SERIA MUZEOLOGIA Dorota Folga-Januszewska Już w wieku XVI termin muzeologia stosowany był do określania metod tworzenia kolekcji w sposób świadomy i oparty na ówczesnych zasadach nauki. Pojęcie to stosował np. Samuel Quiccheberg (1529 1567), doradca księcia Albrechta V w Monachium. W traktacie pochodzącym z 1565 r.: Inscriptiones vel Tituli Theatri Amplissimi 1 autor ten jako muzeologię opisuje wiedzę i umiejętność, które umożliwiają profesjonalne tworzenie kolekcji. Od początku XVIII w. pojęcie muzeologia stosowane bywa coraz częściej wymiennie z pojęciem muzeografia. Od chwili wydania w 1717 r. w Lipsku przez Caspara Friedricha Einckela 2 obszernego dzieła pod tytułem Museographia oder Anleitung zum rechten Begriff und nützlicher Anlegung der Museorum, oder Raritäten-Kammern Muzeografia, czyli wprowadzenie do właściwych zasad i użytecznego urządzenia muzeum, bądź też Gabinetu Cennych Obiektów 3, możemy przyjąć, iż nauka o urządzeniu muzeum staje się częścią zachodnioeuropejskiej humanistyki. W wieku XIX muzeologia jest już poważną nauką, traktowaną szeroko, często obejmującą obszar historii, sztuki, archeologii, nauk przyrodniczych. Georg Rathgeber traktuje ją jako praktykę połączoną z wiedzą, które wspólnie wykorzystywane umożliwiają znawcy rozpoznanie dzieł sztuki, ich opisanie i udokumentowanie. W Aufbau der niederländischen Kunstgeschichte und Museologie 4 (Konstrukcja niderlandzkiej historii sztuki i muzeologii) w 1839 r. pisze, że muzeologia to porządek, zgodnie z którym dzieła sztuki powinny być zachowywane i opisywane w katalogach 5. Opublikowane przez Rathgebera katalogi zbiorów w Gotha stanowią jeden z pierwszych przykładów profesjonalnych publikacji muzeologicznych w XIX wieku 6. Intensywnemu rozwojowi muzealnictwa w XIX w. towarzyszyło systematyczne wykształcanie się wiedzy i nauk, które miały wspomagać działalność muzeów. W językach europejskich pojawiało się coraz więcej specjalistycznych terminów i pojęć opisujących metody postępowania z obiektami w kolekcjach, wyraźna była także (równoległa do rozwoju nauk akademickich) specjalizacja na muzea kultury, przyrody i techniki 7. Ostatnia ćwierć XIX w. to epoka czasopism muzeologicznych. Od 1878 r. wychodził Zeitschrift fur allgemeine Museologie und verwandte Wissenschaften, w roku 1882 zaczął się ukazywać w Dreźnie Zeitschrift fur 1. Strona tytułowa traktatu: Caspar Friedrich Einckel, Museographia oder Anleitung zum rechten Begriff und nützlicher Anlegung der Museorum, oder Raritäten-Kammern / Muzeografia, czyli wprowadzenie do właściwych zasad i użytecznego urządzenia muzeum, bądź też Gabinetu Cennych Obiektów, Leipzig 1717 1. Title page of the treatise: Caspar Friedrich Einckel, Museographia oder Anleitung zum rechten Begriff und nützlicher Anlegung der Museorum, oder Raritäten-Kammern / Muzeografia, czyli wprowadzenie do właściwych zasad i użytecznego urządzenia muzeum, bądź też Gabinetu Cennych Obiektów, Leipzig 1717 212
