Na podstawie 107 ust. 4 statutu UAM Senat postanawia, co następuje:

Podobne dokumenty
Na podstawie 107 ust. 4 statutu UAM Senat postanawia, co następuje: Niniejsze obwieszczenie wraz z załącznikiem podlega ogłoszeniu w Monitorze UAM.

ROZDZIAŁ I. Przepisy ogólne

STATUT. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Na podstawie 107 ust. 4 statutu UAM Senat postanawia, co następuje:

określony na podstawie mianowania albo umowy o pracę, pozostają

3. Oficjalnym skrótem nazwy Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest UAM.

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II (676/II/9).

Regulamin Filii Uniwersytetu w Białymstoku Wydziału Ekonomiczno-Informatycznego

Regulamin Wydziału Materiałoznawstwa, Technologii i Wzornictwa (WMTiW) Politechniki Radomskiej im. Kazimierza Pułaskiego.

Dział IV STRUKTURA ORGANIZACYJNA UCZELNI

Uchwała Nr 97/2016. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 15 grudnia 2016 roku. w sprawie zmiany Statutu

UCHWAŁA NR 73/2017 Senatu Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej z dnia 20 grudnia 2017 r.

Regulamin organizacyjny Instytutu Prawa na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

REGULAMIN KOLEGIUM GOSPODARKI ŚWIATOWEJ SZKOŁY GŁÓWNEJ HANDLOWEJ w Warszawie

PROJEKT REGULAMINU WYDZIAŁU PEDAGOGICZNEGO. Regulamin Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego Rozdział 1 Postanowienia ogólne

Regulamin Rady Wydziału Humanistycznego UMK

Wybór przepisów wyborczych

ZASADY I TRYB ZATRUDNIANIA NAUCZYCIELI AKADEMICKICH W UMK

Regulamin Wydziału Zamiejscowego w Sandomierzu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach PRZEPISY OGÓLNE

Regulamin Wydziału Lingwistyki Stosowanej i Filologii Wschodniosłowiańskich Uniwersytetu Warszawskiego. Zatwierdzony przez Senat UW 19 grudnia 2007

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

Regulamin Instytutu Romanistyki Uniwersytetu Łódzkiego

REGULAMIN WYDZIAŁU ARTES LIBERALES

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

S T A T U T UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO

REGULAMIN Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego. Rozdział 1 Postanowienia ogólne

ROZDZIAŁ XV. Wybory w Uniwersytecie

ZARZĄDZENIE Nr 16/2013 REKTORA UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w Siedlcach

Regulamin Rady Wydziału Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej

S T A T U T UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

REGULAMIN WYDZIAŁU MATEMATYKI, INFORMATYKI I MECHANIKI UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

Regulamin Instytutu Orientalistycznego. Rozdział 1 Postanowienia ogólne

Regulamin Instytutu Zdrowia Politechniki Radomskiej im. Kazimierza Pułaskiego

REGULAMIN WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH. Rozdział 1 Postanowienia ogólne

Regulamin Rady Naukowej Instytutu Historii im. T. Manteuffla Polskiej Akademii Nauk. I. Postanowienia ogólne

UCHWAŁA NR 289 SENATU UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO. z dnia 17 października 2007 r. w sprawie zatwierdzenia Regulaminu Wydziału Fizyki

Uchwała Nr 776/01/IV/2012 Senatu Akademii Techniczno-Humanistycznej z dnia 24 stycznia 2012 roku

REGULAMIN INSTYTUTU FILOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEGO POLITECHNIKI RADOMSKIEJ IM. KAZIMIERZA PUŁASKIEGO

STATUT Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Dział I. Przepisy ogólne Rozdział I. Uniwersytet i jego zadania

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

Regulamin Samorządu Doktorantów UW

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

REGULAMIN SAMORZĄDU DOKTORANTÓW Uniwersytetu Warszawskiego. Postanowienia ogólne

Poz. 417 ZARZĄDZENIE NR 93 REKTORA UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO. z dnia 28 grudnia 2017 r.

UCHWAŁA NR 483 SENATU UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO. z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie zmiany Statutu Uniwersytetu Warszawskiego

S T A T U T POLITECHNIKI LUBELSKIEJ

Regulamin Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

REGULAMIN RADY WYDZIAŁU FILOLOGICZNEGO UMK z dnia 4 czerwca 2013 roku

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

Dział II ORGANY UCZELNI. Rozdział 1 Postanowienia ogólne. 1. Organami kolegialnymi Uczelni są Senat i rady wydziałów.

REGULAMIN INSTYTUTU BADAŃ INTERDYSCYPLINARNYCH ARTES LIBERALES. Rozdział 1 Postanowienia ogólne

Założenia wdrażania Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce (ustawy 2.0) w AGH

ZARZĄDZENIE NR 52 REKTORA UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO. z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie zatwierdzenia Regulaminu Wydziału Pedagogicznego

STATUT UNIWERSYTETU KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO DZIAŁ PIERWSZY USTRÓJ UNIWERSYTETU ROZDZIAŁ 1 POSTANOWIENIA OGÓLNE

Regulamin Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego

REGULAMIN WYDZIAŁU FIZYKI Uniwersytetu Warszawskiego (tekst jednolity)

REGULAMIN ORGANIZACYJNY INSTYTUTU FILOLOGII POLSKIEJ UNIWERSYTETU KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W WARSZAWIE

REGULAMIN WYBORCZY AKADEMII SZTUK PIĘKNYCH W KRAKOWIE

REGULAMIN Uniwersyteckiego Ośrodka Transferu Technologii (UOTT)

UCHWAŁA NR 90/XVIII /15

Dział VII Pracownicy Uniwersytetu

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

STATUT UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

REGULAMIN Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Wydziału Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska Uniwersytetu Wrocławskiego

OBWIESZCZENIE Nr 6/2016 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2016 r.

REGULAMIN ORGANIZACYJNY KATEDRY PRACY SOCJALNEJ WYDZIAŁ NAUK SPOŁECZNYCH AKADEMIA POMORSKA SŁUPSK

REGULAMIN SZKOŁY JĘZYKÓW OBCYCH UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO. Rozdział 1 Postanowienia ogólne

STATUT UNIWERSYTETU KAZIMIERZA WIELKIEGO. Rozdział 1 Postanowienia ogólne

UCHWAŁA Nr 177 Senatu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie z dnia 27 kwietnia 2007 roku

KIERUNKI POLITYKI KADROWEJ W UMK

Zarządzenie Nr 14/2013/2014 Rektora Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego z dnia 30 października 2013 r.

Regulamin Wydziału Biologii. Rozdział 1 Postanowienia ogólne

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

REGULAMIN RADY NAUKOWEJ INSTYTUTU CHEMII FIZYCZNEJ PAN

REGULAMIN RADY NAUKOWEJ INSTYTUTU PRACY I SPRAW SOCJALNYCH. Rozdział I Postanowienia ogólne

STATUT Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Dział I. Przepisy ogólne Rozdział I. Uniwersytet i jego zadania

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

ZMIANY DO STATUTU UR POSTANOWIENIA OGÓLNE

Statut Uniwersytetu Łódzkiego przyjęty uchwałą Senatu z dnia 26 czerwca 2006 r.

Statut Uniwersytetu Warszawskiego. Projekt tekstu ujednoliconego. II czytanie

Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 27 maja 2009 r.

Uchwała nr 164/2010 Senatu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu z dnia 24 lutego 2010 r.

tekst jednolity obowiązujący z dniem zatwierdzenia Regulaminu przez J.M. Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego

2) w 3 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: 1a. Uniwersytet może prowadzić domy studenckie. ;

OBWIESZCZENIE Nr 1/2018 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 4 stycznia 2018 r.

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

Zarządzenie Nr R-60/2016 Rektora Politechniki Lubelskiej z dnia 2 listopada 2016 r.

STATUT Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

Regulamin. Wydział Informatyki i Matematyki. Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu,

POLITECHNIKA WARSZAWSKA. Zarządzenie nr 41/2017 Rektora Politechniki Warszawskiej z dnia 9 sierpnia 2017 r.

