Kochani uczniowie, szanowni państwo, podsumowaniem lekcji o kulturze staropolskiej niechaj będzie Pan Tadeusz. Narodowa epopeja z czasów Wielkiej Emigracji została nazwana przez badaczy Arką Noego, w której Mickiewicz przechował staropolską kulturę, by, gdy zejdą wody potopu, czyli zaborów, mogła odrodzić się w całym swym pięknie i okazałości. Spójrzmy więc na dworek zbudowany na początku XIX wieku i posłuchajmy fragmentów Pana Tadeusza : recytuje pan Tadeusz Hankiewicz, aktor: Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie; Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie. ( ) Śród takich pól przed laty, nad brzegiem ruczaju, Na pagórku niewielkim, we brzozowym gaju, Stał dwór szlachecki, z drzewa, lecz podmurowany; Świeciły się z daleka pobielane ściany, Tym bielsze, Ŝe odbite od ciemnej zieleni Topoli, co go bronią od wiatrów jesieni. ( )
Agnieszka Grudka jako Telimena: Weszła nowa osoba, przystojna i młoda; Jej zjawienie się nagłe, jej wzrost i uroda, Jej ubiór zwrócił oczy, wszyscy ją witali, Prócz Tadeusza, widać, Ŝe ja wszyscy znali. Kibić miała wysmukłą, kształtną, pierś powabną, Suknię materyjalną, róŝową, jedwabną, Gors wycięty, kołnierzyk z koronek, rękawki Krótkie, w ręku kręciła wachlarz dla zabawki (Bo nie było gorąca); wachlarz pozłocisty Powiewając rozlewał deszcz iskier rzęsisty. Głowa do włosów, włosy pozwijane w kręgi, W pukle, i przeplatane róŝowymi wstęgi, Pośród nich brylant, niby zakryty do oczu, Świecił się jako gwiazda w komety warkoczu, Słowem, ubiór galowy; szeptali niejedni, śe zbyt wykwintny na wieś i na dzień powszedni.
Zosia Tosia Popińska Zosia skoczyła z miejsca i klasnęła w dłonie, I ciotce zawisnąwszy oburącz na łonie, Płakała i śmiała się na przemian z radości. Ach, Ciociu! juŝ tak dawno nie widziałam gości; Od czasu jak tu Ŝyję z kury i indyki, Jeden gość, co widziałam, to był gołąb dziki; JuŜ mi troszeczkę nudno tak siedzieć w alkowie, Pan Sędzia nawet mówi, Ŝe to źle na zdrowie Sędzia Soplica Tomek Jackiewicz: Dziś, nowym zwyczajem, My na naukę młodzieŝ do stolicy dajem, I nie przeczym, Ŝe nasi synowie i wnuki Mają od starych więcej ksiąŝkowej nauki; Ale co dzień postrzegam, jak młódź cierpi na tem, śe nie ma szkół uczących Ŝyć z ludźmi i światem; Dawniej na dwory pańskie jechał szlachcic młody, Ja sam lat dziesięć byłem dworskim Wojewody, Ojca Podkomorzego ( ) Przynajmniej tom skorzystał, Ŝe mi w moim
domu Nikt nigdy nie zarzuci, bym uchybił komu W uczciwości, w grzeczności; a ja powiem śmiało: Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą. Niełatwą, bo nie na tym kończy się, jak nogą Zręcznie wierzgnąć, z uśmiechem witać lada kogo; Bo taka grzeczność modna zda mi się kupiecka, Ale nie staropolska ani teŝ szlachecka. Grzeczność wszystkim naleŝy, lecz kaŝdemu inna; Bo nie jest bez grzeczności i miłość dziecinna, I wzgląd męŝa dla Ŝony przy ludziach, i pana Dla sług swoich, a w kaŝdej jest pewna odmiana. ( ) szlachcic obyczaje swe trzymał pod straŝą. Dziś człowieka nie pytaj: co zacz? kto go rodzi? Z kim on Ŝył, co porabiał? kaŝdy gdzie chce wchodzi, Byle nie szpieg rządowy i byle nie w nędzy. Jak ów Wespazyjanus nie wąchał pieniędzy I nie chciał wiedzieć, skąd są, z jakich rąk i krajów, Tak nie chcą znać człowieka rodu, obyczajów! Dość, Ŝe waŝny i Ŝe się stempel na nim widzi, Więc szanują przyjaciół jak pieniądze śydzi. Jacek Soplica Michał Nowacki: Jam jest Jacek Soplica Gerwazy Dominik Skrok: A ja Gerwazy! (Dominika koledzy nazywają Gerwazym )