2. Tom 1 serii Muzeologia: Ekonomia muzeum, Kraków 2011 2. Vol. 1 in the Muzeologia series: Ekonomia muzeum, Kraków 2011 Museologie und Antiquitatenkunde, od 1908 r. wydawany jako Zeitschrift fur Museologie. W fazie empiryczno-opisowej rozwoju muzeologii, jak nazywa okres przed 1934 r. Ivo Maroevič 8, ruch na rzecz rozwoju muzeologii był powszechny, wydawano kilkadziesiąt tytułów periodyków poświęconych naukom stosowanym w muzeach. Przełomem stała się Międzynarodowa Konferencja Muzeów w Madrycie w 1934 r., od której datuje się zorganizowany ruch na rzecz uporządkowanej wiedzy muzeologicznej i powojenny rezultat tego ruchu powołanie w 1946 r. Międzynarodowej Rady Muzeów ICOM UNESCO, a następnie w 1976 r. Międzynarodowego Komitetu Muzeologicznego (ICOFOM). Warto pamiętać o spotkaniu ICOFOM, które w 1978 r. odbyło się w Polsce (w Warszawie, Nieborowie i Toruniu), podpisano wówczas w Nieborowie tzw. Warszawską proklamację muzeologii, głoszącą, iż Instytuty muzeologii i gabinety muzeologiczne powinny powstać we wszystkich krajach. Międzynarodowe centrum muzeologiczne powinno zaś ułatwiać wymianę idei oraz rezultatów badań 9. Raport ze spotkania ICOFOM w Polsce wyznacza kolejną cezurę w rozwoju muzeologii, wkrótce potem rozpoczęła się era nowej muzeologii tytułowego pojęcia książki Petera Vergo 10, zainicjowana działalnością zarejestrowanego w 1980 r. francusko-kanadyjskiego stowarzyszenia pod nazwą La Nouvelle Muséologie. Na początku lat 80. XX w. zmiana podejścia do muzeów i nauki o nich była już bardzo wyraźna. Rozwijane od XVI do poł. XX w. tzw. muzeum wewnętrzne opisywane i kodyfikowane licznymi procedurami, procesami inwentaryzacyjnymi, konserwacją, zasadami magazynowania i pokazywania dziedzictwa natury i kultury, zyskało kolejny wymiar instytucji społecznej zobowiązanej do działania na rzecz społeczności lokalnych, osób specjalnej troski, rozwoju turystyki i rynku przemysłów kulturowych. Nowa muzeologia nałożyła na muzeum otwarte obowiązki charakterystyczne dla centrum życia kulturalnego, wymiany myśli, edukacji, miejsca publicznego, w którego ofercie jest przede wszystkim właściwie rozumiana rozrywka i dająca przyjemność edukacja. Lata 90. XX w. i okres po roku 2000 były na całym świecie kolejnym okresem ekspansji muzeów korzystających z osiągnięć technik budowlanych i nowych koncepcji architektonicznych (w tym architektury ekologicznej). Nowa muzeologia postawiła przed muzeami inne wymagania, ale wskazywała także, jak zdobyć nową publiczność. Studia nad kontekstem 11, wprowadzenie nowych technologii komunikacyjnych, rola muzeum jako mediatora między kulturami i tradycjami stały się najczęściej cytowanymi hasłami współczesnej muzeologii. Polska tradycja muzeologiczna jest bardzo bogata i sięga końca XVIII w., nie miejsce tu jednak na jej podsumowanie, zwierciadłem tendencji i zdarzeń w polskich muzeach było i jest założone przed półwiekiem Muzealnictwo, na łamach którego odnaleźć można wiele cennych tekstów poświęconych temu zagadnieniu. Po 1945 r. podejmowane też były w Polsce wielokrotne próby stworzenia uzupełniających studiów podyplomowych, które w różnych ośrodkach uniwersyteckich 12 stanowiły odpowiedź na zapotrzebowanie na kształcenie specjalistyczne. W 2011 r. uruchomione zostały na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie regularne studia muzeologiczne I i II stopnia oraz specjalności w zakresie studiów doktoranckich 13 ze specjalizacją muzealną. Zainicjowanie nowej serii publikacji pod nazwą MUZEOLOGIA było więc odpowiedzią na zapotrzebowanie na książki i podręczniki potrzebne w procesie kształcenia, ale także rezultatem powołania w latach 2010 2011 przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego programu pn. Akademia Zarządzania Muzeum, realizowanego w 2011 r. przez Muzeum Pałac w Wilanowie. Redaktorami