PREZES URZĘDU REGULACJI ENERGETYKI Maciej Bando Warszawa, 15 kwietnia 2016 r. DPR-0731-1 (2)/2016/KW Pani Dorota Karczewska Wiceprezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów W nawiązaniu do pisma Pani Prezes z dnia 8 kwietnia 2016 r., znak: DDK-073-8/16/MSo, dotyczącego projektu ustawy o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich, w którym podkreśla Pani potrzebę opracowania projektów stosownych aktów wykonawczych do tej ustawy, uprzejmie przedstawiam, co następuje. Na wstępie ponownie podkreślam, że Prezes Urzędu Regulacji Energetyki nie posiada w zakresie swoich kompetencji inicjatywy ustawodawczej ani prawodawczej. Z tego względu pozwolę sobie przedstawić poniżej wyłącznie zestawienie zagadnień, które, w mojej ocenie, winny zostać uregulowane rozporządzeniem wydanym na podstawie projektowanego art. 31f ustawy Prawo energetyczne (art. 48 pkt 5 projektu ustawy o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich). Zagadnienia te zostały przedstawione w odniesieniu do poszczególnych elementów delegacji ustawowej (art. 31f pkt 1-8). Równocześnie podzielam pogląd Pani Prezes o potrzebie doprecyzowania zakresu delegacji ustawowych, co niewątpliwie będzie miało wpływ na treść wydanych na tych podstawach aktów wykonawczych. W mojej ocenie podstawową kwestią jest przesądzenie przynależności Koordynatora do spraw negocjacji i jego zespołu do korpusu służby cywilnej, co będzie miało znaczenie dla określenia zakresu uprawnień i obowiązków tych osób oraz organizacyjnego usytuowania zespołu (o czym 1
mowa w pkt 1 niniejszego pisma). Stanowisko moje w tym zakresie zostanie także w razie potrzeby - rozwinięte w toku dalszych prac nad projektem ustawy. I. Odnosząc się do kwestii projektu rozporządzenia przedstawiam poniżej wstępną propozycję co do jego treści. 1. Do art. 31f pkt 1 Rozporządzenie ma określać szczegółowy tryb postępowania w sprawach toczących się w drodze pozasądowego rozwiązywania sporów między odbiorcą paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła w gospodarstwie domowym a przedsiębiorstwem energetycznym w zakresie wskazanym w projektowanym art. 31a ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, prowadzonego przez Koordynatora do spraw negocjacji (zwanego dalej,,koordynatorem ). Odnosząc się do obowiązku określenia organizacji instytucji Koordynatora i zespołu, przy pomocy którego wykonuje swoje zadania, należy stwierdzić, że sposób powołania Koordynatora, jego kwalifikacje, okres kadencji i przesłanki odwołania z pełnionej funkcji zostały określone w projektowanym art. 31b ustawy Prawo energetyczne. Z wyżej wskazanych postanowień wynika, że Koordynator będzie wykonywał swoje zadania przy pomocy zespołu. W odniesieniu do członków zespołu obsługującego Koordynatora zasadnym wydaje się stwierdzenie, że będą to członkowie korpusu służby cywilnej zatrudniani na podstawie ustawy o służbie cywilnej z uwzględnieniem kwalifikacji zapewniających posiadanie wiedzy i umiejętności, o których mowa w art. 23 projektu ustawy. Zatem w wyżej wymienionym zespole powinna być zatrudniona osoba, która: - posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny; - jest obywatelem polskim; - korzysta z pełni praw publicznych; - nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe ani nie orzeczono wobec niej zakazu zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia funkcji związanych ze szczególną odpowiedzialnością w organach państwa; 2
