NOWA METODA POMIARU WILGOTNOŚCI MAS FORMIERSKICH

Podobne dokumenty
2. Metoda impulsowa pomiaru wilgotności mas formierskich.

POMIAR WILGOTNOŚCI MATERIAŁÓW SYPKICH METODĄ IMPULSOWĄ

PROTOTYP URZĄDZENIA DO POMIARU WILGOTNOŚCI MAS FORMIERSKICH METODĄ IMPULSOWĄ

WPŁYW ZAWARTOŚCI LEPISZCZA I WYBRANYCH DODATKÓW NA POMIAR WILGOTNOŚCI MASY FORMIERSKIEJ METODĄ IMPULSOWĄ

OCENA METODĄ ULTRADŹWIĘKOWĄ ZAWARTOŚCI LEPISZCZA AKTYWNEGO W MASIE FORMIERSKIEJ

BADANIA SYMULACYJNE I EKSPERYMENTALNE PROCESU DYNAMICZNEGO PRASOWANIA MAS FORMIERSKICH

ZASTOSOWANIE METODY ULTRADŹWIĘKOWEJ DO OCENY PARAMETRÓW MODELU REOLOGICZNEGO MAS FORMIERSKICH

GNIAZDO FORMIERSKIE Z WIELOZAWOROWĄ GŁOWICĄ IMPULSOWĄ

WYBRANE BADANIA IMPULSOWEGO ZAGĘSZCZANIA MAS FORMIERSKICH

25/9 Solidiłication of Metais :md Alloys, No 25, 1995

ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM

BADANIA NOWEJ KONSTRUKCJI FORMIERKI IMPULSOWO-PRASUJACEJ

KIPPWINKEL KRYTERIUM OCENY SYNTETYCZNYCH MAS BENTONITOWYCH. Wydział Odlewnictwa, Akademia Górniczo-Hutnicza, ul. Reymonta 23, Kraków, Polska.

WPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ ZIEMNIAKÓW NA PRĘDKOŚĆ PROPAGACJI FAL ULTRADŹWIĘKOWYCH

TECHNOLOGICZNE ASPEKTY STREFY PRZEWILŻONEJ W IŁOWYCH MASACH FORMIERS KICH

WPŁYW PYŁU WĘGLOWEGO NA WARTOŚĆ CIŚNIENIA GA- ZÓW W WILGOTNEJ FORMIE ODLEWNICZEJ

LEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg10 Z CZĄSTKAMI SiC

ZMĘCZENIE CIEPLNE STALIWA CHROMOWEGO I CHROMOWO-NIKLOWEGO

WPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO NA ROZCIĄGANIE

POMIAR CIŚNIENIA W PRZESTRZENIACH MODELOWEJ FORMIERKI PODCIŚNIENIOWEJ ORAZ WERYFIKACJA METODYKI POMIAROWEJ

ROZSZERZALNOŚĆ CIEPLNA KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlSi13Cu2 WYTWARZANYCH METODĄ SQUEEZE CASTING

PROGRAMOWANIE METODĄ GRAFPOL STEROWNIKÓW PLC STERUJĄCYCH PROCESAMI TECHNOLOGICZNYMI W ODLEWNIACH

OCENA STANU FORM WILGOTNYCH I SUSZONYCH METODĄ ULTRADŹWIĘKOWĄ. J. Zych 1. Wydział Odlewnictwa Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie

MIESZARKA TURBINOWA MT-4000

STRUKTURA ŻELIWA EN-GJS W ZALEŻNOŚCI OD MATERIAŁÓW WSADOWYCH

KRZEPNIĘCIE KOMPOZYTÓW HYBRYDOWYCH AlMg10/SiC+C gr

WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK SIŁOWNIKÓW UDAROWYCH Z NASTAWIANĄ OBJĘTOŚCIĄ KOMORY

OKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY ATND

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM

BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 5.4

EKSPERYMENTALNE MODELOWANIE STYGNIĘCIA ODLEWU W FORMIE

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA PARAMETRY KRYSTALIZACJI ŻELIWA CHROMOWEGO

WYKORZYSTANIE ANALIZY WSKAŹNIKÓW ZDOLNOŚCI DO OPTYMALIZACJI PROCESU WYTWARZANIA MASY FORMIERSKIEJ

43/39. Tadeusz MIKULCZYŃSKI 1, Mirosław GANCZAREK 1, Jerzy BOGDANOWICZ 2 'Zakład Odlewnictwa i Automatyzacji ITMiA Politechniki Wrocławskiej 2

