DWUMIESIĘCZNIK nr 4 [23] lipiec sierpień 2015 cena 25 zł (w tym 5% VAT) magazyn usług użyteczności publicznej ISSN 2083-9898 RAPORT s. 8 Jak są wyposażone Regionalne Instalacje Przetwarzania Odpadów (RIPOK)?
ORGANIZATORZY XII Międzynarodowy Kongres 24 25 listopada 2015, Wrocław Najbardziej prestiżowe wydarzenie w Polsce, poświęcone tematyce optymalizacji procesów z wykorzystaniem narzędzi KAIZEN/Lean. SYSTEMY SUGESTII & ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW Budowanie efektywnych systemów sugestii i rozwiązywania problemów w kulturze KAIZEN Jak skutecznie rozwijać zaangażowanie pracowników, usprawnić zarządzanie operacyjne, szybciej dotrzeć do tzw. przyczyn źródłowych problemów oraz działać z wyższą konsekwencją? PIERWSZY DZIEŃ KONGRESU DRUGI DZIEŃ KONGRESU MASAAKI IMAI Guru KAIZEN/Lean 200 UCZESTNIKÓW Top Management 10 WIZYT w międzynarodowych fi rmach wdrażających KAIZEN CASE STUDIES Międzynarodowe fi rmy PRAKTYCY DLA PRAKTYKÓW Debata i wymiana doświadczeń GEMBA WALK Pójdź, zobacz, zainspiruj się! STRUMIENIE TEMATYCZNE Warsztaty z ekspertami BANKIET Inspirujące rozmowy kuluarowe NARZĘDZIA I KULTURA KAIZEN Najlepsze praktyki i gotowe rozwiązania! PATRONI MEDIALNI SZCZEGÓŁY NA WWW.KONGRESKAIZEN.PL
W NUMERZE 8 Zielona frakcja 16 Rozmiar mini 42 Podziemne złoża Na bieżąco 46 z wodą 48 Pozabilansowe możliwości 50 Zarządzanie ze wspomaganiem Liście lecą 22 z drzew Jazda na 26 lawecie 32 Robota na pył i proch 34 Powrót legendy 36 Ciężkie życie opony 54 Przestrzeń z głową 58 Przesiew 62 66 Dobra woda Olej z drugiego tłoczenia 38 Ciasna robota 40 Zmielone 70 Zerowe zużycie 74 Energia ciepła 78 Zielony trakt 4 nr 4(23) / lipiec sierpień 2015
Paczki z banknotami Wydawca Medialog Sp. z o.o. ul. Wyspiańskiego 14/15, 60-750 Poznań Redakcja ul. Wyspiańskiego 14/15, 60-750 Poznań tel. 61 866 79 18/19 fax 61 862 12 20 Krzysztof Pograniczny redaktor naczelny Z ostatnich danych wynika, że 7 milionów Polaków nie segreguje śmieci. To bardzo wysoki współczynnik zachowań, które w dzisiejszym świecie uznane będą za zacofanie umysłowe. Celowo używam takiego terminu, ponieważ trudno nazywać się nowoczesnym społeczeństwem, z tak staroświecką relacją ze środowiskiem, w którym się żyje. Z tej statystyki widać jak na dłoni, że wciąż na poziomie edukacyjnym wiele jest do zrobienia, abyśmy nie byli narodem aspirującym cywilizacyjnie. Nim jednak zmieni się liczba segregujących w kraju, wciąż do kubłów przydomowych trafiają tysiące ton zmieszanych śmieci. Oznacza to ni mniej ni więcej, tylko potrzebę późniejszego ich segregowania na frakcje w Regionalnych Instalacjach Przetwarzania Odpadów Komunalnych. Co kryją śmieci, które tam przywożą śmieciarki? Wszystko co można by zebrać u źródła w systemie selektywnej zbiórki. Ba, nawet można powiedzieć, że więcej niż obecnie umożliwia zbiórka. W śmieciach kryją się rozmaite surowce od pojedynczych baterii poczynając, po drobiny szkła, elementów elektroniki, plastiku na metalach Wielkie cięcie kolorowych kończąc. Raz nawet, w worku na śmieci przywiezionym do RIPOK, znalazły się paczki z banknotami. To wcale nie żart, lecz najprawdziwszy fakt. Pokazuje to, że warto i trzeba, bo nakazuje to także dzisiejsze prawo, rozwijać technologie sortowania śmieci zmieszanych. Te pojedyncze drobiny, pozyskiwane w procesach mechanicznej obróbki, składają się na tony czystego surowca. A ten w prosty sposób można zamienić w pieniądze. Wspomniany żart, okazuje się aż nazbyt prawdziwy. O tym jakimi urządzeniami i technologiami dysponują polskie RIPOKi piszemy w artykule pt. Zielone frakcje, s. 8. Redaktor Naczelny Krzysztof Pograniczny tel. 502 60 10 50 krzych-red@post.pl Redakcja Michał Jurczak, Sławomir Erkiert, Robert Tomaszkiewicz, Iga Brajer Łukasz Sołtysiak (korespondent z Niemiec) Biuro Promocji i Reklamy tel. 61 866 79 18/19 fax 61 862 12 20 Beata Głożyńska tel. 783 217 007 beata.glozynska@medialog.pl Marcin Patalas tel. 504 214 222 marcin.patalas@medialog.pl Michał Klecha tel. 796 777 918 michal.klecha@medialog.pl Szymon Drobina tel. 664 46 78 18 szymon.drobina@medialog.pl DTP JACOB tel. 509 302 555 Druk Interak Serwis zdjęciowy Jupiterimages, Fotolia Redakcja nie zwraca tekstów nie zamówionych, zastrzega sobie prawo ich redagowania oraz skracania. Nie odpowiadamy za treść ogłoszeń i reklam. ISSN 2083-9898 5