serii zostali: Paweł Jaskanis dyrektor Muzeum Pałacu w Wilanowie, Tomasz Makowski dyrektor Biblioteki Narodowej w Warszawie, Stanisław Waltoś dyrektor Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz pisząca te słowa. Seria TAiWPN UNIVERSITAS prezentuje interdyscyplinarne studia z zakresu muzeologii, rozumianej szeroko jako nauka o współczesnych muzeach, ich filozofii, etyce, misji, metodach działań, praktyce, zadaniach, wykorzystywanych technologiach. Wydawnictwem prowadzącym jest krakowskie Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, współpracujące z Muzeum Pałacem w Wilanowie i Akademią Zarządzania Muzeum, Polskim Komitetem Narodowym ICOM oraz Instytutem Muzeologii UKSW. Serię zainaugurował tom pierwszy, który ukazał się w końcu 2011 r., pt. Ekonomia muzeum rezultat polsko-brytyjskiej konferencji, która w listopadzie 2010 r. odbyła się na UKSW w Warszawie oraz w Muzeum Pałacu w Wilanowie. Książka ukazała się jako zbiór artykułów z ilustracjami, uzupełniona żywym zapisem dźwiękowym (płyta DVD) całej konferencji i dyskusji. Wybitni specjaliści reprezentujący polskie muzea, a zarazem jedni z najprężniej działających w obszarze nowej muzeologii eksperci brytyjscy przedstawili, 213
3. Tom 2 serii Muzeologia: Freda Matassa, Zarządzanie zbiorami muzeum. Podręcznik, Kraków 2012 3. Vol. 2 in the Muzeologia series: Freda Matassa, Zarządzanie zbiorami muzeum. Podręcznik, Kraków 2012 w jaki sposób można obserwować procesy zachodzące wewnątrz instytucji muzealnej, jak należy rzutować je na otoczenie muzeum, tworzyć nowe więzi, budować programy. Obszerną relację Donalda Hyslopa, który przez dziesięć lat prowadził projekt przekształcenia niefunkcjonującej już elektrowni londyńskiej na wybrzeżu Bankside w jedno z najbardziej zaangażowanych społecznie muzeów Tate Modern w Londynie instytucję kultury, która zmieniała życie otaczającej jej dzielnicy, można uznać za najważniejszy punkt dyskusji nad ekonomią muzeum. W 2012 r. ukazały się dwie kolejne pozycje. Tom drugi serii Zarządzanie zbiorami muzeum. Podręcznik, Fredy Matassy w tłumaczeniu Soni Jaszczyńskiej, pod redakcją piszącej te słowa, wart jest uwagi nie tylko z powodu niezwykłej pozycji autorki w europejskiej muzeologii, ale również ze względu na redakcję terminów prawniczych, dokonaną przez dra Andrzej Drozda, która pozwoliła na przyjęcie w języku polskim terminów muzeologicznych zgodnych z zapisem obowiązujących aktów legislacyjnych, takich jak np. Kodeks Cywilny. Zarządzanie zbiorami jest stosunkowo nowym terminem w słowniku pojęć związanych z muzeologią i dziedzictwem kulturowym. Źródeł jego powstania należy upatrywać w rosnącej potrzebie kształtowania profesjonalnej praktyki w dziedzinie opieki nad obiektami o szczególnym znaczeniu dla kultury i upowszechnieniu związanych z nimi informacji pisze w Przedmowie Freda Matassa. Zdanie to dobrze oddaje cel, dla którego powstał niniejszy podręcznik. Napisany z myślą o wielotysięcznej rzeszy muzeologów przede wszystkim w Wielkiej Brytanii, ale także w innych krajach europejskich, wprowadza jako podstawowe pojęcia i postulaty odnoszące się do zarządzania muzeum, które w dotychczasowej praktyce uznawane były za wymagania szczególne. Pierwsza dekada XXI w. zapisze się zapewne jako okres z jednej strony biurokratyzacji muzealnych działań, z drugiej jednak rosnącej świadomości, iż każde materialnie