REJESTRACJA ZMIAN WILGOTNOŚCI W PIASKOWEJ FORMIE NAGRZEWANEJ JEDNOSTRONNIE

PARAMETRY STOŻKA FORMOWANEGO Z MAS FORMIERSKICH

MASZYNA MT-1 DO BADANIA WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNYCH ZE ZMIANĄ NACISKU JEDNOSTKOWEGO

ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU Al-Si

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132

WPŁYW WARUNKÓW UTWARDZANIA I GRUBOŚCI UTWARDZONEJ WARSTEWKI NA WYTRZYMAŁOŚĆ NA ROZCIĄGANIE ŻYWICY SYNTETYCZNEJ

NOWA WERSJA STANOWISKA DO BADANIA REZYSTYWNOŚCI WILGOTNYCH MAS FORMIERSKICH

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AK132

BADANIA MAS FORMIERSKICH I RDZENIOWYCH PRZEZNACZONYCH DO PRODUKCJI ODLEWÓW STALIWNYCH Z ZASTOSOWANIEM NOWEGO SPOIWA GEOPOLIMEROWEGO

SZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AlSi7

FOTOELEKTRYCZNA REJESTRACJA ENERGII PROMIENIOWANIA KRZEPNĄCEGO STOPU

LINIE WYTWARZANIA ODLEWÓW W SKRZYNKACH Z KRAJOWYMI URZĄDZENIAMI FORMIERSKIMI. A. FEDORYSZYN 1 Wydział Odlewnictwa AGH, Kraków

STRUKTURA I WYPOSAŻENIE SKRZYNKOWYCH LINII WYTWARZANIA ODLEWÓW. A. FEDORYSZYN 1 Wydział Odlewnictwa AGH, Kraków, ul.

CECHY PRZEPŁYWU SILUMINÓW JEDNOFAZOWYCH W KANAŁACH METALOWYCH FORM ODLEWNICZYCH

ROZKŁAD WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU W GRUBYM ODLEWIE ŻELIWNYM

PRZESTRZENNY MODEL PRZENOŚNIKA TAŚMOWEGO MASY FORMIERSKIEJ

ZASTOSOWANIE METODY FMEA W DOSKONALENIU JAKOŚCI WYROBÓW ODLEWANYCH

NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTUR I MORFOLOGI PRZEŁOMÓW SILUMINU AK64

MODYFIKACJA SILUMINÓW AK7 i AK9. F. ROMANKIEWICZ 1 Uniwersytet Zielonogórski, ul. Podgórna 50, Zielona Góra

BADANIE STABILNOŚCI SYSTEMU PRZYGOTOWANIA OBIEGOWEJ MASY FORMIERSKIEJ

BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 6.9

WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE KOMPOZYTÓW AlSi13Cu2- WŁÓKNA WĘGLOWE WYTWARZANYCH METODĄ ODLEWANIA CIŚNIENIOWEGO

WPŁYW KSZTAŁTU POCZĄTKOWEGO CZĄSTEK NA SKURCZ SUSZARNICZY W CZASIE SUSZENIA MIKROFALOWEGO PRZY OBNIśONYM CIŚNIENIU

BŁĘDY OKREŚLANIA MASY KOŃCOWEJ W ZAKŁADACH SUSZARNICZYCH WYKORZYSTUJĄC METODY LABORATORYJNE

PARAMETRY STOŻKA FORMOWANEGO Z PIASKU KWARCOWEGO

Możliwości określenia zawartości lepiszcza w masach formierskich przy użyciu pola elektromagnetycznego

CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIA ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZMYTEJ. E. ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, ul. Reymonta 23, Kraków

J. SZYMSZAL 1, A. GIEREK 2, J. PIĄTKOWSKI 3, J. KLIŚ 4 Politechnika Śląska, Katowice, ul. Krasińskiego 8

MODYFIKACJA STOPU AK64

Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Katedra Ciepłownictwa. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych

WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE

TEMPERATURA LEJNOŚCI ZEROWEJ SILUMINÓW. J. MUTWIL 1, D. NIEDŹWIECKI 2 Wydział Mechaniczny Uniwersytetu Zielonogórskiego

ANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND

BADANIA ŻELIWA CHROMOWEGO NA DYLATOMETRZE ODLEWNICZYM DO-01/P.Śl.

