VIDEO. I. VHS i cyfrowe formaty MPEG 1,VCD, MPEG 2 DVD,SVCD, AVI, DIVX, XVID, RMVB, AMV

VIDEO I. VHS i cyfrowe formaty MPEG 1,VCD, MPEG 2 DVD,SVCD, AVI, DIVX, XVID, RMVB, AMV Rozdzielczość analogowa VHS Sygnał VHS ma rozdzielczość 240 linii w pionie. Linia obrazu 240 liniowego z VHS ma w przybliżeniu 2,5 razy większą grubość niż linia obrazu 625 liniowego PAL, np. telewizor wyświetlając jedną linię zgodnie ze standardem PAL rysuje 0,4 linii VHS. Linie pionowe są tylko umowną formą określania rozdzielczości poziomej (pionowa jest stała wg. standardu PAL) Sygnał jest analogowy, więc określenie "rozdzielczość" jest pewną formą wyrażania możliwości sygnału wizyjnego. Przykład: Mamy na kartce 600 czarno-białych pionowych linii i ustawimy kamerę, żeby widziała całą kartkę. Jeśli kamera będzie miała rozdzielczość co najmniej 600 linii, to będzie w stanie wygenerować poprawny obraz. Teraz wizja jest przesyłana przewodem, najczęściej koncentrycznym, na nim też może nastąpić pogorszenie parametrów obrazu skutkujące spadkiem rozdzielczości. Na końcu monitor - też powinien mieć co najmniej 600 linii żeby ten obraz poprawnie wyświetlić. Tak więc parametr rozdzielczości w liniach definiuje możliwości sprzętu, a nie samego sygnału PAL. Cyfrowe Formaty Video MPEG (Moving Picture Experts Group) jest to grupa powszechnie stosowanych formatów danych, które zawierają obraz i dźwięk. MPEG 1 używany na płytach VCD i jest przybliżony do obrazu VHS. Rozdzielczość VCD to 352 x 240. Przepustowość 1.5Mb/s (udoskonalono do 4Mb/s, przy tej przepustowości również jest lepsza jakość obrazu). Format VCD jest najbardziej kompatybilnym formatem, ponieważ można go odtworzyć praktycznie na wszystkich urządzeniach. Dźwięk w formacie MPEG 1 to format stratny jak: mp1, mp2, mp3, lub MPEG-1 Audio Layer 1, MPEG-1 Audio Layer 2, MPEG-1 Audio Layer 3. Do zapisu filmu w formacie VCD używamy płyty CD. Format ma poważną wadę, a mianowicie obsługuje tylko skanowanie progresywne. Skanowanie progresywne jest to technika nagrań video, w której obraz w przeciwieństwie do przeplotu (skanowania międzyliniowego) jest skanowany w całości. Obraz pojawia się w całości na ekranie telewizora bez widocznych linii. Technika ta bardzo poprawia jakość obrazu, zmniejsza również migotanie obrazu. Skanowanie progresywne jest używane w telewizji wysokiej rozdzielczości w standardach 720p i 1080p. Obraz nadawany jest prędkością 50kl/s w rozdzielczości 1280x720 bądź 1920x1080 pikseli. Opracował: Robert Traczyk 1

Dysk Przeplot technika wyświetlania obrazu, która polega na naprzemiennym wyświetlaniu parzystych i nieparzystych linii obrazu. Technikę przeplotu (skanowania międzyliniowego) stosuje się przede wszystkim w telewizji w celu zmniejszenia pasma przenoszenia przesyłanego sygnału, w celu zwiększenia rozdzielczości obrazu, głównie jednak do zmniejszenia efektu migotania ekranu, np. wyświetlanie 2 x częściej połowy linii, a nie tak jak to jest w przypadku skanowania progresywnego wyświetlanie pełnej klatki. MPEG 2 - format wykorzystywany w telewizji cyfrowej, który przewyższa formaty PAL, NTSC, SECAM. Standardowy system kompresji został uzupełniony o mechanizmy kodowania obiektów przemieszczających się względem nieruchomego tła. MPEG 2 to szybkość transmisji rzędu 1-2 Mb/s, dla rozdzielczości 352x288 punktów LDTV (Low Definition TV) i 4-5 Mb/s, dla rozdzielczości 720x576 - SDTV (Standard Definition TV). MPEG 2 to również standard zapisu na płytach DVD, oczywiście z pewną modyfikacją. DVD (Digital Versatile Disc) Obraz i dźwięk jest o 200% lepszy niż na VCD. MPEG 2 jest stosowany do wyższej rozdzielczości wideo, telewizji cyfrowej i DVD. Film na płycie DVD może posiadać menu, rozdziały kilkanaście zestawów napisów, kilka ścieżek dźwiękowych w różnych językach jak i dźwięk w formatach DTS 5.1, DOLBY