dokumenty potwierdzające realizacje obowiązków określonych w art. 27 i art. 30 ustawy o bateriach i akumulatorach, - ewidencję zawierającą informacje o rodzaju, masie i ilości wprowadzonych na rynek krajowy baterii i akumulatorów wraz z dokumentami na podstawie, których ewidencja została sporządzona (np. faktury, dokumenty magazynowe, dokumenty dopuszczenia do obrotu na terytorium kraju), - przedkładania oraz poprawności informacji zawartych w: - - sprawozdaniach o rodzaju, ilości i masie wprowadzonych do obrotu baterii i akumulatorów, - - sprawozdaniach o osiągniętych poziomach zbierania wraz z wykazem punktów zbierania prowadzonych przez danego zbierającego zużyte baterie lub zużyte akumulatory oraz wykazem miejsc odbioru, z których zbierający odbiera zużyte baterie przenośne lub zużyte akumulatory przenośne, - - wykazach zakładów przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów, - - sprawozdaniach o wysokości środków przeznaczonych na publiczne kampanie edukacyjne oraz o sposobie wykorzystania tych środków, - - sprawozdaniach o wysokości należnej opłaty produktowej w przypadku nieosiągania wymaganych poziomów zbierania zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych, - - sprawozdaniach zawierających informacje, o których mowa w art. 73 ust. 2 pkt 1 i pkt 6 ustawy o odpadach, na zasadach i w trybie określonych w tej ustawie. - ewidencję wniesionej opłaty produktowej. b) prowadzenie sprzedaży detalicznej baterii i akumulatorów w szczególności: - dokumenty potwierdzające pobranie i zwrot opłaty depozytowej, - przedkładania oraz poprawności informacji zawartych w sprawozdaniach o wysokości pobranej opłaty depozytowej oraz nieodebranej opłaty depozytowej. 5) Prowadzenie działalności w zakresie recyklingu lub innego niż recykling procesu odzysku odpadów opakowaniowych lub prowadzenia działalności polegającej na wewnątrzwspólnotowej dostawie lub eksporcie odpadów opakowaniowych w rozumieniu ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, lub eksport odpadów, w szczególności: a) posiadanie decyzji w zakresie gospodarki odpadami, b) informacje na temat prowadzonej działalności, opis procesu, wydajność instalacji, powstały produkt, c) ewidencję odpadów opakowaniowych przyjętych do przetworzenia lub przekazania do przetworzenia poza granicami kraju, d) ewidencję wydanych DPO/DPR, EDPO/EDPR wraz z dokumentami na podstawie, których zostały wydane (m.in. wniosek, karty przekazania odpadów, karty ewidencji odpadów) lub potwierdzającymi przekazanie do dalszego przetworzenia (np. faktury wewnątrzwspólnotowej dostawy, dokumenty celne, dokumenty związane z transgranicznym przemieszczeniem odpadów). 6) Prowadzenie regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych w zakresie przyjmowania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania, w szczególności: a) decyzji w zakresie gospodarki odpadami, Strona 6 z 12
b) informacje dotyczące regionu, z którego przyjmowane są odpady, zgodność z Planem Gospodarki Odpadami, c) ewidencję ilości i rodzaju odpadów komunalnych skierowanych do regionalnej instalacji wraz z dokumentami na podstawie, których została sporządzona (ewidencja odpadów: karty przekazania odpadów, karty ewidencji odpadów), sprawozdawczość dotycząca gospodarki odpadami, d) informacje o sposobie zagospodarowania przyjętych do przetworzenia odpadów. 7) Weryfikację realizacji przedsięwzięcia, którego wykonanie zapewni usunięcie przyczyn ponoszenia opłat podwyższonych w tym: a) opis realizowanego przedsięwzięcia, b) harmonogram realizacji przedsięwzięcia, c) wskazanie, że przedsięwzięcie jest ujęte w krajowym programie oczyszczania ścieków komunalnych, gdy jest to wymagane, d) dowody potwierdzające możliwość finansowania przedsięwzięcia, e) terminowa realizacja przedsięwzięcia określenie daty rozpoczęcia jego realizacji (decyzje (pozwolenia) na budowę, ogłoszenie przetargu, protokół z rozstrzygnięcia przetargu, umowy na roboty budowlane itp.), f) realizacja przedsięwzięcia usunięcie przyczyn ponoszenia opłat (np. protokół odbioru robót, faktury, zestawienie kosztów, decyzje sektorowe lub pozwolenie zintegrowane). 