Zmiany, które zawierają poniższe zapisy, nie są wprowadzone do jednolitego tekstu Statutu. ORGANY UNIWERSYTETU

STATUT POLITECHNIKI BIAŁOSTOCKIEJ W BIAŁYMSTOKU

Statut Instytutu Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk. I. Postanowienia ogólne

Zarządzenie Nr 3/2012. Rektora Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku z dnia 12 kwietnia 2012 roku

Transkrypt:

Obwieszczenie nr 3/2012 Senatu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Statutu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Na podstawie 107 ust. 4 statutu UAM Senat postanawia, co następuje: 1 1. Ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst statutu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, stanowiący załącznik do uchwały Senatu UAM nr 59/2006 z dnia 19 czerwca 2006 r. (tj. Monitor UAM nr 19, poz. 1 z dnia 31 marca 2010 r.) z uwzględnieniem zmian wprowadzonych: 1) uchwałą nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r.; 2) uchwałą nr 283/2012 z dnia 30 stycznia 2012 r. 2 Niniejsze obwieszczenie wraz z załącznikiem podlega ogłoszeniu w Monitorze UAM. R e k t o r Prof. dr hab. Bronisław Marciniak

Załącznik do obwieszczenia nr 3/2012 Senatu UAM z dnia 30 stycznia 2012 r. Rozdział I Przepisy ogólne 1 1 1. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, zwany dalej Uniwersytetem, jest uczelnią publiczną. 2. Uniwersytet ma osobowość prawną, a jego siedzibą jest miasto Poznań. 3. Oficjalnym skrótem nazwy Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest UAM. 4. Anglojęzyczna nazwa Uniwersytetu brzmi Adam Mickiewicz University in Poznan, a oficjalnym skrótem angielskim jest AMU. 2 2 1. Uniwersytet działa na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyŝszym (z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, przepisów wykonawczych do tej ustawy, statutu i aktów prawnych wydanych na ich podstawie oraz na podstawie odrębnych przepisów w takim zakresie, w jakim dotyczą one struktury i działania szkół wyŝszych. 2. W sprawach nieunormowanych przepisami, o których mowa w ust. 1, naleŝy się kierować tradycją i dobrymi obyczajami akademickimi. 3. Nadzór nad Uniwersytetem, w zakresie ustalonym przez ustawę, sprawuje minister właściwy do spraw szkolnictwa wyŝszego, zwany dalej ministrem. Wydział Teologiczny Uniwersytetu pozostaje dodatkowo pod nadzorem władz Kościoła Katolickiego, reprezentowanych przez arcybiskupa poznańskiego Wielkiego Kanclerza Wydziału. Nadzór ten dotyczy jedynie doboru nauczycieli akademickich do nauczania teologii katolickiej oraz zgodności programu studiów teologii katolickiej z postanowieniami obowiązujących w tym przedmiocie dokumentów Stolicy Apostolskiej. 3 3 1. Podstawowe zadania Uniwersytetu określa ustawa, a w szczególności naleŝą do nich: 1 W brzmieniu ustalonym przez 1 zmiana 1) (dalej cyt. w skrócie zm.) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 2 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 2) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 3 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 3) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 2

1) kształcenie i wychowywanie studentów w poczuciu odpowiedzialności za państwo polskie, za umacnianie zasad demokratycznego państwa prawa i poszanowanie praw człowieka oraz przygotowywanie ich do pracy zawodowej; 2) prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenie usług badawczych; 3) kształcenie i promowanie kadr naukowych, a w szczególności kształcenie nauczycieli akademickich zdolnych zapewnić postęp nauki i rozwój dydaktyki; 4) kształcenie osób zainteresowanych uzupełnianiem zdobytej wiedzy, w tym kształcenie uzupełniające osób mających tytuły zawodowe i wykonujących zawody praktyczne; 5) we współdziałaniu całej społeczności akademickiej tworzenie środowiska integrującego badania, kształcenie i rozwój kultury społecznego dialogu; 6) upowszechnianie i pomnaŝanie osiągnięć nauki, kultury i techniki, w tym poprzez gromadzenie i udostępnianie zbiorów bibliotecznych, informacyjnych i muzealnych; 7) stwarzanie warunków do wszechstronnego rozwoju studentów, w tym do upowszechniania kultury fizycznej; 8) działanie na rzecz rozwoju społeczności lokalnych i regionalnych; 9) stwarzanie osobom niepełnosprawnym warunków do pełnego udziału w procesie kształcenia i w badaniach naukowych. 2. Uniwersytet, wykonując zadania określone w ust. 1, współpracuje z krajowymi i zagranicznymi instytucjami naukowymi, oświatowymi, artystycznymi, gospodarczymi i innymi oraz uczestniczy w tworzeniu europejskiej przestrzeni szkolnictwa wyŝszego. 3. Wykonywanie zadań Uniwersytetu i dbanie o jego dobre imię jest powinnością wszystkich członków wspólnoty akademickiej. 4 4 1. Uniwersytet kieruje się zasadami wolności badań naukowych, wolności twórczości naukowej i artystycznej oraz wolności nauczania, poszukiwania prawdy w dialogu osób i środowisk oraz uprawianych przez nie nauk, poszanowania odrębności poglądów, sumienności i wzajemnej Ŝyczliwości. 2. Podstawową zasadą nauczania w Uniwersytecie jest ukazywanie twórczej myśli badawczej oraz osiąganych wyników, w czym wyraŝa się jedność nauki i nauczania. 5 5 1. Pracownicy Uniwersytetu oraz studenci, doktoranci, słuchacze studiów podyplomowych i innych form kształcenia tworzą wspólnotę akademicką, złączoną jednością zadań, praw i obowiązków. 4 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 4) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 5 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 5) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 3

2. Wspólnota akademicka uczestniczy w zarządzaniu Uniwersytetem poprzez pochodzące z wyboru organy kolegialne i jednoosobowe. Studenci studiów pierwszego i drugiego stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich tworzą samorząd studencki. Doktoranci, prowadzonych przez Uniwersytet, studiów doktoranckich tworzą samorząd doktorantów. 3. Organy kolegialne Uniwersytetu składają się z przedstawicieli wszystkich grup wspólnoty akademickiej, a istotne decyzje tych organów, dotyczące poszczególnych grup, są podejmowane po zasięgnięciu opinii tych grup lub ich przedstawicieli. 4. W Uniwersytecie mogą działać organizacje zrzeszające pracowników, studentów, doktorantów i absolwentów oraz inne osoby związane z Uniwersytetem, na zasadach określonych w dotyczących ich przepisach. 6 6 1. Uniwersytet zachowuje więzi ze swymi absolwentami. 2. Uniwersytet troszczy się o zachowanie pamięci o zasłuŝonych pracownikach, studentach, doktorantach i absolwentach. 7 7 1. Uniwersytet ma sztandar i godło. Godłem Uniwersytetu jest wizerunek orła piastowskiego umieszczony nad znakiem UAM. Wzór sztandaru i godła przedstawia załącznik nr 1 do niniejszego statutu. 2. Zasady uŝywania i udostępniania godła Uniwersytetu określa rektor. 3. Sztandar Uniwersytetu jest uŝywany tylko podczas podniosłych uroczystości. Sztandarowi Uniwersytetu towarzyszy poczet sztandarowy. 4. (uchylony). 5. KaŜda z podstawowych jednostek organizacyjnych Uniwersytetu ma własne barwy. 8 8 1. Insygniami władzy rektora są łańcuch, berło i pierścień, a prorektorów i dziekanów łańcuchy. 2. Insygnia są noszone podczas uroczystości Uniwersytetu wraz z tradycyjnym strojem akademickim. 3. Uroczyste przekazanie insygniów jest symbolicznym wprowadzeniem na urząd. 9 9 1. Świętem Uniwersytetu jest dzień 7 maja rocznica otwarcia Wszechnicy Piastowskiej. 6 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 6) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 7 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 7) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 8 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 8) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 9 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 9) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 4

