Projekt Badania kwalifikacji i umiejętności pracowników w zakładach ochrony zdrowia w województwie łódzkim Biały Personel. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz przez budżet państwa. Badania kwalifikacji i umiejętności pracowników w zakładach ochrony zdrowia w województwie łódzkim BIAŁY PERSONEL Raport 7: Analiza systemu edukacji i kształcenia ustawicznego personelu medycznego w województwie łódzkim Projekt realizowany w ramach Priorytetu II Wzmocnienie Rozwoju Zasobów Ludzkich w Regionach, Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004 2006 Działanie 2.1 Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie PROJEKT REALIZUJĄ: ASM Centrum Badań i Analiz Rynku Sp. z o.o. 99-300 Kutno ul. Grunwaldzka 5 tel. 024/355 77 00 fax. 024/355 77 00 Polskie Towarzystwo Standardów Medycznych POLSTMED Siedziba- Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Akademii Medycznej Szpital Dzieciątka Jezus 02-005 Warszawa ul. Lindleya 4 tel. 022/502 15 13 www.bialypersonel.org Kutno Łódź - Warszawa, Wrzesień 2006 Priorytet II Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego Działanie 2.1 Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie.
Spis treści INFORMACJA O PROJEKCIE...11 ANALIZA OFERT EDUKACYJNYCH I SZKOLENIOWYCH DLA KADRY MEDYCZNEJ Z WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO WPROWADZENIE, METODOLOGIA...14 CZĘŚĆ I...16 1. Źródła informacji o ofertach edukacyjnych i szkoleniowych...16 1.1. Internetowa oferta edukacyjna i szkoleniowa...16 1.2. Prasowa oferta edukacyjna i szkoleniowa...20 2. Wstępna prezentacja danych dotyczących personelu medycznego w województwie łódzkim...22 2.1 Prezentacja danych: personel medyczny 2003 r...22 2.2 Prezentacja danych: personel medyczny 2004 r...24 2.3 Raport z wykonania zadań statutowych przez Wojewódzkie Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi w 2005 roku...37 2.4 Podsumowanie części I...38 CZĘŚĆ II...39 3. Prezentacja analizy oferty edukacyjnej dla personelu medycznego...39 3.1. Prezentacja oferty edukacyjnej w systemie szkolnictwa wyższego... 39 3.1.1 Uniwersytet Medyczny w Łodzi...41 3.1.1.1. Studia magisterskie...42 3.1.1.1.1 Wydział wojskowo-lekarski...43 3.1.1.2 Studia licencjackie...46 3.1.1.2.1 Prezentacja szczegółowa oferty studiów licencjackich...47 3.2 Prezentacja oferty zaocznych szkół policealnych...49 3.3 System studiów doktoranckich...53 3.3.1 Ramowy Program Studiów Doktoranckich w Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego...53 Załącznik 1 Informacje dla kandydatów na doktorantów...55 Załącznik 2 Regulamin stacjonarnych studiów doktoranckich w Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego...57 3.4 Podsumowanie części II...64 CZĘŚĆ III...65 4. Prezentacja wyników analizy treści ofert zamieszczonych w prasie branżowej...65 4.1 Prezentacja oferty szkoleniowej zamieszczonej w Gazecie Lekarskiej...65 4.2 Prezentacja oferty szkoleniowej zamieszczonej w Panaceum...68 4.3 Podsumowanie analizy ofert szkoleniowych zamieszczonych w prasie branżowej...70 5. Prezentacja wybranych instytucji związanych z procesem kształcenia pracowników ochrony zdrowia...71 5.1 Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy Centrum Profilaktyczno - Lecznicze w Łodzi...71 5.2 Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych...73 6. Wykaz placówek realizujących różne formy kształcenia podyplomowego dla lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych...75 6.1 Wykaz placówek uprawnionych do prowadzenia staży podyplomowych dla lekarzy zamieszczony w rejestrze Okręgowej Izby Lekarskiej w Łodzi...75 6.2 Wykaz placówek realizujących staże cząstkowe dla lekarzy...76 6.3 Wykaz podmiotów uprawnionych do prowadzenia doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów wpisanych do rejestru Okręgowej Izby Lekarskiej w Łodzi (stan na dzień 28.04.2006)...77 6.4 Wykaz placówek uprawnionych do prowadzenia staży podyplomowych, cząstkowych w dziedzinie medycyny rodzinnej, zamieszczony w rejestrze Okręgowej Izby Lekarskiej...80 6.5 Wykaz placówek realizujących staże lekarzy stomatologów, zamieszczony w rejestrze Okręgowej Izby Lekarskiej w Łodzi...82 6.6 Wykaz placówek uprawnionych do prowadzenia staży podyplomowych dla lekarzy stomatologów, zamieszczony w rejestrze Okręgowej Izby Lekarskiej w Łodzi...83 6.7 Wykaz placówek uprawnionych do realizacji staży cząstkowych dla lekarzy stomatologów, zamieszczony w rejestrze Okręgowej Izby Lekarskiej w Łodzi...83 6.8 Spis placówek uprawnionych do prowadzenia staży, znajdujący się w wykazie Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Łodzi....84 6.9 Wykaz palcówek uprawnionych do prowadzenia staży podyplomowych dla położnych...85 2
6.10 Wykaz placówek uprawnionych do prowadzenia staży podyplomowych dla pielęgniarek i położnych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej...86 Załącznik 3 Uchwała Naczelnej Rady Lekarskiej w sprawie określenia sposobu dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego przez lekarzy...87 7. System szkolenia specjalizacyjnego...92 7.1 Prezentacja specjalizacji medycznych...94 7.2 Wykaz specjalizacji z adresami stron internetowych, na których zamieszczone są adekwatne programy kształcenia...97 Załącznik 4 Program podstawowy z chirurgii ogólnej... 103 8. Wykaz kursów doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów oraz podmiotów uprawnionych do ich prowadzenia wpisanych do rejestru Okręgowej Izby Lekarskiej w Łodzi (stan na dzień 28.04.2006)... 114 9. Prezentacja wyników analizy dotyczącej oferty kursów i szkoleń organizowanych dla pielęgniarek i położnych... 122 9.1 Rejestr kursów i szkoleń realizowanych w ramach kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych... 122 9.2 Wykaz kursów, szkoleń organizowanych przez Okręgową Izbę Pielęgniarek i Położnych w roku 2006... 124 9.3 Kursy dokształcające w trybie dziennym, kształcenie podyplomowego dla pielęgniarek i położnych 2006 r... 126 9.4 Rejestr kursów specjalistycznych realizowanych w trybie dziennym, 2006 r.... 126 Załącznik 5 Ramowy program kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego - blok specjalistyczny... 127 9.5 Wykaz kursów i szkoleń dla pielęgniarek i położnych organizowanych przez Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Kadr Medycznych w Łodzi, w 2006 roku... 139 9.6 Wykaz szkoleń organizowanych przez Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 2 im. WAM zamieszczony w ofercie OIPiP, na rok 2006, finansowanych przez OIPiP... 