Naturalnie czysty dom 100 przepisów, które uwolnią twój dom od toksycznej chemii Ewa Kozioł, www.zielonyzagonek.pl
Naturalnie czysty dom 100 przepisów, które uwolnią Twój dom od toksycznej chemii ISBN: 978-83-938207-2-6 Copyright 2014 dla Ewa Kozioł Wszystkie prawa zastrzeżone Edycja: Zdjęcia: Dawid Kozioł Projekt okładki: Ewa Kozioł Wydawca: Dawid Kozioł Zielony Zagonek 2
Prawa autorskie Rozpowszechnianie całości lub fragmentu w jakiejkolwiek postaci bez pisemnej zgody autorki jest zabronione. Książka, e-book ani żaden ich fragment nie mogą być przetrzymywane w jakimkolwiek systemie przechowywania plików. Autorka starała się jak najdokładniej omówić każdy z poruszanych tematów, w sposób zapewniający precyzję i rzetelność informacji, które pochodzą z różnych źródeł nienależących do autorki. Autorka i wydawca nie ponoszą żadnej odpowiedzialności w związku z użytkowaniem informacji zawartych w książce. 3
Książkę tę dedykuję przyszłym pokoleniom, a w szczególności moim dzieciom, aby mogły cieszyć się czystym powietrzem, wodą i łąkami, tak jak ja, kiedy byłam dzieckiem. 4
O autorce Witaj! Mam na imię Ewa, prowadzę blog www.zielonyzagonek.pl, Jestem autorką książek EKOnomiczne dziecko oraz Piękna z natury, ale przede wszystkim jestem pełnoetatową mamą. Jeszcze kilka lat temu moje życie wyglądało całkowicie inaczej: zabiegana, dążąca do osiągnięcia sukcesów zawodowych i niemająca na nic czasu. W momencie, kiedy dowiedziałam się, że jestem w ciąży diametralnie zmieniłam swoje życie. Intuicja podpowiadała mi, że to, co dotychczas działo się wokół mnie oraz mój sposób na życie to nienajlepsza ścieżka. Szukając wiedzy, docierałam do informacji, które jedynie potwierdzały moje obawy, że dotychczasowe nawyki niszczyły moje zdrowie, jak i zdrowie nienarodzonego jeszcze dziecka. Nadszedł czas na bycie świadomym rodzicem i podejmowanie świadomych decyzji. Nie stało się to jednak od razu. Dzień po dniu konsekwentnie porządkowałam różne aspekty swojego życia. Rozpoczęłam od żywności i mojego otoczenia. Obecnie w moim domu nie ma miejsca dla żadnego komercyjnego środka czyszczącego, przez co dom odzyskał swój prawdziwy zapach bez konieczności używania sztucznych perfum. Mam nadzieję, że i Ty po przeczytaniu tej książki rozpoczniesz przygodę, która w równie dużym stopniu poprawi jakość Twojego życia. 5