DIGITAL 5.1 Linear PCM 2.0. Do zapisu filmu DVD używamy płyty DVD. SVCD oznacza Super Video CD i jest następcą Video CD. Różnicą pomiędzy tymi formatami jest jakość obrazu. Na standardowej płycie (74/80 min) w standardzie SVCD można zmieścić od 35 do 60 minut nagrania w dobrej jakości, do 2 ścieżek audio (stereo) oraz 4 zestawów napisów do wyboru. W SVCD można używać menu, oraz rozdziałów podobnych do ty używanych na DVD. Rozdzielczość: 480x480 (NTSC) i 480x576 (PAL) lub większa. Kompresja video MPEG 2. Szybkość transmisji to 2,5Mb/s. Dźwięk Mp2. Szybkość transmisji Audio 224kbps. Standard zapisu Rodzaj płyty MPEG typ Wymiary Ilość klatek na sekunde (FPS) Szybkość transmisji Video(Kb/s) VCD NTSC CD MPEG1 320x240 29,97 1152 224 VCD PAL CD MPEG1 352x288 25,00 1152 224 SVCD NTSC CD MPEG2 480x480 29,97 2500 224 SVCD PAL CD MPEG2 480x576 25,00 2500 224 DVD NTSC DVD MPEG2 720x480 29,97 6000 224 DVD PAL DVD MPEG2 720x576 25,00 6000 224 Szybkość transmisji Audio (Kb/s) Dysk w formacie Video NTSC zawiera co najmniej jedną ścieżkę LPCM, Dolby Digital lub DTS. Dysk w formacie wideo PAL/SECAM zawiera co najmniej jedną ścieżkę LPCM, Dolby Digital lub DTS oraz MPEG. AVI (Audio Video Interleave) kontener multimedialny (zasobnik) dla wielu strumieni obrazów, audio/wideo, napisów, informacji o rozdziałach (które umożliwiają ich poprawne wyświetlenie lub synchronizację w celu ich jednoczesnego odtworzenia), pozwalający na przechowywanie Opracował: Robert Traczyk 2

kompletnego materiału multimedialnego (obrazów, dźwięku lub filmu) w jednym pliku. Jest to standard dla sytemu Windows. Format AVI jest specjalną odmianą formatu RIFF zaprojektowanym przez Microsoft. Zapisywanie danych umożliwia proces zwany kodowaniem, a odczyt to dekodowanie. Najczęściej stosowane formaty kompresji obrazu w kontenerze AVI na platformach Windowsa to XviD, DivX. XviD (MPEG 4) jest stratnym kodekiem video. W przeciwieństwie do DivXa, jest całkowicie darmowy i pozbawiony komercyjnych ograniczeń. W związku z faktem, iż oprogramowanie DivX jest komercyjnym, zamkniętym produktem firmy DivX Networks, społeczność wolnego oprogramowania stworzyła alternatywny kodek XviD, rozpowszechniany na licencji GNU GPL. Wykorzystuje on szerszy zakres możliwości standardu MPEG-4 niż DivX i daje możliwość bardziej precyzyjnej kontroli sposobu kompresji, dzięki czemu filmy kompresowane tym kodekiem często mają wyższą jakość, niż komercyjnym DivX. DivX (MPEG 4) - stratna metoda kompresji obrazu filmowego, pozwalającą zapisać na zwykłej płycie kompaktowej filmy o długości ok. 90 min. i jakości niewiele ustępującej DVD-Video. Wykorzystywana także do przesyłania filmów przez Internet. Formaty DivX/XviD jakością niewiele ustępują DVD, charakteryzuje je duża rozdzielczość i duża kompresja obrazu (przeciętny film pełnometrażowy można zmieścić w objętości 700 MB, czyli jednej płyty CD), jednak z momentem upowszechniania się ekranów LCD o dużej przekątnej, jak i telewizorów HDTV, jakość tego formatu pozostawia obecnie bardzo wiele do życzenia. Rozdzielczość w obu przypadkach może być do 720x576. Dźwięk w obu przypadkach to przeważnie AC3 i może zawierać ścieżkę wielokanałową 5.1 CBR (stały bitrate), VBR (zmienny bitrate) RMVB - RealMedia Variable Bit Rate (RMVB) - kontener multimedialny będący rozszerzoną wersją kontenera RealMedia. Daje możliwość przechowywania strumieni danych o zmiennej przepływności (VBR). Charakteryzuje się dużą wydajnością kompresji, w porównaniu z innymi dotychczas stosowanymi kodekami jak popularne DivX czy Xvid. Pliki w tym formacie mają rozszerzenie.rmvb. Aby odtworzyć taki plik trzeba posiadać odpowiedni kodek. CBR - Stała przepływność (ang. constant bit rate) - cecha (zwykle skompresowanego) strumienia danych multimedialnych np. dźwięku, wideo, polegająca na zapisie określonego czasu