LOKALNA STRATEGIA ROZWOJU LOKALNEJ GRUPY DZIAŁANIA SPICHLERZ ŻUŁAWSKI

Załącznik do Uchwały nr XIV/140/2011 Rady LGD Spichlerz Żuławski z dnia 25-10-2011 LOKALNA STRATEGIA ROZWOJU LOKALNEJ GRUPY DZIAŁANIA SPICHLERZ ŻUŁAWSKI

SPIS TREŚCI Rozdz. 1. Charakterystyka lokalnej grupy (LGD) jako jednostki odpowiedzialnej za realizację lokalnej strategii rozwoju (LSR) 4 1.1. Nazwa i status prawny LGD oraz data wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego i numer w tym rejestrze 4 1.2. Opis procesu budowania partnerstwa 4 1.3. Charakterystyka członków LGD albo jej partnerów i sposób rozszerzania lub zmiany składu LGD 5 1.4. Struktura Rady lub innego organu LGD, do którego wyłącznej właściwości należy wybór operacji zgodnie z art. 62 ust.4 rozporządzenia nr 1698/2005, zwanych dalej organem decyzyjnym 21 1.5. Zasady i procedury funkcjonowania LGD oraz organu decyzyjnego 23 1.6. Kwalifikacje i doświadczenie osób wchodzących w skład organu decyzyjnego 25 1.7. Doświadczenie LGD i członków LGD albo jej partnerów w realizacji projektów 25 Rozdz. 2 Opis obszaru objętego LSR wraz z uzasadnieniem jego wewnętrznej spójności 25 2.1. Wykaz gmin wchodzących w skład LGD albo będących jej partnerami 25 2.2. Uwarunkowania przestrzenne (mapa), geograficzne, przyrodnicze, historyczne i kulturowe 26 2.2.1. Uwarunkowania przestrzenne 26 2.2.2. Uwarunkowania geograficzne i przyrodnicze 27 2.2.3. Uwarunkowania historyczne i kulturowe 30 2.3. Ocena społeczno-gospodarcza obszaru, w tym potencjału demograficznego i gospodarczego obszaru oraz poziomu aktywności społecznej 32 2.3.1. Społeczność lokalna na obszarze LGD 32 2.3.2. Gospodarka obszaru 40 2.4. Specyfikacja obszaru 42 Rozdz. 3 Analiza SWOT dla obszaru objętego LSR; wnioski wynikające z przeprowadzonej analizy 43 3.1. Analiza SWOT 43 3.2. Wnioski z analizy SWOT 45 Rozdz. 4 Określenie celów ogólnych i szczegółowych LSR oraz wskazanie planowanych przedsięwzięć służących osiągnięciu poszczególnych celów szczegółowych w ramach których będą realizowane operacje, zwanych dalej przedsięwzięciami 48 Rozdz. 5 Określenie misji LGD 58 Rozdz. 6 Wykazanie spójności specyfiki z celami LSR 58 Rozdz. 7 Uzasadnienie podejścia zintegrowanego dla przedsięwzięć planowanych w ramach LSR 59 Rozdz. 8 Uzasadnienie podejścia innowacyjnego dla przedsięwzięć planowanych w ramach LSR 60 Rozdz. 9 Określenie procedury oceny zgodności operacji z LSR, procedury wyboru operacji przez LGD, procedury odwołania od rozstrzygnięć organu decyzyjnego w sprawie wyboru operacji w ramach działania, o którym mowa w art. 5 ust.1 pkt 21 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu 2

Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, kryteriów na podstawie których jest oceniana zgodność operacji z LSR, oraz kryteriów wyboru operacji, a także procedury zmiany tych kryteriów 60 9.1. Procedura zgodności operacji z LSR 61 9.2. Procedura wyboru operacji przez LGD 67 9.3. Procedura odwołania od rozstrzygnięć organu decyzyjnego 68 9.4. Kryteria wyboru operacji i procedura zmiany tych kryteriów 68 Rozdz. 10 Określenie budżetu LSR dla każdego roku jej realizacji 69 Rozdz. 11 Opis procesu przygotowania i konsultowania LSR 71 Rozdz. 12 Opis procesu wdrażania i aktualizacji LSR 71 Rozdz. 13 Zasady i sposób dokonywania oceny (ewaluacji) własnej 72 Rozdz. 14 Określenie powiązań LSR z innymi dokumentami planistycznymi związanymi z obszarem objętym LSR 73 Rozdz. 15 Wskazanie planowanych działań, przedsięwzięć lub operacji realizowanych przez LGD w ramach innych programów wdrażanych na obszarze objętym LSR 74 Rozdz. 16 Przewidywany wpływ realizacji LSR na rozwój regionu i obszarów wiejskich 75 3