Wstęp Czy kiedykolwiek, gdy szłaś alejką z chemią gospodarczą w sklepie, oczy zaczynały cię swędzieć, dusiło cię, nos stawał się bardziej podrażniony lub przewrażliwiony albo było ci po prostu niedobrze? Omijam te działy sklepu nie tylko dlatego, że nie używam komercyjnej chemii do sprzątania domu, ale również dlatego, że obecne tam wonie wywołują właśnie taką reakcję mojego organizmu. Dzieje się tak, ponieważ większość powszechnie stosowanych środków zawiera chemikalia, które są bardziej niebezpieczne od chorobotwórczych bakterii, pomimo ich cytrusowego zapachu. Nasze ciało, jeśli nie jest otępiałe, włącza w nas przyciski alarmowe, abyśmy omijali te produkty szerokim łukiem. Obecnie coraz więcej ludzi chce żyć zdrowo, staramy się kupować żywność z ekologicznych gospodarstw, używamy naturalnych tkanin czy po prostu ograniczamy ilość medykamentów w apteczce. Jednakże w całej tej gonitwie zapominamy o jednym głównym elemencie: własnym domu. Każdy chce mieszkać w czystym i schludnym miejscu, i dlatego powstały setki produktów, które mają nam w tym pomóc. Jednak większość ze środków czystości, które trzymamy w szafce pod umywalką, zawiera szkodliwe chemikalia toksyczne zarówno dla przyrody, jak i naszej rodziny. Dlatego to nasz dom jest pierwszym miejscem, od którego powinniśmy zacząć zieloną rewolucję. Współczesne pojęcie czystości sprawia, iż wydaje się nam, że drogie środki reklamowane w mediach są niezbędne, aby utrzymać porządek w naszym domu. Nic bardziej mylnego! Zrobienie domowych, tańszych, skutecznych a zarazem naturalnych środków czystości jest możliwe. Może ci się wydawać, że własnoręczne sporządzenie np. proszku do prania jest niemożliwe, jednak pokażę ci, że jest to (wbrew pozorom) bardzo proste. Do wyprodukowania własnych środków czystości nie potrzebujesz wspaniałych i kolorowych butelek czy też składników o trudnych do wymówienia nazwach. Wystarczy jedynie kilka podstawowych środków, które sprawią, że będziesz w stanie naturalnie, zdrowo i oszczędnie wysprzątać mieszkanie. Jeśli wybierzesz zielone sprzątanie, wpłynie to korzystnie na zdrowie twoje oraz twojej rodziny i wygeneruje oszczędności w domowym budżecie. Jeszcze nie tak dawno temu, przed pojawieniem się nowoczesnej chemii gospodarczej, szafki Polaków ze środkami czystości wyglądały całkiem inaczej. Znajdowały się w nich mydła roślinne, środki ścierne, takie jak soda czy sól, różnorakie octy czy olejki eteryczne. Wszystkie te produkty nie dość, że tanie i skuteczne, to były również bezpieczne dla 6
człowieka i środowiska. Jednak wiedza o ich używaniu przepadła wraz z rewolucją chemiczną. W tej książce znajdziesz 100 przepisów na to, jak w naturalny sposób zatroszczyć się o swój dom. Bardzo często ludziom wydaje się, że naturalne odpowiedniki komercyjnych środków czystości muszą być nieskuteczne, tymczasem ja udowodnię ci, że to nieprawda. Będziesz naprawdę mile zaskoczona tym, co odkryjesz na następnych stronach. 7
