BRODA HERODA czyli JAK BÓG ZŁO W DOBRO PRZEMIENIAŁ Słowo wstępne: Jasełka pt. Broda Heroda są opowieścią biblijną o Bożym Narodzeniu, zabarwioną i urozmaiconą elementami bajkowymi. Są skierowane do dzieci w wieku przedszkolnym oraz do uczniów klas nauczania początkowego. Myślę jednak, że z powodzeniem mogą je również wystawić uczniowie wszystkich klas szkoły podstawowej. Mam nadzieję, że ciągłe poszukiwania i eksperymenty nie zubożają przekazywanej tradycji, lecz ją podtrzymują. Pozwoliłem sobie na wiele, ze względu na wiek dzieci do których jest adresowana ta publikacja. Wszyscy na różny sposób usiłujemy opowiedzieć niezwykłą historię Narodzenia, która ciągle elektryzuje świat i budzi emocje. Scenariusz jest średnio obszerny. Jego walorem jest to, że można znacząco go modyfikować i skrócić w razie potrzeby. Wielu z Was realizowało z przedszkolakami niemal wszystkie moje scenariusze. Jeżeli ktoś uzna, zważywszy na niższy wiek dzieci w przedszkolu, że ten scenariusz w całości może być nieco za trudny dla przedszkolaków, to wystarczy przemyślana korekta. Realizujący mogą wykroić z niego to co istotne i z czym - na pewno - dzieci sobie poradzą. Ufam jednak, że choćby w połowie realizowany, zaowocuje pięknym przedstawieniem. Celowo rozbudowałem fabułę, aby mogła wystąpić duża liczba dzieci. Jeżeli jednak obsada aktorska jest skromna, to podaję podstawową ilość ról, aby w ogóle można było zrealizować ten scenariusz: HEROD, DIABEŁ (wystarczy jeden, choć w scenariuszu występują trzy), ŻOŁNIERZ (wystarczy jeden, a może być nawet czterech), ANIOŁ, ANIOŁY (wystarczy jeden, ale może ich być wiele, ja rozpisałem na sześć), SŁUGA lub SŁUŻĄCA HERODA, PASTERKA (wystarczy jedna, ja rozpisałem na dwie), PASTERZE (jest jedna niedługa rola, ale można ją rozbić
na kilka postaci), MARYJA, JÓZEF, WRÓBEL, WRÓBLOWA, WRÓBELKI (przynajmniej dwa role epizodyczne ja rozpisałem na cztery), PTASZKI (przynajmniej dwa, ale może być dowolna ilość role epizodyczne), GWIAZDA BETLEJEMSKA, TRZEJ MAGOWIE. Wystarczy zatem dwudziestu dwóch aktorów, a nawet piętnastu-szesnastu, jeżeli zrezygnuje się z mniej istotnych ról. Według mojego zamysłu kompletna obsada to trzydzieści- czterdzieści osób. Poza tymi osobami mogą wystąpić wokaliści śpiewający piosenki i pastorałki oraz chór. Wokalistami mogą też być aktorzy występujący w przedstawieniu. Wiodącym przesłaniem scenariusza jest prawda o kochającym Bogu, o przemianie zła w dobro oraz przekonanie o tym, że dobro ma siłę zwyciężać zło. Czas trwania pełnego przedstawienia to około 45 min. Scenariusz zawiera siedem utworów w wersji z wokalem (do nauki) i bez, muzykę ilustracyjną oraz efekty dźwiękowe. Na płycie znajduje się plik tekstowy w Word do edycji i ściągnięcia na osobisty komputer oraz projekt plakatu w dwóch formatach. Opis fabuły Herodowi we śnie ukazują się ANIOŁY i DIABŁY. DIABŁY zamykają diabelskim kluczem serca ludzi na przyjście Pana. DIABŁY pozbawiają HERODA brody, by nie upodobnił się do Boga - wyrzucają ją w okolicach Betlejem. HEROD rozpacza. Brodę znajdują WRÓBLE, które właśnie budują gniazdo w stajence betlejemskiej. Wkrótce pojawiają się w nim małe WROBELKI. Do stajenki przybywa MARYJA z JÓZEFEM. Przypadkowo napotkane PASTERKI pomagają przygotować miejsce, gdzie mógłby się narodzić Syn Boży. W stajence rodzi się JEZUS. Pojawiają się PASTERZE. PTASZKI pomagają Bożej Rodzinie. Boża Rodzina opuszcza stajenkę, by znaleźć godniejsze miejsce dla JEZUSA. W stajence pojawia sie HEROD, który poszukuje JEZUSA. Przesłuchuje PASTERZA. HEROD przypadkiem znajduje swoją brodę. W stajence pojawia się GWIAZDA BETLEJEMSKA i MAGOWIE. HEROD uszczęśliwiony znalezieniem brody opuszcza stajenkę.
