Analiza częstotliwości cytowania poszczególnych mediów przez inne media na podstawie przekazów prasowych, telewizyjnych i radiowych z okresu od 1 do 30 kwietnia 2004 roku Warszawa, maj 2004
1. Metodologia badania Analiza obejmuje wszystkie przekazy prasowe, telewizyjne i radiowe, w których cytuje się lub powołuje na doniesienia, które pierwotnie pojawiły się w innych środkach przekazu. W większości wypadków są one rozpoznawalne za pomocą następujących środków: stwierdzenie jest umieszczone w cudzysłowie oraz podane jest jego źródło, przed artykułem (lub po) jest wyraźnie zaznaczone, że jest to przedruk oraz jest podane jego źródło, pojawiają się sformułowania typu: - czwartkowa napisała, że, - dziennikarze Rzeczpospolitej zauważyli, że, - Nasz Dziennik poinformował o, - w wywiadzie dla Życia Warszawy X stwierdził, że, - według badań przeprowadzonych przez tygodnik Wprost, Głównym kryterium decydującym o zakwalifikowaniu danego wycinka jest jednak bezpośrednie odwołanie się do konkretnego artykułu, stwierdzenia, wypowiedzi opublikowanej na łamach gazety lub wyemitowanej w programie telewizyjnym/radiowym. Jeżeli w jednym przekazie kilkakrotnie powoływano się na tę samą gazetę, stację telewizyjną/radiową, internet, ale w różnych kontekstach, to w końcowych zestawieniach brano pod uwagę wielokrotność cytowania, a nie wielokrotność odniesienia do innego medium. W zakres monitoringu nie wchodzą materiały, które: omawiają profil działalności danego środka przekazu, bądź umieszczają wypowiedzi dziennikarzy na tematy niezwiązane z treścią pisanych przez nich artykułów, powołują się na prasę zagraniczną, zostały opublikowane w gazecie, na strukturę której składają się wyłącznie przedruki z innych gazet (Angora, Forum). Analiza obejmuje całą prasę (ponad 430 tytułów gazet i czasopism) oraz stacje telewizyjne (6) i wybrane programy w 5 rozgłośniach radiowych monitorowanych przez IMM. Szczegółowe informacje dotyczące zakresu monitoringu można znaleźć na stronie www.instytut.com.pl. Raport uwzględnia wszystkie, cogodzinne serwisy informacyjne w PR I PR, PR 3 PR, Radiu Zet i RMF FM oraz serwisy emitowane co pół godziny w Radiu PiN. Ponadto monitoringiem zostały objęte następujące programy: Program I PR (Sygnały dnia 5.58; Radio biznes 8.32; Notowania z giełdy i komentarz 12.27; Radio Kierowców 15.05; Z pierwszej ręki 16.30), Program 3 PR (Salon polityczny Trójki - 8.15; Niedzielny Salon Trójki - 9.15; Zapraszamy do Trójki - 6.00-9.15 i 16.00-19.00; Wiadomości ekonomiczne - 8.45 i 17.50; Informator ekonomiczny - 9.34; Wrzuć Trójkę - 15.47), Radio Zet (Gość Radia Zet - 8.15; Siódmy dzień tygodnia - 9.15), RMF FM (Fakty ekonomiczne - 7.33, 12.10, 16.33), PiN (Przeglądy prasy 7.20, 8.20; Magazyn Bankowy - 12.12; Magazyn PiN 17.00; Marketing Mix - 10.40; Garaż otwarty - 13.45). 2
2. Przedmiot badania Badanie przeprowadzono na podstawie 4331 przekazów mediowych (wycinków prasowych, programów radiowych i telewizyjnych) z okresu 1-30 kwietnia 2004 r. Dziennikarze odnosili się do wiadomości podawanych na łamach innych mediów 6294 razy (4103 razy w prasie, 810 w radiu i 1381 w telewizji). (Wyk. 1) Wykres 1 Procentowy podział mediów powołujących się na doniesienia z innych źródeł 22 13 65 prasa radio telewizja Najczęściej powoływano się na doniesienia prasowe (5081), następnie radiowe (691), telewizyjne (282) oraz internetowe (240). (Wyk. 2) Wykres 2 Procentowy podział cytowanych mediów 3,8 11 4,5 internet radio telewizja prasa 80,7 3