nagrania zawsze przy pomocy tej samej liczby bitów, niezależnie od stopnia skomplikowania zapisywanych danych. Rozwiązanie to jest proste i między innymi dlatego znajduje zastosowanie w streamowanych mediach, przy ograniczonej przepustowości, kiedy istotna jest maksymalna, a nie średnia przepustowość. Nie jest optymalnym rozwiązaniem dla składowania danych multimedialnych - strumień może być niewystarczający przy złożonych partiach materiału, jednocześnie marnując się przy "jałowym biegu". VBR - W odniesieniu do kodeków, zmienna przepływność oznacza zróżnicowanie ilości danych wyjściowych przypadających na poszczególne segmenty czasowe w zależności od złożoności danych wejściowych w tych segmentach. Celem tej metody kompresji danych jest utrzymanie stałej jakości sygnału wyjściowego, nie zaś stałej ilości danych przypadających na daną jednostkę czasu. Technika VBR jest preferowana w przypadku przechowywania danych ze względu na bardziej efektywne wykorzystanie objętości danych - więcej miejsca przeznaczane jest na bardziej skomplikowane segmenty, mniej zaś na segmenty zawierające dane o mniejszej złożoności. Zmienna przepływowość utrudnia kompresję i dekompresję, lecz daje lepszą jakość przy tej samej wielkości pliku. Opracował: Robert Traczyk 3

RMVB różni się tym od divx czy xvid, że można materiał bardziej skompresować, a co za tym idzie zajmuje mniej miejsca na dysku przy niedużej stracie na jakości obrazu. Preferowany jest do kompresji filmów animowanych. Wadą tego kodeka jest to, iż bardzo mało odtwarzaczy stacjonarnych go obsługuje. AMV - format plików wideo, stworzony specjalnie dla odtwarzaczy MP3/MP4 Pomimo słowa "MP4" znajdującego się w opisie takich urządzeń, plik AMV nie jest plikiem w formacie MP4. W porównaniu z innymi formatami współczynnik kompresji jest niski, ale ponieważ obraz wideo ma niską rozdzielczość i wartość FPS, pliki AMV są mniejsze np. od DVD/VCD (biorąc pod uwagę ilość bajtów przypadającą na minutę trwania wideo). Kodowanie i dekodowanie zawartości mniej obciąża procesor urządzenia, niż w przypadku innych typów plików, ze względu na nieznaczny stopień kompresji. Zaletami tego formatu jest m.in. szybsze kodowanie (generowanie) pliku AMV, dłuższy czas pracy urządzenia przenośnego na baterii. Przyjmijmy, że plik AMV zawiera obraz wideo trwający 30 minut, o wymiarach 128 96 pikseli, szybkości FPS 12 klatek na sekundę oraz dźwięk monofoniczy MP3 o częstotliwości próbkowania 22050 khz dźwięk zajmuje maksymalnie 10 MB, obraz ok. 70 MB, łącznie na sekundę zawartości przypada około 40 000 bajtów). Aplikacje umożliwiają tworzenie plików AMV o typowych wymiarach obrazu wideo96 64, 128 96, 128 128, 160 120, 176 128, 176 144, 192 160, 208 120, 208 160, 208 176; wartości FPS 8, 12 i 16 klatek na sekundę (odpowiadających jakości obrazu niskiej, średniej i wysokiej), które odpowiadają wyświetlaczom o przekątnych od 1,2 do 1,5 cala. Obecnie nowsze modele odtwarzaczy są wyposażone w wyświetlacze LCD o przekątnej 2 cale. Zazwyczaj mają rozdzielczości ok. 208 176 pikseli. Format Przybliżony bitrate Rozdzielczość (piksele) Wartość FPS Ilość pikseli na sekundę Ilość pikseli na bajt AMV 40,000 B/s 128 96 = 12 288 12 fps 147 456 około 3,5 DVD (MPEG 2 > 1000 000 B/s 704 576 = około 400 25 fps około 10 000 000 około 10 PAL) 000 II. Importowanie materiału wideo z magnetowidu na dysk twardy komputera Podłączenie sprzętu (magnetowidu) do komputera Aby podłączyć magnetowid do komputera musimy posiadać w komputerze kartę telewizyjną, lub kartę graficzną z wejściem telewizyjnym. Połączenie tych dwóch urządzeń wykonuje się za pomocą kabla pojedynczego chinch (wizja), i kabla chinch->jack (dźwięk). Jeżeli nasz magnetowid ma tylko wejście scart tzw. (euro złącze) to musimy nabyć taki kabel z odpowiednimi końcówkami do komputera. Rodzaje wejść, wyjść, kabli, wtyczek. SCART (EURO ZŁĄCZE) Opracował: Robert Traczyk 4