trwające dzieło, artefakt, dobro kultury i natury jest unikatowe i warte ochrony. Zarządzanie zbiorami muzeum przypomina pod wieloma względami zarządzanie miastem, strukturą sztucznie utworzoną, ale opartą na wrodzonej ludziom, naturalnej potrzebie porządkowania świata i wiedzy na jego temat. Dlatego tak ważne w tym procesie jest z jednej strony przestrzeganie ustalonych praw i reguł, z drugiej jednak zdrowy rozsądek i wrażliwość, których nie zastąpi żaden przepis. Trzeci tom serii, zatytułowany Muzea, wystawy, wypożyczenia. Propozycja działań Unii Europejskiej na rzecz mobilności kolekcji w Europie 2005-2008, jest publikacją wyników prac grupy ekspertów powołanej przez Komisję Europejską do zaproponowania rozwiązań i przedstawienia zasad postępowania, które umożliwiłyby znacznie szerszą, mniej kosztowną i otwartą na nieznane dotąd zasoby kultury wymianę wystaw i zbiorów między muzeami europejskimi. W książce zawarte zostały nie tylko teksty opisowe i propozycje działań, ale także rezultaty wdrożenia dobrych praktyk: konkretne wzory umów wypożyczenia, zasady ubezpieczenia obiektów muzealnych, procedury związane z raportami bezpieczeństwa i zachowania właściwego klimatu środowiska muzealnego. Historia opisanych działań wiąże się z uczestnictwem strony polskiej w pracach podjętych w czasie prezydencji Holandii, kiedy to Rada Europy przyjęła rezolucję 13839/40, określającą plany działania w zakresie kultury w latach 2005 2006. Na mocy tej rezolucji powołano niezależną grupę ekspertów odpowiedzialnych za opracowanie dokumentu, któremu nadano tytuł: Wypożyczenia w Europie (Lending to Europe) 14. Był to pierwszy w historii muzeów europejskich dokument o charakterze dyrektywy, zalecający praktykę współpracy, uznaną przez ekspertów za najwłaściwszą w kontaktach międzynarodowych w owym czasie, przedstawiony w Brukseli 23 24 maja 2005 r. ministrom kultury, nauki i edukacji krajów członkowskich Unii Europejskiej, którzy przyjęli go jako zalecany do realizacji w swoich krajach. Zarazem było to pierwsze opracowanie przygotowane na zasadach partnerskich po przyjęciu nowych członków do Unii Europejskiej 1 maja 2004 roku. Zamieszczony w tomie trzecim dokument Wypożyczenia w Europie 15 obejmuje wiele zagadnień, wskazując, czy też raczej polecając najwłaściwszą drogę postępowania, służącą rozsądnemu, ekonomicznemu i bezpiecznemu udzielaniu sobie wzajemnie przez muzea posiadanych dzieł, oraz podkreśla nowy kierunek tej współpracy otwarcie się na poznanie zasobów muzealnych nowych krajów członkowskich. Publikacja zawiera także nową wersję 214
recenzje 4. Tom 3 serii Muzeologia: Muzea, wystawy, wypożyczenia. Propozycje działań Unii Europejskiej na rzecz mobilności kolekcji w Europie 2005-2008, Kraków 2012 4. Vol. 3 in the Muzeologia series: Muzea, wystawy, wypożyczenia. Propozycje działań Unii Europejskiej na rzecz mobilności kolekcji w Europie 2005-2008, Kraków 2012 i nowe oficjalne tłumaczenie na język polski Kodeksu Etyki ICOM dla Muzeów16 oraz plan działań na rzecz kultury, którego istotnym fragmentem jest udostępnienie i wymiana zbiorów między europejskimi muzeami. Uzupełnieniem są wzory umów wypożyczenia rekomendowanych przez NEMO (Sieć Europejskich Organizacji Muzealnych). W ostatnim kwartale 2012 r. ma się ukazać także tom czwarty serii, pionierska praca dra Mirosława Borusiewicza pt. Nauka czy rozrywka? Nowa muzeologia w