2. Uroczystościami Uniwersytetu są: 1) inauguracja roku akademickiego; 2) akt promocji doktora honoris causa oraz akt odnowienia doktoratu; 3) akt promocji na stopień naukowy doktora habilitowanego lub doktora; 4) inauguracja pierwszego rocznika studiów; 5) uroczystość absolutoryjna; 6) inne uroczystości odbywające się na podstawie uchwały senatu. 10 10 Treść i forma uroczystości Uniwersytetu nawiązują do polskich tradycji akademickich. 11 11 1. W uczelni działa Konwent Godności Honorowych Uniwersytetu. 2. Skład Konwentu, tryb jego powołania oraz szczegółowy zakres zadań określa uchwała senatu. 12 12 1. NajwyŜszą godnością nadawaną przez Uniwersytet osobom szczególnie zasłuŝonym dla rozwoju nauki, kultury i Ŝycia społecznego jest tytuł doktora honoris causa. 2. Wniosek o nadanie tytułu doktora honoris causa moŝe zgłosić rada podstawowej jednostki organizacyjnej, uprawniona do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego, ze wspólnej inicjatywy co najmniej pięciu jej członków mających tytuł naukowy profesora. Wnioski w tej sprawie mogą być rozpatrywane po zasięgnięciu opinii Konwentu Godności Honorowych oraz rad wszystkich podstawowych jednostek organizacyjnych Uniwersytetu. 3. W postępowaniu w sprawie nadania tytułu doktora honoris causa powołuje się co najmniej trzech recenzentów, w tym nie więcej niŝ jednego reprezentującego poznańskie środowisko naukowe. 4. Recenzje podlegają zaopiniowaniu przez senat uczelni, w której zatrudniony jest recenzent. O wydanie opinii występuje rektor. Nie wymaga opiniowania recenzja sporządzona przez członka Polskiej Akademii Nauk lub członka Polskiej Akademii Umiejętności. 5. Tytuł doktora honoris causa nadaje się w drodze uchwały senatu. Uchwała w tej sprawie wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia. 6. Nadanie tytułu doktora honoris causa dokumentuje wpis do księgi doktorów honoris causa Uniwersytetu. 10 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 10) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 11 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 11) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 12 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 12) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 5

13 13 1. Profesorowi innej uczelni krajowej, zagranicznej lub innej instytucji naukowej, niezatrudnionemu w Uniwersytecie, który przyczynił się do rozwoju Uniwersytetu, albo przysporzył mu dobrego imienia, moŝe być przyznany status profesora honorowego podstawowej jednostki organizacyjnej. 2. Szczegółowe zasady i tryb przyznawania statusu profesora honorowego ustala senat po zasięgnięciu opinii właściwej rady. 3. Status profesora honorowego przyznaje rektor na wniosek kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej, złoŝony za zgodą właściwej rady i po zasięgnięciu opinii senatu. 14 14 1. Za szczególne zasługi dla Uniwersytetu moŝe być przyznany medal Za zasługi dla Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. 2. Profesorowi tytularnemu zatrudnionemu w Uniwersytecie, który po przejściu na emeryturę wykazuje stałą i wyjątkową aktywność naukową, moŝe być nadane wyróŝnienie Palmae Universitatis Studiorum Posnaniensis. 3. Za wybitne osiągnięcia w nauce i wyróŝniający udział w Ŝyciu Uniwersytetu najlepszym absolwentom studiów magisterskich moŝe być przyznany Medal Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. 4. Za szczególne zasługi dla Uniwersytetu jego absolwentom moŝe być przyznany medal Alumno bene merenti. 5. Wzór, zasady oraz tryb przyznawania tych medali i wyróŝnień określa senat. 15 15 1. Uroczystego odnowienia doktoratu moŝe dostąpić osoba, która uzyskała na Uniwersytecie stopień naukowy doktora i wyróŝniła się w pracy dla Uniwersytetu lub społeczeństwa. Odnowienie doktoratu moŝe nastąpić po upływie co najmniej pięćdziesięciu lat od daty nadania stopnia doktora. 2. Uchwałę w sprawie odnowienia doktoratu podejmuje rada podstawowej jednostki organizacyjnej. 16 16 Senat moŝe nadawać jednostkom organizacyjnym, gmachom i audytoriom imiona osób zasłuŝonych oraz uchwalać umieszczenie na terenie Uniwersytetu pamiątkowych tablic i rzeźb. Senat moŝe ustalić inne formy uczczenia pamięci osób zasłuŝonych. 13 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 13) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 14 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 14) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 15 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 15) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 16 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 16) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 6

Rozdział II Organizacja Uniwersytetu 17 17 1. Uniwersytet wykonuje swoje zadania przez jednostki organizacyjne, którymi są: podstawowe jednostki organizacyjne, jednostki ogólnouczelniane, jednostki międzywydziałowe, zamiejscowe jednostki organizacyjne oraz centra naukowe. 2. Jednostką organizacyjną Uniwersytetu moŝe być równieŝ jednostka ukształtowana przez dwie lub więcej podstawowych jednostek organizacyjnych, powołana w celu prowadzenia studiów wspólnych, interdyscyplinarnych i międzyobszarowych oraz działalności naukowej. 3. Uniwersytet moŝe, stosownie do potrzeb naukowych lub dydaktycznych, tworzyć jednostki organizacyjne, w szczególności jednostki wspólne, jednostki międzyuczelniane, ośrodki i centra naukowe, z innymi krajowymi i zagranicznymi uczelniami oraz instytucjami naukowymi, oświatowymi, artystycznymi, a takŝe z innymi podmiotami. 18 18 1. Ogólnouczelniane jednostki organizacyjne są powołane do wykonywania zadań usługowych związanych z działalnością naukową lub dydaktyczną Uniwersytetu lub jego poszczególnych jednostek organizacyjnych. 2. Międzywydziałowe jednostki organizacyjne Uniwersytetu są powołane do organizowania i prowadzenia działalności dydaktycznej w podstawowych jednostkach organizacyjnych uczelni. 3. Ogólnouczelniane i międzywydziałowe jednostki organizacyjne Uniwersytetu mogą prowadzić działalność gospodarczą w zakresie usługowym na rzecz instytucji i osób spoza Uniwersytetu za zgodą organów wskazanych w regulaminach tych jednostek. 4. Ogólnouczelniane i międzywydziałowe jednostki organizacyjne Uniwersytetu mogą takŝe prowadzić działalność naukową lub przygotowywać do pracy naukowej i dydaktycznej, jeŝeli jest to wskazane w ich regulaminach lub w aktach o ich powołaniu oraz wykonywać inne zadania powierzone im przez senat lub rektora. (uchylony). 19 19 17 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 17) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 18 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 18) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 19 Uchylony przez 1 zm. 19) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 7

20 20 1. Uniwersytet moŝe tworzyć poza swoją siedzibą zamiejscowe jednostki organizacyjne w formie filii lub podstawowej jednostki organizacyjnej. 2. Uniwersytet moŝe teŝ tworzyć poza swoją siedzibą zamiejscowe jednostki organizacyjne o zadaniach innych niŝ dydaktyczne, takŝe w formie innej niŝ określona w ust. 1. 21 21 Uniwersytet prowadzi zamiejscowe ośrodki dydaktyczne zgodnie z zasadami określonymi w ustawie. 22 22 1. W celu realizacji interdyscyplinarnych projektów badawczych podstawowa jednostka organizacyjna Uniwersytetu moŝe na podstawie umowy utworzyć centrum naukowe z inną uczelnią lub instytucją naukowo-badawczą, krajową lub zagraniczną. 2. Dla realizacji celów określonych w ust. 1 Uniwersytet moŝe przystąpić do krajowych i zagranicznych osób prawnych. 3. W celu realizacji interdyscyplinarnych projektów badawczych lub dydaktycznych, krajowych lub międzynarodowych, oraz popularyzacji w róŝnych formach ich wyników, mogą być tworzone centra uniwersyteckie jako jednostki skupiające zainteresowane grupy badawcze, złoŝone z pracowników róŝnych jednostek organizacyjnych Uniwersytetu lub ośrodków naukowych z kraju i zagranicy. 23 23 1. Podstawową jednostką organizacyjną Uniwersytetu jest: 1) wydział; 2) instytut prowadzący co najmniej jeden kierunek studiów oraz badania co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej, utworzony poza siedzibą Uniwersytetu, zwany dalej instytutem będącym podstawową jednostką organizacyjną. 2. Rektor ogłasza wykaz podstawowych jednostek organizacyjnych Uniwersytetu. 24 24 1. Zadaniem wydziału jest prowadzenie działalności naukowej i dydaktycznej oraz kształcenie kadry naukowej i dydaktycznej. 20 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 20) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 21 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 21) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 22 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 22) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 23 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 23) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 24 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 24) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 8