Spis treści Rozdział 1. Dlaczego zielone sprzątanie?... 14 1.1. Domowe środki chemii gospodarczej są bezpieczniejsze... 15 1.2. Zielone środki są bezpieczniejsze dla twoich dzieci... 15 1.3. Domowe środki czystości są tańsze... 16 1.4. Zielone środki oszczędzają twój czas... 16 1.5. Komercyjne środki gospodarcze to trucizna w twoim domu... 16 1.6. Ponieważ nasze ciało to świetny magazyn... 17 1.7. Ponieważ jedynie tobie zależy na zdrowiu twoim i twoich najbliższych... 18 1.8. Co z ekologicznymi lub naturalnymi środkami chemicznymi?... 20 1.9. Ponieważ najważniejsze jest powietrze, którym oddychamy... 20 1.10. Wpływ chemii na nasze zdrowie... 21 Rozdział 2. Obsesja sterylności... 23 Rozdział 3. Odgracamy mieszkanie... 25 Rozdział 4. Planujemy sprzątanie... 28 Rozdział 5. Niezbędnik zielonego sprzątania... 31 MYDŁO GOSPODARCZE... 38 MYDŁO W PŁYNIE... 40 ŚROODKI OSTROŻNOŚCI... 41 Rozdział 7. Czyścimy kuchnię... 43 CYTRYNOWO-LAWENDOWE MYDŁO W PŁYNIE... 45 POMARAŃCZOWO GOŹDZIKOWY PŁYN DO NACZYŃ... 46 ORZEŹWIAJĄCY PŁYN DO NACZYŃ... 47 ZIOŁOWY PŁYN DO NACZYŃ... 48 PASTA DO CZYSZCENIA KUCHNI INDUKCYJNYCH... 49 8
CYTRYNOWY PŁYN DO PŁUKANIA NACZYŃ... 50 PASTA DO USUWANIA NALEPEK I ŚLADÓW PO KLEJU... 51 PŁYN DO CZYSZCZENIA LAMINOWANYCH BLATÓW... 52 ŚRODEK DO CZYSZCZENIA OKAPU... 53 ŚRODEK DO MYCIA CZAJNIKA ORAZ MASZYNY DO KAWY... 54 RÓŻANO-EUKALIPTUSOWY PŁYN DO CZYSZCZENIA SZMATEK... 55 PROSZEK DO CZYSZCZENIA TŁUSTYCH NACZYŃ... 56 CYTRYNOWY PROSZEK DO ZMYWARKI... 57 KWIATOWY ŻEL DO ZMYWARKI... 58 LAWENDOWE KOSTKI DO ZMYWARKI... 59 ODŚWIEŻAJĄCY PROSZEK DO KOSZA... 60 PŁYN DO MYCIA WARZYW I OWOCÓW... 61 SPRAY DO CZYSZCZENIA LODÓWKI... 62 ODŚWIEŻACZ POWIETRZA DO LODÓWKI... 63 SPRAY DO CZYSZCZENIA PIEKARNIKA... 64 PASTA DO BARDZO ZABRUDZONEGO PIEKARNIKA... 65 ŚRODEK DO CZYSZCZENIA ZLEWU... 66 SPRAY DO USUWANIA PLAM W ZLEWIE... 67 ŚRODEK DO CZYSZCZENIA MIKROFALÓWKI... 68 ŚRODEK DO CZYSZCZENIA PÓŁEK PIEKARNIKA... 69 PASTA DO MYCIA DREWNIANEJ DESKI DO KROJENIA... 70 ŚRODEK DO CZYSZCZENIA SZAFEK... 71 ŚRODEK DO MYCIA BATERII ZLEWOWYCH... 72 WALCZYMY Z KUCHENNYMI GOŚĆMI... 73 LAWENDOWO-CYTRYNOWY ŚRODEK DO CZYSZCZENIA... 74 UNIWERSALNY ŚRODEK DO CZYSZCZENIA... 75 ŚRODEK DO MYCIA PODŁÓG... 76 USUWAJĄCY ŚLADY PO BUTACH... 76 9
PASTA DO USUWANIA PLAM Z MARMUROWEGO BLATU... 77 ŚRODEK DO ODKAŻANIA POWIERZCHNI... 78 CYTRUSOWY UNIWERSALNY ŚRODEK CZYSZCZĄCY... 79 ŚRODEK DO CZYSZCZENIA ZATKANYCH RUR... 80 SOSNOWY ŚRODEK DO MYCIA PODŁÓG W KUCHNI... 81 Rozdział 8. Czyścimy pokój dziecięcy... 82 LAWENDOWO-HERBACIANY ŚRODEK DO DEZYNFEKCJI TKANIN... 84 ŚRODEK DO ODKAŻANIA RĄK... 85 SPRAY DO CZYSZCZENIA ZABAWEK... 86 ŚRODEK DO CZYSZCZENIA ŚCIAN... 87 GREJFRUTOWY ŚRODEK DO CZYSZCZENIA ŚCIAN... 88 DEZODORANT DO DYWANÓW... 89 SZAMPON DO MYCIA DYWANÓW... 90 SZAMPON DO PAROWEGO MYCIA DYWANÓW... 91 Rozdział 9. Robimy pranie... 93 PRALNIOWE ABC... 96 USUWAMY PLAMY... 