europejskich definicjach muzeum. W recenzji pracy prof. Sta- nisław Waltoś pisał: Mirosław Borusiewicz śledząc zmiany w sposobie patrzenia na muzeum pisze o wszystkich funkcjach, jakie przypadło muzeum pełnić i jakie, jego zdaniem, będą dominować we względnie przewidywalnej przyszłości. Książka została zatem poświęcona zmieniającemu się obliczu muzeum, traktowanemu holistycznie i dynamicznie, zawsze na tle historycznym i gospodarczym, ale pod określonym kątem. Dzięki temu powstała praca interesująca, napisana z wielkim znawstwem tematu, którą czytelnik odłoży na półkę dopiero po przeczytaniu. 5. Tom 4 serii Muzeologia: Mirosław Borusiewicz, Nauka czy rozrywka? Nowa muzeologia w europejskich definicjach muzeum, Kraków 2012 5. Vol. 4 in the Muzeologia series: Mirosław Borusiewicz, Nauka czy rozrywka? Nowa muzeologia w europejskich definicjach muzeum, Kraków 2012 215
Następne tomy serii zawierać będą wyniki badań poświęconych szczególnie dzisiaj ważnym aspektom muzeologii, takim jak m.in. funkcja edukacyjna tych instytucji, realizowana różnymi metodami i adresowana do bardzo szerokiego pod względem wieku i poziomu wykształcenia kręgu odbiorców. Tom piąty pod redakcją Elżbiety Grygiel pt. Edukacja w muzeum rzeczywistym i wirtualnym, rezultat konferencji zorganizowanej przez Muzeum Pałac w Wilanowie 4 marca 2011 r., po raz pierwszy chyba w polskiej literaturze odniesie się do badań w zakresie neuropoznawczej psychologii percepcji oraz metodologii mediów stosowanych w procesie edukacji. W 2013 r. planowane są także publikacje obejmujące zagadnienia prawne, historyczne, refleksję nad trendami współczesnej muzeologii, badania socjologiczne nad odwiedzającymi muzea 17. Dalsze studia i publikacja wyników badań dotyczyć mają styku mediologii i muzeologii, badań nad miejscem muzeum w literaturze polskiej, pozycji muzeum w międzynarodowej wymianie kulturalnej, roli muzeów w tworzeniu cyfrowego zasobu kulturowego państwa (poszczególne pozycje por. Tabele 1 3). Jako redaktorzy i inicjatorzy serii mamy nadzieję, że publikacje staną się pomocą w zainicjowanych w 2011 r. studiach muzeologicznych oraz punktem wyjścia do dyskusji nad przyszłością i rozwojem muzeów w następnej dekadzie naszego stulecia w Polsce. Tabela 1. Seria Muzeologia pozycje wydane Tom 1 Tom 2 Tom 3 Ekonomia muzeum. Materiały polsko-brytyjskiej konferencji naukowej, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Muzeum Pałac w Wilanowie 25 26 listopada 2010, red. Dorota Folga-Januszewska i Bartłomiej Gutowski, TAiWPN UNIVERSITAS, Kraków 2011, ISBN 97883-242-1600-0 Freda Matassa, Zarządzanie zbiorami muzeum. Podręcznik, tłumaczenie: Sonia Jaszczyńska, red. terminów prawniczych: Andrzej Drozd, red. naukowa: Dorota Folga-Januszewska, TAiWPN UNIVERSITAS, Kraków 2012, ISBN 97883 242 1672 2 Muzea, wystawy, wypożyczenia. Propozycje działań Unii Europejskiej na rzecz mobilności kolekcji w Europie 2005 2008, red. Dorota Folga-Januszewska, TAiWPN UNIVERSITAS, Kraków 2012, ISBN 97883 242 1676 5 Tabela 2. Seria Muzeologia pozycje przygotowane do wydania w 2012 roku Tom 4 Tom 5 Mirosław Borusiewicz, Nauka czy rozrywka? Nowa muzeologia w europejskich definicjach muzeum Edukacja w muzeum rzeczywistym i wirtualnym, red. Elżbieta Grygiel Tabela 3. Seria Muzeologia pozycje planowane do wydania w latach 2013-214 Tom 6 Tom 7 Tom 8 Tom 9 Tom 10 Tom 11 Tom 13 Tom 15 Tom 16 Kamil