Rozdz. 1. Charakterystyka lokalnej grupy działania (LGD) jako jednostki odpowiedzialnej za realizację lokalnej strategii rozwoju (LSR) 1.1. Nazwa i status prawny LGD oraz data wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego i numer w tym rejestrze Lokalna Grupa Działania nosi nazwę Spichlerz Żuławski. Jest to stowarzyszenie, które powstało w oparciu o art.15 ustawy z 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz.427 oraz z 2008 r. Nr 98, poz. 634). LGD została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym pod nr 0000315191 dnia 07.10.2008 r. LGD zgodnie z wpisem do KRS posiada osobowość prawną i działa na podstawie zarejestrowanego statutu. LGD ma swoją siedzibę w Nowym Stawie, przy ul. Gen. J.Bema 9 i posiada swoją stronę internetową www.spichlerzzulawski.pl 1.2. Opis procesu budowania partnerstwa W miesiącach V-VII 2007 roku poszczególne Rady Gminy podejmowały uchwały w sprawie przystąpienia do Lokalnej Grupy Działania jako członka założyciela. 17 lipca 2007 r. została podpisana umowa o partnerskiej współpracy między gminami Powiatu Malborskiego oraz Powiatem Malborskim w celu utworzenia lokalnej grupy działania, opracowania lokalnej strategii rozwoju oraz diagnozy obszaru objętego strategią. Od miesiąca czerwca 2007 roku zespół roboczy LGD Spichlerz Żuławski prowadził rozmowy w celu wyłonienia wykonawcy opracowania LSR. W dniu 17 września 2007 roku, została podpisana umowa na wykonanie powyższego dokumentu pomiędzy gminą Lichnowy będącą partnerem wiodącym a Fundacją Pokolenia. Umowa zawierała zlecenie opracowania audytu zasobów dziedzictwa kulturowego, audytu zasobów przyrodniczych, audytu zasobów turystycznych oraz opracowanie dokumentacji końcowej Lokalnej Strategii Rozwoju. Przedstawiciele gmin w trakcie zebrań wiejskich zaprezentowali mieszkańcom inicjatywę LEADER oraz możliwości pozyskiwania środków. Zebrano również informacje o potrzebach społeczno kulturalno sportowych sołectw. Lokalna Strategia Rozwoju tworzyła się podczas szeregu spotkań o charakterze informacyjno szkoleniowym, warsztatów podczas których wypracowano kolejne zapisy formuły funkcjonowania, statutu oraz programu działania w Strategii. Spotkania odbywały się w sołectwach każdej z gmin powiatu malborskiego. 1. Przeprowadzono badania ankietowe oraz powstało opracowanie charakteryzujące potencjalnych członków LGD. 2. Przeprowadzono dyskusję panelową potencjalnych partnerów LGD. Uczestniczyli w niej przyszli partnerzy Lokalnej Grupy Działania reprezentujący sektor: publiczny, prywatny i społeczny. Odbyły się debaty społeczne w trakcie których zaprezentowano mieszkańcom: inwentaryzację zasobów gmin analizę ankiet zawierającą potrzeby i oczekiwania społeczne w zakresie rozwoju lokalnego analizę i charakterystykę potencjalnych partnerów Lokalnej Grupy Działania ocenę dokumentów strategicznych gmin. 4

Przeprowadzone debaty miały na celu wypracowanie ramowych kierunków rozwoju i priorytetów. W całym procesie przygotowania Lokalnej Strategii Rozwoju wzięło udział ok. 300 osób, reprezentujących kilkadziesiąt instytucji, organizacji i przedsiębiorstw. Aktualizacja strategii i wzmacnianie partnerstwa odbyło się dzięki realizacji projektu współfinansowanego ze środków Samorządu Województwa Pomorskiego oraz Gminy Lichnowy. W ramach projektu odbywały się szkolenia, których celem było przygotowanie partnerów i mieszkańców LGD do wdrożenia LSR, wypracowanie przedsięwzięć kluczowych do LSR oraz promocja podejścia Leader poprzez dystrybucję ulotek. Pierwsze Walne Zebranie Członków odbyło się 23 marca 2008 roku. 1.3. Charakterystyka członków LGD albo jej partnerów i sposób rozszerzania lub zmiany składu LGD Lokalna Grupa Działania Spichlerz Żuławski liczy na dzień 01.10.2011r.