- posiada co najmniej 2-letni staż pracy w obszarze energetycznym lub z zakresu mediacji, negocjacji; - posiada bardzo dobrą znajomość przepisów ustawy Prawo energetyczne w zakresie należącym do zadań Koordynatora. Informację o naborze na stanowisko w zespole ogłasza się przez umieszczenie ogłoszenia w miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie URE oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu i Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Ogłoszenie powinno zawierać: - nazwę i adres urzędu; - określenie stanowiska; - wymagania związane ze stanowiskiem wynikające z przepisów prawa; - zakres zadań wykonywanych na stanowisku; - wskazanie wymaganych dokumentów; - termin i miejsce składania dokumentów; - informację o metodach i technikach naboru. 2. Do art. 31f pkt 2 Odnosząc się do sposobu i formy prowadzenia postępowania w sprawie rozwiązywania sporów, o których mowa w powyższym przepisie proponuję, jak niżej. Postępowanie, o którym mowa w art. 31a ust. 1, prowadzi Koordynator lub wskazany przez niego członek zespołu. Postępowanie, o którym mowa w art. 31a ust. 1, prowadzone jest korespondencyjnie. W toku postępowania Koordynator zapoznaje przedsiębiorstwo energetyczne z żądaniem odbiorcy oraz przedstawia stronom obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa. Koordynator może także przedstawić stronom wstępną propozycję zakończenia sporu. Koordynator może wyznaczyć stronom termin na polubowne zakończenie sporu. 3
Jeżeli w terminie, o którym mowa powyżej, strony nie dojdą do porozumienia lub co najmniej jedna ze stron oświadczy, że nie wyraża zgody na pozasądowe rozwiązanie sporu, Koordynator odstępuje od postępowania. Postępowanie przed Koordynatorem trwa nie dłużej niż 60 dni od dnia otrzymania przez Koordynatora kompletnego wniosku dotyczącego sporu. W przypadku spraw szczególnie skomplikowanych Koordynator może przedłużyć ten termin, o czym informuje strony, wskazując jednocześnie przewidywany termin zakończenia postępowania. Z przebiegu postępowania sporządza się w terminie 14 dni od dnia jego zakończenia protokół, w którym należy zawrzeć informacje dotyczące miejsca i czasu jego prowadzenia, imię, nazwisko lub nazwę i adresy stron, przedmiot sporu, propozycję zakończenia sporu oraz informację o sposobie zakończenia sporu. Odpis protokołu doręcza się stronom w ciągu 7 dni od dnia jego sporządzenia. Postępowanie przed Koordynatorem uznaje się za zakończone w dniu doręczenia stronom protokołu, o którym mowa powyżej. Wskazana powyżej propozycja jasno i precyzyjnie określi datę zakończenia przez Koordynatora postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązania sporu konsumenckiego (zaistniałego pomiędzy odbiorcą paliwa, energii elektrycznej lub ciepła w gospodarstwie domowym a przedsiębiorstwem energetycznym) i tym samym datę od której przedawnienie roszczenia będącego przedmiotem sporu zaczyna biec na nowo. 3. Do art. 31f pkt 3 Proponuję następujące określenie przesłanek odmowy rozwiązania sporu: Koordynator odmówi rozwiązania sporu, jeżeli: 1) spór wykracza poza kategorie sporów, określonych w art. 31a ust. 1, 2) wnioskodawca nie podjął wcześniejszej próby kontaktu (złożenie reklamacji) i bezpośredniego rozwiązania sporu z przedsiębiorstwem energetycznym; 3) sprawa o to samo roszczenie między tymi samymi stronami została już rozstrzygnięta przez podmiot uprawniony, inny właściwy podmiot albo sąd. 4
4. Do art. 31f pkt 4 Celem wykazania przez odbiorcę podjęcia próby bezpośredniego rozwiązania sporu z przedsiębiorstwem energetycznym, koniecznym jest przedstawienie: 1) kopii reklamacji skierowanej do przedsiębiorstwa energetycznego lub pisemne oświadczenie odbiorcy o złożeniu reklamacji, 2) kopii odpowiedzi na reklamację, jeżeli została udzielona odpowiedź ze strony przedsiębiorstwa energetycznego. 5. Do art. 31f pkt 5 Zawartość wniosku o przeprowadzenie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów przez Koordynatora i niezbędne załączniki do wniosku proponuję określić w sposób następujący. We wniosku odbiorca powinien wskazać strony sporu, jaką umowę zawarł z przedsiębiorstwem energetycznym, dokładnie określić żądanie, opisać okoliczności uzasadniające żądanie oraz podpisać wniosek. Do wniosku należy dołączyć co najmniej: - odpis wniosku do doręczenia stronie przeciwnej; - kopię reklamacji skierowanej do przedsiębiorstwa energetycznego albo oświadczenie, że skierował do przedsiębiorstwa reklamację; - kopię odpowiedzi przedsiębiorstwa energetycznego na ww. reklamację, albo oświadczenie, że nie została ona udzielona. Do wniosku należy dołączyć: - kserokopie wszystkich dokumentów związanych ze sprawą, w tym kopię umowy oraz korespondencji istotnej dla sprawy; - oświadczenie, iż sprawa o roszczenie opisane we wniosku nie jest w trakcie procesu reklamacyjnego, oraz nie została już rozstrzygnięta przez podmiot uprawniony, lub inny właściwy podmiot albo sąd. Koordynator może wezwać odbiorcę do uzupełnienia wniosku o inne dokumenty niezbędne do rozpatrzenia sporu. Wzór wniosku stanowi załącznik do rozporządzenia. 6. Do art. 31f pkt 6 5
