SZKOLNA LISTA TEMATÓW Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA PRZYSTĘPUJĄCYCH DO MATURY USTNEJ W SESJI WIOSENNEJ ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 I. LITERATURA 1. Analizując wybrane teksty, scharakteryzuj cele publicystyki oświeceniowej i współczesnej. Porównaj wykorzystywane w nich środki wyrazu. 2. Bohater literacki w rozmowie z Bogiem. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 3. Bohaterki w literaturze okresu Młodej Polski i międzywojnia. Scharakteryzuj wizerunek kobiet na wybranych 4. Bohaterowie literatury fantasy. Scharakteryzuj ich, biorąc pod uwagę utwory literatury polskiej i obcej. 5. Człowiek wobec śmierci. Przedstaw problem w oparciu o wybrane dzieła literackie. 6. Czy władza jest antywartością? Odwołując się do wybranych przykładów literackich przedstaw portrety władców i oceń ich postawę. 7. Doświadczenie poczucia bezsensu i absurdalności istnienia związanie z końcem wieku. Omów problem na wybranych przykładach z literatury młodopolskiej i współczesnej. 8. Dramat jako rodzaj literacki na przestrzeni epok. Omów ewolucję jego formy na przykładzie wybranych utworów doby antyku, romantyzmu i współczesności. 9. Dramat pokolenia Kolumbów wyrażony w literaturze. Określ jego istotę i wymiar, analizując wybrane utwory. 10. Dylematy moralne bohaterów literackich. Omów na przykładzie trzech wybranych utworów XIX wieku. 11. Fascynacje górskim krajobrazem w liryce. Omów na wybranych przykładach utworów poetyckich. 12. Funkcja dydaktyczna w literaturze oświecenia. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory literackie tej epoki. 13. Funkcje motywów biblijnych wykorzystanych w utworach różnych epok. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty. 14. Gloryfikacja klęsk narodowych. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich pozytywizmu. 15. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach różnych epok. 16. Krytyka wad i postaw ludzkich w wybranych utworach literatury baroku i oświecenia. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych przykładów. 17. Literackie obrazy miłości. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej i obcej. 18. Literackie obrazy motywu winy i kary. Omów problem, analizując dowolnie wybrany materiał lekturowy. 19. Literackie portrety obcokrajowców (Niemców lub/i Rosjan) w literaturze polskiej. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów. 20. Literackie wizje szczęścia. Omów na wybranych przykładach utworów trzech epok literackich. 21. Literatura o mędrcach i mądrości. Przestaw sposób postrzegania tego motywu w wybranych utworach literackich. 22. Miasto i mieszczaństwo na przełomie XIX i XX wieku. Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 23. Mit o Syzyfie i jego literackie reinterpretacje. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich.
24. Motyw buntu i nawrócenia człowieka w jego relacjach z Bogiem. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 25. Motyw cierpienia w literaturze polskiej i obcej. Omów temat na wybranych 26. Motyw lotu i jego znaczenie w literaturze XIX wieku. Omów problem na wybranych 27. Motyw postaci mitycznych w twórczości J.R. R. Tolkiena. Zaprezentuj zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 28. Motyw rozstania i jego funkcje w tekście literackim. Omów na podstawie wybranych przykładów z literatury XIX i XX wieku. 29. Motyw samobójstwa w literaturze. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów. 30. Motyw świętości z Bogiem i bez Boga. Omów temat w oparciu o znane Ci utwory literackie i filozoficzne. 31. Motyw tańca i jego funkcje w utworze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł literatury. 32. Motywy średniowieczne w literaturze fantasy. Omów problem na wybranych przykładach powieści polskich i obcych. 33. Narrator wobec świata przedstawionego. Omów jego funkcje w dziele literackim, odwołując się do wybranych utworów XIX i XX wieku. 34. Nieznośny dar wolności? Rozważ problem odwołując się do postaw wybranych bohaterów literackich. 35. Obraz domu rodzinnego. Przedstaw problem, analizując utwory prozatorskie dwóch wybranych epok literackich. 36. Obraz dziecka w literaturze. Przestaw zagadnienie na podstawie wybranych utworów literatury polskiej i powszechnej. 37. Obraz kobiety w literaturze jej problemy i aspiracje. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł różnych epok. 38. Obraz ojca w utworach różnych epok. Zaprezentuj i porównaj portrety wybranych postaci. 39. Oceny narodu polskiego wyrażone w literaturze. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów XIX wieku. 40. Odwołując się do wybranych tekstów literackich, porównaj różne sposoby wyjaśniania sensu niezawinionego cierpienia. 41. Odwołując się do wybranych utworów literatury romantyzmu i pozytywizmu, omów przyczyny i skutki konfliktów rodzinnych w życiu bohaterów literackich. 42. Omów motywy filozofii franciszkańskiej w wybranych utworach L. Staffa, J. Kasprowicza, J. Twardowskiego. 43. Opisz i porównaj kreacje bohatera tragicznego w literaturze antycznej, romantycznej i współczesnej. 44. Pielgrzymowanie jako poszukiwanie sensu życia. Omów problem w oparciu o wybrane teksty literackie dwóch różnych epok. 45. Pieniądz jako czynnik sprawczy działań człowieka. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich. 46. Polaków portret własny w utworach XVII i XVIII wieku. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane teksty literackie tych epok. 47. Polska wieś w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych 48. Porównaj literackie obrazy małych ojczyzn na podstawie utworów różnych epok. 49. Porównując wybrane mity greckie z wybranymi współczesnymi utworami literatury pięknej, przedstaw kształtowany w nich wzór herosa. 50. Praca jako główny element pozytywistycznego systemu wartości. Omów problem w oparciu o wybrane dzieła polskiego pozytywizmu.