98 CZYŚCIMY PRALKĘ... 102 PRYSKIWACZ DO USUWANIA PLAM... 103 ZIELONY WYBIELACZ TLENOWY... 104 UNIWERSALNY ODPLAMIACZ... 105 SPRYSKIWACZ DO USUWANIA PLAM... 106 CYTRYNOWO-GOŹDZIKOWY PROSZEK DO PRANIA... 107 LAWENDOWO-POMARAŃCZOWY PŁYN DO PRANIA... 108 CYTRYNOWO-GERANIOWY ZMIĘKCZACZ DO PRANIA... 109 MIĘTOWY ZMIĘKCZACZ DO PRANIA... 110 CYTRYNOWY ODSTRASZACZ DO MOLI... 111 SPRAY DO USUWANIA ZAGNIECEŃ PODCZAS SUSZENIA... 112 10
ZAPOBIEGAMY FARBOWANIU UBRAŃ W PRANIU... 113 ZMIĘKCZACZ DO SUSZARKI... 114 MIĘTOWO-LAWENDOWY ODŚWIEŻACZ DO MATERACA... 115 CZYŚCIMY PLAMY NA MATERACU... 116 SPRAY DO USUWANIA ZAGNIECEŃ PODCZAS PRASOWANIA... 117 Rozdział 10. Czyścimy łazienkę... 118 DEZYNFEKUJĄCY SPRAY DO ŁAZIENKI... 120 USUWAMY KAMIEŃ I OSAD W TOALECIE... 121 SOSNOWY UNIWERSALNY SPRAY DEZYNFEKUJĄCY... 122 USUWAMY RDZĘ W TOALECIE... 123 FORMUŁA ZAPOBIEGAJĄCA POWSTAWANIU PLEŚNI... 124 SPRAY DO CZYSZCZENIA WANNY I PRYSZNICA NA CO DZIEŃ... 125 ŚRODEK USUWAJĄCY ŚLADY PO MYDLE... 126 ŚRODEK ZAPOBIEGAJACY PAROWANIU LUSTER... 127 ŚRODEK USUWAJĄCY KAMIEŃ... 128 RÓŻANY ŚRODEK DO CZYSZCZENIA ZLEWÓW... 129 PROSZEK DO CZYSZCZENIA FUG... 130 PASTA DO CZYSZCZENIA TOALETY... 131 MLECZKO DO CZYSZCZENIA WANNY I PŁYTEK... 132 ŚRODEK WYBIELAJĄCY DO FUG... 133 ŚRODEK DO CZYSZCZENIA WANNY Z HYDROMASAŻEM... 134 ODŚWIEŻACZ POWIETRZA... 135 Rozdział 11. Czyścimy drewno i meble... 136 CYTRUSOWY ŚRODEK DO CZYSZCZENIE I POLEROWANIA DREWNA. 137 PŁYN DO USUWANIA ZADRAPAŃ NA DREWNIANYCH MEBLACH... 138 SZMATKI DO CZYSZCZENIA SKÓRZANYCH MEBLI... 139 ŚRODEK DO USUWANIA ZADRAPAŃ NA SKÓRZANYCH MEBLACH... 140 KOKOSOWA ODŻYWKA DO SKÓRZANYCH MEBLI... 141 11
ŚRODEK DO CZYSZCZENIA TAPICERKI... 142 ŚRODEK DO CZYSZCZENIA ELEKTRONIKI... 143 ŚRODEK DO USUWANIA PLAM Z TAPICERKI... 144 ŚRODEK DO USUWANIA NIEZNANEGO POCHODZENIA PLAM Z TAPICERKI... 145 MALINOWY ŚRODEK DO RENOWACJI DREWNIANYCH MEBLI... 146 POMARAŃCZOWO LAWENDOWE SZMATKI DO CZYSZCZENIA MEBLI 147 ŚRODEK DO POLEROWANIA DREWNIANYCH MEBLI... 148 ŚRODEK DO NABŁYSZCZANIA STARYCH WOSKOWANYCH MEBLI... 149 CYTRYNOWY NABŁYSZCZACZ DO MEBLI... 150 PŁYN DO MYCIA DREWNIANYCH PODŁÓG... 151 SPRAY DO ZASŁON I INNYCH MATERIAŁÓW... 152 PASTA DO USUWANIA SADZY Z KOMINKA... 153 Rozdział 12. Czyścimy okna... 154 PROSZEK DO MYCIA BARDZO BRUDNYCH OKIEN... 155 MIĘTOWY SPRAY DO MYCIA OKIEN I LUSTER... 156 PASTA DO MYCIA TŁUSTYCH OKIEN I LUSTER... 157 PASTA DO MYCIA ZATŁUSZCZONYCH OKIEN I LUSTER... 158 ŚRODEK DO CZYSZCZNIA ROLET Z TKANINY... 159 Rozdział13.Bbliografia... 160 Rozdział 14. Dodatki... 163 COTYGODNIOWA LISTA KONTROLNA... 164 COTYGODNIOWA LISTA KONTROLNA... 165 WEEKENDOWY PLAN GENERALNEGO SPRZĄTANIA... 166 12
13
Rozdział 1. Dlaczego zielone sprzątanie?