ANALIZA DEFORMACJI CIEPLNEJ MAS Z ZASTOSOWANIEM APARATU DMA

BADANIA NAPRĘŻEŃ SKURCZOWYCH W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 6.9

KRYTERIA OCENY WYBIJALNOŚCI MAS ZE SZKŁEM WODNYM

WPŁYW DODATKU GLASSEX NA WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI TECHNOLOGICZNE ORAZ WYBIJALNOŚĆ MAS ZE SZKŁEM WODNYM I RÓŻNYMI UTWARDZACZAMI ESTROWYMI

BADANIA SYMULACYJNE PROCESU IMPULSOWEGO ZAGĘSZCZANIA MAS FORMIERSKICH. W. Kollek 1 T. Mikulczyński 2 D.Nowak 3

ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE NA PRZEKROJU MODELOWEGO ODLEWU

PARAMETRYCZNY OPIS CECH PRZEPŁYWU METALI I STOPÓW W KANAŁACH FORM ODLEWNICZYCH

WPŁYW POWŁOKI OCHRONNEJ NA ZJAWISKA CIEPLNE W RDZENIACH ODLEWNICZYCH

KRZEPNIĘCIE STRUGI SILUMINU AK7 W PIASKOWYCH I METALOWYCH KANAŁACH FORM ODLEWNICZYCH

OBLICZANIE PRĘDKOŚCI KRYTYCZNEJ PRZEMIESZCZANIA FALI CZOŁOWEJ STOPU W KOMORZE PRASOWANIA MASZYNY CIŚNIENIOWEJ

CHARAKTERYSTYKA REZYSTANCYJNA WILGOTNEJ MASY FORMIERSKIEJ

RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL

ZAGĘSZCZALNOŚĆ WAśNE KRYTERIUM STEROWANIA JAKOŚCIĄ MAS Z BENTONITEM

ANALIZA DYNAMIKI PRZENOŚNIKA FORM ODLEWNICZYCH. T. SOCHACKI 1, J. GRABSKI 2 Katedra Systemów Produkcji, Politechnika Łódzka, Stefanowskiego 1/15, Łódź

A. PATEJUK 1 Instytut Materiałoznawstwa i Mechaniki Technicznej WAT Warszawa ul. S. Kaliskiego 2, Warszawa

BADANIE ENERGOCHŁONNOŚCI REGENERACJI ZUŻYTYCH MAS FORMIERSKICH. R. DAŃKO 1 Wydział Odlewnictwa AGH, Kraków, ul. Reymonta 23

WPŁYW TEMPERATURY NA WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH SPOIW FORMIERSKICH

WPŁYW PODWYŻSZONEJ TEMPERATURY NA WYTRZYMAŁOŚĆ MASY ZE SPOIWEM EPOKSYDOWYM

dr inż. Piotr Pawełko / Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia patrz punkt 6!!!

Instrukcja do ćwiczenia 6 REGULACJA TRÓJPOŁOŻENIOWA

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

REJESTRACJA WARTOŚCI CHWILOWYCH NAPIĘĆ I PRĄDÓW W UKŁADACH ZASILANIA WYBRANYCH MIESZAREK ODLEWNICZYCH

9/41 BADANIA ZESPOLU IMPULSOWEGO FORMIERKI FT -65. Wprowadzenie

ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ I PRÓB NOWEJ FORMIERKI IMPULSOWO - PRASUJĄCEJ FT-65

MODELOWANIE ROZKŁADU STOPNIA ZAGĘSZCZENIA MASY FORMIERSKIEJ Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMÓW UCZĄCYCH SIĘ

BADANIE DOKŁADNOŚCI WYMIAROWEJ W METODZIE ZGAZOWYWANYCH MODELI

MASZYNY ODLEWNICZE Casting machines and mechanisms PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

KRYSTALIZACJA I SKURCZ STOPU AK9 (AlSi9Mg) M. DUDYK 1, K. KOSIBOR 2 Akademia Techniczno Humanistyczna ul. Willowa 2, Bielsko Biała

OKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si

OKREŚLENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH ŻELIWA SFEROIDALNEGO METODĄ ATD

Transkrypt:

12/5 Archives of Foundry, Year 2002, Volume 2, 5 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2002, Rocznik 2, Nr 5 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 NOWA METODA POMIARU WILGOTNOŚCI MAS FORMIERSKICH T. MIKULCZYŃSKI 1, Z. SAMSONOWICZ 2, R. WIĘCŁAWEK 3 ITMiA Politechniki Wrocławskiej, ul. Łukasiewicza 3/5, 50-371 Wrocław STRESZCZENIE W pracy przedstawiono nową metodę pomiaru wilgotności mas formierskich, która została opracowana w Laboratorium Podstaw Automatyzacji Instytutu Technologii Maszyn i Automatyzacji Politechniki Wrocławskiej. Key words: sandmix humidity, measurement of sandmix humidity new method 1. WSTĘP Właściwości technologiczne masy formierskiej mają istotne znaczenie dla jakości wykonywanych form. Decydują zatem także o jakości wytwarzanych odlewów. Stąd niezmiernie ważny w odlewnictwie jest problem pomiaru i regulacji podstawowych właściwości technologicznych mas. Szczególnie istotne znaczenie ma stabilizacja wilgotności masy na zadanym poziomie. Zmiany wilgotności masy powodują znaczne zmiany innych właściwości masy, np. wytrzymałości lub przepuszczalności. Znane i stosowane metody pomiaru wilgotności mas formierskich mają wady i ograniczenia [1,2]. Laboratoryjne metody są długotrwałe, metody chemiczne mało dokładne, większość metod fizycznych i elektrycznych jest bardzo wrażliwa na zmiany np. składu masy formierskiej, podobnie jak techniki jądrowe oraz techniki ultradźwiękowe pomiaru [4, 5]. Stąd wciąż poszukiwane są nowe metody pomiaru wilgotności masy [3], które charakteryzowałyby się bardzo krótkim czasem i dużą 1 prof. dr hab. inż.: itma@itma.pwr.wroc.pl 2 prof. dr hab. inż.: itma@itma.pwr.wroc.pl 3 dr inż.: rafal@itma.pwr.wroc.pl

94 dokładnością pomiaru oraz nieznaczną wrażliwością na zmiany składu masy formierskiej. Do takich metod można zaliczyć nową metodę pomiaru wilgotności mas formierskich, która została opracowana w Laboratorium Podstaw Automatyzacji Instytutu Technologii Maszyn i Automatyzacji Politechniki Wrocławskiej. Ocena wilgotności nową metodą polega na wykorzystaniu wyników pomiarów wybranych ciśnień w komorach głowicy do dynamicznego prasowania mas formierskich podczas dynamicznego prasowania próbki badanej masy formierskiej. Do oceny wilgotności została wykorzystana zależność p=f(w), która przedstawia korelację: ciśnienie w komorze powrotnej głowicy do dynamicznego prasowania mas formierskich (dalej ciśnienie powrotne) wilgotność masy formierskiej. Na podstawie wyników badań wstępnych można stwierdzić, że prezentowana metoda charakteryzuje się dużą dokładnością oraz bardzo krótkim czasem pomiaru wilgotności mas formierskich. 2. STANOWISKO BADAWCZE Pomiary wybranych parametrów dynamicznego prasowania mas formierskich wykonywano na stanowisku laboratoryjnym, którego schemat pokazano na rys. 1. W skład stanowiska wchodzą: głowica do dynamicznego prasowania mas formierskich (1) konstrukcja nośna (2) tuleja pomiarowa 100x250mm (3) Głowica do dynamicznego prasowania jest zbudowana z następujących podzespołów: siłownika pneumatycznego (7), zbiornika akumulacyjnego (5), samoczynnego zaworu impulsowego (6), płyty prasującej (8) i zaworu rozdzielającego (4). Stanowisko zostało wyposażone w tor pomiarowy przeznaczony do pomiaru ciśnień dynamicznych w wybranych punktach głowicy prasującej, który składa się z piezoelektrycznych czujników ciśnień (9) i wzmacniaczy ładunku (10) firmy Kiestler oraz komputera PC z kartą pomiarową typu TAD 05 (11). Przebieg wykonywania pomiarów wybranych parametrów głowicy dynamicznie prasującej podczas zagęszczania próbki badanej masy formierskiej był następujący: po zadozowaniu próbki masy do tulei pomiarowej (3) i osiągnięciu przez głowicę stanu gotowości do pracy (zadanej wartości ciś nienia w zbiorniku akumulacyjnym i całkowitego powrotu do pozycji wyjściowej płyty prasującej (8)) inicjowano jej ruch roboczy, w wyniku przesterowania zaworu rozdzielającego (4). Zmiana położenia zaworu powoduje nagłe otwarcie wylotu zbiornika akumulacyjnego i duże przyspieszenie tłoka siłownika oraz płyty prasującej. Podczas prasowania masy układ pomiarowy rejestrował zmiany ciśnień w wybranych punktach głowicy prasującej.

