PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2014-2020 Budowa lub modernizacja dróg lokalnych Zasady przyznawania pomocy LEGISLACJA KRAJOWA Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 września 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu Budowa lub modernizacja dróg lokalnych w ramach poddziałania Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 Rozporządzenie weszło w życie 19 września 2015 r. 2
LIMIT ŚRODKÓW DLA MAŁOPOLSKI 18 452 210 euro limit dla Małopolski 9 miejsce w kraju 5,5% krajowej puli środków 3 NABÓR WNIOSKÓW O PRZYZNANIE POMOCY Planowany termin naboru wniosków o przyznanie pomocy 4 maja 2016 r. - 6 czerwca 2016 r. Ogłoszenie o naborze wniosków termin składania wniosków miejsce składania wniosków Pomocy nie przyznaje się jeżeli wniosek o przyznanie pomocy nie został złożony w terminie, októrym mowa wogłoszeniu. O terminowości złożenia wniosku decyduje data oraz godzina jegozłożenia w miejscuokreślonym wogłoszeniu o naborze. 4
Do wniosku o przyznanie pomocy dołącza się dokumenty niezbędne do ustalenia spełnienia warunków przyznania pomocy albo ich kopie, których wykaz zawiera formularz wniosku o przyznanie pomocy. Kopie dokumentów, dołącza się w formie kopii potwierdzonych za zgodność z oryginałem przez podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy lub pracownika samorządu województwa lub podmiot, który wydał dokument, lub w formie kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem przez notariusza. 5 TYLKO 1 UZUPEŁNIENIE Jeżeli wniosek o przyznanie pomocy zawiera braki, właściwy organ samorządu województwa wzywa podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy, w formie pisemnej, do usunięcia tych braków, w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania. W ramach wezwania do usunięcia braków wnioskodawca nie może modyfikować wniosku w zakresie innym niż wynikającym z tego wezwania. Jeżeli wnioskodawca pomimo wezwania nie usunął w terminie braków, pomocy nie przyznaje się, o czym informuje się podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy w formie pisemnej, podając przyczyny nieprzyznania pomocy. 6
BENEFICJENCI POMOCY O pomocmożeubiegaćsię: gmina, związek międzygminny, powiat, związek powiatów, 7 KRYTERIA DOSTĘPU ZAKRES REALIZOWANYCH OPERACJI zmiana nawierzchni dróg gminnych, powiatowych lub wewnętrznych, budowa dróg gminnych, powiatowych lub wewnętrznych, przebudowa dróg gminnych, powiatowych lub wewnętrznych. Z zakresu realizowanych operacji wykluczony został remont dróg. 8
Czy budowa chodnika może stanowić koszt kwalifikowalny? Przedmiotem operacji nie może być wyłącznie np. budowa chodnika lub ścieżki rowerowej. Zgodnie bowiem z ustawą o drogach publicznych, jako drogę należy rozumieć budowlę wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym. Budowa samego chodnika będącego jednym z elementów składowych drogi nie jest zatemtożsama zbudową drogi. Wykonanie np. chodnikamoże stanowić koszt kwalifikowalny jedynie na odcinku budowanej/ przebudowywanej jezdni. 9 KRYTERIA DOSTĘPU KOSZTY KWALIFIKOWALNE Koszty kwalifikowalne nie mogą być współfinansowane z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności ani jakiegokolwiek innego unijnego instrumentu finansowego oraz innych programów przeznaczonych na inwestycje drogowe. 10
KRYTERIA DOSTĘPU TERMIN REALIZACJI OPERACJI realizacja w maksymalnie 2 etapach Wykonanie zakresu rzeczowego, poniesienie przez Beneficjenta kosztów kwalifikowlnych i złożenie wniosku o płatność następuje nie później niż: I etap 24miesiące od dnia zawarcia umowy II etap 36 miesięcy od dnia zawarcia umowy, jednak nie później niż do dnia 30 czerwca 2023 r. 11 KRYTERIA DOSTĘPU MIEJSCE REALIZACJI OPERACJI Operacja będzie realizowana na obszarze należącym do: gminy wiejskiej, gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast powyżej 5 000 mieszkańców, gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości powyżej 5 000 mieszkańców. 12