Zeidler, Prawo i muzea Agnieszka Jaskanis, Ewidencjonowanie i zarządzanie zbiorami muzeów polskich po 1996 roku Dorota Folga Januszewska, Muzeum. Fenomeny i problemy Muzea i międzynarodowa polityka kulturalna. Materiały konferencji polsko-rosyjskiej planowanej w listopadzie 2012 roku Małgorzata Wrześniak, Florencja muzeum. Miasto i jego sztuka okiem polskich podróżników Muzeum cyfrowe w domenie publicznej. Koszty publiczne, zyski prywatne? Materiały konferencji planowanej w 2013 roku Muzeum w literaturze polskiej. Antologia, pod red. Doroty Kielak i Ewy Toniak Piotr Górajec, Edukacja muzealna w Polsce kryzys czy szansa rozwoju? Historia i współczesność Bartłomiej Gutowski, Muzeumedia. Muzeum we współczesnej kulturze medialnej Przypisy 1 Por. E.M. Hajos, Samuel Quiccheberg s Inscriptiones vel tituli theatric amplissimi, Biblioteque d Humanisme et Renaissance 1963, nr 25, s. 207-211. 2 Zwanego też Jenquelem, Neickelem lub Neickelio, Neikelius. 3 Reprint dzieła wraz z opracowaniem ukazał się w wydawnictwie Routledge w 1999 r. w serii publikacji: Museums and their Development: The European Tradition 1700-1900, pod redakcją Susan Pearce. 4 Aufbau der niederländischen Kunstgeschichte und Museologie, Niederländische Münzen und Medaillen des herzogl. Museums zu Gotha. Hrsg. Von J. Leitzmann, Weißensee 1839. 5 Ibidem. 6 Beschreibung der Herzoglichen Gemälde-Gallerie zu Gotha und vieler im Chinesischen Kabinet, in der Sammlung der Abgüsse von Bildwerken, im Münzkabinet 216
Gotha befindlichen Gegenstände: beim Studium der Geschichte der neueren Kunst als Leitfaden anwendbar [Opis książęcej Galerii Malarstwa w Gotha oraz wielu obiektów sztuki chińskiej przechowywanych w Gabinecie, kolekcji odlewów, kolekcji gabinetu numizmatycznego, który służyć ma jako przewodnik do studiów nad sztuką], Gotha 1835. 7 Por. hasło: Muséologie, w: Dictionnaire encyclopédique de muséologie, sous la direction d André Desvallées et François Mairesse, Paris 2011, s. 343-380. 8 I. Maroevič, Introduction to Museology European Approach, Műnchen 1998, s. 79. 9 ICOFOM Report Poland, 1978, s. 2-3. 10 The New Museology, ed. Peter Vergo, London 1989. 11 Por. m.in. syntetyczne opracowanie wielu autorów pod red. Bettiny Messias Carbonell, Museum Studies. An Anthology of Contexts, II wyd. Chichester 2012. 12 Por. artykuł wzmiankujący prowadzone w Polsce studia podyplomowe i stacjonarne w zakresie muzealnictwa: D. Folga-Januszewska, A. Rottermund, Studia w zakresie muzeologii i muzealnictwa na wyższych uczelniach w Polsce a światowe standardy nauczania muzeologii, Muzealnictwo 2009, nr 50, s. 47-56. 13 Program studiów opracowany został przez piszącą te słowa oraz dra Bartłomieja Gutowskiego, przy współpracy z Radą Naukowo-Konsultacyjną Instytutu Muzeologii UKSW, w skład której wschodzą m.in. dr Antoni Bartosz, prof. Maciej Geller, Paweł Jaskanis, prof. Jarosław Koral, dr Tomasz Makowski, prof. Jan Przybyłowski, prof. Andrzej Rottermund, prof. Henryk Skorowski, prof. Stanisław Waltoś. 14 Lending to Europe. Recommendation on collection mobility for European museums. A report produced by an independent group of experts set up by Council resolution 13839/04, Rotterdam 2005. 15 Część pierwsza (bez załączników i tabel) opublikowana została w jęz. polskim: D. Folga-Januszewska, Lending to Europe. Zasady wypożyczania obiektów i współpracy między muzeami w krajach Unii Europejskiej, Muzealnictwo 2005, nr 46, s. 9-44. 