Rysunek 1 Gniazdo żeńskie SCART - w telewizorze, magnetowidzie. Rysunek 2 Wtyk - na kablu (męski). Euroscart jest popularnym złączem występującym w większości typów telewizorów. Umożliwia przesyłanie trzech rodzajów sygnałów analogowych: o sygnał video (kompozyt czyli zespolony sygnał wizji), o sygnał RGB (oddzielnie kolory podstawowe: czerwony, zielony, niebieski), o sygnał S-Video (oddzielnie sygnał luminancji (jaskrawości) i chrominancji (kolorów). Opcja ta występuje alternatywnie w urządzeniach, które mają możliwość zmiany w menu ze SCART na S-Video). Dodatkowo przesyłany jest analogowy sygnał audio lewego i prawego kanału. Rysunek 3 Wtyk SCART. Nr. Nazwa Opis (eng) Opis (pl) 1 AOR Audio Out Right wyjście audio prawy kanał 2 AIR Audio In Right wejście audio prawy kanał 3 AOL Audio Out Left + Mono wyjście audio lewy kanał (mono) 4 AGND Audio Ground masa audio 5 B GND RGB Blue Grodnu masa niebieski (dla RGB) 6 AIL Audio In Left + Mono wejście audio lewy kanał (mono) 7 B RGB Blue In wejście niebieski (dla RGB) 8 SWTCH Audio/RGB switch / 16:9 przełącznik trybów TV/AV/16:9 9 G GND RGB Green Ground masa zielony (dla RGB) 10 CLK OUT Data 2: Clockpulse Out (NC) dane - sygnał sterujący (nic) 11 G RGB Green In wejście zielony (dla RGB) 12 DATA Data 1: Data Out (NC) dane - wyjście (niewykorzystany) 13 R GND RGB Red Ground masa czerwony (dla RGB) 14 DATA GND Data Ground masa dane 15 R RGB Red In / Chrominance Wejście czerwony (dla RGB) / chrominancja * 16 BLNK Blanking Signal sygnał blanking 17 V GND Composite Video Ground masa wideo 18 BLNK GND Blanking Signal Ground masa sygnału banking 19 V OUT Composite Video Out wyjście wideo Opracował: Robert Traczyk 5

20 VIN Composite Video In / Luminance * wejście wideo / luminancja 21 SHIELD Ground/Shield (Chassis) ekran (osłona do masy) Chrominancja i Luminancja mogą występować alternatywnie jeśli w menu urządzenia jest możliwość przełączenia Scart na S-Video. Blanking sygnał wizji odpowiadający czerni (wygaszanie). S-VHS (S VIDEO) Rysunek 4 Gniazdo żeńskie (w urządzeniu). Nr. Nazwa Opis (eng) Opis (pl) 1 GND Ground (Y) Masa sygnału jaskrawości Y 2 GND Ground (C) masa sygnału koloru C 3 Y Intensity (Luminance) Luminancja (jaskrawość) 4 C Color (Chrominance) Chrominancja (kolor) DIN 5 Audio Rysunek 5 Gniazdo żeńskie (w urządzeniu). Rysunek 6 Wtyk męski (na kablu). Nr. Nazwa Opis 1 IN L wejście kanał lewy 2 GND Masa 3 OUT L wyjście kanał lewy 4 IN R wejście kanał prawy 5 OUT R wyjście kanał prawy SHIELD ekran JACK - mono i stereo Rysunek 7 Wtyk mini Jack mono. Opracował: Robert Traczyk 6

Rysunek 8 Wtyk Jack mono. Rysunek 9 Wtyk mini Jack stereo. Rysunek 10 Wtyk jack stereo. Nazwa SIGNAL GROUND R L Opis sygnał (mono) Masa prawy kanał lewy kanał Rysunek 11 Wtyk chinch. PRZYKŁAD KABLA DO POŁĄCZENIA MAGNETOWIDU Z KOMPUTEREM W CELU PRZECHWYCENIA OBRAZU I DŹWIEKU Z MAGNETOWIDU. SCART-Euro- złącze mały jack stereo chinch 1 wyjście audio prawy kanał prawy Prawy 3 wyjście audio lewy kanał (mono) lewy Lewy 4 masa audio masa audio masa audio 17 masa wideo masa 19 wyjście wideo Sygnał wyjściowy Opracował: Robert Traczyk 7

Przygotowanie nośnika i ustawień sprzętu analogowego do przenoszenia wideo na komputer Po przygotowaniu kabla i magnetowidu podłączamy magnetowid z naszą kartą telewizyjną i dźwiękową w komputerze: Sygnał Video oddzielnie do karty telewizyjnej. Sygnał audio oddzielnie do karty dźwiękowej. Następnie oczyszczamy wszelkie wałki, głowice w magnetowidzie za pomocą taśmy czyszczącej, (bardziej zaawansowani użytkownicy mogą pofatygować się rozkręcić magnetowid i wyczyścić wszystko ręcznie spirytusem) NIE WOLNO UŻYWAĆ SPIRYTUSU SALICYLOWEGO DO CZYSZCZENIA GŁOWIC I WAŁKÓW Kasetę, jeżeli nie była długo używana, a zostawiliśmy ją nie