140 9.7 Inne oferty szkoleń, kursów oraz konferencji naukowo szkoleniowych dla pielęgniarek, realizowanych w 2006 roku... 141 Załącznik 6 Podstawa prawna kształcenia w zawodzie pielęgniarki i położnej... 142 Załącznik 7 Uchwała Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w sprawie zasad finansowania udziału członków samorządu w różnych formach kształcenia podyplomowego... 143 10. Wykaz kursów obligatoryjnych, specjalizacyjnych... 147 10.1. Kurs specjalizacyjny obligatoryjny PROMOCJA ZDROWIA (Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego)... 147 10.2 Kurs specjalizacyjny, obligatoryjny ZDROWIE PUBLICZNE (Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego)... 153 10.3. Kurs specjalizacyjny, obligatoryjny PRAWO MEDYCZNE (Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego)... 157 11. Wykaz kursów podyplomowych, doskonalących, zamieszczony przez Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego... 159 12. Wykaz kursów doskonalących dla wybranych specjalizacji głównych... 165 13. Wykaz kursów doskonalących, podyplomowych dla wybranych, szczegółowych specjalizacji lekarskich... 170 Załącznik 8 Wykaz adresów internetowych kursów dla specjalizacji szczegółowych, nie uwzględnionych w analizie... 176 PODSUMOWANIE... 178 Załącznik 9 Ramowy program stażu podyplomowego lekarza stomatologa... 179 Załącznik 10 Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza stomatologa... 183 BADANIE PLANÓW EDUKACYJNYCH I SZKOLENIOWYCH ORAZ KWALIFIKACJI I MOBILNOŚCI PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIA W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM WPROWADZENIE... 185 1. Badanie lekarzy zatrudnionych w placówkach służby zdrowia na terenie województwa łódzkiego... 186 1.2. Informacje o respondentach... 186 1.3 Wykształcenie, staż pracy i umiejętności... 197 1.4 Znajomość języków obcych i obsługi komputera... 205 1.5 Zadowolenie z pracy... 209 1.6 Mobilność... 215 1.7 Plany Edukacyjno-Szkoleniowe... 232 3
1.7.1 Kursy i szkolenia organizowane przez pracodawców... 237 2. Badanie personelu medycznego zatrudnionego w placówkach służby zdrowia na terenie województwa łódzkiego... 245 2.1. Charakterystyka badanej zbiorowości... 245 2.2 Wykształcenie, staż pracy i umiejętności... 253 2.3 Znajomość języków obcych i obsługi komputera... 257 2.4 Zadowolenie z pracy... 262 2.5 Mobilność... 267 2.6 Plany Edukacyjne... 278 3. PODSUMOWANIE... 290 ANALIZA DROGI ZAWODOWEJ ABSOLWENTÓW UCZELNI WYŻSZYCH I SZKÓŁ MEDYCZNYCH 1. WPROWADZENIE... 291 1. Średni personel medyczny... 292 1.1. Pielęgniarki... 292 1.2. Pozostały personel ze średnim wykształceniem... 295 2. Personel z wyższym wykształceniem medycznym... 296 2.1. Lekarze... 296 2.2. Pozostały personel z wyższym wykształceniem medycznym... 299 3. PODSUMOWANIE... 299 BADANIE UCZNIÓW SZKÓŁ MEDYCZNYCH Z WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO 1. WPROWADZENIE, NOTA METODOLOGICZNA... 300 2. Charakterystyka socjodemograficzna badanej populacji... 301 3. Plany edukacyjne i szkoleniowe uczniów kierunków medycznych z województwa lódzkiego... 304 3.1. Czynniki decydujące o wyborze szkoły... 304 3.2. Odbywanie praktyk zawodowych... 305 3.3.Udział w kursach i szkoleniach.... 310 3.4. Samokształcenie.... 315 3.5.Plany edukacyjne uczniów.... 317 4. Plany zawodowe uczniów kierunków medycznych... 320 4.1. Plany i oczekiwania odnośnie przyszłej pracy... 320 4.2 Najpopularniejsze metody poszukiwania pracy... 327 4.3. Plany dotyczące wyjazdu za granicę w celach zarobkowych.... 330 5. PODSUMOWANIE... 332 BADANIE STUDENTÓW SZKÓŁ MEDYCZNYCH Z WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO 1. WPROWADZENIE, NOTA METODOLOGICZNA... 341 2. Społeczno demograficzna charakterystyka badanej zbiorowości... 342 3. Typ uczelni: kierunek, tryb studiów, specjalizacja, determinanty wyboru kierunku i specjalizacji... 344 3.1 Ocena poziomu przygotowania teoretycznego i praktycznego do wykonywania pracy zawodowej.... 349 4. Doświadczenie zawodowe... 353 4.1. Odbywanie praktyk zawodowych... 353 4.1.1 Pozytywne aspekty odbywania praktyk zawodowych... 354 5. Kursy/szkolenia... 358 5.1. Ocena wartości poznawczej poszczególnych kursów/szkoleń... 360 6. Plany zawodowe... 364 7. Formy poszukiwania pracy... 372 8. Oczekiwania odnośnie przyszłej pracy... 374 9. Rozważanie możliwości wyjazdu zagranicę... 375 10. PODSUMOWANIE... 378 Załącznik 1 Kwestionariusz wywiadu... 380 4
Spis tabel ANALIZA OFERT EDUKACYJNYCH I SZKOLENIOWYCH DLA KADRY MEDYCZNEJ Z WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Tabela 1.1.1. Wykaz adresów stron internetowych, wykorzystanych do analizy...17 Tabela 2.2.1. Prezentacja liczebności i struktury zatrudnienia personelu medycznego w 2003 i 2004 roku...26 Tabela 2.2.2. Lekarze medycyny wg specjalności, zatrudnieni podstawowo w Województwie Łódzkim, stan w dniu 31 grudnia...28 Tabela 2.2.3. Lekarze medycyny wg stopnia posiadanej specjalności zatrudnieni w Województwie Łódzkim w latach 2003 2004. Stan w dniu 31 grudnia...29 Tabela 2.2.4. Lekarze specjaliści stomatologii wg posiadanego stopnia specjalności, zatrudnieni podstawowo w powiatach województwa łódzkiego w latach 2002 2004...30 Tabela 2.2.5. Zatrudnienie lekarzy, pielęgniarek i położnych na oddziałach szpitalnych (stan w dniu 31 grudnia 2004 r.) bez szpitala MSW...31 c.d. Tabela 2.2.5. Zatrudnienie lekarzy, pielęgniarek i położnych na oddziałach szpitalnych (stan w dniu 31.12.2004 r.)...32 c.d. Tabela 2.2.5. Zatrudnienie lekarzy, pielęgniarek i położnych na oddziałach szpitalnych (stan w dniu 31.12.2004 r.)...34 c.d. Tabela 2.2.5. Zatrudnienie lekarzy, pielęgniarek i położnych na oddziałach szpitalnych (stan w dniu 31.12.2004 r.)...35 c.d. Tabela 2.2.5. Zatrudnienie lekarzy, pielęgniarek i położnych na oddziałach szpitalnych (stan w dniu 31.12.2004 r.)...36 Tabela 3.1.1. Kierunki studiów magisterskich w uczelniach medycznych:...39 Tabela 3.1.2. Prezentacja adekwatnego do kierunku studiów, tytułu zawodowego oraz zawodu...40 Tabela 3.1.1.1. Prezentacja wykazu kierunków na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi, z systemem kształcenia, w którym są realizowane...41 Tabela 3.2.1. Wykaz kierunków o charakterze medycznym, realizowanych w policealnych szkołach zawodowych...50 Tabela 4.1.1. Wykaz kursów praktyczno teoretycznych organizowanych przez Wszechnicę Medyczną Nad Łódką...67 Tabela 4.2.1. Charakterystyka wyników analizy treści ofert szkoleniowych w Panaceum...68 Tabela 8.1. Prezentacja kursów oraz podmiotów uprawnionych do ich prowadzenia w roku 2006.... 