- 52 członków w tym: Sektor publiczny 1. Gmina Miłoradz ul. Żuławska 9; 82-213 Miłoradz Wójt - Tadeusz Biliński Osoby delegowane do stałego reprezentowania gminy w LGD: Tadeusz Biliński- członek Zarządu LGD Emil Jędrzejewski członek Rady LGD Historia: Ślady osadnictwa sięgają czasów neolitu. Można odnaleźć relikty osadnictwa kultury rzucewskiej (II tysiąclecie p.n.e), osadnictwa kultury wielbarskiej, osadnictwa kultur wpływów rzymskich, ślady osadnictwa kultury prapolskiej oraz wschodnio-pomorskiej. Tereny te w średniowieczu, jako przygraniczne, zamieszkiwane były przez Prusów, Pomorzan i Polaków. Dopiero krzyżacka akcja kolonizacyjna dała im trwały charakter lokalizacyjny. Wszystkie miejscowości otrzymały lokalizacje w XIV wieku. Do dziś zachowały się obiekty historyczne objęte prawną ochroną: kościoły w stylu gotyckim z XIV wieku, dom podcieniowy, kaplice, dzwonnice i wiele innych. Gmina Miłoradz położona jest w dolinie Wisły i Nogatu na Żuławach Wiślanych w powiecie malborskim, województwie pomorskim. Wykopaliska archeologiczne świadczą o osadnictwie w tych okolicach sięgających tysięcy lat przed naszą erą. W średniowieczu tereny doliny Wisły i Nogatu, jako przygraniczne zamieszkane były przez Prusów, Pomorzan i Polaków, a trwały charakter lokacyjny dała im krzyżacka akcja kolonizacyjna. Choć lokację na prawie chełmińskim wsi Miloradesdorsf (8 sierpnia 1321 roku) nadał wielki mistrz zakonu krzyżackiego Werner von Olsen, to nazwa wskazuje na jej przedwiecznego właściciela o słowiańskim imieniu Milorad. Szczątkowo zachowane dokumenty z tamtego czasu wzmiankują pod rokiem 1323 o proboszczu z Miłoradza. Potem na długie dziesiątki lat zapada archiwalna cisza, a niemym świadkiem tamtych zamierzchłych czasów jest kościół p.w. Michała Archanioła, będący świątynią dla dzisiejszych mieszkańców wsi. Na przestrzeni wieków tereny te zamieszkiwane były przez ludność wielu narodowości i wyznań. W okresie wczesnego średniowiecza zaludniane były zarówno przez ludność słowiańską, jak i pruską. 5

Swoje piętno na tych ziemiach odcisnęli Krzyżacy administrujący teren Żuław do 1466 r. Po wojnie trzynastoletniej cały obszar Żuław znalazł się w granicach państwa polskiego. Wtedy to swobodny szlak wodny zintensyfikował kontakty z Zachodem co ułatwiło przepływ idei, przede wszystkim religii luterańskiej. Równocześnie zwiększyły się kontakty z Zachodem. I choć na Żuławach Malborskich katolicyzm stanowił nadal religię państwową, to luteranie stanowili większość. W XVI wieku napłynęła nowa fala osadników z Niderlandów, prześladowanych w swoim kraju z powodu przyjętego wyznania. Mennonici przynieśli ze sobą bardzo wysokie umiejętności rolnicze oraz udoskonalenie metody melioracji. Zachowały się też do dziś liczne zabytki ich specyficznego budownictwa domy podcieniowe oraz urządzenia hydrotermiczne. Wojny polsko-szwedzkie w pierwszej połowie XVII wieku oraz wojna północna 1703-1717 r. i liczne przemarsze wojsk pruskich, rosyjskich i polskich w latach 1756-1763 spowodowały pewne zniszczenia, jednak mieszkańcy szybko naprawiali powstałe uszkodzenia systemu melioracyjnego i odbudowywali gospodarkę, tak że do końca I Rzeczpospolitej Żuławy były jednym z regionów najbardziej rozwiniętych gospodarczo. W wyniku I rozbioru Polski w 1772 r. teren całego obecnego Powiatu Malborskiego został zajęty przez państwo pruskie. Zmiana przynależności państwowej spowodowała m.in. zmniejszenie liczebności mennonickiej. Surowe zasady tej religii (skrajny pacyfizm, zakaz noszenia broni, zakaz składania jakichkolwiek przysiąg) spowodowały prześladowania ze strony militarystycznego państwa, a w ich wyniku emigrację znacznej części mennonitów w rejon Morza Czarnego. W XIX wieku nastąpił dalszy rozwój ekonomiczny tego terenu, do czego przyczyniła się poprawa komunikacji budowa dróg i kolei, w tym gęstej sieci kolejek wąskotorowych, docierających do większości miejscowości w gminie łączących je z większymi miastami regionu - Malborkiem i Tczewem. Powstały też pierwsze folwarki z charakterystyczną dla nich zabudową. Rozwinęło się przetwórstwo rolne, m.in. młynarstwo oraz cukiernictwo, a także tkactwo i przemysł materiałów budowlanych (cegielnie). Po I wojnie światowej decyzją zwycięskich mocarstw utworzono Wolne Miasto Gdańsk, którego granice sięgały do Nogatu, obejmując