16 Dokonane przez prof. Stanisława Waltosia i opatrzone komentarzem autorskim, będące oficjalnym tłumaczeniem Kodeksu Etyki ICOM dla Muzeów na język polski. Por. także stronę ICOM UNESCO: http://icom.museum/what-we-do/professional- -standards/code-of-ethics/translations.html. 17 19 maja 2012 r. pracownicy i studenci Instytutu Muzeologii i Instytutu Socjologii UKSW wraz z pracownikami Muzeum Pałacu w Wilanowie przeprowadzili w czasie warszawskiej Nocy Muzeów badania ankietowe poświęcone motywacji uczestnictwa, oczekiwaniom i wrażeniom osób uczestniczących w tym niezwykle popularnym wydarzeniu. THE MUZEOLOGIA SERIES Dorota Folga-Januszewska The inauguration of a new publication series entitled: MUZEOLOGIA is a response to the need for books and textbooks necessary for museum studies courses (the year 2011 witnessed the establishment of a new interdisciplinary course on museum studies at the Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw /UKSW/). It is also the outcome of the creation by the Minister of Culture and National Heritage of a programme entitled: The Academy of Museum Management (2010-2011), which in 2011 was implemented by the Wilanów Palace Museum. The editors of the series are: Paweł Jaskanis director of the Wilanów Palace Museum, Tomasz Makowski director of the National Library in Warsaw, Stanisław Waltoś director of the Jagiellonian University Museum in Cracow, and the author of this article. The publication was entrusted to the Cracow-based Scientific Papers Authors and Publishers Society (TAiWPN) Universitas, collaborating with the Wilanów Palace Museum, the Academy of Museum Management, the Polish ICOM National Committee and the Institute of Museology at UKSW. The series presents interdisciplinary museum studies widely comprehended as a science dealing with contemporary museums, their philosophy, ethics, mission, methods of activity, praxis, tasks and applied technologies. The three published volumes (2011 2012) are: Ekonomia muzeum. Materiały polsko-brytyjskiej konferencji naukowej. Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw, Wilanów Palace Museum 25-26 November 2010, Kraków 2011; 2: Freda Matassa, Zarządzanie zbiorami muzeum. Podręcznik, Kraków 2012 and vol. 3: Muzea, wystawy, wypożyczenia. Propozycje działań Unii Europejskiej na rzecz mobilności kolekcji w Europie 2005 2008, Kraków 2012. Two successive volumes are being edited and will be available in 2012 vol. 4: Mirosław Borusiewicz, Nauka czy rozrywka? Nowa muzeologia w europejskich definicjach muzeum and vol. 5: Edukacja w muzeum rzeczywistym i wirtualnym. The next ten titles are presented in table 3. Profesor Dorota Folga-Januszewska, historyk sztuki, muzeolog, krytyk; studia, doktorat i habilitacja na Uniwersytecie Warszawskim; w l. 1979-2008 pracowała w Muzeum Narodowym w Warszawie (od asystenta do dyrektora); członek ICOM UNESO (prezydent Polskiego Komitetu Narodowego ICOM w l. 2002-2008 i od 2012), AICA, od 2004 członek Niezależnej Grupy Ekspertów ds. Muzeów Rady Europy; autorka ponad 300 publikacji i kurator 50 wystaw, inicjatorka programu interdyscyplinarnych studiów muzeologicznych, uruchomionego 1.10.2011 i przyjętego przez MNiSW w marcu 2012. Profesor UKSW, kierownik Katedry Sztuki, Teorii i Muzeologii Współczesnej, od 2011 dyrektor Instytutu Muzeologii. 217