PASTERZE proponują MAGOM, że przedstawią im i opowiedzą, co tu się zdarzyło. Na scenie pojawiają się wszyscy aktorzy występujący w przedstawieniu. Prezentacja aktorów i pastorałka finałowa. Życzę udanej realizacji i radosnej pracy z dziećmi! Adam Szafraniec AKT I BRODA HERODA Występują: ANIOŁ, HEROD, DIABEŁ I, DIABEŁ II, DIABEŁ III, ANIOŁ I, ANIOŁ II, ANIOŁ III, ANIOŁ IV, LUDZIE (publiczność) Scenografia: Stałą scenografię, czyli wnętrze stajenki, można zasłonić, a na tle horyzontu ustawić kilka sprzętów, przedstawiających wnętrze pałacu HERODA. Istotne jest, aby stał tron, mata (coś do leżenia) oraz świecznik. Tak naprawdę nie trzeba wiele. Do tego byłoby pożądane choć niewielkie oświetlenie. Jeżeli jednak są warunki do zastosowania ciekawszej scenografii i podziału przedstawienia na AKTY z przerwami na zmianę dekoracji, to każdy realizujący wie, co ma robić. AKT I BRODA HERODA HEROD trwa we śnie. Na scenie pojawiają się aniołowie. Mówią do śpiącego HERODA, z radością przekazują mu wiadomość. ANIOŁ Królu, na twoim dworze Przyjdzie na świat Dziecię Boże! Przygotuj miejsce godne i ciepłe. Jesteś wybrany
HEROD ma pogodną twarz, uśmiecha się przez sen. Na jego twarzy widać radość. Oczy ma zamknięte. i ANIOŁOWIE odchodzą. Ale nie opuszczają sceny, lecz idą do ludzi (na widownię), by przygotować ich serca na przyjście Pana. Nr 1 na CD. Efekt dźwiękowy towarzyszący pojawieniu się DIABŁÓW Tymczasem na scenie pojawiają się trzy DIABŁY. Kręcą się wokół śpiącego HERODA. DIABEŁ I Godne i ciepłe? Miejsce takie jest tylko w piekle. DIABEŁ II Strzeż się aniołów, Jezusa, Do nas należy twoja zła dusza! HEROD zrywa się ze snu pełen niepokoju. Siada na tronie, skrywa twarz w dłoniach i zaczyna szlochać. Niech rozbawi publiczność. DIABEŁ III Herodku! Nie bucz. DIABEŁ II (przeszukuje kieszenie, aż w końcu wyciąga diabelski klucz lub odkrywa, że jest zawieszony u szyi) Gdzież jest ten klucz? Czas zamknąć jego serce. Na miłość i (chwilę się zastanawia patrząc w stronę publiczności, mówi podejmując decyzję) nic więcej. Podchodzi z kluczem, ale HEROD się broni, odgania rękami od DIABŁÓW. One go atakują, są niemiłe, okrutne. Nie dają za wygraną.