5 Rodzaje kontroli 1. Ze względu na kryterium planowania rozróżnia się: 1) kontrole planowe kontrole przeprowadzane na podstawie półrocznego planu kontroli, Plan kontroli stanowi dokument zatwierdzony przez Marszałka Województwa Małopolskiego lub osobę przez niego upoważnioną. Dyrektor departamentu lub jego zastępca przekazuje Marszałkowi Województwa Małopolskiego lub osobie przez niego upoważnionej projekt planu kontroli w terminie do 15 grudnia na I półrocze następnego roku oraz do 15 czerwca na II półrocze celem zatwierdzenia. Wzór planu kontroli stanowi załącznik nr 1 do regulaminu. 2) kontrole pozaplanowe (doraźne) kontrole wykonywane niezależnie od kontroli ujętych w zatwierdzonym planie. Zakłada się, że kontrole pozaplanowe stanowią około 40 % kontroli wykonywanych w ciągu roku. 2. Ze względu na zakres objęty kontrolą wyróżnia się: 1) kontrole kompleksowe obejmują pełen zakres przeprowadzanej kontroli wymieniony w 4 ust. 2 pkt 1-4 regulaminu. W przypadku postępowań dotyczących: a) podmiotów prowadzących recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych, bądź podmiotów prowadzących działalność polegającą na wewnątrzwspólnotowej dostawie lub eksporcie odpadów opakowaniowych ( 4 ust. 2 pkt 5), b) podmiotów prowadzących Regionalną Instalację Przetwarzania Odpadów Komunalnych ( 4 ust. 2 pkt 6), c) realizacji przedsięwzięcia, którego wykonanie zapewni usunięcie przyczyny ponoszenia opłat podwyższonych ( 4 ust. 2 pkt.7), zakres kompleksowych czynności kontrolnych poszerza się o wyżej wymieniony przedmiot działalności. 2) kontrole problemowe obejmują wybrane zagadnienia spośród wymienionych w 4 ust. 2 regulaminu. Strona 7 z 12
3. Zarówno kontrole planowe jak i doraźne mogą dotyczyć podmiotów, u których we wcześniejszych okresach przeprowadzane było postępowanie kontrolne, jednak m. in. ze względu na występujące zaniedbania w przestrzeganiu przepisów o ochronie środowiska konieczne jest przeprowadzenie ponownej kontroli. 6 Postępowanie kontrolne 1. W trakcie prowadzenia kontroli stosuje się następujące zasady: 1) Kontrolę przeprowadzają inspektorzy posiadający upoważnienie Marszałka Województwa Małopolskiego do przeprowadzania kontroli przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym jego właściwością. 2) Zgodnie z wymogami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej kontrolowany podmiot zawiadamiany jest o zamiarze wszczęcia kontroli. Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni, od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia. Na wniosek przedsiębiorcy kontrola może być wszczęta przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. W przypadku niemożności dostarczenia zawiadomienia na zasadach określonych w art. 42 i 43 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 23 z poźn. zm.) zawiadomienie uważa się za skutecznie doręczone na zasadach określonych w art. 44 ww. ustawy. 3) Kontrolowany jest obowiązany do pisemnego wskazania osoby upoważnionej do reprezentowania go w trakcie kontroli, w szczególności w czasie jego nieobecności. W razie nieobecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej, bądź braku wskazania w formie pisemnej osoby upoważnionej do reprezentowania podmiotu, czynności kontrolne mogą być wykonywane w obecności innego pracownika kontrolowanego, który może być uznany za osobę, o której mowa w art. 97 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku - Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz.380 z późn. zm.). tj.: osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa lub w obecności przywołanego świadka, którym powinien być funkcjonariusz publiczny, niebędący jednak pracownikiem organu przeprowadzającego kontrolę. 4) Kontrolę przeprowadza się w siedzibie kontrolowanego, w miejscu wykonywania działalności gospodarczej bądź za zgodą lub na wniosek kontrolowanego, w innym miejscu przechowywania dokumentacji oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospodarczej przez kontrolowanego. 5) Podjęcie czynności kontrolnych rozpoczyna się rozmową otwierającą w trakcie, której pracownicy organu zobowiązani są do okazania przedsiębiorcy lub osobie przez niego upoważnionej legitymacji służbowej upoważniającej do wykonywania takich czynności oraz upoważnienia do przeprowadzenia kontroli wraz z programem kontroli ze wskazaniem zakresu i czasu trwania przeprowadzanej kontroli. Kontrolujący powinien ustalić, którzy pracownicy kontrolowanego podmiotu będą niezbędni, celem zapewnienia możliwości prowadzenia kontroli oraz udzielenia wyjaśnień i zebrania dokumentów źródłowych. 6) W przypadku, gdy osoba będąca pracownikiem kontrolowanego podmiotu utrudnia lub uniemożliwia kontrolującemu wejście na teren zakładu, albo skontaktowanie Strona 8 z 12