95 4 5 6 1 9 10 7 11 8 2 3 Rys. 1. Schemat stanowiska pomiarowego: głowica dynamicznie prasująca (1), konstrukcja nośna (2), tuleja pomiarowa (3), zawór rozdzielający (4), zbiornik akumulacyjny (5), zawór impulsowy (6), siłownik pneumatyczny (7), płyta prasująca (8), piezoelektryczne czujniki ciśnień (9), wzmacniacze ładunku (10), komputer PC z kartą pomiarową typu TAD 05 (11) Fig. 1. Scheme of measurement stand: dynamical pressing head (1), supporting structure (2), measurement sleeve (3), selector valve (4), accumulating tank (5), impulse valve (6), pneumatic servo (7), press plate (8), piezoelectric pressure pick-up (9), charge amplifier (10), PC computer with tad-05 type interface card 3. OCENA WILGOTNOŚCI MAS FORMIERS KICH Badania zmian ciśnienia w komorze powrotnej głowicy prasującej - występujące podczas procesu zagęszczania próbek masy formierskiej - zrealizowano dla różnych wartości ciśnienia początkowego w zbiorniku akumulacyjnym, zmieniających się w zakresie p 0 =0.3 0.6 MPa. Na rysunku 2 zamieszczono zależności zmian ciśnienia w komorze powrotnej głowicy prasującej w funkcji czasu, zarejestrowane podczas prasowania próbek mas formierskich mającej różną wilgotność, która zmieniała się w zakresie W=0.3 4,6%. Na podstawie analizy prezentowanych zależności można stwierdzić, że zwiększenie wilgotności masy formierskiej powoduje zwiększenie maksymalnej

ciśnienie [MPa] 96 wartości ciśnienia w komorze powrotnej głowicy prasującej. Uwzględniając wykazaną zależność można stwierdzić, że do oceny wilgotności masy formierskiej można wykorzystać zależność p m =f(w), która przedstawia korelację: maksymalna wartoś ć ciśnienia w komorze powrotnej głowicy (dalej ciśnienie powrotne) wilgotność masy formierskiej. Zależności p m =f(w) dla masy formierskiej z bentonitem Bentomak, wyznaczoną na podstawie wyników pomiarów dla różnych wartości ciśnienia początkowego w zbiorniku akumulacyjnym głowicy, zmieniającego się w zakresie p 0 =0,3; 0,5; 0,6 MPa, pokazano na rys. 3. 1,0 0,8 Skład masy: 1. piasek kwarcowy 2. bentonit Bentomak - 6% 3. pył węglowy - 1,5% 4. woda - 0,3 4,6% 0,6 p m 0,4 0,2 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 0 czas [ms] Rys. 2. Zależności zmian ciśnienia w komorze powrotnej głowicy w funkcji czasu, zarejestrowane podczas prasowania próbek masy formierskiej o zmiennej wilgotności W=0,3-4,6 % H 2 O, dla ciśnienia początkowego p 0 =0,6 MPa Fig. 2. Time dependence of pressure in head s return chamber, recorded during pressing sandmix pieces with variable rate of humidity W=0,3-4,6 % H 2 O, initial presure p 0 =0,6 MPa 4 ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ Zależność p m =f(w), stanowiącą podstawę oceny wilgotności masy formierskiej z 6% bentonitu Bentomak, wyznaczono na podstawie wyników pomiarów ciśnienia powrotnego p m jednej próbki masy formierskiej o określonej wartości wilgotności. Taki sposób określania krzywej korelacji p m =f(w) narzuciła wielkość naważki próbki konieczna do wykonania jednego pomiaru badanej masy formierskiej, która wynosiła ok. 3,0 kg. Sporządzenie większej ilości masy (o stałej wilgotności) niż 6,0 kg jest w

