Najnowsze Akty Prawne Październik - Listopad 2016 1 Briefing note Październik - Listopad 2016 Najnowsze Akty Prawne Październik - Listopad 2016 Niniejszy informator legislacyjny prezentuje wybrane zmiany w polskim prawie; nie jest jednak kompleksowym przeglądem wszystkich zagadnień, którymi mogliby być Państwo zainteresowani. Nie stanowi on też porady ani opinii prawnej. Jeżeli chcieliby Państwo uzyskać poradę prawną lub wyjaśnić jakąkolwiek kwestię w nim zawartą, prosimy o skontaktowanie się z obsługującym Państwa prawnikiem Clifford Chance. Niniejszy informator legislacyjny jest rozsyłany bezpłatnie. Mogą go Państwo przesyłać, powielać lub cytować wyłącznie wewnątrz Państwa spółki lub grupy spółek. Nie może on jednak bez naszej wcześniejszej pisemnej zgody zostać udostępniony w całości ani w części osobom trzecim. Jeżeli nie życzą sobie Państwo otrzymywać kolejnych informatorów legislacyjnych od Clifford Chance, prosimy o wysłanie takiej informacji na adres: magda.sawadro@cliffordchance.com Clifford Chance, Janicka, Krużewski, Namiotkiewicz i wspólnicy sp. k. 2016
2 Najnowsze Akty Prawne Październik - Listopad 2016 Nowe Prawo. W ostatnim wydaniu Biuletynu Legislacyjnego przedstawiliśmy zmiany dotyczące następujących aktów prawnych: Ustawa z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich została opublikowana w Dzienniku Ustaw 9 listopada 2016 r., pod poz.1823 i wejdzie w życie 10 stycznia 2017 r. 1. Ustawa z dnia 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi Prezydent podpisał 4 listopada 2016 r. ustawę o umowie koncesji na roboty budowlane, która ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektywy 2014/23/UE w sprawie udzielania koncesji. Podkreślenia wymagają następujące nowe regulacje: przepisy ustawy mają zastosowanie do umów koncesji, których szacunkowa wartość jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 30 000 euro; wprowadzono szeroki katalog możliwych zmian umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi, ograniczony będzie też czas trwania umów koncesji będą one mogły być zawarte na okres dłuższy niż 5 lat tylko wtedy, gdy koncesjonariusz nie będzie w stanie wcześniej odzyskać swoich nakładów; przewidziano trzy tryby wyboru koncesjonariusza: odpowiednik przetargu ograniczonego i nieograniczonego oraz negocjacje; zamawiający będą mogli zastrzec w ogłoszeniu o koncesji albo we wstępnym ogłoszeniu informacyjnym, że o zawarcie umowy koncesji mogą ubiegać się wyłącznie zakłady pracy chronionej lub inni wykonawcy, których statutowym celem jest społeczna i zawodowa integracja osób niepełnosprawnych; zamawiający będzie mógł określić minimalny procentowy wskaźnik zatrudnienia tych osób, nie mniejszy niż 30 proc. osób zatrudnionych przez zakłady pracy chronionej lub wykonawców; rozszerzono zakres podmiotowy stosowania umów koncesji na roboty budowlane lub usługi o zamawiających sektorowych; a także rozszerzono zakres przedmiotowy przez wprowadzenie odrębnych regulacji dotyczących umów mieszanych; odwołanie od decyzji zamawiającego będzie rozpatrywała Krajowa Izba Odwoławcza. Na orzeczenia KIO będzie można też wnieść skargę do sądu okręgowego. Ustawa trafiła do Senatu, który wniósł poprawki dotyczące m.in. uzupełnienia ustawy o przepisy regulujące zasady zlecania zamówień bez przetargu (tzw. in-house) analogiczne do przepisów wprowadzonych nowelizacją ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 22 czerwca 2016 r. Sejm uwzględnił poprawki Senatu.