W kwietniu najczęściej powoływano się na informacje ukazujące się w dziennikach, na drugiej pozycji uplasowały się tygodniki, dalej zaś miesięczniki i dwutygodniki. (Wyk. 3) Wykres 3 Procentowy podział cytowanych przekazów prasowych ze względu na częstotliwość ich ukazywania się 0,02 21,31 0,79 4,31 0,06 dwumiesięcznik dwutygodnik dziennik kwartalnik miesięcznik tygodnik 73,51 4
3. Wyniki badania W odróżnieniu od poprzedniego miesiąca, liderem wśród najczęściej cytowanych mediów jest, zaś znajduje się na drugiej pozycji. Na trzecim miejscu ponownie uplasowało się. Wśród rozgłośni radiowych prym nadal wiedzie Radio Zet, które znalazło się na 4 pozycji. Warto zwrócić uwagę na wysokie, 5. miejsce tygodnika Nie. Podobnie jak w poprzednim miesiącu, w pierwszej 15-tce cytowanych mediów znalazła się jedna stacja telewizyjna, tym razem jest to TVP 1. Onet.pl znalazł się na 12. pozycji. (Wyk. 4) Wykres 4 Najczęściej cytowane media 1088 1044 387 Radio Zet Nie Trybuna Polityka Wprost Fakt Newsweek Super Express Onet pl RMF FM PR 3 PR TVP 1 291 266 197 185 176 164 153 151 130 118 112 109 0 200 400 600 800 1000 1200 5
Poniższy wykres zawiera zestawienie najczęściej cytowanych mediów w ostatnich czterech miesiącach. Wykres 5 Analiza najczęściej cytowanych mediów (styczeń, luty, marzec, kwiecień) 761 897 929 1088 309 316 316 387 759 902 937 1044 Radio Zet 200 192 291 289 Trybuna 197 249 196 186 Super Express 151 186 174 271 Newsweek Wprost Fakt 153 229 197 191 176 135 124 250 164 158 191 162 0 200 400 600 800 1000 1200 styczeń luty marzec kwiecień 6
Cytowane materiały podzielono ze względu na poruszoną w nich tematykę. Przekazy dotyczące afer zostały przyporządkowane do czterech działów: afera Orlenu, ujawnienie zawartości dysków z MSZ, afera Rywina, afery: pozostałe (afera Wieczerzaka, starachowicka, Stella Maris). Zdecydowana większość przekazów, to przeglądy prasy. Na drugiej pozycji uplasowały się materiały dotyczące polityki. W analizowanym miesiącu w kontekście aferalnym najczęściej informowano o aferze Orlenu. (Wyk. 6) 7
Wykres 6 Tematyka przekazów, w których powoływano się na doniesienia innych mediów przegląd prasy 1485 polityka 1177 rankingi/sondaże/plebiscyty afera Orlenu 551 544 życie tow arzyskie życie społeczne afera z dyskami 303 277 354 afera Ryw ina ekonomia, rynek, finanse spraw y lokalne integracja Polski z UE rynek mediów sport kultura/sztuka w ydarzenia na świecie nauka bezpieczeństwo sprawy sądow e ustaw odaw stw o afery: pozostałe przestępczość zdrow ie spraw y kościoła korupcja szkolnictw o szczyt europejski wojsko konkursy, nagrody rolnictw o służba zdrow ia działalność policji 189 187 134 124 118 98 82 77 68 66 63 57 55 41 39 37 33 31 23 19 18 16 14 14 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 8
Wśród najczęściej cytowanych przekazów prasowych na pierwszej pozycji znalazły się przekazy publikowane w Gazecie Wyborczej. Informacje te były wielokrotnie komentowane w radiowych i telewizyjnych przeglądach prasowych. (Wyk. 7,8) Wykres 7 Ranking najczęściej cytowanych tytułów prasowych Nie Trybuna Polityka Wprost Fakt Newsweek Super Express Gazeta Prawna Życie Puls Biznesu Perspektywy Dziennik Łódzki 266 197 185 176 164 153 151 95 88 77 54 54 387 1088 1044 0 200 400 600 800 1000 1200 9
Wykres 8 Kontekst, w którym najczęściej cytowano Gazetę Wyborczą afera Orlenu przegląd prasy 313 328 polityka 126 afera Ryw ina 68 życie społeczne spraw y lokalne rynek mediów ekonomia, rynek, finanse bezpieczeństwo życie tow arzyskie sport sprawy sądow e afery: pozostałe integracja Polski z UE w ydarzenia na świecie ustaw odaw stw o rankingi/sondaże/plebiscyty kultura/sztuka działalność policji 34 27 25 25 23 18 12 10 10 9 8 7 7 7 7 0 50 100 150 200 250 300 350 10