m.in. obecną Gminę Miłoradz; teren na wschód od Nogatu pozostał częścią państwa niemieckiego. W okresie II wojny światowej wycofanie się wojsk niemieckich przed Armią Czerwoną spowodowało ogromne zniszczenia. Niemcy przerwali wały przeciwpowodziowe, zalewając większą część Żuław. Nastąpiły też ogromne migracje ludności. Zaludnienie Żuław, liczące przed wojną ponad 100 tys., w 1945 r. wynosiło tylko około 30 tys. osób, z czego około 26 tys. deklarowało narodowość niemiecką i zostało wysiedlone. Na te tereny kierowano osadników z Pomorza oraz tzw. repatriantów ze wschodnich terenów II Rzeczpospolitej. Nowi mieszkańcy nie mieli doświadczenia w gospodarowaniu w takich warunkach środowiska przyrodniczego, więc mimo zrekonstruowania zniszczonego systemu melioracyjnego i przeciwpowodziowego poziom rolnictwa obniżył się. Nie poprawiło sytuacji utworzenie dużych gospodarstw państwowych (PGR-ów). Skutkiem starego systemu i przemian polityczno-gospodarczych ostatnich dziesięcioleci jest dzisiejsza niezaradność ludności popegeerowskiej wsi i bezrobocie strukturalne. Źródeł utrzymania mieszkańcy upatrują w indywidualnym rolnictwie, usługach świadczonych dla miasta oraz w dużej mierze w zasiłkach socjalnych, rentach i emeryturach. Zadania statutowe: Do działań gminy należą zadania z zakresu gminnych dróg, ulic, mostów oraz organizacji ruchu drogowego; ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej; wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków i utylizacji odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz; lokalnego transportu zbiorowego; ochrony zdrowia; pomocy 6

społecznej; gminnego budownictwa mieszkaniowego; oświaty, w tym szkół podstawowych, gimnazjów i przedszkoli; kultury, w tym bibliotek gminnych i innych placówek upowszechniania kultury; targowisk; zieleni gminnej i zadrzewień, cmentarzy gminnych; porządku publicznego, bezpieczeństwa obywateli, ochrony p.poż i przeciwpowodziowej; utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych; polityki prorodzinnej, w tym zapewnienie kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej; wspierania i upowszechniania idei samorządowej; promocji gminy; współdziałania z organizacjami pozarządowymi; współdziałania ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw; inne zadania zastrzeżone ustawami do kompetencji Gminy. 2. Gmina Lichnowy ul. Tczewska 6, 82-224 Lichnowy Wójt Gminy Jan Michalski Osoby delegowane do stałego reprezentowania gminy w LGD: Jan Michalski Skarbnik Zarządu LGD Anna Stachowiak Przewodnicząca Rady LGD Iwona Piszora członek LGD Historia: W południowej części Żuław Wiślanych położonej w rozwidleniu Wisły i Nogatu znajduje się obszar o bardzo specyficznym charakterze pod względem wartości regionalnych i kulturalnych, w granicach którego znajduje się gmina Lichnowy. Deltotwórcza działalność rzek kształtowała ten teren powoli nanosząc przez wieki utwory rzeczne. Z biegiem czasu począł zagospodarować ten teren człowiek, od którego wymagał on największych umiejętności cywilizacyjno-kulturowych, a istniejący dziś zasób elementów antropogenicznych jest jednocześnie zbiorem świadectw bardzo wysokiej wartości: kulturowej, kompozycyjnej, a wreszcie poznawczej i historycznej. W obecnej chwili wizerunek krajobrazowy gminy Lichnowy stanowi swoisty " pamiętnik" kolejnych warstw ludzkiej działalności. Pod koniec XIII wieku na terenach naturalnych wzniesień nastąpiły pierwsze próby zaszczepienia osadnictwa. W owym okresie powstała wieś Lichtenowe (obecnie Lichnowy) i m.in. najstarszy szlak komunikacyjny łączący osady żuławskie. Rozwój osadnictwa datuje się na okres panowania Zakonu Krzyżackiego, kiedy to powstało najwięcej dużych wsi lokowanych na prawie chełmińskim, charakteryzującym się wysoką regularnością rozłogu pól. W owym czasie powstały następujące wsie, wchodzące obecnie w skład Gminy Lichnowy: Pordenowo (Pordenau), Boręty (Barendt), Parszewo (Parschau), Dąbrowa (Damerau), Lichnówki (Kl. Lichtenau), Szymankowo (Simonsdorf), Lisewo (Liessau), Starynia (Altenau). Następnym okresem rozwoju terenu gminy był czas przybycia nowej grupy osadników "Olędrów" z sekty religijnej Menna Simonasa, prześladowanych w swojej ojczyźnie- 7