Najnowsze Akty Prawne Październik - Listopad 2016 3 2. Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 6 października 2016 r. w sprawie zawieszania wypłaty środków gwarantowanych deponentom w przypadku, gdy środki zdeponowane na rachunku zostały zablokowane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu Rozporządzenie określa: szczegółowe warunki i tryb zawieszania wypłaty środków gwarantowanych, o których mowa w art. 2 pkt 65 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji, w przypadku gdy środki zdeponowane na rachunku zostały zablokowane na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2016 r. poz. 299 i 615); dane, jakie powinno zawierać zawiadomienie Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, o prowadzonym postępowaniu karnym oraz zawiadomienie o jego zakończeniu; termin i sposób wysłania zawiadomienia; dane, jakie powinna zawierać informacja o zawieszeniu wypłaty środków gwarantowanych wysłana deponentowi; termin i sposób wysłania informacji, o której mowa powyżej; dane, jakie powinien zawierać rejestr zawieszonych wypłat środków gwarantowanych prowadzony przez Fundusz. Rozporządzenie weszło w życie 15 października 2016 r. 3. Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 6 października 2016 r. w sprawie zatwierdzania metod wyznaczania składek na obowiązkowy system gwarantowania depozytów w bankach i oddziałach banków zagranicznych oraz ich udostępniania Rozporządzenie określa tryb zatwierdzania przez Komisję Nadzoru Finansowego, opracowanych przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny, metod wyznaczania składek wnoszonych przez banki albo oddziały banków zagranicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 128, z późn. zm.2), oraz zakres informacji dotyczących metody wyznaczania składek udostępnianych podmiotom wnoszącym składki oraz tryb ich udostępniania, w szczególności: zakres dokumentacji załączanej przez Fundusz do wniosku o zatwierdzenie metod wyznaczania składek; zakres dopuszczalnych zmian w metodach, niewymagających zatwierdzenia przez Komisję. Rozporządzenie weszło w życie 15 października 2016 r.
4 Najnowsze Akty Prawne Październik - Listopad 2016 Projekty zmian ustawodawstwa 1. Usługi płatnicze Na październikowym posiedzeniu Sejm uchwalił ustawę z dnia 21 października 2016 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ma na celu implementacje do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/92/UE z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie porównywalności opłat związanych z rachunkami płatniczymi, przenoszenia rachunku płatniczego oraz dostępu do podstawowego rachunku płatniczego oraz dostosowanie krajowych regulacji dotyczących transakcji płatniczych przy użyciu kart płatniczych do postanowień rozporządzenia 2015/751 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie opłat interchange w odniesieniu do transakcji płatniczych realizowanych w oparciu o kartę. Ustawa zmieniająca określa m.in.: zasady dostępu konsumentów do rachunku podstawowego; zasady przenoszenia rachunków płatniczych prowadzonych dla konsumentów; podstawowe zasady funkcjonowania rynku krajowych transakcji płatniczych przy użyciu kart płatniczych; zasady prowadzenia stron internetowych porównujących opłaty związane z rachunkiem płatniczym; zasady funkcjonowania schematów płatniczych oraz zasady nadzoru nad tymi schematami. Ustawodawca przewidział, iż organem właściwym w zakresie zapewnienia stosowania przepisów rozporządzenia 2015/751 przez operatorów schematów płatniczych podlegających jego reżimowi (systemów kart płatniczych) będzie Prezes NBP. W odniesieniu do dostawców usług płatniczych (wydawców instrumentów płatniczych, agentów rozliczeniowych), zadania te zostaną powierzone KNF. Podstawowy rachunek płatniczy będzie przeznaczony dla konsumentów, dla których żaden dostawca (bank albo spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa), w ramach działalności wykonywanej na terytorium Polski, nie prowadzi innego rachunku płatniczego w walucie polskiej umożliwiającego wykonywanie transakcji płatniczych. Ponadto, według ustawy podstawowy rachunek płatniczy w zakresie krajowych transakcji płatniczych ma być prowadzony nieodpłatnie. W ustawie ustalono miesięczny limit pięciu darmowych transakcji płatniczych przy użyciu bankomatów lub wpłatomatów nienależących do dostawcy, który prowadzi podstawowy rachunek, a także limit pięciu darmowych poleceń przelewu udostępnianych w ramach rachunku podstawowego. Po wyczerpaniu wymienionych limitów dostawca będzie mógł naliczyć opłatę, jednak nie wyższą niż ta najczęściej przez niego stosowana w roku poprzedzającym. Ustawa nakłada też na dostawców usług płatniczych obowiązek bezpłatnego przekazywania na prośbę konsumenta informacji dotyczących opłat pobieranych za usługę prowadzenia rachunku płatniczego. Obecnie ustawa trafiła do Komisji Finansów Publicznych, która ma się zająć poprawkami zgłoszonymi przez Senat. 