Narrator pan Tadeusz Hankiewicz: Słońce juŝ gasło, wieczór był ciepły i cichy, Okrąg niebios gdzieniegdzie chmurkami zasłany, ( ) Słońce spuściło głowę, obło zasunęło I raz ciepłym powiewem westchnąwszy usnęło. ( ) I ja tam z gośćmi byłem, miód i wino piłem, A com widział i słyszał, w księgi umieściłem. Staropolski poczęstunek bigos pana Sutkowskiego i droŝdŝowe ciasto rodziców uczniów. Dobrze czuliśmy się w gościnnym domu państwa Sutkowskich:
Cele lekcji: forma wyjścia ucznia ze szkoły, czyli zabawa edukacyjna dla młodzieŝy i dorosłych integracja wszystkich sił środowiskowych na rzecz edukacji uspołecznianie uczniów w działaniu grupowym, próba generalna przed realizacją klasowego projektu edukacyjnego na zakończenie nauki w gimnazjum (zgodnie z reformą edukacyjną) przedstawienie rezultatów form pracy pozalekcyjnej w szkołach (ZS nr 1 i LO w Sulejówku) odkrywanie talentów i zdolności uczniów poprzez indywidualizację procesu nauczania kaŝdy uczeń wybrał sobie stosowną dla siebie rolę w tej lekcji promocja szkół Sulejówka lekcja pokazuje ciekawą młodzieŝ i otwartych na jej pomysły nauczycieli, dyrektorów, rodziców, władze miasta, kościół promocja miasta Sulejówek scenariusz lekcji i materiał fotograficzny z jej przebiegu zostanie umieszczony przez uczniów na stronach internetowych gazety międzyszkolnej Co tam w budzie? oraz w netgalerii Sulejówek (sulejowek.netgaleria.eu) prowadzonej przez zespół redakcyjny
promocja powiatu lekcja jest zaplanowana jako realizacja projektu edukacyjnego ogłoszonego przez Muzeum Ziemi Mińskiej pod tytułem Ziemia Andiollego jakiej nie znamy
Fotografie: Włodzimierz Gierczycki, nauczyciel informatyki w ZS nr 1 w Sulejówku, opiekun Gazety międzyszkolnej Co tam w budzie? Pomysł i reŝyseria: Krystyna Pachnik nauczycielka j. polskiego w ZS nr 1 i LO w Sulejówku, wychowawca uczniów klas dziennikarskich (II c Gim. 1 i II a LO). Opiekun gazety międzyszkolnej Co tam w budzie? Inspiracja: Treść warsztatów edukacji regionalnej oraz konkurs dla dzieci i młodzieŝy Ziemia Andriollego jakiej nie znamy Rzeczniczki prasowe: Joanna Mikulska, Kinga Niewiarowska Bibliografia: Jan Kochanowski Dzieła polskie, oprac. Julian KrzyŜanowski, Warszawa 1982, PIW Krotochwile i maksymy imć pana Zagłoby, wybór i opracowanie Ewa Rojewska Olejarczyk, Warszawa 1999, Prószyński i S ka Krzysztof Mrowcewicz StaroŜytność oświecenie podręcznik dla szkół ponadpodstawowych, warszawa 1996, Wyd. Stentor Krzysztof Mrowcewicz Przeszłość to dziś literatura, język, kultura. I klasa liceum technikum, część I i II. Warszawa 2002, Wyd. Stentor Mariusz Pawłowski, Katarzyna Porembska, Daniel Zych Potęga słowa podręcznik do języka polskiego, klasa I, cz. 2. liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum. Zakres podstawowy i rozszerzony, Warszawa 2007,Wyd. Nowa Era Ignacy Krasicki Satyry, Warszawa 1988, KsiąŜka i Wiedza Ignacy Krasicki Wybór bajek, Wrocław 1997, Wyd. Siedmioróg Mateusz Siuchniński Gazeta Tysiąclecia, Warszawa 1966, Wyd. MON Adam Mickiewicz Pan Tadeusz, Warszawa 1971, Czytelnik Scenariusz: Krystyna Pachnik. Oprac: Tomasz Jackiewicz