BUDOWA KOMPUTERA
SPIS TREŚCI: Zestaw komputerowy Płyta główna Procesor Pamięć komputera Pamięci wewnętrzne (RAM, ROM) Pamięci zewnętrzne (dysk twardy, płyty, dyski SSD i Blu- ray Disc) Karty rozszerzeń Karta graficzna Karta dźwiękowa Karta sieciowa Karta telewizyjna Urządzenia wejścia Klawiatura Mysz Skaner Urządzenia wyjścia Monitor Drukarka Głośniki i słuchawki Urządzenia wejścia/wyjścia modem i router
Zestaw komputerowy Zestaw komputerowy to współpracujące z sobą elementy, do których zaliczamy: jednostkę centralną oraz podłączone urządzenia peryferyjne, na przykład: monitor, klawiaturę, mysz drukarkę, router, skaner. Jednym z najważniejszych elementów komputera jest płyta główna, wyposażona w zamontowane na stałe układy i gniazda, w których można umieszczać takie elementy, jak procesor, pamięć, karty rozszerzeń (np. graficzne, muzyczne, sieciowe). Do płyty głównej podłącza się napędy CD-ROM, DVD, dyski twarde.
Płyta główna Płyta główna stanowi najważniejszy element komputera. Za jej pośrednictwem odbywa się wzajemna komunikacja między poszczególnymi, zainstalowanymi w komputerze urządzeniami. Od jej rodzaju zależy, jakimi możliwościami rozbudowy będzie dysponował komputer, jakie urządzenia będzie mógł obsługiwać i z jakimi podzespołami będzie mógł współpracować (chodzi m. in. o rodzaj procesora, pamięci, kart rozszerzeń).
Procesor Procesor to układ elektroniczny nazywany mózgiem komputera, który wykonuje zadania zlecone przez użytkownika. Jest połączony z płytą główną za pomocą specjalnego gniazda. To głównie od niego zależy szybkość pracy komputera. Odpowiada on za uruchamianie programów i przetwarzanie danych. Procesor wyposażony jest także w zegar wyznaczający częstotliwość, z jaką odbywają się wszystkie przeprowadzane w nim operacje. Im większa częstotliwość taktowania, tym procesor jest szybszy. Procesory podczas pracy wydzielają duże ilości ciepła, dlatego też muszą być chłodzone. Radiator pozwala odprowadzać ciepło. Na radiatorze montuje się wentylator umożliwiający przepływ powietrza i tym samym chłodzenie mikroprocesora. Wewnątrz komputera znajduje się kilka wentylatorów. Służą one do chłodzenia procesora, karty graficznej, zasilacza oraz dysków twardych. Warto wiedzieć, że na wypadek nieprawidłowej pracy któregokolwiek z nich istnieją specjalne zabezpieczenia, dzięki którym przy zbyt wysokiej temperaturze następuje wyłączenie komputera.
Pamięć komputera Pamięć wewnętrzna Pamięć ROM Pamięć operacyjna (RAM) Pamięć zewnętrzna Dysk twardy dyskiem SSD (ang. Solid State Drive) Płyta CD-ROM Płyta DVD Blu-ray Disc (BD) Jednostki pamięci 1 bit (b) najmniejsza jednostka informacji 1 bajt (B) 8 bitów (b) 1 kilobajt (KB) 1024 bajty (B) 1 megabajt (MB) 1024 kilobajty (KB) 1 gigabajt (GB) 1024 megabajty (MB) 1 terabajt (TB) 1024 gigabajty (GB)
Pamięć wewnętrzna Pamięć ROM jest przeznaczona tylko do odczytu. Umożliwia rozpoczęcie pracy komputera, rozruch poszczególnych podzespołów i współpracę procesora z pozostałymi częściami zestawu komputerowego. Pamięć operacyjna (RAM) to tzw. pamięć o dostępie swobodnym. Służy do zapisu i odczytu informacji. Procesor przechowuje tu dane operacyjne, które powstają podczas pracy na komputerze. Pamięć ta jest nietrwała i dlatego dane są tracone po wyłączeniu komputera.
Pamięć zewnętrzna dysk twardy Dysk twardy służy do zapisu, przechowywania i odczytu programów i wyników pracy komputera. Ma hermetycznie zamkniętą obudowę, wewnątrz której znajdują się talerze wirujące z prędkością kilku tysięcy obrotów na minutę. Każdy talerz ma osobną głowicę do zapisu i odczytu danych. Odstęp między głowicą a talerzem jest tak mały, że nawet drobny pyłek może uszkodzić dysk (stąd hermetyczne zamknięcie). Dyski twarde mogą być wewnętrzne i zewnętrzne. Obecnie spotyka się dyski o bardzo dużych pojemnościach.