KRYTERIA DOSTĘPU MIEJSCE REALIZACJI OPERACJI Operacja musi być realizowana na nieruchomości będącej własnością podmiotu ubiegającego się o pomoc lub na nieruchomości, do której podmiot posiada prawo do dysponowania nią przez okres realizacji operacji oraz przez okres związania z celem - 5 lat od dnia wypłaty płatności końcowej. 13 W przypadku realizacji operacji w trybie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych dokumentem potwierdzającym warunek, że operacja będzie realizowana na nieruchomości będącej własnością podmiotu ubiegającego się o pomoc będzie decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wraz z kopią wniosku o ujawnienie stanu prawnego w księgach wieczystych. 14
KRYTERIA DOSTĘPU DOKUMENT PLANISTYCZNY I STRATEGICZNY Operacja musi być uwzględniona w dokumencie planistycznym i spójna z dokumentem strategicznym. 15 KRYTERIA DOSTĘPU Operacja musi być uwzględniona w planie finansowym najpóźniej do dnia zawarcia umowy. 16
KRYTERIA DOSTĘPU Suma kosztów kwalifikowalnych nie może przekroczyć 1 000 000 euro w przeliczeniu na złote kurs NBP w dniu rozpoczęcia naboruwniosków. Niedopuszczalne jest zakwalifikowanie kosztów wchodzących w katalog kosztów kwalifikowalnych jako kosztów niekwalifikowanlnych bowiem stanowiłoby to próbę ominięcia przepisu mówiącego, iż suma kosztów kwalifikowalnych nie może przekroczyć 1 000 000 euro. 17 KRYTERIA DOSTĘPU Złożenie przez podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy dwóch wniosków o przyznanie pomocy dotyczących tej samej drogi i sąsiadujących ze sobą odcinków jest niedopuszczalne i należałoby traktować jako sztuczne dzielenie operacji w celu ominięcia przepisów mówiących, iż suma kosztów kwalifikowalnych nie może przekroczyć 1 000 000 euro. 18
KRYTERIA DOSTĘPU Operacja ma łączyć jednostki osadnicze z istniejącą drogą publiczną. 19 KRYTERIA DOSTĘPU W przypadku operacji dotyczącej drogiwewnętrznej - droga ta w wyniku realizacji operacji staniesię drogą publiczną. 20
KRYTERIA DOSTĘPU Realizacja operacji nie jest możliwa bez udziału środków publicznych 21 KOSZTY KWALIFIKOWALNE budowy, przebudowy lub zmiany nawierzchni drogi, budowy kanałów technologicznych w ciągu budowanej lub przebudowywanej drogi związanych z potrzebami zarządzaniatądrogą lub potrzebami ruchu drogowego, zakupu sprzętu, materiałów i usług służących realizacji operacji, podatku odtowarów iusług (VAT), kosztyogólne, które są uzasadnione zakresem operacji, niezbędne do osiągnięcia jej celu oraz racjonalne. 22
KOSZTY KWALIFIKOWALNE Koszty kwalifikowalne podlegają refundacji w pełnej wysokości, jeżeli zostały: poniesione: od dnia, w którym została zawarta umowa, a w przypadku kosztów ogólnych od dnia 1 stycznia 2014 r., zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych, a gdy te przepisy nie mają zastosowania w wyniku wyboru przez beneficjenta wykonawców poszczególnych zadań ujętych w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji z zachowaniem konkurencyjnego trybu ich wyboru określonego w umowie, w formie rozliczenia bezgotówkowego. uwzględnione w oddzielnym systemie rachunkowości albo gdy do ich identyfikacji wykorzystano odpowiedni kod rachunkowy. 23 KOSZTY KWALIFIKOWALNE Pojęcie kanału technologicznego zostało zdefiniowane w przepisach ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 460) kanał technologiczny to ciąg osłonowych elementów obudowy, studni kablowych oraz innych obiektów lub urządzeń służących umieszczeniu lub eksploatacji: urządzeń infrastruktury technicznej związanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego, linii telekomunikacyjnych wraz z zasilaniem oraz linii elektroenergetycznych, niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. Koszt wykupu gruntów stanowi koszt niekwalifikowalny. 24
KOSZTY KWALIFIKOWALNE/KOSZTY OGÓLNE 10% kosztów kwalifikowalnych (inwestycyjnych) WYSOKOŚĆ KWOTY POMOCY 63,63% kosztów kwalifikowalnych Oznacza to, że kwota pomocy nie może być zarówno wyższa jak i niższa. LIMIT ŚRODKÓW 3 mln zł limit środków na Beneficjenta w okresie realizacji PROW 2014-2020 25 KRYTERIA WYBORU OPERACJI W przypadku gdy operacja będzie dotyczyła więcej niż jednej drogi, punkty przyznaje się, jeżeli kryteria wyboru są spełnione w odniesieniu do wszystkich dróg objętychoperacją. 26