Niderlandach, którzy przynieśli ze sobą wysoce rozwinięte umiejętności techniczne i kulturowe. Charakterystyczną cechą tej grupy osadników było to, iż oprócz budowania swych osiedli na dziewiczych terenach, wydartych morzu, w bardzo wielu przypadkach uzupełniali dotychczasową sieć osadniczą istniejących dużych wsi lokacyjnych. Dzisiejszy krajobraz charakteryzuje się swoistą mozaikowością form osadnictwa. Nawet w najstarszych o średniowiecznej genezie wsiach możemy spotkać XVII-wieczne układy zagród i specyficzną architekturę "olęderską" czego przykładem są zabudowania w miejscowości Tropiszewo (Trapenfelde) oraz pojedyncze duże zagrody wpisane ze swymi polami w przestrzeń między wsiami o zwartej zabudowie. Po drugiej wojnie światowej tereny te zostały specjalnie zatopione, a urządzenia przeciwpowodziowe umyślnie zniszczone. Ich naprawa nastąpiła w miarę szybko, jednak społeczność "olędrów" nigdy nie powróciła. Zasiedlili je imigranci ze wschodnich terenów Polski, z zachodniej Ukrainy. Wielkie gospodarstwa, kilkusethektarowe folwarki zamienili na PGR uprawiane przez najemną siłę roboczą. Taka zmiana sposobu zarządzania sporymi majątkami rolnymi spowodowała daleko idące przekształcenia przestrzenne i zmiany funkcjonalne w stosunku do niektórych obiektów. W pobliżu dużych folwarków zamienionych w państwowe gospodarstwa rolne, z uwagi na zatrudnianie coraz większej liczby ludzi budowano wspomagające osiedla mieszkaniowe, których architektura psuje do dziś estetykę krajobrazu. Zadania statutowe: Do działań gminy należą zadania z zakresu gminnych dróg, ulic, mostów oraz organizacji ruchu drogowego; ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej; wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków i utylizacji odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz; lokalnego transportu zbiorowego; ochrony zdrowia; pomocy społecznej; gminnego budownictwa mieszkaniowego; oświaty, w tym szkół podstawowych, gimnazjów i przedszkoli; kultury, w tym bibliotek gminnych i innych placówek upowszechniania kultury; targowisk; zieleni gminnej i zadrzewień, cmentarzy gminnych; porządku publicznego, bezpieczeństwa obywateli, ochrony p.poż i przeciwpowodziowej; utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych; polityki prorodzinnej, w tym zapewnienie kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej; wspierania i upowszechniania idei samorządowej; promocji gminy; współdziałania z organizacjami pozarządowymi; współdziałania ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw; inne zadania zastrzeżone ustawami do kompetencji Gminy. 3. Gmina Malbork ul. Ceglana 7, 82-200 Malbork Wójt Julian Grzanko Osoby delegowane do stałego reprezentowania gminy w LGD: Julian Grzanko- Wiceprezes Zarządu LGD Gmina Malbork jest jedną z 15 gmin wchodzących w skład Żuław Wiślanych. Te leżące w delcie Wisły urodzajne, rolnicze tereny otaczają słynące z gotyckiego Zamku Krzyżackiego miasto Malbork. Przez położoną we wschodniej części Województwa Pomorskiego gminę 8

wiodą szlaki komunikacyjne prowadzące nad Zalew Wiślany i Zatokę Gdańską. Główne atuty Gminy Malbork to czyste powietrze, piękne krajobrazy i serdeczni ludzie. Oddalona o 59km od Gdańska, Gmina Malbork graniczy z Gminami: Nowy Staw, Stare Pole, Stary Targ, Sztum, Miłoradz, i Lichnowy. W większości, granice wyznaczane są przez koryta rzek: Nogat i Święta. Pozostałe przebiegają wzdłuż rowów melioracyjnych, linii kolejowych i szos. Historia Gmina Malbork położona jest na obszarze Żuław Wiślanych, które w przeszłości były terenami leśnymi i bagiennymi. Dość licznie występują tu ślady