114 Tabela 10.1.1. Charakterystyka kursu specjalizacyjnego Promocja zdrowia w 2006 roku... 147 Tabela 10.2.1. Charakterystyka kursu specjalizacyjnego Zdrowie Publiczne w 2006 roku... 153 Tabela 10.3.1. Charakterystyka kursu specjalizacyjnego Prawo Medyczne w 2006 roku... 157 Tabela 11.1. Charakterystyka kursów podyplomowych zamieszczonych w danych Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego... 159 Tabela 12.1. Wykaz kursów doskonalących dla specjalizacji Protetyka stomatologiczna w roku 2006... 165 Tabela 12.2. Wykaz kursów doskonalących dla specjalizacji Zdrowie publiczne w roku 2006.. 168 Tabela 12.3. Wykaz kursów doskonalących dla specjalizacji Epidemiologia w roku 2006... 169 Tabela 13.1. Wykaz kursów doskonalących dla szczegółowej specjalizacji Alergologia w roku 2006... 170 Tabela 13.2. Wykaz kursów doskonalących dla szczegółowej specjalizacji Angiologia w roku 2006... 171 Tabela 13.3. Wykaz kursów doskonalących dla szczegółowej specjalizacji Balneologia. Balneoklimatologia i medycyna fizykalna w roku 2006... 173 Tabela 13.4.. Wykaz kursów doskonalących dla szczegółowej specjalizacji Chirurgia onkologiczna w roku 2006... 174 BADANIE PLANÓW EDUKACYJNYCH I SZKOLENIOWYCH ORAZ KWALIFIKACJI I MOBILNOŚCI PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIA W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM Tabela 1.2.1. Respondenci w podziale na powiaty... 192 Tabela 1.3.1. Respondenci zawód... 198 Tabela 1.3.2. Szczegółowe umiejętności lekarskie [N=801]... 200 Tabela 1.5.1. Przyczyny niezadowolenia z pracy... 214 Tabela 1.6.1 Przyczyny podjęcia pracy poza miejscem zamieszkania lekarzy... 220 5
Tabela 2.4.1. Przyczyny niezadowolenia personelu medycznego... 266 Tabela 2.5.2. Przyczyny podjęcia pracy poza miejscem zamieszkania... 269 Tabela 2.5.2 Powody podjęcia pracy poza miejsce zamieszkania... 272 Tabela 2.6.1. Tematyka kursów oferowanych przez pracodawców... 285 Tabela 2.6.2. Ocena efektywności kursów organizowanych przez pracodawcę z podziałem na publiczne i prywatne... 286 BADANIE UCZNIÓW SZKÓŁ MEDYCZNYCH Z WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Tabela 3.2.1. Korzyści wynikające z odbywania praktyk zawodowych a profil klasy [wg liczby wskazań].... 308 Tabela 3.2.2. Negatywne strony odbywania praktyk zawodowych a profil klasy [wg liczby wskazań]... 309 Tabela 3.3.1. Kryteria oceny wartości szkoleń/kursów a rodzaj szkoły [wskazania w %]... 311 Tabela 3.3.4. Stopień uczestnictwa w najpopularniejszych kursach/szkoleniach a rodzaj szkoły [N=186; wskazania w %]... 313 Tabela 3.3.6. Najczęściej planowane kursy i szkolenia a rodzaj szkoły [wskazania w %]... 314 Tabela 3.4.1. Rodzaje dodatkowych umiejętności rozwijanych w ramach samokształcenia a rodzaj szkoły [N=40, wskazania w %, w nawiasach liczba wskazań]... 316 Tabela 3.5.1. Plany uczniów po zakończeniu a rodzaj szkoły... 318 Tabela 3.5.2. Plany kontynuowania edukacji przez uczniów po ukończeniu nauki w aktualnej szkole a rodzaj szkoły [N=106, wskazania w %]... 319 Tabela 4.1.1. Plany dotyczące miejsca podjęcia pracy przez uczniów a rodzaj szkoły [N=186, wskazania w %]... 321 Tabela 4.1.1. Planowana forma podjęcia pracy przez uczniów a rodzaj szkoły [N=186, wskazania w %]... 323 Tabela 4.1.2. Oczekiwania uczniów wobec przyszłej pracy a rodzaj szkoły [N=186, wskazania w %]... 324 Tabela 4.2.1. Najczęstsze formy poszukiwania pracy przez uczniów a rodzaj szkoły [N=186; wskazania w %]... 328 BADANIE STUDENTÓW SZKÓŁ MEDYCZNYCH Z WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Tabela 4.1.2.1. Korzyści wynikające z odbywania praktyk zawodowych w podziale na kierunki studiów [w %]... 355 Tabela 4.1.3.1. Negatywne strony odbywania praktyk zawodowych.... 357 Tabela 5.1.1. Kryteria oceny kursów wg. kierunków studiów [w %].... 362 Tabela 6.1. Kierunek kształcenia a rynek pracy [średnia w %].... 369 Tabela 6.2. Planowana forma podjęcia zatrudnienia a kierunek studiów [w %].... 371 6
Spis wykresów ANALIZA OFERT EDUKACYJNYCH I SZKOLENIOWYCH DLA KADRY MEDYCZNEJ Z WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Wykres 2.1.1. Najliczniejsze specjalizacje w 2003 r. w odniesieniu do wszystkich zatrudnionych lekarzy...23 Wykres 2.2.1. Najliczniejsze specjalizacje w 2004 r. w odniesieniu do wszystkich zatrudnionych lekarzy...25 Wykres 2.2.2. Struktura lekarzy specjalistów w 2004 roku...27 c.d. Tabela 2.2.5. Zatrudnienie lekarzy, pielęgniarek i położnych na oddziałach szpitalnych (stan w dniu 31.12.2004 r.)...33 Wykres 3.1.1.2. System nauczania studiów medycznych na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi...42 BADANIE PLANÓW EDUKACYJNYCH I SZKOLENIOWYCH ORAZ KWALIFIKACJI I MOBILNOŚCI PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIA W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM Wykres 1.2.1. Respondenci z podziałem na płeć (N=469)... 186 Wykres 1.2.2. Respondenci z podziałem na kategorie wiekowe (N=469)... 187 Wykres 1.2.3. Respondenci według lokalizacji zakładu ochrony zdrowia (N=469; wskazania w %]... 188 Wykres 1.2.4. Respondenci pod względem placówki zatrudnienia [N=469; wskazania w %]... 189 Wykres 1.2.5. Praca w zakładach ochrony zdrowia [N=469]... 190 Wykres 1.2.6. Średnia przepracowanych lat w zakładach ochrony zdrowia... 191 Wykres 1.2.7. Respondenci według głównej formy prawnej współpracy z pracodawcą [N=469; wskazania w %]... 193 Wykres 1.2.8. Główne formy współpracy z pracodawcą... 194 Wykres 1.2.9. Formy współpracy z pracodawcą. Publiczne zakłady ochrony zdrowia [N= 308; wskazania w %]... 195 Wykres 1.2.10. Forma współpracy z pracodawcą. Zakłady niepubliczne [N=161; wskazania w %]... 196 Wykres 1.3.1. Respondenci według specjalizacji [N=469, wskazania w %]... 199 Wykres 1.3.2. Doświadczenie menedżerskie w zakładach ochrony zdrowia [N=469]... 202 Wykres 1.3.3. Doświadczenie menedżerskie [wskazania w latach]... 203 Wykres 1.3.4. Posiadanie certyfikowanych umiejętności menedżerskich [N=469; wskazania w %]... 204 Wykres 13.5. Umiejętności menedżerskie potwierdzone certyfikatem [N=469; wskazania w %]. 204 Wykres 1.4.1. Stopień znajomości języka angielskiego [N=469; wskazania w %]... 205 Wykres 1.4.2. Stopień znajomości języka rosyjskiego [N=469; wskazanie w %]... 206 Wykres 1.4.3. Stopień znajomości języka niemieckiego [N=469; wskazania w %]... 206 Wykres 1.4.4. Umiejętności związane z obsługą komputera [N=469; wskazania w %]... 208 Wykres 1.5.1. Zadowolenie z pracy [N=469]... 210 Wykres 1.5.2. Zadowolenie z pracy (N=469; wskazania w %)... 211 Wykres 1.5.3. Zadowolenie z pracy. Podział na powiaty [N=469; wskazania w %]... 212 Wykres 1.5.4. Zadowolenie z pracy lekarzy; opinie negatywne z podziałem na powiaty [N=469; wskazania w %]... 213 Wykres 1.6.1. Dojazd do pracy poza miejscem zamieszkania [N=469; wskazania w %]... 216 Wykres 1.6.2. Przyczyny pracy poza miejscem zamieszkania [N=69]... 217 Wykres 1.6.3. Gotowość podjęcia pracy w sprzyjających okolicznościach [N=469; wskazania w %]... 218 Wykres 1.6.4. Gotowość podjęcia pracy poza miejsce zamieszkania (N=469)... 219 Wykres 1.6.4. Mobilność lekarzy w podziale na powiaty [N=469]... 221 Wykres 1.6.5. Gotowość wyjazdu do innego powiatu w obrębie tego samego województwa [N=469; wskazania w %]... 223 Wykres 1.6.6. Gotowość wyjazdu do innego województwa [N=469; wskazania w %]... 223 Wykres 1.6.7. Gotowość wyjazdu za granicę [N=469; wskazania w %]... 225 Wykres 1.6.8. Gotowość wyjazdu za granicę w celach zarobkowych [N=469; wskazania w %].. 226 Wykres 1.6.9. Gotowość do wyjazdu za granicę na stałe w celach zarobkowych [N=469; wskazania w %]... 228 7