WYDARZENIA ŻYWOPŁOT NA MEDAL Żywopłot może służyć jako wieczne zielone ogrodzenie, które łączy w sobie funkcje dekoracyjne z ochroną przed zanieczyszczeniami czy hałasem. Jednak żeby żywopłot mógł spełniać to zadanie, ważna jest jego odpowiednia pielęgnacja. Odpowiednie narzędzia odgrywają kluczową rolę w precyzji i szybkości przycinania żywopłotów. Narzędzia do pielęgnacji żywopłotu powinny być przede wszystkim odpowiednio ostre i czyste. Dzięki temu unikniemy szarpanych ran, które mogą być przyczyną chorób grzybowych atakujących rośliny żywopłotowe mówi Jerzy Banaszczyk, ekspert firmy Husqvarna. Husqvarna w swojej ofercie posiada linię nożyc spalinowych oraz nożyce zasilane akumulatorem litowo-jonowym o napięciu 36 V. Akumulator jest kompatybilny z pozostałymi urządzeniami bateryjnymi marki Husqvarna. W ofercie znaleźć można akumulatorowe nożyce do żywopłotu Husqvarna 536LiHD60X oraz spalinowe nożyce do żywopłotu Husqvarna 122HD60. Husqvarna STEROWNOŚĆ I WYGODA Bobcat przedstawia nową generację obrotowych podnośników teleskopowych EVO. Linia produktów EVO to cztery modele obrotowych podnośników teleskopowych: TR38160, TR50190, TR50210 oraz TR40250, które zapewniają maksymalną wysokość podnoszenia wynoszącą odpowiednio: 15,7; 18,7; 20,5 i 24,1 m. Model TR38160 jest wyposażony w czterocylindrowy silnik Diesla Kubota V-3800 DI T o pojemności 3,8 l i mocy 74,5 kw. Natomiast pozostałe modele są zasilane silnikiem Diesla FPT-NEF o pojemności 4,5 l i mocy 105 kw. Możliwość obrócenia podnośnika TR38160 o 400 oraz obrotnica 360 w pozostałych modelach pozwalają na sprawną obsługę całego placu budowy. Ponadto wszystkie modele są wyposażone w kabinę umieszczoną na większej wysokości, co gwarantuje dobrą widoczność. Łatwość obsługi, bezpieczeństwo i większą funkcjonalność zapewniają dwa czułe dżojstiki. Precyzyjna i płynna obsługa maszyn jest zapewniona dzięki układowi sterowania z magistralą CAN. Bobcat POD INNĄ NAZWĄ Spółka Camoplast Solideal zmieniła nazwę na Camso. Również polski oddział firmy zmienia swoją dotychczasową nazwę Solideal Polska S.A. na Camso Polska S.A. Po okresie przejściowym marka Camso stanie się marką dla wszystkich wytwarzanych opon, gąsienic i systemów gąsienicowych. Wprowadzenie Camso podkreśla sukces, jaki osiągnęła nasza firma w ciągu zaledwie kilku lat mówi Prezes i Dyrektor Generalny Pierre Marcouiller. Staliśmy się drugą na świecie, co do wielkości, firmą w produkcji wyspecjalizowanych opon, gąsienic i systemów gąsienicowych do pojazdów segmentu off-the-road dodaje. Firma zajmuje się obsługą czterech segmentów rynku OTR maszyny i pojazdy do transportu wewnętrznego, budownictwa, rolnictwa oraz pojazdów Powersports. 6 nr 4(23) / lipiec sierpień 2015
SZYBKI PRZEWÓZ ODPADÓW KOMUNALNYCH Kielecki producent zabudów wywrotek KH-KIPPER zrealizował dla Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Końskich skrzynię służącą do przewozu półpłynnych odpadów komunalnych. Skrzynię wyróżnia niska waga 2240 kg wraz z dachem hydraulicznym i prawie 10 t ładowności. Uszczelnienie tylnej burty za pomocą gumy zapewnia wysoką szczelność niezbędną przy przewozie półpłynnego ładunku. Skrzynia 10,5 msześc. z wywrotem do tytułu jest wyposażona w aluminiowy dach sterowany hydraulicznie z kabiny kierowcy. Wygodny i łatwy w obsłudze system wyróżnia się krótkim czasem składania i rozkładania oraz ochroną ładunku w trakcie transportu. Oferta dedykowana jest