2. Zakaz handlu w niedziele Sejm przeprowadził I czytanie obywatelskiego projektu ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele. Projekt zakłada zakaz handlu w niedziele w większości placówek handlowych z wyjątkiem m.in. stacji benzynowych, kwiaciarni, piekarni i aptek. Przez placówki handlowe rozumiane są wszelkie obiekty, w których prowadzona jest sprzedaż towarów i wyrobów kupionych w celu ich odsprzedaży w formie m.in. sklepów, stoisk, straganów, hurtowni, składów materiałów budowlanych oraz domów wysyłkowych. Według projektu regulacje tam przewidziane mają objąć także franczyzobiorców, przedsiębiorców prowadzących działalność w oparciu o "umowę agencji" (z wyłączeniem stacji paliw), a także przedsiębiorców prowadzących handel obwoźny i
Najnowsze Akty Prawne Październik - Listopad 2016 5 obnośny. Proponuje się, aby w wigilię Bożego Narodzenia oraz Wielką Sobotę "handel oraz wykonywanie innych czynności sprzedażowych" mógł się odbywać do godz. 14. Projekt przewiduje szereg odstępstw od zasady zakazu handlu, w tym m.in: handel będzie mógł się odbywać w dwie kolejne niedziele poprzedzające Święta Bożego Narodzenia, w ostatnią niedzielę przed Świętami Wielkanocnymi, w ostatnią niedzielę stycznia, czerwca, sierpnia oraz w pierwszą niedzielę lipca; odstępstwa dotyczyłyby także sklepów, gdzie handel prowadzi wyłącznie przedsiębiorca prowadzący indywidualną działalność gospodarczą, stacji benzynowych, piekarni zlokalizowanych przy zakładach produkcyjnych prowadzących sprzedaż produktów własnej produkcji do godz. 13. Projekt został skierowany do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny 3. Projekt ustawy o zasadach zwrotu niektórych należności wynikających z umów kredytu i pożyczki Sejm przeprowadził I czytanie prezydenckiego projektu ustawy o zwrocie niektórych świadczeń wynikających z umów kredytu i pożyczki. Projekt dotyczy umów o kredyt indeksowany i denominowany oraz umów o pożyczkę indeksowaną i denominowaną, dla których ustanowiono zabezpieczenie w postaci hipoteki na nieruchomości, zawartych od dnia 1 lipca 2000 r. do dnia 26 sierpnia 2011 r. Główne założenia projektu to: zwrot zawyżonych spreadów walutowych poprzez zmniejszenie kapitału kredytu do spłaty ( w przypadku kredytów czynnych ) lub wypłaty ( w przypadku kredytów z umów wygasłych ); wprowadzenie limitu kwotowego 350 000 zł, który jest wysokością kapitału kredytu, w stosunku do której konsument będzie uprawniony do żadania pomniejszenia kapitału lub zwrotu nadpłaty; dobrowolne przewalutowanie kredytu - banki będą miały rok na ich restrukturyzację. Projekt został skierowany do Komisji Finansów Publicznych. 4. Projekt ustawy o restrukturyzacji kredytów denominowanych lub indeksowanych do waluty innej niż waluta polska oraz o wprowadzeniu zakazu udzielania takich kredytów Poselski projekt dotyczy umów o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska zawartych po 1 stycznia 2000 r., na okres dłuższy niż 60 miesięcy. Nowe przepisy mają mieć zastosowanie również wobec kredytów, które zostały już w całości spłacone lub zostały wypowiedziane i rozliczone. Projekt przewiduje zakaz wprowadzania na rynek polski kredytów i pożyczek, których rozliczenie oparte jest o walutę inną niż PLN. Natomiast w odniesieniu do kredytów już udzielonych, przewidziano ich restrukturyzację, na wniosek kredytobiorcy. Podstawową zasadą restrukturyzacji jest przekształcenie kredytu z kredytu powiązanego z kursem waluty obcej w kredyt złotówkowy. Restrukturyzacja kredytu ma być dokonywana z mocą wsteczną, od dnia udzielenia kredytu. Według projektu restrukturyzacja ma polegać na: uznaniu za bezskuteczne wobec kredytobiorcy wszystkich postanowień umownych, zawartych zarówno w umowie kredytowej lub sporządzanych do niej aneksach, które wyrażają: kwotę kredytu,