Wykres 1.6.10. Gotowość do wyjazdu czasowego za granicę w celach zarobkowych [N=469; wskazania w %]... 229 Wykres 1.6.11. Gotowość do ewentualnego wyjazdu czasowego za granicę w celach zarobkowych [N=469; wskazania w %]... 230 Wykres 1.6.12. Nie na pewno nie wyjadę za granicę w celach zarobkowych [N=469; wskazania w %]... 231 Wykres 1.7.1. Plany edukacyjne i szkoleniowe lekarzy [N=469; wskazania w %]... 232 Wykres 1.7.1 Plany edukacyjno-szkoleniowe lekarze. Podział na publiczne i prywatne zakłady ochrony zdrowia [N=469; wskazania w %]... 233 Wykres 1.7.2. Planowane sposoby dalszego kształcenia (N=645)... 234 Wykres 1.7.3. Tematyka szkoleń i kursów planowanych przez respondentów [N=107; wskazania w %]... 235 Wykres 1.7.3. Kierunki edukacji lekarzy [N=37; wskazania w %]... 236 Wykres 1.7.1.1. Organizacja kursów lub szkoleń przez placówki ochrony zdrowia [N=469; wskazania w %]... 237 Wykres 1.7.1.2. Udział w szkoleniach organizowanych przez pracodawcę z podziałem na publiczne i prywatne zakłady ochrony zdrowia [ N=469]... 238 Wykres 1.7.1.3. Tematyka szkoleń i kursów organizowanych przez pracodawcę [N=107; wskazania w %]... 239 Wykres 1.7.1.4. Ocena kursów finansowanych przez pracodawcę [Ocena w skali 1-5]... 240 Wykres 1.7.1.5. Kursy i szkolenia podejmowane we własnym zakresie [N=469; wskazania w %]... 241 Wykres 1.7.1.6. Kursy i szkolenia podejmowane "na własną ręką" przez lekarzy z podziałem na publiczne i niepubliczne zakłady ochrony zdrowia [N=469]... 242 Wykres 1.7.1.7. Formy edukacji podejmowanej we własnym zakresie [ N=469; wskazania w %]... 243 Wykres 1.7.1.8. Ocena efektywności kursów podejmowanych z własnej inicjatywy [Skala 1-5].. 244 Wykres 2.1.1. Respondenci według płci [N=1331; wskazania w %]... 245 Wykres 2.1.2. Respondenci wg zawodu [N=1331, wskazania w %]... 246 Wykres 2.1.3. Respondenci według wieku [N=1331; wskazania w %]... 247 Wykres 2.1.4. Respondenci według miejsca zatrudnienia [N=1331; wskazania w %]... 247 Wykres 2.1.5. Respondenci według miejsca zamieszkania [N=1331; wskazania w %]... 248 Wykres 2.1.6. Respondenci według lokalizacji zakładu ochrony zdrowia [N=1331; wskazania w %]... 249 Wykres 2.1.7. Respondenci według głównej formy współpracy z pracodawcą [N=1331; wskazania w %]... 250 Wykres 2.1.8. Forma współpracy według podziału na publiczne i prywatne... 251 Wykres 2.1.9. Miejsce dotychczasowej pracy - publiczne zakłady ochrony zdrowia [N=1331; wskazania w %]... 252 Wykres 2.1.10. Miejsce dotychczasowej pracy - niepubliczne zakładay ochrony zdrowia [N=1331; wskazania w %]... 252 Wykres 2.2.1. Średnia liczba lat pracy w zakładach ochrony zdrowia... 253 Wykres 2.2.2. Menedżerskie doświadczenie w publicznych zakładach ochrony zdrowia [N=1331; wskazania w %]... 254 Wykres 2.2.3. Menedżerskie doświadczenie w niepublicznych zakładach ochrony zdrowia [N=1331; wskazania w %]... 255 Wykres 2.2.4. Średnia długość doświadczenia menedżerskiego [mierzona w latach]... 256 Wykres 2.3.1. Stopień znajomości języka rosyjskiego [N=1331; wskazania w %]... 257 Wykres 2.3.2. Stopień znajomości języka angielskiego [N=1331; wskazania w %]... 258 Wykres 2.3.3. Stopień znajomości języka niemieckiego [N= 1331; wskazania w %]... 259 Wykres 2.3.4 Stopień znajomości języka francuskiego [N=1331; wskazania w %]... 260 Wykres 2.3.5. Obsługa komputera (wskazania w %)... 261 Wykres 2.4.1. Zadowolenie z pracy [N=1331; wskazania w %]... 262 Wykres 2.4.2. Zadowolenie z pracy z podziałem na powiaty... 264 Wykres 2.5.1. Mobilność [dojazd do pracy w jedną stronę, w kilometrach]... 267 Wykres 2.5.3. Skłonność do podjęcia pracy wymagającej zmiany miejsca zamieszkania [N=1331; wskazania w %]... 270 Wykres 2.5.4. Gotowość do podjęcia pracy poza miejscem zamieszkania z podziałem na powiaty [N= 1331]... 271 Wykres 2.5.5. Gotowość wyjazdu do innego powiatu w obrębie województwa [N=541; wskazania w %]... 273 Wykres 2.5.6. Gotowość do wyjazdu na teren innego województwa [N=541; wskazania w %]... 274 Wykres 2.5.7. Gotowość do wyjazdu za granicę w celach zarobkowych [N=1331; wskazania w %]... 275 8
Wykres 2.5.8. Gotowość do wyjazdu za granicę w celach zarobkowych [N=1331; wskazania w %]... 276 Wykres 2.5.9. Wybór zawodu za granicą [N=515; wskazania w %]... 277 Wykres 2.6.1. Plany edukacyjne i szkoleniowe [N=1331; wskazania w %]... 278 Wykres 2.6.2. Planowane sposoby kształcenia [N= 1069; wskazania w %]... 279 Wykres 2.6.3. Organizacja szkoleń dla pracowników przez zakłady ochrony zdrowia [N=1331; wskazania w %]... 280 Wykres 2.6.4. Organizacja kursów i szkoleń dla pracowników [N=1331]... 281 Wykres 2.6.5. Udział w szkoleniach organizowanych przez pracodawcę [N=828; wskazania w %]... 282 Wykres 2.6.6. Uczestnictwo w kursach i szkoleniach organizowanych przez pracodawców z podziałem na publiczne i niepubliczne zakłady ochrony zdrowia [N=828; wskazania w %]... 283 Wykres 2.6.7. Inicjatywy szkoleniowe podejmowane na własną rękę [N=1331; wskazania w %]287 Wykres 2.6.8. Kierunki inicjatyw szkoleniowych podejmowanych na własną rękę [N=638; wskazania w %]... 288 Wykres 2.6.9. Ocena efektywności szkoleń podejmowanych we własnym zakresie [skala 1-5]... 289 ANALIZA DROGI ZAWODOWEJ ABSOLWENTÓW UCZELNI WYŻSZYCH I SZKÓŁ MEDYCZNYCH Wykres 1.1.1. Udział procentowy pielęgniarek specjalistycznych w ogólnej grupie pielęgniarek i położnych...293 Wykres 1.1.2. Udział poszczególnych grup pielęgniarek w pielęgniarstwie ogólnym...293 Wykres 1.2.1. Pozostały średni personel medyczny...295 Wykres 2.1.1. Przekrój specjalności lekarskich...297 Wykres 2.1.2. Średni czas stażu specjalizacyjnego w poszczególnych specjalnościach...298 BADANIE UCZNIÓW SZKÓŁ MEDYCZNYCH Z WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Wykres 2.1. Płeć respondentów [N=186; wskazania w %]... 