Raport z prac terenowych w ramach projektu Ekologia wybranych torfowisk przejściowych w Sudetach Zachodnich Maria Kolon a, b, Anna Adamczyk a, Agnieszka Dudała a Jagoda Gawlik a, Sylwia Kacperska a, Ewelina Panek, a Studenckie Koło Naukowe Ekologów, Katedra Ekologii, Biogeochemii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Wrocławski b -autor do korespondencji maria.kolon@gmail.com Projekt obejmował: pomierzenie powierzchnia, zmapowanie granic i pomiary głębokości torfy w niezmapowanych dotąd torfowiskach nieleśnych w masywie Karkonoszy. Metody: Granice torfowisk określano przyjmując minimalną głębokość torfu na 30 cm. Punkty pomiaru głębokości torfu zmapowano przy użyciu odbiornika GPS i ortofotomapy wysokiej rozdzielczości. Sporządzono spisy gatunkowe roślin naczyniowych, mszaków, torfowców i wątrobowców stwierdzonych na torfowisku. Nazwy roślin naczyniowych w oparciu o Mirek i inni (2015).Następnie w oparciu o ortofotomapę i pomiary GPS skartowano rozmieszczenie płatów poszczególnych typów roślinności. Z każdego torfowiska pobrano próbki wody po 0,5 l do dalszych analiz chemicznych. Fig.1 Pobór wody z torfowiska 1
Fig. 2 Sporządzanie listy florystycznej Fig. 3 Lokalizacja badanych torfowisk na tle mapy topograficznej Karkonoszy 2
Wyniki: W trakcie prac terenowych w okresie 01-09. 08. 2015 zmapowano położenie 5 płatów torfowisk. Dla 3 płatów gotowe są kompletne spisy gatunków roślin naczyniowych. W przypadku pozostałych dwóch płatów gatunki są weryfikowane pod względem ich przynależności taksonomicznej. Trwają prace nad rozpoznawaniem trofowców, mszaków i wątrobowców. Podkłady mapowe (ortofotomapy) na których prowadzono kartowanie terenowe zostały zgeorektyfikowane i przygotowane do dalszych analiz z wykorzystaniem technik GISowych (analiza kształtu i powierzchni płatów, wygenerowanie map głębokości złoża torfów). Prowadzone są analizy składu chemicznego wody. Fig 4. Ortofotomapy z szkicami terenowymi po georektyfikacji Fig. 5. Zarys granic torfowiska z położeniem punktów pomiaru miąższości torfu. 3
Fig. 6 Niebielistka trwała (Swertia perennis L.), chroniony gatunek reliktowy z Czerwonej Księgi 4
Tab. 1 Lista gatunków roślin naczyniowych stwierdzonych na płatach nr 3-6 Takson Numer płatu Frekfencja wystąpień Nazwa polska Nazwa łacińska 3 4 5 6 [%] bażyna czarna Empetrum nigrum x 25 bliźniczka psia trawka Nardus stricta x x x 75 borówka bagienna Vaccinatum uliginosum x x x x 100 borówka brusznica Vaccinatum vitis-idaea x x x x 100 borówka czarna Vaccinatum myrtillus x x x x 100 brzoza omszona Betula pubescens x 25 fiołek błotny Viola palustris x x 50 kosmatka sudecka Luzula sudetica x 25 mech płonnik Polytrichum commune x x 50 mniszek lekarski Taraxacum officinale x 25 modrzewnica zwyczajna Andromeda polifolia x 25 nawłoć alpejska Solidago alpestris x 25 niebielistka trwała Swertia perennis x 25 oset nastroszony Carduus acanthoides x 25 pięciornik gęsi Potentilla anserina x 25 pięciornik kurze ziele Potentilla erecta x 25 podbiałek alpejski Homogyne alpina x 25 przytulia hercyńska Galium saxatile x 25 rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia x x x 75 siódmaczek leśny Trientalis europaea x x x 75 sit cienki Juncus filiformis x x x 75 śmiałek darniowy Deschampsia caespitosa x x 50 śmiałek pogięty Deschampsia flexuosa x x 50 świerk pospolity Picea abies x x 50 tomka alpejska Anthoxanthum alpinum x 25 tomka wonna Anthoxanthum odoratum x x 50 trzęślica modra Molinia caerulea x x x 75 turzyca bagienna Carex limosa x 25 turzyca drobnokwiatowa Carex pauciflora x x 50 turzyca dzióbkowata Carex rostrata x 25 turzyca gwiazdkowata Carex echinata x x 50 turzyca pospolita Carex nigra x x x 75 turzyca skąpokwiatowa Carex pauciflora x 25 wełnianeczka darniowa Baeothryon caespitosum x 25 wełnianka pochwowata Eriophorum vaginatum x x x x 100 wełnianka wąskolistna Eriophorum angustifolium x x x 75 wierzba szara Salix alba x 25 żurawina błotna Oxycoccus palustris x x x x 100 5
Literatura: Mirek Z.,Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M., VASCULAR PLANTS OF POLAND A Checklist http://info.botany.pl/czek/check.htm (dostęp 1.10.2015) Wrocław 1.10.2015 6