Pamięć zewnętrzna płyty Płyty CD-ROM możemy odczytać w napędzie CD-ROM. Na tego rodzaju płytach mogą wystąpić oznaczenia: 40x, 48x czy 52x informujące, jaka jest maksymalna szybkość odczytu danych, które zostały na nich zapisane. Płyty CD-R i CD-RW umożliwiają zapisywanie i odczytywanie danych, przy czym płyty CD-R pozwalają na jednorazowy zapis informacji bez możliwości kasowania danych, natomiast na płytach CD-RW możemy wielokrotnie nagrywać i kasować dane. Do tego celu niezbędna jest nagrywarka wyposażona w laser, który podgrzewa obszary nagrywanych ścieżek i powoduje zmiany właściwości optycznych nagrywanej płyty. Płyty DVD są bardzo pojemne. Do ich odczytu jest potrzebny napęd DVD, natomiast do zapisu nagrywarka DVD. Pojemność dysków DVD wynosi obecnie od 4,7 GB do 17 GB. Większość napędów DVD odczytuje płyty zapisane w standardach: CD-ROM, CD-R i CD-RW.
Pamięć zewnętrzna dysk SSD i Blu-ray Disc Dysk SSD Coraz częściej (zwykle w komputerach przenośnych) zastępuje się dysk twardy dyskiem SSD (ang. Solid State Drive). Jest to urządzenie pamięci masowej, zbudowane na podstawie pamięci typu flash, do przechowywania danych. Cechami wyróżniającymi dyski SSD są: niski pobór energii, krótszy czas dostępu do danych, cicha praca, większa odporność na uszkodzenia mechaniczne. Blu-ray Disc (BD) to następca formatu DVD, od którego odróżnia go większa pojemność płyt. Na płytach jednowarstwowych Blu-ray można zapisać 25 GB danych, na dwuwarstwowych 50 GB, trójwarstwowych 100 GB. Istnieją również płyty cztero-, ośmio-, a nawet szesnastowarstwowe o pojemności do 400 GB danych.
Karty rozszerzeń karta graficzna Karta rozszerzeń to dodatkowy układ elektroniczny będący komponentem systemu komputerowego. Kartę montuje się na płycie głównej. Najczęściej spotykane rodzaje kart rozszerzeń to karty graficzne, dźwiękowe, sieciowe i telewizyjne. Karta graficzna jest odpowiedzialna za wyświetlanie i jakość obrazu oraz za jego rozdzielczość. Karty graficzne obecnie są wyposażone we własny procesor oraz pamięć podręczną.
Karty rozszerzeń karta dźwiękowa Karta dźwiękowa umożliwia nagrywanie dźwięków oraz odtwarzanie ich za pomocą głośników. Do karty dźwiękowej można podłączać inne urządzenia, na przykład keyboard, syntezator, a generowane efekty dźwiękowe rejestrować i korzystając z odpowiedniego oprogramowania, poddawać obróbce. Karty dźwiękowe mogą być wbudowane w płytę główną; mogą być wewnętrzne i zewnętrzne. Obecnie używane karty dźwiękowe są wyposażone w złącza cyfrowe (do przesyłania dźwięków w postaci cyfrowej).
Karty rozszerzeń karta sieciowa Karta sieciowa służy do łączenia komputerów z sobą w celu zapewnienia wymiany danych.
Karty rozszerzające karta telewizyjna Karta telewizyjna umożliwia komputerowi pełnienie funkcji telewizora. Przesyła sygnał telewizyjny do pamięci karty graficznej. Do odbioru programów telewizyjnych potrzebna jest także antena.
Urządzenia wejścia klawiatura Klawiatura to podstawowe urządzenie służące do wprowadzania danych. Zwykle jest podłączona przewodem do komputera. Istnieją również klawiatury bezprzewodowe, w których przepływ danych odbywa się za pośrednictwem fal radiowych (np. technologii Bluetooth) lub podczerwonych (niezbędny jest wówczas kontakt klawiatury z odbiornikiem sygnału). W przypadku laptopów klawiatura jest elementem wbudowanym w komputer.
Urządzenia wejścia mysz komputerowa Mysz jest jednym z elementów zestawu komputerowego. Działanie myszy polega na tym, że przesuwanie jej po podłożu powoduje przesyłanie impulsów elektrycznych do komputera. Napływające sygnały są we właściwy sposób przetwarzane na instrukcje i interpretowane przez system operacyjny. W efekcie powoduje to ruch wskaźnika myszy na ekranie lub wykonanie określonego zadania. W przypadku myszy optycznych w podstawie takiej myszy znajdują się jedna lub więcej diod oraz system czujników optycznych. Diody oświetlają powierzchnię podłoża pod myszą. Czujniki optyczne są źródłem danych generowanych podczas poruszania myszą. Takie myszy nie mają elementów ruchomych, które byłyby wrażliwe na zabrudzenie. Nowszym rozwiązaniem jest zastosowanie w myszach diody laserowej, dzięki której urządzenie to zyskuje większą czułość pracuje z wyższą rozdzielczością niż w przypadku myszy optycznych.