301 Wykres 2.2. Wiek respondentów [N=186; wskazania w %]... 301 Wykres 2.3. Powiat zameldowania respondentów [N=186; wskazania w %]... 302 Wykres 2.4. Pochodzenie respondentów [N=186, wskazania w %]... 302 Wykres 2.5. Rodzaj szkoły, do jakiej uczęszczają respondenci [N=186; wskazania w %]... 303 Wykres 2.6. Powiat zameldowania respondentów [N=186; wskazania w %]... 303 Wykres 3.1.1. Czynniki decydujące o wyborze danego kierunku nauczania [N=186; wskazania w %]... 304 Wykres 3.2.1. Stopień odbywania praktyk zawodowych podczas nauki a rodzaj szkoły [N=186, wskazania w %]... 305 Wykres 3.2.2. Stopień odbywania praktyk zawodowych podczas nauki a profil kształcenia [N=186, wskazania w %]... 306 Wykres 3.2.3. Korzyści wynikające z odbywania praktyk zawodowych [N=131; wskazania w %]307 Wykres 3.2.4. Negatywne strony odbywania praktyk zawodowych [N=131; wskazania w %]... 308 Wykres 3.3.1. Ocena wartości poszczególnych rodzajów szkoleń/kursów [wartość średnia]... 310 Wykres 3.3.2. Kryterium brane pod uwagę przy ocenie wartości kursów/szkoleń [N=186; wskazania w %]... 311 Wykres 3.3.3. Stopień uczestnictwa w kursach/szkoleniach [N=186; wskazania w %]... 312 Wykres 3.3.5. Planowane kursy/szkolenia [N=186; wskazania w %]... 313 Wykres 3.4.1. Rozwijanie dodatkowych umiejętności w ramach samokształcenia [N=186, wskazania w %]... 315 Wykres 3.4.2. Rodzaje dodatkowych umiejętności rozwijanych w ramach samokształcenia [N=40, wskazania w %]... 316 Wykres 3.5.1. Plany uczniów po ukończeniu nauki [N=186, wskazania w %]... 317 Wykres 3.5.2. Plany kontynuowania edukacji przez uczniów po ukończeniu nauki w aktualnej szkole [N=106, wskazania w %]... 318 Wykres 3.5.3. Plany dotyczące miejsca kontynuacji edukacji przez uczniów po ukończeniu nauki w aktualnej szkole [N=106, wskazania w %]... 319 Wykres 4.1.1. Zawód w jakim uczniowie zamierzają podjąć pracę [N=186; wskazania w %]... 320 Wykres 4.1.2. Plany dotyczące miejsca podjęcia pracy przez uczniów [N=186, wskazania w %]321 Wykres 4.1.3 Planowana forma podjęcia pracy przez uczniów [N=186, wskazania w %]... 322 Wykres 4.1.4. Oczekiwania uczniów wobec przyszłej pracy [N=186, wskazania w %]... 323 Wykres 4.1.5. Oczekiwania wobec pracy w jednostkach prywatnych [N=43, wskazania w %]... 325 Wykres 4.1.6. Oczekiwania wobec pracy w jednostkach państwowych [N=29, wskazania w %]. 325 9
Wykres 4.1.7. Oczekiwania wobec pracy osób nie posiadających preferencji do miejsca zatrudnienia [N=23, wskazania w %]... 326 Wykres 4.1.8. Oczekiwania wobec prowadzenia własnej działalności gospodarczej [N=35, wskazania w %]... 326 Wykres 4.2.1. Najczęstsze formy poszukiwania pracy przez uczniów [N=186; wskazania w %].. 327 Wykres 4.2.2. Powody wyboru formy poszukiwania pracy przez uczniów [N=186; wskazania w %]... 329 Wykres 4.3.1. Możliwość wyjazdu za granicę w celach zarobkowych [N=186, wskazania w %].. 330 Wykres 4.3.2. Plany podjęcia zatrudnienia za granicą [N=156; wskazania w %]... 331 BADANIE STUDENTÓW SZKÓŁ MEDYCZNYCH Z WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Wykres 2.1. Wiek respondentów [N=242; wskazania w %].... 342 Wykres 2.2. Pochodzenie respondentów [N=242; wskazania w %].... 343 Wykres 3.1. Rodzaj uczelni [N=242; wskazania w %]... 344 Wykres 3.2. Kierunek studiów [N=242; wskazania w %]... 345 Wykres 3.3. Rodzaj studiów [N=242; wskazania w %].... 345 Wykres 3.4. Czynniki decydujące o wyborze danego kierunku studiów [N=242; N nie równa się 100%]... 346 Wykres 3.5. Wybrana specjalizacja, [N-55, N nie równa się100%]... 347 Wykres 3.6. Czynniki decydujące o wyborze danej specjalizacji [N=55, wskazania w %].... 348 Wykres 3.1.1. Ocena poziomu przygotowania przez uczelnię absolwenta do wykonywania pracy zawodowej pod względem teoretycznym [N=242; wskazania w %].... 349 Wykres 3.1.2. Ocena poziomu przygotowania przez uczelnię absolwenta do wykonywania pracy zawodowej pod względem teoretycznym a kierunek studiów [N=242; wskazania w %].... 350 Wykres 3.1.3. Ocena poziomu przygotowania przez uczelnię absolwenta do wykonywania pracy zawodowej pod względem praktycznym [N=242; wskazania w %].... 351 Wykres 3.1.4. Ocena poziomu przygotowania przez uczelnię absolwenta do wykonywania pracy zawodowej pod względem praktycznym a kierunek studiów [wskazania w %].... 352 Wykres 4.1. Stopień odbywania praktyk zawodowych podczas studiów [wskazania w %]... 353 Wykres 4.1.2.1. Korzyści wynikające z odbywania praktyk zawodowych [N=218; wskazania w %].... 354 4.1.3 Negatywne aspekty praktyk zawodowych... 356 Wykres 4.1.3.1. Negatywne strony odbywania praktyk zawodowych [N=218; wskazania w %].. 356 Wykres 5.1. Stopień uczestnictwa w kursach/szkoleniach [N=242; wskazania w %]... 358 Wykres 5.2. Planowane kursy/szkolenia [N=242; wskazania w %].... 359 Wykres 5.1.1. Ocena wartości poszczególnych rodzajów szkoleń/kursów [wartość średnia].... 360 Wykres 5.1.2. Kryterium brane pod uwagę przy ocenie wartości kursów/szkoleń [N=242; wskazania w %]... 361 5.2 Formy samokształcenia... 363 Wykres 5.2.1. Stopień rozwijania dodatkowych umiejętności w ramach samokształcenia [wskazania w %]... 363 Wykres 6.1. Plany zawodowe studentów na okres roku po ukończeniu studiów [N=242; wskazania w %]... 364 Wykres 6.2. Plany zawodowe studentów na okres roku po ukończeniu studiów a kierunek studiów [wskazania w %].... 365 Wykres 6.3. Zawód w jakim studenci zamierzają podjąć pracę[n=222; wskazania w %]... 366 Wykres 6.4. Zawód w jakim studenci zamierzają podjąć pracę a kierunek studiów [wskazania w %]... 367 Wykres 6.5. Ocena szans na znalezienie zatrudnienia w swoim zawodzie na regionalnym i ogólnopolskim rynku pracy [wartości średnie w %].... 368 Wykres.6.6. Planowane miejsce podjęcia pracy po ukończeniu nauki [N=222; wskazania w %].369 Wykres 6.6. Rodzaj jednostki, ze względu na typ własności, w której respondent zamierzają podjąć pracę po ukończeniu nauki [N=242; wskazania w %].... 370 Wykres 7.1. Najczęstsze formy poszukiwania pracy przez studentów [N=242; wskazania w %]. 372 Wykres 7.2. Ocena skuteczności danej formy poszukiwania pracy przez studentów [N=242; wskazania w %]... 373 Wykres 8.1. Oczekiwania studentów wobec przyszłej pracy [N=242; wskazania w %]... 374 Wykres 9.2. Możliwość wyjazdu za granicę w celach zarobkowych a kierunek studiów [wskazania w %]... 376 Wykres 9.3. Plany podjęcia zatrudnienia za granicą [N=242; wskazania w %]... 377 10