przewiniętą do początku powinniśmy ją przewinąć do przodu i do tyłu Jeżeli mamy już wszystko przygotowane to uruchamiamy program za pomocą, którego będziemy przechwytywać nasz materiał z magnetowidu. Aplikacje, które są w komplecie z kartą telewizyjną nie są zbyt wydajne, dlatego najlepiej użyć innego oprogramowania. W naszym przykładzie zaprezentujemy przegrywanie z magnetowidu za pomocą programu Nero Vision. III. Omówienie podstawowych funkcji programu Nero Vision - przechwytywanie video z magnetowidu Instalujemy i uruchamiamy pakiet Nero 7 Uruchamiamy aplikację Nero Vision Po uruchomieniu Nero Vision klikamy na dole po lewej stronie Przechwyć video na dysk twardy. U góry po lewej stronie na oknem video znajduje się zakładka Użyj do przechwytu, my wybieramy naszą kartę telewizyjną. Po prawej stronie, na tej samej wysokości mamy do wyboru format, w jakim chcemy przechwycić nasz materiał (DVD,SVCD,NERO DIGITAL,WŁASNE). Jeżeli chcemy przechwycić do formatu AVI wybieramy własne, a następnie Typ pliku->avi. Jeżeli wybierzemy AVI to zaznaczamy opcję Bez kompresji, w przypadku video jak i dźwięku. Najlepszym jednak wyborem jest format DVD czyli MPEG2. Po wybraniu formatu DVD klikamy ikonę monitora pośrodku prawej strony. W zakładce Format na dole po prawej znajduje się konfiguracja rozdzielczości. Przy pierwszym uruchomieniu należy tą opcję włączyć i po skonfigurowaniu wybrać tylko te rozdzielczości, które nas interesują. Po tej czynności będziemy mieli po każdym uruchomieniu programu do wyboru rozdzielczości tylko te przez nas wybrane. Wybieramy kolejno Format->RGB555, rozdzielczość wyjściowa 720x576, lub 768x576, ramek na s: 25.00. Przechodzimy do ustawień ogólnych. Tutaj możemy dopasować jasność, kontrast, kolor itp. Przechodzimy do zakładki Wejście i przestawiamy w zakładce Wejście wideo na Złożony, obok jest format video->ustawiamy na PAL D. Pośrodku okna znajdziemy przycisk Konfiguruj. Klikamy go, wybieramy Tryb video PAL. Przechodzimy do zakładki obok DVD Video i tu możemy wybrać Współczynnik kształtu. Oczywiście wybieramy 4:3, rozdzielczość 720x576, i format audio Dolby Digital AC3 2.0, lub stereo i zatwierdzamy klikając OK. Po skonfigurowaniu obrazu przyszedł czas na dźwięk Klikamy pod ikoną monitora na ikonę głośnika i wybieramy naszą kartę dźwiękową. Opracował: Robert Traczyk 8

W celu zwiększenia, lub zmniejszenia poziomu nagrywania wchodzimy w Programy - >Akcesoria -> Rozrywka->Regulacja głośności. W oknie regulacji głośności wchodzimy w Opcje ->Właściwości. W urządzeniu miksującym Audio Input wybieramy odpowiednią głośność wejścia liniowego i klikamy OK. W regulacji nagrywania ustawiamy dźwięk tak aby nie był przesterowany, ale też żeby nie był za cicho. Aby dopasować w miarę dobrze poziom nagrywania dźwięku należy włączyć podgląd widma w Nero Vision klikając na ikonę głośnika pod monitorem i regulować poziom. Dobry poziom jest wtedy jeżeli widmo nie dochodzi wyżej niż do połowy górnej krawędzi jak i dolnej w najgłośniejszym momencie. Po ustawieniu video i dźwięku przystępujemy do przechwytywania. Warto ustawić zarówno folder docelowy przechwytywanego materiału, jak i folder tymczasowy: Klikamy przycisk Więcej w lewym dolnym rogu. Klikamy przycisk Przechwyć do pliku i wybieramy folder docelowy. Aby wybrać folder na pliki tymczasowe klikamy na przycisk Konfiguruj. Przechodzimy do zakładki Foldery i wybieramy dysk lub folder na dysku w którym chcemy, aby się zapisywały. Pod okienkiem video aktywne są trzy przyciski w kolorze czerwonym przycisk Nagraj, w niebieskim kolorze Pełny ekran i przycisk Licznik przechwytywania, w którym to można ustawić początek i koniec przechwytywania jak i czas przechwytywania. W przypadku nagrań ma to sens, ponieważ można ustawić czas kasety wideo np.180min. Jeżeli nie chcemy korzystać z opcji czasowej