przedsiębiorstwom komunalnym i stanowi alternatywę dla kontenerów. KH-KIPPER NOWOŚĆ OD DOOSAN BEZKOMPROMISOWE STRZYŻENIE Najczęściej wykorzystywanym urządzeniem do pielęgnacji trawnika jest kosiarka. Firma Husqvarna oferuje serię produktów nadających się do efektywnego i łatwego dbania o trawnik. Maszyny do cięcia Husqvarny są skonstruowane w taki sposób, aby w jak najkrótszym czasie skosić jak największą powierzchnię trawnika. Urządzenia korzystają z nowoczesnej technologii i są wyposażone m.in. w funkcję Trio Clip trzy systemy koszenia w jednej maszynie. Kosiarki Husqvarna pozwalają także na precyzyjne i dokładne strzyżenie trawnika. Dzięki stopniowanej regulacji poziomu koszenia możliwe jest ustawienie noży w pozycji pożądanej przez użytkownika. Urządzenia, oprócz wydajności, zapewniają również bezpieczną pracę. Traktory Husqvarna są wyposażone w system Doosan Construction Equipment prezentuje nową 1,9-tonową minikoparkę DX19. Zoptymalizowany układ hydrauliczny minikoparki DX1 zasilany jest silnikiem Diesla Kubota D722, zapewniającym moc 9,9 kw. Masa robocza modelu DX19, który jest wyposażony w kabinę, gumowe gąsienice, długi lemiesz i łyżkę, wynosi 1894 kg. Maksymalna głębokość kopania wynosi 2565 mm, opróżniania 2693 mm, a maksymalny zasięg to 4214 mm. Dzięki możliwości całkowitego wsunięcia podwozia Doosan minikoparka może poruszać się w wąskich przestrzeniach, pełne wysunięcie natomiast gwarantuje stabilność, szczególnie przy pracy bokiem. Kabina wyposażona jest w duże okna i wąskie słupki, dzięki czemu zwiększona jest widoczność operatora. Panel sterowania zapewnia szybkie sprawdzenie najważniejszych parametrów. Ponadto minikoparka DX19 posiada łatwe w obsłudze światła regulowane za pomocą sprężyny gazowej, przednie okno ze sztywną ramą czy zapłon bezkluczykowy. Husqvarna ROS oraz wyłącznik bezpieczeństwa. Urządzenia do strzyżenia oferowane przez firmę Husqvarna to: kosiarka spalinowa LC448S e, zautomatyzowana kosiarka Automower 320 oraz traktor TS 342. 7
RAPORT Regionalne Instalacje Przetwarzania Odpadów (RIPOK) jaki poziom mają w Polsce miejsca funkcjonowania technologii odzyskiwania surowców wtórnych TITECH Zielona frakcja Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nałożyła na gminy obowiązek dotyczący m.in. budowy, utrzymania i eksploatacji regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, zapewnienia osiągnięcia odpowiednich poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania. Tym samym samorządy województw, w drodze uchwał sejmików województw w sprawie wykonania wojewódzkich planów gospodarki odpadami, nadały instalacjom status RIPOK, czyli Regionalnych Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych. 8 nr 4(23) / lipiec sierpień 2015
Podstawowym celem RIPOK-ów jest uzyskanie wysokich poziomów recyklingu niektórych rodzajów wytwarzanych odpadów i redukcja bioodpadów składowanych na składowiskach poprzez profesjonalne przetwarzanie odpadów. Mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów Podstawową technologią wykorzystywaną w RIPOK-ach jest MBP czyli mechaniczno-biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych. Instalacja składa się z procesów mechanicznego i biologicznego, połączonych w jeden, zintegrowany proces technologiczny przetwarzania zmieszanych odpadów, aby przygotować je do odzysku, w tym recyklingu, odzysku energii, termicznego przekształcenia lub składowania (instalacja MBP nie może być zlokalizowana na kwaterze składowiska). MBP to technologie obejmujące procesy rozdrabniania, przesiewania, sortowania, klasyfikacji i separacji, ustawione w różnorodnych konfiguracjach w celu mechanicznego rozdzielenia strumienia odpadów na frakcje, które dają się w całości lub w części wykorzystać materiałowo lub energetycznie oraz na frakcję ulegającą biodegradacji, odpowiednią dla biologicznego przetwarzania w warunkach tlenowych lub