W przypadku Rzeczpospolitej i Życia Warszawy na drugim miejscu uplasowały się informacje dotyczące polityki. (Wyk. 9-11) Wykres 9 Kontekst, w którym najczęściej cytowano Rzeczpospolitą przegląd prasy 303 polityka rankingi/sondaże/plebiscyty 220 234 ekonomia, rynek, finanse 50 integracja Polski z UE korupcja kultura/sztuka życie społeczne afery: pozostałe afera Ryw ina spraw y lokalne afera Orlenu sport rynek mediów bezpieczeństwo ustaw odaw stw o spraw y kościoła afera z dyskami rolnictw o życie tow arzyskie 35 30 21 18 17 16 16 13 12 9 8 6 6 6 5 4 0 50 100 150 200 250 300 350 11
Wykres 10 Kontekst, w którym najczęściej cytowano Życie Warszawy przegląd prasy 169 polityka 118 sport sprawy lokalne życie towarzyskie afera Orlenu ustawodawstwo integracja Polski z UE życie społeczne 14 13 13 12 8 6 5 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 Wykres 11 Kontekst, w którym najczęściej cytowano Nie afera z dyskami 245 polityka 7 przegląd prasy 6 afery: pozostałe 2 0 50 100 150 200 250 300 12
Spośród stacji telewizyjnych najczęściej powoływano się na informacje podawane w TVP 1 i w TVN. (Wyk. 12-14) Wykres 12 Ranking najczęściej cytowanych stacji telewizyjnych TVP 1 109 TVN 100 TVN 24 25 Polsat 17 TVP 2 15 0 20 40 60 80 100 120 13
Wykres 13 Kontekst, w którym najczęściej cytowano doniesienia z TVP 1 polityka 43 afera Orlenu 34 życie tow arzyskie 7 rynek mediów 6 rankingi/sondaże/plebiscyty 5 życie społeczne 3 w ydarzenia na świecie 3 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Wykres 14 Kontekst, w którym najczęściej cytowano TVN polityka 22 życie społeczne 14 życie tow arzyskie 11 afera Ryw ina 8 przestępczość 7 rankingi/sondaże/plebiscyty spraw y lokalne 6 6 0 5 10 15 20 25 14
Spośród rozgłośni radiowych najczęściej powoływano się na informacje podawane w Radiu Zet, radiu RMF FM i PR 3 PR. (Wyk. 15-18) Wykres 15 Ranking najczęściej cytowanych rozgłośni radiowych Radio Zet 291 RMF FM 118 PR 3 PR 112 PR I PR 90 TOK FM 33 Radio PiN 15 0 50 100 150 200 250 300 350 Wykres 16 Kontekst, w którym najczęściej cytowanano Radio Zet polityka 174 afera Orlenu 47 afera Ryw ina 17 w ydarzenia na świecie 12 afera z dyskami 10 życie tow arzyskie 8 rankingi/sondaże/plebiscyty 5 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 15
Wykres 17 Kontekst, w którym najczęściej cytowano RMF FM afera Rywina 25 afera Orlenu 22 wydarzenia na świecie 18 polityka 17 nauka 6 0 5 10 15 20 25 30 Wykres 18 Kontekst, w którym najczęściej cytowano PR 3 PR polityka 52 afera Orlenu 36 afera z dyskami 9 życie towarzyskie 5 afera Rywina życie społeczne integracja Polski z UE 2 2 2 0 10 20 30 40 50 60 16
Dziennikarze powoływali się również na przekazy internetowe. Wśród najczęściej cytowanych stron internetowych na pierwszym miejscu uplasował się Onet.pl cytowano go 130 razy, drugą pozycję zajęła Interia.pl, na której doniesienia powoływano się 30 razy. (Wyk. 19-21) Wykres 19 Ranking najczęściej cytowanych stron internetowych Onet pl 130 Interia.pl 30 Wirtualna Polska 25 Presserwis 11 0 20 40 60 80 100 120 140 Wykres 20 Kontekst, w którym najczęściej cytowano Onet.pl życie społeczne 31 życie tow arzyskie 28 polityka rankingi/sondaże/plebiscyty 13 14 nauka 9 w ydarzenia na świecie przestępczość 6 6 0 5 10 15 20 25 30 35 17
Wykres 20 Kontekst, w którym najczęściej cytowano doniesienia z portalu Interia.pl życie towarzyskie 8 kultura/sztuka 5 życie społeczne 4 ekonomia, rynek, finanse 3 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 18