to po włączeniu magnetowidu i wciśnięciu play klikamy na czerwony przycisk Nagraj. Rozpoczyna się przechwytywanie materiału video na dysk twardy komputera do formatu MPEG2. IV. Edycja materiału wideo przechwyconego z magnetowidu i wycinanie sekwencji filmowych Edycja pliku filmowego Gotowy materiał, przechwycony z magnetowidu mamy już na dysku twardym komputera. Teraz wyedytujemy go w celu wycięcia niepotrzebnych sekwencji, reklam. Podzielimy go na kilka płyt jeżeli będzie potrzeba, lub też potniemy na kawałki. W tym celu użyjemy programu Boilsoft Video Splitter. Instalujemy i uruchamiamy program Boilsoft Video Splitter. Klikamy przycisk OPEN, wybieramy nasz materiał i otwieramy go w programie. Klikamy na Play, następnie przycisk Selekt start po prawej od przycisku Stop. Po prawej stronie okna programu mamy przyciski Start time i End time. Zaznaczmy Start time. Przenosimy nasz kursor myszką na Start time i klikamy na sekundy, lub minuty. Teraz strzałkami na klawiaturze góra dół możemy przesuwać obraz do przodu i do tyłu w celu zaznaczenia początku materiału. Znajdujemy koniec naszego materiału, aby zapisać już gotowy kawałek video na dysku. W tym celu klikamy na Select end. Podobnie jak w przypadku początku przenosimy kursor na pozycję End time, na sekundy, lub minuty. Zaznaczamy koniec i w zasadzie jedną część filmu mamy gotową. Klikamy przycisk SPLIT, wybieramy folder docelowy i klikamy na Zapis. Mając materiał 100 minutowy powtarzamy te czynności do skutku czyli do wyeliminowania wszystkich niepotrzebnych sekwencji, wycinając interesujące nas Opracował: Robert Traczyk 9

fragmenty. Gdy już posegregujemy nasz materiał to możemy usunąć przechwycony wcześniej z magnetowidu film z niepotrzebnymi fragmentami. Łączenie kilku sekwencji w jedną całość. Połączymy wszystkie gotowe filmiki w formacie MPEG 2 w jedną całość za pomocą Nero Vision Express. Uruchamiamy program. Klikamy utwórz DVD->DVD VIDEO. Klikamy Dodaj pliki wideo i wyszukujemy zapisane wcześniej pliki. Wczytujemy je koniecznie po kolei. Po lewej stronie mamy niebieską ikonę Scal tytuły, klikamy na niej i zatwierdzamy. Mamy już jeden cały film. Dzielenie filmu na rozdziały za pomocą programu Nero Vision Express. Po prawej stronie w okienku jest ikona Utwórz rozdziały klikamy na niej. Program przenosi nas do edycji filmu i automatycznego, lub ręcznego dodania rozdziałów. Wybieramy Ręczne gdyż jest mniej czasochłonne. Wskaźnik pod oknem video przesuwamy na ok. 5 min w zależności jak długi jest film. Jeżeli trwa 15 min to lepiej zrobić więcej krótszych rozdziałów niż np. 3 dłuższe. (Według naszego uznania). Po przesunięciu suwaka klikamy na ostatnią ikonę od prawej (Dodaj rozdział) i tak do końca filmu. Klikamy Dalej, program przenosi nas do poprzedniego menu. Już widać że mamy dodane rozdziały. V. Tworzenie menu w Nero Vision Express. Klikamy przycisk Dalej. Nasz projekt przechodzi do okna wyboru menu. U góry po prawej stronie mamy do wyboru Menu rozdziału i tytułu, Tylko menu tytułu i Nie twórz menu. Poniżej znajdziemy szablony menu do wyboru, również te animowane. Po wyborze menu możemy zmienić nagłówek zaraz pod oknem video. Pod oknem mamy przycisk Zapisz jako szablon, możemy z niego skorzystać. Na dole znajduje się przycisk Więcej klikamy na niego i tutaj możemy ustawić, w jaki sposób nasz odtwarzacz DVD ma rozpocząć odtwarzanie filmu i co ma zrobić po zakończeniu odtwarzania. Klikamy przycisk Opcje video. W ustawieniach ogólnych wybieramy tryb PAL i możemy zaznaczyć Nero Smart Encoding w celu nie poddawania materiału ponownemu enkodowaniu. Radzimy tego nie zaznaczać gdyż nie zawsze program kończy kodowanie z sukcesem. Przechodzimy do zakładki DVD Video i wybieramy współczynnik kształtu: polecany wybór Automatycznie. Poniżej znajduje się opcja ustawienia jakości transkodowania. Ustawienia jakości zmieniamy na własne i określamy częstość bitów na sekundę. Im więcej tym lepiej (ograniczenie to nasz nośnik DVD), jeżeli nagrywamy krótki film na jedną płytę DVD np.30min to ustawiamy na wysoką jakość. Format próbkowania zostawiamy na Automatycznie. Rozdzielczość 720x576. Tryb kodowania wysoka jakość dwuprzebiegowe VBR. Format audio ustawiamy na Automatycznie. Opracował: Robert Traczyk 10