beztlenowych. Mechaniczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych polega na wydzieleniu z nich określonych frakcji, mogących być wykorzystanymi materiałowo, energetycznie, do dalszego biologicznego przetwarzania. Zdaniem specjalistów w wyniku mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych powstają odpady kierowane do odzysku, w tym do recyklingu lub do unieszkodliwienia. Powstaje np. frakcja o wielkości 0 80 mm, ulegająca biodegradacji, która wymaga dalszego przetwarzania w procesach biologicznych prowadzonych w warunkach tlenowych lub beztlenowych. Z kolei procesy biologicznego przetwarzania odpadów w warunkach tlenowych prowadzone powinny być zgodnie z określonymi wymogami, m.in.: odpady są przetwarzane Podstawową technologią wykorzystywaną w RIPOK-ach jest MBP, czyli mechaniczno-biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych. Instalacja składa się z procesów: mechanicznego i biologicznego połączonych w jeden, zintegrowany proces technologiczny przetwarzania zmieszanych odpadów, aby przygotować je do odzysku. Sutco Polska z przerzucaniem, przez okres od 8 do 12 tygodni, a w ciągu co najmniej 2 pierwszych tygodni proces odbywa się w zamkniętym reaktorze lub w hali, z aktywnym napowietrzaniem, z zabezpieczaniem uniemożliwiającym przedostawanie się nieoczyszczonego powietrza procesowego do powietrza atmosferycznego. W procesach biologicznego przetwarzania odpadów z wykorzystaniem procesów biologicznego suszenia zmieszane odpady komunalne lub odpady z mechanicznego przekształcania powinny być suszone w warunkach tlenowych, z aktywnym napowietrzaniem, w zamkniętym reaktorze lub hali, z zabezpieczeniem uniemożliwiającym przedostawanie się nieoczyszczonego powietrza procesowego do atmosfery, przez co najmniej 7-dniowy okres. Odpady wytwarzane w procesie biologicznego przetwarzania odpadów są kierowane zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami do odzysku albo do unieszkodliwiania. Wymagania stawiane odpadom uważa się za spełnione poprzez potwierdzenie badaniami wykonanymi przez laboratoria akredytowane lub posiadające certyfikat jakości. Inwestycje w zagospodarowanie odpadów Jednym z RIPOK-ów dysponujących najnowocześniejszymi technologiami jest Międzygminny Zakład Kompleksowego Zagospodarowania Odpadów Komunalnych w Tychach. Wykorzystano w nim najnowsze dostępne technologie stosowane obecnie w Europie i na świecie w zakładach biologiczno-mechanicznego przetwarzania odpadów. Inwestycja kosztowała prawie 134 mln zł, z czego ponad 69 mln zł to dotacja unijna, a 23 mln zł pożyczka preferencyjna z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospo- 9
RAPORT darki Wodnej. Zainwestowane środki własne gmin-udziałowców w spółce MASTER wyniosły 17,7 mln zł. Zakład został oddany do eksploatacji w ubiegłym roku. Firma obsługuje prawie 200 tysięcy mieszkańców z 4 miast i 4 gmin powiatu. Uruchomienie w Tychach nowoczesnego zakładu biologiczno-mechanicznego przetwarzania odpadów, oznaczało również dla lokalnego rynku nowe miejsca pracy zatrudnienie w zakładzie znalazło 77 osób. Zakład biologiczno-mechanicznego unieszkodliwiania odpadów zajmuje 3,5 ha i składa się z części mechanicznej, biologicznej oraz obiektów towarzyszących, niezbędnych dla funkcjonowania zakładu. Jest on w pełni zmechanizowany wybudowane zostały nowoczesne ciągi technologiczne z szeroką gamą separatorów balistycznych oraz optoelektronicznych. Nowatorskim rozwiązaniem jest instalacja do suchej fermentacji frakcji organicznej. Założeniem przy budowie było zamknięcie łańcucha gospodarowania odpadami: wytwarzanie, redukcja ilości wytworzonych odpadów, zawrócenie produktów gospodarowania odpadami do gospodarki i utylizacja odpadów resztkowych. Zakład spełnia już w chwili obecnej docelowe normy w zakresie alternatywnego w postaci biogazu, czyli odnawialnej energii elektrycznej i cieplnej, które