Przesłanki dotyczące zasad wnoszenia wniosków o wszczęcie postępowania prowadzonego w postaci papierowej proponuję określić w sposób następujący. Postępowanie przed Koordynatorem wszczynane jest na wniosek odbiorcy będącego stroną umowy, o której mowa w art. 31a ust 1 ustawy, pozostającego w sporze z przedsiębiorstwem energetycznym. Wniosek można składać w formie pisemnej na adres Koordynatora albo za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej w formie i na adres wskazany na stronie internetowej Koordynatora. Jeżeli we wniosku nie wskazano adresu wnoszącego i nie ma możliwości ustalenia tego adresu na podstawie posiadanych danych, wniosek pozostawia się bez rozpoznania. Jeżeli wniosek nie czyni zadość innym wymaganiom, Koordynator wzywa wnoszącego do usunięcia braków w terminie 7 dni z pouczeniem, że nie usunięcie braków tych braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania. Wezwanie, o którym mowa powyżej, może zostać dokonane telefonicznie lub za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej. 7. Do art. 31f pkt 7 Proponuję następujące określenie zasad wymiany informacji między stronami postępowania za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub pocztą: Wymiana informacji między stronami postępowania prowadzonego przed Koordynatorem może odbywać się korespondencyjnie za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub pocztą. Strony postępowania zawiadamiają Koordynatora o okolicznościach istotnych dla rozwiązania sporu, w szczególności o złożonych oświadczeniach, propozycjach ugodowych a także o zakończeniu sporu. 8. Do art. 31f pkt 8 Określenie terminu, który pozwoli stronom na podjęcie decyzji, co do wyrażenia zgody na zaproponowane rozwiązanie lub zastosowanie się do niego powinno zostać dokonane w następujący sposób. 6
Strona postępowania prowadzonego przed Koordynatorem zobowiązana jest do wyrażenia stanowiska odnośnie propozycji zawartej w wystąpieniu Koordynatora w terminie określonym przez Koordynatora, nie dłuższym niż 14 dni od dnia doręczenia pisma. Na uzasadniony wniosek strony złożony drogą korespondencji elektronicznej termin, o którym mowa powyżej, może zostać przedłużony przez Koordynatora. Wniosek powinien zostać złożony przed upływem terminu, o którym mowa powyżej. II. Niezależnie od powyższego, ponownie podkreślam potrzebę uzupełnienia art. 31d ustawy Prawo energetyczne (art. 48 pkt 5 projektu ustawy o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich) poprzez dodanie ust. 3 i 4 w brzmieniu:,,3. Koordynator jest zobowiązany przekazać Prezesowi URE informację, o której mowa w ust. 1. 4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio jeśli odbiorca paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła w gospodarstwie domowym wystąpi z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu w trybie art. 8 ust. 1 w trakcie toczącego się przed Koordynatorem postępowania, o czym należy go pouczyć.. Propozycja powyższa ma na celu zapewnienie podmiotom wzajemną wymianę informacji w zakresie prowadzonych postępowań i dokonanych rozstrzygnięć, co ma istotny wpływ na zawieszenie postępowania (przez Prezesa URE) lub odmowę prowadzenia sporu (przez Koordynatora). Jednocześnie informuję, że Urząd Regulacji Energetyki zgodnie z dotychczasową praktyką i współpracą z innymi organami, chętnie włączy się w opiniowanie projektu przedmiotowego aktu wykonawczego, niezwłocznie po przygotowaniu go przez autora projektu ustawy. 7