51. Prawda historyczna a literackie interpretacje historii. Scharakteryzuj problem w oparciu o wybrane teksty literackie. 52. Przedstaw funkcje motywu biesiady w wybranych utworach literatury polskiej. 53. Przedstaw i porównaj literackie obrazy małżeństw w oparciu o wybrane przykłady literackie. 54. Przedstaw obraz zbrodniarza i przemian zachodzących w jego osobowości w literaturze trzech wybranych epok. 55. Przedstaw przyczyny bierności człowieka zlagrowanego. Omów, dokonując analizy wybranych utworów okresu wojny i okupacji. 56. Przedstaw różnorodność zachowań ludzkich w ekstremalnych, wojennych warunkach, analizując wybrane utwory literackie. 57. Przedstaw topos świata jako teatru i sposoby jego realizacji w wybranych utworach literackich dwóch różnych epok. 58. Przedstaw wizje Polski w literaturze romantycznej i międzywojennej, analizując wybrane dzieła wskazanych epok. 59. Przemiana wewnętrzna jako czynnik charakteryzujący bohatera literackiego. Omów problem na wybranych 60. Przyroda w utworach literackich. Omów funkcje tego motywu i sposoby jego ukazywania w oparciu o wybrane teksty. 61. Radość życia w literaturze staropolskiej. Omów temat, wykorzystując wybrane przykłady dzieł tego okresu. 62. Relacje polsko-żydowskie ukazane w literaturze współczesnej. Przedstaw różne formy tych relacji na wybranych 63. Romantyczna nieszczęśliwa miłość. Scharakteryzuj związek życia twórców i kreacji literackich doby romantyzmu. 64. Różne metody walki z zaborcą przedstawione w literaturze dziewiętnastego wieku. Omów je, analizując wybrane utwory. 65. Różne sposoby wyrażania miłości do ojczyzny. Omów problem na przykładzie wybranych utworów literatury polskiej. 66. Rzeczywistość w krzywym zwierciadle (satyry, powieści). Omów, przywołując odpowiednie przykłady. 67. Samotność jednostki w świecie. Omów zagadnienie, odwołując się do trzech dowolnych utworów literatury XX wieku. 68. Samotność z wyboru i samotność z konieczności. Przedstaw przyczyny i skutki przywołanych sytuacji w życiu wybranych bohaterów literackich. 69. Scharakteryzuj motyw podróżnika w wybranych tekstach literackich. 70. Sny i widzenia w polskiej literaturze XIX i XX wieku. Omów problem w oparciu o wybrane utwory. 71. Symbol w literaturze. Omów jego rolę na wybranych przykładach z dwóch różnych epok. 72. Ślady wątków biograficznych w twórczości wybranego pisarza: A. Mickiewicza, J. Słowackiego, S. Żeromskiego. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory. 73. Śmierć dziecka i reakcje na nią. Odwołując się do wybranych utworów, omów różne ujęcia tego problemu w literaturze. 74. Topos bohaterskiego umierania w literaturze średniowiecznej i XIX- wiecznej. Omów na wybranych 75. Trudy bycia matką. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory. 76. Utwory literackie kształtujące system wartości. Przywołaj i omów te, które, Twoim zdaniem, są szczególnie ważne. 77. Wątki kryminalne w literaturze polskiej i obcej. Omów zagadnienie na wybranych
78. Wielcy kochankowie. Omów problem, analizując utwory literackie pochodzące z dwóch wybranych epok. 79. Władcy w literaturze. Omów sposoby sprawowania rządów przez wybrane postacie, odwołując się do poznanych utworów. 80. Wpływ wojny na psychikę człowieka. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów okresu wojny i okupacji. II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 81. Alegoria jako środek artystycznego wyrazu. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i malarstwa. 82. Analizując wybrane dzieła malarskie i literackie, przedstaw, jak sztuka ukazuje miłość. 83. Anioły, demony, wampiry Omów zagadnienie w oparciu o wybrane teksty kultury. 84. Artystyczne ujęcia macierzyństwa w literaturze i sztukach plastycznych XX wieku. Przedstaw je w oparciu o analizę wybranych dzieł. 85. Dzieło literackie a jego realizacja teatralna. Dokonaj analizy wybranych trzech przykładów. 