wykorzystywane są na potrzeby zakładu. Także w ubiegłym roku otwarto Zakład Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Sosnowcu. Inwestycję zrealizowano za ponad 57 mln zł przez konsorcjum firm: Mostostal Warszawa S.A. oraz Acciona Infraestructuras S.A. z siedzibą w Madrycie. segregowanie, przetwarzanie oraz zagospodarowanie zmniejsza się o min. 46 proc. ilość odpadów trafiających na składowisko, a tym samym składowanie nie stanowi już podstawowej metody ich zagospodarowania. Odzyskane frakcje materiałowe, nadające się do ponownego wykorzystania (w tym posiadające właściwości energetyczne), znajdują zastosowanie jako surowce wtórne, kompost oraz paliwo alternatywne (RDF). Niepokojącą tendencją jest podnoszenie cen przetwarzania odpadów komunalnych, zmowy cenowe, co przekłada się bezpośrednio na wzrost opłat ponoszonych przez mieszkańców. Obecnie tego typu sprawy kierowane są do UOKiK. poziomów odzysku odpadów, tzn. odzyskuje znacznie ponad 50 proc. makulatury, tworzyw, szkła, metali, 70 proc. materiałów budowlanych oraz redukuje tzw. frakcję biodegradowalną kierowaną do składowania o ponad 65 proc. Co więcej, zastosowane w zakładzie technologie pozwalają nie tylko wytwarzać jak w innych zakładach surowce recyklingowe czy kompost z odpadów, ale również umożliwiają wytwarzanie paliwa Zakład został wybudowany w ramach projektu Budowa kompleksowego systemu gospodarki odpadami w Sosnowcu. Obiekt jest w stanie przyjąć 93 000 t odpadów komunalnych do przerobienia. Poprzez TITECH Z kolei w Tychach RIPOK tworzą: Regionalny Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Tczew (RZUOT) obsługuje pięć powiatów, Centrum Technologiczne RIPOK Tczew, które zapewnia odzysk surowców, ogranicza masę 10 nr 4(23) / lipiec sierpień 2015
odpadów ulegających biodegradacji kierowanych na składowisko oraz minimalizuje ilość odpadów kierowanych do unieszkodliwienia na składowisku, Stacja Przeładunkowa Odpadów Komunalnych w Stegnie, która jest podstawowym obiektem systemu transportu dwustopniowego dla obsługi rejonu: Krynicy Morskiej, Sztutowa, Ostaszewa i Nowego Dworu Gdańskiego. W stacji odbywa się wyłącznie gromadzenie magazynowanie i przygotowanie do transportu różnego rodzaju odpadów. Stanowisko Przetwarzania Odpadów Budowlanych w Pelplinie (Ropuchy) gromadzi w sposób selektywny odpady budowlane o charakterze gruzu pochodzące z remontu budynków, sprzęt i instalacje sanitarne oraz elektryczne pochodzące z remontów budynków, stolarkę okienną i drzwiową, materiały izolacyjne, złom stalowy. Status RIPOK zakład otrzymał w 2014 r. i w tym samym czasie zakończono realizację wszystkich zadań inwestycyjnych Projektu pn. Regionalny System Gospodarki Odpadami Tczew. Podstawowym celem RIPOK-ów jest uzyskanie wysokich poziomów recyklingu niektórych rodzajów wytwarzanych odpadów i redukcja bioodpadów składowanych na składowiskach poprzez profesjonalne przetwarzanie. Zdaniem przedstawicieli samorządu, powstałe w wyniku projektu instalacje umożliwiają spełnienie wszystkich założeń technologicznych i środowiskowych i pozwalają na prowadzenie kompleksowej gospodarki odpadami. Kolejnym przykładem może być Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Janczycach, który obsługuje obszar obejmujący około 150 tysięcy mieszkańców (status RIPOK nr 1 Województwa Świętokrzyskiego). Aktualnie trwa rozbudowa zakładu, mająca na celu dostosowanie obiektu do obowiązujących przepisów, a także zapewnienie gminom zrzeszonym w Ekologicznym Związku Gmin Dorzecza Koprzywianki wymaganych poziomów recyklingu odpadów surowcowych oraz redukcję odpadów biodegradowalnych kierowanych do składowania. Inwestycja obejmuje budowę nowoczesnych obiektów: sortowni i kompostowni oraz wyposażenie tych instalacji w maszyny i sprzęt. Na terenie zakładu znajdują się trzy instalacje służące do zagospodarowania odpadów: instalacja mechanicznego