się z kierownictwem bądź uprawnionym przedstawicielem zakładu, kontrolujący informuje tą osobę o treści art. 225 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku - Kodeks Karny (Dz. U. z 1997 r., nr 88, poz.553 z późn. zm.), który stanowi, że: kto osobie uprawnionej do przeprowadzania kontroli w zakresie ochrony środowiska lub osobie przybranej jej do pomocy udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 7) Czynności kontrolne prowadzone są zwykle w zespołach dwuosobowych w przypadkach szczególnie trudnych, gdzie przewiduję się pracę z dużą ilością dokumentacji np. w przypadku przedsiębiorców wystawiających DPO/DPR lub EDPO/EDPR, lub dotyczących Regionalnych Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych możliwe jest powiększenie zespołu kontrolnego o dodatkowe osoby na cały czas trwania postępowania lub na jego część. 2. Ograniczenia w podejmowaniu czynności kontrolnych są określone przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Stosownie do art. 82 ust. 1 ww. ustawy nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy. 3. Konieczne jest dotrzymanie czasu trwania kontroli, który jest określony w upoważnieniu do kontroli. Przedłużenie czasu kontroli jest możliwe, ale wymaga uzasadnienia na piśmie, które doręcza się przedsiębiorcy i wpisuje do książki kontroli przed podjęciem dalszych czynności kontrolnych. Należy przy tym wskazać, że łączny czas trwania wszystkich kontroli zaplanowanych przez Marszałka Województwa Małopolskiego do wykonania u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym, stosownie do art. 83 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie może przekraczać: 1) w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców - 12 dni roboczych; 2) w odniesieniu do małych przedsiębiorców - 18 dni roboczych; 3) w odniesieniu do średnich przedsiębiorców - 24 dni roboczych; 4) w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 48 dni roboczych. Z uwagi na to, iż ograniczenia czasowe mają charakter podmiotowy, a kontrola oddziału jest równoznaczna z kontrolą przedsiębiorcy, dlatego czas jej przeprowadzenia wlicza się do łącznego czasu trwania wszystkich kontroli w danym roku. Wskazane wyżej zasady dotyczące czasu przeprowadzania kontroli odnoszą się wyłącznie do tych kontroli w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, których łączny czas trwania jest regulowany tą ustawą. 4. Z czynności kontrolnych, kotrolujący sporządza protokół z kontroli oraz wyznacza termin zakończenia kontroli i podpisania protokołu. Protokół podpisują osoby kontrolujące oraz osoba upoważniona do reprezentowania kontrolowanego podmiotu lub kontrolowana osoba fizyczna, którzy mogą wnieść do protokołu zastrzeżenia i uwagi wraz z uzasadnieniem. W razie odmowy podpisania protokołu przez przedstawiciela kontrolowanego podmiotu, osoba kontrolująca umieszcza o tym wzmiankę w protokole, a odmawiający podpisu może, w terminie 7 dni, przedstawić swoje stanowisko na piśmie marszałkowi województwa. 5. W trakcie postępowania pokontrolnego stosuje się następujące zasady: 1) W oparciu o ustalenia kontroli, Marszałek Województwa Małopolskiego lub upoważniona przez niego osoba podejmuje odpowiednie działania pokontrolne, zgodnie z przysługującymi kompetencjami. 2) Na podstawie ustaleń kontroli Marszałek Województwa Małopolskiego lub osoba przez niego upoważniona może skierować do kontrolowanego podmiotu wystąpienie pokontrolne, w którym przypomina o obowiązkach wynikających z przepisów prawa dotyczących zakresu przeprowadzonej kontroli oraz wyznacza termin na przesłanie ewentualnych brakujących wykazów, sprawozdań, dokumentów lub korekt wyżej wymienionych. Strona 9 z 12