osadnictwa z okresu wczesnej kultury żelaza (okolice Wielbarka), kultury wschodnio-pomorskiej (Lasowice Wielkie) i wpływów rzymskich (Wielbark, okolice Kraśniewa, Lasowic Wielkich i Małych). Na tym terenie osiedlały się także plemiona pruskie (stanowiska w Kraśniewie, Cisach, Lasowicach Wielkich). Był to również obszar kolonizacyjny Polaków z Pomorza. Historia gminy sięga czasów średniowiecza i jest związana z traktatami łączącymi przeprawy przez Wisłę i Nogat z Malborka do Tczewa oraz z Malborka do Sztumu. Pierwsze trakty powstały, gdy obszar ten należał do pruskiego plemienia Pomezanów. Istotny zwrot w historii regionu nastąpił z chwilą krzyżackiego podboju, zwłaszcza po przeniesieniu w 1309r. stolicy Zakonu z Wenecji do Malborka. Tereny po południowej stronie drogi Malbork-Tczew służyły jako pastwiska dla koni z Zamku Malborskiego. W pobliżu obecnej wsi Stogi stały zabudowania gospodarcze stajnie i stodoły. Po północnej stronie lokowano wsie Kamionka (1300r.), Szawałd (1352r.), Kościeleczki (1388r.), Kamienica (koniec XIV wieku), Nowa Wieś (ok. 1400r.). W wyniku pokoju toruńskiego w 1466r. Malbork wszedł w skład Królestwa Polskiego. Utworzono powiat malborski, obejmujący także całe Żuławy po wschodniej stronie Wisły. W XVI wieku nastąpiła kolonizacja podmokłych terenów, dokonywana przez holenderskich osadników - Olędrów - jak ich wtedy nazywano. W większości byli to mennonici - członkowie sekty wyznaniowej założonej w 1563 r. we Fryzji, akcentując wyrzeczenie się przemocy. Osiedlili się oni głównie w lokowanej wsi Stogi, a także w Kościeleczkach, Kamienicy, Kamionce, Tragaminie i Lasowicach Małych. W okresie reformacji na terenie Gminy pojawili się ewangelicy. Po 1772 r. Gmina i miasto Malbork znalazły się w obrębie Powiatu Malborskiego w Prusach Zachodnich pod panowaniem króla Prus. Zadania statutowe: Zakres działania obejmuje wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Gmina w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb jej mieszkańców realizuje zadania własne, zadania zlecone z zakresu administracji rządowej wynikające z ustaw szczególnych oraz zadania przejęte od administracji rządowej w drodze porozumienia. Gmina może realizować zadania z zakresu administracji publicznej powierzone prze samorząd powiatowy i samorząd województwa na podstawie zawartych porozumień, po podjęciu przez organy stanowiące stosowanych uchwał. Zadania zlecone oraz przejęte w drodze porozumienia są wykonywane przez gminę po zapewnieniu środków finansowych na ich realizację. 4. Miasto i Gmina Nowy Staw ul. Bema 1, 82-230 Nowy Staw Burmistrz Jerzy Szałach 9

Osoby delegowane do stałego reprezentowania gminy w LGD: Jerzy Szałach Prezes Zarządu LGD Anna Majewska Przewodnicząca Komisji Rewizyjnej LGD Marzena Jaroszewska członek Rady LGD Anna Sitowska członek Komisji Rewizyjnej LGD Miasto Nowy Staw najstarsze miasto na Żuławach, ślady osadnictwa słowiańskiego występują w znaleziskach archeologicznych pochodzących z X w. We wczesnym średniowieczu rozwinął się na tym miejscu duży ośrodek osadniczy, zapewne najważniejszy pod względem gospodarczym na Wielkich Żuławach. Podstawą bytu mieszkańców Nowego Stawu było rolnictwo, hodowla bydła, a zwłaszcza owiec dostarczających wełny do wyrobu sukna, zakupywanego m. in. w dużych ilościach przez konwent krzyżacki w Malborku. Od czasów założenia, miasto zamieszkiwała ludność polska i niemiecka. Zadania statutowe: Do działania gminy należą zadania z zakresu gminnych dróg, ulic, mostów oraz organizacji ruchu drogowego; ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej; wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków i utylizacji odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz; lokalnego transportu zbiorowego; ochrony zdrowia; pomocy społecznej; gminnego budownictwa mieszkaniowego; oświaty, w tym szkół podstawowych, gimnazjów i przedszkoli; kultury, w tym bibliotek gminnych