przetwarzania odpadów, kompostownia i kwatera składowania. Instalacja mechanicznego przetwarzania odpadów służy do przetwarzania odpadów komunalnych zmieszanych oraz odpadów pochodzących z selektywnej zbiórki. Sortownia jest wyposażona w półautomatyczną linię o przepustowości 22 tys. t odpadów na rok. Zakład odzyskuje surowce wtórne: papier, tworzywa sztuczne, szkło, opakowania wielomateriałowe, metale żelazne i nieżelazne. Instalacja do stabilizacji odpadów biodegradowalnych składa się z trzech modułów systemu Biodegma oraz placu doj- reklama KOMPLEKSOWO O GOSPODARCE MIEJSKIEJ W EXPO SILESIA! W DNIACH 8 9 PAŹDZIERNIKA 2015 R. W CENTRUM TARGOWO-KONFERENCYJNYM EXPO SILESIA W SOSNOWCU ODBĘDĄ SIĘ TARGI GOSPODARKI KOMUNALNEJ EKOMIASTO. Targi EkoMiasto to wydarzenie skierowane do firm oferujących produkty, rozwiązania i usługi służące szeroko rozumianej gospodarce komunalnej i ochronie środowiska. Podczas dwóch dni targowych wystawcy i goście mają szansę nawiązać kontakty biznesowe, przedyskutować obecne w branży problemy i zagadnienia, a także ocenić kierunki rozwoju. Ponadto podczas targów będzie można zapoznać się z innowacyjnymi i ekologicznymi rozwiązaniami z zakresu techniki komunalnej, energetyki niskoemisyjnej i odnawialnych źródeł energii. Wystawcami targów EkoMiasto będą producenci i dystrybutorzy pojazdów i maszyn komunalnych, producenci sprzętu specjalistycznego, firmy świadczące usługi utrzymania czystości i porządku, a także utrzymania i konserwacji terenów zielonych. Na targi zapraszamy również przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego szczebla gminnego, powiatowego i wojewódzkiego, przedstawicieli miejskich i rejonowych przedsiębiorstw gospodarki komunalnej i wszystkich zainteresowanych. W TYM SAMYM TERMINIE ODBĘDĄ SIĘ RÓWNIEŻ: Targi Melioracji i Urządzeń Wodnych, Infrastruktury i Urządzeń Przeciwpowodziowych MELIORACJE Targi Urządzeń i Technologii Branży Wodociągowo-Kanalizacyjnej HYDROSILESIA Targi Analityki, Technik i Wyposażenia Laboratorium ExpoLAB Serdecznie zapraszamy! Wojciech Rabsztyn Menedżer Projektu tel. 32 788 75 28 tel. kom. 510 031 669 fax 32 788 75 03 e-mail: wojciech.rabsztyn@exposilesia.pl
RAPORT rzewania o powierzchni 7 tys. mkw. W instalacji tej kompostuje się odpady biodegradowalne zebrane selektywnie oraz frakcję biodegradowalną z instalacji mechanicznego przetwarzania odpadów. Składowisko posiada dwie kwatery, o łącznej powierzchni 3,64 ha. Deponowane są tu odpady pochodzące z mechanicznego przetwarzania komunalnych odpadów zmieszanych, pozostałości z sortowania oraz inne odpady, które nie nadają się do odzysku. Z kolei w planie gospodarki odpadami dla województwa wielkopolskiego na lata 2012 2017 status RIPOK uzyskało składowisko odpadów Poznania w Suchym Lesie. Zajmuje teren o powierzchni ponad 61 ha. Spółka samodzielnie prowadzi zagospodarowanie odpadów unieszkodliwianych na składowisku. Zgodnie z pozwoleniem zintegrowanym odpady podlegające odzyskowi wykorzystywane są do budowy skarp, w tym obwałowań, kształtowania korony kwatery, wykonywania warstw izolacyjnych i budowy tymczasowych dróg dojazdowych na kwaterze składowania odpadów. Zakład posiada także instalacje pozyskiwania biogazu składowiskowego. W elektrowni biogazowej pracują cztery zespoły prądotwórcze. Obecnie moc zainstalowana elektrociepłowni biogazowej wynosi 1,2 MWe. Wyprodukowana energia elektryczna wykorzystywana jest na potrzeby własne składowiska, natomiast jej nadwyżka sprzedawana jest do sieci elektroenergetycznej. Zespoły prądotwórcze wyposażone są w instalację odzysku energii cieplnej. Odzyskana energia wykorzystywana jest do ogrzewania TITECH pomieszczeń biurowo-magazynowo- -socjalnych oraz do produkcji ciepłej wody użytkowej. Składowisko posiada rezerwę terenu o powierzchni 13,2 ha przeznaczoną pod kolejne obiekty związane Sutco Polska z gospodarką odpadami. Zakłada