INFORMACJA O PROJEKCIE Projekt badawczy Badania kwalifikacji i umiejętności pracowników w zakładach ochrony zdrowia w województwie łódzkim BIAŁY PERSONEL jest realizowany na terenie województwa łódzkiego w ramach II Priorytetu Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego Działanie 2.1 Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia w regionie. Projekt współfinansowany jest z środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz z budżetu państwa w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Europejski Fundusz Społeczny (EFS) będący podstawowym narzędziem Unii Europejskiej ukierunkowanym na przeciwdziałanie bezrobociu oraz rozwój zasobów ludzkich powstał w 1957 r. Przewidziany dla Polski okres programowania działań w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego przypada na lata 2004-2006. Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich oraz Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego wraz z ich Uzupełnieniami stanowią podstawę dla realizacji polityk wspólnotowych związanych z rozwojem zasobów ludzkich. Zawarte w nich priorytety i działania wynikają z Narodowego Planu Rozwoju oraz odpowiadają głównym założeniom Europejskiej Strategii Zatrudnienia. Głównym celem Europejskiego Funduszu Społecznego jest pomoc w rozwoju zatrudnienia poprzez promowanie możliwości zatrudnienia, ducha przedsiębiorczości, równych szans oraz inwestowania w zasoby ludzkie. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) jest jednym z siedmiu programów operacyjnych, które służą realizacji Narodowego Planu Rozwoju (NPR)/Podstaw Wsparcia Wspólnoty (PWW) na lata 2004-2006. Program rozwija cele NPR poprzez określenie priorytetów, kierunków rozwoju polityki regionalnej państwa oraz wysokości środków funduszy strukturalnych przeznaczonych na jej realizację. Celem Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego jest tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów oraz przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów w taki sposób, aby sprzyjać długofalowemu rozwojowi gospodarczemu kraju, jego spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej oraz integracji z Unią Europejską (UE). Całkowity czas realizacji działań przewidzianych w projekcie: 1 grudnia 2005 30 września 2006. Realizacja projektu jest nadzorowana przez Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi. Projekt realizowany jest przez: ASM Centrum Badań i Analiz Rynku oraz Polskie Towarzystwo Standardów Medycznych POLTSMED. Cele projektu Badania kwalifikacji i umiejętności pracowników w zakładach ochrony zdrowia w województwie łódzkim BIAŁY PERSONEL sprowadzają się do: -zdiagnozowania sytuacji rynku pracy w zakładach ochrony zdrowia; -dokonania analizy systemu edukacji i szkoleń dla kadry związanej z ochroną zdrowia; -dokonania analizy zbieżności i prognozowania potrzeb pracodawców, planów pracowników i istniejących ofert edukacyjnych i szkoleniowych. 11
Realizacja projektu przyczyni się do rozwoju społeczno-gospodarczego województwa łódzkiego poprzez zdiagnozowanie potrzeb i oczekiwań różnych uczestników rynku pracy. Rezultaty projektu mogą posłużyć do rozwiązania problematyki aktywizacji zawodowej i edukacyjnej kadry ochrony zdrowia. Efekt realizacji projektu w postaci przygotowania i rozpowszechniania wyników badań, ocen i publikacji analizujących sytuację regionalnego rynku pracy kadry medycznej w zakresie min. rozpoznawania przyszłych oczekiwań pracodawców co do kwalifikacji i umiejętności pracowników oraz działań edukacyjnych i szkoleniowych prowadzonych w regionie stanowi jeden z możliwych rodzajów wsparcia udzielanego w ramach Działania 2.1 Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie. Beneficjentami Ostatecznymi projektu, zgodnie z zapisami Uzupełnienia do Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, są instytucje zajmujące się monitorowaniem rynku pracy, ofert edukacyjnych i szkoleniowych: - powiatowe urzędy pracy; - firmy zajmujące się pośrednictwem pracy; - szkoły i publiczne placówki kształcenia ustawicznego; - instytucje pomocy społecznej; - inne podmioty zainteresowane monitoringiem i rozwojem regionalnego rynku pracy. Projekt Biały Personel przewiduje dostarczenie Beneficjentom Ostatecznym następujących danych w postaci raportów: Raport z oceny bazy wykonawczej (świadczeniodawcy) w którym zawarte zostaną wyniki m.in. z takich analiz jak: o analiza stanu infrastruktury jednostek ochrony zdrowia w wybranych powiatach województwa; o analiza oceny efektywności ekonomicznej; Raport z analizy zatrudnienia w ochronie zdrowia, w tym wyniki m.in. z - oceny tendencji zmian w zasobach kadry medycznej, - analizy struktury zatrudnienia w poszczególnych placówkach ochrony zdrowia; Raport z badań potrzeb pracodawców publicznych i niepublicznych zakładów ochrony zdrowia w zakresie kwalifikacji i umiejętności; Raport z badań ofert pracy dla pracowników ochrony zdrowia oraz ocena procesu współpracy instytucji rynku z pracodawcami; Raport z analizy świadczeń realizowanych przez NFZ oraz wyniki z badań pacjentów oceniających ich realizację; Raport zawierający prognozę demograficzną oraz przewidywania zachorowań mieszkańców województwa; Raport z analizy systemu edukacji i kształcenia ustawicznego w województwie, w tym wyniki analizy istniejących ofert edukacyjnych i szkoleniowych, oraz analiza wykorzystania wykształconej kadry pracowników; Raport z diagnozy zbieżności prowadzonych w regionie przedsięwzięć w zakresie podwyższania bądź przekształcania kwalifikacji zawodowych z potrzebami "medycznego" rynku pracy, w tym prognoza zasobów pracy. 12
Rezultaty projektu Badania kwalifikacji i umiejętności pracowników w zakładach ochrony zdrowia w województwie łódzkim BIAŁY PERSONEL zostaną rozpowszechnione wśród Beneficjentów Ostatecznych za pośrednictwem publikacji z wybranymi wynikami z przeprowadzonych badań w postaci papierowej o nakładzie 500 sztuk, oraz raportów, które zostaną umieszczone na stronie internetowej projektu: www.bialypersonel.org 13