KRYTERIA WYBORU OPERACJI Podstawowy dochód podatkowy gminy, w której jest planowana realizacja operacji, w przeliczeniu na 1 mieszkańca, obliczany zgodnie z przepisami o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, opublikowany przez urząd obsługujący ministra właściwego do spraw finansów publicznych do stosowania w roku, w którym nastąpiło ogłoszenie o naborze,kształtujesię na poziomie: a) niewięcejniż 50%średniej krajowej 5punktów, b) powyżej 50% średniej krajowej i nie więcej niż 75% średniej krajowej 3punkty, c) powyżej 75% średniej krajowej i nie więcej niż 100% średniej krajowej 1punkt. 27 KRYTERIA WYBORU OPERACJI Bezrobocie w powiecie, na obszarze którego jest położona gmina, w której jest planowana realizacja operacji, w okresie ostatnich 12 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy było wyższe lub równe średniej krajowej 2 punkty. 28
KRYTERIA WYBORU OPERACJI Operacja jest powiązana z inwestycjami dotyczącymi tworzenia pasywnej infrastruktury szerokopasmowej lub na obszarze realizacji operacji istnieje funkcjonująca sieć szkieletowa (obejmująca cały odcinek drogi objętej operacją) 1 punkt. Przez sieć pasywną należy rozumieć sieć szerokopasmową bez jakichkolwiek elementów aktywnych składającą się zazwyczaj z infrastruktury technicznej, kanałów, światłowodów ciemnych oraz szafek ulicznych. Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku kiedy operacja będzie powiązana z inwestycjami dotyczącymi tworzenia pasywnej infrastruktury szerokopasmowej, to na etapie płatności końcowej sieć ta powinna być funkcjonującą siecią, jeżeli przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy taka sieć nie istniała. Sieci szkieletowe mogą działać w oparciu o działające sieci zbudowane na podstawie kabliświatłowodowych, jakrównież radiolinii wysokichczęstotliwości. Koszty związane z tworzeniem pasywnej infrastruktury szerokopasmowej stanowią koszt niekwalifikowalny. 29 KRYTERIA WYBORU OPERACJI Droga objęta operacją prowadzi bezpośrednio do obiektu użyteczności publicznej 2 punkty. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. poz. 1422) jako budynek użyteczności publicznej należy rozumieć budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji, za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny. 30
KRYTERIA WYBORU OPERACJI Operacja dotyczy drogi łączącej się z drogą o wyższej kategorii 3 punkty. 31 KRYTERIA WYBORU OPERACJI Operacja jest realizowana w porozumieniu pomiędzy gminami lub powiatami, lubgminą a powiatem 1punkt. Porozumienie może być zawierane pomiędzy gminami lub powiatami, lub gminą a powiatem. Przedmiotem takiego porozumienia winna być realizowana przez stronę porozumienia (nieubiegająca się o przyznanie pomocy w ramach ocenianej operacji) budowa, przebudowa lub zmiana nawierzchni drogi łączącej się z drogą będącą przedmiotem wsparcia w ramach operacji typy Budowa lub modernizacja dróg lokalnych w ramach PROW 2014-2020. 32
KRYTERIA WYBORU OPERACJI Operacja będzie realizowana w gminie, w której udział powierzchni użytków rolnych w gminie w stosunku do powierzchni gminy ogółem, według danych z Powszechnego Spisu Rolnego z 2010 r., wynosi: powyżej 50% 2 punkty, z tym że w przypadku realizacji operacji na obszarze większej liczby gmin pod uwagę bierze się udział powierzchni użytków rolnych na obszarze wszystkich gmin, w których będzie realizowana operacja, w ich powierzchni ogółem, powyżej 35% i nie więcej niż 50% 1 punkt, z tym że w przypadku realizacji operacji na obszarze większej liczby gmin pod uwagę bierze się udział powierzchni użytków rolnych na obszarze wszystkich gmin, w których będzie realizowana operacja, w ich powierzchni ogółem. 33 KRYTERIA WYBORU OPERACJI Operacja będzie realizowana w gminie, w której średnia gęstość zaludnienia, według aktualnych danych Głównego Urzędu Statystycznego, wynosi: powyżej 125% średniej gęstości zaludnienia na obszarze województwa małopolskiego uprawnionym do objęcia pomocą w obrębie typu operacji 2 punkty, z tym że w przypadku realizacji operacji na obszarze większej liczby gmin pod uwagę bierze się średnią gęstość zaludnienia na obszarze gmin, w których będzie realizowana operacja, powyżej 75% i nie więcej niż 125% średniej gęstości zaludnienia na obszarze województwa małopolskiego uprawnionym do objęcia pomocą 1 punkt, z tym że w przypadku realizacji operacji na obszarze większej liczby gmin pod uwagę bierze się średnią gęstość zaludnienia na obszarze gmin, w których będzie realizowana inwestycja 34