się, że na tym terenie mogą między innymi, w zależności od potrzeb i kierunków zagospodarowania odpadów, powstać obiekty, w których będzie możliwe unieszkodliwienie odpadów w ilości około 950 tys. msześc. Planowana jest także budowa instalacji do odzysku selektywnie zebranych odpadów biodegradowalnych o wydajności 30 tys. Mg/rok. Nowoczesne rozwiązania Z myślą o RIPOK-ach (choć oczywiście nie tylko) na rynku jest dostępna oferta producentów kompletnych instalacji oraz komponentów zakładów przetwarzania i unieszkodliwiania odpadów. Na przykład firma Sutco- -Polska, która jest częścią grupy Sutco oraz grupy Ludden&Mennekes oferuje technologie biologicznego przetwarzania odpadów kompostowania w systemie Biodegma. Dojadając do tego technologie, zarówno w systemie Biofix, jak i Biodegma, spółka może oferować rozwiązania dla instalacji od kilku do kilkudziesięciu tysięcy ton odpadów rocznie. Spółka działa na terenie całego kraju, np. w czerwcu tego roku dostarczyła linię technologiczną do sortowania odpadów. Nowo powstały zakład mechanicznego przetwarzania odpadów w Lulkowie k. Gniezna będzie przyjmował w pierwszej kolejności zmieszane odpady komunalne z obszaru zamieszkanego przez 200 tys. mieszkańców, dla tych odpadów przepustowość zakładu wynosi 56 000 Mg/rok. 12 nr 4(23) / lipiec sierpień 2015
Nowa linia technologiczna umożliwia wydzielenie kilkunastu frakcji materiałowych i tym samym pozwala na osiągnięcie głównych założeń projektowych, jakimi były: redukcja ilości składowanych odpadów komunalnych, zwiększenie udziału odpadów komunalnych poddawanych odzyskowi i unieszkodliwianiu innymi metodami niż składowanie oraz likwidacja zagrożeń wynikających ze składowania odpadów. Natomiast pod koniec ubiegłego roku został uruchomiony ZUOK Rudno k. Ostródy, do którego Sutco-Polska dostarczyła urządzenia do sortowania i kompostowania odpadów. ZUOK w Rudnie po rozbudowie stał się w pełni zautomatyzowanym, nowoczesnym zakładem przetwarzania odpadów, który może przyjmować zarówno odpady komunalne zmieszane, jak i zbierane selektywnie. Główne założenia inwestycji obejmowały: stworzenie systemu gospodarki odpadami komunalnymi o standardach zgodnych z wymaganiami przepisów krajowych i UE określonymi dla roku 2020, a przede wszystkim, przygotowanie do ponownego wykorzystania i recyklingu materiałów odpadowych, takich jak papier, metal, plastik i szkło z gospodarstw domowych, ograniczenia składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, możliwość wytwarzania komponentów do produkcji paliwa z odpadów. Sutco dostarczyło więc 35 przenośników, sita bębnowego, 4 separatorów w tym 2 optycznych, magnetycznego i balistycznego oraz stacji sprężarkowej, a także 11 modułów kompostowni w systemie Biodegma. Aktualnie przepustowość sortowni wynosi 60 000 Mg/rok, natomiast roczna wydajność linii stabilizacji/ kompostowni frakcji organicznej wysegregowanej z odpadów komunalnych zmieszanych ok. 27 000 Mg/ rok. Także branża energetyki odnawialnej widzi swój biznes w tym obszarze. Zdaniem przedstawicieli spółki Eko- Energia Kogeneracja, przygotowującej i realizującej inwestycje w obszarze energetyki odnawialnej i kogeneracji, budowa elektrociepłowni opalanych paliwami alternatywnymi to interesująca propozycja dla branży termicznego przekształcania odpadów. Zakaz składowania odpadów komunalnych wiąże z koniecznością budowy większej ilości RIPOK-ów. Z kolei rozbudowa regionalnych instalacji reklama