ANALIZA OFERT ISTNIEJĄCYCH OFERT EDUKACYJNYCH I SZKOLENIOWYCH DLA PERSONELU MEDYCZNEGO Z WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO 1. WPROWADZENIE, METODOLOGIA Celem raportu była: analiza istniejących ofert edukacyjnych dla personelu medycznego województwa łódzkiego, oraz analiza istniejących ofert szkoleniowych dla personelu medycznego Województwa Łódzkiego, Przedmiotem analizy były, zatem: oferty edukacyjne szkół umożliwiających uzyskanie wykształcenia o profilu medycznym; o Analizie poddane zostały oferty szkół policealnych (profil zawodowy), Publicznych, Niepublicznych, o oraz analizie poddane zostały oferty szkół wyższych, Publicznych, Niepublicznych, Interesowały nas: profil kształcenia, tryb, w jakim można uzyskać wykształcenie medyczne, status szkoły, uczelni oraz różnorodność ofert edukacyjnych. W nieco szerszym, opisowym zakresie zaprezentowane zostały wybrane jednostki edukacyjne. Przedmiotem analizy były także oferty szkoleniowe, dostosowane do realizowanego poziomu kształcenia; o mające charakter obligatoryjny (ich ukończenie jest jednym z etapów edukacyjnych - specjalizacyjnych), o mające charakter nieobowiązkowy, podnoszące kwalifikacje, doskonalące o mające charakter nieobowiązkowy, szkoleniowy. Interesował nas również zakres oferty szkoleniowej, rodzaj jednostek organizujących szkolenia oraz sposób informowania o ofercie szkoleń i kursów. Zaprezentowana została także charakterystyka wybranych instytucji odpowiedzialnych za organizację szkoleń, wpisanych w proces kształcenia podyplomowego personelu medycznego. Już na wstępie należy zaznaczyć, że prezentowana część projektu była dość trudna. Trudność spowodowana była specyfiką problematyki i brakiem możliwości zastosowania wykluczających się kryteriów. Wynika to przede wszystkim, z samego charakteru przebiegu procesu kształcenia. Kształcenie w zawodach medycznych, zwłaszcza kształcenie podyplomowe i uzupełniające, nie ma charakteru typowo lokalnego. Kursy, szkolenia, konferencje szkoleniowe i seminaria organizowane są w różnych terminach (dany kurs organizowany jest zwykle kilka lub kilkanaście razy w roku, w różnych okresach), w placówkach posiadających akredytację, na terenie całego kraju. Oczywiście akredytację posiadają także placówki znajdujące się na terenie województwa łódzkiego. Prezentacja tych 14
instytucji dokonana została szczegółowo, w formie tabelarycznej. Uczestnicy procesu kształcenia indywidualnie wybierają termin i miejsce odbycia kursu, kierując się możliwościami, preferencjami, lub podjęty wybór wynika z konieczności. Już wstępna analiza ukazała także, że system szkolenia podyplomowego, specjalizacyjnego ściśle związany jest z realizacją programu poszczególnych specjalności i specjalizacji. Kursy i szkolenia specjalizacyjne mogą być przeprowadzane tylko przez placówki, które uzyskały akredytację Okręgowych Izb Lekarskich, Pielęgniarskich. Analiza w przeważającej części, ma charakter jakościowy, sprawozdawczy: -ze względu na specyfikę procesu kształcenia, -dobór kursów specjalizacyjnych, jest ściśle dostosowany do programów specjalizacyjnych poszczególnych; ogólnych i szczegółowych specjalizacji, -ze względu na zmieniającą się (dostosowaną do potrzeb) ofertę szkoleniową kursów doskonalących, doradzanych przez konsultanta krajowego, -oraz ze względu na zróżnicowaną ofertę kursów i szkoleń prezentowaną przez Okręgową Izbę Lekarską oraz Okręgową Izbę Pielęgniarek i Położnych. Najbardziej adekwatnym narzędziem badawczym, umożliwiającym realizację celu i przedmiotu badań, jest analiza treści. Zebrane dane stanowią podstawę empiryczną zaprezentowanych w raporcie, wyników analizy jakościowej i ilościowej. 15
CZĘŚĆ I 1. Źródła informacji o ofertach edukacyjnych i szkoleniowych 1.1. Internetowa oferta edukacyjna i szkoleniowa Najbogatszym źródłem oferty edukacyjnej i szkoleniowej był zdecydowanie internet. Wstępne poszukiwanie ofert rozpoczęte zostało od najogólniejszego poziomu, czyli ofert zamieszczonych w zbiorczych opracowaniach, np. Panoramie Firm (http://www. pf.pl/portal/yp1). Stwierdzić jednak należy, że w opracowaniach, zawierających bardzo zróżnicowane informacje, o ogólnym charakterze, skierowanych do powszechnego odbiorcy, nie zostały zamieszczone specjalistyczne oferty, dotyczące szkolenia bądź edukacji w zakresie medycznym. Analizie poddane zostały zatem informacje pochodzące ze specjalistycznych, kierunkowych stron internetowych. Były to najczęściej strony urzędów państwowych (Ministerstwo Zdrowia, Urząd Miasta Łodzi), instytucji medycznych (Naczelna Izba Lekarska, Okręgowa Izba Lekarska, Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych), strony szkół medycznych oraz strony tzw. informatorów, czyli strony, które pojawiały się po wpisaniu hasła z zakresu kształcenia, edukacji, do wyszukiwarek internetowych. Bezzasadnym wydaje się oddzielna prezentacja źródeł ofert edukacyjnych i szkoleniowych, ponieważ w większości, zwłaszcza na internetowych stronach urzędów, Ministerstwa Zdrowia i uczelni (Uniwersytetu Medycznego w Łodzi), w prezentowanych informacjach zawarte są oferty edukacyjne i szkoleniowe. Oczywistym jest także, że w danych bibliograficznych, znajdują się adresy stron tylko z ofertą szkoleniową i adresy zawierające tylko ofertę edukacyjną. Jednak ze względu na chęć uniknięcia błędu metodologicznego zastosowania nieostrego kryterium przyporządkowania do danej kategorii, dane źródłowe zostały zaprezentowane łącznie. Ważnym powodem owej zbiorczej prezentacji jest również fakt, iż analizowane informacje miały różny charakter poznawczy. Na wybranych do analizy stronach internetowych, znaleźć można dane z zakresu organizacji szkoleń i organizacji kursów edukacyjnych, dane dotyczące struktury jednostek lub zadań realizowanych przez poszczególne placówki. Informacje te zostały wykorzystane do jakościowej analizy ofert. Ważnym elementem analizy wydaje się również przywołanie podstaw legislacyjnych realizowanych procesów edukacyjnych, zwłaszcza szkoleniowych, ponieważ od ustawowych rozporządzeń zależy tok i przebieg kształcenia podyplomowego. Źródłem danych wykorzystanych do analizy ofert edukacyjnych i szkoleniowych były informacje znajdujące się na stronach zaprezentowanych w poniższej tabeli. 16