maksymalne ciśnienie [MPa] 97 warunkach laboratoryjnych niezmiernie uciążliwe, dlatego wartość błędu bezwzględnego pomiaru ciśnienia powrotnego określono na podstawie analizy wyników pomiarów kilkunastu próbek masy ( o stałej wilgotności) sporządzonej w warunkach przemysłowych w Oddziale odlewni ZM LEGMET w Legnicy. 1,2 1 0,8 Skład masy: 1.piasek kwarcowy 2.bentonit Bentomak - 6% 3.pył węglowy - 1,5% 4.woda - 0,3-4,6% 0,6 Pm 0,4 0,2 0.6 MPa 0.5 MPa 0.3 MPa 0 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 wilgotność [%] Rys. 3. Zależności p m =f(w) dla masy formierskiej z bentonitem Bentomak wyznaczone dla różnych wartości ciśnienia początkowego p 0 =0,3; 0,5; 0,6 MPa Fig. 3. Dependence p m =f(w) for bentonite sandmix Bentomak determined for different value of initial pressure p 0 =0,3; 0,5; 0,6 MPa Wybrane wyniki pomiarów ciśnienia powrotnego dla masy używanej o wilgotności W=2,39 % zamieszczono w tabeli 1. Tabela 1. Wyniki pomiarów ciśnienia p 0 dla masy używanej o W=2,39 % Table 1. Pressure measurement results p 0 for W=2,39 % sandmix ciśnienie powrotne [MPa] pomiar średnia błąd bezwzględny 0,279; 0,279; 0,263; 0,269; 0,271; 0,289; 0,273 0.009 Przyjetą do oceny wilgotności zależność p m =f(w), uzyskaną z użyciem ciśnienia p 0 =0,6 MPa, można aproksymować wielomianem: p m = -0.00036W 5 + 0.003W 4-0.012W 3 + 0.064W 2-0.015W + 0.099 (1)

98 który obowiązuje w zakresie wilgotności W=0,3 4,6 %. Zależność tą pokazano na rysunku 4. Na rysunku 4 pokazano także granice przedziałów ufności, określone na poziomie ufności 95 %, wyznaczone przy pomocy programu Statistica. Graniczny błąd pomiaru wilgotności wynosi 0,2 % H 2 0. Rys. 4. Zależność p m =f(w) dla masy formierskiej z bentonitem Bentomak Fig. 4. Dependence p m =f(w) for bentonite sandmix Bentomak 5. ZAKOŃCZENIE Na podstawie uzyskanych wyników badań można stwierdzić, że opracowana metoda pomiaru wilgotności materiałów formierskich ma szereg zalet w porównaniu ze znanymi metodami. Cechuje ją duża dokładność pomiaru, która w zakresie wiolgotności W 1% wynosi 0,2% H 2 0, natomiast dla wilgotności W>1% bląd pomiaru mieści się w granicach 0.14% H 2 0. Ze względu na wykazane zalety nowej opracowanej metody oceny wilgotności dalsze badania będą skoncentrowane nad jej zastosowaniem do automatycznych pomiarów wilgotności mas formierskich LITERATURA [1] Lewandowski L., Przygotowanie form odlewniczych: masy formierskie i rdzeniowe, WNT Warszawa, 1983. [2] Lewandowski L., Masy formierskie i rdzeniowe, WNT Warszawa, 1991. [3] Wiederhold P.R., Water vapor measurement. Methods and Instrumentation, Marcel Dekker, Inc., New York, 1997.

99 [4] Mikulczyński T., Zastosowanie metody ultradźwiękowej do badania mas i materiałów formierskich, Prace Naukowe Inst. Technol. Masz. i Autom. PWr., Nr 54, Seria: Monografie Nr 12, Wrocław 1994. [5] Samsonowicz Z., Mikulczyński T., Ultrazvukové merení nekterŷch vlastností formovací smesi, Slévárenství 1986, R. 34, Nr 5. SUMMARY NEW METHOD MEASUREMENT OF SANDMIX HUMIDITY In work new method measurement of sandmix humidity has been shown. The method has been worked out in Basis Automation Laboratory of Institute of Production Engine and Automation of Wroclaw University of Technology Recenzował Prof. Józef Gawroński