W przypadku operacji, które uzyskały taką samą liczbę punktów, o kolejności przyznania pomocy decyduje zapewnienie dostępu do sieci drogowej większej liczbie mieszkańców miejscowości, w których jest realizowana operacja, określonej na podstawie danych dostępnych w urzędzie gminy według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego ogłoszenie naboru wniosków o przyznanie pomocy. W przypadku gdy operacje uzyskały taką samą liczbę punktów i niemożliwe jest ustalenie ich kolejności zgodnie z dostępem do sieci drogowej większej liczbie mieszkańców miejscowości, w których realizowana jest operacja, o kolejności przyznania pomocy decyduje data i godzina wpływu wniosku o przyznanie pomocy. 35 Pomoc może być przyznana na operacje, które uzyskały co najmniej 9 punktów. Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania 18 punktów. 36
TERMINY OCENY W terminie 4 miesięcy od dnia, w którym upływa termin składania wniosków o przyznanie pomocy, właściwy organ samorządu województwa: odmawia się przyznania pomocy, przypadku gdy nie są spełnione warunki przyznania pomocy lub dla operacji umieszczonych na liście, które niemieszczą się w dostępnym limicie środków. wzywa się Wnioskodawcę do zawarcia umowy w przypadku pozytywnie rozpatrzonego wniosku tj. dla operacji umieszczonych na liście, które mieszczą się w limicie środków. BRAK "LISTY REZERWOWEJ" 37 weryfikacja wniosku o przyznanie pomocy ocena pozytywna = lista operacji i podpisanie umowy ocena negatywna = odmowa przyznania pomocy Po dokonaniu oceny wniosków zostanie sporządzona lista operacji (zawierająca wnioski ocenione pozytywnie), zgodnie z liczbą punktów uzyskanych przez te operacje. LISTA OPERACJI zawiera określenie podmiotu ubiegającego się o przyznanie pomocy, liczbę punktów, tytuł operacji i kwotę pomocy, jest zatwierdzana przez Zarząd Województwa Małopolskiego. 38
PODPISYWANIE UMÓW Umowy są zawierane w kolejności wynikającej z listy operacji, zatwierdzonej przezzarządwojewództwa Małopolskiego. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku o przyznanie pomocy, Wnioskodawcy zostanie wyznaczony termin zawarcia umowy, nie dłuższy niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania. Operacje nie mieszczące się w limicie środków, otrzymają odmowę przyznania pomocy - brak "listy rezerwowej". 39 PODPISYWANIE UMÓW Gdy Wnioskodawca nie stawił się w wyznaczonym terminie w celu zawarcia umowy, pomocy nie przyznaje się, chyba, że Wnioskodawca stawił się w celu podpisania umowy i podpisałją w innym terminie: uzgodnionym przed upływem wyznaczonego w wezwaniu terminu, wyznaczonym Wnioskodawcy i nie dłuższym niż 7 dni od dnia, na który został wyznaczony poprzedni termin zawarcia umowy. Zabezpieczeniem należytego wykonania przez Beneficjenta zobowiązań określonych w umowie jest weksel niezupełny (in blanco) wraz z deklaracją wekslową. Weksel wraz z deklaracją wekslową, są podpisywane przez Beneficjenta w obecności upoważnionego pracownika urzędu marszałkowskiego i są składane w urzędzie marszałkowskim w dniu zawarcia umowy. 40
PODPISYWANIE UMÓW Umowy są zawierane w kolejności wynikającej z listy operacji, zatwierdzonej przez Zarząd Województwa Małopolskiego. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku o przyznanie pomocy, Wnioskodawcy zostanie wyznaczony termin zawarcia umowy, nie dłuższy niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania. Operacje nie mieszczące się w limicie środków, otrzymają odmowę przyznania pomocy - brak "listy rezerwowej". 41 W przypadku operacji typu Budowa lub modernizacja dróg lokalnych, ze względu na istotę i cel tego typu operacji następca prawny podmiotu ubiegającego się o przyznanie pomocy nie może wstąpić do toczącego się postępowania na miejsce tego podmiotu. 42
Formularz wniosku o przyznanie pomocy, wniosku o płatność oraz formularz umowy dostępne są na stronie internetowej: www.prow.malopolska.pl 43 Dziękuję za uwagę www.prow.malopolska.pl 44