Tabela 1.1.1. Wykaz adresów stron internetowych, wykorzystanych do analizy L.p. Adres strony 1 http://www.oil.lodz.pl/stazysta/index.jsp-sid=2.htm 2 http://www.oil.lodz.pl/stazysta/nowe_rozp.jsp.htm 3 http://www.oil.lodz.pl/stazysta/index.jsp-sid=2.htm 4 http://www.lodzkie.pl/lodzkie/zdrowie/staze/staze_lekarzy.html 5 http://www.lodzkie.pl/lodzkie/zdrowie/staze/staze_dentysci.html 6 http://www.lodzkie.pl/lodzkie/zdrowie/staze/staze_pielegniarki.html 7 http://www.lodzkie.pl/lodzkie/zdrowie/staze/index.html 8 http://www.lodzkie.pl/lodzkie/zdrowie/staze/staze_medycyna_rodzinna.html 9 http://www.lodzkie.pl/lodzkie/zdrowie/zozy/prezentacja_szpitali/jednostka_09/ jednostka_09_ogolne.html 10 http://www. pf.pl/portal/yp1 11 http://www.nil.org.pl/xml/szukaj/serwis 12 http://www.oil.lodz.pl/doksztalcanie/index.jsp.htm 13 http://www.lodzkie.pl/lodzkie/zdrowie/staze/staze_medycyna_rodzinna.html 14 http://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=b2&ms=0&ml=pl&mi=0&mx=0&mt= &my=0&ma=5949 15 http://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=b2&ms=0&ml=pl&mi=0&mx=0&mt= &my=0&ma=5917 16 http://www.mein.gov.pl 17 http://www.oipp.lodz.pl/index.php?go=kursy_spe 18 http://www.oipp.lodz.pl/index.php?go=szkolenia/szkolenia_oipip 19 http://www.oipp.lodz.pl/index.php?go=szkolenia/szkolenia_doksztalcajace 20 http://www.oipp.lodz.pl/index.php?go=szkolenia/odkm_lodz 21 http://www.oipp.lodz.pl/index.php?go=szkolenia/odkm_piotrkow 22 http://www.oipp.lodz.pl/index.php?go=szkolenia/iczmp 23 http://www.lodzkie.pl/lodzkie/zdrowie/staze/staze_pielegniarki.html 24 http://www.wup.lodz.pl/index.php?id=news_250506.htm 25 http://www.cmkp.edu.pl/kursy_specjalizacyjne2006/zdrowie_publiczne2006-2.htm 26 http://ckppip.edu.pl/news2.html 27 http://www.umed.lodz.pl 28 http://www.nil.org.pl/xml/oil/oil67/gazeta/numery/n2003/n200301/n20030105 29 http://www.nil.org.pl/xml/nil/gazeta/numery/n2002/n200206/n20020606 30 http://www.wczplodz.pl/dokumenty/statystyka/informatory_statystyczne/informator_ 17
stat_woj_lodzkiego_2004.pdf 31 http://www.wczp-lodz.pl/stat_publikacje.html 32 http://www.wczp.bip.lodz.pl/docs/raport_zadania_statutowe_2005.pdf 33 http://www.lodzkie.pl/export/download/lodzkie_zdrowie/dpz_20040901_rsim.pdf 34 http://europa.eu.int/eurlex/lex/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=celex:31975d0364: PL:HTML 35 http://pturol.org.pl/187.html 36 http://pturol.org.pl/187.html#613 37 http://www.nil.org.pl/xml/oil/oil53/tematy/sprawy/doskonalenie 38 http://www.jobmed.pl/artykul_rodzaj.php?idartykul_rodzaj=25& 39 http://www.pulsmedycyny.com.pl/index/archiwum/6107,doskonalenie,zawodowe, punkty.html 40 http://www.cmkp.edu.pl/egzaminy/regulamin_egz_2004.htm 41 http://www.ckppip.edu.pl/programy/k.kw.-piel.ratunkowe.piel.doc 42 http://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=b2&ms=0&ml=pl&mi=0&mx=0&mt=&my= 460&ma=5495 43 http://www.wshe.lodz.pl 44 http://www.edulandia.pl/ 45 http://www.oil.lodz.pl/doksztalcanie/wykaz.jsp.htm 46 http://www.cmkp.edu.pl/spis1999.htm 47 http://www.cmkp.edu.pl/program_dydaktyczny_2006/studium%20 Medycyny%20Klinicznej2006/prawo_med2006.htm 48 http://www.oipp.lodz.pl/index.php?go=szkolenia/szkolenia_oipip 49 http://www.oipp.lodz.pl/index.php?go=kursy_spe 50 http://www.oipp.lodz.pl/index.php?go=szkolenia/szkolenia_doksztalcajace 51 http://www.oipp.lodz.pl/index.php?go=szkolenia/odkm_lodz 52 http://www.oipp.lodz.pl/index.php?go=szkolenia/odkm_piotrkow 53 http://www.oipp.lodz.pl/index.php?go=szkolenia/iczmp 54 http://www.nil.org.pl/xml/szukaj/serwis 55 http://www.oil.lodz.pl/stazysta/nowe_rozp.jsp.htm 56 http://www.nil.org.pl/xml/oil/oil67/gazeta/numery/n2003/n200301/n20030105 57 http://www.cmkp.edu.pl/spis1999.htm 58 http://www.ckppip.edu.pl/programy/k.kw.-piel.ratunkowe.piel.doc 59 http://www.cmkp.edu.pl/kursy_specjalizacyjne2006/choroby_zakazne2006.htm 60 http://www.cmkp.edu.pl/kursy_specjalizacyjne2006/chirurgia_szczekowo_twa2006. htm 61 http://www.cmkp.edu.pl/program_dydaktyczny_2006/studium%20 Medycyny%20Klinicznej2006/alergologia2006.htm 62 http://www.cmkp.edu.pl/kursy_specjalizacyjne2006/anestezjologia_i_intensywna_ tera2006.htm 63 http://www.cmkp.edu.pl/kursy_specjalizacyjne2006/alergologia2006.htm 18
64 http://www.cmkp.edu.pl/program_dydaktyczny_2006/program_dydaktyczny2006.htm 65 http://www.cmkp.edu.pl/egzaminy/regulamin_egz_2004.htm 66 http://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=b2&ms=0&ml=pl&mi=0&mx=0&mt= &my=458&ma=0537 67 http://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=b2&ms=0&ml=pl&mi=0&mx=0&mt =&my=458&ma=0151 68 http://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=b2&ms=0&ml=pl&mi=0&mx=6&ma=235 68 http://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=b2&ms=0&ml=pl&mi=0&mx=0&mt =&my=459&ma=06013 69 http://www.cmkp.edu.pl/komunikat.htm 70 http://www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/tab_lodzkie_maj2006.pdf 71 http://www.pulsmedycyny.com.pl/index/archiwum/6107, doskonalenie,zawodowe,punkty.html 72 http://pturol.org.pl/187.html#613 Źródło: Opracowanie własne 19
1.2. Prasowa oferta edukacyjna i szkoleniowa Kolejnym źródłem danych, umożliwiającym dokonanie jakościowej i ilościowej analizy oferty edukacyjnej i szkoleniowej, była prasa branżowa. Analiza prasy medycznej początkowo objęła 5 czasopism: jedno o charakterze lokalnym i cztery ogólnopolskie. Jednak już wstępna analiza wykazała, że w prasie o zasięgu ogólnopolskim, oferta szkoleniowa także ma charakter ogólnopolski. Jako przykład, w raporcie zamieszczona została oferta czasopisma Medical Trybune. Głównym pismem branżowym - ogólnopolskim, w którym analizie poddane zostały oferty szkoleniowe, była Gazeta Lekarska pismo Izb Lekarskich, dystrybuowane do wszystkich zarejestrowanych lekarzy bezpłatnie. Do analizy nie zostały włączone dostępne na rynku pisma o zasięgu ogólnopolskim jeszcze z jednego, zasygnalizowanego już powodu, a mianowicie; dostęp do nich nie jest tak łatwy, Są to pisma płatne, dostępne w wybranych źródłach dystrybucji lub poprzez prenumeratę (cena także nie jest niska - waha się w przedziale od 6 do 25 zł). Prenumerata pism wiąże się z indywidualnym wydatkiem. Dostępność informacji w nich zawartych jest zatem ograniczona. Analizie tekstu poddane zostały informacje szkoleniowe pochodzące z następujących gazet: Gazeta Lekarska - Pismo Izb Lekarskich Miesięcznik ogólnopolski Gazeta Lekarska, jest pismem izb lekarskich i jest dystrybuowany bezpłatnie do wszystkich lekarzy będących członkami okręgowych izb lekarskich. Ze względu na fakt, że członkostwo jest obowiązkowe (wiąże się z nim miesięczna składka uiszczaną na konto określonej izby), można mieć pewność, że gazeta ta dociera do wszystkich zarejestrowanych lekarzy. Panaceum Pismo Okręgowej Izby Lekarskiej w Łodzi Miesięcznik Panaceum jest bezpłatnie dystrybuowany z Gazetą Lekarską do lekarzy województwa łódzkiego. Dystrybucją zajmuje się Okręgowa Izba Lekarska w Łodzi. Pismo to zawiera informacje szczególnie istotne i przydatne dla podjętej analizy, ponieważ skierowane do personelu medycznego z terenu województwa łódzkiego. Medical Tribune - prenumerowana gazeta ogólnopolska dwutygodnik przeznaczony dla lekarzy. Na łamach gazety znajdują się informacje o zmianach w ochronie zdrowia, planach Narodowego Funduszu Zdrowia i ministerstwa zdrowia, specjalizacjach, porady prawne, doniesienia ze zjazdów, ogłoszenia drobne, reportaże, felietony, porady specjalistów. Analizą zostały objęte wydania tegoroczne (01.01.2006 31.05.2006), zawierające aktualną ofertę szkoleniową. 20