J O A N N A M R O W I C K A A U D Y T O R W E W N Ę T R Z N Y, C G A P, K I E R O W N I K D Z I A Ł U A U D Y T U I K O N T R O L I W E W N Ę T R Z N E J P R E Z E S S T O W A R Z Y S Z E N I A A U D Y T O R Ó W W E W N Ę T R Z N Y C H I I A P O L S K A ROLA AUDYTU WEWNĘTRZNEGO W POLSCE
Agenda: Przedstawienie modelu Publicznej Kontroli Finansowej w Europie Rola audytu wewnętrznego w Polsce Zarządzanie ryzykiem Wnioski
Skąd wziął się audyt wewnętrzny? Model Wewnętrznej Kontroli Finansowej, zaprojektowany w Stanach Zjednoczonych w latach 90 w związku z przekazywaną pomocą finansową dla państw dawnego bloku komunistycznego, zakłada funkcjonowanie zarówno kontroli instytucjonalnej, jak i audytu wewnętrznego, jako elementu kontroli funkcjonalnej.
Model Wewnętrznej Kontroli Zarządczej Model Wewnętrznej Kontroli Finansowej, w ostatnim czasie nazywany przez projektodawców aktów prawnych na poziomie Komisji Europejskiej Modelem Wewnętrznej Kontroli Zarządczej, zakłada dwutorowy system kontroli nad sferą finansów, w oparciu Międzynarodowe Standardy Praktyki Zawodowej Audytu Wewnętrznego Instytutu Audytorów Wewnętrznych (The Institute of Internal Auditors) oraz inne standardy, np.: Standard Zarządzania Ryzykiem ISO 31000:2009, Standardy EUROSAI - EUROSAI Guide: Achieving audit quality: good practices in the Supreme Audit Institutions (4 November 2010), Commision Regulations [No 2035/2005; 1828/2006],
W Polsce od 2003 roku na mocy UFP Kierownictwo urzędów realizuje wymogi ustawy Towarzyszy temu słaba jakość zarządzania w administracji publicznej niemożność ustalenia osób odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidłowości
Pracodawca System kontroli: 1. Kontrola 2. Controlling 3. Audyt 4. Sankcje prawne: karne i finansowe System motywacyjny: 1. Pakiet socjalny 2. Pakiet funkcjonalny 3. Potrzeba uznania: - możliwość awansu, - gratyfikacja finansowa 4. Etyka + Zasady + Edukacja 5. Ostracyzm środowiska Pracownik
Audyt wewnętrzny musi oceniać skuteczność i przyczyniać się do usprawnienia procesów zarządzania ryzykiem Audytor wewnętrzny uważa procesy zarządzania ryzykiem za skuteczne, jeśli z jego oceny wynika, że: - cele organizacji wspierają misję i są z nią zgodne, - iistotne ryzyka zostały zidentyfikowane i ocenione, - wybrano odpowiedni sposób reakcji na ryzyko, zgodny z apetytem organizacji na dane ryzyko, - istotne informacje ryzyka są zbierana i na czas przekazywane wewnątrz organizacji, umożliwiając pracownikom, kierownictwu i radzie wykonywanie obowiązków.
SYSTEM ZARZĄDZANIA RYZYKIEM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Ustanowić procedury zarządzania ryzykiem, aby stały się częścią kultury organizacji Przyjąć Politykę zarządzania ryzykiem i stworzyć rejestr/mapę dla danej organizacji Ustanowić Komitet Audytu pomocny w zarządzaniu ryzykiem Dokonywać okresowych przeglądu rejestru/mapy
JAK OCENIAĆ WARTOŚĆ ADYTU? % WDROŻONYCH REKOMENDACJ I POZIOMEM SATYSFAKCJI AUDYTOWANYCH JAKOŚCIĄ OSZCZĘDNOŚCIA MI KOSZTÓW STOPNIEM OCHRONY ZASOBÓW POPRAWĄ EFEKTYWNOŚ CI DZIAŁANIA
Talent do oceny ryzyka Przypowieść z Nowego testamentu o talentach mówi o inicjatywie. Oto PAN wezwał do siebie trzech słuŝących, by powierzyć im talenty (znaczny majątek) stosownie do ich moŝliwości. Ten, który otrzymał pięć talentów, pomnoŝył je o kolejne pięć. Ten, który trzy o trzy. Ten, który dostał jeden zakopał dar ziemi w wprawdzie zwrócił go w całości, ale nie pomnoŝył. Źródło: Magazyn ThinkTank Ryzyko zagrożenie czy szansa
TA PRZYPOWIEŚĆ TO POCHWA ŁA LUDZI PRZEDSIĘBIORCZYCH, KTÓRZY PO OTRZYMANIU SWOICH TALENTÓW, RYZYKUJĄC, POTRAFIĄ NIMI OPEROWAĆ W TAKI SPOSÓB, śe ZYSKUJĄ KOLEJNE. NIETRUDNO ZGADNĄĆ, śe TEN OSTATNI TO ZŁY SŁUGA. PIĘTNUJE ZA TO LĘK PRZED RYZYKIEM POSTAWĘ ZACHOWAWCZĄ, BOJAŹLIWĄ. Źródło: Magazyn ThinkTank Ryzyko zagrożenie czy szansa
Od głodu wiedzy do świadomości apetytu na ryzyko Alicja w krainie czarów Lewisa Carrola Przykład dialogu Alicji z Królową odbywający się po drugiej stronie lustra. Nie ma sensu próbować powiedziała Alicja nikt nie moŝe uwierzyć w rzeczy niemoŝliwe. Wydaje mi się, Ŝe nie wiele masz wprawy powiedziała Królowa. Gdy byłam w twoim wieku, wprawiałam się co dnia przez pół godziny. Ach, czasem udawało się uwierzyć w sześć niemoŝliwych rzeczy juŝ przed śniadaniem. Zarządzanie ryzykiem jest ćwiczeniem z wyobraŝenia sobie niemoŝliwego. Ryzyka to dla instytucji zdarzenia lub działania, które mogą stać się przeszkodą w realizacji celów biznesowych operacyjnych lub strategicznych. Wśród takich zdarzeń moŝemy wyróŝnić ryzyka ujemne, czyli sytuacje, które niosą z sobą tylko zagroŝenia (np. krótka awaria sieci telekomunikacyjnej, która pociąga ze sobą milionowe straty firmy), ale równieŝ takie działania, za którymi kryje się szansa (np. zainteresowanie opcje walutowe, na czym moŝna zyskać.