3) W sytuacji, gdy kontrolowany podmiot nie wywiązał się z postanowień zawartych w wystąpieniu pokontrolnym kontrolujący przekazują sprawę do dalszego postępowania, którego celem jest wydanie decyzji wymierzającej wysokość opłaty lub przekazują informację do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o nie wywiązywaniu się przez podmiot z ustawowych obowiązków. 4) W przypadku stwierdzenia podczas kontroli naruszenia przepisów prawa o ochronie środowiska przez kontrolowany podmiot, kontrolujący może wystąpić do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska lub innych właściwych organów o podjęcie odpowiednich działań będących w zakresie ich kompetencji. Po zakończeniu postępowania kontrolnego przedsiębiorcy, który w ramach prowadzonej działalności wystawia dokumenty tj.: DPO/DPR, EDPO/EDPR, zawiadamia się marszałka właściwego ze względu na siedzibę przedsiębiorcy, któremu wydano ww. dokumenty o nieprawidłowościach stwierdzonych w trakcie kontroli. 5) W przypadku stwierdzenia naruszenia przez kontrolowanego przedsiębiorcę przepisów ustawy lub gdy wystąpi uzasadnione podejrzenie, że takie naruszenie mogło nastąpić, marszałek województwa występuje do innych organów kontroli, w szczególności wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, organów celnych, organów kontroli skarbowej oraz Policji, o podjęcie odpowiednich działań będących w ich kompetencji, przekazując dokumentację sprawy. 7 Dokumentacja kontroli 1. Dokumentację kontroli sporządza się w oparciu o wzory dokumentów stanowiące załączniki do regulaminu, które wyznaczają pewien szablon postepowania jednak nie stanowią ograniczeń w sytuacjach nietypowych, nieprzewidzianych. Dokumenty mogą być modyfikowane zgodnie z zaistniałą potrzebą przy zachowaniu wypracowanej ramy. Dokumentacja kontroli w formie papierowej stanowi zbiór danych osobowych, zarejestrowany w Wykazie Zbioru Danych osobowych UMWM oraz rejestrze zbiorów danych osobowych prowadzonym przez Generalnego Inspektora Danych Osobowych. 2. Dokumentację kontroli stanowi: 1) Zawiadomienie o zamiarze przeprowadzenia kontroli. Kontrolowany podmiot zawiadamiany jest w formie pisemnej o zamiarze przeprowadzenia postępowania kontrolnego. W zawiadomieniu określa się zakres przeprowadzanej kontroli zgodnie 4 ust. 2 regulaminu. Wzór zawiadomienia określony w załączniku nr 2 do regulaminu, modyfikowany jest w zależności od zakresu przeprowadzanej kontroli oraz tego czy podmiot, którego kontrola dotyczy podlega zapisom ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Ponadto w zawiadomieniu, zależnie od planowanego zakresu przeprowadzanych czynności kontrolnych określa się szczegółowy zakres dokumentów i informacji, które kontrolowany podmiot zobowiązany jest przygotować w związku z planowanym postępowaniem. 2) Program kontroli. Przed rozpoczęciem kontroli, kontrolujący opracowuje szczegółowy program kontroli. Program kontroli zawiera informacje obejmujące: a) planowany czas kontroli, b) datę rozpoczęcia i planowany termin zakończenia kontroli, c) rodzaj kontroli zgodny z zapisami 5 regulaminu, d) dane kontrolowanego podmiotu, e) datę ostatniej kontroli/pierwsza kontrola, f) uczestników zespołu kontrolnego UMWM, g) szczegółowy zakres przeprowadzanej kontroli, Strona 10 z 12
Szczegółowy zakres przeprowadzanej kontroli został opisany w 4 regulaminu i określany jest dla każdego postępowania w zależności od rodzaju działalności prowadzonej przez kontrolowany podmiot. Wzór programu kontroli został określony w załączniku nr 3 do regulaminu. 3) Upoważnienie do kontroli. Podstawą przeprowadzenia kontroli jest pisemne upoważnienie wydane przez Marszałka Województwa Małopolskiego lub osobę przez niego upoważnioną. Upoważnienie zawiera w szczególności: a) datę i miejsce wystawienia upoważnienia, b) wskazanie podstawy prawnej, określonej w 2 regulaminu, c) oznaczenie organu kontroli, d) imię i nazwisko pracownika organu kontroli uprawnionego do wykonania kontroli oraz numer jego legitymacji służbowej, e) oznaczenie przedsiębiorcy objętego kontrolą, f) określenie zakresu przedmiotowego kontroli - zgodnie z 4 regulaminu, g) wskazanie daty rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia kontroli, h) podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji, i) pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego przedsiębiorcy. Wzór upoważnienia stanowi załącznik nr 4 do regulaminu. Zmiana osób upoważnionych do wykonania kontroli lub zakresu przedmiotowego kontroli wymaga każdorazowo wydania odrębnego upoważnienia. Zmiany te nie mogą prowadzić do wydłużenia przewidywanego wcześniej terminu zakończenia kontroli. 