Zatwierdzamy, zamykamy opcje i ustawienia Nero Vision Express. Przechodzimy do edycji menu pod oknem video: Wciskając Lpm i najeżdżając na jedno z okien naszego menu można poruszać przyciskiem. Wciskając Ppm na wchodzimy we właściwości przycisku i tutaj możemy zmienić nazwę naszego przycisku, jak również dodać do przycisku własne zdjęcie. Klikamy OK. Po prawej stronie programu mamy do wyboru: Wygląd, Tło, dodanie własnego dźwięku do menu, przyciski, Czcionka, tekst Nagłówka, Stopki, cień, Automatyzacja, kolory aktywacji przycisków menu. Po dobraniu opcji wg. naszych upodobań. Klikamy Dalej i jeszcze raz Dalej. Pod pilotem widzimy podgląd animacji menu. Klikamy Dalej. Konwersja do formatu DVD. Klikając opcję Szczegóły po lewej stronie ekranu możemy zobaczyć atrybuty naszego projektu. Po prawej stronie wybieramy Zapis, następnie jedną z opcji: o Zapisz na płytę (nie preferowany, ponieważ czasem pojawiają się błędy) o Zapis do folderu na dysku (najtrafniejszy wybór). Klikamy na Zapis i rozpoczyna się tworzenie naszego projektu do postaci DVD. Zapis materiału na płytę DVD. Po konwersji do formatu DVD zamykamy program Nero Vision i otwieramy Nero Burning Rom. Wybieramy DVD, następnie DVD Video i klikamy Nowy. Po prawej stronie wyszukujemy nasz film, otwieramy go do momentu podglądu plików VTS, z wciśniętym przyciskiem Lpm, zaznaczamy całość i przeciągamy na lewą stronę do folderu VIDEO TS. Klikamy przycisk Zapis, ustalamy prędkość zapisu, ilość kopii i powtórnie klikamy Zapis. Rozpoczyna się zapis projektu na płytę DVD. Po skończeniu wypalania nasz film jest gotowy do odtworzenia na dowolnym odtwarzaczu DVD. Łączenie kilku filmów w całość w formacie MPEG 2 i zapis na dysku pliku w tym samym formacie. Połączenie kilku sekwencji w jedną całość. Połączymy teraz wszystkie gotowe filmiki w formacie Mpeg 2 w jedną całość za pomocą Nero Vision Express. Uruchamiamy program. Klikamy utwórz DVD->DVD VIDEO. Klikamy Dodaj pliki wideo i wyszukujemy nasze zapisane wcześniej pliki (wczytujemy je koniecznie po kolei). Po lewej stronie mamy niebieską ikonkę Scal tytuły, klikamy na niej i zatwierdzamy. Mamy już jeden cały film. Klikamy na dole na przycisk Eksportuj, wybieramy folder docelowy i powtórnie klikamy Eksportuj. Nasz projekt zostanie wyeksportowany już w całości do pliku MPEG 2. Opracował: Robert Traczyk 11

VI. Cyfrowa obróbka plików video. Wgrywanie na dysk twardy komputera filmu DVD Aby wgrać na dysk film DVD potrzebny jest do tego odpowiedni program, w tym celu użyjemy programu DVD Decrypter. Instalujemy i uruchamiamy program. W oknie Source wybieramy napęd w którym mamy płytę DVD Poniżej w oknie Destination klikamy na ikonę folderu i wybieramy miejsce zgrania materiału z DVD. Następnie na samym dole klikamy na przycisk DECRYPT (zielona strzałka). Oddzielenie dźwięku od obrazu DVD Aby oddzielić dźwięk od obrazu z płyty DVD użyjemy programu PVAStrumento. Instalujemy i uruchamiamy program PVAStrumento. Po uruchomieniu programu należy podać źródło, w którym chcemy oddzielić dźwięk od obrazu: Klikamy na przycisk Input stream, wyszukujemy zgrany wcześniej materiał z DVD, otwieramy folder Video TS, zaznaczamy wszystkie pliki znajdujące się w tym folderze i klikamy Open. Pod Input Stream mamy przycisk info, klikamy go jeśli chcemy uzuskać informacje o pliku. Po prawej stronie w oknie znajdziemy wszystkie informacje dotyczące filmu. Pod przyciskiem