Urządzenia wejścia skaner Skaner jest urządzeniem umożliwiającym przetworzenie obrazu (zdjęcia, widokówki, grafiki, tekstu) na postać cyfrową i wprowadzenie go do pamięci komputera. Nie wystarczy samo podłączenie skanera do komputera i sieci elektrycznej, należy również zainstalować dołączony przez producenta sterownik i program umożliwiający skanowanie obrazów. Uruchamiając program do skanowania, określamy, z jaką rozdzielczością obraz ma być odwzorowany. Sterownik to program sterujący współpracą komputera z określonym urządzeniem. Sterowniki można zwykle znaleźć na płycie CD-ROM dołączonej do urządzenia lub na stronie WWW producenta. Rozdzielczość to liczba punktów skanowanego obrazu, które całkowicie mieszczą się w 1 calu długości.
Urządzenia wyjścia monitor Monitor obok klawiatury, jest najważniejszym elementem służącym do komunikowania się komputera z użytkownikiem. Informacje wyświetlane na ekranie pochodzą z karty graficznej, która przekształca dane otrzymane z procesora. Jakość obrazu na ekranie monitora zależy od częstotliwości odświeżania. Im częściej ekran jest odświeżany, tym mniejsze migotanie obrazu. O jakości decydują także takie parametry, jak: jaskrawość, kontrast, rozdzielczość, nasycenie barw itp. Komfort pracy przy komputerze zależy od parametrów monitora i karty graficznej. Na rynku dostępnych jest wiele modeli monitorów oferowanych przez różne firmy. Obecnie w powszechnym użyciu monitory ciekłokrystaliczne (LCD) są płaskie. Charakteryzują się znakomitą ostrością i brakiem migotania. Coraz rzadziej używane monitory z lampami kineskopowymi określa się jako monitory CRT. Monitory plazmowe mają płaski ekran i charakteryzują się lepszym współczynnikiem kontrastu i nasyceniem kolorów niż monitory LCD. Niektóre z nich mają bardzo dużą przekątną ekranu (nierzadko powyżej 40 cali) i są wykorzystywane głównie do wyświetlania wszelkiego rodzaju reklam i prezentacji.
Urządzenia wyjścia drukarki Drukarka to jeden z podstawowych elementów stanowiska komputerowego. Drukarkę podłączamy do komputera i sieci elektrycznej, a następnie instalujemy sterowniki dołączane przez producentów do każdego modelu. W zależności od technologii druku rozróżniamy drukarki atramentowe, laserowe i igłowe. Drukarki atramentowe są najczęściej stosowane do potrzeb domowych. Wyposażone są w wymienialne pojemniki z tuszem. Drukarki te nie należą do najszybszych, ale mimo to oferują w miarę wysoką jakość wydruku. Możliwy jest wydruk czarno-biały i kolorowy. Drukarki laserowe oferują wysoką jakość wydruku i mniejsze koszty eksploatacji. Dodatkowym atutem jest również duża wydajność tonera, czyli sproszkowanego tuszu. Drukarki laserowe umożliwiają szybki wydruk odporny na działanie światła i wody. Drukarki igłowe stosuje się coraz rzadziej; używane są na przykład do wydruku faktur czy stanów magazynowych. Drukarki tej klasy umożliwiają jednoczesne sporządzenie oryginału i kopii, ponieważ drukują na specjalnym, wielowarstwowym papierze. Duża hałaśliwość i powolna praca sprawiły, że drukarki igłowe powoli odchodzą w przeszłość.
Urządzenia wyjścia głośniki i słuchawki Głośniki i słuchawki to urządzenia wyjścia, dzięki którym możemy odbierać efekty dźwiękowe. Do kart dźwiękowych podłącza się dziś nie tylko dwa, ale większą liczbę głośników. Obecnie niektóre głośniki posiadają dodatkowe funkcje, takie jak regulacja barwy dźwięku czy poziomu basów. Głośniki często są wyposażone w gniazdko do podłączania słuchawek, które możemy wykorzystać w sytuacji, kiedy nie chcemy przeszkadzać innym.
Urządzenia wejścia-wyjścia modem i router Modem jest coraz rzadziej dziś stosowanym urządzeniem, które przetwarza dane i przesyła je między komputerami przy użyciu standardowej linii telefonicznej, na łączu kablowym czy radiowym. Istnieją modemy wewnętrzne (instalowane wewnątrz komputera) i zewnętrzne. Obecnie stosuje się coraz rzadziej modemy w standardowej postaci, zaś coraz częściej używa się modemów DSL do transmisji sygnału cyfrowego. Router to urządzenie komunikacyjne łączące różne sieci komputerowe, zapewniające łączność między nimi i rozdzielające sygnał umożliwiający połączenie z internetem. Zwykle stosuje się go, jeśli w domu jest kilka komputerów, które chcemy podłączyć do sieci oraz zapewnić łączność pomiędzy nimi a np. sprzętem RTV. Coraz powszechniej stosuje się routery pracujące bezprzewodowo.
KONIEC PREZENTACJI