DIABEŁ I (szamotanina: DIABŁY próbują zapanować nad HERODEM; krzyczą) Masz tu lekarstwo, wilczą jagodę. DIABEŁ II (gdy on się broni ) Złap go za brodę! Jeden z Diabłów łapie HERODA za brodę tak, że ten otwiera usta. Dwa DIABŁY mogą osaczać HERODA, by trzeci mógł mówić do mikrofonu. DIABEŁ I Zażyj to, zażyj, a na pewno Poczujesz rozkosz piekielną! Diabłom udaje się osaczyć HERODA i podać mu wilczą jagodę. HEROD uspokaja się, a one zamykają mu serce na klucz, wykonując odpowiedni ruch. Zmęczony walką HEROD zasypia. DIABŁY zanoszą go na miejsce służące wypoczynkowi. Można rozłożyć matę, dywanik. HEROD ma wypisane na twarzy złość i ból. DIABŁY czmychają. Na chwilę opuszczają scenę. Niebawem, w czasie piosenki wrócą, podbiegną do publiczności i swoim kluczem zamkną serca ludzi, ale tak, aby nie wprowadzać zamieszania. Pojawia się w asyście innych aniołów. Przygląda się chwilę HERODOWI. ANIOŁ I Coś tu się stało. Król cały w ranach! (dotyka serca HERODA i pyta) Bracie, czy jesteś gotów na przyjście Pana? HEROD ogania się od ANIOŁÓW. Jęczy. Oczy ma zamknięte, bo wszystko rozgrywa się we śnie. Jego serce jest zimne, zamknięte. ANIOŁ II Jest blady, oczy ma zapadnięte.
ANIOŁ IV Nie jest gotów na przyjście Pana. Zmiana miejsca. ANIOŁ IV Więc jednak zmiana Pod sercem Mamy Jezus się budzi. Jest mało czasu, pójdźmy do ludzi. Z poniższej sceny, oddzielonej kreskami, można zrezygnować, doradzałbym jednak nie przejmując się tym, że młodsze dzieci nie zrozumieją aby ją odegrać, bo przecież dzieci przedstawiają historię dorosłej publiczności. W ustach dzieci, te słowa mogą wybrzmieć poruszająco, a może nawet komuś coś uświadomić. ANIOŁ II Ta sytuacja z Herodem perspektywę zmienia, Daje do myślenia. To niezwykłe, że dobry Bóg Szanuje wolę ludzi, a przecież by mógł Wybrać miejsce, nie pytać o zgodę, Zająć pałac lub zagrodę. Bóg traktuje ludzi podmiotowo. ANIOŁ III Nie rozumiem Mam coś z głową?
Ależ skąd To trudne słowo, Ale ma moc wyjątkową. Podmiotowo to znaczy na równi sobie 1, Szanuje wolność w drugiej osobie. ANIOŁ IV Gdy Herod sprzeciwił się Bogu I odmówił gościny w progu, To Bóg uszanował jego wolę. Kończmy już tę rozmowę. W stosownym czasie pojmiecie te sprawy. ANIOŁY (razem) Dobry jest Pan i łaskawy! ANIOŁ II Zwiastowaliśmy dobrą nowinę, Może Go przyjmie ktoś w Palestynie? Jest bezpieczny, póki jest pod sercem Mamy. ANIOŁ I Przygotujmy Mu miejsce. Ruszamy! ANIOŁY wędrują po scenie i śpiewają, a w tym czasie DIABŁY zamykają serca ludzi na widowni na klucz. 1 Traktować podmiotowo tzn. w sposób typowy dla umysłu poznającego, w tym przypadku jak myślącego i odczuwającego, skłonnego do poznawania człowieka, a nie jak rzecz.
W trakcie ostatnich refrenów DIABŁY pierzchają, a ANIOŁY pukają do serc ludzi Nr 2 na CD. Piosenka pt. Czy jesteś gotów na przyjście Pana CZY JESTEŚ GOTÓW NA PRZYJŚCIE PANA? 1. Czas już dojrzewa Pora wybrana 2. Światłość w ciemności Wyczekiwana Refren: Książę Pokoju Boży Syn Chce się narodzić W sercu twym 3. Maleńka Miłość Z nieba nam dana 4. Łaska od wieków Nam obiecana Gdy zakończy się piosenka, ANIOŁY, które są wśród publiczności, przed sceną, stwierdzają, że serca ludzi też są zamknięte na przyjście Pana. Nie zapominajmy, że na scenie ciągle znajduje się śpiący HEROD.