6 Najnowsze Akty Prawne Październik - Listopad 2016 wysokość rat odsetkowych, kapitałowych lub kapitałowo-odsetkowych, kwotę należnych opłat i prowizji, składek ubezpieczeniowych, wysokość zadłużenia obliczaną w przypadku wypowiedzenia umowy kredytowej, w walucie innej niż polska lub są indeksowane do waluty innej niż waluta polska. ustaleniu kwoty udzielonego kredytu w wysokości kwoty złotych polskich rzeczywiście wypłaconych; ustaleniu oprocentowania kredytu na następujących zasadach: oprocentowanie kredytu w każdym okresie odsetkowym wynosi sumę stopy bazowej i marży; wysokość marży przyjmuje się w wysokości ustalonej w umowie kredytowej, jednak nie wyższej niż 4%; stopa bazowa za każdy okres odsetkowy równa jest stopie referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w pierwszym dniu danego okresu; wartość oprocentowania składającego się ze stopy bazowej i stałej marży nie może przekroczyć 30% wysokości marży ustalonej w umowie kredytowej w całym okresie rozliczeniowym (przed i po restrukturyzacji). W przypadku opłat, prowizji, składek ubezpieczeniowych i innych kosztów, do których ponoszenia zobowiązany został kredytobiorca, jeżeli zostały wyrażone w walucie innej niż waluta polska lub ich wysokość jest indeksowana do waluty innej niż waluta polska, ustaleniu ich wysokości w złotych polskich, według kursu z dnia ich wpłaty do kredytodawcy. Restrukturyzacja kredytu ma być dokonywana wyłącznie na wniosek kredytobiorcy, który może być złożony w terminie dwóch lat od wejścia w życie ustawy. Projekt po I czytaniu został przekazany do Komisji Finansów Publicznych. 5. Projekt ustawy o szczególnych zasadach restrukturyzacji walutowych kredytów mieszkaniowych w związku ze zmianą kursu walut obcych do waluty polskiej Projekt wprowadza możliwość złożenia przez kredytobiorcę wniosku (złożony w okresie do 30 czerwca 2020 r.) o restrukturyzację walutowego kredytu mieszkaniowego. Wskazane zostały warunki, które muszą zostać spełnione, by móc skorzystać z rozwiązań przewidzianych przez projekt. Z uprawnienia do restrukturyzacji może zatem skorzystać kredytobiorca, będący konsumentem w rozumieniu ustawy z dnia 23 czerwca 1964 r. Kodeks cywilny, który zaciągnął walutowy kredyt mieszkaniowy, o ile są spełnione następujące warunki: kredytobiorca nie posiada innego lokalu mieszkalnego ani innego domu jednorodzinnego; powierzchnia użytkowa nieruchomości nie przekracza 100 m2 dla lokalu mieszkalnego i 150 m2 dla domu jednorodzinnego (warunek ten został wyłączony w stosunku do tych kredytobiorców, którzy na dzień złożenia wniosku o restrukturyzację wychowują troje lub więcej dzieci); wartość wskaźnika LtV jest wyższa niż 80%. Posiadanie innych lokali mieszkalnych, domów jednorodzinnych lub ich części nabytych w drodze spadku po dniu zaciągnięcia kredytu podlegającego restrukturyzacji nie pozbawia możliwości skorzystania z restrukturyzacji kredytu na warunkach określonych w projekcie ustawy. Ponadto w projekcie wskazano wartości oraz zasady określania zadłużenia, które będzie podlegać przewalutowaniu. Miałoby ono następować po kursie z dnia sporządzenia umowy restrukturyzacyjnej i polegać na wyliczeniu różnicy między wartością kredytu, po przewalutowaniu, a kwotą zadłużenia, jaką posiadałby w tym momencie kredytobiorca, gdyby w przeszłości zawarł z bankiem umowę o kredyt w polskich złotych. Według projektowanych zapisów bank miałby umorzyć połowę tak wyliczonej kwoty. Projekt po I czytaniu został przekazany do Komisji Finansów Publicznych.
Najnowsze Akty Prawne Październik - Listopad 2016 7 6. Podatek od sprzedaży detalicznej Na początku listopada Sejm przeprowadził I czytania dwóch projektów dotyczących podatku od sprzedaży detalicznej. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej Projekt dotyczy wprowadzenia przepisu, zgodnie z którym przepisy ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o podatku od sprzedaży detalicznej były stosowane do przychodów ze sprzedaży osiągniętych od dnia 1 stycznia 2018 r. i nie miały zastosowania do przychodów ze sprzedaży detalicznej osiągniętych w okresie od września 2016 r. do końca grudnia 2017 r. Poselski projekt ustawy uchylający ustawę z dnia 6 lipca 2016 r. o podatku od sprzedaży detalicznej. Oba projekty po I czytaniu zostały przekazane do Komisji Finansów Publicznych. Niniejsza publikacja nie omawia wszystkich aspektów przedstawianych zagadnień i nie stanowi porady prawnej ani porady innego rodzaju www.cliffordchance.com Norway House, ul. Lwowska 19, 00-660 Warsaw, Poland Clifford Chance 2016 Clifford Chance, Janicka, Krużewski, Namiotkiewicz i wspólnicy spółka komandytowa Abu Dhabi Amsterdam Bangkok Barcelona Beijing Brussels Bucharest Casablanca Doha Dubai Düsseldorf Frankfurt Hong Kong Istanbul Jakarta* London Luxembourg Madrid Milan Moscow Munich New York Paris Perth Prague Rome São Paulo Seoul Shanghai Singapore Sydney Tokyo Warsaw Washington, D.C. *Linda Widyati & Partners in association with Clifford Chance. Clifford Chance has a co-operation agreement with Abuhimed Alsheikh Alhagbani Law Firm in Riyadh. Clifford Chance has a best friends relationship with Redcliffe Partners in Ukraine.