2. Wydział utrzymuje więzi z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami i instytucjami naukowymi, kulturalnymi oraz oświatowymi, a takŝe z instytucjami gospodarczymi. 3. Wydział prowadzi co najmniej jeden kierunek studiów. 4. JeŜeli wydział nie spełnia wymogu określonego w ust. 3, podlega przekształceniu w instytut, o którym mowa w 29 ust. 1, w terminie do końca roku akademickiego, w którym stwierdzono niespełnienie tego wymogu. 25 25 1. Zadaniem instytutu, będącego podstawową jednostką organizacyjną, jest prowadzenie działalności naukowej i dydaktycznej. Instytut ten moŝe prowadzić badania naukowe wspólnie z innymi uczelniami i jednostkami naukowymi, w tym zagranicznymi. 2. Instytut, o którym mowa w ust. 1, moŝe równieŝ kształcić kadry naukowe i dydaktyczne. 3. Wewnętrzną strukturę instytutu, o którym mowa w ust. 1, określa akt o jego utworzeniu. 4. JeŜeli instytut nie spełnia wymogu określonego w 23 ust. 1 pkt 2), podlega przekształceniu w jednostkę, o której mowa w art. 85 ust. 3 ustawy, w terminie do końca roku akademickiego, w którym stwierdzono niespełnienie tego wymogu. 26 26 1. Podstawowe jednostki organizacyjne są jednostkami o najwyŝej dwustopniowej wewnętrznej strukturze organizacyjnej. 2. Jednostkami organizacyjnymi wydziału mogą być: instytuty, katedry, zakłady, pracownie, laboratoria, biblioteki oraz stacje naukowe. (uchylony). 27 27 28 28 1. Szczegółowe zadania jednostek organizacyjnych w ramach struktury podstawowej jednostki organizacyjnej, moŝe określić regulamin podstawowej jednostki organizacyjnej. 2. Regulamin, o którym mowa w ust. 1, uchwala rada podstawowej jednostki organizacyjnej. Regulamin wchodzi w Ŝycie po upływie dwóch miesięcy od powiadomienia senatu o jego uchwaleniu, jeŝeli w tym terminie senat nie zgłosi do niego sprzeciwu z powodu jego sprzeczności z ustawą lub statutem. 25 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 25) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 26 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 26) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 27 Uchylony przez 1 zm. 27) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 28 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 27a) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 9

29 29 1. Instytut jest jednostką organizacyjną wydziału prowadzącą badania naukowe i kształcącą w zakresie danego kierunku studiów lub specjalności oraz zatrudniającą, jako w podstawowym miejscu pracy, co najmniej sześć osób ze stopniem naukowym doktora habilitowanego, w tym co najmniej dwie mające tytuł naukowy profesora. 2. JeŜeli instytut nie spełnia wymogu określonego w ust. 1, podlega przekształceniu w katedrę lub zakład w terminie do końca roku akademickiego, w którym stwierdzono niespełnienie tego wymogu. 3. W ramach instytutu moŝna tworzyć zakłady, a takŝe pracownie i laboratoria. 30 1. W uzasadnionych przypadkach moŝna utworzyć instytut jako jednostkę międzywydziałową, organizującą i prowadzącą pracę naukową oraz usługową pracę dydaktyczną dla podstawowych jednostek organizacyjnych Uniwersytetu. 2. Instytut, o którym mowa w ust. 1, podlega bezpośrednio rektorowi. 31 30 1. Katedra organizuje i prowadzi badania naukowe oraz pracę dydaktyczną w wyodrębnionej dyscyplinie naukowej. 2. Katedra moŝe być utworzona, gdy zatrudnionych w niej będzie, jako w podstawowym miejscu pracy, co najmniej trzech nauczycieli akademickich, w tym jedna osoba mająca tytuł naukowy profesora. 3. JeŜeli katedra nie spełnia wymogu określonego w ust. 2, podlega przekształceniu, albo zostaje zniesiona w terminie do końca roku akademickiego, w którym stwierdzono niespełnienie tego wymogu. 4. W ramach katedr moŝna tworzyć, w przypadkach uzasadnionych szczególnymi względami naukowymi lub dydaktycznymi, zakłady, pracownie i laboratoria. 32 31 1. Zakład organizuje i prowadzi badania naukowe lub pracę dydaktyczną związaną z określoną specjalnością naukową lub dydaktyczną. 2. Zakład moŝe być utworzony, gdy zatrudnionych w nim będzie co najmniej trzech nauczycieli akademickich, w tym jedna osoba mająca stopień naukowy doktora habilitowanego. 3. JeŜeli zakład nie spełnia wymogu określonego w ust. 2, podlega przekształceniu, albo zostaje zniesiony w terminie do końca roku akademickiego, w którym stwierdzono niespełnienie tego wymogu. 29 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 28) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 30 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 29) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 31 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 30) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 10

33 32 1. Pracownie i laboratoria realizują zadania naukowe, dydaktyczne lub usługowe związane z działalnością naukową lub dydaktyczną wydziału, instytutu, katedry, albo zakładu. 2. Pracownie i laboratoria mogą być utworzone, gdy zatrudniony w nich będzie co najmniej jeden pracownik ze stopniem naukowym doktora, z wyjątkiem jednostek o charakterze technicznym. 3. Pracownia, organizująca i prowadząca badania naukowe związane z własną specjalnością naukową, moŝe być utworzona, gdy zatrudnionych w niej będzie co najmniej trzech pracowników, w tym przynajmniej jeden nauczyciel akademicki ze stopniem naukowym doktora. 4. JeŜeli pracownia lub laboratorium nie spełniają wymogów określonych odpowiednio w ust. 2 i 3, zostają zniesione w terminie do końca roku akademickiego, w którym stwierdzono niespełnienie tego wymogu. 34 Stacje naukowe moŝna powoływać dla prowadzenia pracy naukowej lub usługowej jako zamiejscowe jednostki organizacyjne Uniwersytetu lub zamiejscowe jednostki organizacyjne wydziału. (uchylony). 35 33 36 W celu organizowania, koordynowania i kontrolowania działalności dydaktycznej wydziału moŝna powoływać wydziałowe zespoły dydaktyczne. 37 1. Dla wykonywania określonych zadań naukowych moŝna powoływać grupy badawcze: uczelniane, wydziałowe i instytutowe. 2. Dla realizacji projektów badawczych, wymagających udziału większości jednostek organizacyjnych wydziału, moŝna tworzyć wydziałowe zespoły badawcze. 38 34 1. Wniosek o utworzenie albo przekształcenie jednostki organizacyjnej Uniwersytetu powinien zawierać: 32 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 30a) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 33 Uchylony przez 1 zm. 31) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 34 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 32) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 11

