Pisownia form czasu przeszłego czasowników typu wziąć, minąć Autor: Anna Jurek (Podyplomowe Centrum Kształcenia Ustawicznego Szkół Wyższych w Opolu) W formach czasu przeszłego czasowników zakończonych w bezokoliczniku na -ąć piszemy -ą-, -ęnp. minąć minął minęliśmy Ćwiczenie. Odmień przez osoby czasownik czmychnąć, zwracając uwagę na pisownię -ą-, -ę- przed literami l, ł. Porównaj ze wzorem zamieszczonym poniżej napisane przez siebie zakończenia wszystkich form czasu przeszłego czasownika. czmychnąć ja...-ąłem (-ęłam) my...-ęliśmy (-ęłyśmy) ty...-ąłeś (-ęłaś) wy...-ęliście (-ęłyście) on...-ął oni...-ęli ona...-ęła one...-ęły ono...-ęło czmychnąć ja... my... ty... wy... on... oni... ona... one... ono... Ćwiczenie. Do podanych niżej czasowników dopisz formy bezokolicznika. dźwignął... ciągnęli... wycięliśmy... zniknąłem... skinęła... jęknął... zmiąłem... zamknęło... Strona 1 z 6
Ćwiczenie. Podane wyrazy połącz w związki wyrazowe, zmieniając tam, gdzie to konieczne, końcówkę rzeczownika. W bezokolicznikach podkreśl zakończenie -ąć. wziąć, mignąć, podjąć, cofnąć, kopnąć, przeciąć decyzja, udział, wstęga, światła, piłka, czas...,......,......,... Ćwiczenie. Do podanych przykładów wpisz odpowiednią formę czasownika w czasie przeszłym. Pamiętaj o pisowni -ą-, -ę- przed literami l, ł we wszystkich formach osobowych czasowników. podpłynąć Łódź... do brzegu. Potok wody... pod drzwi. przejąć Pielęgniarka... opiekę nad pacjentami. Na myśl o nocnej wyprawie... mnie strach. ugiąć Zmierzył mnie takim spojrzeniem, że nogi... się pode mną. Rząd nie... się przed postulatami związku. zapłonąć W jej oczach... zachwyt. Wieczorem... ogniska. ściągnąć Sprzedawca... z górnej półki książkę. Zbierało się na burzę, więc kobieta... ze sznurów bieliznę. rozwinąć Zdarzenia... się niepokojąco szybko. Przyjaciółka... przede mną swoje plany. zaginąć Słuch całkowicie po nim.... Dokumenty... w czasie przeprowadzki. tonąć Chłopiec wrzucał kamienie do rzeki i patrzył jak.... Szliśmy nieznanym szlakiem i... w błocie po kostki. Strona 2 z 6
Ćwiczenie. Do podanych bezokoliczników dopisz dowolną formę osobową czasownika w liczbie pojedynczej i mnogiej według wzoru. Bezokolicznik Czasownik w formie l. poj. czasu przeszłego Czasownik w formie l. mn. czasu przeszłego zagarnąć zagarnąłem zagarnęliście poślizgnąć się prześcignąć sfrunąć dotknąć sprzątnąć Ćwiczenie. Przepisz podane niżej zdania, zmieniając w nich formy wyrazów użytych w liczbie pojedynczej na liczbę mnogą. zdjąć Koleżanka zdjęła kurtkę i powiesiła ją na wieszaku. Dowódca zdjął żołnierzy z posterunków. zapiąć Wsiadłem do auta i zapiąłem pasy bezpieczeństwa. Dziewczynka zapięła kurtkę na wszystkie guziki. zerknąć Zerknąłem na niego ukradkiem. Strona 3 z 6 Chłopiec dyskretnie zerknął w stronę nowej koleżanki.
podjąć Po roku przerwy znów podjął studia. Ratownik podjął próbę wysadzenia skały. wziąć Statek wziął kurs na północ. Pracownik wziął z banku pożyczkę. Ćwiczenie. Do podanych przykładów wpisz odpowiednią formę czasownika w czasie przeszłym. Pamiętaj o pisowni -ą-, -ę- przed literami l, ł we wszystkich formach osobowych czasowników. połknąć Szczupak... haczyk. Sąsiadka źle się czuła, więc... lekarstwo. sięgnąć Po obiedzie ojciec jak zwykle... po gazetę. Fale... pokładu. runąć Północna ściana domu... podczas wylewu rzeki. Na kordon policji... tłumy. stanąć Wydawało się nam, że czas... w miejscu. Przestępcy... przed sądem. owinąć Sam... książkę w papier. Liany... się wokół drzew. ciąć Dziewczyna... kwiaty i układała z nich bukiety. Piły, zgrzytając,... grube kłody na bale i deski. Strona 4 z 6
giąć Wiatr... gałązki drzew. Miedziana blacha... się niezwykle łatwo. pragnąć Rodzice... szczęścia dla swoich dzieci. Taki już był, że... ciągle nowych wrażeń. Ćwiczenie. Zastanów się, dlaczego w podanych niżej formach czasowników nie piszemy -ą-, -ę-. Dopisz do każdej z tych form bezokolicznik. wiedzieliśmy... słyszeliście... milczeli... umieliście... mieliśmy... chcieli... siedzieliśmy... widzieli... Ćwiczenie. Przepisz podane niżej zdania, zmieniając w nich formy wyrazów użytych w liczbie mnogiej na liczbę pojedynczą. przyjąć Urzędnicy przyjęli podania od interesantów. Uzdrowiska przyjęły kuracjuszy. zacząć Dzieci w końcu zaczęły rozwiązywać zadania. Aktorzy zaczęli próbę dziś trochę później, niż zwykle. krzyknąć Córki krzyknęły jeszcze z dołu, że wrócą później niż zwykle. Strona 5 z 6 Nagle poczuli uderzenie i krzyknęli z bólu.
osiągnąć W ciągu krótkiego czasu osiągnęliśmy poważne stanowiska. Książki tego autora osiągnęły nakład czterystu tysięcy egzemplarzy. Strona 6 z 6