4) Oświadczenie o bezstronności. Każdy pracownik przed rozpoczęciem kontroli zobowiązany jest złożyć oświadczenie o istnieniu lub nie istnieniu okoliczności, które mogłyby mieć wpływ na brak obiektywnego przeprowadzenia kontroli. Istnienie okoliczności, o których mowa wyżej, skutkuje wyłączeniem pracownika z czynności kontrolnych. Wyłączenie pracownika oraz weryfikacja zaistnienia bądź nie zaistnienia przesłanek wyłączenia pracownika z czynności kontrolnych dokonywane są przez osobę upoważnioną do podpisywania upoważnienia do kontroli wzór oświadczenia stanowi załącznik nr 5 do regulaminu. 5) Protokół kontroli. Z czynności kontrolnych kontrolujący sporządza protokół, którego jeden egzemplarz doręcza się kierownikowi kontrolowanego podmiotu lub kontrolowanej osobie fizycznej. Treść protokołu powinna zawierać wyłącznie informacje odpowiednie do zakresu kontroli, które dotyczą ustalenia stanu rzeczywistego i znajdują potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym. W protokole należy dokonać zapisów o stanie faktycznym oraz zamieścić dowody potwierdzające ten stan w postaci załączników do protokołu. Protokół z kontroli sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, wszystkie strony powinny być kolejno numerowane oraz parafowane na każdej stronie przez kontrolującego i przez uprawnionego przedstawiciela kontrolowanego podmiotu lub osobę fizyczną. Poprawki wniesione w treści protokołu powinny być także dwustronnie parafowane. Protokół podpisują osoby kontrolujące oraz osoby upoważnione do reprezentowania kontrolowanego podmiotu lub kontrolowana osoba fizyczna, którzy mogą wnieść do protokołu zastrzeżenia i uwagi wraz z uzasadnieniem. Odmowa podpisania protokołu przez osobę uprawnioną do reprezentowania podmiotu kontrolowanego lub osobę przez nią upoważnioną nie stanowi przeszkody do realizacji czynności pokontrolnych. W razie odmowy podpisania protokołu przez kierownika kontrolowanego podmiotu lub kontrolowaną osobę fizyczną, kontrolujący umieszcza o tym wzmiankę w protokole, Strona 11 z 12
a odmawiający podpisu może, w terminie 7 dni, przedstawić swoje stanowisko na piśmie Marszałkowi Województwa. Jeżeli protokół z kontroli (łącznie z dokumentami stanowiącymi jego integralną część) zawiera dokumenty o ograniczonej dostępności opatrzone przez kontrolowany podmiot klauzulą zastrzeżone lub wyższą, powinny być one odpowiednio oznaczone. Wzór protokołu kontroli stanowi załącznik nr 6 do regulaminu i może podlegać modyfikacji w zależności od zakresu przeprowadzanej kontroli. 6) Protokół z oględzin. W trakcie prowadzonego postępowania kontrolnego możliwe jest w szczególnych przypadkach sporządzenie protokołu z oględzin obiektów związanych z działalnością kontrolowanego podmiotu (np. zajmowanego terenu, instalacji, składowisk odpadów oraz miejsc magazynowania odpadów, wyrobów, obiektów). Oględziny przeprowadzane są przy udziale odpowiedzialnego za przedmiot oględzin pracownika, a w razie jego nieobecności, przy udziale uprawnionego przedstawiciela kontrolowanego podmiotu. Treść zapisu w protokole oględzin powinna określać ustalenia stanu rzeczywistego w taki sposób, aby każdy z kontrolujących, który będzie przeprowadzał ponowną kontrolę mógł dokonać jednoznacznego ustalenia, czy i w jakim zakresie zostały usunięte ewentualne naruszenia. Adnotację o przeprowadzeniu oględzin i sporządzeniu protokołu oględzin zamieszcza się w protokole z kontroli. Protokół z oględzin stanowi załącznik do protokołu kontroli. Wzór protokołu oględzin stanowi załącznik nr 7 do regulaminu. 7) Wystąpienia pokontrolne. Na podstawie ustaleń kontroli Marszałek Województwa Małopolskiego lub osoba przez niego upoważniona może skierować do kontrolowanego podmiotu wystąpienie pokontrolne. Wystąpienia pokontrolne stanowią powtórzenie zapisów zawartych w podsumowaniu protokołu tj. informację o tym, jakie wykazy, sprawozdania lub dokumenty kontrolowany podmiot zobowiązany jest przekazać po zakończeniu kontroli w wyznaczonym terminie do urzędu marszałkowskiego oraz informację o podstawach prawnych, z których wynika konieczność wykonania stosownych obowiązków. Wzór wystąpień pokontrolnych stanowi załącznik nr 8 do regulaminu. Jacek Krupa Marszałek Województwa Małopolskiego Strona 12 z 12