i innych placówek upowszechniania kultury; targowisk; zieleni gminnej i zadrzewień, cmentarzy gminnych; porządku publicznego, bezpieczeństwa obywateli, ochrony p.poż i przeciwpowodziowej; utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych; polityki parorodzinnej, w tym zapewnienie kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej; wspierania i upowszechniania idei samorządowej; promocji gminy; współdziałania z organizacjami pozarządowymi; współdziałania ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw; inne zadania zastrzeżone ustawami do kompetencji Gminy. 5. Gmina Stare Pole ul. Marynarki Wojennej 82-220 Stare Pole Wójt Włodzimierz Załucki Osoby delegowane do stałego reprezentowania gminy w LGD: Włodzimierz Załucki członek Zarządu LGD Lucyna Szymańska członek Rady LGD 14 lutego 1330 roku nastąpiła lokacja miejscowości Stare Pole, otrzymała ona prawa wiejskie od Mistrza Zakonu Krzyżackiego w Dzierzgoniu, który był również Wielkim Szatnym - Luthra z Braunschwigu. Jak z nazwy wynika już przed oficjalnym nadaniem jej przez komturię w Dzierzgoniu praw wiejskich, najbliższe okolice Starego Pola, jak i inne wsie były znane, a pola uprawiane przez plemiona Pruskie, głównie przez Pomesańczyków. Stare Pole - to bardzo stara osada słowiańska. Jeszcze podczas rozbiorów ludność polska była tak liczna, że wygłaszano dla niej polskie kazania. Wieś niszczona często przez wylewy Nogatu. Stare jego koryto znajduje się kilkaset kroków na pn zach. od wsi, a nowe w odległości ok. 4 km Zadania statutowe: 10

Do działań gminy należą zadania z zakresu gminnych dróg, ulic, mostów oraz organizacji ruchu drogowego; ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej; wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków i utylizacji odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz; lokalnego transportu zbiorowego; ochrony zdrowia; pomocy społecznej; gminnego budownictwa mieszkaniowego; oświaty, w tym szkół podstawowych, gimnazjów i przedszkoli; kultury, w tym bibliotek gminnych i innych placówek upowszechniania kultury; targowisk; zieleni gminnej i zadrzewień, cmentarzy gminnych; porządku publicznego, bezpieczeństwa obywateli, ochrony p.poż i przeciwpowodziowej; utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych; polityki prorodzinnej, w tym zapewnienie kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej; wspierania i upowszechniania idei samorządowej; promocji gminy; współdziałania z organizacjami pozarządowymi; współdziałania ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw; inne zadania zastrzeżone ustawami do kompetencji Gminy. 6. Powiat Malborski ul. Plac Słowiański 17, 82-200 Malbork Starosta Mirosław Czapla Osoby delegowane do stałego reprezentowania starostwa w LGD: - Historia: Starostwo Powiatowe w Malborku powstało 1 stycznia 1999 r. w wyniku reformy administracyjnej Polski i wprowadzeniu 3-stopniowej struktury podziału terytorialnego kraju. Oprócz województw samorządowych i istniejących od 1990 roku gmin wprowadzono powiaty. Reforma miała na celu budowę samorządności, usprawnienie działań władz w terenie i przybliżenie ich do obywatela. Zmniejszono liczbę województw z 49 do 16. W 2002 doszło do podziału utworzonego w 1999 r. powiatu na dwie jednostki administracyjne tj. na Powiat Malborski i Sztumski. Powiat Malborski obejmuje obecnie miasto Malbork, gminę i miasto Nowy Staw oraz gminy wiejskie: Malbork, Lichnowy, Miłoradz i Stare Pole. Siedzibą powiatu jest miasto Malbork. Zadania statutowe: Do zakresu działania powiatu należy wykonywanie określonych ustawami zadań publicznych o charakterze ponadgminnym a także zapewnienie wykonywania określonych w ustawach zadań i kompetencji kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży. Powiat wykonuje również zadania z administracji rządowej, jeżeli ustawy określają te sprawy jako należące do zakresu działania powiatu lub wynikają one z zawartych porozumień. 7. Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku Oddział w Starym Polu, ul. Marynarki Wojennej 21, 82-220 Stare Pole Dyrektor Antoni Hajdaczuk Osoby delegowane do stałego reprezentowania podmiotu w LGD: Antoni Hajdaczuk członek Rady LGD Alina Ciesielska Wiceprzewodnicząca Komisji Rewizyjnej LGD 11