1) nazwę jednostki, której wniosek dotyczy oraz określenie wnioskodawcy; 2) określenie struktury wewnętrznej, zadań, jakie ma spełniać jednostka, terminu podjęcia przez nią działalności, zakresu jej podporządkowania organom Uniwersytetu, składu osobowego ze wskazaniem osób mających kwalifikacje do objęcia stanowisk kierowniczych, a jeŝeli stanowiska te mają być obsadzone w drodze wyboru lub konkursu wskazanie osoby kierującej jednostką do czasu rozstrzygnięcia wyborów lub konkursu; 3) określenie terminu i trybu, w jakim osoba kierująca jednostką przekształcaną złoŝy sprawozdanie z działalności tej jednostki, wskazanie form zapewnienia ciągłości pracy naukowej lub dydaktycznej oraz ciągłości kształcenia pracowników naukowych. 2. Wniosek o utworzenie instytutu, o którym mowa w 29 ust. 1 lub przekształcenie w taki instytut juŝ istniejących jednostek organizacyjnych, poza wymogami określonymi w ust. 1, powinien zawierać uzasadnienie odrębności programu naukowego lub dydaktycznego instytutu od programu innych działających juŝ na wydziale jednostek organizacyjnych oraz uzasadnienie odrębności naukowej lub dydaktycznej jednostek organizacyjnych mających wejść w skład instytutu. 3. Wniosek o utworzenie katedry lub zakładu albo o przekształcenie w katedrę juŝ istniejących jednostek organizacyjnych, poza wymogami określonymi w ust. 1, powinien zawierać uzasadnienie, Ŝe dotychczasowa struktura organizacyjna nie sprzyja naleŝytej realizacji zadań naukowych lub dydaktycznych oraz zawierać uzasadnienie odrębności programu badawczego zespołu osób, które mają wejść w skład projektowanej jednostki. 39 35 1. Podstawowe jednostki organizacyjne oraz filie tworzy, przekształca i likwiduje rektor po zasięgnięciu opinii senatu. 2. Jednostki ogólnouczelniane, międzywydziałowe, centra naukowe i uniwersyteckie tworzy, przekształca i likwiduje rektor z własnej inicjatywy. 3. Jednostki organizacyjne niewymienione w ust. 1 i 2 tworzy, przekształca i likwiduje rektor z własnej inicjatywy, po zasięgnięciu opinii lub na wniosek właściwej rady podstawowej jednostki organizacyjnej. 4. Uczelniane, wydziałowe i instytutowe grupy badawcze tworzy, znosi i przekształca odpowiednio rektor, dziekan, albo właściwy dyrektor instytutu na wniosek zainteresowanych pracowników lub z własnej inicjatywy. 5. Wydziałowe zespoły badawcze oraz dydaktyczne tworzy, znosi i przekształca dziekan po zasięgnięciu opinii rady wydziału. 40 1. Jednostki organizacyjne Uniwersytetu spełniające wyłącznie zadania gospodarcze w zakresie usługowym tworzy, przekształca i znosi rektor. 35 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 33) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 12

2. Jednostki, o których mowa w ust. 1, mogą być jednostkami ogólnouczelnianymi, albo jednostkami organizacyjnymi wydziałów, instytutów lub międzywydziałowych jednostek organizacyjnych Uniwersytetu. 3. Jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 1, podlegają rektorowi albo kanclerzowi. 41 36 1. W celu lepszego wykorzystania potencjału intelektualnego i technicznego Uniwersytetu oraz transferu wyników prac naukowych do gospodarki mogą być tworzone w uczelni akademickie inkubatory przedsiębiorczości oraz centra transferu technologii. Jednostki te działają w formie jednostek ogólnouczelnianych, na podstawie regulaminu zatwierdzonego przez senat. 2. Jednostki, o których mowa w ust. 1, tworzy rektor. 3. W jednostkach określonych w ust. 1 tworzy się rady nadzorujące, których skład i kompetencje określone są w regulaminach tych jednostek. 4. (uchylony). (uchylony). 42 37 43 38 1. Szczegółowy zakres działania oraz strukturę organizacyjną jednostek, o których mowa w 18 ust. 1 oraz 30, a takŝe filii i zamiejscowych ośrodków dydaktycznych, określają ich regulaminy, wydane przez rektora, a jeŝeli w danej jednostce działa rada tej jednostki po zasięgnięciu jej opinii. 2. Zadania, szczegółowy zakres działalności oraz strukturę organizacyjną pozostałych jednostek Uniwersytetu określają akty o ich utworzeniu. Rozdział III Senat i rektor 44 1. Senat jest najwyŝszym organem uchwałodawczym Uniwersytetu. 2. Senat ma prawo wyraŝania opinii środowiska akademickiego Uniwersytetu we wszystkich sprawach, które uzna za doniosłe. 36 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 34) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 37 Uchylony przez 1 zm. 35) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 38 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 36) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 13

45 39 1. W skład senatu wchodzą: 1) rektor jako przewodniczący; 2) prorektorzy w liczbie pięciu; 3) kierownicy podstawowych jednostek organizacyjnych; 4) przedstawiciele nauczycieli akademickich mających tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego po jednym z kaŝdego wydziału; 5) przedstawiciele nauczycieli akademickich niemających tytułu naukowego profesora lub stopnia naukowego doktora habilitowanego w liczbie, która łącznie z liczbą przedstawicieli określonych w pkt 7) zapewni w składzie senatu udział nie mniejszy niŝ 20 %; 6) przedstawiciele studentów i doktorantów w liczbie odpowiadającej 20% składu senatu; 7) przedstawiciele pracowników Uniwersytetu niebędących nauczycielami akademickimi: jeden przedstawiciel pracowników naukowo-technicznych i inŝynieryjno-technicznych, jeden przedstawiciel pracowników bibliotecznych oraz dokumentacji i informacji naukowej, jeden przedstawiciel pracowników administracyjnych, obsługi i innych w liczbie trzech. 2. Ustalenia liczby przedstawicieli określonych w ust. 1 pkt 5) i 6) dokonuje senat wraz z zarządzeniem wyborów. 3. Podziału miejsc w senacie między przedstawicieli studentów i doktorantów dokonuje komisja wyborcza Uniwersytetu, proporcjonalnie do liczebności obu tych grup w uczelni według stanu na trzydzieści dni przed zarządzeniem wyborów. 4. Przeprowadzając czynności określone w ust. 2 i 3, senat oraz komisja wyborcza Uniwersytetu dokonują odpowiedniego zaokrąglenia wskaźników procentowych oraz liczby przedstawicieli w górę do najbliŝszej liczby całkowitej, z uwęględnieniem zasad określonych w ustawie i w statucie. 46 40 1. Do kompetencji senatu naleŝą sprawy uregulowane w ustawie, w innych aktach normatywnych oraz w statucie. 2. Do kompetencji senatu naleŝy w szczególności: 1) uchwalanie i zmiana statutu; 2) dokonywanie wiąŝącej wykładni statutu oraz obowiązujących w Uniwersytecie regulaminów; 3) uchwalanie strategii rozwoju i wyznaczanie głównych kierunków działalności Uniwersytetu; 4) przyjmowanie rocznych sprawozdań rektora z działalności Uniwersytetu oraz sprawozdań ogólnouczelnianych jednostek organizacyjnych Uniwersytetu w terminie do dnia 31 maja; 39 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 37) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 40 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 38) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 14