1.1. Domowe środki chemii gospodarczej są bezpieczniejsze Większość, jeśli nie wszystkie komercyjne środki do pielęgnacji naszego otoczenia, zawierają ogromną liczbę chemikaliów. Ogromnym problemem jest brak odpowiednich badań, które by jasno stwierdzały, że dana substancja czy też mieszanina różnych chemikaliów jest bezpieczna dla naszego zdrowia, jak i środowiska. Wspomniane chemikalia są całkowitą nowością dla naszych ciał, zwłaszcza że często powstały w ostatnich dziesięcioleciach dlatego trudno jest określić efekt długoletniego narażenia naszych organizmów na ich działanie. Wiadomo tylko, że jedne środki od razu dają efekty, takie jak zatkany nos czy swędząca skóra, zaś inne, jak sugerują badania, ujawnić się mogą po latach: w postaci raka piersi (Alleyne, 2010) czy też innych chorób. Nasz dom powinien być miejscem gościnnym i bezpiecznym, jednakże badania dr. Davida Sterlinga przeprowadzone w 1991 roku potwierdzają smutny fakt, że tak nie jest. Naukowiec przebadał dwie grupy kobiet i zauważył, że te pracujące w domu narażone są na o 55% większe ryzyko zapadnięcia na jakikolwiek rodzaj raka czy chroniczną chorobę dróg oddechowych niż te pracujące na zewnątrz (Sterling, 1991). Rezultat tych badań doprowadził do wniosku, że przebywanie w naszych domach pełnych toksyn stało się po prostu niebezpieczne. Dlatego, jeśli zależy nam na naszym zdrowiu, warto zainteresować się tym tematem. 1.2. Zielone środki są bezpieczniejsze dla twoich dzieci W Polsce nie istnieją statystyki, które mówiłyby o liczbie zatruć u dzieci wywołanych środkami chemicznymi. Jednak wystarczy przejść się na lokalny oddział pediatrii, aby zobaczyć, że każdego dnia przybywa tam nowych pacjentów leczonych z ostrych zatruć. Lektura prasy codziennej również pokazuje, że to nie są epizody, a naprawdę poważny problem. W Unii Europejskiej co roku umiera 3000 dzieci w wieku od 0 do 14 lat (głównie dzieci w wieku poniżej 5 lat) wskutek zatruć toksycznymi substancjami. Do ponad 90% tych zatruć dochodzi w domu (Childhood Poisoning, 2009). Dzieci są ciekawe świata i w przypływie determinacji są w stanie otworzyć nawet skomplikowane korki blokujące. 15
1.3. Domowe środki czystości są tańsze Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, ile wydajecie miesięcznie na różnego rodzaju detergenty, proszki do prania, odświeżacze powietrza czy płyny do mycia naczyń? Czy choć raz przyjrzeliście się tym wydatkom i przeanalizowaliście je w ujęciu rocznym? Używając zielonej chemii gospodarczej, oszczędzasz naprawdę konkretne kwoty pieniędzy. 1.4. Zielone środki oszczędzają twój czas Zrobienie chociażby płynu do dezynfekcji blatu zajmuje jedynie kilka sekund tyle co wymieszanie wody, octu spirytusowego i olejków eterycznych. A ile czasu zajmuje ci wyprawa do sklepu i poszukiwanie odpowiedniego detergentu? Ponadto wystarczy mieć pod ręką jedynie kilka podstawowych składników, a nie całą szafkę chemii gospodarczej, z których na bieżąco można przygotować np. płyn do mycia naczyń. 1.5. Komercyjne środki gospodarcze to trucizna w twoim domu Czy kiedykolwiek przyjrzeliście się etykietce danego środka chemicznego? Figuruje na niej mnóstwo ostrzeżeń: składniki niebezpieczne dla środowiska, drażniące skórę czy też drogi oddechowe lub po prostu trujące. Te etykietki nie są tylko wytworem grafików, a naprawdę poważną przestroga dla konsumentów, którą niestety bagatelizujemy. Ponadto, jeśli już zauważamy te znaki ostrzegawcze na popularnych środkach czystości, bardzo często wydaje nam się, że tak ma być, że nic nie możemy z tym zrobić. Silny marketing tych produktów przekonał nas, że nie ma alternatywy, że chemikalia są nam niezbędne, aby dobrze posprzątać nasze mieszkanie. Niestety, sprzątają one również dość skutecznie nasz organizm. Nieważne, jak bardzo będziemy dbać o bezpieczeństwo podczas ich stosowania i tak będziemy wdychać toksyczne opary czy narażać skórę na bezpośredni kontakt z nimi podczas sprzątania lub też będziemy truć się pośrednio: podczas przyrządzania posiłku na sterylnie wyczyszczonym blacie. Na szczęście jednym z najprostszych, a równocześnie najbardziej skutecznych sposobów pozytywnie wpływających na zdrowie Twojej rodziny i środowiska jest zielone sprzątanie. 16