Info mamy przycisk Scan, którego używamy w celu sprawdzenia naszego pliku nie jest to konieczne. Nadszedł czas na oddzielenie dźwięku z filmu: Klikamy przycisk DEMUX. Wszystkie inne opcje pozostawiamy domyślne i klikamy START. Dźwięk i film mamy zapiszą się oddzielnie. Scalanie dźwięku z filmem DVD + dodawanie własnych ścieżek. W celu scalenia uprzednio oddzielonego dźwięku od video użyjemy programu ImagoMPEG-Muxer. Instalujemy i uruchamiamy program ImagoMPEG-Muxer. Klikamy przycisk Select video source. Wybieramy plik video bez dźwięku. Klikamy przycisk Add audio Source, wybieramy odpowiednią ścieżkę audio zapisaną w formacie ac3. Po pomyślnym dodaniu video i audio klikamy Select outpout path w celu wybrania docelowego miejsca zapisu naszego połączonego audio i video. Outpout format wybieramy Mpg, jeżeli chcemy zapisać plik w formacie MPEG2, lub Vob jeżeli chcemy aby to był format DVD. Następnie klikamy przycisk Multiplet - rozpoczyna się łączenie audio i video. Dodawanie własnych ścieżek audio do filmu, konwertowanie do Formatu Ac3. Aby dodać własną ścieżkę wykonujemy te same czyunności co powyżej w punkcie 3, jednak oprócz dodania właściwej ścieżki dodajemy jeszcze kilka innych w formacie Ac3. Opracował: Robert Traczyk 12

Aby przekonwertować audio wav, lub mp3 na format Ac3 uruchamiamy program Aimersoft DVD Studio Pack, Video Converter. Klikamy Add, wyszukujemy interesujący nas plik audio i otwieramy go w programie. Otwieramy zakładkę Settings, wybieramy Ac3 Dolby Digital. Próbkowanie ustawiamy na 48000 Hz, rozdzielczość bitową na 256kbps i zatwierdzamy wybór klikając OK, a następnie START. W ten sposób dodajemy dodatkową ścieżkę audio w formacie Ac3 do naszego filmu. Oddzielenie dźwięku od obrazu AVI. Do oddzielenia dźwięku od obrazu użyjemy programu Virtual Dub wersji 1.5.10.2. Instalujemy i uruchamiamy program. Aby wczytać video klikamy Plik -> Otwórz plik video, wyszukujemy nasze video zatwierdzamy klikając OK. Po załadowaniu filmu AVI klikamy przycisk Strumienie -> Lista strumieni. Pojawi się okno w którym pokazane będą strumienie jakie się znajdują w pliku AVI. Wciskamy przycisk Rozdziel. Wybieramy miejsce gdzie zamierzamy zapisać naszą ścieżkę audio. Nadajemy nazwę naszej ścieżce i wciskamy Zapisz, aby rozpocząć proces. Pojawi się okno informacyjne z aktualnie odbywającym się procesem. Po ukończeniu całości w miejscu, które wcześniej wybraliśmy powinna być już ścieżka dźwiękowa. Mamy zatem gotowy plik audio. Aby zapisać sam plik video należy wcisnąć na samym dole przycisk Wyłącz i kliknąć OK. o Z menu plik wybieramy opcję Zapisz jako i w polu Tryb video wybieramy kopiowanie bezpośrednie. Nadajemy nazwę naszemu video bez dźwięku i klikamy Zapisz. Scalanie dźwięku z filmem AVI Aby scalić dźwięk z filmem należy wybrać z menu Plik opcję Otwórz plik video. o Otwieramy nasz film bez dźwięku o Z menu Strumienie wybieramy Lista strumieni. o Wciskamy przycisk Dodaj i szukamy ścieżki Audio, którą chcemy dodać. o Po dodaniu rozpocznie się proces ładowania audio. o Po załadowaniu dźwięku w odpowiednie pola wpisujemy informacje. W oknie widzimy próbkowanie dźwięku i rozdzielczość bitową. Nas będzie interesowała rozdzielczość bitowa. o Klikamy Ppm dla pola nr.1 i zaznaczamy Kopiowanie bezpośrednie. o Klikamy Przeplot i w zależności od kbps, z jaką nasz dźwięk jest nagrany wpisujemy w pola kolejno: Wstępna wartość MS, Przeplataj każdy o (zaznaczamy MS), Opóźnienie dźwięku o. Wszystkie opcje muszą być zaptaszkowane. Tabela Pomocnicza: 80ms/80ms (dla dźwięku 2.0 przy bitrate 192kbps) 80ms/80ms (dla dźwięku 2.0 przy bitrate 224kbps) 160ms/160ms (dla dźwięku 5.1 przy bitrate 384kbps) 128ms/128ms (dla dźwięku 5.1 przy bitrate 448kbps - można także 64ms/64ms) Jeżeli nasz dźwięk jest na 6ch wpisujemy wstępną wartość MS 160. Opracował: Robert Traczyk 13