5) uchwalanie regulaminu studiów, regulaminu studiów doktoranckich, regulaminu studiów podyplomowych oraz zasad przyjęć na studia i studia doktoranckie; 6) określanie efektów kształcenia na poszczególnych kierunkach studiów; 7) ustalanie wytycznych dla rad wydziałów w zakresie tworzenia planów studiów i programów kształcenia; 8) tworzenie i znoszenie kierunków studiów, wskazywanie formy studiów niestacjonarnych; 9) ocenianie poziomu kształcenia w Uniwersytecie; 10) zatwierdzanie wzoru dyplomów; 11) ustalanie pensum dydaktycznego dla poszczególnych stanowisk oraz zasad obliczania godzin dydaktycznych; 12) wyraŝanie opinii w sprawie zatrudnienia w Uniwersytecie na stanowisku profesora zwyczajnego, nadzwyczajnego oraz wizytującego w przypadkach określonych w statucie; 13) uchwalanie wstępnego planu rzeczowo-finansowego Uniwersytetu oraz planu rzeczowo-finansowego Uniwersytetu; 14) zatwierdzanie sprawozdania finansowego Uniwersytetu zgodnie z przepisami o rachunkowości; 15) wyraŝanie zgody na nabycie przez Uniwersytet mienia o wartości przekraczającej w złotych równowartość jednego miliona euro, z wyłączeniem nabycia mienia w przypadkach realizacji decyzji lub umów wynikających z otrzymanych dotacji oraz 197 ust. 1 i 2; 16) wyraŝanie zgody na rozporządzanie przez Uniwersytet składnikami aktywów trwałych w rozumieniu przepisów o rachunkowości, w zakresie określonym w ustawie z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa, w przypadkach, gdy wartość rynkowa przedmiotu rozporządzenia przekracza równowartość w złotych kwoty 250 000 euro, obliczanej na podstawie średniego kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski, według stanu z dnia wystąpienia o zgodę; 17) wyraŝanie zgody na przystąpienie do spółki lub innej organizacji gospodarczej oraz utworzenie spółki lub fundacji; 18) uchwalanie zasad podziału środków finansowych pochodzących z dotacji budŝetowych. 3. Do kompetencji senatu naleŝy takŝe wyraŝanie opinii wspólnoty akademickiej Uniwersytetu w kaŝdej sprawie przedłoŝonej przez rektora, radę podstawowej jednostki organizacyjnej albo co najmniej dziesięciu członków senatu. 4. W sprawach naleŝących do jego kompetencji senat moŝe Ŝądać wyjaśnień i informacji od wszystkich członków wspólnoty akademickiej Uniwersytetu. 47 1. Posiedzenia zwyczajne senatu zwołuje rektor co najmniej raz na dwa miesiące, z wyłączeniem okresów wolnych od zajęć dydaktycznych. 2. Posiedzenia nadzwyczajne senatu zwołuje rektor z własnej inicjatywy lub na pisemny wniosek co najmniej dziesięciu członków senatu, określający przedmiot 15

obrad. W tym ostatnim przypadku termin posiedzenia wyznacza się nie później niŝ w terminie dziesięciu dni od wpłynięcia wniosku. (uchylony). 48 49 41 1. Zwołanie posiedzenia senatu następuje w formie zawiadomienia zawierającego porządek obrad. Zawiadomienie powinno być przesłane członkom senatu nie później niŝ na siedem dni przed datą posiedzenia senatu. 2. Wnioski w sprawie rozszerzenia i zmiany porządku obrad senatu moŝna zgłaszać jedynie na początku posiedzenia senatu. Wniosek wymaga przegłosowania. 3. Nadzwyczajne posiedzenia senatu dla rozwaŝenia spraw szczególnie pilnych mogą być zwoływane bez spełnienia wymagań wskazanych w ust. 1. Rektor jest jednak obowiązany powiadomić o przedmiocie obrad. 50 42 1. Posiedzeniom senatu przewodniczy rektor albo wskazany przez niego prorektor. 2. Posiedzeniom senatu, na których rozpatrywany jest wniosek o odwołanie rektora oraz podczas których przyjmowane jest roczne sprawozdanie rektora z działalności Uniwersytetu, przewodniczy najstarszy wiekiem członek senatu będący przedstawicielem nauczycieli akademickich mających tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego. (uchylony). 51 43 52 44 1. Rektor zaprasza na posiedzenie senatu: 1) przedstawiciela Uniwersytetu w Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa WyŜszego; 2) inne osoby, których udział w posiedzeniu jest uzasadniony przedmiotem obrad senatu. 2. Osobom zaproszonym przysługuje prawo zabrania głosu. 41 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 39) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 42 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 40) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 43 Uchylony przez 1 zm. 41) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 44 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 42) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 16

53 W posiedzeniach senatu uczestniczą z głosem doradczym: 1) kanclerz; 2) dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej; 3) kwestor; 4) przedstawiciele związków zawodowych działających w Uniwersytecie, po jednym z kaŝdego związku. 54 1. Organami pomocniczymi senatu są komisje stałe i komisje powołane do załatwienia określonych spraw. 2. Termin komisja oznacza zarówno komisję stałą, jak i komisję powołaną do załatwienia określonych spraw, chyba Ŝe przepis statutu stanowi inaczej. 55 45 1. Liczbę członków komisji określa senat. 2. Członków komisji i ich przewodniczących powołuje i odwołuje senat spośród swoich członków. 3. Przewodniczący komisji moŝe zaprosić na posiedzenie komisji osoby spoza składu senatu. 56 1. Członkowie komisji stałych są wybierani w terminie dwóch miesięcy od dnia rozpoczęcia kadencji senatu. 2. Kadencja komisji rozpoczyna się z dniem dokonania wyboru wszystkich jej członków. 3. Kadencja komisji stałej kończy się wraz z upływem kadencji senatu; komisje stałe działają do dnia wyboru członków nowej komisji przez senat nowej kadencji. 4. Kadencja komisji powołanej do załatwienia określonych spraw kończy się w dniu wskazanym w uchwale powołującej komisję, a w przypadku braku takiego określenia w dniu, w którym senat stwierdził wykonanie przez komisję wszystkich powierzonych jej zadań. 57 46 Zadania komisji oraz zasady ich działania określa senat. 58 1. Rektor kieruje działalnością Uniwersytetu i reprezentuje go na zewnątrz. 2. Rektor jest przełoŝonym pracowników, studentów i doktorantów Uniwersytetu. 45 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 43) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 46 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 44) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 17

59 47 1. Rektor podejmuje decyzje we wszystkich sprawach dotyczących funkcjonowania Uniwersytetu, z wyjątkiem spraw zastrzeŝonych przez ustawę lub statut do kompetencji innych organów Uniwersytetu lub kanclerza. 2. Do kompetencji rektora naleŝy w szczególności: 1) organizowanie prac senatu oraz zapewnienie wykonania jego uchwał; 2) podejmowanie decyzji w sprawach wynikających ze stosunków pracy nauczycieli akademickich, pracowników administracji i obsługi; 3) nadzorowanie badań naukowych i działalności dydaktycznej; 4) podejmowanie decyzji dotyczących mienia i gospodarki Uniwersytetu, w sprawach przekraczających zakres zwykłego zarządu, a w szczególności zawieranie umów wynikających z otrzymanych dotacji oraz planu rzeczowofinansowego uczelni; 5) sprawowanie nadzoru nad administracją i gospodarką Uniwersytetu, w tym uchylanie zarządzeń administracji Uniwersytetu, jeŝeli są one sprzeczne z przepisami prawa lub naruszają waŝny interes uczelni; 6) dbanie o przestrzeganie prawa oraz o bezpieczeństwo i porządek na terenie Uniwersytetu. 60 48 1. Rektor kieruje Uniwersytetem z pomocą pięciu prorektorów. 2. Zakres obowiązków prorektorów określa rektor, informując o tym wspólnotę akademicką Uniwersytetu. 3. Prorektor jest upowaŝniony do załatwiania spraw w imieniu rektora w zakresie ustalonym przez rektora, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń oraz podejmowania innych aktów lub czynności. 4. Rektor moŝe powołać pełnomocników, określając zakres ich działania. Rozdział IV Rada wydziału i dziekan 61 49 1. (uchylony). 2. Rada wydziału jest najwyŝszym organem uchwałodawczym wydziału. 3. Rada wydziału ma prawo wyraŝania opinii społeczności akademickiej wydziału we wszystkich sprawach, które uzna za doniosłe. 47 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 45) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 48 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 46) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 49 Uchylony przez 1 zm. 47) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 18