86. Funkcje motywów tatrzańskich w literaturze i malarstwie okresu Młodej Polski. Określ je, analizując wybrane dzieła sztuki. 87. Funkcje nawiązań do muzycznych form gatunkowych w utworach literackich. Omów problem, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 88. Graffiti jako sztuka. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 89. Groza totalitaryzmu w literaturze współczesnej i filmie. Zaprezentuj temat na wybranych 90. Gry wideo jako inspiracja literatury. Omów zagadnienie na wybranych 91. Impresjonistyczne pejzaże w poezji młodopolskiej i malarstwie. Porównaj wybrane teksty kultury. 92. Jak zdobyć prawdziwe szczęście? Odpowiedz na pytanie w oparciu o wybrane teksty kultury. 93. Mafia w literaturze i filmie. Przedstaw różne sposoby ukazywania mafii w oparciu o wybrane teksty kultury. 94. Miłość romantyczna w literaturze i filmie. Zaprezentuj ją, odwołując się do wybranych przykładów. 95. Mity greckie jako źródło inspiracji artystów epoki renesansu. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich i plastycznych. 96. Młody człowiek wobec uzależnienia. Omów zjawisko w oparciu o wybrane teksty kultury XX i XXI wieku. 97. Motyw Ikara w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 98. Motyw matki cierpiącej w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 99. Motywy maryjne i pasyjne. Przedstaw sposób ich ujęcia w literaturze i innych dziełach sztuki. 100. Obraz domu rodzinnego w utworach literackich i filmowych. Omów na dowolnie wybranych 101. Obraz świata Orientu zawarty w literaturze i malarstwie romantycznym. Przedstaw jego cechy, odwołując się do wybranych dzieł epoki. 102. Obraz żywiołów i ich funkcje w literaturze i sztuce romantycznej. Omów problem na wybranych 103. Omów walory poetyckie opowiadań Jarosława Iwaszkiewicza i sposoby ich eksponowania w adaptacjach filmowych Andrzeja Wajdy. 104. Portret kobiety jako odzwierciedlenie różnych koncepcji piękna. Omów problem, odwołując się do literatury i sztuki.
105. Postacie śmierci w tekstach literackich i ikonograficznych. Zaprezentuj jej wybrane przedstawienia w oparciu o dzieła należące do różnych epok. 106. Przedstaw i scharakteryzuj czarny charakter występujący w literaturze i sztuce. 107. Przedstaw inspirujący wpływ muzyki na twórczość literacką. Zobrazuj problem, analizując wybrane dzieła tych dziedzin sztuki. 108. Przyroda ojczysta jako źródło inspiracji artystycznych w literaturze i malarstwie. Omów temat, analizują wybrane dzieła. 109. Rola maski historycznej w dziełach literackich i malarskich. Omów problem, odwołując się do dziewiętnastowiecznych tekstów kultury. 110. Różne koncepcje piękna. Przedstaw je, analizując wybrane dzieła literackie i malarskie. 111. Różne kreacje postaci dziecka w literaturze i malarstwie. Przedstaw je na wybranych 112. Różne obrazy powstania styczniowego w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na wybranych 113. Różne role artysty w życiu narodu. Przedstaw je, odwołując się do literatury i innej dziedziny sztuki. 114. Różne sposoby funkcjonowania motywu arkadii. Przedstaw je, analizując utwory literatury i malarstwa minionych epok. 115. Różne sposoby ukazania ciała ludzkiego. Omów problem, odwołując się do literatury i sztuki współczesnej. 116. Różne sposoby wykorzystania motywu burzy w literaturze i malarstwie epoki romantyzmu. Określ je, odwołując się do wybranych dzieł. 117. Różne sposoby wykorzystania motywu tańca. Omów problem, odwołując się do przykładów z literatury i sztuki. 118. Różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i malarstwie. Przedstaw je, analizując wybrane dzieła. 119. Różnorodność ujęcia motywu Genezis w literaturze i sztuce. Porównaj wybrane dzieła. 120. Sceny walki w literaturze a malarstwo batalistyczne wobec rozwiązań filmowych. Omów na wybranych 121. Scharakteryzuj sytuację i rolę kobiet w świecie muzułmańskim na podstawie wybranych tekstów kultury. 122. Sposoby kreacji bohaterów w literaturze i filmie. Omów je na wybranych 123. Starość w literaturze i sztuce polskiej i obcej. Omów sposoby jej przedstawiania i funkcje w wybranych utworach. 124. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie młodopolskim. Omów jego funkcje, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 125. Wizerunek anioła w poezji i sztuce. Porównaj sposób artystycznego ujęcia postaci anioła, zestawiając odpowiednie teksty kultury. 126. Wpływ piłki nożnej na kształtowanie charakteru. Omów, przywołując reprezentatywne teksty kultury. 127. Znaczenie Apokalipsy świętego Jana dla literatury i sztuki późniejszych epok. Rozważ zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i sztuki XIX i XX wieku. III. JĘZYK
128. Cechy języka wybranej subkultury. Przedstaw zagadnienie w oparciu o zebrany materiał językowy. 129. Dawny język miłosny. Przedstaw problem, analizując teksty literackie doby renesansu, baroku i oświecenia. 130. Dokonaj analizy warsztatu pisarskiego wybranego twórcy (np. S. Żeromskiego). 131. Ekspresja w tekstach piosenek hip-hopowych. Omów językowe sposoby jej wyrażania. 132. Formy i funkcje tabu językowego we współczesnej polszczyźnie. Omów zagadnienie na podstawie materiału językowego z prasy codziennej. 133. Funkcje neologizmów w poezji. Omów na dowolnie wybranych przykładach z twórczości dwóch polskich poetów różnych epok. 134. Funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach 135. Istota i funkcje gry słów w tekstach lirycznych. Omów zagadnienie, odwołując się do twórczości wybranej grupy poetyckiej okresu dwudziestolecia międzywojennego. 136. Istota i funkcje stylizacji językowych. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich. 137. Język Internetu. Przedstaw charakterystyczne jego cechy na przykładzie wybranych list dyskusyjnych. 138. Język poezji barokowej. Scharakteryzuj go, przywołując wybrane teksty tej epoki. 139. Język współczesnych sprawozdawców sportowych. Scharakteryzuj go na podstawie najnowszych relacji telewizyjnych i oceń pod względem poprawności. 140. Język współczesnych uczniów. Scharakteryzuj go na podstawie zgromadzonego materiału. 141. Językowe środki perswazji w reklamie. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach prasowych tekstów reklamowych. 142. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. 143. Mieszkańcy wsi w twórczości modernistów. Omów specyfikę języka wybranych bohaterów literackich. 144. Obecność mitologii i Biblii we współczesnej frazeologii. Omów zagadnienie, odwołując się do przykładów z mowy potocznej i języka wybranych utworów współczesnej literatury polskiej. 145. Określ funkcję retorycznych środków językowych, analizując wybrane dzieła literatury współczesnej. 146. Omów cechy języka, jakim posługują się wybrani bohaterzy polskiej literatury pozytywistycznej, zwracając uwagę na ich przynależność środowiskową i narodowościową. 147. Omów mechanizm powstawania najczęstszych błędów językowych w wypowiedziach Twoich rówieśników. 148. Omów zasadność użycia wulgaryzmów we współczesnych utworach literackich i tekstach piosenek. Odwołaj się do wybranych przykładów. 149. Perswazyjna funkcja języka w tekstach propagandy politycznej. Omów zagadnienie, analizując odpowiednie przykłady. 150. Retoryczne środki językowe w poezji i prozie rewolucyjnej. Omów je na wybranych 151. Różnorodne sposoby wykorzystania znaków interpunkcyjnych w poezji. Omów zagadnienie na podstawie analizy wybranych utworów współczesnego poety. 152. Scharakteryzuj język prasy młodzieżowej na wybranych przykładach i oceń jego poprawność.
153. Sztuka pisania mów. Przedstaw problem, analizując wybrane teksty literackie renesansu i baroku i oceń zasadność zawartych w nich środków retorycznych. 154. Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów zagadnienie na wybranych 155. Wpływy obce we współczesnym języku polskim. Omów mechanizmy najnowszych zapożyczeń i oceń ich zasadność. Zredagował zespół: Małgorzata Grabska, Mirosława Wiśniewska, Joanna Łasica, Katarzyna Sadowska,