Historia: Historia Ośrodka sięga roku 1952, kiedy to zorganizowano w Starym Polu Terenowy Zakład Naukowo-Badawczy, podległy Centralnemu Instytutowi Rolniczemu, a później Instytutowi Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa. Podstawowym celem Zakładu było zagospodarowanie regionu Żuław. Prace koncentrowały się na opracowaniu naukowych podstaw do kompleksowego, rolniczego zagospodarowania Żuław oraz na wdrażaniu i upowszechnianiu osiągnięć nauki do praktyki rolniczej. W 1956 roku Zakład przemianowano na Rolniczy Rejonowy Zakład Doświadczalny, zmieniając też jego profil pracy z naukowo-badawczego na wdrożeniowoupowszechnieniowy i szkoleniowy. Teren działalności został zwiększony o rejon Powiśla, obejmując łącznie połowę ówczesnego województwa gdańskiego. W tym okresie w ramach RZDR powołano Ośrodek Ćwiczebny dla służby rolnej oraz Terenowy Ośrodek Informacji Naukowej, Ekonomicznej i Technicznej, a następnie utworzono Dział inspektorów zakładowych i powiatowych doradztwa specjalistycznego. Działalność Zakładu skupiała się na pracach doświadczalno-wdrożeniowych, informacji rolniczej, szkoleniu kadry inżynieryjno-technicznej i rolników, doradztwie dla gromadzkich służb rolnych i rolników oraz na upowszechnianiu szeroko rozumianego postępu rolniczego. W 1975 roku, po reformie administracji, na bazie ówczesnego RRZD powołano Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego, który swym działaniem objął nowo powstałe województwo elbląskie. Zakres działalności został poszerzony o organizację kursów kwalifikacyjnych i mistrzowskich oraz na prawo jazdy ciągnikowe, a w późniejszym okresie (od 1979 r) zespołów przysposobienia rolniczego. W 1983 roku do WOPR przekazana została cześć gminnej służby rolnej, a wraz z nią zadania dotyczące upowszechniania postępu, doradztwa rolniczego oraz szkoleń masowych rolników. Ostatnie lata funkcjonowania WOPR to wprowadzenie doradztwa problemowego, zoptymalizowanych technologii oraz rozwijanie informatyki rynkowej. W 1991 roku WOPR został podzielony na cześć doradczą, która przejął nowo utworzony Ośrodek Doradztwa Rolniczego i cześć produkcyjną, która pozostała w Gospodarstwie Rolnym. W tym czasie doradztwo przeszło ewolucję od technologicznego poprzez technologiczno-optymalizacyjne do ekonomiczno-finansowego i prawnego. Nastąpił znaczący rozwój informacji rynkowej. Prowadzono prace doświadczalne na powierzchni 34 ha gruntów rolnych. Rozwinęło działalność laboratorium chemiczne, pracownia komputerowa oraz zaplecze dydaktyczno-hotelowe. Pojawiły się nowe kierunki w doradztwie, takie, jak marketing, mała przedsiębiorczość, agroturystyka itp. W styczniu 1999 r. Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Starym Polu stał się Regionalnym Centrum Doradztwa Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich i znalazł się w strukturach Krajowego Centrum Doradztwa Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich z siedzibą w Brwinowie k/warszawy. Od 1 styczna 2005 r. wchodzi w skład Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Gdańsku. Zadania statutowe: Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego realizuje zadania i wykonuje usługi z zakresu doradztwa rolniczego wynikające z ustawy z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz. U. Nr 251, poz. 2507) I. W ramach zadań z zakresu doradztwa rolniczego: 1. Prowadzi szkolenia dla rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich, w szczególności w zakresie: a) stosowania nowoczesnych metod agrotechnicznych, hodowli oraz przetwórstwa rolno-spożywczego, 12