62 50 1. W skład rady wydziału wchodzą: 1) dziekan jako przewodniczący; 2) prodziekani; 3) dyrektorzy instytutów, jeŝeli wydział posiada taką jednostkę organizacyjną; 4) przedstawiciele zatrudnionych na wydziale nauczycieli akademickich mających tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego; 5) przedstawiciele zatrudnionych na wydziale nauczycieli akademickich niemających tytułu naukowego profesora lub stopnia naukowego doktora habilitowanego; 6) przedstawiciele studentów i doktorantów wydziału; 7) przedstawiciele pracowników niebędących nauczycielami akademickimi. 2. Przedstawicieli nauczycieli akademickich określonych w ust. 1 pkt 4) wybiera się według następujących zasad: 1) na wydziale zatrudniającym do czterdziestu nauczycieli akademickich mających tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego, którym przysługuje bierne prawo wyborcze w dniu wyborów jeden przedstawiciel przypada na dwóch reprezentowanych; 2) na wydziale zatrudniającym powyŝej czterdziestu nauczycieli akademickich mających tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego, którym przysługuje bierne prawo wyborcze w dniu wyborów, liczbę przedstawicieli określa się według wzoru: (x + 20): 3, gdzie x oznacza liczbę wszystkich zatrudnionych na wydziale nauczycieli akademickich mających tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego, którym przysługuje bierne prawo wyborcze w dniu wyborów. 3. Procentowy udział w składzie rady wydziału przedstawia się następująco: 1) pracownicy określeni w ust. 1 pkt. 1)-4) stanowią 60 % statutowego składu rady wydziału; 2) przedstawiciele określeni w ust. 1 pkt 5) stanowią 10 % statutowego składu rady wydziału; 3) przedstawiciele określeni w ust. 1 pkt 6) stanowią 20 % statutowego składu rady wydziału; 4) przedstawiciele określeni w ust. 1 pkt 7) stanowią 10 % statutowego składu rady wydziału. 4. Senat na wniosek właściwej rady wydziału moŝe postanowić, Ŝe w następnej kadencji w skład rady tego wydziału wchodzą wszyscy nauczyciele akademiccy mający tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego, którym przysługuje bierne prawo wyborcze. 5. Uchwała senatu określona w ust. 4 zapada większością co najmniej dwóch trzecich głosów, na wniosek właściwej rady wydziału wyraŝony w drodze uchwały podjętej większością co najmniej trzech czwartych głosów, w obecności co najmniej dwóch trzecich swojego składu statutowego. Uchwała rady wydziału wraz z uzasa- 50 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 48) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 19

dnieniem musi być podjęta najpóźniej do dnia 31 października roku kalendarzowego, poprzedzającego rok wyborów. 6. Postanowienia ust. 4 nie naruszają zasad procentowego udziału w składzie rady wydziału określonych w ust. 3. 63 51 1. Do kompetencji rady wydziału naleŝą sprawy uregulowane w ustawie i innych aktach normatywnych oraz w statucie. 2. Do kompetencji rady wydziału naleŝy w szczególności: 1) ustalanie ogólnych kierunków działalności wydziału; 2) przyjmowanie rocznego sprawozdania dziekana z działalności wydziału w terminie do dnia 30 kwietnia; 3) rozpatrywanie i zatwierdzanie, co najmniej raz w czasie swojej kadencji, sprawozdania kierowników jednostek organizacyjnych wydziału z działalności tych jednostek w dziedzinie badań naukowych, kształcenia nauczycieli akademickich oraz dydaktyki; 4) uchwalanie, po zasięgnięciu opinii właściwego organu samorządu studenckiego, zgodnie z wytycznymi ustalonymi przez senat, planów studiów i programów kształcenia; 5) uchwalanie, po zasięgnięciu opinii właściwego organu samorządu doktorantów, zgodnie z wytycznymi ustalonymi przez senat, planów i programów studiów doktoranckich; 6) uchwalanie, zgodnie z wytycznymi ustalonymi przez senat, planów i programów studiów podyplomowych oraz kursów dokształcających; 7) przedkładanie senatowi wniosków w sprawie prowadzenia kierunków studiów i specjalności oraz ustalanie limitów przyjęć na kierunki studiów i specjalności; 8) dokonywanie oceny procesu kształcenia prowadzonego na wydziale; 9) uchwalanie planu rzeczowo-finansowego wydziału; 10) opiniowanie kandydatów na stanowiska kierowników jednostek organizacyjnych wydziału niepochodzące z wyboru; 11) wyraŝanie zgody lub opiniowanie wniosków w sprawie zatrudnienia na stanowisku nauczyciela akademickiego na wydziale oraz opiniowanie wniosków w sprawie powierzenia zajęć dydaktycznych osobom spoza Uniwersytetu; 12) opiniowanie wniosków w sprawie urlopów i stypendiów naukowych dla nauczycieli akademickich zatrudnionych na wydziale; 13) opiniowanie wniosków o nagrody i wyróŝnienia dla pracowników wydziału; 14) w wyjątkowych przypadkach, na okres jednego roku, upowaŝnianie adiunktów niemających stopnia naukowego doktora habilitowanego do prowadzenia wykładów, prac magisterskich oraz seminariów, a takŝe do przeprowadzenia egzaminów; 15) ocena funkcjonowania administracji wydziałowej; 16) dbałość o prawidłowe funkcjonowanie biblioteki wydziałowej i jej kadry. 51 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 49) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 20

3. Rada wydziału moŝe Ŝądać wyjaśnień i informacji od wszystkich członków wspólnoty akademickiej wydziału w sprawach naleŝących do jej kompetencji. 64 52 1. W sprawach dotyczących przeprowadzania przewodów doktorskich i habilitacyjnych oraz postępowaniach o nadanie tytułu naukowego profesora właściwa jest rada jednostki organizacyjnej posiadającej uprawnienia do nadawania tych stopni i przeprowadzania postępowania o nadanie tytułu naukowego profesora, w skład której, pod przewodnictwem kierownika tej jednostki, wchodzą osoby mające tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego zatrudnione w tej jednostce. 2. W posiedzeniach rady, o której mowa w ust. 1, w sprawach o nadanie stopnia naukowego doktora biorą udział promotorzy i promotorzy pomocniczy, jeŝeli zostali powołani, oraz recenzenci rozpraw doktorskich, a w przypadku spraw o nadanie stopnia naukowego doktora habilitowanego recenzenci w przewodach habilitacyjnych. 3. Rada, o której mowa w ust. 1, moŝe niektóre czynności w przewodach doktorskich powierzyć komisji wyłonionej spośród jej członków. 65 1. Posiedzenia zwyczajne rady wydziału zwołuje dziekan co najmniej raz na dwa miesiące, z wyłączeniem okresów wolnych od zajęć dydaktycznych. 2. Posiedzenia nadzwyczajne rady wydziału zwołuje dziekan z własnej inicjatywy lub na pisemny wniosek co najmniej dziesięciu członków rady wydziału, określający przedmiot obrad. W tym ostatnim przypadku termin posiedzenia wyznacza się nie później niŝ w terminie dziesięciu dni od wpłynięcia wniosku. 66 53 1. Zwołanie posiedzenia rady wydziału następuje w formie zawiadomienia zawierającego porządek obrad. Zawiadomienie powinno być przesłane członkom rady wydziału nie później niŝ na siedem dni przed datą posiedzenia. 2. Wnioski w sprawie rozszerzenia i zmiany porządku obrad rady wydziału moŝna zgłaszać jedynie na początku posiedzenia. Wniosek wymaga przegłosowania. 67 Nadzwyczajne posiedzenia rady wydziału dla rozwaŝenia spraw szczególnie pilnych mogą być zwoływane bez spełnienia wymagań wskazanych w 66 ust. 1. Dziekan jest jednak obowiązany powiadomić o przedmiocie obrad. 52 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 50) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 53 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 51) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 21