Wśród mediów, które z największą częstotliwością korzystały z doniesień innych środków masowego przekazu, na pierwszej pozycji podobnie jak w zeszłym miesiącu - uplasował się TVN24, drugie miejsce zaś zajęła. Wynik ten wiąże się z codziennymi, bardzo szczegółowymi przeglądami prasy emitowanymi w wyżej wymienionych stacjach. (Wyk. 21) Wykres 21 Media najczęściej powołujące się na doniesienia innych środków masowego przekazu w podziale na temat TVN 24 170 279 611 PR I PR TVP 1 Trybuna Super Nowości 41 62 209 230 225 209 Radio PiN PR 3 PR 90 115 87 96 165 pozostałe przegląd prasy TVP 3 Dziennik Polski TVP 2 Życie Express Bydgoski 18 41 121 161 102 116 110 101 0 100 200 300 400 500 600 700 19
Na poniższych wykresach przedstawiono pierwszą piętnastkę cytowanych mediów w podziale na środek przekazu, w którym dany cytat został umieszczony. W telewizji i radiu najczęściej cytowano Gazetę Wyborczą, a w prasie Rzeczpospolitą. (Wyk. 22-24) Wykres 22 Media najczęściej cytowane w prasie 593 530 Radio Zet 270 Polityka Wprost Onet pl Newsweek Nie RMF FM PR 3 PR TVP 1 TVN PR I PR Super Express 168 166 150 130 127 124 113 112 103 96 76 72 0 100 200 300 400 500 600 700 20
Wykres 23 Media najczęściej cytowane w radiu Nie Trybuna Fakt Super Express Puls Biznesu Życie Newsweek Gazeta Prawna Wprost Parkiet 39 26 23 23 21 19 16 14 11 74 81 167 235 0 50 100 150 200 250 21
Wykres 24 Media najczęściej cytowane w telewizji 323 284 145 Trybuna 88 Fakt Nie Super Express Życie Gazeta Prawna 73 61 56 54 45 Puls Biznesu Przegląd Sportowy Głos Szczeciński 19 18 25 0 50 100 150 200 250 300 350 22
Na poniższych wykresach przedstawiono listę piętnastu mediów cytujących inne media w podziale na środek przekazu, w którym został umieszczony dany cytat. (Wyk. 25-27) Wykres 25 Gazety najczęściej powołujące się na doniesienia innych mediów 279 Trybuna Super Nowości 209 225 Dziennik Polski 165 161 Życie Express Bydgoski Nie Gazeta Lubuska Super Express Gazeta Poznańska Polityka Gazeta Pomorska 116 110 101 99 93 92 85 82 79 0 50 100 150 200 250 300 23
Wykres 26 Rozgłośnie radiowe najczęściej powołujące się na doniesienia innych mediów PR I PR 271 Radio PiN 205 PR3 PR 183 Radio Zet 63 TOK FM RMF FM 28 33 0 50 100 150 200 250 300 Wykres 27 Stacje telewizyjne najczęściej powołujące się na doniesienia innych mediów TVN24 781 TVP1 271 TVP3 162 TVP2 120 Polsat TVN 23 20 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 24
Poniższe wykresy obrazują częstotliwość powoływania się na inne media przez czołowe polskie dzienniki, tygodniki oraz stacje telewizyjne i radiowe. (Wyk. 28-41) Wykres 28 Media najczęściej cytowane przez Rzeczpospolitą 33 TVP 1 Radio Zet Trybuna 12 12 12 Wprost 7 PR I PR Newsweek 6 6 0 5 10 15 20 25 30 35 Wykres 29 Media najczęściej cytowane przez Gazetę Wyborczą 44 Radio Zet 23 Polityka 20 Trybuna Wprost TVN 14 15 16 Newsweek 12 12 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 25
Wykres 30 Media najczęściej cytowane przez Super Express 10 Viva! 9 9 Gala 8 TVN 5 RMF FM Radio Zet Wprost 4 4 4 0 2 4 6 8 10 12 Wykres 31 Media najczęściej cytowane przez Trybunę 38 45 Radio Zet TVP 1 Fakt TVN PR 3 PR 10 10 9 9 14 17 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 26
Wykres 32 Media najczęściej cytowane przez Politykę Fakt Tygodnik Solidarność Chwila dla Ciebie Trybuna Super Express Tygodnik Powszechny 3 3 3 3 3 4 5 5 6 0 1 2 3 4 5 6 7 Wykres 33 Media najczęściej cytowane przez Wprost 7 Trybuna 7 4 TVP 1 3 TOK FM 3 0 1 2 3 4 5 6 7 8 27