RAPORT przetwarzania odpadów komunalnych będzie oznaczać w przyszłości mniejszą ilość zmieszanych odpadów komunalnych dostępnych do spalenia przy jednoczesnym wydzielaniu frakcji palnych (10 15 proc. strumienia), które można efektywniej wykorzystać w elektrociepłowniach opalanych RDF. RIPOK co dalej? Zdaniem specjalistów przyszłością zakładów będą technologie MBP, przystosowane do wysortowywania z odpadów maksymalnych ilości odpadów surowcowych oraz przestawienie się na recykling organiczny w zakresie zagospodarowywania frakcji bio. Ten pogląd potwierdzili także uczestnicy tegorocznej Ogólnopolskiej Konferencji Modernizacja i rozbudowa RIPOK, zorganizowanej przez EKORUM. O tym, jak podejść do procesu modernizacji czy rozbudowy RIPOK-u, mówił podczas konferencji Andrzej Krzyśków z firmy progeo. Sugerował on, by modernizację rozpatrywać w kontekście długoterminowym, zachowując elastyczność pracy instalacji, przy zmieniających się przepisach i charakterze odpadów trafiających do instalacji. Przed marnotrawstwem pieniędzy przestrzegał natomiast Mariusz Rajca, reprezentujący spółkę TOMRA Sorting. Mówił to w kontekście nieefektywnej pracy instalacji, które nie maksymalizują odzysku wartościowych z punktu widzenia rynku surowców oraz oszczędzają na kosztach serwisu, co może się odbić na generujących straty przestojach w pracy zakładu. Sutco Polska Zdaniem specjalistów przyszłością zakładów będą technologie MBP, przystosowane do wysortowywania z odpadów maksymalnych ilości odpadów surowcowych oraz przestawienie się na recykling organiczny w zakresie zagospodarowywania frakcji bio. Uczestnicy konferencji dyskutowali także w kontekście kierunku, w którym zmierza gospodarka odpadami w kraju oraz wyboru technologii w przypadku inwestowania w modernizację instalacji. Zdaniem prof. dr. hab. Grzegorza Wielgosińskiego z Politechniki Łódzkiej, należy ostrożnie podchodzić do hurraoptymistycznych i bezkrytycznych inwestycji w nowe technologie, które tak naprawdę nigdzie nie zostały zweryfikowane. Według dr. inż. Pawła Szyszkowskiego z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, obecnie trudno wskazać właściwy kierunek dla inwestycji w gospodarce odpadami, bo co kilka lat zmienia się orientacja wskazywana w kolejnych aktualizacjach WPGO. Dlatego też warto pamiętać o tym, że nieosiągnięcie założonych celów przez RIPOK-i, które korzystały z dotacji, grozi w ostateczności nawet zwrotem środków. Podczas konferencji ważnym wątkiem był temat związany z ustawą o odpadach i jej wpływem na system gospodarowania odpadami. Zdaniem mec. Anny Specht-Schampery z Kancelarii Prawnej Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy w obowiązujących przepisach brakuje jasnych kryteriów, na których podstawie urzędy marszałkowskie w obiektywny sposób mogłyby dokonać weryfikacji istniejących RIPOK-ów oraz aktualizacji wojewódzkich planów gospodarki odpadami (WPGO), o przygotowaniu wymaganych przepisami planów inwestycyjnych nie wspominając. Z kolei przedstawiciel Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przedstawił ofertę dotyczącą finansowania inwestycji w branży odpadowej. Oferta obejmuje lata 2015 2020, jednak NFOŚiGW jest zobowiązany rokrocznie przedstawiać programy priorytetowe, stąd też każdego roku jest szansa (albo zagrożenie), że może ona zostać zmieniona. Warto także wspomnieć, że Ministerstwo Środowiska stara się monitorować działalność RIPOK-ów i według przedstawicieli resortu można zauważyć niepokojące tendencje. Otóż pojawia się coraz więcej doniesień na temat podnoszenia cen przetwarzania odpadów komunalnych, zmów cenowych, co przekłada się bezpośrednio na wzrost opłat ponoszonych przez mieszkańców. Obecnie tego typu sprawy kierowane są do UOKiK, ale nowym pomysłem jest powołanie swoistego regulatora rynku. Ma być to instytucja stworzona na wzór Urzędu Regulacji Energetyki. Ministerstwo rozważa także wprowadzenie maksymalnych cen dla instalacji regionalnych. Podjęte kroki mają doprowadzić do ograniczenia nieuczciwego windowania cen. Z drugiej jednak strony, słychać także głosy, że bolączką w tej branży nie są za wysokie, ale za niskie ceny, które ograniczać mogą pełne wykorzystanie i racjonalne funkcjonowanie istniejących oraz technicznie dobrych instalacji RIPOK. Sławomir Erkiert 14 nr 4(23) / lipiec sierpień 2015