68 54 1. Posiedzeniom rady wydziału przewodniczy dziekan albo wskazany przez niego prodziekan. 2. Posiedzeniom rady wydziału, na których przyjmowane jest roczne sprawozdanie dziekana z działalności wydziału, przewodniczy najstarszy wiekiem członek rady wydziału będący przedstawicielem nauczycieli akademickich mających tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego. 69 1. W posiedzeniach rady wydziału uczestniczą z głosem doradczym przedstawiciele związków zawodowych działających na wydziale, po jednym z kaŝdego związku. 2. Dziekan moŝe zapraszać na posiedzenia rady wydziału: 1) emerytowanych nauczycieli akademickich mających tytuł naukowy profesora, zatrudnionych na wydziale przed przejściem na emeryturę; 2) osoby, których udział w posiedzeniu jest uzasadniony przedmiotem obrad rady wydziału. 3. Osobom wymienionym w ust. 2 pkt 1) przysługuje głos doradczy, a pozostałym zaproszonym prawo zabrania głosu. 70 1. Rada wydziału moŝe powoływać komisje stałe oraz komisje utworzone do załatwienia określonych spraw. 2. Uchwała rady wydziału o powołaniu komisji określa rodzaj komisji, zadania komisji oraz liczbę jej członków. 3. Członków komisji i ich przewodniczących powołuje i odwołuje rada wydziału. Dziekan kieruje wydziałem. 2. (uchylony). 71 55 72 56 1. Dziekan podejmuje decyzje dotyczące funkcjonowania wydziału, niezastrzeŝone dla innych organów Uniwersytetu lub kanclerza. 2. Do kompetencji dziekana naleŝy w szczególności: 1) organizowanie prac rady wydziału oraz zapewnianie wykonania jej uchwał; 2) sprawowanie nadzoru nad działalnością jednostek organizacyjnych wydziału; 54 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 52) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 55 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 53) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 56 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 54) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 22

3) ustalanie szczegółowego planu zajęć dydaktycznych wydziału, dokonywanie podziału zajęć dydaktycznych między jednostki organizacyjne wydziału oraz nadzór nad ich wykonaniem; 4) nadzorowanie pracowników administracji i obsługi wydziału w zakresie powierzonych im obowiązków pracowniczych ustalonych w ramach regulaminu organizacyjnego Uniwersytetu, o którym mowa w 192; 5) przygotowywanie projektu planu rzeczowo-finansowego wydziału; 6) wydatkowanie środków finansowych przeznaczonych w planie rzeczowofinansowym wydziału w granicach określonych w pełnomocnictwie udzielonym przez rektora; 7) (uchylony). 3. Dziekan moŝe powoływać stałe lub doraźne komisje dziekańskie, ustalając ich skład, zadania i okres działania. 73 57 1. Dziekan kieruje wydziałem z pomocą prodziekanów. 2. Liczba prodziekanów wynosi od jednej do trzech osób. 3. Na wydziale, w którego strukturze organizacyjnej nie ma instytutów, liczba prodziekanów moŝe być zwiększona do czterech osób. 74 Liczbę prodziekanów na okres kadencji organów Uniwersytetu ustala dziekan-elekt zgodnie z zasadami określonymi w 219. 75 58 1. Zakres obowiązków prodziekanów oraz kierowników studiów określa dziekan, informując o tym wspólnotę akademicką wydziału. 2. Prodziekan jest upowaŝniony do załatwiania spraw w imieniu dziekana w zakresie przez niego ustalonym, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń oraz podejmowania innych aktów lub czynności. 57 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 55) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 58 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 56) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 23

Rozdział IVa 59 Rada instytutu będącego podstawową jednostką organizacyjną i dyrektor tej jednostki 75a 1. W skład rady instytutu będącego podstawową jednostką organizacyjną wchodzą: 1) dyrektor jako przewodniczący; 2) zastępca dyrektora, jeŝeli został powołany; 3) wszyscy nauczyciele akademiccy zatrudnieni w jednostce mający tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego, którym przysługuje bierne prawo wyborcze; 4) przedstawiciele zatrudnionych w jednostce nauczycieli akademickich niemających tytułu naukowego profesora lub stopnia naukowego doktora habilitowanego; 5) przedstawiciele studentów i doktorantów instytutu; 6) przedstawiciele pracowników niebędących nauczycielami akademickimi. 2. Procentowy udział w składzie rady instytutu będącego podstawową jednostką organizacyjną przedstawia się następująco: 1) pracownicy określeni w ust. 1 pkt. 1)-3) stanowią 60 % statutowego składu rady; 2) przedstawiciele określeni w ust. 1 pkt 4) stanowią 10 % statutowego składu rady; 3) przedstawiciele określeni w ust. 1 pkt 5) stanowią 20 % statutowego składu rady; 4) przedstawiciele określeni w ust. 1 pkt 6) stanowią 10 % statutowego składu rady. 75b 1. Do kompetencji rady instytutu będącego podstawową jednostką organizacyjną naleŝą sprawy uregulowane w ustawie, innych aktach normatywnych oraz w statucie. 2. Do rady instytutu, określonego w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy o radzie wydziału. 75c 1. Dyrektor instytutu będącego podstawową jednostką organizacyjną jest powoływany na okres kadencji organów Uniwersytetu w drodze wyboru. 2. Dyrektora instytutu będącego podstawową jednostką organizacyjną, prowadzoną we współpracy z innymi uczelniami, w tym zagranicznymi, powołuje się w drodze konkursu, jeŝeli wynika to z umów zawartych z tymi uczelniami. 59 W brzmieniu ustalonym przez 1 zm. 57) uchwały nr 266/2011 z dnia 12 grudnia 2011 r. 24

3. W przypadku powołania w drodze wyboru stosuje się odpowiednio przepisy statutu dotyczące wyboru dyrektora instytutu wchodzącego w skład wydziału. 4. W przypadku powołania w drodze konkursu stosuje się 75d. 75d 1. Warunkami konkursu na dyrektora instytutu będącego podstawową jednostką organizacyjną są: 1) osiągnięcia w dziedzinie naukowej właściwej dla badań prowadzonych przez jednostkę; 2) kwalifikacje naukowe; 3) kwalifikacje i doświadczenie organizacyjne; 4) udokumentowany wkład w tworzenie zespołów badawczych, promotorstwo w przewodach doktorskich lub inne formy rozwoju młodej kadry; 5) zatrudnienie w Uniwersytecie jako podstawowym miejscu pracy lub złoŝenie przez kandydata oświadczenia, iŝ w przypadku wygrania konkursu nawiąŝe stosunek pracy z Uniwersytetem jako podstawowym miejscem pracy. 2. Konkurs ogłasza rektor najpóźniej na sześć miesięcy przed upływem kadencji organów Uniwersytetu. Rozstrzygnięcie konkursu następuje najpóźniej do dnia 30 czerwca ostatniego roku upływającej kadencji wybieralnych organów Uniwersytetu. 3. Komisję konkursową powołuje rektor. W skład komisji konkursowej wchodzą: 1) dwie osoby wskazane przez rektora; 2) dwie osoby wskazane przez senat; 3) dwie osoby wskazane przez radę instytutu będącego podstawową jednostką organizacyjną. 4. W zakresie nieuregulowanym w niniejszych przepisach do komisji konkursowej i postępowania konkursowego stosuje się odpowiednio 122-125 i załącznik nr 2 do statutu, z tym, Ŝe: 1) wyboru przewodniczącego komisji konkursowej dokonuje komisja konkursowa; 2) w przypadku uzyskania równej liczby głosów przez dwóch kandydatów komisja konkursowa przedstawia te kandydatury rektorowi; 3) konkurs rozstrzyga rektor. 75e 1. Dyrektorem instytutu będącego podstawową jednostką organizacyjną, o którym mowa w 75c ust. 1, moŝe być nauczyciel akademicki mający co najmniej stopień naukowy doktora habilitowanego i znaczne osiągnięcia naukowe w dziedzinie badań, w której specjalizuje się ta jednostka. 2. Dyrektorem instytutu, o którym mowa w 75c ust. 2, moŝe być nauczyciel akademicki mający co najmniej stopień naukowy doktora i znaczne osiągnięcia naukowe w dziedzinie badań, w których specjalizuje się ta jednostka. 3. W uzasadnionych przypadkach dyrektor instytutu, o którym mowa w ust. 1 i 2, moŝe wystąpić do rektora z wnioskiem w sprawie powołania zastępcy dyrektora. Przepisy 75c oraz 220 statutu stosuje się odpowiednio. 25