Wykres 34 Media najczęściej cytowane w TVP 1 58 54 36 Trybuna 26 Fakt 22 Gazeta Prawna 14 Przegląd Sportowy Nie 11 11 0 10 20 30 40 50 60 70 Wykres 35 Media najczęściej cytowane w TVP 2 29 Fakt 20 16 Super Express 15 11 Życie 8 0 5 10 15 20 25 30 35 28
Wykres 36 Media najczęściej cytowane w TVN 24 Trybuna Życie Super Express Gazeta Prawna Fakt Nie Puls Biznesu 44 37 28 26 23 17 59 69 184 196 0 50 100 150 200 250 Wykres 37 Media najczęściej cytowane w TVP 3 27 25 19 Nie 15 Głos Szczeciński 8 Gazeta Lubuska 7 Gazeta Pomorska 6 0 5 10 15 20 25 30 29
Wykres 38 Media najczęściej cytowane w PR I PR 70 49 32 Trybuna 25 Fakt Życie Nie Super Express 14 13 11 11 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Wykres 39 Media najczęściej cytowane przez PR 3 PR 66 38 Nie 18 14 Trybuna 12 Fakt 10 0 10 20 30 40 50 60 70 30
Wykres 40 Media najczęściej cytowane w Radiu Zet 20 12 Nie 12 Newsweek 7 0 5 10 15 20 25 31
Wyselekcjonowano nazwiska 8 dziennikarzy, którzy w monitorowanym okresie z największą częstotliwością powoływali się na doniesienia innych mediów. W analizowanym miesiącu czołowe miejsce zajął dziennikarz TVN-u Maciej Mazur. W poniższym zestawieniu nie uwzględniono dziennikarzy prowadzących poranne przeglądy prasy. (Tab.1) Tabela 1 gazeta/stacja autor liczba cytatów TVN Maciej Mazur 29 Bronisław Wildstein 16 Przegląd Tomasz Sygut 14 Trybuna Piotr Skura 13 Trybuna Krzysztof Pilawski 13 Dziennik Polski Tomasz Domalewski 10 Radio Zet Monika Olejnik 10 Michał Majewski 10 32
4. Podsumowanie Badanie zostało przeprowadzone na podstawie 4331 przekazów mediowych (wycinków prasowych, programów radiowych i telewizyjnych) z okresu od 1 do 30 kwietnia 2004 roku. Na ich podstawie wysunięto następujące wnioski: 1. Zdecydowana większość cytowanych przekazów to artykuły prasowe, wśród nich prym wiodą artykuły z dzienników (73,51 proc.) oraz tygodników (21,31 proc.). 2. Wśród najczęściej cytowanych tytułów prasowych pierwsze miejsce w badanym miesiącu zajmuje, drugie zaś przypada liderowi z poprzedniego miesiąca- Rzeczpospolitej. ponownie plasuje się na trzeciej pozycji. Stacje telewizyjne, które były dla innych mediów najczęstszym źródłem informacji, to TVP 1 i TVN, natomiast w rankingu najczęściej cytowanych rozgłośni radiowych na pierwszej pozycji uplasowało się, jak przed miesiącem, Radio Zet. W zestawieniu stron internetowych zdecydowanym liderem pozostaje Onet.pl, drugie miejsce zajmuje Interia.pl. 3. Wśród gazet powołujących się na doniesienia innych środków masowego przekazu, jak przed miesiącem, pierwsze miejsce zajmuje, drugie przypada Trybunie; wśród rozgłośni radiowych w czołówce są PR I PR i Radio PiN, a wśród stacji telewizyjnych TVN24 oraz TVP1; 4. lider wśród najchętniej cytowanych mediów najczęściej powoływała się na informacje publikowane na łamach Rzeczpospolitej oraz emitowane w Radiu Zet. 5. Wśród dziennikarzy, którzy w monitorowanym miesiącu z największą częstotliwością powoływali się na doniesienia innych mediów, na pierwszej pozycji znalazł się dziennikarz TVN-u Maciej Mazur. 6. W kwietniu warto zwrócić uwagę na: - wysoką liczbę cytatów zaczerpniętych z tygodników: Newsweek, Wprost, Polityka, która wynika z opublikowanych na ich łamach rankingów szkół wyższych, - obecność w pierwszej piętnastce najczęściej cytowanych mediów tygodnika Nie; wiąże się to z ujawnieniem zawartości dysków ukradzionych z MSZ - wysokie miejsce TVP 1 i Radia Zet; na doniesienia z tych mediów powoływano się w związku z sytuacją, jaka wytworzyła się wokół PKN Orlen. 33